Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực tư vấn thiết kế xây dựng công trình thủy lợi tại tổng công ty tư vấn xây dựng việt nam

B

GIO D C V O T O
TR

NG

B

NễNG NGHI P V PTNT

I H C THU L I

NGUY N TH HOI THU

NGHIÊN CứU Đề XUấT MộT Số GIảI PHáP NÂNG CAO
NĂNG LựC TƯ VấN THIếT Kế XÂY DựNG CÔNG TRìNH THủY LợI
TạI TổNG CÔNG TY TƯ VấN XÂY DựNG VIệT NAM
Chuyờn ngnh: Kinh t TNTN v mụi tr

ng

Mó s : 60.31.16

LU N V N TH C S

Ng

ih

ng d n khoa h c: TS. Nguy n Tr ng Hoan

H N i - 2014


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng cá
nhân tôi. Các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn trung th c và ch a đ

c

ai công b trong t t c các công trình nào tr

c

c đây. T t c các trích d n đã đ

ghi rõ ngu n g c.

Hà N i, ngày

tháng

n m 2014

Tác gi lu n v n

Nguy n Th Hoài Thu


L IC M

Tr

N

c tiên, tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i TS. Nguy n Tr ng Hoan đã

t n tình h

ng d n, góp ý và đ ng viên tôi trong su t quá trình th c hi n lu n v n

này.
Xin chân thành c m n các th y cô thu c Khoa Kinh t và Qu n lý, các cán b
thu c Khoa

ào t o sau đ i h c – Tr

ng

quá trình h c t p và nghiên c u t i Tr

ng.

i h c Th y l i đã t o đi u ki n trong

Xin c m n T ng công ty t v n xây d ng Vi t Nam đã cung c p s li u trong
quá trình nghiên c u và hoàn thành lu n v n này.
Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u còn h n ch nên lu n
v n khó tránh kh i nh ng thi u sót, tác gi r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng

góp c a các th y cô và đ c gi .
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày

tháng

n m 2014

Tác gi lu n v n

Nguy n Th Hoài Thu


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1: S n m kinh nghi m c a VNCC trong l nh v c t v n ...........................32
B ng 2.2: M t s d án tiêu bi u ..............................................................................33
B ng 2.3. L c l

ng cán b phân theo trình đ h c v n ..........................................38

B ng 2.4. L c l

ng cán b phân theo chuyên ngành ..............................................38

B ng 2.5: L c l

ng cán b phân theo đ tu i .........................................................39

B ng 2.6: B ng tóm t t s li u báo cáo tài chính trong 4 n m g n đây....................41

B ng 2.7: Doanh thu trong nh ng n m g n đây .......................................................41
B ng 2.7: Máy móc thi t b ph c v cho công tác t v n.........................................43
B ng 2.8:Thi t b tin h c ...........................................................................................44
B ng 3.1: M t s ch tiêu chi n l

c c a T ng công ty ...........................................60

B ng 3.2: Cán b k s chuyên ngành th y l i c n tuy n thêm...............................67
B ng 3.3.Thi t b kh o sát đ a hình, đ a ch t, th y v n và ch t l

ng n

c ............70


DANH M C HÌNH V
Hình 1.1: S đ t ch c m t đ i d án .....................................................................13
Hình 1.2: Mô hình s n xu t theo chuyên môn hóa ...................................................20
Hình 1.3: Mô hình s n xu t theo hình th c t ng h p các b môn ............................21
Hình 1.4: Mô hình s n xu t theo s đ đ u m i .......................................................22
Hình 1.5: Mô hình s n xu t theo s đ m t chuyên ngành.......................................23
Hình 2.1 : Bi u đ doanh thu c a công ty t n m 2004 đ n 2013 ............................42
Hình 2.2: Mô hình t ch c s n xu t c a T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam....47


DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T
VNCC

T ng công ty t v n xây d ng Vi t Nam

ODA

H tr phát tri n chính th c

N – CP

Ngh đ nh – Chính ph

QH

Qu c h i

TNHH

Trách nhi m h u h n

Q -BXD

Quy t đ nh – B xây d ng

ISO

T ch c tiêu chu n hoá qu c t

EPC

H p đ ng t ng th u

BVQI

T ch c ch ng nh n ch t l

ng qu c t


M CL C
PH N M
CH
T

U

NG 1: C
V N

1.1.

UT

S

LÝ LU N V CÔNG TÁC T

V N VÀ N NG L C

XÂY D NG CÔNG TRÌNH .....................................................1

Khái quát chung v t v n, t v n đ u t xây d ng.....................................1

1.1.1. Khái ni m chung ........................................................................................1

1.1.2. Vai trò c a t v n xây d ng .......................................................................2
1.1.3. Quá trình hình thành và phát tri n c a ngành t v n xây d ng Vi t Nam .....2
1.1.4. Các lo i hình D ch v t v n xây d ng t i Vi t Nam ................................4
1.2. Các lo i hình t v n đ u t xây d ng trong n
1.2.1. Các doanh nghi p Nhà n

c ............................................9

c c ph n hóa ..................................................9

1.2.2. Các doanh nghi p ngoài qu c doanh........................................................10
1.2.3. Các t ch c t v n s nghi p có thu ........................................................10
1.3. Các lo i hình t v n đ u t xây d ng qu c t ................................................10
1.3.1. T p đoàn t v n đa qu c gia ....................................................................10
1.3.2. T p đoàn t v n ........................................................................................11
1.3.3. Công ty t v n chuyên ngành ...................................................................11
1.4. N ng l c t v n xây d ng và các tiêu chí đánh giá ........................................14
1.4.1. Khái ni m v n ng l c t v n xây d ng ..................................................14
1.4.1. Các tiêu chí đánh giá ................................................................................15
1.5. Tình hình ho t đ ng c a t v n đ u t xây d ng Vi t Nam trong nh ng
n m qua ..................................................................................................................15
1.5.1.

