phương pháp rèn luyện kỹ năng đá cầu cho bậc thcs

Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
phần i : mở đầu

1. Lí DO CHọN Đề TàI :

Tháng 3 1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi toàn dân tập thể
dục. Ngời viết: Giữ gìn dân chủ, xây dựng nớc nhà, gây đời sống mới, việc
gì cũng cần có sức khỏe mới thành công. Mỗi ngời dân yếu ớt, tức là làm cho
cả nớc yếu ớt một phần. Mỗi ngời dân khỏe mạnh là góp phần làm cho cả nớc khỏe mạnh. Vì thế tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của ngời dân yêu nớc.
Trong hoạt động giảng dạy của các nhà trờng hiện nay, đặc biệt là trờng THCS. Môn thể dục (TD) chiếm một vị trí khá quan trọng, đây là một
môn học có nhiệm vụ bảo vệ và nâng cao sức khoẻ cho học sinh ( HS ), giúp
các em hình thành và phát triển nhân cách toàn diện để trở thành con ngời
thời đại mới.
Sự phát triển toàn diện của con ngời đợc hiểu là sự phát triển hài
hoà ở 3 yếu tố cơ bản : Trí năng Thể năng Tâm năng. Thời đại CNH
HĐH đòi hỏi con ngời nhân văn con ngời công nghệ mới trên cơ sở phát
triển Đức dục Trí dục Mỹ dục, thì nhất thiết giáo dục sức khoẻ phải là
vấn đề hàng đầu của con ngời trong một xã hội phát triển.
Dựa trên kiến thức về xã hội học. Ta thấy, thể dục thể thao (TDTT) ra
đời từ thời cổ đại và nó đợc thể hiện rõ nét ở lịch sử các kỳ Đại hội
OLEMPIC. Thế vận hội OLEMPIC đã xuất hiện từ 776 năm trớc Công
nguyên. Nh vậy từ thời kỳ cổ đại con ngời đã coi giáo dục sức khoẻ là vấn đề
hàng đầu của mọi hoạt động tự nhiên và xã hội; nh thế nó phát triển liên tục
theo nhịp điệu của thời gian, theo sự phát triển của loài ngời, con ngời càng
tiến hoá, càng hiện đại bao nhiêu thì vấn đề giáo dục sức khoẻ càng quan
trọng bấy nhiêu.
Trở lại với lĩnh vực giảng dạy bộ môn TD ( giáo dục sức khoẻ ) ở trờng
THCS. Nhằm thúc đẩy sự phát triển hài hoà của cơ thể nh: T thế ngay ngắn,
cơ thể phát triển cân đối, nâng cao khả năng chức phận của cơ thể nh: Tăng
cờng trao đổi chất, rèn luyện thần kinh thăng bằng, phát triển hợp lí các tố

chất thể lực. Môn TD là môn học hầu hết các học sinh rất hứng thú, say mê,
đặc biệt đặc biệt là môn thể thao Đá cầu.
- ở Việt Nam Đá cầu có từ xa xa và đợc ông cha ta dùng làm phơng
tiện quan trọng để rèn luyện sức khoẻ cũng nh thể lực và võ thuật cho quân
sĩ. Nó cũng đóng vai trò tích cực trong việc tổ chức vui chơi giải trí lành
mạnh vào các dịp Lễ hội. Đá cầu là một trong số ít môn thể thao không cần
điều kiện sân bãi dụng cụ phức tạp đắt tiền. Học sinh có thể tự làm đợc ,
ngoài ra đá cầu còn là nội dung không thể thiếu đợc trong hội khoẻ Phù
Đổng. Và đặc biệt hơn gần đây tại Seagame 21 tổ chức tại Việt Nam môn Đá
cầu đã đợc đa vào thi đấu chính thức và các đấu thủ Việt Nam chúng ta đã
dành đợc nhiều thứ hạng cao trong khu vực và chúng ta còn dành đợc nhiều
thứ hạng trên phạm vi toàn thế giới.
Vì vậy đa môn thể thao đá cầu vào học chính khoá trong môn học Thể
dục tại trờng THCS là một điều cần thiết, nhằm rèn luyện cho học sinh sự
nhanh nhẹn, khéo léo , đầu óc t duy sáng tạo trong thi đấu. Qua đó nhằm đào
tạo phát huy bồi dỡng tài năng cho hội khoẻ Phù Đổng và bồi dỡng nhân tài
cho đất nớc.
Nh vậy để có một nền TDTT phát triển tốt cả về chất và lợng ngời ta
cần phải thực hiện từ gốc. Từ ngời tập và cụ thể trớc tiên là từ thế hệ trẻ
Thanh, Thiếu niên chủ nhân tơng lai của Đất nớc.Từ rèn luyện kỹ năng Đá
1

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
cầu cho HS, cũng là rèn luyện cái gốc của nền văn hoá TDTT tiên tiến. Giải
quyết vấn đề này bằng phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu cho HS
bậc THCS . Là tên Sáng Kiến Kinh Nghiệm cũng là vấn đề tôi toàn

tâm, toàn ý nghiên cứu và bằng các biện pháp chuyên môn cụ thể để
TDTT phải đợc rèn luyện cùng với kỹ năng có ý nghĩa của khoa học bộ
môn Thể Dục Giáo Dục Sức Khoẻ.
Vì vậy bản thân là một GV đợc đào tạo chính quy cơ bản để giảng dạy
môn TD, qua 6 năm kinh nghiệm tôi quyết định nghiên cứu Sáng Kiến Kinh
Nghiệm Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu cho học sinh bậc THCS
với mong muốn trớc tiên là giúp cho các bài giảng của tôi đạt kết quả cao,
bài học của HS sẽ phong phú hơn. Đặc biệt là trang bị cho các em hệ thống
các bài tập, động tác, trò chơi, phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu, giúp
cho nền tảng của văn hoá TDTT phát triển chắc chắn và toàn diện hơn nói
chung và HS trờng THCS Hán Đà nói riêng.

