THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI TP HỒ CHÍ MINH

Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay có nhiều người nắm trong tay một lượng lớn tiền nhàn rỗi và muốn
sinh lời trên khoản tiền đó - họ chính là các nhà đầu tư tương lai. Và để làm được
điều này đòi hỏi các nhà đầu tư phải tiến hành khảo sát thực tiễn, thu thập thông tin,
tài liệu để tiến hành phân tích từng thông tin cụ thể, lập và quản lý danh mục đầu
tư… nhằm hạn chế rủi ro, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư. Tuy nhiên không phải nhà
đầu tư nào cũng có đầy đủ kiến thức và khả năng để thực hiện điều này. Mâu thuẫn
giữa nhu cầu đầu tư với khả năng hạn chế về tri thức, thông tin và công nghệ đã được
giải quyết bởi sự xuất hiện các quỹ đầu tư .
Các quỹ đầu tư được tổ chức dưới dạng một công ty phát hành cổ phần. Các nhà
tư vấn được đào tạo chuyên môn về phân tích, đánh giá và nắm bắt thị trường một
cách chuyên nghiệp, các nhà quản lý đầu tư quỹ của công ty là người có nhiều kinh
nghiệm và mối quan hệ trong thị trường tài chính luôn giám sát chặt chẽ để đưa ra
quyết định danh mục đầu tư nào là tối ưu nhất.
Quá trình hội nhập và phát triển ở Việt Nam cần tăng cường sự chủ động về vốn
và phát triển lĩnh vực đầu tư tài chính, ngoài những “công ty con” là ngân hàng, công
ty tài chính, các tập đoàn kinh tế phi ngân hàng còn có công ty quản lý quỹ đầu tư và
hàng loạt các quỹ đầu tư chứng khoán. Quỹ đầu tư là kênh đầu tư vốn quan trọng cho
các nhà đầu tư nhỏ trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là thị trường chứng khoán
mới nổi đang phát triển như Việt Nam. Chính vì vậy, việc thành lập các quỹ đầu tư sẽ
trở thành vấn đề tất yếu để thúc đẩy sự hình thành và phát triển các tập đoàn kinh tế ở
Việt Nam. Quỹ đầu tư là loại hình đầu tư hấp dẫn và có tiềm năng, điều này đã được
minh chứng trên thế giới, chính vì vậy trong quá trình hội nhập chúng ta cũng cần
quan tâm đúng mức đến vấn đềnày.

1

Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

Chương 1:

CƠ SỞ LÝ LUẬN
I/ Khái quát chung về quỹ đầu tư:
1. Lịch sử quỹ đầu tư trên thế giới:
Ý tưởng tập trung các khoản tiền nhỏ thành một nguồn lớn hơn để đầu tư xuất
hiện tại châu Âu vào khoảng giữa thế kỷ XIX, khởi thủy ở Hà Lan, đến nửa cuối thế
kỷ XIX thì được du nhập sang Anh. Mặc dù có nguồn gốc từ châu Âu, nhưng nơi các
quỹ đầu tư phát triển mạnh mẽ nhất là Hoa Kỳ.
Năm 1893, các khoản quyên góp và ủng hộ tài chính xây dựng và phát triển Đại
học Harvard tại Hoa Kỳ được ghi nhận như sự xuất hiện một quỹ đầu tư. Ngày
21/3/1894, quỹ tương hỗ đầu tiên chính thức được thành lập bởi ba nhà kinh doanh
chứng khoán tại Boston (Hoa Kỳ) có tên gọi “Quỹ Tín thác các nhà đầu tư
Massachusetts” (Massachusetts Investors Trust-MIT). Có lẽ, chính những người sáng
lập cũng không thể dự báo trước tương lai phát triển phổ biến của loại hình đầu tư
này.
Sau một năm thành lập, Massachusetts Investors Trust với 50.000 USD ban đầu
đã sở hữu khối tài sản trị giá 392.000 USD và thu hút gần 200 nhà đầu tư. MIT tập
trungcác cổ phiếu lớn, tăng trưởng nhanh và có trả cổ tức. Danh mục đầu tư của Quỹ
gồm các loại cổ phiếu của General Electric Co., Standard Oil Of Indiana (ngày nay là
một phần của BP PLC) và American Telephone & Telegraph Co. (AT&T Inc.).
Không giống nhiều quỹ đầu tư hoạt động trong thời kỳ này, MIT tránh sử dụng các
đòn bẩy tài chính để huy động nguồn đầu tư. Khi thị trường chứng khoán Hoa Kỳ

