Tiểu luận học phần văn hóa nhà trường: Biện pháp quản lý và phát triển văn hóa Học viện quản lý giáo dục

LỜI MỞ ĐẦU
Văn hóa được coi như một tài sản lớn nhất của bất kỳ một tổ chức nào, nó
được coi là yếu tố quyết định sự trường tồn của tổ chức đó.
Văn hóa trường Đại học, cao đẳng đã được các nhà nghiên cứu về giáo dục
coi là một yếu tố rất cơ bản của cơ chế phát triển đối với từng trường Đại học, cao
đẳng cũng như của toàn hệ thống các trường học nói chung, nó làm nền tảng và
định hướng cho sự phát triển tiến bộ của trường Đại học, cao đẳng và là một động
lực quan trọng để thực hiện đổi mới quản lý giáo dục ở từng trường Đại học, cao
đẳng.
Trong mỗi nhà trường, văn hóa tồn tại một cách tự nhiên, khách quan. Do
vậy, nhà trường nào cũng có văn hóa của riêng mình, chỉ có điều bản chất của thứ
văn hóa đó là gì? các giá trị của nó ra sao? Văn hóa đó được hình thành tự phát
hay là kết quả của cả một quá trình xây dựng có chủ đích rõ ràng của quản lý nhà
trường cũng như sự thống nhât của tập thể sư phạm? Còn nữa, nhà trường đó có ý
thức rõ những điểm mạnh để phát huy và điểm chưa mạnh để khắc phục hay
không? Đây là những vấn đề rất quan trọng mà từng nhà trường phải coi trọng
nhằm xây dựng, quản lý và phát triển văn hóa nhà trường mình một cách phù hợp.
Học viện Quản lý giáo dục được thành lập theo quyết định số 501/QĐ-TTg
ngày 03 tháng 04 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở Trường Cán bộ
quản lý giáo dục với chức năng đào tạo nguồn nhân lực quản lý giáo dục; nghiên
cứu và phát triển khoa học quản lý giáo dục; ứng dụng khoa học quản lý giáo dục,
tham mưu và tư vấn cho các cơ quan QLGD nhằm đáp ứng những yêu cầu của
chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của đất nước.. Vấn đề xây dựng, quản lý
và phát triển văn hóa Học viện rất được các nhà lãnh đạo Học viện quan tâm tuy
nhiên, thực tế cho thấy văn hóa Học viện vẫn còn nhiều vấn đề cần xem xét.


Với những lý do trên cùng với những kiến thức của bản thân có được qua học
phần Văn hóa nhà trường, em đã lựa chọn vấn đề “Biện pháp quản lý và phát triển
văn hóa Học viện quản lý giáo dục” làm tiểu luận kết thúc học phần Văn hóa nhà
trường.

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1 Các khái niệm liên quan
1.1.1 Quản lý
Có nhiều cách tiếp cận và quan niệm khác nhau về quản lý.
Theo W.Taylor (1856- 1915) “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì
cần làm và làm cái đó như thế nào, bằng phương pháp nào tốt nhất và rẻ nhất”.
Mary Parker Follett cho rằng: “Quản lý là nghệ thuật đạt được mục đích
thông qua nỗ lực của người khác”.
James Stoner và Stephen thì giải thích tương đối rõ nét về quản lý như sau:
“Quản lý là tiến trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt
động của các thành viên trong tổ chức và sử dụng tất cả các nguồn lực khác của
tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra”.
Trong phạm vi đề tài này, quản lý được hiểu là quá trình chủ thế quản lý
thực hiện các chức năng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra để điều hành các
hoạt động của tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu đã định trong những điều
kiện nhất định của môi trường.
1.1.2 Văn hóa
Định nghĩa văn hóa của UNESCO: “Văn hóa hiểu theo nghĩa rộng là một
tổng thể các đặc trưng diện mạo về tinh thần, vật chất, tri thức, tình cảm khắc họa
lên bản sắc của một cộng đồng gia đình, xóm làng, xã hội…” Văn hóa không chỉ
bao gồm nghệ thuật văn chương mà cả những lối sống, những quyền cơ bản của
con người, những hệ thống giá trị, những truyền thống tín ngưỡng.
Văn hóa hiểu theo nghĩa hẹp “là một tổng thể những hệ thống biểu trưng chi
phối cách ứng xử và sự giao tiếp trong một cộng đồng khiến cộng đồng ấy có đặc


thù riêng… Văn hóa bao gồm hệ thống những giá trị để đánh giá một sự việc, một
hiện tượng (đẹp hay xấu, có đạo đức hay vô đạo đức, phải hay trái, đúng hay

