Bài tiểu luận: Nguyên lý hoạt động của hệ thống bánh răng hành tinh trong các loại hộp số tự động

TRƯỜNG ĐẠI HỌC
GIAO THÔNG VẬN TẢI
CƠ SỞ 2
KHOA CƠ KHÍ
BỘ MÔN KỸ THUẬT
MÁY
----------------

THIẾT KẾ MÔN HỌC
TRUYỀN ĐỘNG CÔNG
SUẤT
ĐỀ TÀI:
NGUYÊN LÝ HOẠT
ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG
BÁNH RĂNG
HÀNH TINH TRONG
CÁC LOẠI HỘP SỐ TỰ
ĐỘNG

GVHD : TS.NGUYỄN
HỮU CHÍ
SVTH : THÁI VĂN
CÔNG
TRẦN QUANG HẢI
ĐĂNG
PHAN VĂN GIÁP
L

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

LỜI NÓI ĐẦU
•

•

•

Khoa học kỹ thuật và công nghệ ngày càng phát triển, nhắm đáp ứng nhu
cầu của sự phát triển, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Trong
ngành cơ khí hiện nay thì các hệ thống bánh răng hành tinh được sử dụng
rộng rãi trong các máy móc thiết bị, đặc biệt là được dùng trong hộp số của
động với vai trò quan trọng của nó.
Hệ thống bánh răng hành tinh trong các hộp số đặc biệt là trong hộp số tự
động ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các động cơ để giúp điều khiển
giảm tốc độ hay đảo chiều hay tăng tốc cho động cơ, giúp cho động cơ hoạt
động theo ý muốn của người sử dụng, góp phần vào sự đa dạng của các hệ
thống bánh răng được sử dụng trong các loại hợp số.
Tập thiết kế môn học này có thể là tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm
đến vấn đề liên quan nguyên lý hoạt động của hệ thống bánh răng hành tinh
trong các loại hộp số tự động.
Vì kiến thức và thời gian có hạn, kinh nghiệm thực tế không nhiều nên việc
thiệt kế môn học này không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự
đóng góp ý kiến của thầy cô và bạn bè.Chúng em xin chân thành cảm ơn!!!

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Nội dung bản thiết kế môn học truyền động công suất:
Đề Tài: NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG BÁNH RĂNG
HÀNH TINH TRONG CÁC LOẠI HỘP SỐ TỰ ĐỘNG

•
•
•
•
•

Chương 1: Thái Văn Công
Tổng quan về hộp số.
Chương 2: Trần Quang Hải Đăng
Cấu tạo và các cụm chi tiết chính.
Chương 3: Phan văn Giáp
Nguyên lý hoạt động của các loại hộp số tự động.
Chương 4: Lê Văn Hải
Nguyên lý hoạt động của hệ bánh răng hành tinh.
Chương 5: kết luận và đánh giá.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


LỜI NHẬN XÉT CỦA GVHD
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….
……., ngày…tháng…năm 2015

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


MỤC LỤC
Chương 1: Tổng quan về hộp số……………….................................................6
Chương 2: Cấu tạo và các cụm chi tiết chính………………………………….19
Chương 3: Nguyên lý hoạt động của các loại hộp số tự động…………………44
Chương 4: Nguyên lý hoạt động của hệ bánh răng hành tinh…………………65
Chương 5: kết luận và đánh giá………………………………………………..89

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỘP SỐ TỰ ĐỘNG
1.

Khái quát:

Hiện nay các phương tiện giao thông vận tải là một phần không thể thiếu trong
cuộc sống con người. Cũng như các sản phẩm của nền công nghiệp hiện nay, ô tô
được tích hợp các hệ thống tự động lên các dòng xe đã và đang sản xuất với chiều
hướng ngày càng tăng. Hộp số tự động sử dụng trong hệ thống truyền lực của xe là
một trong số những hệ thống được quan tâm hiện nay khi mua xe ô tô vì những
tiện ích mà nó mang lại khi sử dụng .
Trên xe sử dụng hộp số thường, thì lái xe phải thường xuyên nhận biết tải và tốc độ
động cơ để chuyển số một cách phù hợp. Khi sử dụng hộp số tự động, những sự
nhận biết như vậy của lái xe là không cần thiết. Việc chuyển đến vị trí số thích hợp
nhất được thực hiện một cách tự động theo tải động cơ và tốc độ xe. Với các xe có
hộp số tự động thì người lái xe không cần phải suy tính khi nào cần lên số hoặc
xuống số. Các bánh răng tự động chuyển số tuỳ thuộc vào tốc độ xe và mức đạp
bàn đạp ga.
Một hộp số mà trong đó việc chuyển số bánh răng được điều khiển bằng một ECU
(Bộ điều khiển điện tử) được gọi là ECT-Hộp số điều khiển điện tử, và một hộp số
không sử dụng ECU được gọi là hộp số tự động thuần thuỷ lực. Hiện nay hầu hết
các xe đều sử dụng ECT. Đối với một số kiểu xe thì phương thức chuyển số có thể
được chọn tuỳ theo ý muốn của lái xe và điều kiện đường xá. Cách này giúp cho
việc tiết kiệm nhiên liệu, tính năng và vận hành xe được tốt hơn.
2.

