skkn một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS bình tân trong năm học 2010 – 2011

Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Hoạt động dạy và học là hoạt động trung tâm của nhà trường, nó
chiếm hầu hết thời gian lao động của thầy, trò và cán bộ quản lí nhà
trường. Hoạt động dạy và học do các lực lượng chủ yếu của nhà trường
là giáo viên, học sinh thực hiện cùng với sự tham gia, hổ trợ của cán bộ,
nhân viên trong nhà trường. Hoạt động này diễn ra liên tục trong suốt
năm học. Nó đòi hỏi sự chuyên sâu của thầy và sự tích cực của trò.
Chính vì vậy việc quản lí hoạt động dạy và học nói riêng, quản lí
chuyên môn nói chung là một trong những nhiệm vụ quan trọng của
người cán bộ quản lí. Đặc biệt là trong năm học 2010-2011 này toàn
ngành giáo dục nước nhà đang thực hiện chủ đề năm học “ Năm học
tiếp tục đổi mới quản lí và nâng cao chất lượng giáo dục” và là năm
tiếp tục thực hiện cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh” và “ Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương đạo đức , tự
học và sáng tạo”; “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành
tích trong giáo dục”, tiếp tục thực hiện phong trào thi đua “ Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” nên công tác quản lí chuyên
môn trong nhà trường cần phải đổi mới tích cực hơn.
Bên cạnh các mối quan hệ trong trường thì hoạt động chuyên môn
là môi trường, là lĩnh vực để đội ngũ cán bộ giáo viên gắn kết nhau,
cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ. Qua hoạt động chuyên môn từng cá
nhân tự học tập, trao đổi, bổ sung cho nhau những kinh nghiệm và bài
học để thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn, từng bước nâng cao chất
lượng giờ dạy, cải tiến phương pháp giảng dạy theo hướng đổi mới.
Chính vì vậy, việc chỉ đạo công tác chuyên môn một cách khoa học,
kịp thời sẽ góp phần không nhỏ vào việc xây dựng đội ngũ có khả

năng chuyên môn vững vàng là lực lượng nòng cốt trong hoạt động
chủ đạo của nhà trường. Thực tế qua các năm làm công tác chuyên môn
ở trường, tôi đã nhận thấy bên cạnh các giáo viên có năng lực, đạt chất
lượng cao trong giảng dạy , hoàn thành tốt các nhiệm vụ, quy chế
chuyên môn thì vẫn còn một số ít giáo viên chưa thực hiện tốt về nề
nếp chuyên môn, chất lượng giảng dạy chưa cao và riêng bản thân tôi
cũng còn hạn chế về mặt kinh nghiệm quản lí chuyên môn nên tôi mạnh
dạn đi sâu tìm hiểu về đề tài “Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí
chuyên môn ở trường THCS Bình Tân trong năm học 2010 – 2011”
2. Mục đích đề tài
Với khả năng bản thân có giới hạn, tôi hy vọng thông qua đề tài
này đề xuất một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn nhằm
góp phần từng bước nâng cao chất lượng hoạt động của nhà trường. Từ

Phạm Thanh Phú

Trang 1


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

đó giúp nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đội ngũ có
ý thức và thực hiện tốt nề nếp, quy chế chuyên môn.
3. Lịch sử đề tài
Đã có rất nhiều đề tài đề cập về công tác quản lí chuyên môn nhằm
nâng cao chất lượng hoạt động ở nhà trường. Song do đặc thù của từng
vùng miền, điều kiện của từng trường mà việc áp dụng ở mỗi trường có
hạn chế riêng. Đối với trường THCS Bình Tân, về đội ngũ đa số còn

trẻ, điều kiện cơ sở vật chất đáp ứng cho nhu cầu dạy và học còn nhiều
thốn thiếu thốn và bản thân mới làm công tác còn có ít kinh nghiệm và
nhiều hạn chế nên ngay từ đầu năm học 2010-2011 tôi đã quyết tâm
thực hiện đề tài này.
4. Phạm vi đề tài
Có rất nhiều nội dung đề cập trong công tác quản lí chuyên môn
như: xây dựng kế hoạch chuyên môn, tổ chức hoạt động, điều hành hoạt
động chuyên môn, kiểm tra hoạt động chuyên môn ...Nhưng trong
khuôn khổ đề tài này tôi chỉ nghiên cứu chủ yếu ở khía cạnh quản lí
chương trình dạy học, quản lí hoạt động dạy của giáo viên trong nhà
trường.

Phạm Thanh Phú

Trang 2


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM
1. Thực trạng về đội ngũ CB.GV và công tác quản lí chuyên môn
Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên là 25, trong đó chia ra:
- Ban giám hiệu : 02
- Giáo viên trực tiếp đứng lớp: 19
- Thư viện: 01
- Thiết bị: 01
- Nhân viên: 02
Tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn 100%, có 05 giáo viên trên chuẩn, 08 giáo