c đi m c b n c a các t ch c t v n xây d ng ..................................16

1.5.2. C c u t ch c c a đ n v t v n xây d ng .............................................18
1.5.3. Mô hình t ch c s n xu t s n ph m t v n ..............................................18
1.6. Các nhân t

nh h ng đ n n ng l c t v n đ u t xây d ng c a doanh nghi p .23

1.6.1. Các nhân t bên trong ...............................................................................23
1.6.2. Các nhân t bên ngoài ..............................................................................26
K t lu n ch

ng 1 .....................................................................................................28


CH

NG 2. TH C TR NG N NG L C T

V N THI T K XÂY D NG

CÔNG TRÌNH TH Y L I C A T NG CÔNG TY T

V N XÂY D NG

VI T NAM ...............................................................................................................29
2.1. Gi i thi u chung v T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam ....................29
2.1.1.T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam – 55 n m hình thành và phát
tri n .....................................................................................................................29
2.1.2. Ch c n ng, nhi m v c a T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam.....30
2.1.3. S n m kinh nghi m ho t đ ng trong l nh v c t v n .............................32
2.1.4. Gi i thi u m t s d án tiêu bi u trong các l nh v c xây d ng mà T ng
công ty đã và đang th c hi n ..............................................................................33
2.1.5. Các thành t u đã đ t đ

c trong l nh v c t v n thi t k ........................36

2.2. Th c tr ng n ng l c t v n c a T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam ..37
2.2.1. ánh giá th c tr ng n ng l c s n xu t ......................................................37
2.2.2. ánh giá th c tr ng n ng l c qu n tr .........................................................46
2.2.2.6. Công tác Marketing ...............................................................................52
2.3. ánh giá chung v n ng l c t v n c a T ng công ty ...................................53
2.3.1. Các m t đã đ t đ

c .................................................................................53

2.3.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân ...............................................................55
CH

NG 3.

XU T M T S

GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C T

V N THI T K XÂY D NG CÔNG TRÌNH TH Y L I T I T NG CÔNG
TY T
3.1.

V N XÂY D NG VI T NAM ..................................................................59
nh h

ng phát tri n c a T ng công ty t v n xây d ng Vi t Nam trong

th i gian t 2015-2020...........................................................................................59
3.1.1. Xu h

ng phát tri n c a T ng công ty.....................................................60

3.1.2. Nhu c u nâng cao n ng l c t v n c a T ng công ty ..............................62
3.2. Nh ng đi m m nh, đi m y u, c h i và thách th c c a T ng công ty trong
th i gian t i ............................................................................................................62
3.2.1. i m m nh ...............................................................................................63
3.2.2 i m y u ...................................................................................................64


3.2.3 C h i ........................................................................................................65
3.2.4. Thách th c ................................................................................................65
3.3.

xu t m t s gi i pháp nâng cao n ng l c t v n thi t k xây d ng công

trình th y l i T ng công ty t v n xây d ng Vi t Nam............................................66
3.3.1. Nh ng gi i pháp ch y u..........................................................................66
3.3.2. Nh ng gi i pháp h tr .............................................................................77
K t lu n ch

ng 3 .....................................................................................................79

K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................................80
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................83


PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Ho t đ ng t v n xây d ng tuy là m t ho t đ ng còn r t m i m
nh ng s phát tri n c a nó khá m nh m và có s c nh h

Vi t Nam,

ng l n t i quy t đ nh

c a nhi u nhà đ u t trong l nh v c xây d ng. T v n xây d ng đóng m t vai trò
quan tr ng trong quá trình xây d ng, nó không ch là ho t đ ng mang tính ngh
nghi p mà còn là đòn b y giúp mang l i hiêu qu kinh t và k thu t cao cho xã h i.
Vi t Nam, ho t đ ng t v n xây d ng m i đ

c hình thành và phát tri n

kho ng hai ch c n m tr l i đây, tuy nhiên nó đã tr thành m t làn sóng m i trong
vi c thúc đ y và nâng cao hi u qu đ u t và ch t l

ng c a các công trình xây

d ng. Cùng v i s chuy n mình c a ho t đ ng này, các t ch c t v n xây d ng đã
và đang t ng b
đó, Nhà n

c thay đ i đ đáp ng nhu c u phát tri n c a th tr

ng. Bên c nh

c và các b , ngành đã ban hành hàng lo t chính sách qui ch qu n lý

lo i hình ho t đ ng kinh doanh ch t xám này và nh ng chính sách đó đã và đang
phát huy hi u l c trong vi c qu n lý và khai thác ho t đ ng t v n.
Trong giai đo n hi n nay, tr

c nh ng bi n đ ng ph c t p c a tình hình th

gi i và s c nh tranh gay g t c a c ch th tr

ng, đ t n t i và phát tri n các

doanh nghi p t v n ph i không ng ng tìm tòi các gi i pháp nh m nâng cao n ng
l c t v n cho công ty mình. T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam - VNCC,
h n 55 n m xây d ng và tr

ng thành, tr i qua nh ng ch ng đ

ng xây d ng và

phát tri n g n li n v i s phát tri n c a ngành xây d ng đi lên cùng s phát tri n
c ađ tn

c. VNCC đã tr thành m t th

xây d ng, đã t o d ng m t l c l

ng hi u hàng đ u trong l nh v c T v n

ng cán b đông đ o, chuyên nghi p và hàng

nghìn công trình và qu n th ki n trúc trên kh p m i mi n đ t n

c và không ít

trong s đó đã đ l i d u n sâu đ m trên b c tranh toàn c nh c a ki n trúc Vi t
Nam. Tuy nhiên, c ng nh m i doanh nghi p xây d ng khác, công ty c ng ph i đ i
m t v i nhi u thách th c và c nh tranh m i t các đ i th c nh tranh khác đ n t
trong n

c c ng nh ngoài n

c. Qua quá trình làm vi c t i T ng công ty tôi đã

ch n đ tài: “Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nâng cao n ng l c t v n thi t


k xây d ng công trình th y l i t i T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam” đ
nghiên c u. Qua đ tài góp ph n h th ng hóa và làm sáng t thêm nh ng v n đ v
công tác t v n đ u t xây d ng công trình, ch ra đ

c nh ng h n ch và nguyên

nhân c a công tác t v n. T đó, đ a ra m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c
t v n thi t k xây d ng công trình th y l i trong t

ng lai.

