Ảnh hưởng của văn hóa công ty đến sự cam kết gắn bó với tổ chức của nhân viên làm việc trong các doanh nghiệp ở thành phố Hồ Chí Minh

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

1

M

U

OBO
OKS
.CO
M

1. Tính c p thi t c a đ tài:

Xu th tồn c u hóa di n ra m nh m hi n nay làm cho l c l

ng s n xu t

phát tri n. Kéo theo đó là s phân cơng lao đ ng qu c t ngày càng l n.
Trong q trình v n đ ng, tồn c u hóa l i tr thành nhân t thúc đ y ng

c

tr l i làm cho q trình trên phát tri n nhanh h n. Ch vài th p k trơi qua,
th gi i đã thay đ i nhanh chóng. Khơng gian và th i gian khơng còn là rào
c n, s ph thu c ch t ch gi a các th tr
r ng, hàng lo t các th

ng v n qu c t ngày càng m

ng v sáp nh p, h p nh t, liên doanh, liên k t theo đó

c ng gia t ng. Chính vì l đó, m t nhu c u th c ti n đ t ra đó là c n ph i có
m t h th ng k tốn ch t l

ng cao tồn c u, m t chu n m c th ng nh t đ

ghi nh n thơng tin tài chính. Nhu c u này chính là đi u ki n đ đ m b o cho
các doanh nghi p, t ch c trên tồn th gi i áp d ng các ngun t c th ng
nh t trong cơng tác báo cáo tài chính. C ng vì ngun nhân này mà

y ban

chu n m c k tốn qu c t (IASB) đã chuy n tr ng tâm sang xây d ng các
chu n m c ph c t p h n, có th b t bu c các th tr
ph i tơn tr ng.

M t h th ng chu n m c k tốn th ng nh t ch t l
ch gia t ng ch t l

ng v n trên tồn th gi i
ng cao tồn c u khơng

ng báo cáo tài chính mà còn gi m đi chi phí v n mà

KI L

doanh nghi p ph i gánh ch u đ l p báo cáo tài chính theo t ng GAAP c a
qu c gia s t i.

ng thái này làm gia t ng ni m tin c a nhà đ u t qu c t

b i nó gia t ng kh n ng so sánh gi a các báo cáo tài chính c a nh ng cơng
ty trên các th tr

ng v n khác nhau. V i u th rõ nét đó, ngày nay v n đ

đ t ra đ i v i các qu c gia khơng ch d ng l i

vi c hòa h p chu n m c k

tốn qu c t mà ph i là h i t v i chu n m c k tốn qu c t . M i m t qu c
gia khơng ng ng n l c đ đ t đ n h i t , khơng d ng

góc đ th ng nh t



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

2

tiêu chu n thơng tin tài chính mà còn th hi n trách nhi m v i xã h i.
xu h

ng t t y u khách quan nh ng con đ

ây là

ng đi nh th nào là câu chuy n

OBO
OKS
.CO
M

mà m i qu c gia ph i t t o l p.

V i s ki n tr thành thành viên chính th c c a WTO vào n m 2006, Vi t
Nam càng khơng th đi l ch kh i xu h

ng phát tri n t t y u đó.

u c u h i nh p c ng nh nhu c u thơng tin c a các đ i t

đáp ng

ng s d ng trong

n n kinh t tồn c u hóa đòi h i h th ng k tốn Vi t Nam c n ph i có
nh ng b
h

c đi thích h p h n. Do đó, tác gi đã l a ch n đ tài: “M t s đ nh

ng cho k tốn Vi t Nam trong ti n trình h i t k tốn qu c t ” đ

nghiên c u nh là m t u c u do th c ti n đ t ra đ i v i khoa h c.
2. M c tiêu, đ i t

ng và ph m vi nghiên c u:

M c tiêu nghiên c u

M c tiêu c a lu n án là nh m đ a ra m t s đ nh h

ng cho k tốn Vi t

Nam trong ti n trình h i t k tốn qu c t .
it

ng nghiên c u

Lu n án nghiên c u m t s đ nh h

ng cho k tốn Vi t Nam trong ti n trình

h i t k tốn qu c t trên c s bài h c kinh nghi m c a m t s qu c gia trên
th gi i.

KI L

Ph m vi nghiên c u

đáp ng m c tiêu nêu trên, lu n án t p trung nghiên c u hai v n đ chính
sau đây:

- Phân tích s h i t k tốn qu c t đang di n ra hi n nay

m t s qu c

gia trên th gi i, đi n hình là thơng qua các d án h i t : IASB v i Hoa
K , IASB v i EU, Trung Qu c, Malaysia;



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

3

- Phân tích q trình xây d ng h th ng chu n m c k tốn Vi t Nam
trong th i gian qua đ đ a ra đ nh h

ng cho k tốn Vi t Nam trong

3. Ph

OBO
OKS
.CO
M

ti n trình h i t k tốn qu c t .
ng pháp nghiên c u:

- S d ng ph

ng pháp duy v t bi n ch ng ch đ o vi c nghiên c u;

- S d ng ph

ng pháp quy n p đ nghiên c u v n đ lý lu n và trình

bày quan đi m v các v n đ liên quan;
- S d ng ph
ti n;
- S d ng ph
h

ng.

ng pháp th ng kê và phân tích đ nghiên c u v n đ th c
ng pháp t ng h p đ đ a ra đ xu t theo m c tiêu đã đ nh

4. Nh ng đóng góp c a lu n án:

Nh ng đóng góp chính c a lu n án bao g m:

- Nghiên c u xu th h i t k tốn qu c t đang di n ra trên th gi i hi n
nay và rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam;
-

a ra m t s đ nh h

ng cho k tốn Vi t Nam trong ti n trình h i t

k tốn qu c t .

5. B c c c a lu n án:

KI L

Lu n án g m 78 trang, 09 ph l c. N i dung lu n án ngồi ph n m đ u và
k t lu n, danh m c b ng bi u – s đ , tài li u tham kh o, bao g m ba ch

ng:

Ch

ng 1: H i t k tốn qu c t - xu h

ng t t y u c a th i đ i ngày nay

Ch

ng 2: Tình hình k tốn doanh nghi p Vi t Nam trong b i c nh tồn
c u hóa kinh t hi n nay

Ch

ng 3: M t s đ nh h
k tốn qu c t

ng cho k tốn Vi t Nam trong ti n trình h i t



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

4

NG 1

CH

H I T K TỐN QU C T - XU H

1.1.

