Bài giảng Ngữ văn 7 bài 13 Điệp ngữ 3

Bài 13

Tiết 55:

Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

TaiLieu.VN


Kiểm tra bài
tròn vào chữ cái đứng trước đáp án đúng trong
cũ:1.cácKhoanh
câu sau:
Định nghĩa nào đúng với thành ngữ?
A. Là loại cụm từ có cấu tạo tự do, không cố định, biểu
thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
B. Là loại câu có cấu tạo tự do, không cố định, biểu thị
một ý nghĩa hoàn chỉnh.
C. Là loại cụm danh từ có cấu tạo cố định, biểu thị
một ý nghĩa hoàn chỉnh.
D. Là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.
2. Xác định thành ngữ trong câu sau:
Những ngày đông giá rét cắt da cắt thịt, mọi người đều
muốn ở trong nhà.

TaiLieu.VN

Bài 13- Tiết 55: Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

TaiLieu.VN


Ví dụ 1:

“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”

“…Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ
trứng hồng tuổi thơ.”

(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)
+)Nghe: nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa.
+)Vì: nhấn mạnh nguyên nhân chiến đấu của người chiến sĩ.

TaiLieu.VN

Em hiểu thế nào là điệp ngữ?
Tác dụng của điệp ngữ?

TaiLieu.VN


Ví dụ 2:
a,“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”
( Xuân Quỳnh )

b, Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều…
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.

c,Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí
Minh muôn năm !

Phút giây
thiêng Anh gọi Bác ba lần.
( Tố Hữu )

( Phạm Tiến Duật )

d, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )

TaiLieu.VN


a,Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…
( Xuân Quỳnh )

b, Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều…
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa

Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )

d, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )

Điệp ngữ là một từ, một ngữ.
TaiLieu.VN


c,Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí
Minh muôn năm !
Phút giây
thiêng Anh gọi Bác ba( lần.
Tố Hữu )

Điệp ngữ là một câu.

TaiLieu.VN


… “Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”…
(Lượm - Tố Hữu )

Điệp ngữ là một đoạn.
TaiLieu.VN


Ghi nhớ 1/152:
Khi nói hoặc viết người ta
có thể dùng biện pháp lặp lại từ
ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi
bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp
lại như vậy gọi là phép điệp ngữ;
từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.

TaiLieu.VN


Bài tập: Dòng nào nói đúng về điệp ngữ?
A. Lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu, một
đoạn) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
B. Lặp lại một dấu thanh nào đó để tạo nhạc
điệu đặc biệt cho câu thơ, câu văn.
C. Lặp lại phụ âm đầu hoặc phần vần của
tiếng để tạo ấn tượng độc đáo.

TaiLieu.VN

Bài tập nhanh:
Xác định và nêu tác dụng của điệp ngữ
trong đoạn văn sau.
a)… “ Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ
nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo
vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến
đấu!”…
(Thép Mới)
b) Buổi sáng mùa hè, sân trường ngập tràn sắc nắng. Nắng
nhảy nhót trên những tán lá, nắng nhuộm vàng những sắc
hoa, nắng đậu trên vai áo của cô, của bạn. Nắng làm bừng
sáng lớp học, bừng sáng những gương mặt học trò.
(Sưu tầm)
TaiLieu.VN


Ví dụ :

a,“Trên đường hành quân
xa Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”

b, Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn

Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều…
[…]
( Xuân Quỳnh )
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
c,Hồ Chí Minh muôn năm!
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
Hồ Chí Minh muôn năm!
( Phạm Tiến Duật )
Hồ Chí
Minh muôn năm !
Phút giây
d, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
thiêng Anh gọi Bác ba( lần.
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Tố Hữu )
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )
TaiLieu.VN


Thảo luận nhóm:
Nhận xét vị trí, gọi tên và nêu tác dụng của các
điệp ngữ trong từng ví dụ.
Nhóm 1: Phần a
Nhóm 2: Phần b
Nhóm 3: Phần c
Nhóm 4: Phần d
TaiLieu.VN

