SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH QUẢNG NINH
TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐỨC CẢNH
Địa chỉ: Tổ 1-Khu Đoàn Kết-Mạo Khê-Đông Triều-Quảng Ninh
Email: SĐT: (072) 6625 1060
Cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề
thực tiễn dành cho học sinh trung học Năm học 2014 - 2015
* * * * *
TÊN ĐỀ TÀI: "ĐỘI MŨ BẢO HIỂM CHO TRẺ EM
KHÔNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN
CỦA XƯƠNG CỔ."
-Thông tin về thí sinh:
1. Họ và tên: Vũ Đức Thành
Ngày sinh: 11/02/2001
Lớp: 9A
2. Họ và tên: Trần Quý Dương
Ngày sinh:
Lớp: 9A
1. Tên tình huống:
“ĐỘI MŨ BẢO HIỂM CHO TRẺ EM KHÔNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA
XƯƠNG CỔ”.
Theo thống kê của ngành y tế, trung bình mỗi năm có 1.920 trường hợp trẻ em tử
vong vì tai nạn giao thông, chiếm 24 - 26% tổng số trẻ em tử vong do tai nạn thương
tích. Tỷ lệ trẻ dưới 14 tuổi bị chấn thương sọ não chiếm 13,4%. Gần 1/2 trong số này bị
chấn thương sọ não do không đội mũ bảo hiểm. Tỷ lệ trẻ tử vong do tai nạn thương tích
vì không đội mũ bảo hiểm ngày một tăng. Vì vậy, bằng kiến thức đã được học, chúng em
muốn tuyên truyền cho mọi người hiểu: “ĐỘI MŨ BẢO HIỂM CHO TRẺ EM KHÔNG
ẢNH
HƯỞNG
ĐẾN
SỰ
PHÁT
TRIỂN
CỦA
XƯƠNG
CỔ”.
2. Mục tiêu giải quyết tình huống:
Do nhận thực yếu, rất nhiều bậc cha mẹ khi cho con cái tham gia giao thông đã
không hề đội mũ bảo hiểm cho con. Điều này là rất nguy hiểm bởi nếu xảy ra tai nạn,
nguy cơ chấn thương rất lớn, đặc biệt là các loại chấn thương liên quan đến não bộ. Cô
Nguyễn Mai Anh mẹ bạn Hoàng Mai học lớp 8B trường THCS Long Biên, quận Long
Biên cho biết: Cô sắm mũ bảo hiểm cho con từ khi Nhà nước chưa phát động chương
trình đội Mũ bảo hiểm, nhưng ít khi đội. Cô cảm thấy mũ vừa nặng, lại không vừa đầu,
đội hay bị lật ra phía sau, nên ngại đội cho con. Không riêng gì cô Mai Anh, đây là tâm lý
chung của nhiều bác phụ huynh ngại khi cho con đội mũ. Bên cạnh đó còn nhiều lý do
khách quan khác như trường gần nhà, đầu các em nhỏ còn yếu…
Phụ huynh đèo con đi học bằng xe máy nhưng không đội mũ bảo hiểm cho con
Người lớn đội mũ bảo hiểm nhưng không đội cho trẻ con khi tham gia giao
thông
Về kiến thức: Giúp mọi người hiểu sự cần thiết phải đội mũ bảo hiểm
cho trẻ em khi tham gia giao thông.
·
Về kĩ năng: Hình thành thói quen đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao
thông để biết tự bảo vệ tính mạng của mình.
·
Về thái độ: Giáo dục ý thức của mỗi người khi tham gia giao thông.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan tới việc giải quyết tình huống.
- Các buổi tuyên truyền về thực hiện an toàn giao thông, tuyên truyền đội
mũ bảo hiểm cho trẻ em khi tham gia giao thông trong giờ chào cờ, hoạt động ngoài giờ
lên lớp và trong các tiết học môn giáo dục công dân.
- Trong trường hợp giải quyết tình huống về tuyên truyền đội mũ bảo
hiểm cho trẻ em khi tham gia giao thông mọi người cần có những kiến thức về các môn
như GDCD, VẬT LÝ, SINH HỌC.