I NGÀY NAY

OBO
OKS
.CO
M

C A TH I

NG T T Y U

C N THI T C A H I T K TỐN QU C T

S

1.1.1. V N

TỒN C U HĨA KINH T VÀ NHU C U THƠNG TIN

K TỐN

Q trình tồn c u hóa kinh t hi n nay trên th gi i di n ra v i m t t c đ
nhanh chóng dù r ng v n t n t i nhi u quan đi m ph n đ i xu t phát t m t
trái c a q trình này mang l i. Tồn c u hóa đã thúc đ y l c l

ng s n xu t

phát tri n và m t khía c nh khác khơng th ph nh n đó chính là s phát tri n
m nh m c a th tr

ng v n qu c t . T đó d n đ n gia t ng tính ph thu c

c a các qu c gia trong lu ng đ u t và th

ng m i qu c t , các quy t đ nh v

phân b ngu n l c, giá c , các giao d ch qu c t đ
ph n làm cho th tr

c thu n ti n d dàng góp

ng tài chính qu c t tr nên h u hi u h n. Theo th ng

kê c a Unctad ch trong vòng 02 n m t 2004 đ n 2006 dòng v n đ u t tr c
ti p n

c ngồi vào/ra đã t ng t 742/877 t USD lên đ n 1.305/1.215 t

USD; s v mua bán ho t đ ng h p nh t và sáp nh p (M&A) xun qu c gia
đã t ng t con s 5.113 lên 6.974 v i tr giá 380 t USD lên đ n 880 t USD.1

Tồn c u hóa ngh a là m t s h i nh p khơng th tránh kh i gi a các qu c
v

ng, là s v

n mình c a các cơng ty, t p đồn, t ch c, cá nhân

KI L

gia, th tr

t ra kh i rào c n “biên gi i” đ thi t l p các giao d ch sao cho chi phí là

th p nh t. T đó m t v n đ đ
đó là ch t l

c quan tâm c a t t c các đ i t

ng c a thơng tin tài chính.

b o đ m l i ích c a các bên trong

q trình đ u t , v n đ khơng ch là chu n hóa ch t l
1

Unctad Statistics 2007

ng liên quan

ng thơng tin mà còn

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

5

đ t ra q trình ki m tra, giám sát tính trung th c c a thơng tin. Vì v y c n
thi t ph i xây d ng đ

c tình tr ng các báo cáo tài chính đ

ng cao tồn c u

c l p trên nhi u c s chu n m c

OBO
OKS
.CO
M

tr

c m t h th ng k tốn chu n ch t l

khác nhau đ a đ n nhi u k t qu khác nhau và đơi lúc còn trái ng

c nhau v

tình hình ho t đ ng c a các doanh nghi p. Chu n m c k tốn qu c t chính

là đi u ki n đ m b o cho các doanh nghi p, t ch c trên tồn th gi i áp d ng
ngun t c th ng nh t đ
tài chính.

c áp d ng r ng rãi (GAAP) trong cơng tác báo cáo

“Các cơng ty và các nhà đ u t s có l i khi các báo cáo tài chính,
chu n m c k tốn và th t c ki m tốn đ ng nh t t qu c gia này
sang qu c gia khác. Khi m t b các chu n m c ch t l
áp d ng
đ

m i n i trên th gi i, chi phí ti p c n th tr

c gi m đi và thơng tin đ

ng cao đ

c

ng v n có th

c cơng b cho các nhà đ u t

m t

qu c gia là phù h p c ng nh có ý ngh a đ i v i các nhà đ u t
nh ng qu c gia khác.” [22]
Có nhi u đ i t

ng s d ng báo cáo tài chính, t u chung có th k đ n các

nhà đ u t hi n t i và ti m n ng, nhân viên, ng
các ch n th
nh ng đ i t

i cho th, nhà cung c p và

ng m i khác, khách hàng, chính ph , và cơng chúng. T t c
ng này đ u ph thu c vào báo cáo tài chính giúp h đ a ra

quy t đ nh. Ch ng h n, nhu c u đ i v i các cơng ty t ng v n bên ngồi, có th

KI L

đ a ra tính khơng đ y đ c a l i nhu n ki m đ
và kh n ng có đ
trong n

c hay

c các kho n n n

n

c đ i v i các d án tài chính

c ngồi. Còn ng

c ngồi l i có khuynh h

i cung ng v n,

ng d a trên các báo cáo tài

chính quy t đ nh các kho n đ u t và n c ng nh d đ nh đ a ra u tiên báo
cáo có kh n ng so sánh. V y, v n đ đ t ra là báo cáo tài chính c n ph i cung
c pđ

c nh ng nhu c u thơng tin tài chính c b n và kh n ng so sánh gi a



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

6

các lo i báo cáo tài chính. Hay nói cách khác ph i có đ

c m t tiêu chu n

th ng nh t thơng tin tài chính ;

OBO
OKS
.CO
M

Paul Volcker, ch t ch ti n nhi m c a h i đ ng d tr liên bang Hoa K và
ch t ch hi n hành c a h i đ ng qu n tr qu tài tr IASC, đã nh n xét h i t

tồn c u chu n m c báo cáo tài chính nh sau:
“N u th tr

ng ph i đi u ch nh tr

c và v n ph i đ

c phân ph i h u hi u,

các nhà đ u t khá minh b ch và ph i tin r ng thơng tin tài chính ph n ánh
chính xác k t qu ho t đ ng kinh t . Các nhà đ u t có th so sánh gi a các
cơng ty đ ra các quy t đ nh đ u t có c n c . Trong th gi i tồn c u hóa
nhanh chóng, ch c m nh n r ng cùng giao d ch kinh t ph i đ
cùng tính ch t dù

c h ch tốn

các vùng qu c gia lãnh th khác nhau.” [22]

1.1.2. VAI TRỊ C A K TỐN VÀ NHU C U M T B

CHU N M C

K TỐN TỒN C U
K tốn đ

c coi là ngơn ng trong kinh doanh, là m t trong nh ng ph

ng

ti n trao đ i thơng tin c a m t doanh nghi p. K tốn đóng vai trò k t n i
ngu n thơng tin, t ng
nh ng ng

i chuy n giao sang m t lo t ng

i nh n thơng tin –

i s d ng bên ngồi. Các thơng tin này đ ng th i là c u n i liên

k t các nhà qu n lý v i các ho t đ ng c a đ n v c ng nh liên k t đ n v v i
mơi tr

ng kinh doanh. Có r t nhi u đ i t

trên báo cáo tài chính. M i đ i t

ng s d ng thơng tin trình bày

ng s d ng thơng tin khác nhau l i có các

KI L

nhu c u thơng tin c n cung c p khác nhau.
Q trình tồn c u hóa nh đã phân tích
m t b chu n m c k tốn ch t l

trên đã d n đ n nhu c u ph i có

ng cao tồn c u hay m t tiêu chu n th ng

nh t thơng tin tài chính:

- Th nh t, xu t phát t u c u c a ng
chính nh đã nêu trên;

i s d ng thơng tin báo cáo tài



7

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

- Th hai, u c u t phía các cơng ty đa qu c gia. Các cơng ty này gi
vai trò quan tr ng trong q trình tồn c u hóa n n kinh t th gi i. Vì
c l p theo m t tiêu chu n nh m gi m

