Giải pháp nâng cao chất lượng và giảm thiểu rủi ro tín dụng

~q

,

,

~

A

GIAIPHAPNANGCAOCHATLU'ONG
.
"

J,

,

VA GIAMTHIEURUIROTINDUNG
.

T

rong thOi gian qua, Ngan
hang Nha nLioc va cac t6
chuc tin dl,mg (TCTD) deu
het suc quan tam den chat ILiqng
tin dl)ng. E>ieunay thay r6 W cac
canhbao, chi thi va chi d~o nghi$p
Vl),tang CLiangcong tac thanh tra
cua Ngan hang Nha nLioc, den

cong tac tlj ki~m tra, den chan
chinh nQibQva ra soat l<;I.i
cac quy
trinh nghi$p Vl,lcua cac TCTD. Do
do, chat ILiqng tin dl)ng cua cac
I TCTD da dLiqc cai thi$n, ty 1$nq
qua h<;l.nchung toan nganh Ngan
hang thLiang xuyen giam xuong.
M~cdu V?y, den nay chat ILiqngtin
dl)ng cua cac TCTD van dang het
suc quan tam. Trong bao cao thl,/'c
trc;lngva bi$n phap nang cao an
toan trong h$ thong TCTD Vi$t
Nam ngay 12/1/2004 cua Ngan
hang Nha nLioc Vi$t Nam co danh
gia: tin dl)ng la mQthO<;l.t
dQngtiem
an nhieu rui ro nhat,...ty 1$nq qua
h<;l.nhet nam 2002 la 7,4%,. het
nam 2003 la 6,4% t6ng dLi nq. E>o
la ty 1$ dang bao dQng ma mQt
trong nhung nguyen nhan chu yeu
la mQt so ngan hang chap hanh
quy che cho vay chLia nghiem tuc,
chLiathl,/'chi$n tot khau tham dinh
dl,/'an trLioc khi cho vay, chLia xac
djnh nguen tra nq m('>tcach kha
thi...

liming IIny 113* .

TCTD hi$n nay.
1- HoAN THI~N KY THU~TTHAM D!NH
cAe NHUdu TiN D~NG

Hoan thi$n ky thu?t tham dinh
d~ giai quyet van de cd ban cua tin
dl)ng la co nen cho vay hay khong
va cho vay nhLithe nao. E>~tra lai
va di den quyet djnh cuoi cung,
can thiet phai hoan thi$n tham dinh
trtm cae rn?t:

Ba la, tai san bao dam (the
chap, earn co...): La nguon thu sau
cung W phia khach hang. Nguen
Tha nhaJ, uy tin cua khach
nay to ra kha ch~c chan do tinh "uu
hang phai dLiqc de c?p trong tham
quyen"
cua ngan hang tren gia tri
dinh va Cl) th~ hdn, no phai co nQi
cua
tai
san bao dam. Tuy khOng
dung trong to trinh cua can bQ tin
phai
la
nguon
g~n lien voi ban chat
dl)ng, voi cac Mu thuc Cl) th~ la:

cua tin dl)ng do tinh thanh Iy ch?m,
Tham djnh qua he Sd qua khu cua
ton
kem chi phi va suc II,/'c, kh6 tlm
khach hang; Tham dinh qua phong
kiem
thj trLiong.
van trl,/'c tiep voi ml)C dich can d<;l.t
Do V?y, Wng nQidung sau phai
r6 rang la: tim hi~u pham chat cua
de c~p khi tham dinh ma trong thl,/'c
khach hang vay tren goc dQ nhLi
te hi$n nay dLiqc de c?p it ho~c
dQng Cd vay, sl,/'liem chinh, thai dQ
khong dLiqc de c?p.
san long tra nq; Tham dinh danh
tieng ho~c tai tieng; uy tin cua
(1) Nang II,/'ct<;l.OIqi nhu?n W
phia ngLioi vay. Bao gom cac yeu
khach hang qua cac luong thong
to phai tham dinh:
tin va SI,/'gioi thi$u cua khach hang
khac ve khach hang vay van.

