Những đặc điểm chung của Vi Sinh Vật
1-Vi sinh vật thuộc giới sinh vật nào?
Vi sinh vật không phải là một nhóm phân loại trong sinh giới mà là bao
gồm tất cả các sinh vật có kích thước hiển vi, không thấy rõ được bằng mắt
thường, do đó phải sử dụng kính hiển vi thường hoặc kính hiển vi điện tử.
Ngoài ra muốn nghiên cứu vi sinh vật người ta phải sử dụng tới phương pháp
nuôi cấy vô khuẩn.
Từ trước đến nay có rất nhiều hệ thống phân loại sinh vật. Các đơn vị
phân loại sinh vật nói chung và vi sinh vật nói riêng đi từ thấp lên cao là Loài
(Species), Chi (Genus), Họ (Family), Bộ (Order), Lớp (Class), Ngành
(Phylum), và Giới (Kingdom). Hiện nay trên giới còn có một mức phân loại
nữa gọi là lĩnh giới (Domain). Đấy là chưa kể đến các mức phân loại trung gian
như Loài phụ (Subspecies), Chi phụ (Subgenus), Họ phụ (Subfamily), Bộ phụ
(Suborder),Lớp phụ (Subclass), Ngành phụ (Subphylum).
John Ray Carl Von Linnaeus
Xưa kia John Ray (1627-1705) và Carl Von Linnaeus (1707-1778) chỉ
chia ra 2 giới là Thực vật và Động vật. Năm 1866 E. H. Haeckel (1834-1919)
bổ sung thêm giới Nguyên sinh (Protista).
Năm 1969 R. H. Whitaker (1921-1981) đề xuất hệ thống phân loại 5 giới
: Khởi sinh (Monera), Nguyên sinh (Protista), Nấm (Fungi), Thực vật (Plantae)
và Động vật (Animalia).
Khởi sinh bao gồm Vi khuẩn (Bacteria) và Vi khuẩn lam
(Cyanobacteria).
Nguyên sinh bao gồm Động vật nguyên sinh (Protzoa),
Tảo (Algae) và các Nấm sợi sống trong nước (Water molds).
Gần đây hơn có hệ thống phân loại 6 giới- như 5 giới trên nhưng thêm
giới Cổ vi khuẩn (Archaebacteria),
giới Khởi sinh đổi thành giới Vi khuẩn thật (Eubacteria) (P. H. Raven, G.
B. Johnson, 2002).
Cổ vi khuẩn và Vi khuẩn thật thuộc Còn
T. Cavalier-Smith (1993) thì lại đề xuất hệ thống phân loại 8 giới:
Vi khuẩn thật (Eubacteria),
Cổ vi khuẩn (Archaebacteria),
Cổ trùng (Archezoa),
Sắc khuẩn (Chromista),
Nấm (Fungi),
Thực vật (Plantae) và
Động vật (Animalia).
Theo R. Cavalier-Smith thì
Cổ trùng (như Giardia) bao gồm các cơ thể đơn bào nguyên thuỷ có nhân
thật, có ribosom 70S, chưa có bộ máy Golgi, chưa có ty thể (mitochondria)
chưa có thể diệp lục (Chloroplast), chưa có peroxisome.
Sắc khuẩn bao gồm phần lớn các cơ thể quang hợp chứa thể diệp lục
trong các phiến (lumen) của mạng lưới nội chất nhăn (rough endpplasmic
reticulum) chứ không phải trong tế bào chất (cytoplasm), chẳng hạn như Tảo
silic , Tảo nâu, Cryptomonas, Nấm noãn.
Năm 1980, Carl R. Woese dựa trên những nghiên cứu sinh học phân tử
phát hiện thấy Cổ khuẩn có sự sai khác lớn trong trật tự nucleotid ở ARN của
ribosom 16S và 18S. Ông đưa ra hệ thống phân loại ba lĩnh giới (Domain) bao
gồm
Cổ khuẩn (Archae),
Vi khuẩn (Bacteria) và
Sinh vật nhân thực (Eucarya).
Cổ khuẩn là nhóm vi sinh vật có nguồn gốc cổ xưa. Chúng bao gồm các
nhóm vi khuẩn có thể phát triển được trong các môi trường cực đoan (extra),
chẳng hạn như nhóm ưa mặn (Halobacteriales), nhóm ưa nhiệt
(Thermococcales, Thermoproteus, Thermoplasmatales), nhóm kỵ khí sinh
mêtan (Methanococcales, Methanobacteriales, Methanomicrobiales), nhóm vi
khuẩn lưu huỳnh ưa nhiệt (Sulfobales, Desulfurococcales).
Monera trong hệ thống 5 giới tương đương với Vi khuẩn và Cổ khuẩn
trong hệ thống 8 giới và trong hệ thống 3 lĩnh giới. Nguyên sinh trong hệ thống
5 giới tương đương với 3 giới Cổ trùng (Archaezoa), Nguyên sinh (Protista-
Protozoa) và Sắc khuẩn (Chromista) trong hệ thống 8 giới và tương đương với
5 nhóm sau đây trong hệ thống 3 lĩnh giới (domain): Archaezoa, Euglenozoa,
Alveolata, Stramenopila và Rhodophyta.
Theo hệ thống 3 lĩnh giới thì Archaezoa bao gồm Diplomonad,
Trichomonad và Microsporidian. Euglenozoa ao gồm Euglenoid và
Kinetoplastid. Alveolata bao gồm Dinoflagellate, Apicomplexan, và Ciliate.
Strmenopila bao gồm Tảo silic (Diatoms) , Tảo vàng (Golden algae), Tảo nâu
(Brown algae) và Nấm sợi sống trong nước (Water mold) . Rhodophyta gồm
các Tảo đỏ (Red algae). Riêng Tảo lục (Green algae) thì một phần thuộc
Nguyên sinh (Protista) một phần thuộc Thực vật (Plantae)
Hệ thống phân loại 5 giới sinh vật
Hệ thống phân loại 6 giới sinh vật
Hệ thống phân loại 8 giới sinh vật
Hệ thống 3 lĩnh giới (domain)
Monera hay 2 lĩnh giới Vi khuẩn và Cổ khuẩn thuộc nhóm Sinh vật nhân