Bài giảng bài tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện vật lý 7 (12)

PHÒNG GD-ĐT BÌNH ĐẠI
TRƯỜNG THCS VANG QUỚI
Tổ : Lý – CN – Tin học

VẬT LÝ 7
TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ TÁC
DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
Câu 1: Điều gì chứng tỏ dòng điện có tác dụng nhiệt ?
Câu 2: Bóng đèn bút thử điện hoạt động nhờ yếu tố gì?
Trả lời:
Câu 1: Khi dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên. Điều
đó chứng tỏ dòng điện có tác dụng nhiệt.
Câu 2: Dòng điện chạy qua chất khí ( neâoân ) trong bóng đèn
của bút thử điện làm chất khí này phaùt sáng.

TaiLieu.VN


Cần cẩu này hoạt động nhờ vào nam châm
điện. Vậy nam châm điện là gì? Nó hoạt
động dựa trên tác dụng gì của dòng điện?
Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài hôm nay.

Cần cẩu dùng nam châm điện
TaiLieu.VN

Tiết 26 Bài 23 .TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
Đưa nam châm lại gần 3 thanh đồng, sắt (hoặc thép )
1. Tính chất từ của nam châm : và thanh nhôm có hiện tượng gì xảy ra ?

I/ Tác dụng từ :

Đồng

Nam châm có thể hút sắt ( thép )
và làm lệch kim nam châm.

Sắt (thép)
Nhôm

Nam châm

Nam châm hút thanh sắt (thép)
Đưa một kim nam châm lại gần đầu một thanh nam
châm thẳng,quan sát hiện tượng và nhận xét.

TaiLieu.VN

Nhận xét : Khi đưa một kim nam châm lại gần đầu một
thanh nam châm thẳng thì một trong hai cực của kim bị
hút còn cực kia bị đẩy.

Tiết 26 Bài 23 .TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
Quan sát hình 23.1 và nêu cấu tạo của nam châm
C1: a) Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt
1. Tính chất từ của nam châm : điện
nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm.Quan sát xem có
Nam châm có thể hút sắt ( thép )
hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc
và làm lệch kim nam châm.
đóng?
2. Nam châm điện :
b) Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn
Đồng
- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt
dây
và đóng công tắc. Có hiện tượng gì xảy ra ?
Sắt (thép)
non có dòng điện chạy qua là
I/ Tác dụng từ :

Nam
châm điện
………………..
chất từ vì
- Nam châm điện có tính
…………….
nó có khả năng làm quay kim nam
châm và hút các vật bằng sắt hoặc
thép.

+ -

Nhôm

+

-

+

-

+

-

3. Tìm hiểu chuông điện :

TaiLieu.VN


a) Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây
đồng hoặc nhôm.Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công
tắc ngắt và công tắc đóng?

Đồng
Sắt (thép)
Nhôm

+

Khi công tắc đóng cuộn dây hút đinh sắt.
khi ngắt công tắc đinh sắt rơi ra.

TaiLieu.VN

-


b) Đưa một kim nam châm lại
gần một đầu cuộn dây và đóng công
tắc. Có hiện tượng gì xảy ra ?

+

-

+

-

Một cực của kim nam châm hoặc bị hút hoặc bị đẩy.
Nếu đổi cực của nguồn điện thì cực của kim nam
châm lúc trước bị hút sẽ bị đẩy và ngược lại.
TaiLieu.VN


C2 . Khi Đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt
và với đầu gõ chuông ?
Nguồn điện

+ Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt

Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông điện

Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây, cuộn dây trở
thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho
TaiLieu.VN
đầu gõ chuông đập vào chuông, chuông kêu.


C3. Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này.
Gỉải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm?
Nguồn điện

+ Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt

Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông điện

- Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm.
- Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ
nên không hút miếng sắt nữa. Do tính đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt
TaiLieu.VN

trở về tì sát vào tiếp điểm.


C4. Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng?
Nguồn điện

+ Chốt kẹp
Lá thép đàn hồi
Miếng sắt

Tiếp điểm
Đầu gõ chuông
Chuông điện
Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy
qua và có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm
chuông kêu. Mạch lại bị hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn
TaiLieu.VN
đóng


Một số ứng dụng tác dụng từ của dòng điên

Cần cẩu dùng nam châm điện
TaiLieu.VN


Một số ứng dụng tác dụng từ của dòng điên

TaiLieu.VN

Loa điện


Một số ứng dụng tác dụng từ của dòng điên

Động cơ điện một chiều
TaiLieu.VN


Một số ứng dụng tác dụng từ của dòng điên
Thanh sắt

Mạch
điện 1

Mạch điện
2

Mạch đóng ngắt điện(Rờle điện)

N
NS NS

TaiLieu.VN

Máy biến thế

Đinamô xe đạp

Tiết 26 Bài 23 .TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
I/ Tác dụng từ :
II/ Tác dụng hóa học :
Kết luận : Dòng điện đi qua
dung dịch muối đồng làm
cho thỏi than nối với cực âm
được phủ một lớp đồng . Đó
là tác dụng hóa học của
dòng điện.

