Vai trò của NHTM trong việc tham gia phát triển thị trường chứng khoán

DlEN DAN

- NGHIENc(fu

VE

TAl CHiNH-TIEN T*

7HI. 7800MG CHUNG KHOAN
.;1:i-,:TS.:VONIETNGO~N*:'\m;;~

V

ai tren 5 nam hlnh

Vai ti~m luc tai chinh manh va
twang thu cap. Tu do co nhii'ngkien
nghi va giili phap nhttm thuc day Sl! kha nang Slrd~ng von ngan h~llldilu
tham gia cua cac NHTM vao TICK. tu dai h<,tn,cac NHTM co th~ dong
vai trc 1a nha'dilu tu tren thi twang
1. Tren Ihl trU'onusa caP.
trai phieu, diIlcbi~t 1a doi vai trai
a. Vai tro phat hanh:
phieu Chinh phu, van doi hoi tilm
Nhttm phl;!c VI;!cho ml;!ctieu tang nhln dilu tu trung va dai h~n. Tren
twang, nhu du von dai h~n thOng thl!Cte, mqua phat hanh trai phieu cua cac Chinh phu va cong trai 1ado NHTM
NHTM 1arat Ian. Cho den nay, ho~t mua. Trong nap1 2005, t6ng 1uqng
dNHTM chua phai 1a ho~t dthuang xuyen, lien tl;!c.Tuy nhien, . mua 12.058ty dong, chiemkhoang

dqt phat hanh trai phieu tang von vua 70%.
qua cua Ngan hang Ngo~i thuang
c. Vai tro phiin phoi, bao liinh
(NHNT) da chUng to moi quan tam phat hanh:
Ian cua thi truang doi vai trai phieu
T~i mngan hang, diIlcbi~t 1a cac NHTM Ian tren the giai, cac trung gian tai
ho~t dVI;!cho tang twang kinh te, yeu du vai trc quan tr9ng tren thi twang tnii
ve ma rNHTM cang diIltra buc thiet. Vi~c (Primary Dealers) hoiIlc bao 1anh
cac NHTM phat hanh trai phieu co '1 phat hanh.
nghia quan tn;mg: mT~i Vi~t Nam, bao 1anhphat hanh
gia cua cac NHTM vao TICk sam philn tang hang hoa cho thi twang 1aphuang thuc ph6 bien nhat doi vai
han va manh me han thl TICK can chUng khoan, miIltkhac no 1a mco nhii'ngbuac phat tri~n ngo~n ml;!c kenh dan von quan tr9ng cho cac nhiem cao va ti~m 1uc tai chinh
han nua.
NHTM cho ml;!ctieu tang twang cua m~rih, cae NHTM co uti the Ian khi ~
T~i bai viet nay, chung toi se xem n~n kinh te.
b. Vai tro da'u tlt trifc tilp:
xet vai tro cua cac NHTM tren thi
*T6nggiamdocNHNT
Vi~tNam

thanh va ho~t dtwang chung khO(TICK) Vi~t Nam da
co nhii'ng buac phat tri~n dang k~.
Rieng trong nam 2005, chi so

VNlndex da tang tu 237,23 1en
307,5, tuc 30%. T6ng gia tri thi
truang d~t 26.878 ty dong, trong do
c6 phieu chiem 10,4%, trai phieu
chiem 88,7% va chung chi quy
chiem 0,9%1.
Tuy can non tn~, nhung TICK
Vi~t Nam da chung to 1a mdan von quan tn;mg,phl;!cVI;!dac lIfc
cho cong cudeltnuac. Nguai ta thuang cho rAng,
khi TICK co xu huang tang twang
m~nh me thl 1uqngchu chuy~n von
qua h~thong Ngan hang Thuang m~i
(NHTM) bi giam sut va nguqc l~i.
Tuy nhien, diIlcthu cua n~n kinh te
Vi~t Nam vai ti~m nang v~von trong
dan cu can rat Ian thl neu co su tham

TH! TRUONG
TAlCHiNHTI~NT~15.3.2006
m


DlEN DAN

- NGHIENcuu

VE

TAl CHiNH-TIEN TE.
~ tham gia bila Hinh pMt h~mh. Ben yay chUngkhoan giiia cac trung gian
qinh do, tnii phieu Chinh phu con
duqc chao ban qua Trung tam giao
dich chUngkhmin va ban Ie qua h~
thong Kho bi;lCNha nuac.
Tuy nhien, Vi~t Nam chua co h~
thong cac di;lily sa cap. Vi~c hlnh
thanh h~ thong di;lily sa cap yai Sl!
tham gia cua cac NHTM se gap phan
d~y nhanh va hi~u qua qua trlnh
pban ph6i trai phieu Chinh phu.