viên đang học đại học.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trẻ cả tuổi đời lẫn tuổi nghề:
- Công tác dưới 5 năm : 05
- Công tác từ 5- 10 năm: 14
- Công tác trên 10 năm: 06.
Đa số đội ngũ cán bộ, giáo viên luôn năng động, nhiệt tình trong
công tác, có tinh thần học tập cao, có ý chí phấn đầu tốt. Bên cạnh đó
một vài giáo viên vẫn còn hạn chế nhiều về việc thực hiện nề nếp, quy
chế chuyên môn. Cụ thể thông qua kiểm tra hồ sơ và dự giờ giáo viên
đầu năm:
+ Dự giờ: 4 tiết, đánh giá xếp loại tiết dạy: 1G, 3K. Nhìn chung các
tiết dự giờ, bản thân người dạy chưa chuẩn bị chu đáo, lường trước và
xử lí tốt các tình huống xảy ra trên lớp, chưa kết hợp tốt các phương
pháp bộ môn để làm nổi bật đựơc trọng tâm bài dạy, chưa phát huy có
hiệu quả tốt các đồ dùng, khâu kiểm tra đánh giá học sinh thực hiện
chưa tốt còn mang tính hình thức....
+ Kiểm tra hồ sơ hồ sách giáo viên ( giáo án, sổ kế hoạch giảng dạy
theo tuần, sổ điểm, sổ dự giờ thăm lớp, sổ chủ nhiệm – nếu có): 6 GV
trong đó 2 hồ sơ xếp loại tốt, 2 hồ sơ xếp loại đạt yêu cầu, 2 hồ sơ xếp
loại chưa đạt yêu cầu, chưa đảm bảo đầy đủ các yêu cầu về hồ sơ và các
quy định về chuyên môn.
Qua quá trình tìm hiểu thực tế, trao đổi với giáo viên, tổ trưởng tổ
chuyên môn, tôi nhận thấy nguyên nhân của tình trạng trên là:
+ Một bộ phận nhỏ giáo viên chưa nắm vững các quy định về
chuyên môn do có một số các văn bản hướng dẫn chỉ đạo của cấp trên
có sự điều chỉnh, thay đổi nhiêù lần nên giáo viên còn nhầm lẫn. (nhất
là hướng dẫn đánh giá, xếp loại học sinh )
+ Do lực lượng giáo viên đa số còn trẻ nên kinh nghiệm trong công
tác chưa nhiều, còn một số giáo viên phải đảm nhận bộ môn cả 4 khối

Phạm Thanh Phú

Trang 3


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

lớp nên khó khăn trong việc đầu tư hiệu quả tiết dạy và sinh hoạt trao
đổi kinh nghiệm chuyên môn.
+ Còn một vài giáo viên còn chậm đổi mới phương pháp dạy học,
việc chuẩn bị giờ dạy trên lớp chưa tốt, chưa khai thác có hiệu quả đồ
dùng dạy học hiện có, việc tổ chức tiết dạy trên lớp chưa được sôi nổi,
gây hứng thú lôi cuốn học sinh...
2. Nội dung cần giải quyết:
Trước những nguyên nhân trên, với vai trò là một cán bộ quản lí
phụ trách về mặt chuyên môn, bản thân tôi thấy cần phải thực hiện tốt
một số nội dung cơ bản sau:
+ Nghiên cứu và chỉ đạo sâu sát việc thực hiện tốt chương trình
giảng dạy các bộ môn.
+ Thực hiện tốt việc kiểm tra công tác chuẩn bị và thực hiện giờ
dạy trên lớp của giáo viên một cách thường xuyên và kịp thời.
+ Quản lí tốt việc giáo viên kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh...
3. Biện pháp giải quyết:
3.1/ Nghiên cứu và chỉ đạo sâu sát việc thực hiện tốt chương trình
giảng dạy các bộ môn.
Vậy chương trình dạy học là gì?
Chương trình dạy học là các văn kiện có tính pháp qui do Nhà nước ban

hành, trong đó quy định một cách cụ thể:
+ Vị trí môn học trong kế hoạch dạy học.
+ Mục đích yêu cầu của môn học ( yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, thái
độ, hành vi)
+ Nội dung các môn học (các phần, các chương, các bài)
+ Kế hoạch thời gian: số tiết dành cho từng phần, từng chương, từng bài
cũng như số tiết dành cho ôn tập, kiêm tra, thực hành ….
+ Giải thích chương trình và hướng dẫn thực hiện chương trình.
Như vậy thực hiện chương trình dạy học là thực hiện kế hoạch đào tạo
theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. Về nguyên tắc, chương trình dạy học
là pháp lệnh của Nhà nước do bộ GD&ĐT ban hành, người giáo viên phải
thực hiện nghiêm chỉnh, không được tuỳ tiện thay đổi, thêm bớt làm sai
lệch chương trình dạy học.
Do đó để quản lí việc thực hiện chương trình học, bản thân tôi phải thực
hiện các công việc sau:
- Triển khai đầy đủ, kịp thời sự chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT
Long An, PGD&ĐT Mộc Hoá về việc thực hiện quy chế chuyên môn, về
thực hiện chương trình giảng dạy các bộ môn … ngay cuộc họp chuyên
môn đầu năm để toàn thể hội đồng sư phạm nắm và thực hiện, đặc biệt là

Phạm Thanh Phú

Trang 4


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chun mơn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Trần Chí Bằng