sai…) theo cộng đồng ấy”. Đây là cách hiểu mà tác giả sử dụng trong phạm vi bài
viết này.
1.1.3 Văn hóa tổ chức
Khái niệm văn hóa của một tổ chức được Greeirt Hofstede định nghĩa như
sau: đó là một tập hợp các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử của
một tổ chức tạo nên sự khác biệt của các thành niên của tổ chức này với các thành
viên của tổ chức khác (Greert Hofstede, Cultures & Organisations, 1991).
Văn hóa tổ chức bao gồm các thành phần sau đây:
- Các thái độ của một tổ chức.
- Các kinh nghiệm của một tổ chức.
- Niềm tin của một tổ chức
- Các giá trị mà tổ chức theo đuổi.
1.1.4 Văn hóa trường đại học, cao đẳng
Có thể hiểu văn hóa trường Đại học, cao đẳng là một hệ thống phức hợp các
giá trị, các chuẩn mực, xung quanh chức năng đào tạo con người của trường Đại
học, cao đẳng được chấp nhận tự nguyện, được cam kết tôn trọng để theo đó mà
các thành viên của trường Đại học, cao đẳng cùng nhau thực thi các hoạt động dạy
và học, nhằm hoàn thành ngày càng tốt sứ mệnh cao cả của mình.
Văn hóa trường Đại học, cao đẳng liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất,
tinh thần của một trường Đại học, cao đẳng. Nó biểu hiện trước hết trong tầm
nhìn, sứ mạng, triết lý, mục tiêu, các giá trị, phong cách lãnh đạo, quản lý… bầu
không khí tâm lý. Thể hiện thành hệ thống các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin,


quy tắc ứng xử… được xem là tốt đẹp và được mỗi người trong trường Đại học,
cao đẳng chấp nhận.
Văn hóa trường Đại học, cao đẳng liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất,
tinh thần của một trường đại học, cao đẳng. Nó biểu hiện trước hết trong tầm nhìn,
sứ mạng, triết lý, mục tiêu, các giá trị, phong cách lãnh đạo, quản lý… bầu không
khí tâm lý. Thể hiện thành hệ thống các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc

ứng xử… được xem là tốt đẹp và được mỗi người trong trường Đại học, cao đẳng
chấp nhận.
1.2 Các yếu tố cấu thành văn hóa trường Đai học, cao đẳng.
Văn hóa nhà trường thường được xem xét ở hai cấp độ vô hình và hữu hình.
Các thành tố chủ yếu thường ở dạng tiềm ẩn trong nhận thức và tình cảm của con
người (thầy, trò, phụ huynh…), chúng hình thành nên cấp độ vô hình của văn hóa
trường Đại học, cao đẳng, khó nhận thấy ngay. Chính hoạt động của thầy và trò
trong thực tiễn dạy và học đã biến các thành tố vô hình thành các biểu tượng và
tạo nên cấp độ hữu hình của văn hóa trường Đại học, cao đẳng. Nhìn từ phía
khách quan chúng ta có thể dễ dàng nhận ra cấp độ hữu hình của văn hóa trường
Đại học, cao đẳng, chẳng hạn, biểu tượng về các chuẩn mực trong văn hóa trường
Đại học, cao đẳng như cảnh quan sư phạm, trang phục của thầy và trò, quan hệ
giao tiếp…
Muốn nhận diện được đúng văn hóa trường Đại học, cao đẳng thì phải có
cách đánh giá toàn diện, kết hợp được cả hai cấp độ.
Nói cách khác, có thể hình dung văn hóa trường Đại học, cao đẳng giống như
tảng băng có phần nổi, phần chìm:
Phần nổi:
* Tầm nhìn, chính sách, mục đích, mục tiêu.


* Khung cảnh, cách bài trí lớp học.
* Logo, khẩu hiệu, bảng hiệu, biểu tượng.
* Đồng phục, các nghi thức, nghi lễ.
* Các hoạt động văn hóa, học tập của trường…
Phần chìm:
* Nhu cầu, cảm xúc, mong muốn cá nhân.
* Quyền lực và cách thức ảnh hưởng.
* Thương hiệu.
* Các giá trị.

* Các giả định ngầm…
Những biểu hiện của văn hóa trường Đại học, cao đẳng.
- Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ, hợp tác, tin cậy và tôn trọng
lẫn nhau.
- Mỗi cán bộ, giảng viên đều biết rõ công việc mình phải làm, hiểu rõ trách
nhiệm, luôn có ý thức chia sẻ trách nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các quyết
định dạy và học.
- Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn thành công việc và công nhận sự
thành công của mỗi người.
- Trường Đại học, cao đẳng có những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn
tới.
- Sáng tạo và đổi mới.


- Khuyến khích giảng viên cải tiến phương pháp nâng cao chất lượng dạy và
học, giảng viên được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến trong mọi hoạt động
của trường Đại học, Cao đẳng.
- Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc nhóm.
- Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên môn.
- Chia sẻ quyền lực, trao quyền,khuyến khích tính tự chịu trách nhiệm.
- Chia sẻ tầm nhìn.
- Trường Đại học, cao đẳng thể hiện sự quan tâm, có mối quan hệ hợp tác
chặt chẽ, lôi kéo cộng đồng cùng tham gia giải quyết những vấn đề của giáo dục.
Những biểu hiện tiêu cực, không lành mạnh (thiếu văn hóa) trong trường
Đại học, cao đẳng.
- Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau.
- Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ của cá nhân.
- Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc.
- Trách mắng sinh viên vì họ không có sự tiến bộ.
- Thiếu sự động viên khuyến khích.

- Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy.
- Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau.
- Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải quyết kịp thời.
Văn hóa trường Đại học, cao đẳng được hình thành và phát triển trong quá
trình xây dựng và phát triển của trường, không thể tự nhiên là có ngay mà phải
qua thời gian. Sự phong phú, sâu sắc và bền vững của văn hóa trường Đại học,
cao đẳng sẽ được nhân lên theo cùng sự trưởng thành của trường Đại học, cao


đẳng. Mặt khác, văn hóa trường Đại học, cao đẳng còn chịu ảnh hưởng từ trình độ
phát triển kinh tế xã hội của địa phương, từ chất lượng đời sống của giảng viên,
văn hóa của địa phương. Lực lượng tạo dựng nên, gìn giữ, nuôi dưỡng và phát huy
được văn hóa trường Đại học, cao đẳng chính là người dạy, người học cùng nhân
dân địa phương, ngược lại kẻ làm tha hóa, biến dạng văn hóa thậm chí phá nát nó
cũng chính là lực lượng này. Chính vì vậy, các trường Đại học, cao đẳng phải
thường xuyên đặt ra nhiệm vụ chăm sóc, bồi dưỡng, hoàn thiện cái “phông” văn
hóa cho các thành viên nói trên, trước hết là văn hóa sống thể hiện ra trong hoạt
động dạy và học cũng như tong đời sống.
1.3 Vai trò của việc phát triển văn hóa trường Đại học, cao đẳng.
Văn hóa trường Đại học, cao đẳng có ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với chất
lượng cuộc sống và hiệu quả hoạt động của tổ chức đó. Thể hiện:
- Sự phát triển của sinh viên chịu ảnh hưởng rất lớn của môi trường văn hóa
xã hội nơi họ học tập, công tác, môi trường văn hóa nhà trường giúp họ có nhiều
cơ hội để phát triển và ngược lại, nếu trong môi trường không thuận lợi sẽ làm
thui chột đi cơ hội phát triển của họ.
- Văn hóa trường Đại học lành mạnh giúp giảm bớt sự không hài lòng của
giảng viên, nuôi dưỡng, hỗ trợ việc dạy và học.
- Tạo ra môi trường thuận lợi hỗ trợ việc dạy và học, khuyến khích giảng
viên, sinh viên nỗ lực rèn luyện, học tập đạt thành tích mong đợi.
Văn hóa là thứ tài sản lớn cảu bất kỳ tổ chức nào, có thể nói nó có ý nghĩa

quyết định sự trường tồn của tổ chức. Đó là ý nghĩa và là tầm quan trọng lớn nhất
của văn hóa đặc biệt với trường đại học, cao đẳng vì tính văn hóa là một tính chất
đặc thù của trường đại học, cao đẳng:


- Trường đại học, cao đẳng là nơi bảo tồn và lưu truyền các giá trị văn hóa
nhân loại.
- Trường Đại học, cao đẳng là nơi tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực
cho địa phương, đất nước, chủ nhân gìn giữ và phát triển văn hóa cho công cuộc
xây dựng và phát triển đất nước.
- Trường đại học, cao đẳng là nơi con người với con người cùng hoạt động để
chiếm lĩnh những mục tiêu văn hóa, theo những cách thức văn hóa, dựa trên
những phương tiện văn hóa, trong môi trường văn hóa đại diện cho mỗi vùng,
miền, đia phương.
Từ đó có thể khẳng định văn hóa trường đại học, cao đẳng sẽ trực tiếp chi
phối sự phát triển của nhà trường.
Một nhà trường có nền văn hóa lành mạnh sẽ làm cho:
- Hoạt động của trường Đại học, cao đẳng luôn giữ được đúng quỹ đạo và
bản sắc của trường đại học, cao đẳng XHCN Việt Nam, luôn bám sát mục tiêu “vì
con người”, “vì lợi ích của đất nước”, không bị ô nhiễm bởi xu hướng thương mại
hóa giáo dục, không bị sa vào mục đích lợi nhuận đơn thuần
- Thúc đẩy được lao động sáng tạo trong hoạt động dạy và học của thầy và
trò, thúc đẩy sự hợp tác, sự chia sẻ, cam kết trách nhiệm,… trong quá trình dạy
học, quản lý… nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
- Giúp trường đại học, cao đẳng luôn phát huy được tính nhân văn và thực
hiện tốt chức năng văn hóa mà xã hội và nhà nước đã giáo phó cho nhà trường.


CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG VĂN HÓA HỌC VIỆN QUẢN LÝ
GIÁO DỤC

2.1 Vài nét tổng quát về Học viện quản lý giáo dục.
Học viện Quản lý giáo dục được thành lập theo quyết định số 501/QĐ-TTg
ngày 03 tháng 04 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở Trường Cán bộ
quản lý giáo dục nhằm đáp ứng những yêu cầu của chiến lược phát triển giáo dục
và đào tạo của đất nước. Năm 2007 Học viện được giao nhiệm vụ tuyển sinh đào
tạo cử nhân chính qui 3 ngành Quản lý giáo dục, Tâm lý học giáo dục và Công
nghệ thông tin. Tính đến năm 2014, Học viện đã tuyển sinh được 8 khóa đào tạo,
và đã có 4 khóa SV tốt nghiệp.
Chức năng của Học viện quản lý giáo dục:
Học viện Quản lý giáo dục là cơ sở giáo dục đại học trực thuộc Bộ Giáo dục
và Đào tạo có chức năng đào tạo nguồn nhân lực quản lý giáo dục; nghiên cứu và
phát triển khoa học quản lý giáo dục; ứng dụng khoa học quản lý giáo dục, tham
mưu và tư vấn cho các cơ quan QLGD nhằm đáp ứng những yêu cầu của chiến
lược phát triển giáo dục và đào tạo của đất nước.
Nhiệm vụ của Học viện quản lý giáo dục:
a) Đào tạo, bồi dưỡng
Học viện QLGD là cơ sở giáo dục đại học trực thuộc Bộ giáo dục và đào tạo;
đào tạo trình độ đại học và thạc sĩ quản lý giáo dục (Quyết định số 501/QĐ-TTg
ngày 03 tháng 4 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ)
- Đào tạo ngắn hạn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho
đội ngũ CBQLGD, công chức, viên chức của các cơ quan quản lý và các cơ sở
GD & ĐT trong hệ thống giáo dục quốc dân theo chuẩn quy định.


- Đào tạo trình độ thạc sỹ và cử nhân ngành Quản lý Giáo dục (gồm các
chuyên ngành: QLGD mầm non, QLGD tiểu học, QLGD trung học cơ sở, QLGD
cộng đồng) và một số ngành có liên quan đến khoa học quản lý giáo dục: Hành
chính giáo dục, Kinh tế giáo dục, Tin học quản lý ... Đào tạo trình độ thạc sĩ và
tiến tới đào tạo tiến sĩ Quản lý Giáo dục.
- Đào tạo cấp chứng chỉ Nghiệp vụ sư phạm.

- Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng giảng viên cho các trường, khoa cán bộ quản lý
giáo dục và đào tạo của các địa phương.
b) Nghiên cứu và ứng dụng khoa học quản lý giáo dục:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về khoa học quản lý giáo dục;
- Nghiên cứu những vấn đề về định hướng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch,
chính sách phát triển giáo dục và đổi mới quản lý giáo dục.
- Tham mưu, tư vấn, ứng dụng khoa học quản lý giáo dục cho các cơ quan
QLGD và cơ sở GD & ĐT.
- Thẩm định về mặt khoa học quản lý giáo dục đối với các công trình nghiên
cứu, dự án có liên quan.
c) Hỗ trợ và liên kết chuyên môn vối các đơn vị trong hệ thống các cơ sở đào
tạo, bồi dưỡng CBQLGD
- Xây dựng và phát triển chương trình, giáo trình, nội dung, phương pháp
đào tạo, bồi dưỡng CBQLGD
- Tổ chức liên kết, phối hợp giữa các trường, các khoa cán bộ quản lý giáo
dục và đào tạo nhằm đảm bảo tính liên thông trong công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ quản lý của ngành.


- Cung cấp thông tin về khoa học quản lý giáo dục, đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý giáo dục, tổ chức trao đổi về kinh
nghiệm quản lý giáo dục.
d) Hợp tác quốc tế
Hợp tác với các cơ quan, tổ chức và cá nhân nước ngoài, người Việt Nam
định cư ở nước ngoài trong đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu và ứng dụng về khoa
học quản lý giáo dục.
e) Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của Điều lệ trường Đại học,
quy định của Pháp luật và các nhiệm vụ do cơ quan có thẩm quyền giao.
2.2 Thực trạng văn hóa Học viện quản lý giáo dục.
2.2.1 Xác định sứ mạng, tầm nhìn, giá trị, mục tiêu.

Trong chiến lược phát triển, Học viện đã xác định rất rõ tầm nhìn, sứ mạng,
giá trị, mục tiêu. Cụ thể:
Sứ mạng: Là cơ sở đào tạo chất lượng cao, tiên phong trong nghiên cứu và
triển khai đổi mới quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước
Tầm nhìn : Học viện Quản lý Giáo dục là cơ sở giáo dục có uy tín trong
nước và khu vực về chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học giáo dục, quản lý
giáo dục - nơi cán bộ, giảng viên, sinh viên luôn có khát vọng học tập, sáng tạo và
cống

hiến

vì

một

nền

Giá trị:
- Tận tâm vì Chất lượng;
- Sáng tạo vì Phát triển;
- Hợp tác vì Hiệu quả.

giáo

dục

tiên

tiến,

hiện

đại,

nhân

văn.