Ví dụ :

Nhận xét vị trí, gọi tên và nêu tác dụng của các điệp ngữ
trong từng ví dụ.
a,Trên đường hành quân xa
b, Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Dừng chân bên xóm nhỏ
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
“Cục… cục tác cục ta”
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều…
Nghe xao động nắng trưa
[…]
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Nghe gọi về tuổi thơ…
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Xuân Quỳnh )

NHÓM 1.
c,Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí
Minh muôn năm !
Phút giây
thiêng Anh gọi Bác ba( lần.
Tố Hữu )

NHÓM 3.
TaiLieu.VN

( Phạm Tiến Duật )

NHÓM 2.
d, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )

NHÓM 4.


a,“Trên đường hành quân
xa Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ…”
( Xuân Quỳnh )

TaiLieu.VN

Điệp
ngữ
cách

quãng


b, Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều…
[…]
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )

c,Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí
Minh muôn năm !
Phút giây
thiêng Anh gọi Bác ba( lần.
Tố Hữu )

TaiLieu.VN

Điệp
ngữ
nối
tiếp


d, Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu

Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Đoàn Thị Điểm )

TaiLieu.VN

Điệp
ngữ
chuyển
tiếp


Ví dụ a

Điệp ngữ
cách quãng

Ví dụ b + c

Điệp ngữ
nối tiếp

Ví dụ d

Điệp ngữ
chuyển tiếp

TaiLieu.VN

Ghi nhớ 2/152:
Điệp ngữ có nhiều dạng:
điệp ngữ cách quãng, điệp
ngữ nối tiếp, điệp ngữ
chuyển tiếp (điệp ngữ
vòng).

TaiLieu.VN


Ví dụ:
1. Con bòđang gặm cỏ. Con bò chợt ngẩng lên. Con bò rống ò ò.

2. Trưa nay, tôi đi học về. Tôi ăn cơm. Tôi đi ngủ.

a, Tìm những từ lặp lại trong hai câu văn trên?
b, Cách lặp lại đó có phải là điệp ngữ không? Vì sao?

TaiLieu.VN


Bài tập 1: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước đáp án đúng:
1. Dùng điệp ngữ trong câu khi viết hay khi nói nhằm mục đích gì?
A. Làm cho người nghe chú ý đến điều mình đề cập.
B. Tạo ra nhạc điệu cho câu văn hay câu thơ.
C. Làm nổi bật điều được nói đến, gây ấn tượng và cảm xúc mạnh.
D. Để tiết kiệm từ ngữ tối đa, tăng hiệu quả diễn đạt.
2. Điệp ngữ có những dạng chính nào?
A. Điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ cách quãng.
B. Điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp.

C. Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ chuyển tiếp.
D. Điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ chuyển tiếp.
TaiLieu.VN


Bài tập 1/ 153: Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích
sau đây và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám
mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng
minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự
do! Dân tộc đó phải được độc lập!
(Hồ Chí Minh)

Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm, biển lặng mới yên tấm lòng.
TaiLieu.VN

(Ca dao)


Bài tập 2/ 153 Tìm điệp ngữ trong
đoạn trích sau đây và nói rõ đấy
là những dạng điệp ngữ gì?

Vậy mà giờ đây, anh em tôi sắp
phải xa nhau. Có thể sẽ xa nhau

Điệp ngữ cách quãng

mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một
giấc mơ. Một giấc mơ thôi.
Điệp ngữ chuyển tiếp
TaiLieu.VN

(Khánh Hoài)


Bài tập 3/153 a) Theo em, trong đoạn văn sau đây, việc
lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm hay
không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà
em, em trồng rất nhiều hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa
thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em
trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau
vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em…

b) Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho tốt hơn.
( Về nhà).

TaiLieu.VN