Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng
cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Các nhân tố ảnh hưởng tới
hiệu quả sử dụng vốn của
doanh nghiệp và ý nghĩa của
việc nâng cao hiêụ quả sử
dụng vốn của doanh nghiệp
trong cơ chế thị trường
Bởi:
Học Viện Tài Chính
Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Chu kỳ sản suất.

Đây là một đặc điểm quan trọng gắn trực tiếp tới hiệu quả sử dụng vốn của
doanh nghiệp. Nếu chu kỳ ngắn, doanh nghiệp sẽ thu hồi vốn nhanh nhằm tái
tạo, mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngược lại, nếu chu kỳ sản xuất dài doanh
nghiệp sẽ chịu một gánh nặng ứ đọng vốn và lãi phải trả cho các khoản vay.
Kỹ thuật sản xuất.

Các đặc điểm riêng có về kỹ thuật tác động liên tục tới một số chỉ tiêu quan
trọng phản ánh hiệu quả sử dụng vốn cố định như hệ số đổi mới máy móc
thiết bị, hệ số sử dụng về thời gian, về công suất.
Nếu kỹ thuật sản xuất đơn giản, doanh nghiệp dễ có điều kiện sử dụng máy
móc thiết bị nhưng lại phải luân đối phó với các đối thủ cạnh tranh và yêu
cầu của khách hàng ngày càng cao về sản phẩm. Do vậy, doanh nghiệp dễ

1/6


Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng

cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

dàng tăng doanh thu, lợi nhuận trên vốn cố định nhưng khó giữ được chỉ tiêu
này lâu dài.
Nếu kỹ thuật sản xuất phức tạp, trình độ trang bị máy móc thiết bị cao doanh
nghiệp có lợi thế trong cạnh tranh song đòi hỏi công nhân có tay nghề, chất
lượng nguyên vật liệu cao sẽ làm tăng lợi nhuận trên vốn cố định.
Đặc điểm của sản phẩm.

Sản phẩm của doanh nghiệp là nơi chứa đựng chi phí và việc tiêu thụ sản
phẩm mang lại doanh thu cho doanh nghiệp qua đó quyết định lợi nhuận cho
doanh nghiệp.
Nếu sản phẩm là tư liệu tiêu dùng nhất là sản phẩm công nghiệp nhẹ như
rượu, bia, thuốc lá, … thì sẽ có vòng đời ngắn, tiêu thụ nhanh và qua đó giúp
doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh. Hơn nữa những máy móc dùng để sản xuất
ra những sản phẩm này có giá trị không quá lớn do vậy doanh nghiệp dễ có
điều kiện đổi mới. Ngược lại, nếu sản phẩm có vòng đời dài có giá trị lớn,
được sản xuất trên dây truyền công nghệ có giá trị lớn như ô tô xe máy, …
việc thu hồi vốn sẽ lâu hơn.
Tác động của thị trường.

Thị trường tiêu thụ sản phẩm có tác động rất lớn tới hiệu quả sử dụng vốn
của doanh nghiệp. Nếu thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định thì sẽ là tác
nhân tích cực thúc đẩy cho doanh nghiệp tái sản xuất mở rộng và mở rộng
thị trường. Nếu sản phẩm mang tính thời vụ thì ảnh hưởng tới doanh thu,
quản lý sử dụng máy móc thiết bị và tác động tới hiệu quả sử dụng vốn của
doanh nghiệp.
Trình độ đội ngũ cán bộ và lao động sản xuất.

* Trình độ tổ chức quản lý của lãnh đạo.

Vai trò của người lãnh đạo trong quá trình sản xuất kinh doanh là rất quan
trọng. Sự điều hành và quản lý sử dụng vốn hiệu quả thể hiện ở sự kết hợp
một cách tối ưu các yếu tố sản xuất, giảm chi phí không cần thiết đồng thời
nắm bắt các cơ hội kinh doanh, đem lại cho doanh nghiệp sự tăng trưởng và
phát triển.
* Trình độ tay nghề của người lao động.
2/6


Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng
cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Nếu công nhân sản xuất có trình độ tay nghề cao phù hợp với trình độ công
nghệ của dây truyền sản xuất thì việc sử dụng máy móc thiết bị sẽ tốt hơn,
khai thác tối đa công suất của máy móc thiết bị làm tăng năng suất lao động,
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Để sử dụng tiềm năng lao động có hiệu quả nhất, doanh nghiệp phải có một
cơ chế khuyến khích vật chất cũng như trách nhiệm một cách công bằng.
Ngược lại, nếu cơ chế khuyến khích không công bằng quy định trách nhiệm
không rõ ràng sẽ làm cản trở mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Trình độ tổ chức sản xuất kinh doanh .

