Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

Khái niệm, sự cần thiết và ý
nghĩa của kế hoạch tiêu thụ
sản phẩm
Bởi:
Đại Học Kinh Tế Quốc Dân

Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm
Khái niệm chung về công tác kế hoạch hoá
Kế hoạch hoá là hoạt động có hướng đích của Chính phủ, của các doanh nghiệp hay hộ
gia đình nhằm đạt được những mục tiêu đã định. Chức năng chủ yếu của kế hoạch hoá
là tính toán các nguồn tiềm năng, dự kiến khai thác các khả năng có thể huy động và
phối hợp các nguồn tiềm năng ấy theo những định hướng chiến lược đã định để tạo nên
một cơ cấu hợp lí, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và giữ cân bằng các yếu tố trên tổng thể.
Trong nền kinh tế thị trường có sự cạnh tranh gay gắt giữa các đơn vị kinh tế thì hiệu
quả kinh tế là mục tiêu hàng đầu, mục tiêu bao trùm lên các mục tiêu khác. Kế hoạch
cho phép các doanh nghiệp biết đến hướng đi trong thời gian sắp tới, nó là cơ sở để xem
xét đến các hoạt động khác của công ty như: tài chính, vốn, thị trường, khách hàng, moi
trường kinh doanh… và với mỗi sự thay đổi thì doanh nghiệp có cách ứng phó như thế
nào với mỗi thay đổi đó. Do vậy hiện nay vai trò của kế hoạch hoá không giảm đi mà
càng được tăng cường như một công cụ, một yếu tố để tổ chức và quản trị các hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả.
Trong nền kinh tế quốc dân kế hoạch hoá có thể chia làm hai loại: một là kế hoạch kinh
tế – xã hội (kế hoạch vĩ mô) là kế hoạch của Chính phủ, đây là kế hoạch định hướng,
hướng dẫn cho sự phát triển và những cân đối lớn của nền kinh tế quốc dân. Kế hoạch
này phải vừa đảm bảo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, vừa đảm bảo thống nhất giữ
tăng trưởng kinh tế với công bằng, ổn định và tiến bộ xã hội. Hai là kế hoạch sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp( kế hoạch vi mô), kế hoạch này do các doanh nghiệp
tự xây dựng và tự thực hiện trên định hướng của kế hoạch vĩ mô dựa trên nguồn lực của
doanh nghiệp và thị trường của doanh nghiệp. Kế hoạch vi mô phải đạt mục tiêu: vừa
đảm bảo nhu cầu về hàng hoá hoặc dịch vụ của xã hội vừa đảm bảo cho doanh nghiệp

1/5


Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

đạt được lợi nhuận để tái sản xuất kinh doanh. Cụ thể, căn cứ vào tiêu thức thời gian thì
kế hoạch kinh doanh có thể chia thành:
- Kế hoạch dài hạn: Có thể coi đây như là một chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Nó định hướng cho mọi hoạt động của doanh nghiệp trong một thời gian tương đối dài
và bao gồm hệ thống những mục tiêu, chính sách, biện pháp thực hiện những mục tiêu
dó của doanh nghiệp.
- Kế hoạch trung hạn: Thưòng có thời gian 2, 3 năm nhằm phác thảo chương trình trung
hạn để thực hiện kế hoạch hoá dài hạn, tức là để đảm bảo tính khả thi lĩnh vực mục tiêu,
chính sách và giải pháp đựoc hoạch điịnh trong chiến lược đã chọn.
- Kế hoạch 1 năm: Kế hoạch này cụ thể những mục tiêu, phương hướng hoạt động của
doanh nghiệp trong kỳ kế hoạch. Có thể nói, đây là kế hoạch điều hành, bao gồm cả việc
thiết lập các cân đối, cụ thể trên cơ sở nghiện cứu, dự báo thị trường mà điều chỉnh các
kế hoạch tiếp theo.
Căn cứ vào mối quan hệ giữa các kế hoạch trong phạm vi doanh nghiệp. Kế hoạch kinh
doanh – kĩ thuật – tài chính – xã hội ở doanh nghiệp thương mại bao gồm:
- Kế hoạch lưu chuyển hàng hoá: đây là kế hoạch hoạt động kinh doanh chủ yếu của
doanh nghiệp thương mại. Kế hoạch này phản ánh chức năng, nhiệm vụ quan trọng nhất,
đặc trưng nhất của doanh nghiệp thương mại là lưu chuyển hàng hoá từ lĩnh vực sản xuất
đến lĩnh vực tiêu dùng. Kế hoạch lưu chuyển hàng hoá của doanh nghiệp phản ánh toàn
bộ khối lượng công việc nghiệp vụ chủ yếu của doanh nghiệp: mua vào, bán ra, dự trữ
hàng hoá. Đây vừa là mục tiêu, vừa là điều kiện để doanh nghiệp thương mại đạt được
mục đích của hoạt động kinh doanh. Hơn nữa các chỉ tiêu của kế hoạch lưu chuyển hàng
hoá còn là căn cứ quan trọng để xây dựng các kế hoạch khác như kế hoạch vốn kinh
doanh, kế hoạch chi phí lưu thông, kế hoạch lao động, … Kế hoạch lưu chuyển hàng