Lịch sử phát triển:

Ngay từ những năm 1900, ý tưởng về một loại hộp số tự động chuyển số đã được
các kỹ sư hàng hải Đức nghiên cứu chế tạo. Đến năm 1938, hộp số tự động đầu
tiên ra đời khi hãng GM giới thiệu chiếc Oldsmobile được trang bị hộp số tự động.
Việc điều khiển ô tô được đơn giản hóa bởi không còn bàn đạp ly hợp. Tuy nhiên
do chế tạo phức tạp và khó bảo dưỡng sửa chữa nên nó ít được sử dụng.
Đến những năm 70 Hộp số tự động thực sự hồi sinh khi hàng loạt hãng ô tô
cho ra các loại xe mới với hộp số tự động đi kèm. Từ đó đến nay hộp số tự động đã

phát triển không ngừng và dần thay thế cho hộp số thường. Khi mới ra đời, hộp số
tự động là loại có cấp và được điều khiển hoàn toàn bằng thủy lực. Để chính xác

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


hóa thời điểm chuyển số và để tăng tính an toàn khi sử dụng, hộp số tự động có cấp
điều khiển bằng điện tử (ECT) ra đời.
Vẫn chưa hài lòng với các cấp tỷ số truyền của ECT, các nhà sản xuất ô tô đã
nghiên cứu, chế tạo thành công một loại hộp số tự động với vô số cấp tỷ số truyền
(hộp số tự động vô cấp) vào những năm cuối của thế kỷ XX cụ thể như sau :.


Hộp số tự động (HSTD), theo công bố của tài liệu công nghiệp ô tô
CHLB Đức, ra đời vào 1934 tại hãng Chysler. Ban đầu HSTD sử dụng
Ly hợp thủy lực và Hộp số hành tinh, điêu khiển hoàn toàn bằng van con
trượt thủy lực, sau đó chuyển sang dùng Biến mômen thủy lực đến ngày
nay, tên gọi ngày nay dùng là AT.



Tiếp sau đó là hãng ZIL (Liên xô cũ 1949) và các hãng Tây Âu khác
(Đức, Pháp, Thụy sĩ). Phần lớn các HSTD trong thời kỳ này dùng hộp số
hành tinh 3, 4 cấp trên cơ sở của bộ truyền hành tinh 2 bậc tự do kiểu
Willson, kết cấu AT.



Sau những năm 1960 HSTD dùng trên ô tô tải và ô tô buýt với Biến
mômen thủy lực và hộp số cơ khí có các cặp bánh răng ăn khớp ngoài,

kết cấu AT.



Sau năm 1978 chuyển sang loại HSTD kiểu EAT (điều khiển chuyển số
bằng thủy lực điện tử), loại này ngày nay đang sử dụng.



Một loại HSTD khác là hộp số vô cấp sử dụng bộ truyền đai kim loại
(CVT) với các hệ thống điều khiển chuyển số bằng thủy lực điện tử,
(cũng là một dạng HSTD).



Ngày nay đã bắt đầu chế tạo các loại truyền động thông minh, cho phép
chuyển số theo thói quen lái xe (thay đổi tốc độ của động cơ băng chân
ga) và tình huống mặt đường, HSTD có 8 số truyền …. Hệ thống truyền
lực sử dụng HSTD được gọi là hệ thống truyền lực cơ khí thủy lực điện
tử, là khu vực có nhiều ứng dụng của kỹ thuật cao, sự phát triển rất
nhanh chóng, chẳng hạn, gần đây xuất hiện loại hộp số có khả năng làm
việc theo hai phương pháp chuyển số: bằng tay, hay tự động tùy thuộc
vào ý thích của người sử dụng.