2. M c đích nghiên c u
H th ng hóa và làm rõ nh ng v n đ lý lu n c b n v t v n xây d ng, công
tác t v n xây d ng và các nhân t

nh h

ng t i n ng l c t v n xây d ng. Kh o

sát, phân tích, đánh giá th c tr ng t v n xây d ng trên th gi i và Vi t Nam trong
th i gian qua. Qua đó, đi sâu vào phân tích và đánh giá nh ng m t m nh, y u và
nh ng thành qu đã đ t đ

c c a T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam.

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c t v n thi t k xây d ng công trình
th y l i t i T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam trong th i gian t i.
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u
it

ng nghiên c u: Các doanh nghi p t v n xây d ng công trình th y l i

nói chung và T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam nói riêng trong ho t đ ng t
v n xây d ng công trình th y l i.
Ph m vi nghiên c u: Các l nh v c d ch v t v n thi t k xây d ng công
trình th y l i t i T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam t n m 2010 đ n nay.
4. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
Ý ngh a khoa h c: H th ng hóa c s lý lu n v t v n, n ng l c t v n và c
s th c ti n v n ng l c t v n c a doanh nghi p nói chung, c a doanh nghi p t
v n xây d ng nói riêng đ làm c s cho vi c đ xu t các gi i pháp nâng cao n ng
l c t v n c a các công ty t v n thi t k xây d ng.

Ý ngh a th c ti n: K t qu nghiên c u c a đ tài s là nh ng g i ý quan tr ng
đ i v i các doanh nghi p t v n xây d ng nói chung và T ng công ty t v n xây
d ng Vi t Nam nói riêng trong ti n trình xây d ng chi n l
v n trong ho t đ ng t v n xây d ng c a đ n v mình.

c nâng cao n ng l c t


5. Ph

ng pháp nghiên c u
đ tđ

c m c đích nghiên c u tác gi lu n v n đã s d ng các ph

pháp nghiên c u đó là: Ph
pháp phân tích, so sánh; ph
và m t s ph

ng pháp lu n; ph

ng pháp đi u tra, đ i chi u; ph

ng
ng

ng pháp th ng kê, ti p c n h th ng, l a ch n t i u;

ng pháp k t h p khác.

6. K t qu d ki n đ t đ

c c a lu n v n

Góp ph n h th ng hóa c s lý lu n v t v n, n ng l c t v n thi t k xây
d ng công trình th y l i trong n n kinh t th tr

ng và h i nh p qu c t .

Kh o sát, phân tích và đánh giá có h th ng v th c tr ng n ng l c t v n thi t
k xây d ng công trình th y l i c a T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam th i
gian qua đ ch ra đ

c nh ng đi m m nh, đi m y u, nh ng thành qu đ t đ

t n t i và nguyên nhân ch y u nh h

c,

ng đ n n ng l c t v n c a T ng công ty.

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c t v n thi t k xây d ng
công trình th y l i t i T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, ki n ngh , tài li u tham kh o, và ph l c, lu n
v nđ

c k t c u v i 3 ch

Ch

ng, n i dung chính g m:

ng 1. C s lý lu n v công tác t v n và n ng l c t v n đ u t xây

d ng công trình
Ch

ng 2.Th c tr ng công tác t v n thi t k xây d ng công trình th y l i t i

T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam
Ch

ng 3.

xu t m t s gi i pháp nâng cao n ng l c t v n thi t k xây

d ng công trình th y l i t i T ng công ty T v n Xây d ng Vi t Nam


1
CH

NG 1: C
T

S

LÝ LU N V CÔNG TÁC T

V N

UT

V N VÀ N NG L C

XÂY D NG CÔNG TRÌNH

1.1. Khái quát chung v t v n, t v n đ u t xây d ng
1.1.1. Khái ni m chung
D ch v T v n đã xu t hi n và đ
n m tr
Tr

c s d ng r ng rãi t i Vi t Nam t nhi u

c đây, tuy v y, T v n v n còn là m t khái ni m r t m i

c đây, trong các gi i h u quan

Vi t Nam, T v n th

ng đ

ph bi n nh là "vi c bán nh ng l i khuyên ngh nghi p" và "th

Vi t Nam.

c hi u m t cách
ng có s hi u l n

l n gi a T v n và Môi gi i, gi a ho t đ ng t v n và vi c đ a ra nh ng l i khuyên
đ n gi n". Vi c đ nh ngh a "t v n là gì" v n đang còn là v n đ tranh cãi.
T v n có th có r t nhi u ngh a, t u chung l i m t ý t

ng chính là đ a ra các

l i khuyên v nghi p v . Công ty t v n s "t v n" m t doanh nghi p theo đúng
cách mà m t ng

i đ a ra l i khuyên cho b n bè hay ng

i thân lúc c p thi t.