2. Mục đích nghiên cứu:

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu
cho học sinh bậc THCS , với mục đích thông qua giờ TD chính khoá,
nhằm tạo cho HS phơng pháp tích cực chủ động trong tập luyện TDTT.
Nhằm hớng dẫn các em HS trờng THCS phơng pháp tập luyện Đá cầu bằng
cách tạo cho các em hứng thú tập luyện TDTT, hớng dẫn các em những bài
tập, động tác rèn luyện kỹ năng Đá cầu.

3. Đối tợng nghiên cứu :

- Kỹ năng Đá cầu của 248 Học sinh trờng THCS xã Hán Đà.

4. giới hạn phạm vi nghiên cứu :

Đề tài không nghiên cứu về lý luận dạy học nói chung; không đi sâu
vào phơng pháp dạy học của bộ môn. Sáng Kiến Kinh Nghiệm này chỉ giới
hạn cụ nh tên của Đề tài Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu cho học

sinh bậc THCS .

5. nhiệm vụ nghiên cứu :

Rèn luyện cho HS ý thức Tự giác Tích cực Chủ động trong tập
luyện TDTT qua giờ TD chính khoá, cũng nh tự tập luyện hằng ngày nói
chung và Rèn luyện kỹ năng Đá cầu cho HS trờng THCS nói riêng.

6. phơng pháp nghiên cứu :
Đà.

1. Điều tra, khảo sát thực trạng dạy và học TD ở trờng THCS xã Hán

2. Phỏng vấn các bạn đồng nghiệp ( GVTD ) các trờng bạn nh: THCS
Vĩnh Kiên, THCS xã Yên Bình, THCS Đại Minh và học sinh trờng THCS
xã Hán Đà.
3. Quan sát tình hình phát triển TDTT ở địa phơng, nhà trờng, và quá
trình tập luyện TDTT của HS ở trờng cũng nh ở nhà.
4. Phân tích các đối tợng HS, thực trạng môn học và tổng hợp các kỹ
năng chuyên môn.

7. thời gian nghiên cứu :

- Trong hai năm học: Năm học 2008 2009 và năm học 2009
2010. Trên đối tợng học sinh trờng THCS xã Hán Đà.
Phần II : nội dung đề tài

Chơng I : cơ sở lý luận của đề tài :
2

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
Theo Từ Điển Tiếng Việt: Phơng pháp là tuần tự cần làm theo
trong những bớc có quan hệ với nhau khi tiến hành công việc có mục đích
nhất định. Với TD phơng pháp giảng dạy mới nhằm tạo cho mỗi một giờ
lên lớp tránh đợc việc làm mẫu quá nhiều, tránh đợc việc giải thích quá kỹ về
kỹ thuật, động tác và loại trừ đợc không khí căng thẳng trong buổi tập. Qua
đó tạo cho giờ học luôn có một không khí vui tơi, nhẹ nhàng nhng hiệu quả,
giúp cho các em học mà chơi, chơi mà học đạt đợc kết quả cao. Nhằm phát
huy đợc tính năng động sáng tạo tích cực chủ động của HS. Muốn
đạt đợc kết quả trên đòi hỏi ngời GV phải có sự tích cực, sáng tạo trong hoạt
động dạy học, nhằm đạt đợc mục tiêu đổi mới phơng pháp dạy học cho phù
hợp.
Cũng theo Từ Điển Tiếng Việt thì : Kỹ năng là khả năng thực hành
thành thạo những hiểu biết
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá cầu
cho học sinh bậc THCS . Nhằm tích cực hoá hoạt động học tập của HS dới
sự tổ chức, hớng dẫn của GV. Tức là GV chỉ đạo, tổ chức hoạt động để giúp
HS chủ động tham gia các hoạt động, chủ động chiếm lĩnh nội dung học tập,
nhằm phát huy tính Tích cực Chủ động Tự giác Sáng tạo của HS,
phù hợp với đặc điểm môn TD; Bồi dỡng phơng pháp Tự học, rèn luyện kỹ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm
vui, hứng thú học tập cho HS. Qua đó ta thấy cốt lõi của việc đổi mới PPDH
TD ở trờng THCS: Là giúp HS hớng tới việc học tập chủ động, lấy quá trình
tự tập luyện TDTT hằng ngày là chính. Chống lại thói quen học tập thụ động.
Bởi lẽ TD cần phải đợc tập luyện thờng xuyên mới có tác dụng tốt đối với
sức khoẻ con ngời.