Hiện nay để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và để tăng tính an toàn khi sử
dụng, các nhà chế tạo đã cho ra đời loại hộp số điều khiển bằng điện tử có thêm
chức năng sang số bằng cần như hộp số thường.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

Ngày nay hộp số tự động đã được sử dụng khá rộng rãi trên các xe du lịch, thậm
chí trên xe 4WD và xe tải nhỏ. Ở nước ta, hộp số tự động đã xuất hiện từ những
năm 1990 trên các xe nhập về từ Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên do khả năng công
nghệ còn hạn chế, việc bảo dưỡng, sửa chữa rất khó khăn nên vẫn còn ít sử dụng.
Hiện nay, cùng với những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, công nghệ chế tạo hộp số
tự động cũng được hoàn chỉnh, hộp số tự động đã khẳng định được tính ưu việt của
nó và dần thay thế cho hộp số thường.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


3.

Phân loại hộp số tự động:
Có nhiều cách để phân loại hộp số tự động
Phân loại theo tỉ số truyền :
•

Hộp số tự động vô cấp: Là loại hộp số có khả năng thay đổi tự động,
liên tục tỷ số truyền nhờ sự thay đổi bán kính quay của các puly.

Hình: 1.3 Hộp số tự động vô cấp

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


•

Hộp số tự động có cấp : Khác với hộp số vô cấp, hộp số tự động có cấp

cho phép thay đổi tỷ số truyền theo các cấp số nhờ các bộ truyền bánh
răng.

Hình 1.4: Hộp số tự động có cấp
Phân loại theo cách điều khiển:
Theo cách điều khiển có thể chia hộp số tự động thành hai loại, chúng khác nhau
về hệ thống sử dụng để điều khiển chuyển số và thời điểm khóa biến mô. Một loại
là điều khiển hoàn toàn bằng thủy lực, loại kia là điều khiển điện tử (ECT), nó sử
dụng ECU để điều khiển và có thêm chức năng chẩn đoán và dự phòng.
Hộp số điều khiển hoàn toàn bằng thủy lực hoạt động bỡi sự biến đổi một cách cơ
khí tốc độ xe thành áp suất ly tâm và độ mở bướm ga thành áp suất bướm ga rồi
dùng các áp suất thủy lực này để điều khiển hoạt động của các ly hợp và phanh
trong trong cụm bánh răng hành tinh, do đó điều khiển thời điểm lên xuống số. Nó
được gọi là phương pháp điều khiển thủy lực.
Mặt khác, đối với hộp số điều khiển điện tử ECT, các cảm biến phát hiện tốc độ xe
và độ mở bướm ga biến chúng thành tín hiệu điện và gởi chúng về bộ điều khiển

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


ECU. Dựa trên tín hiệu này ECU điều khiển hoạt động các ly hợp, phanh thông
qua các van và hệ thống thủy lực.
- Hộp số tự động điều khiển hoàn toàn bằng thủy lực : điều khiển chuyển số cơ
học bằng cách phát hiện tốc độ xe bằng thuỷ lực thông qua van điều tốc và phát
hiện độ mở bàn đạp ga từ bướm ga thông qua độ dịch chuyển của cáp bướm ga.


Loại điều khiển điện tử kết hợp thủy lực

Loại này sử dụng ECU- ECT để điều khiển hộp số thông qua các tín hiệu điều

khiển điện tử.
Sơ đồ tín hiệu điều khiển :
Tín hiệu điện của các cảm biến ( cảm biến tốc độ , cảm biến vị trí chân ga….) và
tín hiệu thủy lực từ bàn đạp ga ( qua cáp chân ga →bướm ga→cảm biến vị trí
bướm ga)→ ECU động cơ → ECT- ECU → Van điện từ → các can sang số → bộ
bánh răng hành tinh và bộ biến mô

Hộp số tự động toytota

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ




Loại điều khiển điện tử hoàn toàn thủy lực:

Loại này sử dụng cáp bướm ga và các tín hiệu điện tử điều khiển để điều khiển hộp
số tự động.
Sơ đồ tín hiệu điều khiển :
Bàn đạp ga → cáp dây ga → cáp bướm ga → van bướm ga , van ly tâm → van
sang số → bộ truyền bánh răng hành tinh và bộ biến mô.

