Bài giảng sinh học 9 thao giảng bài trao đổi chất (3)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC
EM HỌC SINH VỀ DỰ GIỜ CHUYÊN ĐỀ

SINH HOÏC 8
Sơn Lộc, ngày 07- 12- 2015


KIỂM TRA BÀI CŨ:
- Những đặc điểm cấu tạo nào của ruột
non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp
thụ chất dinh dưỡng?


Chöông VI

Tiết 32:


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
I- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG

1.Bài tập:
Vai trò
Hệ hô hấp
Hệ tiêu hóa
Hệ tuần
hoàn
Hệ bài tiết

Quan sát sơ đồ hoạt động của một số hệ cơ quan và hoàn
thành bài tập.

Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT

O2

I- TRAO ĐỔI CHẤT GiỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG
phæi

O2

Tim

Hoạt động của hệ hô hấp
Hệ tuần hoàn trong trao
đổi chất

CO2

Tế bào


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
I- TRAO ĐỔI CHẤT GiỮA CƠ THỂ VÀ MƠI TRƯỜNG

Nước tiểu

Thai ra ngồi

Hệ bài tiết và chức năng của hệ

bài tiết

Tiêu hóa thức ăn

Ăn

Biến đổi lí học
Tiết dịch tiêu hóa

Biến đổi
hóa học

Hấp thụ
chất dinh
dưỡng

Thải phân

Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
Hình 24.2. SƠ ĐỒ KHÁI QUÁT VỀ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
I- TRAO ĐỔI CHẤT GiỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG

Quan sát sơ đồ hoạt động của một số hệ cơ quan và hoàn
thành bài tập:
Vai trò
Hệ hô hấp

Lấy O2 từ môi trường cung cấp cho cơ thể và thai CO2 từ
cơ thể ra ngoài môi trường.

Hệ tiêu hóa Biến đổi thức ăn cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể và
thải các chất cặn bã ra ngoài.

Hệ tuần
hoàn
Hệ bài tiết

Vận chuyển ôxi, chất dinh dưỡng tới tế bào và lấy các
chất thai từ tế bào tới cơ quan bài tiết.

Thai nước tiểu, mồ hôi


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
I- TRAO ĐỔI CHẤT GiỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG

1. Cơ thể lấy những gì từ môi
trường ngoài?
2. Cơ thể thai ra ngoài những gì ?
3. Các cơ quan nào trong cơ thể
thực hiện những quá trình này?
4 Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi
trường có ý nghĩa gì đối với cơ thể.


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
I- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG

Kết luận
- Ở cấp độ cơ thể: môi trường ngoài cung cấp
thức ăn, nước, muối khoáng và ôxi qua hệ tiêu
hoá, hệ hô hấp, đồng thời tiếp nhận chất bã,
sản phẩm phân huỷ và khí CO2 từ cơ thể thải
ra.
- Cơ thể có trao đổi chất với môi trường thì
mới tồn tại và phát triển.


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
II- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BÀO VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG

Môi trường trong cơ thể gồm những phần nào ?
Máu, nước mô, bạch huyết.
Máu, nước mô và bạch huyết quan hệ với tế bào như thế nào?


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
II- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BÀO VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG

Thảo
Luận
3’
1/Máu, nước mô cung cấp những gì cho tế bào?
2/Hoạt động sống của tế bào đã tạo ra những san phẩm gì?
3/Những san phẩm đó của tế bào đổ vào nước mô rồi tới
máu và được đưa tới đâu?
4/ Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu

hiện như thế nào?


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
II- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BÀO VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG

1/Máu, nước mô cung cấp những gì cho tế bào? O2, chÊt DD
2/Hoạt động sống của tế bào đã tạo ra những san phẩm gì?
CO2 , chÊt th¶i
3/Những san phẩm đó của tế bào đổ vào nước mô rồi tới máu
và được đưa tới đâu? CO2 , chÊt th¶i → cơ quan bài tiết
4/ Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện
như thế nào?
Tế bào lấy: các chất dinh dưỡng và ôxi từ máu , nước mô
sử dụng vào các hoạt động sống ;
Tế bào thải ra: các sản phẩm phân huỷ →cơ quan bài tiết
thải vào môi trường trong


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
II- TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BÀO VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG

Kết luận
Ở cấp độ tế bào, các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp
nhận từ máu và nước mô cung cấp cho tế bào sử dụng
vào các hoạt động sống, đồng thời các sản phẩm phân
huỷ được thải vào môi trường trong, đưa tới cơ quan
bài tiết, còn khí CO2 được đưa tới phổi để thải ra
ngoài .

III. MỐI QUAN HỆ GIỮA TRAO ĐỔI CHẤT Ở CẤP ĐỘ CƠ
THỂ VÀ TRAO ĐỔI CHẤT Ở CẤP ĐỘ TẾ BÀO


Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT
III. MỐI QUAN HỆ GIỮA TRAO ĐỔI CHẤT Ở CẤP ĐỘ CƠ
THỂ VÀ TRAO ĐỔI CHẤT Ở CẤP ĐỘ TẾ BÀO

Biểu hiện

Biểu hiện

Nơi thực hiện

Ý nghĩa

Cấp cơ thể
- Lấy vào: Thức ăn,
nước, muối khoáng,
O2
- Thai ra: phân,
nước tiểu, CO2

Các hệ cơ quan
Cơ thể tồn tại và
phát triển

Cấp tế bào
- Lấy vào: Các chất dinh

dưỡng, nước, muối
khoáng, O2
- Thai ra: San phẩm bài
tiết, CO2

Tế bào
Tế bào tồn tại và phát
triển


Tit 32: TRAO I CHT
III. MI QUAN H GIA TRAO I CHT CP C
TH V TRAO I CHT CP T BO

Kt lun
- Quá trình trao đổi chất ở cấp độ cơ thể
và cấp độ tế bào có mối quan hệ mật
thiết gắn bó chặt chẽ với nhau.
- Nếu nh trao đổi chất ở một cấp độ bị
ngừng trệ thì cấp độ kia sẽ không xẩy
ra và cơ thể sẽ chết


BÀI TẬP
Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:

2. Những chất nào được máu và nước mơ
vận chuyển đến tế bào ?
a) Các chất dinh dưỡng và ôxi.
b) Khí cacbônic và muối khoáng.

c) Prôtêin, gluxit và các chất thải.
d) Cả a và b.


BI TP
Bài tập 2: Dựa vào
hình vẽ hãy ghi tên
các chất mà cơ thể
lấy vào và thải ra
môi trờng, thay cho
các số 1, 2, 3.?

02
C02

- Thức ăn.
- Nớc.
- Muối khoáng



* Híng dÉn vỊ nhµ
•
•
•
•
•

Trả lời các câu hỏi vào vở bài tập.
Đọc trước bài 32: CHUYỂN HỐ và trả lời các câu

hỏi sau:
Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng gồm những
quá trình nào?
Phân biệt trao đổi chất với chuyển hóa vật chất và
năng lượng?
Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào
những hoạt động nào?
Chuyển hóa cơ bản là gì? ý nghóa của chuyển hóa cơ
bản?