năm học này là việc triển khai cơng văn 1418 /SGDĐT- GDTrH ngày

06/9/2010của Sở GD&ĐT Long An về việc hướng dẫn thực hiện quy chế
chun mơn cấp trung học, đây là cơng văn triển khai tương đối đầy đủ về
việc thực hiện quy chế chun mơn và thực hiện chương trình giảng dạy.
- Bản thân cố gắng nghiên cứu chương trình cơ bản tồn cấp học, các
mơn học (chú ý những chỉ đạo điều chỉnh nội dung chương trình của Bộ,
Sở), dự kiến tiến trình thực hiện chương trình ( chú ý các thời điểm quan
trọng: khai giảng, kết thúc học kì 1, kết thúc học kì 2, chuẩn bị xét tốt
nghiệp THCS …) những vấn đề trọng tâm trong việc thực hiện chương
trình theo sự chỉ đạo của cấp trên để kịp thời hướng dẫn giáo viên những
vấn đề khó trong chương trình, giải đáp những thắc mắc, giúp đỡ giáo viên
thực hiện chun mơn.
- Hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch bộ mơn theo mẫu như sau:
********************************
PHẦN 1: KẾ HOẠCH CHUNG
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
1. Thuận lợi: ……………………………………………………………………………………………………..
2. Khó khăn: ...................................................................................
- Khi nêu thuận lợi và khó khăn cần nêu những thuận lợi và khó
khăn từ bên trong trước, sau đó mới đến bên ngoài.
- Tuỳ theo số giáo viên cùng bộ môn trong đơn vò, trình độ đào tạo,
trình độ chuyên môn, tay nghề mà GV nêu những thuận lợi và khó khăn.
- Tuỳ vào tình hình học tập của HS, có thể thông qua kết quả năm
học trước, khảo sát chất lượng đầu năm, ý thức tự giác học tập, nề nếp,…
- Dựa vào cơ sở vật chất nhà trường hiện có để phục vụ cho việc
giảng dạy, đổi mới phương pháp bộ môn phụ trách.
- Sự quan tâm của BGH, phong trào thi đua trong đơn vò.
- Sự giúp đỡ của cán bộ chuyên môn cụm trường, PGD, sự quan tâm
sâu sắc của lãnh đạo đòa phương, của CMHS,…
II. PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ VÀ BIỆN PHÁP THỰC
HIỆN

1. Các chỉ tiêu thực hiện
a) Đối với giáo viên:
- Chỉ tiêu dự giờ, thao giảng, tiết dạy đổi mới PPDH (có sử dụng
máy chiếu)
- Đăng ký phấn đấu danh hiệu
- Thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm

Phạm Thanh Phú

Trang 5


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chun mơn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Trần Chí Bằng

b) Đối với học sinh:
- Chất lượng bộ môn:
- Số HS giỏi văn hoá các cấp
2. Nội dung và biện pháp thực hiện
a) Nghiêm túc thực hiện các quy đònh về chuyên môn
b) Tích cực đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới đánh giá kết quả
học tập của HS
c) Nâng cao trình độ tay nghề
- Dự giờ thao giảng
- Họp chuyên môn
- Tự học
d) Phụ đạo và bồi dưỡng học sinh
- Cần nêu cụ thể đối tượng, thời gian thực hiện

PHẦN 2: KẾ HOẠCH CHUYÊN MÔN CỤ THỂ
I. Mục tiêu của môn………. Lớp (hoặc cấp THCS nếu GV dạy tất cả các
khối)
1. Về kiến thức: ……………………………………………………………………………………………………………..
2. Về kỹ năng: .……………………………………………………………………………………………………………..
3. Về tình cảm, thái độ: ……………………………………………………………………………………………..
II. Kế hoạch thực hiện kiểm tra:
…………………………………………………..........................................
II. Kế hoạch giảng dạy theo tuần: theo lịch báo giảng và có rút kinh
nghiệm hàng tuần.
**************************************

- Sử dụng thời khố biểu để điều khiển và kiểm sốt việc thực hiện tiến
độ chương trình của tất cả các mơn học cho đồng đều, cân đối giữa các lớp
tránh sự so le, thiếu giờ, thiếu bài, kịp thời xử lí hàng ngày các sự cố ảnh
hưởng tới việc thực hiện chương trình dạy học, tránh việc thay đổi thời
khố biểu q nhiều lần, việc thay đổi nhiều sẽ phá vỡ nề nếp dạy của thầy
và học của trò, làm cho thầy có thể qn giờ lên lớp, trò qn mang sách
vở và chuẩn bị bài. Vì vậy theo phân cơng nhiệm vụ trong Hội đồng sư
phạm đầu năm, tơi phải tiến hành lập thời khố biểu kịp thời, tương đối hợp
lí tạo được sự cân đối trong hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của
học sinh, đảm bảo quyền lợi của GV và quyền lợi học tập của học sinh, các

Phạm Thanh Phú

Trang 6


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011

2010-2011Traàn Chí Baèng

giáo viên đi không quá nhiều buổi trên một tuần hoặc bị kê tiết quá nhiều,
chú ý đến hoàn cảnh, nguyện vọng của giáo viên nhất là giáo viên có con
nhỏ, hoàn cảnh khó khăn ( không nghĩ từ 2 ngày chuyên môn trở lên) để họ
có thời gian đầu tư tốt vào việc soạn giảng, hoặc trong một ngày không thể
xếp cho một giáo viên quá nhiều giờ, điều đó ảnh hưởng đến chất lượng
giờ dạy của họ, còn thời khoá biểu trong một ngày mà học sinh lên lớp phải
có các tiết khoa học tự nhiên và khoa học cân đối, tuyệt đối không bố trí
một buổi toàn các tiết khoa học tự nhiên hoặc toàn các tiết khoa học xã hội
để tránh tâm lí căng thẳng nặng nề đối với học sinh vì một ngày toàn là các
tiết mà các em phải làm bài tập hoặc phải học toàn là lí thuyết .
- Ngoài ra cần phải theo dõi thường xuyên việc thực hiện chương trình
của giáo viên thông qua lịch báo giảng, sổ đầu bài, sổ điểm, dự giờ và cả sổ
báo bài mà học sinh ghi chép hàng tuần để xem giáo viên thực hiện chương
trình có đầy đủ kịp thời, … Bên cạnh đó hàng tháng các tổ chuyên môn báo
cáo việc thực hiện chương trình của giáo viên trong tổ, tình hình học tập và
rèn luyện của các lớp. Nếu phát hiện được các trường hợp thực hiện chưa
đúng hoặc chưa có những kiến nghị xác đáng thì trao đổi đến giáo viên bộ
môn và yêu cầu giáo viên khắc phục kịp thời.
3.2/ Thực hiện tốt việc kiểm tra công tác chuẩn bị và thực hiện giờ dạy
trên lớp của giáo viên một cách thường xuyên, kịp thời.
a. Đối với việc chuẩn bị gìơ dạy lên lớp của giáo viên:
Việc chuẩn bị giờ dạy trên lớp quyết định chất lượng gìơ trên lớp và
chất lượng quá trình dạy học. Việc giáo viên tự chuẩn bị các gìơ dạy lên
lớp là việc vô cùng quan trọng trong qui trình lao động sư phạm. Việc tự
chuẩn bị của giáo viên là một khâu lao động trí óc độc lập, giáo viên có thể
tự quyết định thực hiện ở nhà hay ở trường (nơi có điều kiện thuận lợi
nhất). Nếu người giáo viên không có đầy đủ tinh thần trách nhiệm, không
có chế độ làm việc trong ngày rõ ràng, không chuẩn bị sớm các giờ lên lớp