OBO
OKS
.CO
M

v y, báo cáo tài chính c n đ

thi u chi phí t o l p báo cáo tài chính, gia t ng tính minh b ch c ng
nh kh n ng so sánh c a thơng tin. Ngun nhân là các cơng ty con
đang áp d ng nhi u GAAP c a các qu c gia mà nó đang ho t đ ng.
Vi c áp d ng các chu n m c k tốn khác nhau s t o nên nh ng khác
bi t đáng k v k t qu ho t đ ng kinh doanh;

- Th ba, đ u t và th
ph i gia t ng ch t l

ng m i qu c t ngày càng gia t ng đòi h i c n

ng báo cáo vì trong th c t m t s GAAP c a các

qu c gia hay khu v c đã d n tr nên l i th i. Vơ hình trung, h th ng
chu n m c k tốn qu c gia l i bi n thành tr ng i cho ti n trình qu c
t hóa th tr

ng v n;

- Th t , nhu c u ti p c n th tr

ng v n n

c ngồi c a các cơng ty.

Nhi u cơng ty có nhu c u niêm y t trên các th tr
n

ng ch ng khốn

c ngồi ph i l p nhi u báo cáo tài chính theo GAAP t ng khu v c.

M t chu n m c báo cáo tài chính qu c t áp d ng tồn c u s là
ph

ng th c cân x ng gi a chi phí v i l i ích mang l i;

- Cu i cùng, nhu c u c a các hãng ki m tốn c ng nh nhi u cơng ty
hi n nay là chuy n d ch các ki m tốn viên, k tốn viên qua ‘biên
l

ó là nhu c u “xu t kh u” các chun gia ch t

KI L

gi i’ d dàng h n.

ng cao - m t nhu c u thi t th c khơng th ph nh n.

T t c nh ng ngun nhân k trên đã làm thay đ i t duy k tốn b y lâu và
thúc đ y q trình đi tìm m t ti ng nói chung cho ngh nghi p.
vi c tìm ki m m t h th ng chu n m c k tốn tồn c u ch t l
Khuynh h
th th i đ i.

ng hi n nay d

ó chính là
ng cao.

ng nh ch ra r ng h i t k tốn qu c t là xu



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

8

XU H

1.2.

NG H I T

K

TỐN QU C T

- S

L A CH N

C A CÁC QU C GIA TRÊN TH GI I

OBO
OKS
.CO
M

T n m 1973, cùng v i s thành l p IASC chính là vi c th c hi n s m nh
cơng b , c i ti n và hòa h p các chu n m c k tốn. Các chu n m c k tốn
do IASC ban hành đóng vai trò m t mơ hình chu n mà các t ch c ban hành
chu n m c qu c gia có th làm n n t ng đ xây d ng chu n m c riêng cho
mình. Sau khi tái c c u vào n m 2001 nhi m v mà IASB ph i hồn thành
đã đ

c chuy n sang m t t m m i.

chu n m c k tốn tồn c u ch t l

ó chính là xây d ng m t b duy nh t

ng cao và đáp ng đ

b ch, có th so sánh c a thơng tin trên báo cáo tài chính.
cho nh ng ng
t

i tham gia trên th tr

c u c u minh
c bi t, nó h tr

ng v n qu c t c ng nh nhóm các đ i

ng s d ng khác ra quy t đ nh kinh t .

1.2.1. T

HỊA H P

N H I T K TỐN QU C T

Xu t phát t th a thu n c a các t ch c ngh nghi p m t s qu c gia, IASC
đ

c thành l p vào n m 1973 v i m c tiêu k v ng r t cao trong vi c áp d ng

IASs, đó là “nâng cao s ch p nh n c ng nh tn th trên tồn th gi i”.
Tuy nhiên, cho đ n khi IASC đ

c tái c c u thành IASB vào n m 2001 và

đ n th i đi m này thì m t s qu c gia thành viên sáng l p IASC v n duy trì
GAAP riêng c a mình. Ngay c vi c áp d ng IASs ch cho phép đ i v i các
cơng ty trong n

ng di n chính tr và chun mơn. Nói cách khác ch y u xu t

KI L

trên hai ph

c. Ngun nhân là do s b o th c a b n thân m i qu c gia

phát t “ch ngh a dân t c h p hòi”. Trong khi chu n m c k tốn c a các
qu c gia mang tính n đ nh t

ng đ i và phù h p v i đi u ki n mơi tr

ng

hồn c nh th c t thì các chu n m c c a IASC ln ph i “ch y theo” chu n
m c c a các qu c gia v i “ o t

ng” hy v ng thay th nh ng GAAPs này

b ng m t b duy nh t chu n m c tồn c u. [38, trang 1]



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

9

Theo Ahmed Riahi Belkaoui, thỡ m i qu c gia s t i cú m t b quy t c riờng,
tri t lý riờng. H n n a cỏc m c tiờu

m c qu c gia u h

c u hũa h p chớnh l

OBO
OKS
.CO
M

b o v v ki m soỏt ngu n l c c a qu c gia ú. B

ng n vi c

vi c ghi nh n cỏc phong cỏch riờng bi t v n l c i u ch nh chỳng v i m c
tiờu c a cỏc qu c gia. B
c n t
481]. Tr

c th hai l ph i s a i ho c lo i tr m t s ro

c m t m c cú th ch p nh n c a s hũa h p [17, trang 479

c õy, IASC ó xỏc nh m c tiờu hũa h p v i GAAPs qu c gia ú

l ph i:

Xõy d ng cỏc chu n m c c a IASC cú th ph c v nh m t mụ hỡnh
m d a vo ú cỏc c quan ban hnh chu n m c qu c gia cú th lm
n n t ng cho chu n m c riờng c a mỡnh;

Thu h p nh ng khụng c n ph i lo i b ph m vi cỏc ph
toỏn cú th

ng phỏp k

c ch p nh n i v i cỏc lo i giao d ch c tr ng;

Xõy d ng cỏc chu n m c m t ú a ra cỏc nguyờn t c m r ng
nh ng ph i m b o sao cho chỳng khụng mõu thu n v i h u h t cỏc
chu n m c qu c gia ang cú v khụng xột n m c quỏ chi ti t.
M t trong nh ng thu n l i c a cỏch ti p c n ny ó

c IASB th a h

ng

v duy trỡ sau ny nh : chu n m c d a trờn nguyờn t c (principles based) yờu c u s xột oỏn trong vi c ỏp d ng v bao hm cỏc lo i tr t

ng i.