- Đặc điểm của bài viết của nhóm chúng em là áp dụng kiến thức của các
môn có liên quan đến chương trình lớp 8 đã học để giải quyết tình huống và giúp mọi
người hiểu, áp dụng ngay vào thực tế, không còn những e ngại khi cho con em mình đội
mũ bảo hiểm.
4. Giải pháp giải quyết tình huống.
Vận dụng kiến thức liên môn để giải thích:
- Tại sao phải đội mũ bảo hiểm cho trẻ em khi tham gia giao thông?
- Mũ bảo hiểm có tác dụng bảo vệ như thế nào?
- Nếu không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông thì sẽ gặp những nguy hiểm gì?
- Cách chọn mũ bảo hiểm đạt chuẩn.
- Cách sử dụng mũ bảo hiểm đúng quy cách.
5. Thuyết minh về tiến trình giải quyết tình huống:
- Theo kiến thức về sự phát triển của hệ xương trong môn Sinh học, chúng em được
biết: Trẻ em có sức chịu đựng được trọng lượng và vật nặng dẻo dai hơn người lớn vì
xương trẻ em có tính đàn hồi tốt hơn. Mà mũ bảo hiểm không hề nặng và thời gian đội
mũ cũng không quá lâu để có thể làm ảnh hưởng đến xương cổ. Hơn thế, so với nguy
cơ chấn thương sọ não hoặc tử vong trong trường hợp xảy ra tai nạn thì chấn thương cổ
do đội mũ bảo hiểm là vô cùng nhỏ bé, không đáng kể.
- Qua môn Vật lý, chúng em khẳng định: Lực cần thiết để giữ đầu thẳng ở trạng thái tĩnh
là rất nhỏ ở trẻ em. Lực tác động cực đại của cơ cổ để giữ đầu thẳng là nhỏ hơn 3% khả
năng đỡ của cơ cổ. Lực tác động của cơ cổ chỉ tăng một mức rất nhỏ khi đội mũ bảo
hiểm. Như vậy, lực tác động bởi việc đội mũ bảo hiểm lên cột sống cổ là không đáng
kể. Nếu không đội mũ bảo hiểm, khi xảy ra tai nạn, trẻ em đang ngồi trên xe máy sẽ bị
rơi xuống đường với khoảng cách gần 1,5m và vận tốc rơi là 19km/h. Với vận tốc này,
sự va đập xuống mặt đường sẽ rất mạnh và có thể gây tử vong hoặc ảnh hưởng rất
nghiêm trọng đến não của trẻ. Nếu đứa trẻ không may qua đời, đó là một thiệt thòi.
Nhưng nếu còn sống và bị chấn thương sọ não thì không có “thuốc” nào chữa được.
Gánh nặng này không chỉ đứa trẻ phải chịu mà sẽ trở thành gánh nặng của gia đình và
xã hội. Và vì thế, chúng ta có thể kết luận rằng đội mũ bảo hiểm không tạo nên bất cứ
nguy cơ nào cho cơ cổ và cột sống cổ ở trẻ em mà chỉ để bảo vệ tuyệt đối bộ não.
- Năm học mới nào nhà trường cũng dạy chúng em tiết giáo dục an toàn giao thông
trong môn Giáo dục công dân. Các thầy cô luôn cung cấp cho chúng em những thông tin
mới nhất về thực trạng giao thông nước ta. Qua tiết học, chúng em cũng được biết cho
đến bây giờ, trên thế giới vẫn chưa có một nghiên cứu nào, một kết luận nào chứng
minh trẻ em sẽ bị tổn thương vùng cổ do đội mũ bảo hiểm gây ra khi bị tai nạn giao
thông (mà chỉ có những kết quả chứng nhận mũ bảo hiểm đem lại hiệu quả bảo vệ bộ
não cho trẻ khi bị tai nạn). Những hậu quả liên quan đến quai mũ bảo hiểm chỉ là do
người đội mũ đã cài lỏng quai mũ, vì vậy khi xảy ra tai nạn đã khiến mũ bảo hiểm bị văng
ra khỏi đầu. Không có một dữ liệu nào chính thức kết luận phần cổ của trẻ em sẽ bị tổn
thương nếu đội mũ bảo hiểm được thiết kế đúng quy chuẩn và được cấp giấy chứng
nhận chất lượng. Hiện nay, mũ bảo hiểm chuẩn của trẻ em là loại khá phổ biến trên thế
giới, chúng được thiết kế rất gọn, nhẹ (nặng từ 100- 200gram), nên không thể làm ảnh
hưởng đến sự phát triển xương cổ của trẻ.