thì công việc sẽ hời hợt và mang tính hình thức. Do đó quan tâm đến chất
lượng gìơ lên lớp thì trước tiên phải quan tâm đến chất lượng việc chuẩn bị
giờ trên lớp của giáo viên. Sự chuẩn bị của giáo viên càng chu đáo thì kết
quả dạy học càng ít sai sót. Quản lí việc chuẩn bị giờ lên lớp là một hoạt
động quản lí cần thiết để nâng cao hoạt động quản lí cần thiết để nâng cao
hiệu quả của việc dạy và học.
Do đặc điểm đặc thù trên của lao động sư phạm nên công tác chuẩn bị
giờ lên lớp của giáo viên thực hiện ở nhà và gắn với thời gian rãnh rỗi của
họ. Vì vậy , đây là khâu khó quản lí đối với người làm công tác quản lí
chuyên môn, buộc ngưòi cán bộ quản lí phải cần hiểu rõ trong hàng loạt
công việc để chuẩn bị cho giờ lên lớp cần hướng dẫn những việc cần làm
ngay từ đầu năm học như :

Phạm Thanh Phú

Trang 7


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

- Triển khai các yêu cầu cần đạt về soạn giảng: đảm bảo 100% giáo viên
lên lớp giảng dạy phải có giáo án, giáo án thực sự là một bản thiết kế một
giờ lên lớp đòi hỏi tính chính xác, rõ ràng về nội dung, phong phú về
phương pháp dạy học, giáo án GV phải thực hiện đúng phân phối chương
trình .
Hình thức, bố cục giáo án: giáo án dạy học phải soạn theo hình thức đổi
mới với trình tự:
+ Mục tiêu cần đạt

+ Chuẩn bị của GV và HS
+ Tổ chức hoạt động dạy và học
+ Củng cố, hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
Bài soạn phải khoa học, sắp xếp hợp lí các hoạt động của giáo viên và
học sinh, thiết kế hệ thống câu hỏi hợp lí, tập trung vào trọng tâm, vừa sức
tiếp thu của học sinh ( nhất là đối với bài dài, bài khó, nhiều kiến thức
mới); bồi dưỡng năng lực độc lập suy nghĩ , vận dụng sáng tạo kiến thức đã
học , tránh thiên về ghi nhớ máy móc không nắm vững kiến thức; có thể
soạn theo hình thức chia cột hoặc không chia cột nhưng sao cho thể hiện
ĐMPPDH.
Bài soạn ở những tiết ôn tập phải có hệ thống kiến thức trong chương,
có tổ chức cho HS hoạt động ôn tập, tránh trường hợp GV chỉ ghi lại một
loạt các câu hỏi và đáp án, không thể hiện được giờ dạy trên lớp
Phải thực hiện nghiêm túc việc lồng ghép GDMT, GDHN, sử dụng tiết
kiệm năng lượng,“ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
vào trong bài dạy nếu có.
Bài soạn thực hành GV cần chú trọng , đảm bảo đủ các yêu cầu của
tiết thực hành, có hướng dẫn chấm và biểu điểm
Đối với những bài từ 2 tiết trở lên, phải chia thành từng tiết cụ thể.
Phải có phần củng cố ở mỗi tiết
Ở mỗi đầu chương phải có mục tiêu cần đạt ( kiến thức, kĩ năng, thái
độ)
Bài soạn phải có ngày soạn, ngày dạy, tuần, tiết ( theo PPCT). Phải
sạch, đẹp, không sai lỗi chính tả
Đối với giáo án soạn vi tính phải có tên giáo viên, năm học ( ở mục
Borders and Shading) và có đánh dấu số trang. Bài soạn của đồng nghiệp
chỉ có thể sử dụng tham khảo không được photo.
Việc kiểm tra giáo án nói riêng và hồ sơ chuyên môn của giáo viên nói
chung ở trường được được ban giám hiệu , tổ trưởng chuyên môn phân
công nhau kiểm tra, theo dõi hàng tháng và có nhận xét góp ý cụ thể để

giáo viên kịp thời khắc phục các hạn chế, thiếu sót.
- Chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học trên lớp: đảm bảo 100% giáo viên
chuẩn bị tốt những đồ dùng dạy học cần thiết, các loại sổ sách chuyên