Thu n l i khỏc l khụng l n ỏt, núi theo GAAP Hoa K , trong cựng m t lỳc
ng d n h p lý, cỏch ti p c n c a IASC khuy n khớch

KI L

cú th a ra m c h

cỏc qu c gia s d ng cỏc ph

ng cỏch khỏc nhau. Trong su t nh ng th p niờn

1980 v 1990, m t s qu c gia h u h t cỏc qu c gia nh h n ó a ra
ch n l a n gi n chớnh l ỏp d ng IASs nh l GAAP qu c gia, c th :
Pakistan, Croatia, Kuwait, Oman Nh ng c ng cú m t s n

c khỏc ho c

yờu c u ho c cho phộp IASs i v i m t s cụng ty nh ng khụng ph i l t t
c . C th l ỏp d ng cho cỏc cụng ty niờm y t, trong m t s tr

ng h p quy



10

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

đ nh cho t t c các ngân hàng ho c các đ nh ch tài chính. M t s qu c gia thì
áp d ng có ch n l c vài chu n m c c th , khơng ph i là tồn b IAS. Nh ng

OBO
OKS
.CO
M

c ng có nhi u qu c gia xem xét IASs đ xây d ng chu n m c riêng cho qu c
gia mình, ch ng h n: Braxin, n

, Ireland... D nhiên có nhi u lo i tr . Ví

d , các c quan ban hành chu n m c

nhi u qu c gia l n h n h u nh khơng

bao gi áp d ng m t IAS theo t ng câu ch (word for word). Các khác bi t
này th

ng khá l n, khơng ch đ n gi n là v m t ng ngh a.

S m nh c a IASB đã có nh ng thay đ i quan tr ng khi đ

c tái c c u t

IASC vào n m 2001. Th hi n rõ trong nhi m v h i t chu n m c k tốn
tồn c u, xác đ nh c th : “Mang đ n s h i t gi a chu n m c k tốn qu c
gia và nh ng chu n m c k tốn qu c t v i chu n m c báo cáo tài chính
qu c t đ đ t đ

c nh ng gi i pháp ch t l

ng cao.”

Bi u đ 1.1 – S khác bi t gi a hòa h p v i h i t
Hòa h p

NG H I T K TỐN QU C T

KI L

1.2.2. XU H

H it

Nh ng chu n m c k tốn c a các qu c gia có khác bi t và ch u nh h

ng

b i y u t chính tr , có th d dàng nh n th y khi các cơng ty th c hi n huy
đ ng v n, các nhà đ u t và ng
s t i. Các th tr

i cho vay tìm ki m c h i đ u t

qu c gia

ng v n trên th gi i b t đ u tồn c u hóa cách đây trên 30

n m. Hi n nay q trình này đang phát tri n m t cách nhanh chóng nên thúc
đ y nhu c u ph i có “m t b duy nh t chu n m c k tốn tồn c u” đ

cs



11

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

d ng vì m c đích l p báo cáo tài chính đ ph c v cho các quy t đ nh đ u t ,
tín d ng và các quy t đ nh khác.
c ngồi có th đ trình báo cáo tài chính

OBO
OKS
.CO
M

m t s qu c gia, các cơng ty n

c a mình theo GAAP qu c gia s t i mà khơng c n ph i đ i chi u ch nh h p
sang GAAP c a qu c gia mà h niêm y t trên tr tr
B ng 1.1: T l cơng ty niêm y t n

ng, ch ng h n:

c ngồi trên m t s th tr

ng

ch ng khốn l n
Th tr

ng ch ng khốn

T l cơng ty niêm y t n

c ngồi (%)

17 1

London
Euronext2

25

Th y S

3

c

21

Úc

4

New Zealand

21

Singapore

14

Chú thích:
1

Chi m 60% v n hóa th tr

ng

2

Bao g m các s giao d ch ch ng khốn

Pháp, B , B

ào Nha, Hà Lan

Ngu n d li u: IFRS Insight Q4, 2007

KI L

Ngồi các cơng ty niêm y t xun qu c gia, còn có các th tr
gia. Thơng th
khốn đ

ng, đ

ng xun qu c

c th c hi n b ng các th a thu n h p đ ng; ch ng

c niêm y t trên m t s giao d ch có th đ

c a các qu c gia khác và ph

ng th c đ u t này đ

c mua t i s giao d ch
c th c hi n thơng qua

internet. V y câu h i đ t ra là, làm th nào đ đi u ch nh m t th tr
th ?

ng nh

áp án h n ph i nghiêng v các chu n m c báo cáo tài chính tồn c u.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

12

Ngày nay, chu n m c báo cáo tài chính qu c t (IFRSs) đ

c s d ng trên

100 qu c gia/vùng lãnh th đ i v i các cơng ty niêm y t trong n

c, trên 80

l i

OBO
OKS
.CO
M

qu c gia/vùng lãnh th cho các cơng ty khơng niêm y t và con s khơng d ng
đây. C th nh sau:

B ng 1.2 – Th c tr ng áp d ng IFRSs t i các qu c gia/vùng lãnh th
Th c tr ng áp d ng IFRSs

S qu c gia/vùng lãnh th

i v i các cơng ty niêm y t trong n

c

1. IFRSs u c u áp d ng cho t t c

85

2. IFRSs u c u áp d ng cho m t s

4

3. IFRSs đ

24

c phép áp d ng

i v i các cơng ty khơng niêm y t trong n

c

4. IFRSs u c u áp d ng cho t t c

28

5. IFRSs u c u áp d ng cho m t s

20

6. IFRSs đ

36

c phép áp d ng

Ngu n d li u: IFRS Insight Q4, 2007; www.iasplus.com

1.3.

CHU N M C K

TỐN QU C T

-C

S

KHOA H C VÀ

PHÁP LÝ C A TI N TRÌNH H I T K TỐN QU C T
1.3.1. L CH S

I VÀ PHÁT TRI N C A CHU N M C K TỐN

KI L

QU C T

RA

L ch s k tốn qu c t là m t l ch s khá lâu đ i. T n m 1904, các t ch c
k tốn trên th gi i đã l n l
nhi u n i nh

t t ch c nh ng h i ngh k tốn qu c t t i

Saint Louis (1904), Amsterdam (1926), New York (1929)…

K t n m 1952, H i ngh đ

c t ch c 5 n m m t l n nh t i Ln

ơn

(1952), Amsterdam (1957), Washington (1992)…Cho đ n h i ngh t ch c t i
Sydney (1972) thì các t ch c ngh nghi p đã đ t đ

c th a thu n hình thành



13

y ban h p tác qu c t k tốn (ICCAP) và

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

y ban chu n m c k tốn qu c

t (IASC). [12, trang 40]

Tây

c thành l p n m 1972 g m các thành viên là Australia, Canada,

c, Pháp, n

OBO
OKS
.CO
M

ICCAP đ

, Nh t, Mêhicơ, Hà Lan, New Zealand, Anh, Ireland và

Hoa K . ICCAP chính là ti n thân c a Liên đồn k tốn qu c t (IFAC). [12,
trang 41]