2


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

chạm đáy vào năm 1932, nhiều quỹ đầu tư đã gục ngã nhưng MIT vẫn trụ vững và
tồn tại cho đến hôm nay, với tên gọi được biết đến rộng rãi MFS Investment
Management.
Khủng hoảng 1929 làm chậm quá trình tăng trưởng các quỹ đầu tư tương hỗ tại
Hoa Kỳ. Luật chứng khoán năm 1933 và Luật Giao dịch chứng khoán năm 1934
được ban hành nhằm khôi phục thị trường. Theo hai đạo luật này, các quỹ đầu tư phải
đăng ký hoạt động với Ủy ban SEC (Securities & Exchance Comission) và cung cấp
bản báo cáo minh bạch tới các nhà đầu tư tiềm năng. Tới năm 1940, SEC tiếp tục ban
hành Luật Công ty đầu tư với các chỉ dẫn pháp lý bắt buộc các quỹ đầu tư phải tuân
theo, được áp dụng tới tận ngày nay.
Niềm tin được phục hồi trên thị trường chứng khoán và các quỹ tương hỗ bắt đầu
nở rộ. Tới cuối thập kỷ 60 của thế kỷ trước, Hoa Kỳ có khoảng 270 quỹ với giá trị tài
sản nắm giữ ước tính khoảng 48 tỷ đô-la Mỹ.
Năm 1976, John C. Bogle mở quỹ đầu tư chỉ số thị trường đầu tiên, có tên First
Index Investment Trust. Vào tháng 11 năm 2000, đây là quỹ tương hỗ có giá trị lớn
nhất trong lịch sử với 100 tỷ đô-la Mỹ tài sản. Quỹ này ngày nay có tên gọi Vanguard
500 Index.
10 Quỹ tương hỗ tốt nhất năm 2007 theo bình chọn của MorningStar
Thứ tự

Quỹ

Tăng trưởng

1

Direxion Commodity Bull 2X Inv

87, 6%

2

Direxion Latin America Bull 2X Inv

83, 7%

3

CGM Focus

79, 9%

4

AIM China A

74, 9%
3


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

5

Nationwide China Opportunities A

74, 0%

6

Matthews China

70, 1%

7

ProFunds Ultra Emerging Markets

70, 1%

8

T. Rowe Price New Asia

66,4%

9

Guinness Atkinson China & Hong Kong

65, 1%

10

Matthews India

64,1%

2. Khái niệm và chức năng của quỹ đầu tư
a. Khái niệm
Quỹ đầu tư là một định chế tài chính trung gian phi ngân hàng thu hút tiền nhàn
rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hay các loại
tài sản khác.
Mỗi nhà đầu tư tham gia đầu tư vào quỹ sẽ sở hữu một phần trong tổng danh
mục đầu tư của quỹ. Việc nắm giữ này được thể hiện thông qua việc sở hữu các
chứng chỉ quỹ đầu tư.

4


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

b. Chức năng







Giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa danh mục đầu tư
Tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đạt các yêu cầu về lợi nhuận
Được quản lý chuyên nghiệp
Giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan thẩm quyền
Tính năng động của quỹ đầu tư.

3. Phân loại quỹ đầu tư:
a. Căn cứ vào nguồn vốn huy động:
+ Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng):
Là quỹ huy động vốn bằng cách phát hành rộng rãi ra công chúng. Nhà đầu tư có
thể là cá nhân hay pháp nhân nhưng đa phần là các nhà đầu tư riêng lẻ. Quỹ công
chúng cung cấp cho các nhà đầu tư nhỏ phương tiện đầu tư đảm bảo đa dạng hóa đầu
tư, giảm thiểu rủi ro và chi phí đầu tư thấp với hiệu quả cao do tính chuyên nghiệp
của đầu tư mang lại.
+ Quỹ đầu tư cá nhân (Quỹ thành viên)
Quỹ này huy động vốn bằng phương thức phát hành riêng lẻ cho một nhóm nhỏ
các nhà đầu tư, có thể được lựa chọn trước, là các cá nhân hay các định chế tài chính
hoặc các tập đoàn kinh tế lớn, do vậy tính thanh khoản của quỹ này sẽ thấp hơn quỹ
công chúng. Các nhà đầu tư vào các quỹ cá nhân thường với lượng vốn lớn, và đổi lại
họ có thể tham gia vào trong việc kiểm soát đầu tư của quỹ.
b. Căn cứ vào cấu trúc vận động vốn:
+ Quỹ đóng
Đây là hình thức quỹ phát hành chứng chỉ quỹ một lần duy nhất khi tiến hành
huy động vốn cho quỹ và quỹ không thực hiện việc mua lại cổ phiếu/chứng chỉ đầu
tư khi nhà đầu tư có nhu cầu bán lại. Nhằm tạo tính thanh khoản cho loại quỹ này, sau
khi kết thúc việc huy động vốn (hay đóng quỹ), các chứng chỉ quỹ sẽ được niêm yết
trên thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán để thu hồi vốn cổ