T v n là m t d ch v trí tu , m t ho t đ ng “ch t xám” cung ng cho khách
hàng nh ng l i khuyên đúng đ n v chi n l
giúp đ , h

c, sách l

c, bi n pháp hành đ ng và

ng d n khách hàng th c hi n nh ng l i khuyên đó, k c ti n hành

nh ng nghiên c u so n th o d án và giám sát quá trình th c thi d án đ t hi u qu
yêu c u.
T v n xây d ng là m t lo i hình t v n đa d ng trong công nghi p xây d ng,
ki n trúc, quy ho ch đô th và nông thôn...có quan h ch t ch v i t v n đ u t ,
th c hi n ph n vi c t v n ti p n i sau vi c c a t v n đ u t .
T v n xây d ng giúp cho khách hàng - ch đ u t xây d ng, các c quan và

cá nhân có nhu c u - qu n lý d án xây d ng: t ch c vi c kh o sát xây d ng, thi t
k xây d ng và t ch c đ u th u đ mua s m thi t b đ u t , đ u th u xây l p công
trình, giám sát thi công xây d ng, nghi m thu công vi c đã hoàn thành.
T v n xây d ng còn có th đ

c hi u là các ki n trúc s , k s ... , nh ng

chuyên gia xây d ng có k n ng đa d ng, cung c p các d ch v thi t k , qu n lý cho
m t d án xây d ng thông qua các h p đ ng kinh t . Cách hi u này ph n ánh b n
ch t đa d ng c a ho t đ ng t v n xây d ng, nó liên quan đ n nhi u l nh v c, trong


2
m i giai đo n c a d án và đòi h i không nh ng kh n ng v k thu t, qu n lý, mà
còn ph thu c m t cách quy t đ nh vào s hi u bi t và nh ng k n ng khác, bao
g m "c p nh t", "phát hi n", "sáng tác", l a ch n", "chuy n giao".
1.1.2. Vai trò c a t v n xây d ng
Cùng v i quá trình h i nh p ngày càng sâu vào n n kinh t th gi i, ngành
d ch v t v n tr thành m t trong nh ng ngành quan tr ng và càng quan tr ng h n
khi Vi t Nam đang đ y m nh công cu c công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n

c.

Ho t đ ng c a t v n là ho t đ ng c a trí tu , không ch d a vào khoa h c - k
thu t - công ngh mà còn là ho t đ ng t ng h p chính tr - kinh t - xã h i đa d ng
mang tính c ng đ ng và xã h i sâu s c.
T v n xây d ng là chi c c u n i gi a ch đ u t và nhà th u xây l p, là ho t
đ ng đáp ng nhu c u c a ngành xây d ng trong c ch m i. L c l

ng t v n tích

c c tham gia giúp ch đ u t trong các d án t khâu đ u đ n khâu cu i, t khâu
l p d án đ n kh o sát, thi t k các công trình cho đ n cho đ n khâu giám sát nhà
th u th c hi n d án, mua s m thi t b công ngh , nghi m thu bàn giao đ a công
trình vào s d ng.
T v n xây d ng là đ n v giúp ch đ u t v m t chuyên môn, s n ph m c a
t v n là yêu c u c a ch đ u t v công trình đ

c di n gi i ra gi y, ph n m m, là

“phiên d ch” ngôn ng chuyên môn gi a ch đ u t và đ n v xây l p. Bên c nh t
v n cho ch đ u t v chuyên môn thì t v n c ng có vai trò trong vi c thay ch
đ u t qu n lý chi phí th c hi n d án hi u qu nh t qua s giám sát ch t ch c a
mình.
L cl

ng t v n xây d ng có m t

qu c gia, các b ngành và đ a ph

h u h t các công trình quan tr ng c a

ng giúp n n kinh t c a đ t n

tri n r ng l n trong b i c nh n n kinh t đang t ng b

c ngày càng phát

c h i nh p hi n nay.

1.1.3. Quá trình hình thành và phát tri n c a ngành t v n xây d ng Vi t Nam
1.1.3.1. Giai đo n 1954 – 1986
Giai đo n này n n kinh t Vi t Nam theo c ch k ho ch hoá t p trung v i
v n đ u t g n nh duy nh t là c a Nhà n

c. Th i k này, ho t đ ng xây d ng ch


3
g m hai công đo n chính là kh o sát - thi t k và thi công xây l p.

xây d ng m t

công trình ch đ u t ch n m t t ch c thi t k (là vi n hay xí nghi p thi t k ) đ
ký h p đ ng thi t k và sau khi có b n thi t k s t thi công hay ch n m t t ch c
thi công đ ký h p đ ng thi công. Có ngh a là trong giai đo n này ch có hai ph

ng

th c t làm ho c thuê m t đ n v đ n ng l c ho t đ ng xây d ng th c hi n, các
thu t ng “đ u th u”, “nhà th u” “t v n xây d ng” c ng nh “k s xây d ng”
ch a xu t hi n.
1.1.3.2. Giai đo n sau n m 1986
T n m 1986, Vi t Nam đã t ng b

c b t đ u công cu c đ i m i và m c a

v kinh t nh ng trong ngành xây d ng thì quá trình đ i m i này th c s di n ra
vào n m 1990. V i vi c ban hành “ i u l qu n lý đ u t và xây d ng” và “Quy
ch đ u th u” ho t đ ng đ u t xây d ng

n

c ta đã đ

c đ i m i và d n d n h i

nh p v i thông l qu c t . Trong xây d ng đã hình thành rõ vai trò và trách nhi m
c a ba ch th chính là ch công trình, nhà t v n xây d ng và nhà th u xây d ng.
Ch đ u t ch u trách nhi m toàn b v ch t l

ng công trình v i vi c s d ng các

d ch v t v n. Vi c giao th u m i công vi c t v n, mua s m, thi công v nguyên
t c đ u thông qua đ u th u. Tài li u đ u th u (H s m i th u, h s yêu c u...)- sau
này s là tài li u h p đ ng giao nh n th u đ

c ch đ u t ho c t ch c t v n so n

th o chi ti t và công phu.
Công đo n kh o sát - thi t k đ

c m r ng thành t v n v i nhi u ho t đ ng

m i xuyên su t quá trình l p, tri n khai d án nh l p báo cáo nghiên c u ti n kh
thi, kh thi, các b n v , b n d toán, báo cáo k t qu th m đ nh, đánh giá kh i
l

ng… Các k s thi t k nay tr thành k s t v n và h ph i h c h i và tìm

hi u các v n đ v tiêu chu n t v n n

c ngoài.