Tha hal, hoan thi$n tham djnh
nguen tra nq cua khach hang.
TrLiOC khi mQt nhu cau cho yay
dLiqc dap ung, vi$c nhin thay mQt
10<;l.t
cac nguen tien tra nq la can

Ngay 1/4/2004, Thong doc
thiet,
no dem l<;I.icho TCTD giai
Ngan hang Nha nLioc tiep tl)C co
Chi thi so 04/2004/CT-NHNN "Ve quyet ca ba van de trong quan h$
vi£1Ctang cUong quan Iy, giam sat tin dl)ng la gia ca, rui ro va long tin.
nhEimbaa dam ho?t dQng tin dl,mg Voi ba nguen duQc xep thl1 tl,/'trong
an toan - hi£1Uqua - ben vung" . vi$c thE[m dinh can lam la:
MQt la, nguon tU quyet toan cua
Chi thi da neu r6 nhung nhi$m VI.,I
khoan vay: La nguen tra nq W
Ion cua cac TCTD phai trien khai
ngay. Trong ph<;l.mvi bai viet nay, chinh hi$u qua cua khoan tin dl)ng,
chung toi xin ban them den mQtso
no phl) thuQc vao kha nang t<;l.Ora
giai phap giam thi~u rui ro, nang
Iqi nhu?n cua ngLioi vay ma trl,/'c
cao chat ILiqng cho vay cua cac
tiep la phLidng an vay van.

T~ ctli NcANtlANC- 80 7 NAM2004

Hai la, nguen W chinh nang II,/'c
tai chfnh cua khach hang vay van:
E>uqcdung khi dl,/'an vay thl,/'chi$n
khong thanh cong, khi do ban than
van nQisinh cua doanh nghi$p, voi
tLi cach ngLioi di vay la nguen thu
khac cua ngan hang. Nguon nay
van chua dl,/'ng sl,/' khong ch~c

ch~n do vi$c ngan hang cung phai
chia xe nguen thu nay voi chu nq
khac.

- Nang II,/'cquan tr! gem: Kien
thuc, kinh nghi$m, tien tri~n trong
tLidng lai, Iqi nhu?n va Sl,/'I?p l<;I.i
cua Iqi nhui[ln, 51! gia tang von tl!
co.

- Cae yeu to anh huang den
ILiqng hang hoa Mu thl), gia ban,

va chi phi la nhung yeu
to can ban quyet dinh Iqi nhui[lnt~o
gia thanh

ra cua doanh nghi$p. N6 bao gom:
Chat hl<;1ng hang h6a; dja di~m
doanh nghi$p; chat ILf<;1ngcGlnh
tranh; kha nang khai thac; gia
thanh nguyen li$u; th! truong Mu
thl) san pham.

. Pho Tong giom doc Ngan hang Dau

tv va Phot trien Viet Nom

29

.


~y
(2) Nang ll,1ccua khach hang,
bao gom cac yeu to phai tham dinh
mang tlnh tuy$t doi ve nguon von
kinh doanh, n<;jphai tra, phai thu,

tai san IVudQng...
Can thiet phai xem xet den cac
chi Mu tvong doi nhv: H$ so tai
tr<;j,kha nang thanh toan hi$n thai,
kha nang thanh khoan nhanh, kha
nang thanh toan Iai vay Wc la chi
so do Ivang muc doanh l<;jiphat
sinh do su dl,mg von nham kha
nang tra I<;Iicho chu n<;j...

(3) Dam bao tin dl,mg:Ve phia
ngan hang thee chung toi can bo
sung, hoan thi$n trong ky thu~t
tham dinh a cac m~t sau:
Ve quan di~m: Phai danh gia
dam bao tin dl,mgvi tri cua n6 trong
mQtchuoi quy trinh tham dinh. N6
c6 vi tri rat quan trQng, nhvng n6
khong th~ la cai cQinguon, la di~m
xuat phat, la dieu ki$n tien quyet
khi xet duy$t mQt khoan tin dl,mg.