Hộp số tự động điều khiển hoàn toàn thủy lực
- Hộp số tự động điều khiển bằng điện tử: Hộp số này sử dụng áp suất thuỷ lực
để tự động chuyển số theo các tín hiệu điều khiển của ECU. ECU điều khiển các
van điện từ theo tình trạng của động cơ và của xe do các bộ cảm biến xác định, từ
đó điều khiển áp suất dầu thuỷ lực.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

Sơ đồ tín hiệu điều khiển :
Tín hiệu điện từ các cảm biến ( cảm biến chân ga , cảm biến dầu hộp số ,
cảm biến tốc độ động cơ , cảm biến tốc độ xe, cảm biến đếm vòng quay , cảm biến
tốc độ tuabin .. vv )và tín hiệu điện từ bộ điều khiển thủy lực → ECT độngcơ và
ECT → tín hiệu điện đến các van điện từ → bộ biến mô và bánh răng hành tinh.

Phân loại theo cách bố trí trên xe.
- Loại FF: Hộp số tự động sử dụng cho xe có động cơ đặt trước, cầu trước chủ
động. Loại này được thiết kế gọn do chúng được bố trí ở khoang động cơ.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Hộp số loại FF
- Loại FR: Hộp số tự động sử dụng cho xe có động cơ đặt trước, cầu sau chủ động.
Loại này có bộ truyền bánh răng cuối cùng (vi sai) lắp ở bên ngoài nên nó dài hơn.

Hộp số tự động loại FR
4.

Nguyên lí làm việc chung của hộp số tự động.

Dòng công suất truyền động từ động cơ qua biến mô đến hộp số và di chuyển
đến hệ thống truyền động sau đó, nhờ cấu tạo đặc biệt của mình biến mô vừa là
một khớp nối thủy lực vừa là một cơ cấu an toàn cho hệ thống truyền lực cũng
vừa là một bộ phận khuếch đại mô men từ động cơ đến hệ thống truyền lực phía
sau tùy vào điều kiện sử dụng. Hộp số không thực hiện truyền công suất đơn
thuần bằng sự ăn khớp giữa các bánh răng mà còn thực hiện truyền công suất
qua các ly hợp ma sát, để thay đổi tỷ số truyền và đảo chiều quay thì trong hộp

số sử dụng các phanh và cơ cấu hành tinh đặc biệt với sự điều khiển đặc biệt
bằng thủy lực hay điện tử.
GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Trục khuỷu động cơ

Trục sơ cấp của hộp
Bộ truyền hành tinh,

Trục thứ cấp của hộp
5.

Chức năng của hộp số tự động.

Về cơ bản hộp số tự động có chức năng như hộp số thường, tuy nhiên hộp số tự
động cho phép đơn giản hóa việc điều khiến hộp số, quá trình chuyển số êm dịu,
không cần ngắt đường truyền công suất từ động cơ xuống khi sang số. Hộp số tự
động tự chọn tỉ số truyền phù hợp với điều kiện chuyển động của ô tô, do đó tạo
điều kiện sử dụng gần như tối ưu công suất động cơ.
Vì vậy, hộp số tự động có những chức năng cơ bản sau:
- Tạo ra các cấp tỉ số truyền phù hợp nhằm thay đổi moment xoắn từ động cơ đến
các bánh xe chủ động phù hợp với moment cản luôn thay đổi và nhằm tận dụng tối
đa công suất động cơ.
- Giúp cho xe thay đổi chiều chuyển động.
- Đảm bảo cho xe dừng tại chỗ mà không cần tắt máy hoặc tách ly hợp.
Ngoài ra ECT còn có khả năng tự chẩn đoán.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