Vào n m 1995, Hi p h i t v n xây d ng Vi t Nam (Vecas), m t t ch c phi
Chính ph c a các doanh nghi p t v n ra đ i, góp ph n thúc đ y t v n xây d ng
Vi t Nam phát tri n theo k p trình đ

khu v c và th gi i. Hi p h i đã tr thành

h i viên chính th c c a Hi p h i qu c t các K s t v n FIDIC t 9/1997.


4
Hi p h i đ
n

c l p ra v i m c đích phát tri n l nh v c t v n xây d ng trong

c; B o v quy n l i chính đáng c a các thành viên hành ngh t v n xây d ng,

nâng cao uy tín đ o đ c ngh nghi p và c nh tranh lành m nh theo khuôn kh pháp
lu t; Xúc ti n vi c trao đ i ngh nghi p, kinh nghi m qu n lý, kinh doanh và các
thông tin Kinh t - K thu t - Công ngh c n thi t gi a các thành viên và v i t
ch c t v n n

c ngoài trong khu v c và th gi i.

Hi n nay, Hi p h i T v n Xây d ng Vi t Nam đã có g n 350 H i viên là các
Công ty, T ng Công ty, Vi n, Trung tâm, Tr

ng

i h c… ho t đ ng trong l nh

v c t v n xây d ng. Tuy nhiên Hi p h i ho t đ ng v n còn mang tính hình th c,
ch a th c s hi u qu và sâu r ng, ch a có nh ng tác đ ng tích c c đ n vi c nâng
cao hi u qu c a công tác t v n Vi t Nam.
Nhìn t ng th các d ch v t v n xây d ng t i Vi t Nam ngày càng đa d ng và
có xu h

ng ti m c n đ i v i b i c nh qu c t . Tuy nhiên, đó là ch xét trên khía

c nh hình th c, danh m c công vi c, v n i dung và ch t l

ng c a các d ch v này

còn có nhi u đi u đáng quan tâm.
1.1.4. Các lo i hình D ch v t v n xây d ng t i Vi t Nam
Trong nh ng n m c a n n kinh t bao c p, khái ni m v d ch v t v n h u
nh ch gói g n trong công tác thi t k và kh o sát.

i u này c ng phù h p v i c

ch qu n lý và ch đ o t p trung c a n n kinh t lúc b y gi . Nh ng n m g n đây,
cùng v i vi c chuy n đ i sang c ch th tr

ng, nhu c u v h i nh p và m c a

cùng v i s thâm nh p c a các công ty t v n, nhà th u qu c t c ng đ t ra nh ng

yêu c u và ph

ng th c m i trong vi c th c hi n các d án đ u t và xây d ng.

Trong b i c nh nh v y, các lo i hình v d ch v t v n đã d n đ

c phát tri n

nh m đáp ng nhu c u t v n k thu t, kinh t , pháp lý c a ch đ u t và c a các
c quan qu n lý xây d ng th hi n trong các s li u đi u tra d

i đây:


5

Tên d ch v t v n thi t k xây d ng

T l (%) các t ch c
t v n cung c p

T v n chu n b d án:
L p quy ho ch t ng th , s đ phát tri n

82.61%

L p báo cáo đ u t , d án đ u t

78.26%

T v n th c hi n d án:
Kh o sát đ a k thu t

86.96%

L p thi t k , t ng d toán và d toán

95.65%

Th m tra thi t k và t ng d toán, d toán

78.26%

L p h s m i th u, phân tích đánh giá h s d th u

95.65%

Giám sát thi công xây d ng và thi t b

91.3%

T v n khác:
Qu n lý d án

47.83%

i u hành th c hi n d án

43.48%

ào t o và chuy n giao công ngh

34.78%

Ho t đ ng c a các t ch c t v n ch y u là các d ch v "truy n th ng" nh
công tác kh o sát, thi t k , l p d toán… Nh ng công vi c này hi n v n là th m nh
và th

ng đ

c th c hi n t t. Tuy nhiên, trong s nh ng h ng m c nói trên có

nh ng n i dung đòi h i nhà t v n ph i m r ng hi u bi t, c p nh n ki n th c m i
đ t yêu c u.
1.1.4.1. Các d ch v t v n chu n b d án
Bao g m các d ch v nh : quy ho ch, l p d án đ u t …

ây là nh ng d ch

v đòi h i các chuyên gia t v n ph i có nhi u kinh nghi m, ki n th c chuyên môn
và ph i có t m nhìn r t bao quát, có ki n th c t ng h p, thông th o các v n b n
pháp quy, các quy trình l p d án và ph i có hi u bi t v kinh t , tài chính. Bên
c nh đó, r t c n ph i có các c s d li u v tình hình phát tri n kinh t v mô c ng
nh c a đ i t

ng xây d ng c th nói riêng. Trong vài n m tr l i đây, công tác

chu n b đ u t đã có nh ng b

c ti n b đáng k .

6
M c dù nh ng d ch v này th

ng đòi h i ph i có các chuyên gia t v n t m

c , nh ng qua đi u tra h u h t các t ch c t v n đ u th c hi n nh ng d ch v này,
k c các t ch c t

ng đ i nh .