tai chinh co phi;lmvi r(>nghan d v6
danh ml,lcchUngkhoan cho yay cling
nhu danh ml,lctai san the chap. Ben
yay the chap tai san khi nMn chUng
khoan va phai tra li;lichung khoan,
d6ng thai nMn li;litai san the chap
khi dao hi;ln. Vi~c cho yay chUng
khoan thl!c sl! gap phan lam tang
tinh thanh khoan cua thi truang,
d6ng thai co th~ giup cac ben tham
gia (d~c bi~t la doi vai cac trung gian
2. TrenIbiIrUdng
Ib.. cap.
tai chinh) tlm kiem lqi nhu~n thong
Vai vai tro la trung gian tren thi qua vi~c kinh doanh chUngkhoan di
tnremg,cac NHTM co th~ thl!c hi~n yay ho~c nh~n the chap.
cac nghi~p Vl,lsau:

3. Mol so klennghlva glal phap.
a. Kinh doanh trai philu:
Mai dua vao hOi;ltd(>ngttr thang
M(Jtia, d~y mi;lnhthi tnrang OTC
8/2005, hOi;ltd(>ngkinh doanh trai vai nong c6t la hOi;ltd(>ngcua cac
phieu cua NHNT vai 13 d6i tac la NHTM va cong ty chUng khoan.
cac NHTM va cac cong ty chUng D6ng thai, can sam tri~n khai dua
khoan dii co nhil'ng ket qua het suc trung tam luu ky chung khoan vao
kha quan. Tinh den het nam 2005, hOi;ltd(>ng.Trung tam luu ky chung
t6ng doanh s6 giao dich di;ltkhoang khoan d(>cl~p nay se t~p trunghoa
2.700 ty d6ng, trong do chiem phan tat d hOi;ltd(>ngluu ky d6i vai cac
Ian la hOi;ltd(>ngban mua li;li(chiem chUng khoan niem yet va dang ky
khoang 2.670 ty d6ng, tlrCla khoang giao dich cua hai Trung tam giao
99%). Do v~y co th~ thay ro rang dich tai Ha Noi va TP Ho Chi Minh,
hOi;ltd(>ngkinh doanh trai phieu cua t~o di~u ki~n 'thu~n lqi cho cac giao
NHNT thl!c chat la hOi;ltd(>ngchiet dich ngoai san do cac NHTM, cong
khau, tao thanh. khoan cho thi ty chUngkhoan thl!c hi~n.
Hai la, thu hut mi;lnhdau tu cua
tnremg.B~nci;lnhdo, hOi;ltd(>ngkinh
doanh trai phieu, cong trai vai cac cac nha dau tu ca nhan nh6 vaphat
nha dau tu nhOIe cling co ti6m nan& tri~n dich Vl,lquan ly danh ml,lcdau
phat tri~n lan, nhung chua duqc to tu cho khach hang ca nban. Vai dich
chuc tMt sl! chuyen nghi~p. M(>tlfU Vl,lnay, cac NHTM se thiet ke cac
di~m niia cua hlnh thuc kinh doanh san phclmd~ thu hut v6n M dau tu
nay la khong bi giai hi;ln bai thai trong nuac ho~c lien ket vai cac d6i
gian giao dich cua thi tnrang chung tac nuac ngoai d~ ban cac san ph~m
quy dau tu cua nuac ngoai (dau tu ra
khoan t~p trun$'
b. San phiim phai sinh:
nuac ngoai).

