Bài giảng bài thế năng vật lý 10 (3)

THẾ NĂNG


KIỂM TRA BÀI CŨ
 Hãy phát biểu định nghĩa động năng
và viết công thức tính động năng? Tính
chất của động năng.
Động năng của một vật là năng
lượng vật có được do chuyển
động.
Biểu thức: Wđ = ½ mv2

Vậy một vật đứng
yên có mang năng
lượng không?
Nếu có đó là năng
lượng gì?


1. Khái niệm thế năng

Những vật này có mang năng lượng không?
Giải thích.


- Dạng năng lượng này là gì?
- Nó phụ thuộc vào các yếu tố nào? Tại sao?

- Dạng năng lượng này gọi là thế năng.
- Thế năng của vật phụ thuộc vật phụ thuộc
vào vị trí hoặc độ biến dạng của vật.

2. Công của trọng lực
B

m:B

C

zB

zC

ZB
S

Z

P

Tìm công của trọng lực?
ZC

O

ABC = mg(zB - zC)
Từ kết quả trên nêu nhận xét về công của
trọng lực?

C

C1. hãy cho biết năng lượng mà
vật có khi được đặt tại một vị trí
trong trọng trường của trái đất là
năng lượng gì?
Xác định năng lượng của vật
ở các vị trí?
mv22 mv12
A 12 

(34.2)
2
2
hay A 12  Wd2  Wd1

3. Thế năng trọng trường
- Biểu thức

Wt = mgz

(34.3)


- Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công
của trọng lực.

A = mg zt1 – mgzt2
Công của trọng lực của vật có giá trị bằng
hiệu thế năng của vật tại vị trí đầu và vị trí cuối,

tức là bằng độ giảm thế năng của vật.


Hệ quả:
(1)

(2)

z2

z1

z2

(2)
z2
z1

(2)

A = mgz1 – mgz2
z1 > z2 : Wt1 > Wt2
 thế năng giảm.
A > 0: công dương
 công phát động.

z1

(1)

(1)

A = mgz1 – mgz2
z1 < z2 : Wt1 < Wt2
 thế năng tăng.
A < 0: công âm
 công cản.

A = mgz1 – mgz2
z1 = z2 : Wt1 = Wt2
 thế năng không đổi.
A = 0: không sinh công
.

• Khi vật giảm độ cao, thế năng của vật giảm thì trọng
lực sinh công dương.
• Khi vật tăng độ cao, thế năng của vật tăng thì trọng lực
sinh công âm


- Nêu đặc điểm của thế năng?
- Thế năng hấp dẫn là gì? Thế năng trọng
trường có phải là thế năng hấp dẫn không?

•Thế năng có tính tương đối. Nó phụ thuộc vào
gốc tọa độ. Vật chọn làm mốc có thế năng
bằng 0 – Mức không
•Trong trọng trường, thế năng của hệ vật – Trái
đất bằng thế năng của vật.

•Thế năng trong tương tác hấp dẫn gọi là thế
năng hấp dẫn.


- Lực thế là gì? Thế năng?

Thế năng là năng
lượng của một hệ có
được do tương tác
giữa các phần của hệ
(ví dụ trái đất và vật)
thông qua lực thế

C2. Tìm sự khác
nhau giữa động
năng và thế năng.


CỦNG CỐ
1. Thế năng trọng trường không phụ thuộc vào:
A. Khối lượng của vật.
B. Vị trí đặt vật.
C. Gia tốc trọng trường.
D. Vận tốc của vật.

2. Một vật nằm yên có thể có:
A. Động năng.

B. Vận tốc.

C. Động lượng.

D. Thế năng.


CỦNG CỐ
3. Công của trọng lực:
A. Không phụ thuộc vào hình dạng đường đi mà chỉ phụ thuộc vào
điểm đầu và điểm cuối của vật.

B. Phụ thuộc vào dạng đường đi của vật mà không phụ thuộc vị trí
điểm đầu và vị trí điểm cuối của vật.
C. Phụ thuộc cả hình dạng đường đi của và các vị trí điểm đầu và vị
trí điểm cuối của vật.
D. Không phụ thuộc cả hình dạng đường đi của và các vị trí điểm
đầu và vị trí điểm cuối của vật.


CỦNG CỐ
4. Khẳng định nào dưới đây là đúng ? Nếu một vật chịu tác
dụng của trọng lực thì :
A. Công của trọng lực bằng độ giảm động năng của vật.
B. Công của trọng lực bằng độ giảm thế năng của vật.
C. Công của trọng lực bằng độ tăng thế năng của vật.

D. Công của trọng lực ở mọi điểm trên quỹ đạo là như nhau.


Hướng dẫn về nhà
Trả lời các câu hỏi 1 đến 4 (SGK /167).

Làm các bài tập 1 đến 5 (SGK/167 - 168).
Ôn lại kiến thức: Lực đàn hụ̀i và cách tính cụng