i u này cho th y ý th c trong cách suy ngh c a

ch đ u t , c a các nhà t v n và c trong xã h i v t m quan tr ng c a giai đo n
này trong d án ch a đ
c ng th

ng không đ

c coi tr ng đúng m c. M t khác, tính đ c l p c a t v n
c đ cao. Vi c l i ích c a ch đ u t và c a chuyên gia t

v n đ u g n ch t v i vi c d án đ

c phê duy t c ng làm nhi u d án m t đi cách

nhìn nh n khách quan do b nh h

ng t phía ch đ u t . Nh ng đi u này có th lý

gi i ph n nào cho nguyên nhân t i sao có m t s công trình đ u t và xây d ng
trong th i gian v a qua ch a đ t hi u qu đ u t kinh t - xã h i.
1.1.4.2. Các d ch v t v n qu n lý và th c hi n d án
a. Thi t k , th m tra, l p d toán
ây là nh ng d ch v có tính truy n th ng c a t v n Vi t Nam. H u h t các
t ch c t v n đ u nh n và th c hi n công vi c này m c dù không có đ y đ chuyên
gia v các b môn k thu t chuyên sâu. Có th nói r ng thi t k là công tác đáp ng
đ

c yêu c u c a xã h i hi n t i. Nh ng ti n b khoa h c k thu t nh tin h c,

ph n m m, công ngh m i,… khi du nh p vào Vi t Nam c ng th

ng đ

cc p

nh t và ng d ng r t nhanh.
M c dù v y v i nh ng d ng công trình đ c bi t có quy mô l n ho c k t c u
ph c t p…t v n Vi t Nam còn nhi u lúng túng (nh nhà ga, sân bay, tháp, th
thao…) v dây truy n công ngh c ng nh v t li u s d ng và h th ng k thu t
kèm theo.
b. Qu n lý đi u hành d án
Thuê Ch nhi m đi u hành d án là m t d ch v m i, hi n nay đã có m t s t
v n Vi t Nam tham gia qu n lý và đi u hành d án, đ c bi t trong l nh v c xây
d ng h t ng nh các d án đi n nông thôn, d án giao thông… T các d án h p
tác qu c t ho c tài tr , kinh nghi m qu n lý đi u hành d án c a cán b chuyên gia
Vi t Nam đ

c nâng lên r t nhi u.

Tuy nhiên, ch kho ng 33% Ban Qu n lý d

án là nh ng ng

i có kinh


7
nghi m trong qu n lý xây d ng và h u h t Ch đ u t đ u l a ch n hình th c tr c
ti p qu n lý th c hi n d án.

i v i ch đ u t là t nhân hay các ban qu n lý là

ch đ u t c a 1 d án duy nh t, th
lý xây d ng. Do v y đây là đ i t

ng không có kinh nghi m v k thu t và qu n
ng khách hàng c n s tr giúp c a t v n. Song

m c đ thuê t v n còn ph thu c vào r t nhi u y u t nh : quan ni m, kh n ng tài
chính c a khách hàng ... Khách hàng t nhân và khách hàng N
"T

c ngoài cho r ng

v n Vi t Nam quá chú tr ng nhi u đ n thi t k và th

ng không có kinh

nghi m trong qu n lý d án và giám sát" và h u h t các t ch c t v n Vi t Nam
ch tham gia vào các d án qu c t v i vai trò là th u ph .
c. Giám sát thi công
T v n giám sát là d ch v k thu t có tính t ng h p trong ngành xây d ng,
d ch v này ph i đ

c b t đ u t lúc chu n b m t b ng thi công đ n lúc đ a công

trình vào khai thác s d ng và đ y đ h n là c th i gian b o hành công trình. L nh
v c t v n giám sát

n

c ta trong nh ng n m g n đây đã đ

c phát tri n (t trên

200 đ n v sau h n 10 n m đã có h n 600 đ n v t v n giám sát), nh ng v n ng
l c chuyên môn v n còn nhi u v n đ ph i quan tâm:
•

i ng cán b t v n giám sát trong c n

t ng h p, ch t l

c còn y u v hi u bi t toàn di n

ng giám sát công trình ch a cao và thanh quy t toán công trình

kéo dài. X lý các công vi c ch a th t ch đ ng và c
đ c l p, còn né tránh trách nhi m, th

ng quy t, làm vi c thi u tính

ng l thu c quá nhi u vào s ch đ o c a

Ch đ u t , Ban qu n lý d án; đa s là sinh viên m i ra tr

ng đ

c vài n m ho c

cán b đã ngh h u và nhi u khi kiêm luôn giám sát các h ng m c k thu t nh
đi n, n

c, âm thanh, thông tin…

• Thi u các c s d li u đ tra c u, nh t là đ i v i các trang thi t b đ ki m
tra: máy đo đ ph ng m t, đ th ng đ ng, đ chi u sáng… H n ch v ti p c n
nh ng công ngh thi công, ch ng th m và x lý n n móng tiên ti n, các lo i công
trình ng m khe co dãn ... c ng nh nh ng v t li u m i v đi n, n

c, n i th t, trang

âm, ch ng cháy, ch ng nóng …
• Thi u trang thi t b v n phòng và phòng làm vi c t i hi n tr

ng.

8
• V trí quan tr ng c a k s t v n giám sát trong th c t hi n nay m i đ t
t i 50% yêu c u.
• Tóm l i, công tác t v n giám sát thi công có nh ng thu n l i và khó kh n
sau: ngày càng đ
thành m nh m , đ
so n tài li u h

c pháp lu t và c ng đ ng công nh n, đang phát tri n và tr
c s quan tâm ch đ o th

ng

ng xuyên c a các c p lãnh đ o (biên

ng d n, m l p đào t o k s t v n giám sát). Tuy nhiên s l

t ch c t v n tham gia giám sát r t đông, song ch t l

ng

ng công tác còn quá chênh

l ch.
d. Kh o sát đ a k thu t, ki m đ nh
Trong l nh v c này, ngoài trình đ chuyên môn và kinh nghi m c a các
chuyên gia, các đi u ki n v thi t b k thu t, c s v t ch t là t i c n thi t. Theo
đi u tra, nhi u t ch c t v n nh n làm d ch v này nh ng trên th c t h ph i thuê
l i d ch v t các t ch c t v n chuyên sâu ho c có quy mô l n h n.