*Cơ sở pháp lý:
Hán Đà là một xã nằm ở Đông Nam Huyện Yên Bình. Tổng diện tích
đất Tự nhiên là 2239 ha. Dân số: 1027 hộ, 4283 nhân khẩu. Trong đó 99%
dân số sống bằng nghề Nông và Nông Lâm kết hợp. Vì vậy các em học
sinh trong địa bàn xã Hán Đà nói chung và học sinh THCS Hán Đà nói riêng,
thờng là học ở trờng một buổi còn một buổi ở nhà lao động phụ giúp gia đình
nh: Chăn thả Trâu, Bò, lên nơng chè, hay nơng sắn Không nh HS Thị Trấn,
Thị Xã, các em có điều kiện để học tập cả 2 buổi hoặc chơi những môn Thể
thao hiện đại nh: Cầu Lông, Bóng bànáp với điều kiện thực tế của địa phơng và của nhà trờng thì Đá cầu là phù hợp với Học sinh nông thôn nhất.
Điều kiện phục vụ môn TD ở trờng THCS Hán Đà lại có nhiều thuận
lợi: Về sân bãi. Nhà trờng có sân TD riêng biệt, tách rời khu lớp học và tơng
đối bằng phẳng, dài khoảng 75m, và rộng khoảng 35m. Là điều kiện tốt cho
môn TD và luyện tập TDTT; 100% HS trong giờ TD đi giầy Đồng thời đợc
sự quan tâm của BGH nhà trờng và chính quyền địa phơng.
Hội khoẻ Phù Đổng huyện Yên Bình năm 2003 nhà trờng chỉ có một
HS tham gia ở nội dung Nhảy cao, là em Đỗ Thị Nhung HS lớp 7 mặc dù
không đợc chuẩn bị lâu dài về chuyên môn, mà chỉ qua những buổi tập chính
khoá, em cũng đã đạt thành tích cao là đạt giải Ba nội dung Nhảy Cao. năm
2007 là em: Mai Văn Tùng lớp 9 đạt giải nhất Nhảy cao.
Nhng vấn đề là với tất cả đối tợng HS, điều kiện thực tế của nhà trờng,
địa phơng. Cần rèn từ gốc, từ điều kiện thực tế của HS, mà rèn luyện Kỹ
năng Đá cầu cho HS các trờng THCS nói chung và HS trờng THCS Hán Đà
nói riêng.

Chơng II : Thực trạng của đề tài:
3

Nguyễn Văn Linh

Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
- Qua điều tra thực trạng môn Đá cầu của HS trờng THCS Hán Đà.
- Đá cầu:
- Năm 2004 : Giỏi là 12%; Khá là 43%; Trung bình là 45%
- Năm 2005 : Giỏi là 13%; Khá là 47%; Trung bình là 40%
- Năm 2006 : Giỏi là 12%; Khá là 42%; Trung bình là 46%
- Năm 2007 : Giỏi là 15%; Khá là 50%; Trung bình là 35%
- Năm 2008 : Giỏi là 21%; Khá là 47%; Trung bình là 32%

Chơng iii : giải quyết vấn đề :

Trong thực tiễn trình độ phát triển TDTT hiện nay đòi hỏi ngời tập
phải có sự chuẩn bị lâu dài. Quá trình huấn luyện thể thao cho Thanh thiếu
niên thờng chia một cách quy ớc toàn bộ quá trình huấn luyện nhiều năm
thành 4 giai đoạn chủ yếu :
.
.
1. Sơ bộ
2. chuyên môn hoá thể thao ban đầu
3. huấn luyện chuyên sâu trong môn thể thao tự chọn
4. hoàn thiện thể thao.
- Tất nhiên không thể có giới hạn rõ ràng giữa các gian đoạn này. ở
giai đoạn đầu, khi áp dụng một số lợng lớn các bài tập phát triển chung và
chuyên môn lấy từ các môn thể thao khác nhau thì ngời tập sẽ có đợc trình
độ huấn luyện thể lực chung tốt. Việc chuẩn bị thể lực chuyên môn, lúc đầu,
chiếm một vị trí không lớn. Song sau này, khi đạt đợc kỹ xảo thể thao cao,
việc huấn luyện thể lực chuyên môn trở lên có u thế hơn với việc huấn luyện
thể lực chung.
- Một trong những điều kiện chủ yếu để đạt đợc thành tích thể thao

cao trong mô Đá cầu là trình độ huấn luyện về kỹ thuật - sức mạnh - tốc độ
của ngời tập. ở đây cần hiểu, huấn luyện tốc độ sức mạnh là việc phối hợp
có hiệu quả các phơng tiện và phơng pháp giáo dục tổng hợp sức nhanh và
sức mạnh. Việc huấn luyện nh vậy, đặc biệt trong lứa tuổi thanh thiếu niên,
giúp tạo ra các điều kiện cần thiết, thuận lợi để nắm vững kỹ thuật thể thao
hợp lý và giảm sai lầm xuất hiện do trình độ huấn luyện thể lực cha đủ.
- Chính vì vậy cùng với việc nâng cao thành tích của ngời tập, việc
huấn luyện thể lực ngày càng trở chuyên sâu và định hớng hơn. Vì vậy giáo
viên và học sinh cần phải hình dung rõ ràmg sự hoạt động của cơ bắp trong
tất cả những bài tập chủ yếu, xác định những nhóm cơ chịu lợng vận động
chủ yếu, biết phát triển sức mạnh đến mức nào là cần thiết đối với từng nhóm
cơ riêng biệt, ( trên cơ sở so sánh với các chỉ tiêu tơng ứng ở những vận động
viên xuất sắc trong môn Đá cầu của mình ). Nhiệm vụ của giáo viên là sử
dụng đúng các phơng tiện, xác định đợc các phơng pháp áp dụng trên từng
giai đoạn ( những bài tập nào có số lợng bao nhiêu, trọng lợng lực cản bao
nhiêu).