cac NHTM co th~ thuc hien cac
Ba la, tiep tl;1C
phat tri~n cac cong
san ph~mpMi sinh nhu: hoan d6i, ky ty quan ly quy dau tu chUng khoan.
hi;ln,quy6n chqn, hqp d6ng tuang lai Tham khao mo hlnh cua Singapore
doi vai cac ,trai phieu, c6 phieu tren cho thay: ti;lim(>tthi tnrang tai chinh
thi tnrang. 0 day, sl! ket hqp lien thi Ian va phat tri~n nhu Singapore, nai
tnrang giiia thi truang ti6n t~ vai thi co tren 230 cong ty quan ly ffii san
tr~ang,ch1fngkho.~ns~ cung cap ~ho vai khoang 1.000 nhail vien va quan
cac nha dau tu nhleu cong Cl,lde kmh ly tren 450 ty SGD (khoang 276 ty
doanh (dau ca) va bao hi~m rui ro, USD), ma cac di6u ki~n dau tu d6i
d6ng thai tang tinh thanh khoan cua vai cac nha dau tu ca nhan rat dan
gian va d~ dang. Neu dau tu vao cac
thi truang.
c. Cho vay chUng khoan:
thi truang p'Mt tri~n va cac nuac
Nghi~p V1,1.
cho yay chUng khoan Dong Nam A, nha dau tu chi can co
rat ph6 bien d6i vai cac TICK phat 1.000 SGD(ho~c tuang duang neu la
tri~n. Ti;liMy, CI;1C
dl! trii lien bang ngoi;lit~ kMc), tuc khoang 615 USD,
(Fed) thl!c hi~n nghi~p VI;1nay vai d6i vai cac thi tnremgkhac la 5.000
cac di;lily sa cap d6i vai trai phieu SGD (khoang 3.000 USD).Them vao
Chinh phu. Nghi~p Vl,lnay m(>tm~t do, chinh sach thue thu nMp d6i vai
lam tang thanh khoan cua thi truang, nha dau tu va cong ty quan ly quy
m~t kMc giup Fed di6u tiet duqc cling rat uu dai nhu: mi~n thue thu
luqng cung ti6n. Tai san the chap nh~p doi vai cac nha dau tu khOngcu
thuang la ti6n m~t. Nghi~p Vl,lcho tru, ap dl,lngbi~u thue luy thoai doi
.

m

TH! TRVdNG

TAl CHiNH

TIEN

~

13.3.2006

vai cong ty quan ly quy1.
BiJ'n la, ti;lOkhuon kh6 pMp ly
khuyen khich NHTM tham gia hOi;lt
d(>ng chung khoan vi~c khuyen
khich cac NHTM tham gia hOi;lt
d(>ng chUng khoan, d~c bi~t la hOi;lt
d(>ng c6 phieu se phat huy duqc cac
the mi;lnh cua cac NHTM, do la: (i)
lfU the v6 mi;lng luai, (ii) kha nang
phat tri~n thi truang OTC, va (iii) xu
the cua qua trlnh h(>i nMp kinh te
q u6c te trong linh vt,rc tai chinh ngan hang - dau tu, khi cac NHTM
Vi~t Nam duqc phep va da thl!C hi~n
hOi;ltd(>ng quan ly tai san, thl!c chat
la hOi;ltd(>ng dau tu chung khoan ti;li
nuac ngoai ma li;libi hi;lnche doi vai
hOi;ltd(>ng nay a trong nuac.
Niim la, xay dt,rng duqc h~ th6ng

xep hi;lng (dinh muc) ,tin nhi~m. M(>t
trong nhil'ng d~c diem quan trqng
nhat cua thi tnrang chUng khoan la
tinh minh bi;lCh.Do v~y, tat d cac
.

a

thi tnrang phat tri6n, van d6 xep
hi;lng tin nhi~m cac dinh che tham
gia thi truang duqc thl!c hi~n bai cac
cong ty xep hi;lngd(>cl~p, cac thong
tin duqc cong b6 cong khai cho cac
nha dati tu va cac chu th~ tham gia
ho~c co lien quan den thi truem~.
TICK Vi~t Nam mu6n pMt trien
cling phai xay dt,rngduqc m(>tC0che
danh gia xep lwng tin nhi~m d(>cl~p
va hiiu hi~u. Y tu6'ng v6 vi~c thanh
l~p va dua vao hOi;ltd(>ng ffi(>tcong ty

xep h~ng tin nhi~m thl Vi~t Nam da
co. Nhu la m(>t nb It,rcthuc dcly tien
trlnh nay, vao thang 7/2006, NHNT
se ph6i hqp vai Phong Thuang mi;li
va Cong nghi~p Vi~t NaIl} (VCCI)
Hi~p h(>i ngan hang chau A (ABA).
H(>id6ng tu van doanh nghi~p AFEC
(ABAC) cung t6 chuc h(>ithao qu6c
te v6 van d6 nay.

Sau la, ma r(>ng hOi;ltd(>ng cua
cong ty chUng khoan. Vi~c tang nang
ll!c tai chinh cling nhu ph~m vi hOi;lt
d(>ng cua cac cong ty chUng khoan I
vai ml,lc tieu tr6' thanh cac ngan hang

dau tu, du suc bao lanh pMt hanh va I
thl!Chi~n cac dich Vl,ldau tu chung I
khoan khong chi trong thi truang
Vi~t Nam ma con tien tai tham gia
vao qua trlnh phat hanh trai phieu
quoc te cua Chinh phu va cac doanh
nghi~p Vi~t Nam la het suc 'can
thiet8
Chu thich:
.
1 Ti;lP chi ChUng khoan Vi~t
Nam, s6 1+2 nam 2006.
2
Monetary
Authority
Singapore: Annual Reports.

of