Đây là các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh
nghiệp. Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải trải qua ba
giai đoạn là cung ứng, sản xuất và tiêu thụ:
- Cung ứng là quá trình chuẩn bị các yếu tố đầu vào cho quá trình sản xuất
như nguyên vật liệu, lao động, … nó bao gồm hoạt động mua và dự trữ. Một
doanh nghiệp tổ chức tốt hoạt động sản xuất kinh doanh tức là doanh nghiệp
đó đã xác định được lượng phù hợp của từng loại nguyên vật liệu, số lượng
lao động cần thiết và doanh nghiệp đã biết kết hợp tối ưu các yếu tố đó. Ngoài

ra để đảm bảo hiệu quả kinh doanh thì chất lượng hàng hoá đầu vào phải
được đảm bảo, chi phí mua hàng giảm đến mức tối ưu. Còn mục tiêu của dự
trữ là đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh không bị gián đoạn, không
bỏ lỡ cơ hội kinh doanh nên để đồng vốn được sử dụng có hiệu quả thì phải
xác định được mức dự trữ hợp lý để tránh trường hợp dự trữ quá nhiều dẫn
đến ứ đọng vốn và tăng chi phí bảo quản.
- Khâu sản xuất ( đối với các doanh nghiệp thương mại không có khâu này
) trong giai đoạn này phải sắp xếp dây truyền sản xuất cũng như công nhân
sao cho sử dụng máy móc thiết bị có hiệu quả cao nhất, khai thác tối đưa
công suất, thời gian làm việc của máy đảm bảo kế hoạch sản xuất sản phẩm.
- Tiêu thụ sản phẩm là khâu quyết định đến hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp phải xác định giá bán tối ưu đồng thời cũng
phải có những biện pháp thích hợp để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm nhanh
chóng. Khâu này quyết định đến doanh thu, là cơ sở để doanh nghiệp tái sản
xuất.

3/6


Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng
cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Trình độ quản lý và sử dụng các nguồn vốn.

Đây là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh
nghiệp. Công cụ chủ yếu để theo dõi quản lý sử dụng vốn là hệ thống kế toán
-tài chính. Công tác kế toán thực hiện tốt sẽ đưa ra các số liệu chính xác giúp
cho lãnh đạo nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp nói chung cũng
như việc sử dụng vốn nói riêng trên cơ sở đó ra quyết định đúng đắn. Mặt
khác, đặc điểm hạch toán, kế toán nội bộ doanh nghiệp luôn gắn với tính chất

tổ chức sản xuất của doanh nghiệp nên cũng tác động tới việc quản lý vốn.
Vì vậy, thông qua công tác kế toán mà thường xuyên kiểm tra tình hình sử
dụng vốn của doanh nghiệp, sớm tìm ra những điểm tồn tại để có biện pháp
giải quyết.
Các nhân tố khác.

Ngoài các nhân tố kể trên còn có rất nhiều các nhân tố khách quan khác ảnh
hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
- Các chính sách vĩ mô của Nhà nước: vai trò điều tiết của Nhà nước trong
nền kinh tế thị trường là điều tất yếu nhưng các chính sách vĩ mô của Nhà
nước tác động một phần không nhỏ tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh
nghiệp. Cụ thể hơn từ cơ chế giao vốn, đánh giá tài sản cố định, sự thay đổi
các chính sách thuế, chính sách cho vay, bảo hộ và khuyến khích nhập một
số loại công nghệ nhất định đều có thể làm tăng hoặc giảm hiệu quả sử dụng
vốn của doanh nghiệp. Bên cạnh đó các quy định của Nhà nước về phương
hướng, định hướng phát triển của các ngành kinh tế đều ảnh hưởng tới hiệu
quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Tuỳ từng doanh nghiệp và tùy từng thời
kỳ khác nhau mà mức độ ảnh hưởng, tác động của các yếu tố này có khác
nhau.
Ngoài ra, đối với những doanh nghiệp Nhà nước thì chủ trương, định hướng
phát triển của ngành cùng với quy định riêng của các đơn vị chủ quản cấp
trên cũng ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
- Tiến bộ khoa học kỹ thuật: trong điều kiện hiện nay, khoa học phát triển
với tốc độ chóng mặt, thị trường công nghệ biến động không ngừng và chênh
lệch về trình độ công nghệ giữa các nước là rất lớn, làn sóng chuyển giao công
nghệ ngày càng gia tăng, một mặt nó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đổi
mới công nghệ sản xuất mặt khác, nó đặt doanh nghiệp vào môi trường cạnh
tranh gay gắt. Do vậy, để sử dụng vốn có hiệu quả phải xem xét đầu tư vào