Phạm Thanh Phú

Trang 8


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

môn…. Chú ý sử dụng đồ dùng dạy học đây là yêu cầu quan trọng nhất
phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá giáo viên,
cương quyết xử lí giáo viên không sử dụng đồ dùng dạy học ở các tiết dạy
có thiết bị, đồ dùng dạy học (ĐDDH ) theo danh mục của Bộ. Do đó giáo
viên cần chuẩn bị trước ĐDDH trước ngày dạy bằng cách gởi phiếu mượn
thiết bị vào chiều thứ sáu của tuần trước về phòng thiết bị và trong lịch báo
giảng yêu cầu phải ghi ĐDDH sẽ sử dụng trong tiết dạy. Nếu ĐDDH bị hư
hỏng cần kết hợp với nhân viên thiết bị kiểm tra thật kĩ, sữa chữa, nếu thiết
bị nào hư hỏng hoàn toàn không sữa chữa được hoặc có nhu cầu mua sắm
thêm thì lập bảng để nghị để nhân viên thiết bị kịp thời lập bảng kế hoạch
đề nghị mua sắm chung toàn trường vào đầu năm học, đầu học kì. Bên
cạnh đó mỗi giáo viên phải làm 01 đồ dùng dạy học trong năm để tham gia
đồ dùng dạy học cấp trường, nếu có ý tưởng và có hiệu quả phục vụ cho
tiết dạy sẽ tiếp tục đầu tư để tham gia hội thi đồ dùng do cấp trên tổ chức.
b. Đối với giờ dạy trên lớp:
Hoạt động dạy học được thể hiện chủ yếu bằng hình thức dạy học trên
lớp với những giờ lên lớp và hệ thống bài học. Giờ lên lớp của giáo viên

phản ánh toàn bộ những gì họ đã tích luỹ được, đã nghiền ngẫm, đã luyện
tập đồng thời cũng là lúc thể hiện tinh thần trách nhiệm nơi họ. Trong giờ
dạy trên lớp, mỗi công việc, mỗi thái độ biểu thị trước học sinh của giáo
viên đều là những chi tiết thể hiện phương pháp dạy học, phương pháp đó
còn được thể hiện ở sự hài hoà giữa công việc của thầy và trò, ở sự cân đối
giữa các khâu công việc của thầy ( giảng kiến thức mới và luyện tập kĩ
năng, truyền thụ và kiểm tra); ở sự đúng lúc, đúng mức độ của thái độ động
viên khuyến khích hoặc chê trách học sinh. Trong giờ học, hoạt động trí tuệ
của học sinh giữ vị trí quan trọng và nó chỉ nảy sinh khi các em đứng trước
một nhiệm vụ, một công việc rõ ràng và hợp với trình độ. Vì vậy khi lên
lớp giáo viên phải động viên được các chức năng tâm lí, khai thác đầy đủ
những nét tích cực của mỗi học sinh để các em biến khối lượng thông tin
đã thu nhận được thành vốn hiểu biết của chính mình.
Chính vì tầm quan trọng của giờ lên lớp nên không chỉ người giáo viên
mà cả người cán bộ quản lí đều tập trung sự chú ý, mọi cố gắng của mình
vào giờ lên lớp nhưng mỗi người có vai trò riêng, trực tiếp quyết định kết
quả giờ lên lớp vẫn là người giáo viên và giờ học là yếu tố quan trọng cơ
bản có tính chất quyết định kết quả đào tạo giáo dục của nhà trường. Do đó
ngay từ đầu năm học, mỗi giáo viên nhà trường đều phải thực hiện bản cam
kết thực hiện đổi mới phương pháp, không dạy học theo kiểu “ thầy đọc trò
chép “ hoặc ghi chi tiết lên bảng cho học sinh chép, đưa tài liệu cho học
sinh đọc các em học sinh chép, không dạy trước các tiết dự giờ, thao
giảng…. Để quản lí được họat động này bản thân tôi rất quan tâm đến việc
dự giờ và phân tích giờ dạy cùng với tổ chuyên môn. Thực hiện theo kế

Phạm Thanh Phú

Trang 9

Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

hoạch của nhà trường về kế hoạch dự gìơ, thao giảng ( 2 tiết
ĐMPP/GV/HK, 2 tiết thao giảng/GV/HK) nên ngay từ đầu năm học tôi đã
kết hợp với các tổ chuyên môn ( để tránh lịch dự giờ quá dày đặc đối với
một giáo viên vì một số GV đảm nhận rất nhiều khối lớp) lên kế hoạch dự
gìơ, thao giảng của giáo viên theo mẫu sau:
KẾ HOẠCH DỰ GIỜ, THAO GIẢNG HỌC KÌ….
NĂM HỌC 2010 – 2011.
Thời
gian
…

Giáo
viên
dạy
…

Tổ chuyên
môn

Tên bài
dạy

Tiết

…

…

…

Nhận Ghi chú
xét,
đánh giá
….
…..

Dựa vào kế hoạch dự giờ, thao giảng trên mà hàng tuần bản thân tôi
cùng với tổ chuyên môn tiến hành dự giờ trên lớp. Việc dự giờ này được
thực hiện theo các hình thức khác nhau:
+ Dự giờ các giáo viên cùng bộ môn ( nếu có ít nhất 2 giáo viên/ môn
giảng dạy) để so sánh trình độ của họ, phát hiện những ưu, nhược điểm
chính của mỗi người. Đồng thời phát hiện ra ( nếu có) vấn đề về phương
pháp dạy - học môn đó của giáo viên và học sinh trong toàn trường.
+ Dự giờ tất cả các giáo viên các bộ môn ở cùng một lớp nhằm tìm hiểu
thái độ, kết quả học tập của học sinh lớp đó.
+ Dự giờ theo chuyên đề nhằm nắm chắc trình độ của một giáo viên,
một lớp học sinh hay một tổ bộ môn nhằm rút kinh nghiệm về một nội
dung nào đó.
Điều thuận lợi là trường đã xây dựng và triển khai được quy trình tiết
dự giờ, thao giảng đến hội đồng sư phạm ở các năm học trước nên ở phạm
vi đề tài này tôi không đề cập lại. Thông qua dự giờ bản thân tôi có thể
kiểm tra trình độ nghiệp vụ sư phạm, kĩ năng sư phạm của giáo viên
* Trình độ nghiệp vụ sư phạm:
Xem xét trình độ nắm vững mục đích, yêu cầu chương trình, nội
dung giảng dạy, vị trí của bài giảng trong chương trình.
Mức độ nắm vững kiến thức, kĩ năng bài dạy , xác định trọng tâm,