Mục tiêu chung : Đến năm 2020, Học viện trở thành cơ sở giáo dục đại học
có uy tín trong nước và khu vực về đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu, cung cấp dịch
vụ về giáo dục và QLGD; Đội ngũ cán bộ, giảng viên có năng lực, phẩm chất, đạo
đức nghề nghiệp; cơ sở hạ tầng vật chất kỹ thuật hiện đại; có quan hệ hợp tác đào
tạo, nghiên cứu khoa học rộng rãi trong và ngoài nước.
1. Bảo đảm uy tín về chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học về
giáo dục và quản lý giáo dục;
2. Có quan hệ hợp tác rộng rãi về đào tạo, nghiên cứu khoa học; cung cấp
dịch vụ giáo dục, quản lý giáo dục trong và ngoài nước;
3. Xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên có năng lực, phẩm chất, đạo đức
nghề nghiệp;
4. Phát triển nguồn lực (cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật, công nghệ thông tin,
tài chính…) phân bổ và sử dụng có hiệu quả để đảm bảo điều kiện phát triển Học
viện;
5. Trang bị cho người học kỹ năng tác nghiệp, kỹ năng giao tiếp và làm việc
sáng tạo; có năng lực tư duy, năng lực hợp tác và khả năng tự học nâng cao trình
độ suốt đời.
Mặc dù hệ thống sứ mạng, tầm nhìn, giá trị và mục tiêu chung được xác định
rất rõ ràng cụ thể, nhưng các hoạt động thực tiễn thiết thực để tuyên truyền những
biểu hiện văn hóa này đến với các cán bộ, giảng viên và sinh viên còn hạn chế.
Nhiều thành viên trong Học viện còn chưa biết, hoặc không quan tâm đến những

biểu hiện này. Khi họ không biết hoặc không quan tâm thì làm thế nào để có thể
hướng hoạt động của họ đến với những giá trị, những mong muốn chung của Học
viện được.


Logo, biểu tượng
Ngay từ khi thành lập, Học viện đã xây dựng cho mình Logo, biểu tượng
riêng. Hình ảnh này được cán bộ, giảng viên và sinh viên đánh giá cao và rất ưa
thích.
2.2.2 Văn hóa quản lý
Hoạt động quản lý được thực hiện thống nhất và xuyên suốt trong quá trình
hoạt động của Học viện. Học viện đã xây dựng được cơ cấu tổ chức rõ ràng, quy
định rõ trách nhiệm, quyền hạn, chức năng nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp quản lý,
từng phòng ban. Tuy nhiên, việc phân chia này còn nhiều vấn đề bất cập như:
trách nhiệm quyền hạn giữa các phòng ban không rõ ràng, còn chồng chéo lên
nhau làm cho khâu phối hợp thực hiện còn khó khăn, chưa đảm bảo hiệu quả.
Lãnh đạo các cấp của Học viện đã thực hiện phân quyền, giao quyền cho cấp
dưới, thực hiện khá tốt quy chế dân chủ trong trường học, luôn tôn trọng, tạo cơ
hội cho mọi thành viên trong Học viện bày tỏ ý kiến, nguyện vọng cá nhân…
2.2.3 Các hoạt động văn hóa, giáo dục, học tập của sinh viên Học viện.
Trong các năm học, HV luôn quan tâm nắm bắt và định hướng tư tưởng chính trị của SV; phối hợp giữa công an địa bàn, chính quyền địa phương để giáo
dục đạo đức, lối sống, phòng chống tệ nạn XH trong SV; đảm bảo an ninh, trật tự,
an toàn xã hội trong Học viện;
HV đã tổ chức tuần học tập chính trị cho SV năm thứ nhất; Có kế hoạch và tổ
chức quản lý SV; thực hiện giáo dục pháp luật cho SV vào các kỳ giáo dục công
dân đầu khóa học về phòng chống tội phạm, bạo lực, tệ nạn xã hội; Trong các năm
học hầu như không có vụ việc nghiêm trọng về an ninh trật tự xẩy ra trong Học
viện;