IASC. T i di n đàn k tốn qu c t

Sydney vào n m 1972 th o lu n v đ

xu t thành l p IASC bao g m đ i di n c a các n
Lan và Mêhicơ.

n ngày 29/06/1973 t i Ln

c Úc, Pháp,

ơn, IASC đ

c, Nh t, Hà
c thành l p b i

th a thu n ký k t gi a đ i di n c a các t ch c ngh nghi p k tốn

các

qu c gia: Australia, Canada, Pháp, Ý, Nh t, Mêhicơ, Hà Lan, Anh/ Ai – len,
và Hoa K . [33, trang 6-7]

Vào đ u n m 2001 IASC đ
k tốn qu c t .

c tái c u trúc thành IASB – h i đ ng chu n m c

ây là m t h i đ ng ban hành chu n m c đ c l p đ

cb

nhi m và giám sát b i m t nhóm các y viên qu n tr d a trên n n t ng khác
bi t v chun mơn và đ a lý, tr c thu c Qu tài tr
tốn qu c t (IASCF) - nh ng ng

y ban chu n m c k

i ch u trách nhi m vì l i ích c a cơng

chúng (Ph l c 1). IASB cùng h p tác v i các t ch c ban hành chu n m c k
tốn qu c gia đ đ t đ

c s h i t v i các chu n m c k tốn trên th gi i.

T l ph n tr m l n các d án ch

c qu n lý b i s h p tác v i các c quan ban hành chu n

KI L

hi n nay th c t đ

ng trình ngh s nghiên c u và tích c c

m c. Ch ng h n:
i v i ch

ng trình ngh s tích c c:

- H p nh t kinh doanh đo n II, h i t và ghi nh n doanh thu: Hoa K ;
- Báo cáo t ng thu nh p: Anh và Hoa K ;
Ch

ng trình ngh s nghiên c u:
-

nh giá: Canada;



14

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

- Th tài s n: Anh;
New Zealand;

OBO
OKS
.CO
M

- Liên doanh liên k t: Australia, Trung Qu c/Hong Kong, Malaysia,
- Các l nh v c b sung: Australia, Canada, Na Uy, Nam phi;
- Phân tích và th o lu n qu n tr : Canada,

c, New Zealand và Hoa K ;

- Siêu l m phát: Argentina và Mêhicơ;
- Tài s n vơ hình: Australia;
- Chuy n nh

ng: Australia, Pháp, Tây Ban Nha và Anh.

Cơng b m t d th o, chu n m c k tốn qu c t , chu n m c báo cáo tài
chính qu c t , hay h

ng d n gi i thích cu i cùng c a

chu n m c báo cáo tài chính qu c t b t bu c ph i đ

y ban h

ng d n

c xét duy t bi u quy t

c a 9/14 thành viên IASB. Tồn v n c a b t k d th o tr ng c u ý ki n,
chu n m c k tốn qu c t , chu n m c báo cáo tài chính qu c t hay b n phác
th o ho c h

ng d n cu i cùng s đ

Tính đ n nay, IASB đã ban hành đ
đ

c IASB cơng b b ng ti ng Anh.
c 41 IAS/8 IFRS. Các chu n m c này

c ch p nh n b i nhi u qu c gia và th tr
c bi t đ

ng ch ng khốn trên th gi i.

c s h tr tích c c c a IOSCO v n đ h i t chu n m c báo cáo

tài chính qu c t đang đ

c các thành viên c a IOSCO c g ng th c hi n vì

m c tiêu phát tri n m t th tr

ng v n minh b ch. Q trình phát tri n c a

IASB đ đi đ n vi c hình thành m t chu n m c k tốn qu c t - m t b
ng cao tồn c u.

KI L

chu n m c k tốn ch t l

1.3.2. KHÁI QT N I DUNG CHU N M C K TỐN QU C T
Các chu n m c k tốn qu c t do IASB ban hành bao g m b n ph n chính:
- Khn m u lý thuy t cho vi c l p và trình bày báo cáo tài chính
(Framework for the Preparation and Presentation of Financial
Statements);



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

15

- Các chu n m c k tốn qu c t (International Accounting Standards –
IASs);

OBO
OKS
.CO
M

- Các chu n m c v báo cáo tài chính qu c t (International Financial
Reporting Standards – IFRSs);
- H

ng d n gi i thích chu n m c k tốn (IFRIC/SIC – International

Financial Reporting Interpretation Committee/Standard Interpretation
Committee).

1.3.2.1. Khn m u lý thuy t cho vi c l p và trình bày báo cáo tài chính
Khn m u lý thuy t do

y ban chu n m c k tốn qu c t (IASC) xét duy t

vào tháng 04/1989 và cơng b vào tháng 07/1989. Tháng 04/2001, IASB áp
d ng và th c hi n khn m u trong đó nêu ra các khái ni m c b n trong vi c
l p và trình bày báo cáo tài chính cho các đ i t

ng s d ng bên ngồi.

M c đích c a khn m u lý thuy t
Khn m u đ a ra m t h
m c k tốn và h

ng d n cho h i đ ng trong vi c xây d ng chu n

ng d n th c hi n các cơng b k tốn mà khơng đ c p

tr c ti p đ n m t IAS/IFRS ho c m t h
Trong tr

ng d n chu n m c c th .

ng h p khơng có m t chu n m c hay m t h

ng d n c th áp

d ng cho m t giao d ch, ban lãnh đ o ph i s d ng nh n đ nh trong vi c xây
d ng và áp d ng m t chính sách k tốn nh m đ m b o thơng tin là thích h p
và đáng tin c y. Khi có mâu thu n gi a khn m u v i m t chu n m c k

KI L

tốn qu c t , thì u c u tn th chu n m c k tốn qu c t . Tuy nhiên,
IASB s c n c vào khn m u làm c s cho vi c xây d ng các chu n m c
trong t

ng lai c ng nh th c hi n sốt xét các chu n m c hi n t i.

N i dung chính c a khn m u đ c p đ n các v n đ :
- M c đích c a báo cáo tài chính



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

16

M c ớch c a bỏo cỏo ti chớnh l cung c p thụng tin h u ớch v tỡnh hỡnh ti
chớnh, k t qu ho t ng kinh doanh v s thay i tỡnh hỡnh ti chớnh c a
quy t nh kinh t .
Bỏo cỏo ti chớnh
th

i s d ng a ra cỏc

OBO
OKS
.CO
M

m t doanh nghi p cho m t ph m vi r ng l n ng

c l p cho m c ớch ny ỏp ng cỏc yờu c u thụng

ng c a h u h t ng

i s d ng. Tuy nhiờn, bỏo cỏo ti chớnh khụng cung

c p t t c thụng tin m ng
vỡ ph n l n chỳng miờu t

i s d ng cú th c n ra cỏc quy t nh kinh t

nh h

ng ti chớnh c a cỏc s ki n trong quỏ kh

v khụng cung c p thụng tin phi ti chớnh c n thi t.