Các bạn học sinh suýt oà khóc khi chú Cảnh sát giao thông đề nghị bố, mẹ ở lại
làm thủ tục nộp phạt, do con không đội mũ bảo hiểm
- Luật Giao thông đường bộ quy định người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai
bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách.
Tại Điểm k, Khoản 3, Điều 6, Nghị định 171/2013/NĐ-CP (Nghị định quy định xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt) quy định xử phạt
hành chính người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe
tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy thực hiện hành vi vi phạm: Chở
người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ
bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp
chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp
luật. Theo đó, trẻ em từ 6 tuổi trở lên khi ngồi trên xe gắn máy bắt buộc phải đội mũ bảo
hiểm có cài quai đúng quy cách. Nếu người điều khiển xe gắn máy không đội mũ bảo
hiểm có cài quai đúng quy cách cho trẻ em ngồi trên xe từ 6 tuổi trở lên sẽ bị phạt tiền từ
100.000 đồng đến 200.000 đồng.
- Để chọn mua mũ bảo hiểm đạt chuẩn cho cả trẻ em và người lớn, người mua nên chú
ý đến lớp xốp bên trong. Vì lớp xốp này chính là bộ phận quan trọng nhất bảo vệ bộ não
cho người sử dụng. Lưu ý, lớp xốp này phải có độ dầy, độ đậm đặc cao (ấn vào không
thấy lõm), có khả năng hấp thụ xung động khi xảy ra va đập (khi va đập, mũ có tác dụng
lan toả lực va đập ra xung quanh mũ, hạn chế lực va đập tập trung vào một điểm).
Không nên quan tâm đến lớp vỏ bên ngoài vì lớp vỏ này chỉ có tác dụng trang trí. Hiện
nay, ở thị trường Việt Nam có bán nhiều loại mũ bảo hiểm có vỏ bọc bên ngoài khá chắc
chắn nhưng bên trong chỉ có lớp xốp rất mỏng, chọc ngón tay vào có thể xuyên thủng
lớp xốp. Chúng ta không nên mua loại mũ này vì chúng không có chức năng bảo vệ.
Việc đáng lưu tâm thứ hai khi mua mũ là phải kiểm tra khoá mũ. Khoá và dây mũ phải
thật chắc chắn. Nếu không, khi xảy ra tai nạn, chiếc mũ có thể bị bật ra khỏi đầu. Nên
lựa chọn chiếc mũ vừa vặn với đầu của người sử dụng. Khi cài khoá cũng không nên cài
quá chật, hoặc quá lỏng. Cách tốt nhất là cài khoá dưới cằm và đội mũ ngay ngắn.
-Cấu tạo cơ bản phải có đủ 3 bộ phận: vỏ mũ, đệm hấp thụ xung động bên trong vỏ mũ
(đệm bảo vệ) và quai đeo.
- Mũ có 3 hình dáng như theo hình vẽ dưới đây.
- Mũ bảo hiểm có lưỡi trai cứng gắn liền vỏ mũ thì độ dài lưỡi trai không quá 50mm. Mũ
có lưỡi trai mềm gắn liền vỏ mũ hoặc lưỡi trai rời tháo lắp được thì độ dài của lưỡi trai
không quá 70mm. Mũ có vành cứng xung quanh thì không được nhô quá 20mm. Mũ
không hạn chế việc nghe, nhìn.