phiếu hoặc chứng chỉ đầu tư của mình thông qua thị trường thứ cấp. Tổng vốn huy
5


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

động của quỹ cố định và không biến đổi trong suốt thời gian quỹ hoạt động. Hình
thức quỹ đóng này mới được áp dụng tại Việt Nam, đó là Quỹ đầu tư VF1 do công ty
VFM huy động vốn và quản lý.
+ Quỹ mở
Khác với quỹ đóng, tổng vốn của quỹ mở biến động theo từng ngày giao dịch do
tính chất đặc thù của nó là nhà đầu tư được quyền bán lại chứng chỉ quỹ đầu tư cho
quỹ, và quỹ phải mua lại các chứng chỉ theo giá trị thuần vào thời điểm giao dịch. Đối
với hình thức quỹ này, các giao dịch mua bán chứng chỉ quỹ được thực hiện trực tiếp
với công ty quản lý quỹ và các chứng chỉ quỹ không được niêm yết trên thị trường
chứng khoán. Do việc đòi hỏi tính thanh khoản cao, hình thức quỹ mở này mới chỉ
tồn tại ở các nước có nền kinh tế và thị trường chứng khoán phát triển như Châu Âu,
Mỹ, Canada… và chưa có mặt tại Việt Nam.
c.Căn cứ vào cơ cấu tổ chức và hoạt động của quỹ:
+ Quỹ đầu tư dạng công ty
Trong mô hình này, quỹ đầu tư là một pháp nhân, tức là một công ty được hình
thành theo quy định của pháp luật từng nước. Cơ quan điều hành cao nhất của quỹ là
hội đồng quản trị do các cổ đông (nhà đầu tư) bầu ra, nhiệm vụ chính là quản lý toàn
bộ hoạt động của quỹ,lựa chọn công ty quản lý quỹ, giám sát hoạt động đầu tư của
công ty quản lý quỹ và có quyền thay đổi công ty quản lý quỹ. Trong mô hình này,
công ty quản lý quỹ hoạt động như một nhà tư vấn đầu tư, chịu trách nhiệm tiến hành
phân tích đầu tư, quản lý danh mục đầu tư và thực hiện các công việc quản trị kinh

doanh khác. Mô hình này chưa xuất hiện ở Việt Nam bởi theo quy định của
UBCKNN, quỹ đầu tư không có tư cách pháp nhân.
+ Quỹ đầu tư dạng hợp đồng
Đây là mô hình quỹ tín thác đầu tư. Khác với mô hình quỹ đầu tư dạng công ty,
mô hình này quỹ đầu tư không phải là pháp nhân. Công ty quản lý quỹ đứng ra thành
lập quỹ, tiến hành việc huy động vốn, thực hiện việc đầu tư theo những mục tiêu đã
6


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

đề ra trong điều lệ quỹ. Bên cạnh đó, ngân hàng giám sát có vai trò bảo quản vốn và
các tài sản của quỹ, quan hệ giữa công ty quản lý quỹ và ngân hàng giám sát được thể
hiện bằng hợp đồng giám sát trong đó quy định quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên
trong việc thực hiện và giám sát việc đầu tư để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.
Nhà đầu tư là những người góp vốn vào quỹ (nhưng không phải là cổ đông như mô
hình quỹ đầu tư dạng công ty) và ủy thác việc đầu tư cho công ty quản lý quỹ để bảo
đảm khả năng sinh lợi cao nhất từ khoản vốn đóng góp của họ.
4. Mô hình tổ chức:

a. Hội đồng quản trị: là cơ quan đại diện cho các chủ sở hữu của quỹ đầu tư do
cổ đông bầu ra, là cơ quan duy nhất có quyền quyết định mọi vấn đề của quỹ. Hội
đồng quản trị chịu trách nhiệm triền khai các chính sách đầu tư, chọn công ty quản lý
quỹ và giám sát việc tuân thủ các quyết định đề ra. Theo định kỳ, Hội đồng quản trị
của quỹ sẽ họp xem xét, kiểm tra giám sát tình hình điều hành của công ty quản lý
quỹ để giải quyết những vấn đề nảy sinh. Chỉ có quỹ dạng công ty mới có hội đồng
quản trị.

b. Ngân hàng giám sát: thực hiện việc bảo quản, lưu ký tài sản của quỹ đầu tư
chứng khoán và giám sát công ty quản lý quỹ nhằm bảo vệ lợi ích của người đầu tư.
7


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

c. Công ty quản lý quỹ: thực hiện việc quản lý quỹ việc đầu tư theo danh mục
đầu tư được nêu trong cáo bạch của quỹ.
d. Công ty kiểm toán:thực hiện việc kiểm tra, đánh giá khách quan và chính xác
tình hình hoạt động của quỹ đầu tư, bảo đảm sự minh bạch.
e. Ban đại diện quỹ: là các thành viên đại diện quỹ do đại hội đồng nhà đầu tư
bầu ra và hoạt động theo những nguyên tắc được quy định trong điều lệ quỹ. Ban đại
diện quỹ thường được thành lập theo mô hình dạng tín thác.

8


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

Chương 2:
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI
TP HỒ CHÍ MINH
I/ Thực trạng quỹ đầu tư từ năm 2000 đến nay ở Việt Nam:

1. Quỹ đầu tư ở Việt Nam: hình thành và nở rộ
Quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ là loại hình kinh doanh còn tương đối mới mẻ
tại Việt Nam. Hoạt động của quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ có thể được chia
thành hai giai đoạn:
a) Sự hình thành và phát triển của quỹ đầu tư giai đoạn trước và sau năm 2000:
Toàn bộ các quỹ đầu tư hoạt động tại Việt Nam trong giai đoạn này đều là các
quỹ nước ngoài, không có quỹ do Việt Nam thành lập. Đặc điểm chung trong hoạt
động của các quỹ đầu tư nước ngoài trong thời gian này là:
- Hoạt động dưới hình thức văn phòng đại diện tại Việt Nam theo giấy phép hoạt
động do Bộ Thương mại cấp, nhằm nghiên cứu thị trường và tìm kiếm đối tác đầu tư.
- Các quỹ chủ yếu là đầu tư trực tiếp thông qua các Hợp đồng Liên doanh. Về
sau, khi Nhà nước có chủ trương cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của
các doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hoá, một số nhà đầu tư đã tham gia mua cổ phần
lần đầu của các doanh nghiệp này.
- Phần lớn các quỹ đầu tư nước ngoài có Văn phòng đại diện tại Việt Nam là các
quỹ đóng, được niêm yết tại một trong những thị trường chứng khoán nước ngoài, và
có thời gian hoạt động từ 10 đến 30 năm.
- Hoạt động của các quỹ trong thời gian này không có hiệu quả, bởi lẽ:
- Thiếu thông tin và tính minh bạch từ các công ty tiếp nhận vốn đầu tư.
- Cơ cấu nợ trên vốn chủ sở hữu của các công ty trong nước tương đối cao, do
vậy độ rủi ro là tương đối lớn.
9