N6 chi ton t<;linhV mQtsl,1 tranh di
sl,1nh~n dinh ve khach hang chVa
hoan chinh. Bai VI neu hoan chinh
thi dB.c6 dap so: ho~c la cho vay
khong can dam bao, ho~c la khong
cho vay.
Do v~y, tham dinh mQt khoan
tin dl,lng la Sl,1vat va cua cong suc
va kien thuc chu khong th~ cu c6
dam bao (the chap, cam co...) la
cho vay ma mQt so nOi,cho dang
thl,1chi$n. Neuv~yn6 dem l<;Ii h~u

qua th~t xau: ho~c la, mat khach

trong c<;lnhtranh; ho~c la, khOng
giai quyetdV<;jc ml,lC dich "quay ve"
cua dong tien khi g~p khach c6
tlnh Ilia dao.

Cac yeu to lien quan tOi nQi
dung cua dam bao can phai khac
phl,lcva hoan thi$n, thee chung toi
la:
- Noi Ivu giu tai san: Phvong
phap giu tai san dam bao t<;linoi
cua khach hang phai hoan chinh

khi xet neu kha thi moi ap dl,lng.
N6 phai c6 h$ thong lu~t bao v$

quyen cua ngan hang sau khi ngan
hang dB. niem phong ten ngan
hang la giu chia kh6a kho.
- Danh gia tai san phai dung voi

phap cam ket cho vay .

gia trj thi trvang: Vi$c nay kh6, nen
thee chung toi ngoai cach danh gia
nhv hi$n t<;lican c6 cOche cho vi$c
thue danh

II. HoAN THI~N KY THU~T cAp TiN DVNG

Thl1nha't, do tinh da d<;lng trong

gia doi voi nhung tai san
..

lon, a nhung cO quan chuyen mon.
- Ve muc von cho vay toi da
tren tai san dam bao: Phai dV<;jc
khong che khac nhau voi cac 10<;li
tai san khac nhau, tuy thee muc dQ
bien dQng cua n6 va suc c<;lnh
tranh hi$n t<;li,khong qui dinh muc
co dinh 60%, 70% hay 80%. Theo
d6, lu~t bao v$ tai san dam bao
phai dV<;jcra dai lien quan tOinhieu
"v~t" rQng Ion nhv hang h6a, chung

tU c6 gia, h<;jp dong... chu khong
phai chilu~t
ngan hang

dat dai (Iy do ma cac

nh~n dam bao bang bat

dQng san la chu yeu).
Thl1 ba, trong tham d!nh, mQt so

nhanto chLiadV<;jc quan tam, can
phai de c~p trong chu trinh ky thu~t
nay la: cac chi so dl,1bao trvoc khi
cho vay - ho~cla ngan h<;ln, ho~c
la dai h<;ln, neu khong khoan tin
dl,lng S8 tra ve con so am. D6 la dl,1
doan: gia vang, ty gia, l<;Imphat, dQ

thang tram kinh te thee cac muc

a

khu vl,1ckhac nhau, cac bien co c6
th~ dl,1doan ve kinh te, chinh trj, XB.
hQi.

Thl1 tU',

khoan

tin dl,lng khong

th~ nam ngoai y do cua mQt chinh
sach tin dl,lng cua chinh ngan hang
d6. Do v~y, vi$c hinh thanh chinh
sach tin dl,lng, mQt nhan to chu
quan c6 y nghTa quyet dinh t~n
dl,lng suc m<;lnh ngan hang d6,
cung voi sl,1thang l<;ji cua mQtsach

