Bài giảng ngữ văn 7 bài 11 các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm 10

KIỂM TRA BÀI CŨ

1. Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho
mạch cảm xúc nảy sinh, người viết hồi tưởng kỉ niệm
quá khứ, suy nghĩ về hiện tại,mơ ước tới tương lai,
tưởng
tượng cầu
nhữngcủa
tình huống
hoặcbiểu
vừa
2. Yêu
một gợi
bàicảm,
văn
quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể hiện cảm xúc.

1. Để tạo ý cho bài văn
biểu cảm, khơi nguồn cho
cảm đối với người viết phải như thế
mạch
cảm
xúc
nảy
sinh,
nào?
viết
cần
gì?
2.người

Yêu cầu của
một bài
văn làm
biểu cảm
đối với người
viết phải chân thật và sự việc nêu ra phải có trong kinh
nghiệm. Được như thế bài văn mới làm cho người đọc
tin và đồng cảm.


Bài 11 tiết 44- tuần 11
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

1. Bài tập 1:


Bài 11 tiết 44- tuần
11

Đoạn 1
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rãi khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mái thấp quay lộn vào nương sa.

1.Hãy chỉ ra
các yếu tố tự
sự vàTự
miêu

sự tả
trong bài “Bài
ca nhà tranh bị
Miêu tả:
gió thu
phá”
có vai
trò và
nêu tạo
ý bối
nghĩa
chung
của cảnh
chúng
đối
với bài thơ.


Bài 11 tiết 44- tuần
11

Đoạn 2
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy, lòng ấm ức!
Tự sự kết
Hợp với
Biểu cảm

-Uất ức vì già yếu


Bài 11 tiết 44- tuần
11

Đoạn 3
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa,mưa mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ ghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?

1.Hãy chỉ ra các
yếu tố tự sự và
miêu tả trong bài
“Bài Tự
ca sự,nhà
tranh miêu
bị gió tả
thu
phá” và nêu ý
nghĩa của chúng
đối với đoạn 3 của
bàiBi
thơ.
ểu cảm:

Cam phận


Bài 11 tiết 44- tuần
11

Đoạn 4

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được
Quay về chống gậy lòng ấm ức
Thuần tuý biểu cảm:
Tình cảm cao thượng,
vị tha vươn lên sáng ngời


Bài 11 tiết 44- tuần 11
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

1. Bài tập 1:
Đoạn 1:Tự sự (2 câu đầu) miêu tả (3 câu sau): Bối
cảnh chung
Đoạn 2:Tự sự + biểu: Uất ức vì già yếu
Đoạn 3:Tự sự, miêu tả (câu 11 câu 16) và biểu
cảm (Câu 17câu 18): Đau xót nhục nhằn.
Đoạn 4:Biểu cảm trực tiếp: tình cảm cao thượng vị
tha

Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để
khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng
xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đ ặn như gan bàn chân
người khác. Mu bàn chân chân móc trắng, bong da từng bãi, lại có nốt lấm tấm .
Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hoà muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốt mộc.
Khi ngủ bố rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân. Rượu tê thấp không tài
nào xo bóp khỏi.
Bố đi chân đất. bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ
thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. bố tất bật
đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm.
Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẫn mòn, cái
cần câu bóng đầu tay cầm … con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy
tra tông đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.
Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm
sương dãi nắng đã thành bệnh.
(Duy Khán, tuổi thơ im lặng)


Bài 11 tiết 44- tuần 11

I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

Bài tập 1.
Bài tập 2.

BT2:

Miêu không

tả: bàn chân
- a)Nếu
có
bố,
chuyện:
a)kểHãy
chỉbố
rangâm
các
yếu
tố tự
sự
và
chân
nước
muối: tảCảm
yếu
tố
miêu
và
miêu
tả
thì
yếu
tố
xúc thương bố.
sự sựcảm
trong
biểu
có đoạn

thể
b)
Nếubản
khôngtuổi
có yếu
tố
văn
thơ
bộc
lộ
được
hay
miêu tả, tự sự thì yếu tố
im cảm
lặngkhông
củabộcnhà
không?
biểu
lộ
văn Duy Khán?
được


Bài 11 tiết 44- tuần 11

I. TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM

Bài tập 1.
Bài tập 2.
a)

b) Đoạn văn miêu tả,
tự sự trong niềm hồi
tưởng. Hãy cho biết
tình cảm đã chi phối
tự sự và miêu tả như
thế nào?

-Miêu tả và tự sự chỉ nhằm khêu
b)Tự
sự xúc
và miêu
tả gópnhằm
phần mục
khêu
gợi
cảm
chứ không
gợi kể
cảm
xúc, miêu
gửi gắm
đích
chuyện,
tả sự cảm
việc. xúc,
không có hai yếu tố này, yếu tố biểu
cảm không thể hiện được.

Bài 11 tiết 44- tuần 11
I.TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢM
II. LUYỆN TẬP :

Bài tập 1:

BàiBài
tập
tập1:2: kể lại nội dung bài
bài ca nhà tranh bị gió thu phá
: Chuyện
đổivăn
tóc xuôi
rối lấy
của- Tự
Đỗ sự
Phủ
bằng bài
kẹocảm
mầm
ngày trước.
biểu
.
- Miêu tả: Cảnh chảy tóc…
- Biểu cảm: Lòng nhớ thương mẹ
khôn xiết.


HƯỚNG DÃN HỌC TẬP VÀ SOẠN BÀI Ở NHÀ
1. Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 2 còn lại.

2. Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm
văn học (tuần 13)

3. Chuẩn bị bài mới:
- Đọc trước ở nhà bài văn “Cảm nghĩ về một bài ca dao”
và trả lời câu hỏi:
* Cho biết Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy đọc liền
mạch bài ca dao đó.


GV giảng dạy : Hà Thị An Khương

Chào mừng quý Thầy cô đến dự tiết dạy
Ngữ văn 8 - Lớp 8A1