ỏp ng cỏc m c tiờu ny, bỏo cỏo ti chớnh
d n tớch, th

c l p trờn c s k toỏn

ng d a trờn gi nh l m t n v ho t ng liờn t c v s ti p

t c ho t ng trong t

ng lai cú th th y tr

c.

- Cỏc gi nh c b n (xem ph l c 2)

Khuụn m u l p ra cỏc gi nh c b n c a bỏo cỏo ti chớnh:


C s d n tớch;



Ho t ng liờn t c.

- Cỏc c i m ch t l

ng c a bỏo cỏo ti chớnh (xem ph l c 2)

Cỏc c i m ny l cỏc thu c tớnh lm cho thụng tin trờn cỏc bỏo cỏo ti
chớnh h u ớch i v i cỏc nh u t , ch n v nh ng ng
m u xỏc nh 04 c i m ch t l
Cú th hi u



Thớch h p;

ng chớnh [32, trang 1], ú l:

c;

KI L



i khỏc. Khuụn

ỏng tin c y;

Cú th so sỏnh.

- Cỏc y u t c a bỏo cỏo ti chớnh
Cỏc y u t liờn quan tr c ti p n tỡnh hỡnh ti chớnh (b ng cõn
i) l: ti s n, n ph i tr v v n ch s h u.



17

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

 Các y u t liên quan tr c ti p đ n k t qu ho t đ ng (báo cáo k t
qu ho t đ ng kinh doanh) là: thu nh p và chi phí.

OBO
OKS
.CO
M

 Báo cáo l u chuy n ti n t ph n ánh c các y u t c a báo cáo
k t qu ho t đ ng kinh doanh và nh ng thay đ i c a các y u t
trên b ng cân đ i.

- Ghi nh n các y u t c a báo cáo tài chính (xem ph l c 2)
- C s đ nh giá các y u t c a báo cáo tài chính

Vi c đ nh giá liên quan đ n vi c n đ nh ti n t liên quan đ n các kho n m c
báo cáo tài chính đ

đ nh giá khác nhau đ

c ghi nh n và báo cáo. Khn m u cho bi t các c s
c dùng hi n nay đ n các m c đ khác nhau và trong

vi c thay đ i h p nh t báo cáo tài chính, g m:


Giá g c;



Giá hi n hành;



Giá tr thu n có th th c hi n (giá thanh tốn);



Hi n giá (chi t kh u)

Giá g c là c s đánh giá đ
th

ng đ

c s d ng thơng d ng nh t hi n nay, nh ng

c k t h p v i các c s đ nh giá khác. Khn m u khơng bao g m

các khái ni m hay ngun t c l a ch n c s đ nh giá c n đ

c s d ng cho

các y u t đ c bi t c a báo cáo tài chính hay trong nh ng tr

ng h p c th .

Tuy nhiên, đ c đi m ch t l

ng l i đ a ra m t s h

ng d n.

KI L

- Khái ni m v n và b o tồn v n
 Khái ni m v v n
o Ph

ng di n tài chính: v n là tài s n thu n hay v n ch s h u c a

doanh nghi p
o Ph

ng di n v t ch t: v n đ

nghi p

c xem là n ng l c s n xu t c a doanh



18

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Vi c ch n l a khái ni m v n phù h p v i doanh nghi p ph i c n c vào nhu
c u c a ng

i s d ng báo cáo tài chính. M c dù có nh ng khó kh n trong

OBO

OKS
.CO
M

v n đ xác đ nh l i nhu n theo t ng khái ni m c th , nh ng m i khái ni m
s cho bi t m c tiêu xác đ nh l i nhu n c a doanh nghi p.

 Khái ni m b o tồn v n và xác đ nh l i nhu n.
o B o tồn v n tài chính ngh a là l i nhu n ch đ t đ

c khi giá tr tài

chính (hay ti n t ) c a tài s n thu n vào cu i k v

t q giá tr tài

chính (hay ti n t ) c a tài s n thu n vào lúc đ u k , sau khi tr các
kho n phân ph i hay đóng góp t ch s h u trong k . B o tồn v n tài
chính có th đ

c đo l

ng theo đ n v ti n t danh ngh a hay đ n v

s c mua n đ nh.

o B o tồn v n v t ch t ngh a là l i nhu n ch đ t đ

c khi n ng l c s n

xu t v t ch t (hay n ng l c ho t đ ng) c a doanh nghi p (ho c các
ngu n l c hay qu c n thi t đ đ t đ

c n ng l c này) vào cu i k v

t

q n ng l c s n xu t v t ch t vào lúc đ u k , sau khi tr các kho n
phân ph i và đóng góp t ch s h u trong k .
1.3.2.2. Các chu n m c k tốn qu c t (IASs)

Chu n m c k tốn qu c t (IASs) do IASC ban hành t n m 1973 - 2000.
IASB thay th IASC vào n m 2001. K t th i đi m đó, IASB đã th c hi n
s a đ i m t s IASs và ki n ngh thêm các s a đ i khác, thay th m t s IASs

KI L

b ng các chu n m c báo cáo tài chính qu c t m i (IFRSs), ch p nh n và
th c hi n m t s chu n m c báo cáo tài chính qu c t m i theo ch đ khơng
có trong các chu n m c k tốn qu c t tr
IASC và IASB đ u ban hành các h
chính khơng đ

c đây. Thơng qua các y ban, c

ng d n v chu n m c. Các báo cáo tài

c cho là tn th IASs/IFRSs tr phi các báo cáo tài chính

này tn th t t c các u c u c a m i m t chu n m c c ng nh h

gi i thích các chu n m c.

ng d n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

19

Trong s 41 IAS đã ban hành thì hi n nay ch còn 28 IAS v n còn đang áp
d ng thơng qua nhi u đ t s a đ i, b

l c 3 - IAS do

c đ n nay).

OBO
OKS
.CO
M

IASC/IASB ban hành t tr

sung (Xem ph

1.3.2.3. Các chu n m c v báo cáo tài chính qu c t (IFRSs)
Thu t ng các báo cáo tài chính qu c t (IFRSs) có c ngh a h p và ngh a
r ng. Theo ngh a h p, IFRSs ch t p cơng b m i do IASB ban hành, khác
bi t so v i b IASs đ

c IASC ban hành.

Xét theo ngh a r ng, IFRSs ch tồn b các cơng b c a IASB, bao g m các
chu n m c và h

ng d n gi i thích do IASB xét duy t; IASs và các h

d n gi i thích c a SIC đ

c IASC xét duy t tr

ng

c đó.