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

- Không đạt được thoả thuận với các cổ đông trong nước, do các cổ đông này

còn xa lạ với các tập quán và thông lệ quốc tế khi đầu tư qua quỹ.
- Các công ty trong nước thiếu vốn, công nghệ, và hoạt động marketing yếu.
- Thiếu phương tiện để thu hồi vốn; cơ hội kinh doanh ngày càng bị thu hẹp.
- Thiếu đội ngũ chuyên gia trong nước.
 Giai đoạn trước năm 2000:
Số lượng quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ còn tương đối ít, các hoạt động của
chúng chưa được biết nhiều qua các phương tiện thông tin đại chúng, và kết quả hoạt
động kinh doanh cũng như tình hình tài chính chưa được thống kê đầy đủ, công bố
một cách chính thức xuất phát từ những khó khăn khách quan về môi trường hoạt
động kinh doanh và từ nguyên tắc đầu tư của các quỹ trong thời gian này, cho đến
nay phần lớn các quỹ đầu tư đã hết thời gian hoạt động hoặc đã tạm ngừng hoạt động.
Một số quỹ đầu tư điển hình trong thời điểm này là:
- Vietnam Fund (VF): phát hành cổ phiếu gọi vốn vào tháng 9/1991, là quỹ
dạng đóng, thời gian hoạt động là 10 năm, quy mô quỹ 51 triệu USD, số tiền đã đầu
tư 42 triệu USD, đăng ký niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán Ireland. Công ty
quản lý quỹ là Vietnam Fund Management Ltd., đã đầu tư vào 11 dự án và thu hồi
vốn hai lần.
- Vietnam Frontier Fund (VFF): phát hành cổ phiếu gọi vốn vào tháng
10/1994, là quỹ dạng đóng, quy mô vốn của quỹ 50 triệu USD, số tiền đã đầu tư 30
triệu USD, thời gian hoạt động 10 năm, niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán
Dublin – Ireland. Công ty quản lý quỹ là: Finansa, quỹ đã đầu tư vào 9 dự án, thu hồi
vốn 01 lần.
- Beta Mekong Fund (BMF) và Beta Vietnam Fund (BVF): phát hành cổ
phiếu gọi vốn vào tháng 10 và 11 năm 1994, là quỹ dạng đóng, thời gian hoạt động
10 năm, quy mô vốn của quỹ 80 triệu USD, số tiền đưa vào đầu tư là 50 triệu USD,
niêm yết tại thị trường chứng khoán Ireland. Công ty quản lý quỹ là: Indochina Asset
Management Ltd., Quỹ đã đầu tư vào 17 dự án.

10

Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

- Lazard Vietnam Fund (LVF): phát hành cổ phiếu gọi vốn vào tháng 11 năm
1994, số vốn huy động 55 triệu USD, niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán Dublin –
Ireland. Công ty quản lý quỹ là: Vietnam Vest Ltd.
 Giai đoạn từ năm 2000 đến nay:
Sự ra đời của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung đã đánh dấu biến động
đáng kể về chất lượng hoạt động của các quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ. Khác với
các quỹ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong những năm 1990, với sự kỳ vọng vào
sự ra đời của thị trường chứng khoán ngay sau đó. Song cuối cùng đều không thành
công và lần lượt rời khỏi Việt Nam (Vietnam Fund (1991), Beta Vietnam Fund
(1994), Vietnam Frontier Fund (1994), Lazard Vietnam Fund (1994), Templeton
Vietnam Opportunities Fund (1994)).
Các quỹ đầu tư mới, thành lập sau năm 2000 đã tỏ ra thận trọng hơn, có được
kinh nghiệm nhiều hơn từ các quỹ đi trước. nếu như các quỹ đầu tư trước năm 2000
thường tìm đến những dự án lớn, doanh nghiệp quy mô với những khoảng đầu tư từ 5
đến 7 triệu Đô-la Mỹ, các quỹ mới hiện nay lập ra mục tiêu rất rõ ràng: Hiệu quả là
quyết định không quan trọng quy mô dự án, công ty nhỏ hay lớn. Các quỹ đầu tư
nước ngoài điển hình nhất hiện nay gồm:
- Vietnam Interprise Investment Limited (VEIL): do Dragon Capital quản lý.
Quỹ VEIL đã được thành lập tại Việt Nam trước năm 2000, niêm yết trên thị trường
chứng khoán Dublin, và có thể được coi là đại diện duy nhất của làn sóng đầu tư gián
tiếp lần thứ nhất của các quỹ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Tiếp đến 2004,
Dragon Capital đã cho ra đời Vietnam Growth Fund với số vốn 90 triệu USD. Dragon
Capital còn quản lý quỹ đầu tư Vietnam Dragon Fund, với số vốn lên đến 35 triệu
USD.