hoá của doanh nghiệp thương mại là bảng tính toán tổng hợp những chỉ tiêu bán ra, mua
vào và dự trữ hàng hoá đáp ứng nhu cầu của khách hàng, trên cơ sở khai thác tối đa các
khả năng có thể có của doanh nghiệp trong kỳ kế hoạch. Kế hoạch lưu chuyển hàng hoá
của doanh nghiệp thương mại bao gồm ba bộ phận chủ yếu:
• Kế hoạch bán hàng.
• Kế hoạch mua hàng.
• Kế hoạch dự trữ hàng hoá.
Kế hoạch kỹ thuật bao gồm các chỉ tiêu trang thiết bị mới, các biện pháp cải tiến và áp
dụng công nghệ tiện tiến vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Kế hoạch tài chính – tiền tệ: Bao gồm kế hoạch huy động và sử dụng vốn kinh doanh,
kế hoạch chi phí lưu thông, kế hoạch doanh thu và lãi lỗ, kế hoạch giá cả, kế hoạch nộp
ngân sách…
2/5


Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

Kế hoạch vận chuyển: Bao gồm kế hoạch vận chuyển hàng hoá từ nơi mua đến kho
của doanh nghiệp thương mại và kế hoạch vận chuyển hàng hoá tới tay khách hàng của
doanh nghiệp. Kế hoạch này xác định xem là doanh nghiệp sẽ thực hiện việc vận chuyển
hàng hoá từ nơi mua về kho hay là do doanh nghiệp cung ứng làm, doanh nghiệp thực
hiện dịch vụ vận chuyển hàng hpá cho khách hàng hay là khách hàng tự vận chuyển.
- Kế hoach hoá kho tàng: tạo ra cơ sở cho các quyết định dự trữ dài và ngắn hạn. Các
quyết định dài hạn đề cập trước hết đến việc lựa chọn địa điểm kho tàng, vấn đề hình
thành và tổ chức kho tàng. Các quyết định kho tàng như thế mang đặc điểm chỉ một lần
quyết điịnh cho cả một thời kỳ dài. Các quyết điịnh ngắn hạn đề cập đến số lượng lưu
kho và thời gian lưu kho trung bình.
Sự cần thiết của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm:
Từ những bài học thực tế, không chỉ các nước theo mô hình quản lý tập trung mà ở các
nước kinh tế thị trường phát triển và đặc biệt là ở các nước đang phát triển thuộc thế giới