yêu cầu tối thiểu cho cả lớp và những vấn đề có thể mở rộng nâng
cao đối với học sinh khá giỏi.
Việc giáo dục thái độ, tình cảm cho học sinh thông qua bài dạy.
Cấu trúc của bài dạy của giáo viên có hợp lí không?
Mục tiêu của bài dạy có đạt được không?
* Kĩ năng sư phạm của giáo viên:

Phạm Thanh Phú

Trang 10


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

Chọn và sử dụng các phương pháp giảng dạy có phù hợp đặc điểm
của môn học và của học sinh hay không?
Biết xác định rõ ràng các mục tiêu, từ đó đặt vấn đề, đưa ra hệ
thống câu hỏi dẫn dắt học sinh tự tìm tòi sáng tạo để nắm chắc kiến
thức, rèn kĩ năng. Việc sử dụng ngôn ngữ có trong sáng, dễ hiểu hay
không?
Sử dụng và kết hợp tốt các phương tiện, thiết bị dạy học phù hợp
với nội dung kiểu bài lên lớp chưa?
Giáo viên tổ chức và điều khiển học sinh học tập có tích cực, chủ
động với nội dung của kiểu bài , với các đối tượng học sinh học sinh
chưa? Có làm chủ khi xử lí các tình huống sư phạm hay không? Có
hướng dẫn chu đáo học sinh tự học ở nhà không?....
Việc phân tích trao đổi cần giúp cho giáo viên thấy được những
ưu, nhược điểm của mình để phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm.

Đặc biệt khi tiến hành phân tích, đánh giá giờ dạy tôi lưu ý người dự
cần ghi chép cụ thể những ý kiến nhận xét của mình, những ý kiến cần
góp ý cho giáo viên để chuẩn bị cho cuộc trao đổi với giáo viên đạt
hiệu quả cao nhất. Khi trao đổi với giáo viên không tiến hành đơn
phương bằng những nhận xét của bản thân mà cùng giáo viên trao đổi,
tìm đến những điều quyết định tối ưu để nâng cao hiệu quả giờ dạy, cần
chú ý đặc biệt đến thái độ của mình trong khi trao đổi, đánh giá gìơ dạy
của giáo viên, biết nhận ra những dụng ý tốt, những cố gắng của giáo
viên, biết cùng giáo viên tìm ra những điều chưa tốt, chưa đáp ứng yêu
cầu sư phạm để giúp giáo viên khắc phục các thiếu sót và phát huy
những ưu điểm.
3.3/. Quản lí tốt việc giáo viên kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh
Trong quá trình dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học
sinh là một khâu quan trọng nhằm xác định thành tích học tập và mức
độ chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng, thái độ học tập của học sinh. Đối với
học sinh, nó có tác dụng thúc đẩy quá trình học tập phát triển không
ngừng, qua kết quả này học sinh tự đánh giá mức độ đạt được và tự
mình ôn tập, củng cố , hoàn thiện các nội dung mà các em còn hạn chế,
hình thành thái độ học tập tích cực. Riêng đối với giáo viên, kết quả đó
vừa phản ánh thành tích học tập của học sinh vừa giúp giáo viên tự đánh
giá vốn tri thức, trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm của mình đối
với học sinh. Chính vì vậy mà người cán bộ quản lí cần phải nắm được
tình hình giáo viên kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh
như thế nào? Để giáo viên thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của học sinh, tôi đã thực hiện một số công việc sau:

Phạm Thanh Phú

Trang 11

Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

- Thông qua sinh hoạt chuyên môn, tuyên truyền phổ biến lại cho
giáo viên nắm bắt được ý nghĩa, tầm quan trọng, chức năng và các yêu
cầu sư phạm của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Tổ chức cho giáo viên học tập nắm vững quy định về kiểm tra, thi,
ghi điểm, đánh giá xếp loại học lực của học sinh theo các quy định,
hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Long An (QĐ 40/2006/QĐBGDĐT ngày 5 tháng 10 năm 2006 của Bộ GD&ĐT,
CV 1418 /SGDĐT- GDTrH ngày 06/9/2010của Sở GD&ĐT Long An
về việc hướng dẫn thực hiện quy chế chuyên môn cấp trung học ….)
- Tổ chức kiểm tra, thi đúng quy chế. Tất cả các đề kiểm tra 15 phút,
1 tiết, kiểm ra học kì phải được Ban giám hiệu hoặc tổ khối duyệt trước
khi giáo viên tổ chức cho học sinh kiểm tra. Đề kiểm tra định kì, học kì
phải có mục tiêu cần đạt, thành lập ma trận đề, có hướng dẫn chấm cụ
thể. Hình thức ra đề kiểm tra thường xuyên, định kì là loại đề tự luận
hoặc loại đề kết hợp tự luận và trắc nghiệm khách quan. Riêng đối với
đề kiểm tra học kì, hình thức đề là kiểu đề tự luận hướng vào vận dụng
và thực hành dựa trên chuẩn kiến thức, kĩ năng của từng môn hoc, từng
khối lớp.
- Nhấn mạnh lại yêu cầu của đề kiểm tra: nội dung đề kiểm tra đánh
giá phải hướng vào mục tiêu toàn diện và vận dụng, thực hành lí thuyết,
tuyệt đối không ra đề mang tính lý thuyết buộc học sinh phải viết lại
những điều đã học thuộc lòng; cần tích cực nghiên cứu các nội dung tập
huấn , tài liệu về nội dung kiểm tra đánh giá, tài liệu chuẩn kiến thức
khi ra đề; yêu cầu của đề kiểm tra cần phù hợp ở 3 mức độ: biết, thông
hiểu và vận dụng sáng tạo( Bài kiểm tra cuối học kì dành tối thiểu 50%