B ng 1.3 - N i dung các chu n m c báo cáo tài chính qu c t (IFRSs)
S th t IFRS

Tên chu n m c IFRS

L i nói đ u các chu n m c báo cáo tài chính qu c t
Áp d ng l n đ u các chu n m c báo cáo tài chính qu c t

IFRS 2

Thanh tốn d a trên c phi u

IFRS 3

H p nh t kinh doanh

IFRS 4

H p đ ng b o hi m

IFRS 5

Tài s n dài h n gi đ bán và ng ng ho t đ ng

IFRS 6

Th m dò và đánh giá tài ngun khống s n

IFRS 7

Cơng c tài chính: các cơng b

Phân khúc ho t đ ng (thay th cho IAS 14 t 01/01/2009)

IFRS 8

1.3.2.4. H
Các h

KI L

IFRS 1

ng d n gi i thích chu n m c k tốn qu c t (IFRIC/SIC)

ng d n gi i thích IASs và IFRSs do

chính qu c t (IFRIC) xây d ng.

y Ban h

ng d n báo cáo tài



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

20

Các h

ng d n gi i thích do IFRIC xây d ng, đ a ra l y ý ki n cơng chúng

và sau đó đ

ng d n gi i thích chính th c.

m c đ IFRIC, đ t đ

OBO
OKS
.CO
M

các h

c IFRIC g i t i H i đ ng IASB sốt xét và chu n y tr thành
c s nh t trí

n u khơng có h n 3 trong t ng s 14 thành viên IFRIC ph quy t b n h
d n d th o hay h
quy t t

ng d n cu i cùng.

ng

m c đ h i đ ng, cách th c bi u

ng t nh đ i v i bi u quy t m t chu n m c, ngh a là ph i đ

c

9/14 thành viên h i đ ng thơng qua.
Các h

ng d n gi i thích là ph n tài li u có tính pháp lý c a IASB (xem IAS

1, Trình bày báo cáo tài chính) t
(Ph l c 3 – N i dung các h
1.4.

ng t nh các chu n m c k tốn c th .

ng d n gi i thích).

TI N TRÌNH H I T

K

TỐN QU C T

M TS

QU C

GIA VÀ NH NG BÀI H C KINH NGHI M CHO VI T NAM
Có nhi u nhân t chi ph i vi c phát tri n IFRSs và t ng t c đ h i t h

ng

đ n IFRSs t gi a th p niên 1990 đ n nay. Các chu n m c báo cáo tài chính
tồn c u s góp ph n h tr cho vi c n đ nh các th tr

ng tài chính qu c t ,

c i thi n tính di chuy n lu ng v n, phân b ngu n l c và gi m đi các rào c n
chun mơn t các khác bi t chu n m c k tốn qu c gia. M t chính sách h i
t v i chu n m c k tốn qu c t s t ng ni m tin c a các nhà đ u t , gi m
chi phí v n c a các cơng ty khi ph i l p nhi u lo i báo cáo tài chính theo
GAAP c a t ng khu v c, lãnh th mà chúng ho t đ ng.

KI L

Trong nh ng n m g n đây, đã có nh ng thay đ i đáng k trong vi c ban hành
các chu n m c k tốn qu c t và c ph
v n đ này. D
qu c gia.

1.4.1. CÁC D

ng th c ti p c n c a qu c gia trong

i đây là m t s nghiên c u v các d án h i t t i m t s

ÁN H I T K TỐN QU C T

1.4.1.1. D án h i t gi a IASB v i Hoa K



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

21

Hoa K là m t qu c gia có các th tr

ng ch ng khốn l n nh t th gi i và

cùng v i đó là s phát tri n cao c a h th ng chu n m c k tốn. Vì v y, m t

OBO
OKS
.CO

M

trong nh ng thách th c l n nh t c a IASB là đ a các báo cáo tài chính l p
theo IFRSs vào th tr

ng ch ng khốn Hoa K .

y ban ch ng khốn Hoa

K (SEC) và H i đ ng chu n m c k tốn tài chính Hoa K (FASB) là hai
đ i tác ch y u v i IASB trên con đ
ch t l

ng đi tìm m t b chu n m c k tốn

ng cao tồn c u.

Bi u đ 1.2 - H i t gi a IFRSs v i U.S.GAAP [22, trang 9]

H it

IFRSs

U.S.GAAP

V n đ h i t gi a IFRSs v i U.S.GAAP là tr ng tâm trong ph
c n chi n l

ng th c ti p

c h i t k tốn qu c t . B i l , th c ti n hi n nay cho th y các

chu n m c qu c gia

h u h t các n

c trên th gi i ho c là d a trên c s

IFRSs ho c d a trên U.S. GAAP. “S khơng là chu n m c qu c t n u nh
th tr

ng v n l n nh t trên th gi i là Hoa K l i khơng là m t ph n c a s

phát tri n y” - ch t ch c a FASB Robert. H.Herz.

KI L

M c tiêu c a d án h i t

Chính là lo i tr nh ng khác bi t gi a IFRSs v i U.S. GAAP sao cho:
- FASB đóng vai trò hàng đ u trong s phát tri n h th ng k tốn qu c
t thơng qua vi c tham gia q trình so n l p, ban hành và xây d ng c
c u chu n m c k tốn qu c t nh m gia t ng tính so sánh qu c t
nh ng đ ng th i v n ph i duy trì các chu n m c k tốn ch t l

ng cao



22

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Hoa K . Và k t qu cu i cùng là tồn th gi i ch s d ng m t b
chu n m c k tốn ch t l
-

c và

tđ

n

c ngồi.

OBO
OKS
.CO
M

trong n

c m c đích là có đ

phát hành n

ng cao duy nh t cho c báo cáo tài chính
c các báo cáo th ng nh t cho các t ch c

c ngồi thu c khu v c t n p cho SEC nh ng v n đ m

b o u c u thơng tin minh b ch, ch t l

ng cao và có th so sánh,

gi m chi phí v n đ niêm y t và chào bán ch ng khốn
c ng nh

n

trong n

c

c ngồi. “Các cơng ty và các nhà đ u t s có l i khi

các báo cáo tài chính, chu n m c k tốn và th t c ki m tốn đ ng
nh t t qu c gia này sang qu c gia khác. Khi m t b các chu n m c
ch t l

ng cao đ

c áp d ng

th tr

ng v n có th đ

m i n i trên th gi i, chi phí ti p c n

c gi m đi và thơng tin đ

c cơng b cho các

nhà đ u t

m t qu c gia là phù h p c ng nh có ý ngh a đ i v i các

nhà đ u t

nh ng qu c gia khác.”

