Bài 5 chủ nghĩa đế quốc

Bµichµo
5: Chñ
nghÜa
mõng
ngµy§Õ
nhµquèc
gi¸o.viÖt nam 20-11

Bé m«n: Gi¸o dôc c«ng d©n.
Bµi 5: Chñ nghÜa §Õ quèc (1 tiÕt)

Líp : 11H


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .

Nội dung:
I. Chủ nghĩa Đế quốc (CNĐQ) là giai đoạn phát triển
cao của Phương thức sản xuất (PTSX) TBCN:
1. Hai giai đoạn phát triển của CNTB.
2. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ
II. Chủ nghĩa đế quốc là kẻ thù chung của nhân dân thế
giới.
1. Chủ nghĩa đế quốc là kẻ chủ mưu gây ra các cuộc
chiến tranh thế giới.
2. Ngày nay, CNĐQ là kẻ thù nguy hiểm đối với hoà
bình, an ninh và tiến bộ xã hội.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .

I.CNĐQ là giai đoạn phát triển cao
của PTSX TBCN
1.Hai giai đoạn phát triển của CNTB:
Em hãy trình bày một cách ngắn gọn nhất hai giai
đoạn phát triển của CNTB?
a.CNTB Tự do cạnh tranh:
-Ra đời cùng với sự ra đời của CNTB.
-Phát triển mạnh ở thế kỉ 18, thế kỉ 19.
- Giữa các nhà tư bản trong một ngành và giữa các
ngành diễn ra sự cạnh tranh gay gắt, quyết liệt.
Cạnh tranh giữ vai trò thống trị trong nền kinh tế.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
b.CNTB độc quyền hay còn gọi là CNĐQ:
-CNĐQ ra đời đánh dấu bằng cả một hệ thống TBCN thế
giới đầu thế kỉ 20.
Hãy so sánh hai giai đoạn phát triển của CNTB ?
-Kết luận:
Cùng giống nhau về bản chất nhưng khác nhau về
trình độ phát triển.
CNTB Tự do cạnh tranh
CNTB độc quyền

PTSX TBCN


Bµi 5: Chñ nghÜa §Õ quèc .
CN§Q lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao nhÊt
vµ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña PTSX TBCN

CNTB ph¸t triÓn cµng cao th× cµng béc lé
tÝnh bµnh tr­íng cña CN§Q.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
2.Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ:
Em hãy trình bày những đặc điểm kinh tế cơ bản của
CNĐQ?
Đặc điểm 1: Tập trung sản xuất và tập trung tư bản đến
mức tạo thành những tổ chức lũng đoạn.
+ Thực chất độc quyền là tổ chức liên minh giữa
các nhà tư bản kếch xù
+ Mục đích là lợi nhuận độc quyền.
+ Độc quyền không làm mất đi cạnh tranh mà
trái lại làm cạnh tranh gay gắt thêm.
+ Đây là đặc điểm cơ bản nhất của kinh tế TBCN.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .

Tự do cạnh tranh: là giai
đoạn có hàng nghìn xí
nghiệp TB không hơn nhau
về quy mô, trình độ
Tự do cạnh tranh.

CN ĐQ : một số TB lớn
liên minh, thoả thuận
với nhau để lũng đoạn
chi phôí nền kinh tế

Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Đặc điểm 2: TBCN kết hợp với TB ngân hàng tạo thành
TB tài chính và bọn đầu sỏ tài chính
TB tài chính
Ban quản trị

Ban quản trị

ĐQ công nghiệp

ĐQ ngân hàng

+ ĐQ công nghiệp kết hợp với ĐQ ngân hàng tạo nên một
TB mới về chất, đó là TB tài chính.
+ Một nhóm nhỏ những chủ ngân hàng và công nghiệp
độc quyền lớn hình thành khống chế đời sống kinh tế,
chính trị, xã hội
Bọn đầu sỏ tài chính


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Đặc điểm 3: Xuất khẩu TB: Là xuất khẩu vốn và kĩ thuật vào
các nước đang có nhu cầu phát triển.
+ Hình thức: cho vay, viện trợ hoặc đầu tư trực tiếp.
+ Mục đích: là để nô dịch và bóc lột kinh tế dẫn đến các nứớc
nhập khẩu trở thành phụ thuộc cả kinh tế lần chính trị.
Đặc điểm 4: Hình thành các khối liên minh TB lũng đoạn
quốc tế phân chia thị trường thế giới.

+ Mục đích : Hình thành các mối liên minh này để đảm bào
lợi nhuận và bóc lột nhân dân thế giới
Nguyên nhân bùng nổ hai cuộc chiến tranh thế giới.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Đặc điểm 5: Các cường quốc đế quốc đấu tranh với
nhau để phân chia và phân chia lại lãnh thổ thế giới.
+ Từ sau năm 1880, những cuộc xâm chiếm thuộc địa
bắt đầu phát triển mạnh.
+ Đến cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20, các nước đế quốc
đã hoàn thành phân chia lãnh thổ thế giới và bước vào
đấu tranh gay gắt để phân chia lại.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Cụ thể: Năm 1914: 6 đế quốc gồm Anh, Nga,
Pháp, Đức, Mĩ, Nhật chiếm 65 triệu Km 2 thuộc
địa với 523,4 triệu dân. Số dân thuộc địa Anh
gấp 12 lần thuộc địa Nga, bằng 7 lần của Pháp.
Pháp nhiều hơn số dân thuộc địa của 3 nước
Đức,Mĩ, Nhật cộng lại
Các cường quốc đấu tranh để phân chia lại lãnh
thổ thế giới.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Hãy trình bày mối quan hệ của 5 đặc điểm trên và
rút ra bản chất kinh tế, chính trị của CNĐQ ?