làm bài cho các nội dung thông hiểu, vận dụng sáng tạo)
+ Đối với các môn KHXH cần tăng cường ra đề mở nhằm kiểm tra
mức độ thông hiểu và vận dụng sáng tạo kiến thức để giải quyết vấn đề
và tạo cơ hội cho học sinh biểu đạt chính kiến của bản thân khi làm bài.
Đối với các môn KHTN cần phát triển kỹ năng tư duy, thực hành, thói
quen vận dụng sáng tạo
- Quy định giáo viên chấm bài, trả bài đúng hạn ( sau một tuần đối
với kiểm tra 15 phút, kiểm tra 1 tiết trả theo đúng quy định trong phân
phối chương trình), cho điểm công khai tại lớp đối với kiểm tra miệng.
Riêng đối với các bài kiểm tra viết cần có nhận xét chung cho toàn lớp
và lời phê riêng cho từng bài, khi trả bài cần yêu cầu học sinh sữa lỗi
nếu mắc phải (đối với các tiết trả bài có trong phân phối chương trình)
Bên cạnh đó, tôi còn kiểm tra tình hình giáo viên thực hiện việc
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh như thế nào thông qua việc
dự giờ, xem xét hồ sơ của giáo viên ở các mặt sau:

Phạm Thanh Phú

Trang 12


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

-

Giáo viên có lên lịch kiểm tra kịp thời không thông qua lịch báo
giảng hàng tuần, kế hoạch thực hiện kiểm tra trong các học kì.
Giáo viên có lưu đề kiểm tra, đáp án chấm và những nhận xét sau

khi chấm bài không?
Việc thực hiện kiểm tra của giáo viên có đúng tiến độ không? Số
cột điểm ở mỗi thời kì như kiểm tra miệng, viết 15 phút, viết một
tiết, kiểm tra thực hành có đủ không?
Giáo viên chấm và trả bài có đúng thời hạn không? Bài chấm có
lời phê đầy đủ không?
Trong giờ học giáo viên có vận dụng cho điểm khi học sinh trả lời
vấn đáp, xây dựng bài một cách thoả đáng, động viên được tinh
thần học tập của học sinh hay không?....
Với việc thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của học sinh mà giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp đã phát hiện
được học sinh giỏi để bồi dưỡng và học sinh yếu kém để có kế hoạch
phụ đạo kịp thời , từng bước dần nâng cao chất lượng giáo dục tại nhà
trường.
4. Kết quả đạt được
Qua một năm áp dụng một vài biện pháp trên vào thực tiễn công tác
quản lí chuyên môn tại đơn vị, bản thân tôi thấy việc thực hiện chuyên
môn đi vào nề nếp, giáo viên tích cực trong giảng dạy, một số giáo viên
còn hạn chế về chuyên môn trong các năm trước và đầu năm học này đã
có những chuyển biến tốt, cụ thể:
+ 100% giáo viên đảm bảo thực hiện đầy đủ chương trình giảng dạy,
không có trường hợp nào cắt xén chương trình.
+ 100% GV thực hiện đúng, đạt yêu cầu về qui định chuyên môn, số
lượng hồ sơ chuyên môn đạt tốt trên 60%. Việc kiểm tra đánh giá học
sinh có chất lượng sát thực hơn
+ Dự giờ: 32 tiết. Kết quả đánh giá xếp loại như sau: 21 tiết giỏi, 10
tiết khá, 1 tiết trung bình. Nhìn chung giáo viên rất chu đáo từ khâu
chuẩn bị và thực hiện giờ dạy trên lớp, rất tích cực trong việc thực hiện
đổi mới phương pháp, phát huy có hiệu quả đồ dùng dạy học trên lớp, tổ
chức điều khiển lớp học sinh học tập tích cực…

+ Kết quả thi lí thuyết và thi giảng giảng dành cho CSTĐCT,
CSTĐCS:
Tổng số GV
dự thi
14

Số GV thi lí
thuyết đạt
11

Số GV thi giảng đạt tiết giỏi
10

- Chất lượng giáo dục:

Phạm Thanh Phú

Trang 13


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

+ Học lực: 35,98% Giỏi; 38,1% Khá; 24,34% Trung bình; 1,06%
yếu; 0,52% kém.
+ Hạnh kiểm: 79,89% Tốt; 16,4% Khá; 3,71% Trung bình, không có
hạnh kiểm yếu.
+ Học sinh giỏi cấp huyện: 03 học sinh, cấp tỉnh : 04 học sinh.