Học viện đã tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hoạt động Đoàn, Hội như: tổ
chức cho SV tham gia các hoạt động XH, từ thiện; Tổ chức hoạt động thể dục thể
thao: giải cầu lông, bóng đá,... cho SV; Tổ chức cho SV tham gia hoạt động thể
dục thể thao do Bộ GD&ĐT tổ chức và giao lưu thi đấu với các cơ quan đơn vị
khác ngoài trường học; Tổ chức “Hội nghị đối thoại sinh viên và Giám đốc Học
viện”; Tổ chức cho SV tham gia giao lưu văn nghệ với các cơ quan đơn vị khác;
Tổ chức hệ thống dịch vụ hỗ trợ cho SV như ký túc xá, nhà ăn, thư viện,
v.v…
Các khoa và đơn vị chức năng cũng đã tổ chức hệ thống các câu lạc bộ văn
hóa, văn nghệ, thể thao, học thuật để SV rèn luyện kỹ năng, trở thành công cụ hỗ
trợ cho quá trình đào tạo.
Các hoạt động trên cho thấy các nhà quản lý các cấp trong Học viện đã rất
quan tâm và nỗ lực để tạo một môi trường học tập lành mạnh, xây dựng bầu
không khí thoải mái cho sinh viên học tập và phát triển. Tuy nhiên, công tác này
còn có một số hạn chế: Việc tổ chức tuần học tập chính trị bổ sung cho số SV
tuyển nguyện vọng 2, 3 chưa được quan tâm thực hiện; Một số thủ tục hành chính
của SV còn chậm giải quyết; Chưa tổ chức được hoạt động của bộ phận tư vấn hỗ
trợ việc làm cho SV. Trong phong cách phục vụ sinh viên của một số cán bộ,
giảng viên còn chưa thể hiện sự tộn trọng sinh viên, chưa coi sinh viên là trung
tâm của quá trình đào tạo, là khách hàng bên trong của Học viện. Chính vì vậy,
mức độ hài lòng của sinh viên với Học viện còn chưa cao...
2.2.4 Môi trường cảnh quan sư phạm và hệ thống cơ sở vật chất phục vụ
hoạt động quản lý, dạy và học
Trong những năm qua, Lãnh đạo Học viện đã chỉ đạo triển khai cải tạo sửa
chữa các công trình nâng cao điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy, học


tập và hoạt động chuyên môn; Kết hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để thực
hiện tốt kế hoạch bồi dưỡng và triển khai các hoạt động chuyên môn nhằm tăng
nguồn thu cho HV; Từ đó từng bước cải thiện đời sống cho CBVC Học viện;

Lãnh đạo Học viện đã chỉ đạo, đôn đốc các bộ phận chức năng thực hiện các thủ
tục triển khai xây dựng khu giảng đường 12 tầng tại khu S của Học viện; xây dựng
thêm hệ thống lớp học; sửa chữa, bổ sung thiết bị dạy học đáp ứng với yêu cầu
giảng dạy và học tập. HV đã xây dựng quy hoạch cải tạo phòng học theo hướng
kiên cố hóa, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho giảng dạy và học tập; có kế hoạch
khai thác các nguồn vốn hợp pháp ngoài ngân sách Nhà nước cấp để đầu tư cơ sở
vật chất của HV;
Đã thành lập Ban Xây dựng cơ bản và cơ sở vật chất để tổ chức quản lý, thực
hiện kế hoạch xây dựng, cải tạo các công trình và trang bị cơ sở vật chất phục vụ
cho giảng dạy, học tập;
Đã bảo quản, khai thác và sử dụng cơ sở vật chất của đơn vị có hiệu quả, đúng mục
đích.
Trung tâm Thông tin - Thư viện đã phát triển mở rộng nguồn tin điện tử.
Năm học qua, Thư viện đã hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu với 8500 biểu ghi
bao gồm sách, giáo trình, luận văn, đề tài NCKH; mở rộng nguồn tài liệu điện tử
thông qua kết nối trực tuyến cơ sở dữ liệu trong và ngoài nước của Cục Thông tin
Khoa học và công nghệ, đại học Quốc gia Hà Nội.
Tuy nhiên, nhìn chung:
- Đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, viên chức và SV còn chưa thực sự
được nâng cao;
- Hệ thống giảng đường, đặc biệt là các giảng đường khu S chưa đáp ứng
được yêu cầu giảng dạy, học tập. Các trang thiết bị phục vụ công tác quản lý,


giảng dạy như: máy chiếu, máy vi tính,... còn thiếu hoặc đã xuống cấp, hư hỏng
cần phải trang bị, sửa chữa mới có thể đáp ứng được nhu cầu giảng dạy và học
tập của GV và SV;
- Chưa quan tâm thích đáng đến công tác xây dựng, thực hiện kế hoạch đầu
tư thiết bị đào tạo đáp ứng nhu cầu đào tạo và nghiên cứu khoa học của HV.
- Vệ sinh lớp học, vệ sinh môi trường trong HV còn chưa thật đảm bảo vệ sinh,

sạch sẽ;
- Chưa dứt điểm giải quyết các vấn đề còn tồn đọng về việc quyết toán với
Bộ chủ quản các công trình xây dựng, cải tạo sửa chữa của HV theo chương trình
mục tiêu.
- Nguồn tin điện tử chưa được sử dụng hiệu quả
2.2.5 Văn hóa ứng xử trong Học viện Quản lý giáo dục
Văn hóa ứng xử trong Học viện được thể hiện ở các mối quan hệ như: quan
hệ giữa nhà quản lý và đối tượng quản lý, quan hệ giữa các đồng nghiệp, quan hệ
giữa các thầy cô với sinh viên, quan hệ giữa các sinh viên và mối quan hệ ứng xử
với môi trường.
Nhìn chung Học viện đã xây dựng được văn hóa ứng xử khá tốt đẹp trên cơ
sở tôn trọng lẫn nhau, trung thực ...
2.2.5 Thương hiệu.
Học viện mới thành lập lại đào tạo ngành mới như Quản lý giáo dục nên
thương hiệu của Học viện còn chưa được thể hiện nhiều trong dư luận xã hội.
Hiện nay, với những thế hệ sinh viên ra trường, làm việc ở mọi miền đất nước
cùng với những sự nỗ lực trong công tác đào tạo – bồi dưỡng đã dần dần giúp cho
tên tuổi của Học viện đến với xã hội nhiều hơn.


CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
3.1 Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý phát triển văn hóa Học
viện quản lý giáo dục.
- Các biện pháp quản lý phải đảm bảo tính khoa học: các nội dung và cách
thực hiện phải dựa trên các căn cứ lý luận (trình bày ở chương 1) và thực tiễn
(trình bày ở chương 2);
- Đảm bảo tính thực tiễn: các biện pháp quản lý phải hướng tới phát huy các
mặt tốt, khắc phục những hạn chế, giải quyết những vấn đề đặt ra từ thực tiễn để
hướng tới chất lượng và hiệu quả; Nội dung và cách thực hiện phù hợp với điều

kiện thực tế và khả năng thực hiện được của Học viện;
- Đảm bảo tính cập nhật, hệ thống: Các biện pháp quản lý phải được áp dụng,
điều chỉnh và bổ sung thường xuyên theo yêu cầu phát triển văn hóa nhà trường;
Việc thực hiện các biện pháp phải đồng bộ, đặt trong mối quan hệ với nhau một
cách chặt chẽ, đảm bảo tính tương tác, hỗ trợ lẫn nhau để làm nên hiệu quả quản
lý phát triển văn hóa Học viện Quản lý giáo dục.
Từ những nghiên cứu lý luận và thực tiễn văn hóa nhà trường của Học viện
quản lý giáo dục như trên, tác giả xin đề xuất một số biện pháp quản lý phát triển
văn hóa Học viện Quản lý giáo dục như sau:
3.2 Một số biện pháp phát triển văn hóa Học viện Quản lý giáo dục
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, giảng viên và sinh
viên về văn hóa nhà trường.
Mục đích: Để xây dựng và phát triển văn hóa nhà trường thì trước hết đội
ngũ nhân sự trong nhà trường đó phải là những người có những hiểu biết nhất


định về văn hóa nhà trường như: thế nào là văn hóa nhà trường, vai trò của văn
hóa nhà trường, các biểu hiện… vì đây chính là những lực lượng chính tạo nên bộ
mặt văn hóa của nhà trường. Khi có những nhận thức đúng đắn thì họ mới thấy rõ
được trách nhiệm cũng như những việc cần làm để xây dựng và phát triển văn hóa
nhà trường.
Cách thực hiện:
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của đội ngũ thông qua các buổi hội thảo,
hội nghị, cuộc thi tìm hiểu.
- Tổ chức các cuộc thi đua về việc xây dựng, phát triển văn hóa từng đơn vị,
văn hóa Học viện.
Biện pháp 2:Phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý các khoa, phòng
ban và lãnh đạo Học viện trong việc xây dựng và phát triển văn hóa Học viện.
Mục đích: Để hoạt động quản lý, phát triển văn hóa Học viện đạt được hiệu
quả cao trước hết đòi hỏi các nhà quản lý phải phát huy vai trò lãnh đạo – quản lý

của mình thực hiện tốt việc chỉ đạo đồng thời phải là những tấm gương gương
mẫu trong hoạt động xây dựng văn hóa nhà trường.
Cách thực hiện
- Xác định rõ việc xây dựng, quản lý và phát triển văn hóa Học viện là một
hoạt động quan trọng, rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
- Xác định rõ vai trò, nhiệm vụ của từng bộ phận trong việc quản lý và phát
triển văn hóa của Học viện để từng phòng ban, từng nhà quản lý nắm rõ trách
nhiệm của mình và chỉ đạo thực hiện tốt hoạt động này.
- Xây dựng cơ chế kiểm tra, đánh giá khoa học, khách quan và có chính sách
khen thưởng, trách phạt hợp lý công bằng nhằm thúc đẩy hoạt động này phát triển.