1.Mối quan hệ của 5 đặc điểm trên:
Đặc
điểm 2

Đặc
điểm 5

Đặc
điểm 1

Đặc
điểm 3

Đặc
điểm 4


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
2. - Bản chất kinh tế của CNĐQ là độc quyền
- Bản chất chính trị của CNĐQ là phản dân
chủ, hiếu chiến
- Các nước đế quốc luôn mâu thuẫn gay gắt
với nhau.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
II. CNĐQ là kẻ thù chung của nhân dân thế giới:

Tại sao nói CNĐQ là kẻ thù chung của nhân dân thế
giới ?

1.CNĐQ Là kẻ chủ mưu gây ra các cuộc chiến tranh thế
giới, dẫn đến chết chóc, đau khổ cho nhân dân lao
động, đẩy các dân tộc vào vòng chiến tranh.CNĐQ
âm mưu bóc lột, nô dịch và duy trì áp bức lâu dài.


Câu hỏi: Bằng kiến thức lịch sử và sự hiểu biết của cá
nhân hãy lấy một số dẫn chứng về hậu quả của chiến
tranh ?


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Chiến tranh TG thứ Chiến tranh
nhất
TG thứ hai
1.Những nước tuyên
bố tình trạng chiến
tranh
2.Số người bị động
viên vào quân đội
3.Số người chết
4.Số người bị thương
và tàn tật
5.Thiệt hại về vật
chất

36

76

74 triệu người

110 triệu người

10 triệu người

60 triệu người

20 triệu người

90 triệu người

338 tỉ đô la

4000 tỉ đô la


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
+ Gần 10 vạn lính chiến bị bắt sang làm bia
đỡ đạn trên các chiến trường châu âu.
Hậu quả của chiến tranh TG lần thứ II:
+ Hầu hết các xí nghiệp, hầm mỏ bị đánh phá,
các nghành điện và than bị tàn phá.
+ Tài nguyên thiên nhiên bị cướp đi để chế tạo
vũ khí phục vụ cho chiến tranh TG lần II
+ Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Liên hệ đến Việt Nam:

Hậu quả của cuộc chiến tranh TG lần I:
+ Nền kinh tế bị suy sụp trầm trọng:
- Nông nghiệp : gặp nhiều khó khăn vì đất đai
bị phá bỏ
- Công nghịêp: Nhiều xí nghiệp, công trường
khai thác khoáng sản phục vụ cho Pháp
Tài nguyên thiên nhiên bị lấy đi rất
nhiều.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
2.Trong thời đại ngày nay, CNĐQ là kẻ thù
nguy hiểm nhất của hoà bình, an ninh và tiến
bộ xã hội.
- Âm mưu diễn biến hoà bình
- Chiến thắng không cần chiến tranh
- Chiến tranh không có tiếng súng
- Chạy đua vũ trang và tư tưởng bành trướng
thế giới.


Bµi 5: Chñ nghÜa §Õ quèc .


Bµi 5: Chñ nghÜa §Õ quèc .


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
Bài tập củng cố:
1.So sánh CNTB độc quyền và CNTB tự do cạnh tranh,

chúng ta thấy:
a.Đây là hai chế độ xã hội khác nhau về chất.
b.Đây là 2 giai đoạn phát triển của CNTB.

c.Đây là 2 giai đoạn của cùng một PTSX TBCN, không có
ự khác nhau về chất mà chỉ khác nhau về trình độ phát t
riển.
d.Đây là 2 PTSX khác nhau nhưng cùng một chế độ xã h
ội


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
2.Độc quyền sinh ra từ tự do cạnh tranh, nhưng khi độc
quyền ra đời thì:
a.Không còn cạnh tranh
b.Có cạnh tranh nhưng độc quyền là chủ yếu
c.Độc quyền và cạnh tranh cùng tồn tại song song
d.Cạnh tranh không bị triệt tiêu, trái lại cạnh tranh ngày
càng đa dạng và gay gắt.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .
3. Trong 5 đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ, đặc điểm chủ
yếu nhất là:
a.Tập trung sản xuất và tập trung tư bản đến mức cao, tạo thà
nh tổ chức lũng đoạn.
b.TB công nghiệp kết hợp với TB ngân hàng tạo thành TB tài c
hính và bọn đầu sỏ tài chính.
c.Xuất khẩu tư bản.

d.Hình thành những khối liên minh tư bản lũng đoạn quốc tế và
chia nhau thị trường thế giới.
e.Các cường quốc đế quốc đấu tranh để chia lại lãnh thổ thế gi
ới
.


Bµi 5: Chñ nghÜa §Õ quèc .
4.B¶n chÊt kinh tÕ cña CN§Q lµ ®éc quyÒn, b¶n chÊt
chÝnh trÞ cña nã lµ:
a.X©m l­îc thuéc ®Þa
b.ChiÕn tranh
c.Ph¶n d©n chñ vµ hiÕu chiÕn
d. Lòng ®o¹n nhµ n­íc.


Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc .

Cảm ơn sự có mặt của quý thầy cô và
các em học sinh!