IV<;jc
cua ngan hang, lam cho dl,1a
cho vi$c tham dinh m6n vay la
dieu, thee chung toi bat bUQCphai
c6 neu khOngvi$c cho vay tra nen
mat phvong hVong, khong t~n
dl,lng dV<;jcsuc m<;lnhcua cac ngan
hang von dTla khac nhau.
Chinh sach d6, ngay tU dau
kinh doanh dB. phai hO<;lchd!nh r6
rang tren cac m~t: cac 10<;li
cho vay
S8 thl,1c hi$n; qui mo khoan vay;
10<;li khach

hang c6 th~ chap nh~n
cho vay; ky h<;ln c6 th~ dV<;jc;cac
phvong hvong trong giai quyet cac
ngo<;li1$nhv cho vay VV<;jt

muc, xu

Iy vay khi c6 van de...; ph!i°ng

kinhdoanhcua nenkinhte, do v~y
tat yeu phai da d<;lngtrong ky thu~t
cap tin dl,lng. Nhvng m~t khac, dOd~c di~m cua kinh doanh tien t$ I<;Ii
phai doi h6i a muc rui ro ma ngan
hang c6 th~ "chiu dl,1ng" dV<;jc, do
d6 t1 trQng cua moi 10<;li tin dl,lng
phai c6 sl,1thay doi trong hi$n t<;li.

Ngoai nhung ky thu~t cap tin dl,lng
mOi, dan den cong ngh$ tin dl,lng
nhv: thue mua, tieu dung, bao
thanh toan... thi cac san pham c6
tlnh co di~n va chiem ti trQng cao
can c6 sl,1thay doi la :
- Giam thi~u tin dl,lng ung trvoc,
10<;li tin dl,lng voi nQi dung cap tin
dl,lng cua n6 chua dl,1ngrat nhieu

rui rooKhi ma hang 10<;lt cac yeu to
quan trQng cua sl,1quay ve cua von
deu nam a phia trvoc nhV: ml,lC
dich su dl,lng; hi$u qua su dl,lng;
chia S8 rui ro; v~n dQng tin dl,lng va
v~t tv hang h6a.
- Gia tang chiet khau thvong

phieu, 10<;li tin dl,lng dva ngan hang
tOi muc rui ro giam thi~u do sl,1gan
lien cua n6 voi v~t tv trong IVu
thong, san xuat, chLia k~ tOi thOi
gian ngan va dV<;jctruy doi trong
quan h$ tin dl,lng nay.
Dieu d6 dva toi mQt h$ qua ja:
tfn dl,lng thvong m<;li phai dV<;jcma
rQng trong nen kinh te quoc dan
nham t<;lO ra sl,1ILiu dQng cua von
voi slj ho tr<;j cua tfn dl,lng ngan
hang.
Chung ta c6 vi dl,l: MQt cong ty
v~t tv ban chiu phan b6n (tfn dl,lng

thvong

m<;li)

cho nong dan. Cong ty

v~t tLi S8 dV<;jcngan hang cho vay
dlja tren thvong phieu ban phan
b6n. NhV v~y, ml,lC dich tfn dl,lng la
CI,I the (phan b6n); hanh vi mua
ban dB. xay ra; cong ty ban chiu
phan b6n van la mQt doi tV<;jng
ganh chju rui ro; thai gian dV<;jCg6i
trong mQt chu ky san xuat. Neu
khoan vay thljc hi$n bang ung

trVoc thi hanh vi mua ban chva xay
ra, hoan toan c6 kha nang su dl,lng
sai ml,lC dich, mat cOso thu hoi nQ;

30
T~P Ctli NGAN tlANG - 66 7 NAM2004


~y
rui ro ngan hang phai ganh chiu
toanbQ.

tham gia voi tLi cach la mQt bQ khach hang kh6ng su dl,Jng het
ngoai so lai suat cho yay dLi<;1C
tinh
ph~n van thLiang xuyen vao qua
trinh
luan
chuy~n
binh
thLiong,can
mQtcach binh thu'ong.
Thu hai, ngoai nhO'ngbi$n phap
Undl,Jngdang ap dl,Jnghi$n nay, thiet cua qua trinh san xuat kinh
+ Phu'dng thuc nay khac voi
can phan bi$t va ap dung cac IO<;li doanh. C6 th~ an dinh thanh hai cho yay thee luan chuy~n ap dl,mg
hinh thuc nhLisau:
saudoi voi tin dl,Jngvan hJudQng.
thee tai khoan cho yay luan
- Neu nhu cau phat sinh on