4/6

Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng
cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

công nghệ nào và phải tính đến hao mòn vô hình do phát triển không ngừng
của tiến bộ khoa học kỹ thuật.
- Môi trường tự nhiên: là toàn bộ các yếu tố tự nhiên tác động đến doanh
nghiệp như khí hậu, thời tiết, môi trường, …các điều kiện làm việc trong môi
trường tự nhiên phù hợp sẽ tăng năng suất lao động và tăng hiệu quả công
việc.
Mặt khác các điều kiện tự nhiên còn tác động đến các hoạt động kinh tế và
cơ sở vật chất của doanh nghiệp. Tính thời vụ, thiên tai, lũ lụt, … gây khó
khăn cho rất nhiều doanh nghiệp và ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của
doanh nghiệp.
ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị
trường.

Khi nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước
theo định hướng XHCN, các doanh nghiệp buộc phải chuyển mình theo cơ
chế mới có thể tồn tại và phát triển. Cạnh tranh là quy luật của thị trường,
nó cho phép tận dụng triệt để mọi nguồn lực của doanh nghiệp và của toàn
xã hội vì nó khiến cho doanh nghiệp phải luôn tự đổi mới, hạ giá thành, tăng
năng suất lao động, cải tiến mẫu mã chất lượng sản phẩm để có thể đứng
vững trên thương trường và làm tăng giá trị tài sản của chủ sở hữu. Bởi vậy,
nâng cao hiệu quả sử dụng vốn có vị trí quan trọng hàng đầu của doanh
nghiệp .
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ đảm bảo an toàn tài chính cho doanh
nghiệp. Hoạt động trong cơ chế thị trường đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải
luôn đề cao tính an toàn, đặc biệt là an toàn tài chính. Đây là vấn đề có ảnh

hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Việc sử dụng
vốn có hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng huy động các nguồn
vốn tài trợ dễ dàng hơn, khả năng thanh toán của doanh nghiệp được đảm
bảo, doanh nghiệp có đủ tiềm lực để khắc phục những khó khăn và một số
rủi ro trong kinh doanh.
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh
tranh. Để đáp ứng các yêu cầu cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản
phẩm, đa dạng hoá mẫu mã sản phẩm, … doanh nghiệp phải có vốn, trong
khi đó vốn của doanh nghiệp chỉ có hạn vì vậy nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn là rất cần thiết.

5/6


Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và ý nghĩa của việc nâng
cao hiêụ quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu tăng
giá trị tài sản của chủ sở hữu và các mục tiêu khác của doanh nghiệp như
nâng cao uy tín sản phẩm trên thị trường, nâng cao mức sống của người lao
động …Vì khi hoạt động kinh doanh mang lại lợi nhuận thì doanh nghiệp có
thể mở rộng quy mô sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động
và mức sống của người lao động cũng ngày càng được cải thiện. Điều đó giúp
cho năng suất lao động của doanh nghiệp ngày càng được nâng cao, tạo sự
phát triển cho doanh nghiệp và các ngành liên quan. Đồng thời nó cũng làm
tăng các khoản đóng góp cho ngân sách Nhà nước.
Như vậy, việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp không những
đem lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp và người lao động mà còn có
ảnh hưởng đến sự phát triển của cả nền kinh tế và toàn xã hội. Do đó, các
doanh nghiệp phải luôn tìm ra các biện pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả

sử dụng vốn của doanh nghiệp .

6/6