thứ ba về việc chấp nhận và áp dụng khá rộng rãi công tác kế hoạch hoá phần nào đã
khẳng định rằng: Sự tồn tại của công tác kế hoạch hoá nói chung, kế hoạch thương mại
nói riêng là một yếu tố khách quan cần phải được tăng cường và đổi mới. Xét về mặt bản
chất thì kế hoạch hoá là một hoạt động chủ quan có ý thức, có tổ chức của con người,
con người trước khi bắt tay vào làm việc gì đều hình dung trước công việc và suy nghĩ
cách làm tối ưu nhất đối với mình, dự kiến trước các tình huống xẩy ra để chủ động ứng
phó có thể nói là kinh nghiệm được truyền từ đời này qua đời khác. Con người không
bằng lòng với hiện tại mà luôn có xu hướng phấn đấu vươn lên để có kết quả ngày càng
tốt đẹp. Do đó con người luôn đề ra các chỉ tiêu để mình phấn đấu thực hiện và việc
chuẩn bị trước tất cả các điều kiện để tiến hành công việc đó cùng có thể được xem như
một phần của công tác kế hoạch hoá.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tuỳ theo ngành nghề kinh
doanh, đặc điểm sản xuất cũng như những mục tiêu đặt ra. Doanh nghiệp phải hình
thành, phải hoạch định ra những công đoạn cách thức tổ chức tiến hành công việc ở
mỗi công đoạn khác nhau .Đó là cơ sở cho các hoạt động khi chính thức bước vào sản
xuất kinh doanh .Mặt khác doanh nghiệp được tổ chức từ nhiều thành viên khác nhau từ
người quan lý đến đội ngũ công nhân. Các thành viên này phải có sự liên kết chặt chẽ
thông qua công việc của mình . Muốn vậy, họ phải nắm được nội dung, mục tiêu của
công việc là gì? Cách thức tiến hành như thế nào? Trình tự tiến hành… Tất cả những
vấn đề đặt ra đó là nhiệm vụ cũng như nội dung của công tác kế hoạch hoá trong doanh
nghiệp .
Kế hoạch kinh doanh chính là một công cụ , một yếu tố để tổ chức và quản trị các hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp sao cho có hiệu quả. Kế hoạch kinh doanh có chức
năng chủ yếu là tính toán các tiềm năng, dự kiến khai thác các khả năng có thể huy động
và phối hợp các nguồn tiềm năng ấy theo những định hướng chiến lược đã định để tạo

3/5


Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

ra một cơ cấu hợp lý thúc đẩy tăng trưởng nhanh và giữ cân bằng các yếu tố trên tổng
thể .
Kế hoạch kinh doanh chính là một công cụ , một yếu tố để tổ chức và quản trị các hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp sao cho có hiệu quả . Kế hoạch kinh doanh có chức
năng chủ yếu là tính toán các tiềm năng ,dự kiến khai thác các khả năng có thể huy động
và phối hợp các nguồn tiềm năng ấy theo những định hướng chiến lược đã định để tạo
ra một cơ cấu hợp lí thúc đẩy tăng trưởng nhanh và giữ cân bằng các yếu tố trên tổng
thể .
Kế hoạch tiêu thụ sản phẩm là kế hoạch cơ bản và là một bộ phận hợp thành kế hoạch
kinh doanh của doanh nghiệp. Nó có mối quan hệ mật thiết và còn là cơ sở để lập các
kế hoạch khác trong doanh nghiệp như: kế hoạch sản xuất, kế hoạch tài chính, vốn kinh
doanh, kế hoạch lao động… Hơn nữa vì tiêu thụ sản phẩm là khâu quan trọng nhất, là
nhiệm vụ trung tâm và là mục tiêu của hoạt động sản xuất kinh doanh nên kế hoạch tiêu
thụ sản phẩm được coi là quan trọng nhất và là kế hoạch chủ yếu của kế hoạch kinh
doanh của doanh nghiệp thương mại.
Ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm:
Ra đời từ sự phát triển của sản xuất và phân công lao động xã hội doanh nghiệp thương
mại trở thành một bộ phận trung gian độc lập giữa sản xuất và tiêu dùng, thực hiện chức
năng phục vụ nhu cầu của sản xuất, tiêu dùng về các loại hàng hoá trong nền kinh tế
quốc dân, phát hiện nhu cầu về hàng hoá và dịch vụ trên thị trường và tìm mọi cách để
thoả mãn nhu cầu đó. Không ngừng nâng cao trình độ thoả mãn nhu cầu của khách hàng
để nâng cao hiệu quả kinh doanh, giải quyết tốt các mỗi quan hệ nội bộ doanh nghiệp
và quan hệ giữa doanh nghiệp với bên ngoài. Để có thể thực hiện tốt các hoạt động kinh
doanh, doanh nghiệp phải làm tốt công tác lập kế hoạch kinh doanh và thực hiện tốt kế
hoạch đó, trong đó kế hoạch tiêu thu sản phẩm là cơ bản nhất.
Là một khâu trong kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, kế hoạch tiêu thụ sản phẩm
có đầy đủ tất cả các vai trò của kế hoạch kinh doanh, mặt khác do tiêu thụ sản phẩm là
một vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp, nó quyết điịnh việc mở rộng và
phát triển của doanh nghiệp nên làm thế nào để tiêu thụ sản phẩm tốt, bán được nhiều