Nhìn chung tuy còn có nh ng sai sót
c a t v n trong nh ng d ch v này đáp ng đ

m t vài công trình, nh ng kh n ng
c yêu c u c a công tác thi t k , xây

d ng hi n t i. Nh ng khó kh n l n nh t trong l nh v c này th

ng do hai nguyên

nhân chính, thi u các trang thi t b k thu t hi n đ i và các chuyên gia trong l nh
v c này c ng th

ng thi u ki n th c t ng h p c a các chuyên ngành k thu t liên

quan nh k t c u, n n móng…
e. Các d ch v cho t v n n

c ngoài

Ph bi n là v k thu t, thi t k , t v n giám sát và kh o sát đo đ c. S l

ng

các công tác tham gia th c hi n d ch v này theo t l nh sau:
Tên d ch v

T l % công ty cung c p

V k thu t

81%

Thi t k

88%

T v n giám sát

94%

Kh o sát đo đ c

56%

Tuy nhiên, các d ch v này v n ch y u là do các t v n xây d ng Trung

ng

Hà N i và thành ph H Chí Minh: t v n trung

ng

cung c p, t p trung ch y u


9
đã th c hi n d ch v này chi m 86%, trong đó t v n đ a ph
chính là v n đ mà các công ty t v n đ a ph

ng ch là 33%.

ây

ng c n l u ý.

1.1.4.3. Các d ch v t v n chuyên ngành khác
i v i công tác nghiên c u khoa h c công ngh c a các t ch c t v n đ

c

x p vào hàng th y u. K t qu đi u tra cho th y m c dù có 35% công ty đ ng ký
th c hi n công tác nghiên c u khoa h c và 43% công ty đ ng ký th c hi n công
vi c đào t o chuy n giao công ngh , nh ng ch có 22% công ty th c hi n công tác
nghiên c u khoa h c và 13% th c hi n các công tác đào t o chuy n giao công ngh .
tài nghiên c u khoa h c trung bình: 1 đ tài/ 1 n m.
Công tác thí nghi m

65.22%

Nghiên c u khoa h c

43.78%

ào t o và chuy n giao công ngh

34.78%

Ngoài ra, các c quan t v n c ng tham gia vào nh ng d ch v chuyên sâu v
môi tr

ng, đánh giá đi u tra xã h i, dân c … Nhìn chung các t ch c t v n c

chuyên gia th c hi n theo h p đ ng nh m t công vi c có tính ch t th i v . Do v y,
r t khó có đi u ki n đ hình thành đ

c các t ch c, đ i ng t v n lành ngh ,

chuyên sâu.
1.2. Các lo i hình t v n đ u t xây d ng trong n
Công cu c đ i m i kinh t đã đ a n

c ta b

c
c vào m t giai đo n phát tri n

m i, v i Ngh đ nh s 187/2004/N -CP ngày 16/11/2004 c a Chính ph v chuy n
đ i công ty nhà n

c thành công ty c ph n. Bên c nh đó cùng v i vi c ra đ i c a

Lu t doanh nghi p s 60/2005/QH11 ngày 29/11/2005 thì Nhà n

c và các B ,

Ngành đã ban hành hàng lo t chính sách, qui ch qu n lý lo i hình ho t đ ng kinh
doanh ch t xám này, t o đi u ki n cho các t ch c t v n xây d ng ho t đ ng và
phát tri n trong khuôn kh pháp lu t.Có th tóm t t các lo i hình t ch c t v n
hi n t i nh sau:

1.2.1. Các doanh nghi p Nhà n

c c ph n hóa

• Doanh nghi p Nhà n

c tr c thu c B

• Doanh nghi p Nhà n

c tr c thu c các T ng công ty


10
• Doanh nghi p Nhà n

c tr c thu c các S đ a ph

ng

1.2.2. Các doanh nghi p ngoài qu c doanh
• Công ty trách nhi m h u h n
• Công ty t nhân
• Công ty liên doanh v i n

c ngoài

• Công ty liên danh
• V n phòng t v n n

c ngoài t i Vi t nam

1.2.3. Các t ch c t v n s nghi p có thu
• Vi n nghiên c u và Trung tâm t v n tr c thu c Vi n nghiên c u
• Trung tâm t v n tr c thu c Tr

ng đ i h c

1.3. Các lo i hình t v n đ u t xây d ng qu c t
Hình thành d

i các d ng sau:

• T p đoàn t v n đa qu c gia
• T p đoàn t v n
• Công ty t v n chuyên ngành
1.3.1. T p đoàn t v n đa qu c gia
i b ph n các t p đoàn đa qu c gia thu c s h u t nhân.

c tr ng c b n

c a mô hình đa qu c gia là tính đa ngành ngh trong t p đoàn, th

ng cung c p các

d ch v trong các ngành ngh khác nhau nh : xây d ng dân d ng, xây d ng công
nghi p, giao thông; th y l i, c ng bi n, n ng l
v n có các chi nhánh tr i r ng t i nhi u n
th

ng có t 1200 ng
ng c a n

ng… T p đoàn t

c trên th gi i. Các t p đoàn đa qu c gia

i đ n 3000 nhân viên. Công ty M đ t t i n

ty con (ho c Chi nhánh) có tr s chính
các đ a ph

ng, m , môi tr

các n

c s t i, Công

c và các v n phòng đ i di n t i

c đó.

c đi m c a các t ch c đa qu c gia:
Hình thành h th ng các công ty trong n
công ty

n

c ngoài đ

c và các công ty

n

c ngoài. Các

c phân chia theo khu v c - t m g i là công ty khu v c.

Bên c nh đó có các v n phòng đ i di n cho Công ty

các n

c trong khu v c, các

v n phòng này th c hi n công tác ti p th , tìm ki m d án và ch u s đi u hành tr c


11
ti p c a các công ty khu v c. Khi d án tri n khai, nhân l c có th đ

c đi u đ ng

ch y u gi a các công ty trong khu v c và t p đoàn (khi c n thi t).
Các công ty đa qu c gia cung c p các d ch v đa chuyên môn thu c các l nh
v c khác nhau nh : nhà

và công trình công c ng, công trình công nghi p, giao

thông, th y l i, n ng l

ng và công trình bi n…

ng d ng công ngh thông tin

hi n đ i, công ty M có th giao vi c, đi u hành và ph i h p các công ty con
chuyên ngành tri n khai có hi u qu các d án theo yêu c u c a khách hàng.
1.3.2. T p đoàn t v n
T im ts n

c đã hình thành nh ng t p đoàn t v n theo ki u mô hình công

ty M - công ty Con.