Điều kiện làm việc của hộp số tự động
Hộp số tự động làm việc trong điều kiện tỷ số truyền luôn thay đổi vì vậy trong
quá trình làm việc các chi tiết nhanh bị mài mòn.
Hộp số tự động nằm dưới gầm xe nên dễ bị bụi bẩn và có khả năng bị va đập gây
hỏng hóc.
6. Ưu , nhược điểm của hộp số tự động
a) Ưu điểm :
- Nó giảm mệt mỏi cho lái xe bằng cách loại bỏ các thao tác cắt ly hợp và thường
xuyên phải chuyển số.
- Nó chuyển số một cách tự động và êm dịu tại các tốc độ thích hợp với chế độ lái
xe do vậy giảm bớt cho lái xe sự cần thiết phải thành thạo các kĩ thuật lái xe khó
khăn và phức tạp như vận hành ly hợp.
- Nó tránh cho động cơ và dòng dẫn động được tình trạng quá tải do nó nối chung
bằng thủy lực qua biến mô tốt hơn so với nối bằng cơ khí .
- Hộp số tự động dùng ly hợp thủy lực hoặc biến mô thủy lực việc tách nối công
suất từ động cơ đến hộp số nhờ sự chuyển động của dòng thủy lực từ cánh bơm
sang tua bin mà không qua một cơ cấu cơ khí nào nên không có sự ngắt quãng
dòng công suất vì vậy đạt hiệu suất cao ( 98 % ).
- Thời gian sang số và hành trình tăng tốc nhanh.
- Không bị va đập khi sang số, không cần bộ đồng tốc .
b) Nhược điểm
- Kết cấu phức tạp hơn hộp số cơ khí .
- Tốn nhiều nhiên liệu hơn hộp số cơ khí .
- Biến mô nối động cơ với hệ thống truyền động bằng cách tác động dòng chất
lỏng từ mặt này sang mặt khác trong hộp biến mô, khi vận hành có thể gây ra hiện
tượng “ Trượt” hiệu suất sử dụng năng lượng bị giảm,đặc biệt là ở tốc độ thấp.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

Tóm lại ta có thể tóm tắt một cách đầy đủ về các loại hộp số như sau:
Hộp số tự động
Hộp số vô cấp
Hộp Số Vô
cấp điều
khiển bằng
dây đai

Hộp số tự động có cấp

Hộp Số
Vô cấp
điều khiển
bằng con
lăn

Hộp Số Có Cấp loại
thường

Số tự động
loại chuyển
số bằng
Côn điều
khiển Thủy
lực

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ

Số tự động

loại thường
chuyển số
bằng Côn
và Phanh.
Điều khiển
thủy lực

Hộp Số Có Cấp loại
điện tử

Số tự động
chuyển số
bằng côn
điều khiển
Thủy lực
và Điện
Tử(ECT,E
CU)

Số tự động
chuyển số
bằng điều
Côn và
Phanh
khiển
Thủy lực
và Điện
Tử(ECT,E
CU).

Đặc Điểm:
Loại hộp số
CVT vận
hành trên
một hệ thống
pu-li, dây đai
thông minh,
hệ thống này
cho phép
một khả
năng biến
thiên vô hạn
giữa số thấp
nhất và số
cao nhất mà
không không
có sự ngắt
quãng giữa
các số.

Đặc
Điểm:
Loại hộp
số CVT
vận hành
trên một
hệ thống
đĩa con
lăn thông

minh, hệ
thống này
cho phép
một khả
năng biến
thiên vô
hạn giữa
số thấp
nhất và số
cao nhất
mà không
không có
sự ngắt
quãng
giữa các
số.

Đặc Điểm:

Đặc Điểm:

Đặc Điểm:

Đặc Điểm:

Sử dụng
biến mô và
côn để vào
số một
cách tự

động.Điều
khiển
chuyển số
bằng thuần
thủy lực
túy

Sử dụng
biến mô và
côn, phanh
để chuyển
số một cách
tự
động.Điều
khiển
chuyển số
bằng Thủy
lực thuần
túy

Sử dụng
biến mô và
côn để vào
số một
cách tự
động.
Chuyển số
bằng côn
điều khiển
Thủy lực

và Điện
Tử(ECT,E
CU).

Sử dụng
biến mô và
côn, phanh
để chuyển
số một
cách tự
động.Điều
khiển
chuyển số
bằng Thủy
lực và Điện
Tử(ECT,E
CU).