Bài tập chuyên môn để giảng dạy và
huấn luyện học sinh đá cầu
4

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS

I. Bài Tập cho học sinh lớp 6

1.Tâng cầu bằng đùi:

- Chuẩn bị : Đứng chân thuạn phía sau hơi co gối, nửa bàn chân trên
chạm đất, trọng tâm dồn vào chân trớc. Tay cùng phía với chân thuận cầm
cầu, tay kia buông tự nhiên, mắt nhìn cầu.
- Động tác : Tung cầu lên cao khoảng 0,3 - 0,5m cách ngực khoảng
0,2 0,4 m, mắt nhìn theo cầu để dự đoán hớng cầu rơi, co gối chân thuận,
dùng đùi tâng cầu lên cao. Tiếp theo di chuyển theo hớng cầu rơi để tâng cầu
lên. Tâng đợc cầu liên tục, không để cầu rơi là thớc đo đánh giá mức độ thực
hiện kỹ thuật và khả năng khéo léo của mỗi ngời.

2. Tâng cầu bằng má trong bàn chân:

- Chẩn bị : Đứng hai chân giạng rộng bằng vai hoặc nhỏ hơn một
chút, tay thuận cầm cầu cao ngang thắt lng, hớng về phía trớc bụng, lòng bàn
tay hớng lên cao cách bụng 0,15 - 0,25m, tay kia buông tự nhiên, mắt nhìn
theo cầu.
- Động tác : Tay cầm cầu hơi hạ cổ tay và cẳng tay xuống một chút để
lấy đà rồi tung cầu lên cao (khoảng 0,4 0,6m cách ngực về phía trớc
khoảng 0,3 0,8m). Mắt nhìn theo cầu, di chuyển nhanh về phía cầu rơi
xuống. Dồn trọng tâm vào chân trụ, chân thuận co cẳng chân hớng má trong
bàn chân lên cao để tâng cầu. Tiếp theo hạ chân xuống, di chuyển về phía
cầu rơi, rồi lại nhanh chóng và khéo léo dùng má trong bàn chân tiếp tục
tâng cầu. Động tác lặp lại nh vậy sao cho số lần tâng cầu liên tục đợc càng
nhiều càng tốt.

3. Chuyền cầu theo nhóm hai ngời :

- Chuẩn bị : Hai ngời đứng đối diện nhau cách 1 3m. Một ngời tay
thuận cầm cầu.
- Động tác : Ngời cầm cầu tung nhẹ cầu lên cao khoảng 0,2 0,3m.

Khi cầu rơi xuống thì dùng má trong bàn chân hoặc đùi chuyền cầu về phía
trớc cho bạn đối diện. Ngời đứng đối diện di chuyển nhanh về hớng cầu bay
đến, dùng má trong bàn chân hoặc đùi tâng cầu ngợc chở lại ngay cho bạn.
Trờng hợp khó tâng cầu trở lại ngay cho bạn, có thể tâng cầu tại chỗ 1 - 2 lần
để chỉnh hớng và lấy lại thăng bằng, sau đó chuyền cầu lại cho bạn. Bài tập
tiếp tục nh vậy, nếu cầu rơi , nhanh chóng nhặt cầu lên để tiếp tục tập.
`

4. Chuyền cầu theo nhóm 3 ngời :

- Chuẩn bị : Ba ngời đứng theo ba dỉnh của một tam giác, ngời nọ
cách ngời kia khoảng 1 3m, mặt quay vào trong. Một trong ba ngời tay
thuận cầm cầu.
- Động tác : Ngời cầm cầu dùng tay tung cầu lên cao, sau đó dùng má
trong bàn chân hoặc đùi chuyền cầu sang cho bạn bên cạnh. Bạn bên cạnh
hơi xoay ngời về phía bạn chuyền cầu cho mình để đón cầu. Có thể tâng cầu
tại chỗ 1 2 làn để chỉnh cầu, rồi chuyền cầu cho bạn thứ 3 hoặc chuyền
cầu ngay ở lợt chạm cầu đầu tiên. Động tác tiếp tục nh vậy, số lần chuyền
cầu không để rơi cầu càng nhiều càng tốt. Khi để cầu rơi, nhanh chóng nhặt
cầu để tiếp tục bài tập.