III/ Tác dụng sinh lí :

Quan sát thí nghiệm ( Hình 23.3 )

Bóng đèn

-

Nắp nhựa

Công tắc

+

Acquy

Thỏi than

Hình 23.3

TaiLieu.VN

Dung dịch muối
đồng sunphat


Tiết 26 Bài 23 .TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
I/ Tác dụng từ :
II/ Tác dụng hóa học :
Kết luận : Dòng điện đi qua
dung dịch muối đồng làm cho
thỏi than nối với cực âm được
phủ một lớp đồng . Đó là tác
dụng hóa học của dòng điện.

III/ Tác dụng sinh lí :
Dòng điện có tác dụng sinh lí
khi đi qua cơ thể người ( động
vật), làm tim ngừng đập, cơ co
giật, ngạt thở, thần kinh tê liệt.

Quan sát hình ảnh: người bị điện giật :

Dòng điện có thể gây nguy hiểm tới
tính mạng con người. Phải hết sức
thận trọng khi dùng điện, nhất là với
mạng điện ở gia đình. Tuy vậy, trong y
học người ta có thể ứng dụng tác dụng
sinh lý của dòng điện thích hợp để

chữa một số bệnh.
Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể người như
tay chạm vào ổ điện, dây điện, tủ lạnh bị rò điện, dây
điện đường đứt rơi trúng …… thì hiện tượng gì xảy
ra?

TaiLieu.VN

Bị điện giật. Tim ngừng đập, cơ co giật, ngạt thở,
thần kinh tê liệt.


GHI NHỚ
• Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim
nam châm.
• Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho
dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách
đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám
trên thỏi than nối với cực âm.
• Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể
người và các động vật.

TaiLieu.VN


Tiết 26 Bài 23 .TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VÀ
TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN
I/ Tác dụng từ :
II/ Tác dụng hóa học :
Kết luận : Dòng điện đi qua dung

dịch muối đồng làm cho thỏi than
nối với cực âm được phủ một lớp
đồng . Đó là tác dụng hóa học của
dòng điện.

III/ Tác dụng sinh lí :
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi
qua cơ thể người ( động vật), làm
tim ngừng đập, cơ co giật, ngạt thở,
thần kinh tê liệt.

C7. Vật nào dưới đây có tác dụng từ ?
A. Một pin còn mới đặt trên bàn.
B. Một mảnh ni lông đã được cọ xát mạnh.
C. Một cuộn dây đang có dòng điện chạy qua.
A. Một đoạn băng dính.

C8. Dòng điện không có tác dụng nào
dưới đây ?

IV/ Vận dụng :
A. Làm tê liệt thần kinh.
B. Làm quay kim nam châm.
C. Làm nóng dây dẫn.
TaiLieu.VN

D. Hút các vụn giấy.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Học thuộc ghi nhớ
• Làm bài tập 23.1 đến 23.4 SBT
• Xem lại từ bài 19 đến 23 tiết sau Ôn tập
+ Có những loại điện tích nào? Các loại nào thì hút
nhau, đẩy nhau?
+ Dòng điện là gì? Dòng điện trong kim loại là gì?
+ Chất dẫn điện, chất cách điện?
+ Sơ đồ mạch điện, chiều dòng điện, các kí hiệu của
các bộ phận mạch điện?
+ Năm tác dụng của dòng điện? Các ứng dụng của
nó?
TaiLieu.VN


Một số ứng dụng tác dụng từ của dòng điên

Ứng dụng trong công nghiệp mạ điện và tinh luyện kim loại
( như mạ đồng, mạ vàng, mạ thiếc…để chống gỉ, làm đẹp )

TaiLieu.VN


C5. Quan sát đèn khi đóng công tắc và cho biết dung dịch muối đồng
sunphat ( CuSO4 ) là dung dịch dẫn điện hay cách điện?
Dung dịch muối đồng sunphat là chất dẫn điện ( đèn trong mạch sáng )

- +
Acquy
C6. Thỏi than nối với cực âm lúc trước màu đen.Sau vài phút thí nghiệm nó
được phủ màu gì?

Sau thí nghiệm thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt.
Hiện tượng đồng tách khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy
qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.
Kết luận : Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với
đồng
cực âm được phủ một lớp ……….
TaiLieu.VN