Bài giảng sinh học 9 thực hành quan sát thường biến (36)

SINH HỌC 9


I. NHẬN BIẾT MỘT SỐ DẠNG THƯỜNG BIẾN :
1/-Phân biệt một số dạng thường biến do ảnh hưởng ngoại cảnh

Đối tượng Đk môi trường KH tương ứng Nhân tố t. động
1. Mầm
khoai
2.Cây mạ
3.Cây rau
dừa nước


Mầm khoai tây mọc ngoài sáng
Mầm khoai tây mọc trong tối
1- Nhận xét màu sắc của mầm khoai tây mọc trong tối và ngoài
sáng.
2-Sự khác nhau về màu sắc của 2 mầm khoai tây do ảnh hưởng
của yếu tố nào?
1- Mầm mọc trong tối màu tím, mầm mọc ngoài sáng màu xanh
lục
2- Sự khác nhau về màu sắc của 2 mầm khoai tây do ảnh hưởng
của yếu tố ánh sáng


Chậu mạ ngoài sáng

Chậu mạ trong tối

Yếu tố ánh sáng

Đoạn thân mọc trên cạn

Đoạn thân mọc dưới
nươc

CÙNG MỘT CÂY RAU DỪA NƯỚC


2- Quan sát và phân tích thường biến không di truyền:
Cùng một giống
lúa

Các cây lúa ở trên
Các cây lúa ở ruộng có
đất cạn
nước
3-Cây lúa ở ruộng có nước với cây lúa trên cạn khác nhau như
thế nào ?
4- Sự khác nhau đó do yếu tố nào ?
3-Cây lúa ở ruộng có nước tốt và xanh hơn so với cây lúa trên cạn
4- Sự khác nhau đó do yếu tố nước


Cây lúa (F1) mọc từ hạt
của cây lúa ở trên cạn

Cây lúa F1 mọc từ hạt của
cây lúa ở ruộng có nước

1- Nhận xét gì về hình thái các cây lúa (F1) mọc từ hạt của các
cây lúa ở ruộng nước và cây lúa trên cạn?
2- Qua đó minh hoạ cho tính chất nào của thường biến ?
1- Hình thái các cây lúa (F1) giống nhau (giống hình dạng,
màu sắc lá, chiều cao cây)
2- Qua đó cho thấy thường biến không di truyền


*Thảo luận nhóm:
- Sự sai khác nhau giữa hai cây mạ mọc ở vò trí khác
nhau ở vụ thứ nhất thuộc thế hệ nào?

Hai cây mạ thuộc thế hệ thứ nhất (biến dò trong đời cá
thể)

- Các cây lúa gieo từ hai hạt của hai cây trên nó giống
nhau không? Con của chúng giống nhau và không DT được
- Tại sao cây mạ ven bờ phát triển tốt hơn mọc cây
trong ruộnDo
g? đk dinh dưỡng khác nhau


Caõy soỏng trong nhaứ

Caõy soỏng ngoaứi trụứi

Caõy kim phaựt taứi

Thửụứng bieỏn thớch nghi sửù thay ủoồi moõi trửụứng


Thường biến thích nghi môi
trường để tự vệ và săn mồi


Thường biến
thích nghi
môi trường
để tự vệ
và săn mồi


II. NHẬN BIẾTẢNH HƯỞNG CỦA MT ĐẾN VỚI
TÍNH TRẠNG SỐ LƯNG VÀ CHẤT LÏNG VÀ SỐ LƯNG




I. NHẬN BIẾTMỘT SỐ DẠNG THƯỜNG BIẾN :
Phân biệt một số dạng thường biến so với dạng gốc
Đối tượng quan sát
1.
2.
3.
4.
5.
.
.

Dạng gốc

Dạng thường biến


3- Quan sát đặc điểm biến đổi đồng loạt theo cùng hướng
của thường biến:
Cùng một cây bàng

Cây bàng vào mùa đông

Cây bàng vào mùa xuân

4-Sư biến đổi lá ở cây bàng thể hiện tính chất gì của thường biến?
4-Sư biến đổi lá ở cây bàng thể hiện tính chất biến đổi đồng loạt,
theo hướng xác định của thường biến


Qua những hình ảnh về thường biến hãy cho biết
thường biến có những tính chất gì?
Thường biến có những tính chất:
+ Thính nghi với ngoại cảnh và thường có lợi.
+ Biến đổi đồng loạt và theo hướng xác đònh.
+ Không di truyền.


Củ khoai mì 60 kg đã được bác Nguyễn Hoàng Phúc
ở tỉnh vónh Long đào được trong vườn nhà.

Buoàng chuoái 250 naûi



4- Ảnh hưởng khác nhau của cùng điều kiện môi trường đối
với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng:
Cùng giống su hào

Củ trồng ở luống đất
được chăm bón

Củ trồng ở luống đất
ít được chăm bón

1-Nhận xét gì về kích thước các củ trên 2 luống đất này?

2- Có nhận xét gì về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng?
3- Hình dạng các củ của 2 luống có khác nhau không ? Tại sao?

* Kích thước củ khác nhau :
chăm bón củ nhỏ hơn

luống được chăm bón củ to hơn , luống ít được


-Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào điều kiện môi trường
-Hình dạng các củ của 2 luống có giống nhau không ?Tại sao ?
-Hình dạng củ giống nhau . Vì cùng KG
Tính trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng của môi

trường
Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen ít
chịu ảnh hưởng của môi trường


1/ So sánh sự khác nhau cơ bản theo bảng sau:
THƯỜNG BIẾN

ĐỘT BIẾN

1…………………………………………..............
1.Là những biến đổi kiểu hình phát 1. Biến đổi trong cơ sở vật
..................................................
sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh chất DT (AND, NST).
................................................
hưởng trực tiếp của môi trường
2. Không di truyền.
3. ………………………………………………………….
3.Biể
u hiện đồng loạt theo hướng
…………………………………………………………….
xác đònh ứng với điều kiện ngoại
cảnh
4. Thường biến thường có lợi cho
sinh vật.

2.Di
truyền
2………………………………………………..
3. Xuất hiện ngẩu nhiên.

4.Thườ
ng có hại cho sinh
4.
…………………………………………
vật


2/ So sánh sự khác nhau cơ bản giữa thường biến và mức
phản ứng
Thường biến
Là biế
nm
đổ:…………………………………..
i KH cụ thể một
Khá
i niệ
KG ảnh hưởng trực tiếp của
………………………………………………………….
môi trưởng
………………………………………………………….
Không di truyền vì do tác
…………………………………………………………
động môi trường
…………………………………………………………
Phụ thuộc nhiều vào tác
động của môi trường.

Mức phản ứng
Mứci phả
n :…………………………………..

ứng là giới hạn
Khá
niệm
thường biến của một KG
………………………………………………………….
trước môi trường khác nhau
………………………………………………………….
Di truyền được vì do KG qui
đònh.
…………………………………………………………
Phụ thuộc nhiều vào kiểu
…………………………………………………………
gen