5

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS

II. Bài Tập cho học sinh lớp 7

1. T thế huẩn bị và di chuyển :

- T thế chuẩn bị : Đứng hai chân rộng bằng vai hoặc chân trớc chân
sau, hai gối hơi chùng, thân trên hơi ngả về trớc, trọng tâm cơ thể dồn đều
vào hai chân hoặc dồn nhiều vào chân trớc, hai tay buông tự nhiên, mắt dõi
theo cầu.
- Di chuyển :
+ Bớc trợt ngang : Để đón cầu bay cao ở hai bên than, cần sử dụng bớc trợt
ngang. Cầu bay sang phía bên phải, thì chân phải bớc trớc. Khi bớc, cả hai
chân đều trợt là là sát mặt sân, ngực hớng về trớc, mắt nhìn theo cầu.
+ Bớc trợt chếch : Để đón cầu của đối phơng bay bổng ở phía trớc chếch
theo một góc nào đó, do đó để đón cầu cần bớc trợt chếch về hớng đó. Cầu
rơi về phía nào thì chân cùng phía đó bớc trớc, sau đến chân kia, cả hai chân
đều trợt là là sát mặt sân chếch về hớng cầu đến.
- Chạy : Trong đá cầu, chạy thờng đợc sử dụng nhiều hơn cả, gồm
chạy về trớc, chạy lùi, sang ngang, chếch về trớc. Khi chạy, bàn chân nâng
cao khỏi mặt đất hơn bớc trợt và khi chạm đất chủ yếu bằng nửa bàn chân
trên, thân hớng về hớng chạy, mắt nhìn theo cầu.

2. Tâng cầu bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : Đứng chân trụ trớc (chân khác chiều với tay cầm cầu), cả
bàn chân chạm đất. Chân đá (chân cùng chiều với tay cầm cầu) phía sau
chạm đất bằng nửa bàn chân trên. Tay cầm cầu cao ngang thắt lng và cách
ngời khoảng 0,2 0,3m, đế cầu trên ngón tay 3 và 4, bàn tay ngửa và khum
lại để đỡ cầu. Tay kia co tự nhiên, trọng tâm cơ thể dồn nhiều vào chân trớc.
Mặt hơi cúi nhìn theo cầu.
- Động tác : Tung nhẹ cầu lên cao khoảng 0,3 0,8m, co chân sau
nâng đùi lên cao sao cho mu bàn chân hớng về phía cầu rơi. Khi cầu rơi

xuống đến khoảng hợp lý, dùng mu bàn chân tâng cầu lên cao ở độ cao hợp
lí. Trong trờng hợp cầu rơi hơi xa với vị trí đứng, hơi ngả tân ra sau vơn cẳng
chân đón cầu. Đôi khi cần di chuyển 1 2 bớc hoặc xoay ngời để vơn cẳng
chân đón cầu.

3. Chuyền cầu bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : T thế chuẩn bị gần giống nh khi đứng chuẩn bị tâng cầu
cá nhân bằng mu bàn chân. Tuy nhiên do đây là chuyền cầu lên vị trí đứng
đối diện giữa hai ngời (hoặc hai nhóm) cần cách nhau 2 3m hoặc hơn.
- Động tác : Tung nhẹ cầu lên cao ở phía trớc, đồng thời co chân sau
lên cao ra trớc, dùng mu bàn chân đá nhẹ vào cầu cho cầu bay sang bạn đối
diện. Sau đó theo dõi cầu để tiếp tục đón và chuyền cầu.

4. Phát cầu thấp chân chính diện bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : Đứng chân trụ trớc (chân khác bên với tay cầm cầu), mũi
chân cách biên ngang khoảng 0,3 0,4m, cả bàn chân chạm đất. Chân đá
phía sau, chạm đất bằng nửa bàm chân. Tay cầm cầu co cao ngang thắt lng và
cách ngời khoảng 0,2 0,3m, đế cầu trên ngón tay trỏ, giữa và áp út, tay kia
co tự nhiên. Trọng tâm cơ thể chủ yếu dồn vào chân trớc.
- Động tác : Hơi chuyển trọng tâm ra chân sau để bớc chân trớc (chân
trụ) ra trớc một bàn chân, sau đó dồn trọng tâm lên chân trụ, đồng thời tung
nhẹ cầu lên cao ở phía trớc. Co chân sau (chân đá), dùng mu bàn chân đá

6

Nguyễn Văn Linh

Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
mạnh cầu sang sân đối phơng. Khi đá cầu không nâng trọng tam lê cao, bàn
chân đá không nâng cao quá đầ gối.

5. Phát cầu cao chân chính diện bằng mu bàn chân :
chân.

- Chuẩn bị : Nh chuẩn bị phát cầu thấp chan chính diện bằng mu bàn

- Động tác : Bớc chân trớc về trớc một bàn chân đồng thời tung nhẹ
cầu lên cao, co chân sau đá mạnh cầu sang sân đối phơng. Khi đá cầu, cần
nâng trọng tâm lên cao, chân trụ kiễng, bàn chân chạm cầu ở độ cao hơn đầu
gối.

III. Bài Tập cho học sinh lớp 8

1. Đỡ cầu bằng ngực :

- Chuẩn bị : Nh t thế chẩn bị cơ bản của đá cầu.
- Động tác : Khi cầu bay đến cao ngang tầm ngực hoặc hơn một chút.
VĐV hơi ngả thân trên ra sau kết hợp với chùng gối chân sau nhiều hơn, hai
tay đa về trớc hơi co hớng ngực về phía cầu. Tiếp theo nhún chân, hất ngực
lên cao phối hợp với hai tay, đánh khuỷu tay ra sau banh ngực chạm cầu.
Điểm chạm cầu có thể ở giữa ngực, nhng tốt nhất lên chạm cầu một bên ngực
vị nh vậy có sự kết hợp dớn vai cùng bên sẽ có lực hơn.