chuy~n dang dLi<;1C quy dinh trong
Doi voi tin dl,Jngtn,(ctiep: Tuc la
dinh, thLiong xuyen voi nhO'ng th~ 1$ tin dl,mg hi$n nay, mQt
IO<;ii
tin dl,Jngngan hang cap van
khach hang Ion va dQ tin c~y cao
phLidng thuc nua voi kh6ng d<;lt
trl)'c tiep cho ngLiai c6 ,nhu diu va a
(uy
tin,
kha
nang
t<;lO
l<;1i
nhu~n
tot,
Y do cua phLidng thuc cap
dLi<;1C
ve ngLi<;1c
l<;IingLiai di yay tn,(ctiep
nang
II)'Ctai
chinh
m<;lnh)thi
vi$c
ngan
quy.
hoan tra n<;1yay cho ngan hang.
- Neu nhu cau van ng~n h<;in
Ngan hang kh6ng th~ thl,J'chi$n cho yay nen thl,J'chi$n qua mQth<;ln

phap Iy hoa hOn, c6 tinh dQt xuat, kh6ng dl,J'
nhLi hi$n t<;li,ma phai phan bi$t muc tin dl,Jng,dLi<;1C
qua h<;1pdong tin dl,Jngtrong mQt kien trLioc dLi<;1C,
ngan hang S8 cho
thanh cac 10<;li
cl,Jth~ hOnnO'aphu
khoang
thai
gian
(qui
ho~c
nam),
yay
thee
phLidng
thuc 2 tai khoan,
h<;1p
voi d~c di~m, tinh chat luan
nhLing
khac
bi$t
hi$n
nay
a
cho
n6
theo khe Lioc nhLi tUng nh6m hi$n
chuy~n van tUng IO<;lihinh khach
khOng thl,J'chi$n qua 2 tai khoan
nay, tuy nhien phai thoa man d~c

hang.
(mQt tai khoan tien gui, mQt tai
di~m the chap nhu' da de xuat va
(1) 6 hinh thtJe thtJ nhfit, van tin
khoan tien yay hay mQt tai khoan
ke ca vi$c th~m dinh tin dl,mg nO'a.
dl,Jngtham gia voi tLi cach kh6ng
yay luan chuy~n voi mQttai khoan
(3) LO<;1;hinh thtJ ba: Ap dl,Jng
thLiangxuyen, cLiang dQ van nho
tien gui), ma thee chUngt6i, d~
cho cac doanh nghi$p c6 tinh thai
va thai h<;ln ng~n (do IO<;lihinh
phat huy Liu the va dap ung dLi<;1C VI,J,ca a khau mua va khau ban voi
doanh nghi$p yay IO<;linay c6 van
nhu cau cua khach, can thiet phai
d~c di~m cap tin dl,mg nhLi IO<;li
tl)'c6 Cdban la du cho kinh doanh).
gQP2 tai khoan nay thanh tin dl,Jng
hinh tM hai nhLing phai bo sung
Doi voi hinh thuc nay, thee
yang lai. Khach hang yay S8 dLi<;1C
them 2 dO'ki$n:
chung Wi, ngan hang cho yay voi
yay qua hinh thuc thau chi voi dQ
thu tl,JCth~t ddn gian, coi n6 nhLi linh hO<;lt va chudQngcaoa khau
- Ngan hang phai nh~n trLioc
mQthO<;ltdQng y~m tr<;1nhieu hdn
mQtth6ng baotUphia khachhang
nQp tien d~ tra n<;1(vi neu khOng