Phạm Thanh Phú

Trang 14


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp
Quản lí chuyên môn chính là quản lí việc giảng dạy và các họat động
khác của giáo viên. Để hoạt động chuyên môn đi vào nề nếp cũng như
thúc đẩy chất lượng hoạt động của nhà trường thì người quản lí chuyên
môn phải thực hiện một vài biện pháp cơ bản sau:
- Nghiên cứu và chỉ đạo sâu sát việc thực hiện tốt chương trình giảng
dạy các bộ môn, nắm vững những vấn đề trọng tâm trong việc thực hiện
chương trình theo sự chỉ đạo của cấp trên để kịp thời hướng dẫn giáo viên
những vấn đề khó trong chương trình, giải đáp những thắc mắc, giúp đỡ
giáo viên thực hiện chuyên môn và để quản lí, giúp giáo viên thực hiện
đúng và đủ chương trình cả về mặt tiến độ thời gian và chất lượng
- Thực hiện tốt việc kiểm tra công tác chuẩn bị và thực hiện giờ dạy
trên lớp của giáo viên. Bởi vì soạn bài và chuẩn bị bài lên lớp là một khâu
quan trọng của dạy học, đó là sự lựa chọn của giáo viên về nội dung (kiến
thức cơ bản , kiến thức trọng tâm, lôgic của khoa học), về phương pháp
giảng dạy thể hiện những hoạt động của thầy, những hoạt động của trò,
về hình thức tổ chức dạy học ( ở lớp, ở phòng thí nghiệm thực hành, học
ngoài thiên nhiên) …, việc chuẩn bị giờ lên lớp tốt sẽ quyết định một
phần thành công của giờ lên lớp. Do đó người cán bộ quản lí cần chỉ đạo
giáo viên, tổ trưởng chuyên môn tổ chức tốt khâu chuẩn bị giờ lên lớp và

quan tâm đầu tư một cách thích đáng cho giờ lên lớp, qua kiểm tra giờ
dạy trên lớp không chỉ thấy được các nhược điểm, thiếu sót của giáo viên
mà còn phát hiện những kinh nghiệm, những sáng tạo của giáo viên để
phổ biến lại, học tập lẫn nhau. Qua dự giờ phát hiện ra những vấn đề trao
đổi giữa giáo viên với nhau, quan hệ giữa các bộ phận trong nhà trường
phục vụ cho công tác dạy học giúp cho người quản lí có những nhận xét
khách quan, trung thực hơn về tình hình thực hiện giờ lên lớp để có
những quyết định quản lí phù hợp cho công tác quản lí giờ lên lớp của
mình.
- Quản lí tốt việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh không chỉ nhằm mục đích
đánh giá thực trạng, điều chỉnh hoạt động học của trò mà còn tạo điều
kiện nhận định, điều chỉnh hoạt động của thầy, giúp người cán bộ quản lí
đánh giá sát hơn về kết quả đào tạo của hoạt động dạy học cả về định
lượng lẫn định tính…
2. Phạm vi áp dụng
Là cán bộ quản lí chuyên môn năm thứ tư nên kinh nghiệm của bản
thân còn nhiều hạn chế, song với việc thực hiện đề tài này tại trường mà
tôi đang công tác, tôi thấy bước đầu có hiệu quả. Và tôi hy vọng đề tài này
có thể áp dụng cho tất cả các trường THCS , đặc biệt là các trường vùng

Phạm Thanh Phú

Trang 15


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

sâu, vùng xa, vùng biên giới để góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn
nói riêng và chất lượng giáo dục của nhà trường nói chung.
3. Kiến nghị
- Sở GD&ĐT Long An, Phòng GD&ĐT Mộc Hoá cần tổ chức các
buổi học tập, trao đổi dành cho cán bộ quản lí để tạo điều kiện cho lớp
cán bộ quản lí trẻ học tập, rút kinh nghiệm từ đội ngũ cán bộ quản lí có
nhiều kinh nghiệm, thành tích tốt để từng bước nâng cao chất lượng
trong công tác quản lí hoặc giới thiệu, chia sẽ các sáng kiến kinh nghiệm
có giá trị trong việc thực hiện chuyên môn.
- Cần xây dựng thêm cho trường các phòng chức năng, phòng bộ
môn, trang bị thêm các đồ dùng dạy học ( khối 8,9) với độ chính xác
tương đối cao, các phần mềm, sách tham khảo phục vụ cho công tác quản
lí nói chung và giảng dạy nói riêng….

Trên đây là một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn mà
bản thân tôi đã áp dụng thực hiện trong năm học này. Do thời gian nghiên
cứu chưa nhiều và bản thân còn nhiều hạn chế nên đề tài này không khỏi
những thiếu xót. Rất mong và trân trọng đón nhận sự đóng góp của hội
đồng khoa học, quý đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn.
Bình Tân, ngày 13 tháng 5 năm 2011.
Người thực hiện

Phạm Thanh Phú

Phạm Thanh Phú

Trang 16


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học

2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

MỤC LỤC
I/ Lý do chọn đề tài:
1.

Đặt vấn đề

Trang

Mục đích đề tài

Trang

1
2.
1
3.

Lịch sử đề tài

Trang 1

4.

Phạm vi đề tài

Trang 2

II/ Nội dung công việc:
1. Thực trạng đề tài

Trang 3

2. Nội dung cần giải quyết

Trang 4

3. Biện pháp giải quyết

Trang 4

4. Kết quả

Trang 13

III/ Kết luận:
1.

Tóm lược giải pháp

2.

Phạm vi áp dụng
14

3.

Kiến nghị

Trang 15

Phạm Thanh Phú

Trang 14
Trang

Trang 17


Một vài kinh nghiệm trong việc quản lí chuyên môn ở trường THCS Bình Tân năm học
2010 - 2011
2010-2011Traàn Chí Baèng

TÀI LIỆU THAM KHẢO
  
1. Giáo trình nghiệp vụ quản lí trường phổ thông – Tập 1,2,3 của Trường

Cán bộ quản lí Giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Lí luận quản lí giáo dục - Trường Cán bộ quản lí Giáo dục Thành phố
Hồ Chí Minh.
3. Giáo trình bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THCS – Nhà xuất bản Hà
Nội.

Phạm Thanh Phú

Trang 18