Bài giảng bài tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện vật lý 7 (4)

BÀI 23
TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÝ CỦA DÒNG ĐIỆN

TaiLieu.VN

1


Kiểm tra bài cũ
Vì sao nói dòng điện có tác dụng nhiệt và
tác dụng phát sáng?
• Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị
nóng lên. Ta nói dòng điện có tác dụng
nhiệt.
• Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn của bút
thử điện và đèn điốt phát quang. Ta nói
dòng điện có tác dụng phát sáng.

TaiLieu.VN

2


Đặt vấn đề
Quan sát ảnh chụp cần cẩu dùng nam
châm điện ở trang đầu chương III. Nam
châm điện là gì? Nó hoạt động dựa vào tác
dụng nào của dòng điện? Bài học hôm nay
sẽ giúp chúng ta có câu trả lời.

TaiLieu.VN

3


I. Tác dụng từ
• Tính chất từ của nam châm
+ Hút các vật bằng sắt hoặc thép
+ Mỗi nam châm có hai cực từ ( Mỗi cực từ
của nó hút 1 cực và đẩy cực còn lại của kim
nam châm)
• Nam châm điện
+ Mắc mạch điện như hình 23.1 SGK
+ Trả lời câu C1
TaiLieu.VN

4


C1. a) Đưa 1 đầu cuộn dây lại gần các đinh
sắt nhỏ, các mẩu dây nhôm hoặc đồng.
Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi
công tắc ngắt và công tắc đóng.
b)Đưa 1 kim nam châm lại gần 1 đầu
cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết,
cực nào của kim nam châm bị hút, cực nào
bị đẩy.

TaiLieu.VN

5


Đáp
án:
a) Khi công tắc đóng, cuộn dây hút các
đinh sắt nhỏ. Khi ngắt công tắc, đinh sắt
nhỏ rơi ra.
b) Đưa một kim nam châm lại gần một
đầu cuộn dây và đóng công tắc thì một cực
của nam châm hoặc bị hút, hoặc bị đẩy.Khi
đảo đầu cuộn dây, cực của nam châm lúc
trước bị hút thì nay bị đẩy và ngược lại.

TaiLieu.VN

6


Kết luận
•
•

TaiLieu.VN

Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có
nam châm điện
dòng điện chạy qua là………………….
tính chất từ vì nó có
Nam châm điện có ………………

khả năng làm quay kim nam châm và hút
các vật bằng sắt hoặc thép.

7


Tìm hiểu chuông điện
C2. Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì
xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với
đầu gõ chuông?
Đáp án:
Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua
cuộn dây, cuộn dây trở thành nam châm
điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm
cho đầu gõ chuông đập vào chuông, chuông
kêu.
TaiLieu.VN

8


Tìm hiểu chuông điện
Nguồn điện
+ --

Cuộn dây

Chốt kẹp
Lá thép
đàn hồi

Miếng sắt
Tiếp điểm
Đầu gõ chuông

Chuông
TaiLieu.VN

9


Hoạt động của chuụng điện

+
+
--

TaiLieu.VN

10


Chuông điện

+
+
--

TaiLieu.VN

11

K đóng
Dòng điện đi qua cuộn dây
Miếng sắt bị hút
Đầu gõ đập vào
chuông

Mạch hở tại tiếp điểm

Chuông kêu

Cuộn dây không hút
miếng sắt nữa
Thanh KL làm miếng sắt trở
lại tiếp điểm

TaiLieu.VN

12
Mạch kín


C3). Ngay sau đó mạch điện bị hở. Hãy
chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao
miếng sắt khi đó lại trở về tỳ sát vào tiếp
điểm?
Đáp án:
Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút
nên rời khỏi tiếp điểm.

Khi đó mạch hở, cuộn dây không có
dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên
không hút miếng sắt nữa. Do tính chất đàn
hồi của thanh kim loại nên miếng sắt lại trở
về tì sát vào tiếp điểm.
TaiLieu.VN

13


C4. Ti sao chuụng kờu liờn tip chng no
cụng tc cũn úng?
Đáp án:
Khi miếng sắt trở lại tì vào tiếp điểm,
mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy
qua và lại có tính chất từ. Cuộn dây lại hút
miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào
chuông làm chuông kêu. Mạch lại bị
hở cứ nh vậy chuông kêu liên tiếp
chừng nào công tắc còn đóng.
TaiLieu.VN

14


II. Tác dụng hóa học
Quan sát thí nghiệm của giáo viên

-

+

Acquy

TaiLieu.VN

15


Tác dụng hóa học
Quan sát thí nghiệm của giáo viên

-

+

Acquy
TaiLieu.VN

16


C5). Quan sát đèn khi công tắc đóng và
cho biết dung dịch muối đồng sun phát
(CuSO4) là chất dẫn điện hay cách điện.
* Dung dịch muối đồng sun phát là chất
dẫn điện ( đèn trong mạch sáng ).

TaiLieu.VN

17


C6. Thỏi than nối với cực âm lúc trước
có màu đen. Sau vài phút thí nghiệm nó
được phủ một lớp màu gì?
* Sau thí nghiệm, thỏi than nối với cực âm
đựơc phủ một lớp màu đỏ nhạt.

TaiLieu.VN

18


III. Tác dụng sinh lý
Dòng điện qua cơ thể người sẽ làm các
cơ co giật ( có thể làm tim ngừng đập, ngạt
thở và thần kinh bị tê liệt). Đó là tác dụng
sinh lý của dòng điện.

TaiLieu.VN

19


IV. Vận dụng
C7. Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn
B. Một mảnh nilông đã được cọ sát mạnh
C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện

chạy qua
D. Một đoạn băng dính

TaiLieu.VN

20


C8. Dòng điện không có tác
dụng nào dưới đây?
A. Làm tê liệt thần kinh ;
B. Làm quay kim nam châm ;
C. Làm nóng dây dẫn ;
D. Hút các vụn giấy ;

TaiLieu.VN

21


Bài tập: Dùng mũi tên, nối mỗi câu ở cột
bên phải với câu ở cột bên trái cho thích hợp
1. Tác dụng sinh lý
2. Tác dụng nhiệt

a. Bóng đèn bút thử
điện sáng
b. Mạ điện

3. Tác dụng hóa học

c. Chuông kêu

4. Tác dụng phát sáng

d. Dây tóc bóng đèn
sáng
e. Cơ co giật.

5. Tác dụng từ
TaiLieu.VN

22


Ghi nhớ :
• Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm
quay kim nam châm.
• Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn
khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối
đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo
thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với
cực âm.
• Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ
thể người và các động vật.
TaiLieu.VN

23

TaiLieu.VN

24