la kinh doanh. Sau khi cho yay,
ve
ke hO<;ichvan phat sinh trong
ngan hang xu Iy n~ng a khau quyet
ngan hang c6 th~ kh6ng can thl,J'C toan h<;1p
thai
VI,Jvi ILi<;1ng
van nay rat lon, de
dong tin dl,Jng),ca a vi$c
hi$n hanh vitai xet, nham tranh di
dLia
ngan
hang
vao the bi dQng
giam di nhO'ngthu tl,JCtrLiockhi cap
mQtchi phi ngan hang kh6ng can
nguon
van.
tin dl,Jngcua ngan hang, dem l<;Ii
thiet voi m6n yay nho nay.
- Ngan hang mo rieng cho
thu~n l<;1icho khach hang. d hinh
De xuat nhLiv~y vi:
doanh
nghi$p mQt tai khoan yay
thuc nay can chu y:
trong
thai
VI,J,sau thoi VI,Jt~p ket dLi
- La m6n yay nho, thai h<;ln

+ Vi$c nh~n the chap hau nhLi
nQ
vao
cac
tai khoan c6 tinh luan
ng~n, do v~y vi$c xay ra rui ro la
khong c6 (khach da c6 dQ tin c~y
chuyen binh thLiang.
kh6. Kh6 vi trong tam Iy cua ngLiai cao), neu c6, thi n6 dLi<;1C
an dinh
yay, ngay ca voi cac y do Ilia dao, chung tren h<;ln muc voi mQt ti 1$
Ngoai cac giai phap tren thi con
nay nao d6 ma ngan hang yeu cau.
thLiongkh6ng ap dl,mgvoi 10<;li
phai chu y toi: Hoan thi$n ky thu~t
(qua nho). M~t kMc, neu van xay
thu
hoi tin dl,Jng; Hoan thi$n h$
+ D~ ngan ch~n vi$c khui van
ra thi -mQt m~t ngan hang chiu
thong
th6ng tin kinh te phl,JcVI,Jcho
cua ngan hang, tranh sl,J' bi dQng
dl,J'ngrui ro dLi<;1C
(sl,J'mat mat
vi$c
ra
quyet djnh;Xu Iy n<;1 qua
ho~c anh hLiang den kinh doanh
kh6ng dang k~), nhLing ngLi<;1cI<;Ii

h<;ln
va
nQton
dQngtien hanh dong
cua ngan hang, nganhang ap
khach hang bi ghi vao "man hinh" dl,JngmQt trong hai cach: ho~c la thai cac bu'oc khac nhau; Tang
cua trung tam rui roo Khi d6, kh6 thu mQt phi h<;lnmuc, thee d6 khi
CLiangvai tro thanh tra, giam sat
hay kh6ng th~ phat tri~n doanh
h<;lnmuc dLi<;1C
xac dinh thi doanh cua Ngan hangTrung Lidng, hoan
nghi$p dLi<;1C
va tat yeu doanh
nghi$p phai tr~ mQtkhoanphi nao thi$n va doi moi c6ng tac thanh tra
nghi$p kh6ng th~ doi ngang cai
ca ve nghi$p VI,Jva dQi ngOcan bQ
06, ou'<;IC
tinh theo ty 1$phan tram
nham chuy~n bien ve chat trong
"gia" do.
tren h<;ln rY]uC? Sau d6, doanh
- Ve tinh ml,JCdich, cOngvi m6n
nghi$p yay bao nhieu (theo du' n<;1 hO<;ltdQng thanh tra.
vay nho nen vi$c tai xet kh6ng can
Trong ph<;imvi gioi h<;lnc:uabai
binh quan) ngan hang tinh lai yay
thl,J'chi$n vi n6 kh6ng th~ dem I<;Ii bay nhieu, va lai dLi<;1C
tinh bang viet, chUng t6i, kh6ng c6 dieu ki$n
mQt sl,J'"pM hO<;li"nao tU phia so
cach lai suat cho yay tru di Ii 1$phi phantich chi tiet cac giai phapcon

tien nho ay.
I<;Ii, khi c6 dieu ki$n, xin dLiQCtrao
neu tren. Ho~c la, ngan hang thu
doi tiep..
(2) 6 10<;1;
thtJ ha;, van tin dl,Jng mQt ty 1$phi tren so dLi h<;lnmuc
T~P OIl NCANtlANC -

66 7 NAM2004

31