đó, công ty M chi ph i công ty con b ng ch đ kinh t

giao v n và đi u ph i công vi c c a các công ty Con trong vi c th c thi các d án.
M i công ty Con là m t công ty t v n chuyên ngành, ho t đ ng đ c l p trong s
ph i h p v i các công ty t v n khác n m trong m t t p đoàn đ th c thi d án.
Ví d : Singapore, có t p đoàn t v n JTC tr c thu c B th

ng m i và công

nghi p. T p đoàn JTC có các công ty thành viên là: Công ty t v n Jurong; Công ty
t

v n c u c ng jurong; Công ty t

Singapore.

nhân sân v

Trung Qu c có t ng công ty t v n Th

n Jurong; Công ty gi i trí
ng H i…

1.3.3. Công ty t v n chuyên ngành
Là d ng mô hình khá ph bi n

nhi u n

c, có ba lo i mô hình c b n là:

chuyên ngành ki n trúc, ngành d toán và chuyên ngành k thu t. Các công ty
chuyên ngành k thu t th

ng đ m nh n các d ch v k thu t cho nhi u l nh v c

xây d ng: dân d ng, công nghi p, giao thông; th y l i, đi n l c; công trình bi n…
Các công ty Ki n trúc cung c p các d ch v t v n ki n trúc cho các ngành nêu trên.
Vi c áp d ng mô hình t v n chuyên ngành đã t p h p đ

c nh ng đ i ng chuyên

gia gi i đ th c thi m t l nh v c chuyên môn c a d án. M t s công ty t v n
chuyên ngành k thu t nh :
• Beca Carter Holding & Ferner (S.E.Asia)

Pte. Ltd. L nh v c chuyên

ngành: c đi n, k t c u và công trình k thu t.
• Squire Mech. Pte. Ltd. L nh v c chuyên ngành: c đi n


12
• M t s t v n chuyên ngành ki n trúc nh : Daryl Jakson (Úc), Allies and
Morrison Architects (Anh).
Công ty t v n chuyên ngành d toán nh David Langdon & Everest
Ngoài ra m t s công ty cung c p các d ch v h n h p (ki n trúc -k thu t)
• Heerim - Arch.& Eng. (Hàn Qu c) - l nh v c ho t đ ng: ki n trúc và k
thu t.
• PCI (Nh t b n) - L nh v c ho t đ ng: dân d ng, k thu t h t ng, th y l i
môi tr

ng, công ngh thông tin.

• Parsons Brinckerhoff (M ) - L nh v c ho t đ ng: ki n trúc, k t c u, c
đi n, môi tr

ng, h t ng, đ

ng s t, đ

ng không, đ

ng bi n…

• Jurong Consultants Singapore: L nh v c ho t đ ng: Quy ho ch, ki n trúc,
k t c u công trình, c đi n, d toán, qu n lý d án, đánh giá ch t l

ng công

trình…
• ST Architects & Engineers (Singapore) - l nh v c ho t đ ng: quy ho ch,
ki n trúc, k t c u, c đi n, kh o sát…
Nh v y có th th y h u h t các công ty t v n chuyên ngành k thu t đ u
ho t đ ng trên các l nh v c xây d ng…
nh ng th tr

i u đó đã t o cho các công ty t v n

ng đa d ng, nhi u ti m n ng v i m c tiêu cu i cùng là thu đ

c

nhi u l i nhu n.
V c c u đi u hành, m i m t l nh v c đ u có m t chuyên gia có kinh nghi m
ph trách chung các d án, m i m t d án ch đ nh m t Ch nhi m d án. Có th
tham kh o s đ t ch c m t đ i d án nh sau:


13

Ch nhi m D án

K s tr

K s tr

ng C

ng i n

Ki m tra ch t l

ng

i h tr k thu t và thi t k

Hình 1.1: S đ t ch c m t đ i d án
Nh n xét chung:
• H u h t các công ty t v n n

c ngoài là công ty trách nhi m h u h n ho c

công ty c ph n.
• L nh v c ho t đ ng r ng kh p trên t t c các ngành ngh xây d ng c b n,
do đó vi c đi u hành h t s c linh ho t và hi u qu cao.
• Quy mô t p đoàn t 1200 đ n 3000 nhân viên. Quy mô công ty trung bình t
100 đ n 300 nhân viên. D

i 100 nhân viên là công ty nh .

• Vi c hình thành các công ty chuyên ngành cung c p các d ch v cho các
ngành ngh khác nhau giúp cho vi c m r ng th tr
có đ

ng và t ng tính c nh tranh đ

c s n ph m t t.

• M i m t công ty chuyên ngành đ u có m t b ph n ch u trách nhi m v các

d án

n

c ngoài giúp cho vi c đi u ph i nhân l c và x lý công vi c đ

ct p

trung v m t đ u m i.
• T i m i m t b ph n (khu v c, phòng ch c n ng) do m t ng

i có trình đ

cao đ ng đ u và toàn quy n quy t đ nh nh ng v n đ do mình ph trách.
• Th c thi công vi c theo c ch

i d án v i Ch nhi m d án có quy n h n

và trách nhi m r t cao đ i v i s n ph m t v n c a mình. Ch c n ch ký c a ch
nhi m d án là đ đi u ki n đ xu t h s .
• Có l c l

ng chuyên gia gi i c a t ng chuyên ngành và kh n ng ph i h p

c ng tác gi a các chuyên gia gi i c a t ng chuyên ngành trong m t d án.