- Khuy n khích s phát tri n IFRSs nh là m t chu n m c th ng nh t
tồn c u, khơng có d bi t v i b chu n m c đ

c áp d ng

m i qu c

gia khác nhau. Nh t qn v i vi c áp d ng IFRSs s giúp các nhà đ u
t Hoa K s h u các c phi u có tính so sánh t t h n.
Q trình th c hi n d án h i t gi a IASB và Hoa K đã đ t đ
thành t u:

c các

KI L

- IASB và FASB cùng ký th a thu n Norwalk v h i t hai h th ng
vào n m 2002 theo đó có các d án ng n h n s a đ i nh ng chu n

m c c th nh m lo i b càng nhi u s thi u nh t qn càng t t. K t
qu là trong kho ng th i gian t tháng 12/2003 đ n tháng 03/2004,
IASB đã s a đ i đa s các chu n m c đ

c l p ra b i IASC tr

c

đây và cơng b thêm m t s chu n m c m i. Nhi u s a đ i trong s
đó xu t phát t l i ích h i t gi a hai y ban. Ví d nh , các chu n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

23

m c qu c t m i v h p nh t kinh doanh, và l i th th

ng m i g n

nh gi ng h t các chu n m c g n đây c a FASB. Ng

c l i chu n

thơng qua.

đ bán c ng đ

OBO

OKS
.CO
M

m c m i c a IASB v các tài s n gi

c FASB

- SEC bi u quy t chu n y lo i b đ i chi u v i U.S. GAAP cho các t
ch c phát hành n
-

hồn thành đ

c ngồi thu c khu v c t đang s d ng IFRSs.

c m c tiêu vào gi a n m 2011, IASB và FASB

đ a ra các đi u kho n đ i v i ph m vi và m c tiêu c a m t s d
án. Các d án h

ng đ n các ph n c i thi n c b n đ i v i IFRSs và

ph n mà U.S. GAAP c n:



Ghi nh n doanh thu;

nh giá theo giá tr h p lý;



H p nh t, g m c vì m c đích đ c bi t;



Ghi nh n l i.

Các d án h i t ng n h n c th tính đ n hi n nay g m:

 IASB: d phòng, báo cáo b ph n, tài tr c a chính ph .
 FASB: nh ng thay đ i k tốn, s a ch a sai sót, trao đ i tài s n s n
ph m, thu nh p trên c phi u, chi phí hàng t n kho, l a ch n giá tr h p
lý cho các cơng c tài chính và nghiên c u và phát tri n.
 C hai h i đ ng. Thu thu nh p.

KI L

D án liên k t chính g m h p nh t kinh doanh đo n II, ghi nh n doanh thu,
báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh và khn m u lý thuy t.
- Các chu n m c c a FASB có th s m th c hi n theo cách th c c a
IASB. Thơng qua d án h i t đ

c th c hi n gi a 02 h i đ ng, tính

đ n nay gi a U.S.GAAP v i IFRSs v n còn các khác bi t tr ng y u
v các v n đ sau [38]:

24

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

 Quan đi m ti p c n chung: đ i v i IFRSs, các chu n m c d a trên c
s ngun t c (principles – based) và h n ch áp d ng các h

ng d n.

v i các h


OBO
OKS
.CO
M

Còn U.S.GAAP thì các chu n m c d a trên c s lu t (rules – based)
ng d n áp d ng c th .

nh giá l i th th

ng m i;

 Cơng b các kho n n phân đo n (segment liabilities);
 C s h p nh t;

 Tài s n thu hỗn l i;

 Tái đ nh giá và các tài s n vơ hình đ

c đ nh giá thơng qua v n ch ;

 Chi phí phát tri n;

 L i nhu n trên doanh thu và h p đ ng th l i;


u t vào b t đ ng s n;

 Tài s n nơng nghi p;
 Lãi và l th c;

 Chi phí các d ch v thu c q kh ;
 Liên doanh;


ánh giá gi m giá tr ;

 Ghi đ các bút tốn gi m;

1.4.1.2. D án h i t gi a IASB v i EU

KI L

T m t trái c a tồn c u hóa và cơng nghi p hóa gia t ng, đ nâng cao tính
hi u qu c a n n kinh t châu âu thì vi c t n t i q nhi u chu n m c qu c
gia đ

c EC đánh giá là khơng c n thi t. Trong khi đó, m t chu n m c k

tốn thơng d ng d a trên IFRSs đ a đ n các l i ích đ i v i n i b cơng ty
nh : chi phí v n gi m đi, báo cáo qu n tr t t h n và h th ng ki m sốt n i
b đ

c c i thi n; các l i ích đ i v i cơng ty châu âu niêm y t

Hoa K ; các



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

25

l i ích đ i v i các cơng ty châu âu tồn c u ho t đ ng
khác nhau: Trung Qu c, Nh t B n, Canada và n

.

góc đ l ch s , EU đã t ng ban hành các quy đ nh riêng v k tốn đ

OBO
OKS
.CO
M

Xét

nh ng vùng lãnh th
c

xem nh m t b ng ch ng cho s hòa h p trong khu v c. Ch ng h n, ch th
s 4 đ c p v k tốn cơng ty riêng l , báo cáo tài chính vào n m 1978 và ch
th s 7 đ c p đ n k tốn t p đồn vào n m 1983.
đ u có chi n l

n n m 1995, EU b t

c h i nh p k tốn.

M c tiêu c a d án h i t gi a IASB v i EU

Là ph i lo i b các rào c n đ i v i giao d ch ch ng khốn xun qu c gia
b ng cách đ m b o r ng báo cáo k tốn cơng ty kh p EU là đáng tin c y,
minh b ch và có th so sánh.

Q trình th c hi n d án h i t gi a IASB v i EU đ t đ
t u sau

c các thành

EU thơng qua pháp l nh IAS (EC) s 1606/2002 u c u áp d ng IAS t n m
2005 đ i v i các cơng ty niêm y t.
ngày 19/07/2002 và đ

o lu t đ

c ngh vi n phê chu n vào

c cơng b thành lu t vào ngày 11/09/2002. Tr ng i

cho v n đ h i t k tốn tồn c u đó là EU khơng ch p nh n tồn b
IAS/IFRS mà ch phê duy t nh ng chu n m c đ

c áp d ng. EU khơng th ng

nh t v i IASB v 03 đo n trong IAS 39 (EU đã lo i b đo n 9b, 35, và 81),
IFRIC 3 (tính đ n th i đi m này thì IASB đã lo i b h

ng d n này).

KI L

Pháp l nh thành l p m t y ban đi u hành k tốn đ t v n cho y ban v
quy t đ nh liên quan đ n IASs/IFRSs. Theo pháp l nh này, IASs/IFRSs ch có
th đ

c thơng qua n u chúng :



Khơng trái v i ch th c a EU;



Có l i cho cơng chúng châu âu;



áp ng đ

c các đ c đi m ch t l

chính, đó là: có th hi u đ

ng trong khn m u báo cáo tài

c, thích h p, đáng tin c y và có th so