- Khối lượng của mũ, kể cả các bộ phận kèm theo, không được lớn hơn:
+ Đối với loại che cả đầu, tai và loại che nửa đầu: 1,0 kg (với mũ cỡ lớn) ; 0,8kg (với mũ
cỡ trung và cỡ nhỏ).
+ Đối với loại che cả đầu, tai và hàm: 1,5 kg (với mũ cỡ lớn); 1,2 kg (với mũ cỡ trung và
cỡ nhỏ).
- Vỏ mũ nhẵn, mịn không có những vật nhọn chìa ra ngoài hoặc vào trong. Các đầu đinh
tán, bu lông có trong mũ không cao quá 2mm. Dùng tay ấn nhẹ vào lõi xốp bên trong mũ
thấy lõi xốp cứng mịn, không bị lõm. Nếu mũ có kính chắn gió phải trong, nhìn rõ.
- Được gắn dấu hợp quy CR, ghi nhãn hàng hóa theo quy định của pháp luật.
- Đội mũ bảo hiểm đúng cách:
Các bạn hãy tuân theo những bước sau để đội mũ bảo hiểm an toàn và đúng cách nhé :
+ Bước 1. Hãy kiểm tra tình trạng của mũ
+ Bước 2: Hãy mở dây quai mũ sang 2 bên, đội mũ lên đầu và kiểm tra xem mũ có vừa
đầu không bằng cách xoay đi xoay lại. Nếu mũ quá rộng so với đầu, khi đi xe máy mũ sẽ
bị sụp xuống mặt hoặc lật ra phía sau hoặc bị lật nghiêng sang 1 bên.
+ Bước 3: Hãy luôn cài quai mũ, vì nếu đội mũ mà không cài quai thì mũ sẽ không có tác
dụng bảo vệ. Không nên cài quá chật hoặc quá lỏng.
+ Bước 4: Sau khi cài, hãy thử nhét 2 ngón tay xuống dưới cằm, nếu nhét được 1 hoặc 2
ngón tay là vừa. Nếu chúng ta cài quai mũ, nhưng cài qúa lỏng, mũ cũng có thể bị lật
khỏi đầu ra phía sau gáy và quai mũ sẽ vướng vào cổ của chúng ta, điều này sẽ rất nguy
hiểm khi xảy ra va chạm, vì khi ngã cổ của chúng ta sẽ bị dây quai mũ thắt lại. Nếu quai
mũ cài quá chật, sẽ tạo cảm giác vướng víu, khó chịu khi bạn điều khiển xe trên đường.
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống.
- Qua tình huống trên đã cho thấy việc học là rất quan trọng, việc kết hợp các kiến thức
của các môn đã giúp ta tháo gỡ được tình huống éo le rắc rối. Các kiến thức của các
môn đều quan trọng như nhau. Không chỉ riêng các môn SINH HỌC, GDCD, VẬT LÝ, …
mà các môn khác đều rất cần thiết nếu ta biết áp dụng đúng cách.
- Việc tự giải quyết một tình huống do mình đặt ra là tự thu thập thêm cho mình một kiến
thức mới, giúp chúng em có thêm kinh nghiệm trong cuộc sống. Đồng thời nhóm em đã
rút ra được muốn thành công một việc thì cần phải có kiến thức của nhiều môn. Cụ thể
là ở tình huống trên, giúp chúng em nắm rõ hơn về tình hình tai nạn giao thông do không
đội mũ bảo hiểm và tuyên truyền cho người khác sự cần thiết của mũ bảo hiểm. Theo
báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mũ bảo hiểm làm giảm nguy cơ chấn thương đầu và
chấn thương sọ não tới 69% và giảm nguy cơ chấn thương sọ não nghiêm trọng tới
79%. Kết quả này đúng cho mọi độ tuổi, kể cả trẻ em. Vậy thì còn chờ gì nữa, các bậc
phụ huynh hãy mua ngay cho con mình một chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn và thời trang
để cùng tham gia giao thông an toàn nhất!