2 Tâng búng cầu :

- Chuẩn bị : Đứng chân thuận sau, chân kia trớc. Hai chân chùng gối

trọng tâm cơ thể hơi thấp, lng hơi khom, hai tay buông tự nhiên để giữ thăng
bằng.
- Động tác : Khi xác định đợc điểm cầu rơi ở cách xa ngời, ngời tập
nhanh chóng chuyển trọng tâm cơ thể sang chân trớc, hớng về phía cầu rơi.
Lức này ngời hơi ngả về sau, chân sau (chân đá) lớt nhanh ra trớc, hớng về
phía cầu rơi. Lúc này ngời hơi ngả về sau, chân đá gần nh duỗi thẳng hết, mu
bàn chân duỗi để tiếp xúc với cầu. Khi cầu rơi cách sân khoảng 20cm, đồng
thời với việc gập nhanh bàn chân, để mu bàn chân tiếp xúc với cầu. Nhờ lực
bật nh búng vào cầu, mà cầu bay thẳng đứng cao 2 3m và cũng vì vậy
mà có tên động tác là tâng búng cầu. Sau khi mu bàn chân tiếp xúc với
cầu, chân đá đa nhanh về TTCB để thực hiện lần đá tiếp theo san sân đối phơng.

3 Tâng giật cầu :

- Chuẩn bị : Tơng tự nh khi tâng búng cầu.
- Động tác : Khi xác định đợc điểm cầu rơi phía trớc, gần ngời, nhanh
chóng chuyển trọng tâm cơ thể về chân trớc. Ngời hơi khom, sau đó đa chân
sau chân đá về trớc, bàn chân để song song với mặt đất để chuẩn bị tiếp
xúc cầu. Khi cầu rơi cách khoảng 25 30cm, nâng nhanh đùi và bàn chân
nh giật cầu lên cao chếch về trớc theo ý muốn. Giật cầu xong, nhanh
chóng về TTCB để chuẩn bị lần đá tiếp theo.

4 - Đá cầu tấn công bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : Nh t thế chuẩn bị cơ bản trong đá cầu.
- Động tác : Về cơ bản, kĩ thuật động tác tơng tự các động tác phát
cầu tơng ứn. Tuy nhiên, có một điểm khác nhau cơ bản ở chỗ trong kĩ thuật
phát cầu, chân trớc để cố định. Còn trong đá cầu tán công bằng mu bàn chân,
thì chân trớc thờng bớc lên trớc một bớc khi đá cầu.

7

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
5 - Tâng cầu - đá tấn công bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : đứng chân thuận sau, chân kia phía trớc. Thân ngời thẳng
tự nhiên, hai tay buông tự nhiên để giữ thăng bằng. Mắt quan sát cầu và đối
phơng.
- Động tác : Khi cầu bay bổng sang phải hoặc trái, ngời chuyển trọng
tâm cơ thể sang chân trụ, dùng chân phía cầu rơi tâng cầu nhịp một bằng mu
bàn chân , bằng đùi hay má trong bàn chân. Tiếp theo dùng mu bàn chân
thuận đá cầu tấn công sang sân đối phơng. Trờng hợp cầu ở xa lới có thể tâng
cầu nhịp một cho cầu bay về phía gần lới, sau đó di chuyển đến vị trí thích
hợp đá tân công sang đối phơng.

IV. Bài Tập cho học sinh lớp 9
1 - Đá cầu cao chân nghiêng mình bằng mu bàn chân :

- Chuẩn bị : Nh t thế đứng chuẩn bị cơ bản trong đá cầu.
- Động tác : Khi cầu bay đến ngang tầm hông cách chân đá cầu một
khoảng phù hợp, VĐV bớc về trớc một bớc hay một bàn chân. Xoay vai phía
chân trụ về phía dới, kết hợp ngả thân trên về trớc, dồn trọng tâm vào chân
trụ, đồng thời đa chân sau hớng mu bàn chân đá mạnh vào cầu, hai tay phối
hợp tự nhiên. Đá xong, về t thế cơ bản.

2 Phát cầu cao chân nghiêng mình :

- Chuẩn bị : Đứng chân trụ trớc, chân đá cầu sau, vai hớng lới. Bàn
chân trụ hợp với biên ngang một góc khoảng 35 45 0, thân trên xoay sang
phải tới mức trục vai gần nh vuông góc với biên ngang.
- Động tác : Tay cầm cầu tung chếch ra trớc Sang phải về phía chân
đá sao cho điểm rơi của cầu cách ngời khoảng 1m. Khi cầu rơi xuống, thân
trên nghiêng nhiều hơn (động tác phát cầu nghiêng mình) và dùng chân đá
quét ngang theo đờng vòng cung từ sau ra trớc bằng cách dùng mu bàn
chân tiếp xúc với cầu khi cầu cách sân khoảng 60 80cm.