Biện pháp 3:Nâng cấp cơ sở vật chất, cảnh quan sư phạm
Mục đích: Cơ sở vật chất và cảnh quan sư phạm cũng là một thành tố thể hiện
nét văn hóa của Học viện cho nên trong quá trình quản lý và phát triển văn hóa
Học viện cần phải tập trung nâng cấp cơ sở vật chất và cảnh quan sư phạm đảm
bảo ngày càng đủ, hiện đại, chất lượng và thẩm mỹ.
Cách thực hiện
- Thành lập ban chỉ đạo xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, cảnh quan sư
phạm. Ban chỉ đạo sẽ rà soát thực trạng cơ sở vật chất và cảnh quan sư phạm của
Học viện từ đó xây dựng kế hoạch đầu tư xây dựng và nâng cấp.
- Căn cứ vào kế hoạch đầu tư, xây dựng nâng cấp cơ sở vật chất, cảnh quan
sư phạm để huy động vốn từ ngân sách nhà nước, từ các tổ chức và cá nhân trong
và ngòai Học viện đầu tư kinh phí hỗ trợ Học viện xây dựng, nâng cấp cơ sở vật
chất hạ tầng, thiết bị giáo dục và cảnh quan sư phạm nhằm phục vụ tốt hơn các
hoạt động giáo dục diễn ra trong Học viện.
- Tiến hành sửa chữa, tận dụng những cơ sở hạ tầng, thiết bị giáo dục và cảnh
quan hiện có.
Biện pháp 4:Xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh
Mục đích: Nhà trường là nơi làm việc và đào tạo con người – nơi mà tính

nhân văn được thể hiện rất đậm nét. Chính vì vậy, để phát triển văn hóa nhà
trường, Học viện cần phải có định hướng và thực hiện xây dựng môi trường sư
phạm lành mạnh, cụ thể: Xây dựng bầu không khí dân chủ, cởi mở, hợp tác cùng
chia sẻ hỗ trợ lẫn nhau, mọi người đều được tôn trọng, luôn lắng nghe và coi trọng
người khác, tạo cơ hội cho mọi người phát triển; xây dựng cơ chế giám sát, đánh
giá, khen thưởng hợp lý thúc đẩy mọi người nỗ lực làm việc…
Cách thực hiện.


- Xây dựng các quy tắc ứng xử, giao tiếp với mọi người trong Học viện: Ban
giám đốc trao đổi với giảng viên, nhân viên và sinh viên để họ cùng thảo luận,
hình thành các quy định, quy tắc ứng xử.
-Xây dựng các quy tắc ứng xử với môi trường.
3.3 Mối quan hệ của các biện pháp.
Các biện pháp được tác giả đề xuất ở trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Muốn quản lý và phát triển văn hóa Học viện quản lý giáo dục cần phải thực hiện
phối hợp, đồng bộ, thống nhất các biện pháp trên.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Văn hóa nhà trường là một hệ thống phức hợp các giá trị, các chuẩn mực, là một
bộ phận không thể thiếu trong bất kỳ một nhà trường nào. Trên cơ sở làm rõ các khái
niệm như văn hóa, văn hóa nhà trường, quản lý, và quản lý văn hóa nhà trường và
các vấn đề liên quan đến chủ đề nghiên cứu. Tác giả đã tiến hành phân tích đánh
giá thực trạng trên các khía cạnh: văn hóa Học viên về các vấn đề như: việc xác
định sứ mạng, tầm nhìn…, văn hóa quản lý, văn hóa ứng xử, môi trường cảnh
quan sư phạm…. Qua nghiên cứu tác giả nhận thấy văn hóa Học viện Quản lý
giáo dục có nhiều biểu hiện tích cực lành mạnh như: sự phân chia quyền lực, trách
nhiệm rõ ràng, cụ thể; bầu không khí làm việc học tập tương đối dân chủ - tôn
trọng; các hoạt động văn hóa – học tập lành mạnh được tổ chức thường xuyên…

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều biểu hiện tiêu cực trong văn hóa nhà trường như: phong


cách phục vụ chưa làm hài lòng sinh viên, hệ thống cơ sở vật chất- thiết bị dạy
học, cảnh quan sư phạm còn thiếu, yếu làm ảnh hưởng không nhỏ đến tâm thế,
hứng thú của cán bộ, giảng viên, sinh viên…
Trên cơ sở các vấn đề lý luận và thực trạng được phân tích rõ ràng, tác giả đã
nghiên cứu đề xuất được 04 biện pháp quản lý phát triển văn hóa Học viện Quản
lý giáo dục. Các biện pháp được đề xuất đặt trọng tâm vào việc khắc phục các
khâu yếu trong thực tiễn và bổ sung thêm các cách làm cần thiết để nâng cao văn
hóa nhà trường. Các biện pháp đó muốn có hiệu quả phải nhận được sự ủng hộ,
tạo điều kiện của lãnh đạo học viện, sự phối hợp của các phòng chức năng và cần
được triển khai đồng bộ.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Văn Dung, Phan Đình Quyền, Văn hóa tổ chức và lãnh đạo,
NXB giao thông vận tải, 2010.
2. Đỗ Tiến Sỹ, Bài giảng quản lý và phát triển văn hóa nhà trường, Học viện
quản lý giáo dục.
3. Học viện quản lý giáo dục, Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý khoa/
phòng trường Đại học, NXB Đại học sư phạm
4. Văn hóa tổ chức và nghệ thuật lãnh đạo, www.hrclub.com.vn
5. www.niem.edu.vn