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Chương 2: Cấu Tạo Và Các Cụm Chi Tiết Chính
I. Phân loại hộp số tự động
Các hộp số tự động có thể được chia thành 2 loại chính, đó là các hộp số
được sử dụng trong các xe FF (động cơ ở phía trước, dẫn động bánh trước) và các
xe FR (động cơ ở phía trước, dẫn động bánh sau).
Các hộp số của xe FF có một bộ dẫn động cuối cùng được lắp bên trong, còn
các hộp số của xe FR thì có bộ dẫn động cuối cùng (vi sai) lắp bên ngoài. Loại hộp
số tự động dùng trong xe FR được gọi là hộp truyền động.
Trong hộp số tự động đặt ngang, hộp truyền động và bộ dẫn động cuối cùng

được bố trí trong cùng một vỏ hộp. Bộ dẫn động cuối cùng gồm một cặp bánh răng
giảm tốc (bánh răng dẫn và bánh răng bị dẫn), và các bánh răng vi sai.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


II. Bộ biến mô
Bộ biến mô gồm bánh bơm, bánh tuabin, khớp một chiều, stato và vỏ biến
mô chứa tất cả các bộ phận đó. Bộ biến mô được điền đầy ATF do bơm dầu cung
cấp.
1. Cấu tạo
 Bánh bơm
Bánh bơm được bố trí nằm trong vỏ bộ biến mô và nối với trục khuỷu qua
đĩa dẫn động. Nhiều cánh hình cong được lắp bên trong bánh bơm. Một vòng dẫn
hướng được lắp trên mép trong của các cánh để đường dẫn dòng dầu được êm.
GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


 Bánh tua bin
Rất nhiều cánh được lắp lên bánh tuabin giống như trường hợp bánh bơm.
Hướng cong của các cánh này ngược chiều với hướng cong của cánh bánh bơm.

 Stato

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Stato nằm giữa bánh bơm và bánh tua bin. Qua khớp một chiều nó được lắp
trên trục stato và trục này được cố định trên vỏ hộp số
 Khớp một chiều

Khớp một chiều cho phép Stato quay theo chiều quay của trục khuỷu động
cơ. Tuy nhiên nếu Stato định bắt đầu quay theo chiều ngược lại thì khớp một chiều
sẽ khoá stato để ngăn không cho nó quay.

III. Bộ truyền bánh răng hành tinh (Bộ truyền hành tinh)
1. Khái quát chung
Trong các xe lắp hộp số tự động, bộ truyền bánh răng hành tinh điều khiển
việc giảm tốc, đảo chiều, nối trực tiếp và tăng tốc.
Bộ truyền bánh răng hành tinh gồm các bánh răng hành tinh, các ly hợp và
phanh. Bộ truyền bánh răng hành tinh trước và bộ truyền bánh răng hành tinh sau
được nối với các ly hợp và phanh, là các bộ phận nối và ngắt công suất. Hình vẽ
dưới đây là bộ truyền bánh răng hành tinh 3 tốc độ (loại hộp số A130).

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Hình 1.4.2.1b:Cấu tạo của bộ truyền bánh răng hành tinh
1. Cấu tạo
Các bánh răng trong bộ truyền bánh răng hành tinh có 3 loại: bánh răng bao,
bánh răng hành tinh và bánh răng mặt trời và cần dẫn. Cần dẫn nối với trục trung
GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


tâm của mỗi bánh răng hành tinh và làm cho các bánh răng hành tinh xoay chung
quanh.
Thông thường nhiều bánh răng hành tinh được phối hợp với nhau trong bộ
truyền bánh răng hành tinh.

Hình 1.4.2.2d:bộ truyền bánh răng hành tinh

2. Phanh (B1, B2 và B3)
4.4.1 Phanh dải (B1)

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ


Dải phanh được quấn vòng lên đường kính ngoài của trống phanh. Một đầu
của dải phanh được hãm chặt vào vỏ hộp số bằng một chốt, còn đầu kia tiếp xúc
với píttông phanh qua cần đẩy píttông chuyển động bằng áp suất thuỷ lực. Pít tông
phanh có thể chuyển động trên cần đẩy píttông nhờ việc nén các lò xo.

3. Phanh kiểu nhiều đĩa ướt (B2 và B3)
Phanh B2 hoạt động thông qua khớp một chiều số 1 để ngăn không cho các
bánh răng mặt trời trước và sau quay ngược chiều kim đồng hồ. Các đĩa ma sát
được gài bằng then hoa vào vòng lăn ngoài của khớp một chiều số 1 và các đĩa
thép được cố định vào vỏ hộp số. Vòng lăn trong của khớp một chiều số 1 (các
bánh răng mặt trời trước và sau) được thiết kế sao cho khi quay ngược chiều kim
đồng hồ thì nó sẽ bị khoá, nhưng khi quay theo chiều kim đồng hồ thì nó có thể
xoay tự do.

GVHD: TS.NGUYỄN HỮU CHÍ