3 Phát cầu thấp chân nghiêng mình :

- Chuẩn bị : Nh phát cầu cao chân nghiêng mình.
- Động tác : Tay cầm cầu tung cầu chếch ra trớc sang phải về phía
chân đá cầu sao cho điểm rơi của cầu cách mu bàn chân đá cầu khoảng 60
80cm. Khi cầu rơi xuống, thân trên hơi xoay sang bên, chân đá quét nganh
theo đờng vòng cung từ sau ra trớc bằng cách dùng mu bàn chân tiếp xúc
với cầu khi cầu cách mặt sân khoảng 20 30cm.

4 Một số chiến thuật thi đấu:

a. Chiến thuật phát cầu có ngời che.
b. Phân công khu vực kiểm soát trên sân.
c. Phản công bằng chắn cầu.

8

Nguyễn Văn Linh

Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS

Bài soạn minh họa
Tiết : 60 Lớp 6 :

Bật nhảy - đá cầu

Ngày soạn : 25/10/2009
Ngày dạy : 6a : / / 2008
6b : / / 2008

Sĩ số : / 32
: / 31

I. Mục Tiêu :

- Bật nhảy: Đá lăng trớc, Đá lăng trớc sau, Đá lăng sang ngang;
Chạy đà tự do nhảy xa; trò chơi Bật xa tiếp sức.
- Đá cầu: Ôn tập kỹ thuật tâng cầu bằng đùi; Học tâng cầu bằng má
trong bàn chân.

II. địa điểm phơng tiện:

1. Địa điểm:
- Sân thể dục trờng THCS Hán Đà.
2. Phơng tiện:
- Chuẩn bị sân tập, hố cát xốp, đờng chạy đủ dài, rộng, sạch sẽ
thoáng mát và đảm bảo an toàn trong tập luyện và thi đấu TDTT.
- Đủ đồ dùng dạy và học cần thiết nh: ( còi, đồng hồ, cầu chinh)

III. tiến trình dạy học:
Nội dung

định lợng

A. phần mở đầu:
1.Nhận lớp:
- GV kiểm tra sĩ số, phổ biến
nội dung mục tiêu bài
học.
- Kiểm tra bài cũ
2. Khởi động:
- Chạy nhẹ nhàng vòng
quanh sân trờng.

8 10 phút

- Khởi động các khớp.
- ép dây chằng.
- Tập dài thể dục phát triển
chung ( lớp 6 ).

Nội dung

b. phần cơ bản:
1. Bật nhảy:

6 8 phút
200m

Phơng pháp tổ chức

Đội hình tập chung.


LT
GV
- GV cùng khởi động cho HS
quan sát và tập theo.

2 X 8 nhịp
2 X 8 nhịp
2 X 8 nhịp

định lợng

GV

Phơng pháp tổ chức

25 30 phút
12 15 phút - Giáo viên làm quản trò cho
9

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
học sinh chơi trò chơi.

- Ôn tập:
+ Đá lăng trớc..
+ Đá lăng trớc sau.
+ Đá lăng sang ngang.
- Chạy đà tự do nhảy xa.
+ Trò chơi: Bật xa tiếp
sức.
2. Đá cầu:







- Học sinh chơi trò chơi vui
vẻ, tích cực và đúng luật.
12 15 phút


- Ôn: Kỹ thuật tâng cầu bằng
đùi.
- Học kỹ thuật tâng cầu bằng
má trong bàn chân.
c. phần kết thúc:
1. Hồi tĩnh:
- Tại chỗ thả lỏng các nhóm

cơ, khớp vận động chính.




5 6 phút
- GV cùng thả lỏng cho HS
quan sát và tập theo.




2. Xuống lớp:
- GV nhận xét, đánh giá kết
quả tiết học.
- Giao bài tập về nhà cho
từng nhóm HS cụ thể.

GV

Phần III : kết luận và khuyến nghị :
+ Cùng với vui chơi giải chí, TDTT là một nhu cầu mang tính tự nhiên
của trẻ em. Có thể nói vui chơi, tập luyện TDTT cũng cần thiết và quan trọng
nh ăn uống, ngủ, học tập Trong đời sống thờng ngày của các em. Chính vì
vậy dù có đợc hớng dẫn hay không hớng dẫn, các em vẫn tìm mọi cách và
tranh thủ mọi thời gian, điều kiện để chơi, tập luyện TDTT. Nh vậy với trách
nhiệm của một GV giảng dạy bộ môn TD chúng ta phải làm thế nào và bằng
những công việc cụ thể tạo cho các em không những ham mê TDTT mà còn
biết cách chơi nh thế nào và tập luyện nh thế nào để đạt đợc thành tích
cao nhất về TDTT và đảm bảo đợc sức khoẻ nhằm đạt đợc mục đích cao nhất

về giáo dục thể chất. Trong quá trình tham gia tập luyện, thi đấu TDTT, các
em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng, nh niềm vui khi thắng lợi và buồn khi thất
bại, vui mừng khi đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân thấy có lỗi khi
không làm tốt phần việc của mình Vì tập thể mà các em phải khắc phục
khó khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho đồng đội cũng
nh cho bản thân mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của TDTT.
+ Trong khi triển khai chuyên đề này ,tôi thấy học sinh học bộ môn
TD rất hào hứng, chủ động và sáng tạo trong quá trình học tập ở lớp và tự tập
luyện hằng ngày. Tôi cũng thực sự bất ngờ trớc nhu cầu tập luyện thể thao
hằng ngày của các em, mỗi tiết lên lớp lại đợc các em hỏi về những bài tập
mới, mỗi tiết Chạy trong giờ TD chính khoá là thêm một lần tôi thấy đợc sự