hàng hoá là một vấn đề các doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Kế hoạch tiêu thụ sản phẩm
nếu được xây dựng đầy đủ, khả thi sẽ giúp cho doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm tốt hơn
và xác định các nguồn năng lực tiềm tàng về vật tư kỹ thuật, lao động, nguồn vốn có
thể huy động trong năm kế hoạch. Từ đó doanh nghiệp thực hiện tốt hơn công tác tiêu
thụ sản phẩm, làm tăng doanh số bán, giúp doanh nghiệp tăng vị thế trên thương trường,
phạm vi thị trường rộng khắp và quy mô lớn.
Kế hoạch tiêu thụ có ý nghĩa quan trọng góp phần làm cho quá trình kinh doanh diễn ra
liên tục, có hiệu quả. Nhờ có kế hoạch thị trường mà doanh nghiệp chủ động nắm bắt

4/5


Khái niệm, sự cần thiết và ý nghĩa của kế hoạch tiêu thụ sản phẩm

thị trường, nguồn hàng, ký kết các hợp đồng kinh tế. Mặt khác nhờ có lập kế hoạch tiêu
thu sản phẩm mà các doanh nghiệp mới biết được tiêu thụ sản phẩm của mình so với kế
hoạch đã được chưa để từ đó có hướng phần đấu vươn lên. Lập kế hoạch tiêu thụ giúp
cho tổ chức tốt hoạt động thị trường nhằm tạo ra các ưu thế trong cạnh tranh, mở rộng
và chiếm lĩnh thị trường, bằng việc sử dụng các phương thức thị trường và giá bán hợp
lý, tổ chức tốt hoạt động quảng cáo, xúc tiến và yểm trợ bán hàng cho doanh nghiệp,
tạo ra ưu thế trong cạnh tranh mở rộng thị trường hiện tại và chiếm lĩnh phát triển các
thị trường mới. Kế hoạch tiêu thụ sản phẩm góp phần giúp doanh nghiệp xây dựng các
chỉ tiêu hoạt động để sau này làm căn cứ kiểm tra, đánh giá buộc công ty phải xác định
rõ phương hướng mục tiêu kinh doanh, chiến lược kinh doanh cụ thể, nó đảm bảo cho
công ty có khả năng đối phó với những biến động bất ngờ, nó thể hiện cụ thể hơn mối
quan hệ qua lại giữa chức nhiệm vụ của tất cả những người có trách nhiệm trong doanh
nghiệp. Hơn nữa, lập kế hoạch tiêu thụ sản phẩm còn là cơ sở và điều kiện để lập các kế
hoạch khác trong doanh nghiệp như kế hoạch tạo nguồn, kế hoạch dự trữ, kế hoạch vốn
… Nếu như kế hoạch mua hàng, dự trữ được lập đúng, đủ nhưng việc lập kế hoạch tiêu
thụ sản phẩm không bám sát các nhu cầu của khách hàng, không phù hợp với tiềm lực

và khả năng của doanh nghiệp thì các kế hoạch kia dù có chuẩn xác đến bao nhiêu thì
mục tiêu cuối cùng là doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ không đạt được kết
quả như mong muốn.
Vì những lí do trên mà kế hoạch tiêu thụ sản phẩm được các doanh nghiệm đặc biệt quan
tâm và xem đây là kế hoạch quan trọng nhất, cơ bản nhất trong hệ thống các kế hoạch
kinh doanh của doanh nghiệp thương mại.

5/5