Bài giảng bài cơ năng vật lý 10 (7)

CƠ NĂNG

B

I. Cơ ngăng:

-Vật có khả năng thực hiện công cơ
học, ta nói vật đó có cơ năng.
-Đơn vị của cơ năng cũng được đo
bằng Jun ( J).
II. Thế năng:
1. Thế năng hấp dẫn:
+ Quả nặng A đứng yên trên mặt
C1: Quả nặng A chuyển độ xuống
đất (Hình 16.1a), không có khả
phía dưới làm căng sợi dây. Sức
sinhdây
công.
căngnăng
của sợi
làm miếng gỗ B
chuyển động, tức là thực hiện công
C1:H16.1bquảđưa
nặnglên độ
như vậy quảNếu
nặngđưa
A khi
một
thì nó
caolên

nào
đóđộ
có cao
khẳnào
năngđósinh
công,
không tai sao?
tứccólàcơ
có năng
cơ năng
Đọc thông tin SGK

A

A

B


I. Cơ ngăng:
II. Thế năng:
1.Thế năng hấp dẫn:
2. Thế năng đàn hồi:

CƠ NĂNG

Có một lò xo được làm
bằngđứtthép
uốnlò thành
Làm

sợi dây
xo đẩy miếng gỗ
vòng
xo bịhiện
néncông. Ta nói
lên
caotròn.
tức Lò
là thực
lạixonhờ
sợi dây,
trên
lò
bị nén
có cơphía
năng.
đặt một miếng gỗ.
C2
Lúc này
lò xo
cơ vào độ biến dạng
Cơ năng
của vật
phụcóthuộc
năng.
của vậtBằng
đượccách
gọi lànào
thế để
năng đàn hồi,vật có

biết
lò xo
có cơ
năng?
độ biến
dạng
càng
lớn thì thế năng đàn hồi
càng lớn.


1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng?
Hãy dự đoán xem khi thả
Thí nghiệm 1. Cho quả
hòn
bi A
lănbằng
theothép
máng
cầu
lănsẽtừ vị
có hiện tượng gì đối với
trí (1)trên máng nghiêng
miếng
gỗ?đập vào miếng gỗ
xuống
Hãy
B. quan sát TN để kiểm
tra dự đoán.
C4.Chứng minh rằng quả cầu

A đang chuyển động có khả
năng thực hiện công.
Quả cầu A t/d lực vào miếng
gỗ => miếng gỗ chuyển đông
=> quả cầu đã thực hiện công

1
B

•C5. Từ kết quả thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp điền vào chỗ
trống: Một vật chuyển động có khả năng…thực
…………...
hiện công ..tức là
có cơ năng.


Cơ năng
2. Động năng của vật phụ thuộc
những yếu tố nào?

(2)
(1)

TN 2.
Hãy dự đoán xem nếu đặt
quả cầu ở vị trí (2) thì
quóng ngmiếng gỗ sẽ
dịch chuyển xa hn hay
gn hn so với khi t qu
cu vị trí (1)?

S1
S2

Ming g B di chuyn 1 on di hn trong thớ nghim
1. Nh vy kh nng thc hin cụng ca qu cu A ln
hn ln trc. Vn tc ca qu cu A p vo ming
g B ln hn trc. Thớ nghim cho thy ng nng
ca qu cu ph thuc vo vn tc. Vn tc ca vt
cng ln thỡ ng nng ca vt cng ln.

So sỏnh vn tc
ca qu cu
v trớ (1) v v
trớ (2),t ú suy
ra ng nng
trong trng
hp no ln
hn?


TN 3.
Nếu thay quả cầu A bằng
quả cầu A’ có khối lượng lớn
hơn. Hãy dự đoán xem hiện
tượng xảy ra ntn?Miếng gỗ
sẽ dịch chuyển gần hơn hay
xa hơn so với 2 thí nghiệm
trước?
Động năng sẽ nhỏ hơn hay lớn

hơn so với hai thí nghiệm
trước?
Động năng phụ thuộc vào yếu
tố nào?

Động năng phụ thuộc vào khối
lượng của vật.


C¬ n¨ng
Hãy quan sát lại các thí nghiệm

(2)
(1)

S1

S2
S3


CƠ NĂNG
I. Cơ năng:
III. Động năng
- Một vật có khả năng thực hiện công cơ
học ta nói vật đó có cơ năng.
1. Khi nào vật có động năng
- Cơ năng được đo bằng đơn vị Jun (J)
Cơ năng của vật do chuyển động mà
II. Thế năng:

có gọi là động năng.
1. Thế năng hấp dẫn:
- Cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của
2. Động năng của vật phụ thuộc
vật so với mặt đất hoặc so với một vị
những yếu tố nào?
trí khác được chọn làm vật mốc để
tính độ cao, gọi là thế năng hấp dẫn.
Vật có khối lượng càng lớn và chuyển
động càng nhanh thì động năng càng
Vật có khối lượng càng lớn và ở càng
lớn.
cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn.
KL: Động năng và thế năng là hai
2. Thế năng đàn hồi:
dạng của cơ năng.
Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến
dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi.

Cơ năng của một vật bằng tổng
thế năng và động năng của nó.


CƠ NĂNG
IV. VẬN DỤNG

Hãy nêu ví dụ vật có cả động
năng và thế năng?
Cơ năng của từng vật trong hình
16.4a,b,c thuộc dạng cơ năng nào?

a.

Thế năng đàn
hồi

b.
c.

Thế năng + Động năng

Thế năng
hấp dẫn


Cơ năng
Củng cố bài học
Qua bài học hãy cho biết khi nào 1 vật có cơ năng?
Khi vt cú kh nng thc hin cụng,ta núi vt cú c nng.
Cơ năng tồn tại ở những dạng nào? Và phụ thuộc vào những yếu
tố gì?

-C nng tn ti hai dng l th nng v ng nng.
-C nng ph thuc vo cao gi l th nng hp dn.
-C nng ph thuc vo bin dng ca vt gi l th nng
n hi.

-C nng ca vt do chuyn ng m cú gi l ng
nng.ng nng ph thuc vo khi lng v chuyn ng ca
vt.

Cã thỂ em cha biÕt
Độ lớn của một số giá trị động năng:

Động
năng
củacủa
Trái Đất
Động
năng
Động
Động năng
năng của
của con
vệ tinh quayĐộng năng của cầu thủ bóng
chuyển
động
quanh
Mặt
con
sên
đang
bò:
ong
quanh
đang
quỹbay:0,002J
đạo: 3.10 9J
đáTrời:

đang2,7.10
chạy: 33J
4500J
0,0000001J


Trong các vật sau đây,vật nào không có thế năng?
a.Viên đạn đang bay.

b. Lò xo để tự nhiên ở một độ cao so với mặt đất.
c. Hòn bi đang lăn trên mặt đất nằm ngang.
d. Lò xo bị ép đặt ngay trên mặt đất.


Dặn dò

- Học thuộc
phần ghi
nhớ ở SGK

- Làm các
bài tập
trong sách
Bài tập