10

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
tiến bộ của các em về thành tích cũng nh kỹ thuật của các môn TDTT đặc
biệt là đá cầu.
+ Cụ thể về thành tích và chất lợng các môn Đá cầu khi áp dụng Sáng
kiến kinh nghiệm này qua kiểm tra môn Đá cầu trong năm học 2008 2009
nh sau:
+ Kiểm tra kỹ thuật và thành tích đá cầu :
- 27% HS đạt điểm Giỏi.
- 59% HS đạt điểm Khá.
- 14% HS đạt điểm Đạt ( Trung bình )
- Không có học sinh Cha đạt TCRLTT
* Khi áp dụng Sáng Kiến Kinh Nghiệm vào trong giảng dạy, tôi đã rút

cho mình một số kinh nghiệm sau:
- Là một giáo viên trớc mỗi giờ lên lớp phải chuẩn bị giáo án thật tốt
và luôn tự tin trớc học sinh
- Rèn luyện cho HS tự quản tốt, chọn những em cán sự có năng khiếu,
hớng dẫn các em chỉ huy nhóm và giao nhiệm vụ cho các em tập tốt hớng
dẫn các em học yếu. Nhằm giúp HS biết điều khiển và tự điều khiển quá
trình tập luyện.
- Thờng xuyên tự học, tự bồi dỡng chuyên môn và tham khảo ý kiến
đóng góp của các bạn đồng nghiệp về chuyên môn nghiệp vụ...
- Tích cực tham gia tập luyện TDTT nâng cao khả năng thực hành của
bản thân..
Và điều quan trọng là phải luôn yêu nghành, yêu nghề và coi đó là
cuộc sống của mình mà luôn sống tốt cũng là luôn dạy tốt hơn.
+ Sáng kiến kinh nghiệm : Rèn luyện kỹ năng Đá cầu ho học sinh
bậc THCS trình bầy hệ thống các bài tập chuyên môn dùng trong giảng dạy
và hớng dẫn HS luyện tập đá cầu, cùng những chỉ dẫn cụ thể khi sử dụng
chúng cho các đối tợng nam, nữ thanh thiếu niên khác nhau. Hy vọng sáng
kiến kinh nghiệm sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho ngời viết cũng nh cho các
bạn đồng nghiệp quan tâm. Trong quá trình biên soạn, nghiên cứu mặc dù rất
cố gắng nhng chắc không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong đợc sự
đóng góp xây dựng ý kiến của các bạn đồng nghiệp
khuyến nghị

Mong muốn đợc sự quan tâm của các cấp các nghành, Sở TDTT, Sở
GD & ĐT, Phòng GD, thờng xuyên có những hoạt động TDTT có ích
cho các em HS có điều kiện tham gia và phát huy khả năng của bản
thân về TDTT. Trang bị cho các cơ sở trờng học đầy đủ đồ dùng dạy
học của bộ môn để những GV nh chúng tôi có điều kiện giảng dạy tốt
hơn, và các em có đồ dùng , dụng cụ tập luyện nh: Bóng các loại, đệm
nhảy cao, lới bóng chuyền, cầu lông

Tôi xin chân thành cảm ơn !
Hán Đà ngày 15 tháng 10 năm 2009
Ngời viết

11

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
Nguyễn Văn Linh
Nhận xét - Đánh giá - Xếp loại
Tổ Khoa học xã hội
Tổ trởng

Ban giám hiệu
hiệu trởng

.......................................................

.....................................................

.......................................................

.....................................................

.......................................................

.....................................................

.......................................................

.....................................................

.......................................................

.....................................................

Nguyễn Thị Thu Hiền

Đặng Quang Thành
mục lục

Danh mục

Trang

Phần i : mở đầu
1. lý do chọn đề tài
2. mục đích nghiên cứu
3. đối tợng nghiên cứu
4. giới han phạm vi nội dung đề tài
5. nhiệm vụ nghiên cứu
6. Phơng pháp nghiên cứu
7. thời gian nghiên cứu

01 03
01 02

02
02
02
03
03
03
03

Phần ii : nội dung
chơng I : cơ sở lý luận của đề tài
Chơng II : Thực trạng của đề tài
Chơng iii : giải quyết vấn đề

03 12
03 04
04
05 12

Phần iii : kết luận và khuyến nghị

12

12 14

Nguyễn Văn Linh


Sáng Kiến Kinh Nghiệm
Phơng pháp rèn luyện kỹ năng Đá Cầu cho học sinh bậc THCS
ộ Tài liệu tham khảo

1. Sách giáo khoa TD 6, 7, 8, 9
2. Điền kinh và Thể dục ( Nxb : tdtt )
3. Một số vấn đề về đổi mới phơng pháp dạy học môn td ở trờng
thcs.
4. Những bài tập chuyên môn giảng dạy và huấn luyện Điền kinh.
5. Bồi dỡng thờng xuyên chu kì III môn TD.

13

Nguyễn Văn Linh