Bài giảng ngữ văn 7 bài 19 rút gọn câu 14

TaiLieu.VN


Hãy nhắc lại tên các thành phần câu em
đã được học ở bậc tiểu học.

TaiLieu.VN


Thành phần chính của câu là những thành phần bắt
buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và
diễn đạt được một ý trọn vẹn.
Thành phần
không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ
(Ngữ văn 6 tập 2)

VỊ NGỮ: là thành phần chính của câu có khả năng
kết hợp với các phó từ chỉ quan hệ thời gian và trả lời
cho các câu hỏi Làm gì?, Làm sao?, Như thế nào?
hoặc Là gì?
CHỦ NGỮ: Là thành phần chính của câu nêu tên sự
vật, hiện tượng có hành động, đặc điểm, trạng thái,
…được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời
cho các câu hỏi Ai?, Con gì? Hoặc Cái gì?
TaiLieu.VN


VÍ DỤ: - Hôm qua, tôi đi Nha Trang.
TN

CN

- Anh về lúc nào?
- Sáng nay.

TaiLieu.VN

VN


Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU
I. Tỡm hiểu chung:
1. Thế nào là rút gọn câu ?

* Ví dụ :
1.a, Học ăn , học nói , học gói , học mở.  Lược bỏ
CN
b, Chúng ta học ăn , học nói , học gói , học mở.

Vì sao CN
trong câu
2.a, Hai ba người đuổi theo nó . Rồi ba bốn người , sáu bảy người.
này được
CN
VN
( Nguyễn Công Hoan )
lược
bỏ bỏ
? VN
Lược
b, - Bao giờ cậu đi Hà Nội ?

CN

- Ngày mai.

VN1

VN2

VN3

VN4

Lược bỏ cả CN và VN

Thế nào là câu rút gọn ?

 Khi nói hoặc viết , có thể lược bỏ một số thành phần
của câu, tạo thành câu rút gọn
TaiLieu.VN


Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU
1. Thế nào là rút gọn câu ?
2. Tác dụng của việc rút gọn câu:
VÍ DỤ : Tìm câu rút

gọn trong đoạn trích , cho biết thành
phần nào được rút gọn ?

a, Anh cứ hát. Hết sức hát . Gò ngực mà hát .

Há miệng to mà hát .
Rút gọn CN
( Nguyễn Công Hoan )

b,Tiếng hát ngừng. Cả tiếng cười.

Rút gọn VN

( Nam Cao)

? Việc lược bỏ một số thành phần câu như trên

* Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 15

là nhằm mục đích gì?

TaiLieu.VN


1. Thế nào là rút gọn câu ?
3. Cách dùng câu rút gọn :
1. Ví dụ :

a, Sáng chủ nhật trường em tổ chức cắm trại . Sân trường thật
đông vui . Chạy loăng quăng . Nhảy dây . Chơi kéo co.
Thiếu CN
b, - Mẹ ơi , hôm nay con được một điểm mười .
- Con ngoan quá ! Bài nào được điểm mười thể ?
Bài kiểm tra toán .
- Bài kiểm tra toán mẹ ạ !

Nhận xét câu trả lời của người con với mẹ ? Theo em ,
nên trả lời thế nào để thể hiện là người con ngoan ?

2. Kết luận : Khi
Ghi nhớ
SGKcâu
/ 16.
rút2 gọn

cần chú ý điều gì ?
TaiLieu.VN


Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU
II. LUYỆN TẬP:
Bài tập vận dung (bài tập 1 sgk ):
Nhận biết câu rút gọn trong các câu tục ngữ. Chỉ ra thành
phần được rút gọn và giải thích lý do rút gọn câu.

a) Người ta là hoa đất.
b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.  Rút gọn chủ ngữ
c) Tấc đất tấc vàng.
d) Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.
 Rút gọn chủ ngữ
 Tác dụng: Câu tục ngữ nêu lên một quy tắc ứng xử

cho mọi người, nên rút gọn chủ ngữ làm cho câu trở
nên gọn hơn.
TaiLieu.VN

Bài tập 2 :

a) ->(Tôi) Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
->(Tôi) Một mảnh tình riêng, ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan)
TaiLieu.VN


(Người ta) Đồn rằng quan tướng có danh,
b)
(Quan tướng) Cưỡi ngựa một mình, chẳng phải vịn ai.
Ban khen rằng: “Ấy mới tài”,
(Vua)
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
(Quan tướng)
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra!
Giặc sợ, giặc chạy về nhà,
(Quan tướng) Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!
(Ca dao)
Trong thơ, ca dao thường gặp nhiều câu rút gọn bởi
thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt súc tích, số chữ trong

mỗi dòng thơ cũng hạn chế theo luật thơ.


Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU
II. Luyện tập :
* Bài tập 3: Vì sao cậu bé và người khách trong câu chuyện đã hiểu lầm nhau ?
Em rút ra được bài học gì về cách nói năng ?

Cậu bé trả lời khách bằng 3 câu rút gọn :
- Mất rồi .
- Thưa... tối hôm qua.
- Cháy ạ.

Sử dụng câu rút gọn
không đúng sẽ gây hiểu
lầm.

Bài tập 4:
Trong truyện cười Tham ăn, chi tiết có tác dụng gây cười và phê phán là
những câu trả lời cộc lốc, khiếm nhã của anh chàng tham ăn :
- Đây.
- Mỗi.
- Tiệt !
TaiLieu.VN


•Bài tập 5: Viết

đoạn hội thoại về chủ đề “ Nói
không với ma túy” , trong đó có dùng câu

rút gọn.

2 học sinh ngồi cạnh nhau thực hành
đoạn hội thoại
-

TaiLieu.VN


RÚT GỌN CÂU
-Khái niệm: Khi
nói hoặc viết, có
thể lược bỏ một
số thành phần
của câu, tạo
thành câu rút
gọn.

TaiLieu.VN

- Tác dụng:
+ Làm cho câu gọn
hơn, vừa thông tin
được nhanh, vừa
tránh lặp những từ
ngữ đã xuất hiện
trong câu trước.
+ Ngụ ý hành động,
đặc điểm nói trong
câu là của chung mọi

người .

- Cách dùng câu
rút gọn:
+ Không làm cho
người nghe người
đọc hiểu sai hoặc
hiểu không đầy đủ
nội dung câu nói.
+ Không biến câu nói
thành câu cộc lốc,
khiếm nhã .


Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU

I. Tỡm hiểu chung:
1. Thế nào là rút gọn câu ?

2. Tác dụng của việc rút gọn câu:
3. Cách dùng câu rút gọn :

III. Luyện tập :

TaiLieu.VN

Hướng dẫn tự học:
*Bài vừa học: Nắm được:
• Khái niệm câu rút gọn.
•Tác dụng của việc rút gọn câu.

•Cách dùng câu rút gọn.
•Tìm ví dụ về việc sử dụng câu rút
gọn thành câu cộc lốc, khiếm nhã.
* Bài sắp học:
- Tìm hiểu: Đặc điểm của văn bản
nghị luận.
- Nhận biết các yếu tố cơ bản của
bài văn nghị luận.


Chào thầy cô và các em ! Chúc các em
chăm ngoan , học giỏi !
TaiLieu.VN