Bài giảng bài sự nở vì nhiệt của chất rắn vật lý 6 (13)

BÀI GIẢNG
BÀI 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN


Chương II. NHIỆT HỌC
Các loại nhiệt kế
hoạt động dựa
vào nguyên tắc nào?

Tại sao khinh khí
cầu bay lên được?

Tại sao tôn lợp nhà
thường có dạng
lượn sóng?


?
Đây là công
trình nổi tiếng
nào?
Epphen ( 1832 –
1923 )

TaiLieu.VN

Tháp Epphen làm
bằng thép, cao 320m,
do kỹ sư người Pháp
tên là Epphen thiết
kế. Tháp được xây

dựng vào năm 1889
tại quảng trường
Mars, nhân dịp hội
chợ quốc tế lần thứ
nhất tại Pari. Hiện
nay tháp được dùng
làm trung tâm phát
thanh và truyền hình
và là điểm du lịch nổi
tiếng của nước Pháp.


10 cm
01/01/1890
01/ 07/ 1890

Các phép đo chiều
cao tháp vào ngày
01/01/1890 và
ngày 01/07/1890
cho thấy, trong
vòng 06 tháng tháp
cao thêm hơn
10cm. Tại sao lại
có sự kì lạ đó?
Chẳng lẽ một cái
tháp bằng thép lại
có thể
” lớn lên “được
hay sao?

BT


Nêu tên dụng cụ và cách tiến hành
thí nghiệm ở hình H 18.1
Dụng cụ:
+Quả cầu kim loại.
+Vòng kim loại
+Đèn cồn.


1. Làm thí nghiệm: H18.1 SGK
- Bước 1:Khi chưa hơ nóng
quả cầu bằng kim loại, thả
xem quả cầu có lọt qua vòng
kim loại không ? Nhận xét.


-Bước 2: Dùng đèn cồn hơ nóng
quả cầu kim loại, rồi thả xem
quả cầu có lọt qua vòng kim loại
nữa không ? Nhận xét.

- Bước

3: Nhúng quả cầu đã

được hơ nóng vào nước lạnh,
rồi thả xem quả cầu có lọt
qua vòng kim loại không.

Nhận xét
TaiLieu.VN

Cm3
250
200
150
100
50

KQTN


Tiến hành thí nghiệm
Bước 1: Trước khi hơ nóng quả cầu bằng kim
loại,thả

xem quả cầu có lọt qua vòng kim loại

Hiện tượng
Quả cầu lọt qua
vòng kim loại

không?
-Bước 2: Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim
loại, thả xem quả cầu có lọt qua vòng kim loại
không?

Quả cầu không lọt
qua vòng kim loại

- Bước 3:Nhúng quả cầu đã được hơ nóng
vào nước lạnh rồi thả xem quả cầu có lọt
qua vòng kim loại không?

Quả cầu lọt qua
vòng kim loại

TaiLieu.VN

TLCH TN


C1: - Vì quả cầu nở ra khi nóng
lên.

C1: Tại sao sau khi bị
hơ nóng, quả cầu lại
không lọt qua vòng kim
loại?


C2: Vì quả cầu co lại khi
lạnh đi

C2. Tại sao khi được nhúng
vào nước lạnh, quả cầu lại
lọt qua vòng kim loại?

C3. Chọn từ thích hợp trong khung để điền
vào chỗ trống của các câu sau:
Thể tích quả cầu (1) tăng
........khi quả cầu nóng
lên.
( 1) tăng
( 2) lạnh đi

lạnh đi
Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu (2) ............
- nóng lên
- lạnh đi
- tăng
- giảm


Đồng
Chất
Nhôm
Sắt

Chiều dài
Chiều dài tăng thêm khi
ban đầu nhiệt độ tăng
thêm 500C

Nhôm

100cm

0.12cm

Đồng

100cm

0.086cm

Sắt

100cm

0.060cm

Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở
vì nhiệt của các chất rắn khác nhau?


* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn
có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.


* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn
có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.



* Chú ý: Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn
có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật.

Qua bài học em rút ra kết luận gì
 Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
 Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.


C5: Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có
một ñai bằng sắt gọi là cái khâu dùng để
giữ chặt lưỡi dao, liềm. Tại sao khi lắp khâu người
thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?

Khâu


Khâu
Cán
Lưỡi

ĐVĐ


C5: Khâu dao, liềm phải được nung nóng cho nở ra để dễ lắp
vào cán dao. Khi nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán dao.


C6: Nung nóng
vòng kim loại.

C6: Hãy nghĩ cách làm cho quả
cầu trong thí nghiệm hình 18.1, dù

đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng
kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm
chứng.


C7: Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu
ở đầu bài học. Biết rằng ở Pháp
tháng Một đang là mùa đông,
còng tháng Bảy là mùa hè.
C7: Vào mùa hè, nhiệt
độ tăng nên thép nở ra
dẫn đến tháp cao hơn
so với mùa đông.


Hãy chọn đúng sai trong các câu sau:
a. Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh
đi.
b. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt giống
nhau
c. Khi lạnh đi, thì khối lượng quả cầu không
thay đổi
d. Khi lạnh đi, khối lượng quả cầu không đổi,
khối
riênglên,
củathể
quả
cầuquả
cũng
đổi

e. lượng
Khi nóng
tích
cầukhông
tăng, khối
lượng riêng giảm


Bê tông (hỗn hợp gồm xi măng,
nước, cát, sỏi) nở vì nhiệt gần
như thép. Nhờ đó mà các trụ bê
tông cốt thép không bị nứt khi
nhiệt độ ngoài trời thay đổi


Hướng dẫn bài 18.5 SBT
Giá đo

Thanh ngang
Tay cầm

Thanh ngang đặt vừa
khít vào giá đo khi cả hai
đều ở nhiệt độ trong phòng
a. Tại sao khi hơ nóng thanh
ngang, ta không thể đưa
được thanh này vào giá đo?
b. Hãy tìm cách đưa thanh
ngang đã bị hơ nóng vào giá
đo mà không cần làm nguội

thanh này