- Công ty quản lý quỹ Mekong Capital thành lập Mekong Enterprise Fund:
đầu tư khoảng 18,5 triệu USD vào các doanh nghiệp cổ phần của Việt Nam ( như
công ty nhựa Tân Đại Hưng, công ty trang trí thiết kế nội thất AA, công ty cổ phần
tin học Lạc Việt quản lý quỹ Lạc Việt…)
11


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

- Công ty Vina Capital thành lập Vietnam Opportunity Fund (VOF): ngày
11/11/2003, VOF là quỹ đầu tư dạng đóng niêm yết tại thị trường chứng khoán
London, với bốn cổ đông chính là Millenium Partners (New York), Deustche Bank
Securities, SunWah Group (Hồng Kông) và Pacific Alliance Group. Năm 2004, VOF
đã công bố khoảng đầu tư đầu tiên vào công ty kem Kinh Đô. Tháng 3/2006, Vina
capital chính thức khai trương quỹ đầu tư bất động sản Vinaland Fund với số tiền mà
các nhà đầu tư nước ngoài rót vào quỹ đã lên đến 65 triệu USD vượt mức dự kiến 15
triệu USD. Vina Capital không giấu tham vọng tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng của
Việt Nam.
- Quỹ đầu tư chứng khoán Phan-xi-păng: do Jadine Matheson Vietnam quản
lý, với mức vốn tối thiểu là 07 triệu USD, tối đa là 25 triệu USD. Đây là quỹ đầu tư
nước ngoài ở Việt Nam.
- Công ty quản lý quỹ Vietfund (VFN): Năm 2004, Dragon capital đã liên
doanh với Ngân hàng cổ phần thương mại Sài gòn Thương Tín (Sacombank) để thành
lập nên quỹ này. Là quỹ đầu tư dạng đóng đầu tiên Việt Nam với quy mô vốn là 300
tỷ đồng. Tháng 11 năm 2004, VF1 đã được phép niêm yết chứng chỉ quỹ tại Trung
tâm giao dịch chứng khoán TP. HCM.
- Quỹ đầu tư Finansa: với số vốn đầu tư 18 triệu USD với những cổ đông chính

như Propaco (Pháp) và DIG (Đức), hình thành 8/2005, đã đầu tư thành công vào một
số doanh nghiệp vừa và nhỏ.
So với các quỹ đầu tư trước thời điểm năm 2000, hoạt động của các quỹ đầu tư
nước ngoài trong giai đoạn sau năm 2000 có một đặc điểm khác biệt rất dễ nhận thấy
đó là quy mô vốn đầu tư so với quy mô vài chục triệu USD của các quỹ đầu tư trước
năm 2000.Các quỹ đầu tư mới thành lập ngoại trừ VEIL, đều có quy mô vốn khoảng
từ 10 – 20 triệu USD.Việc huy động thêm vốn đầu tư được tiến hành theo từng giai
đoạn. Hoạt đông của các quỹ đầu tư nước ngoài hiện nay trên thị trường chứng
khoản Việt Nam có thể được coi là yếu tố quan trọng, đóng vai trò là chất xúc tác cho
sự phát triển của thị trường. Việc phục hồi hoạt động giao dịch trên thị trường vào
12


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

khoảng cuối năm 2003, cho thấy có sự đóng góp rất lớn của các quỹ đầu tư nước
ngoài. Sự trỗi dậy và phát triển các quỹ đầu tư nước ngoài đã tạo chất xúc tác khởi
động sự phát triển các quỹ đầu tư trong nước.
b) Quỹ đầu tư nước ngoài tại Việt Nam:
-Công ty quản lý quỹ Quỹ Dragon Capital: công ty quản lý quỹ có thâm niên
đầu tư ở Việt Nam, xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1995. Công ty hiện đang quản lý 3
quỹ: Vietnam Enterprise Invesment Limited (VEIL), Vietnam Growth Fund (VGF),
Vietnam Dragon Fund (VDF).
-VEIL: thành lập từ năm 1996 với số vốn 16 triệu USD, quỹ đầu tư vào các lĩnh
vực tài chính ngân hàng, bất động sản, cơ sở hạ tầng…, cổ phiếu được niêm yết trên
thị trường chứng khoán Dublin, được giao dịch trên thị trường OTC của Luân Đôn,
Newyork.

-VGF: được thành lập năm 2005 với số vốn huy động lên đến 75 triệu USD,
được niêm yết trên thị trường chứng khoán Dublin.
-VDF: Dragon Capital cùng với Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn
Thương Tín thành lập quỹ đầu tư đầu tiên của Việt Nam, số vốn lên đến trên 100
triệu USD
-Công ty quản lý quỹ Mekong Capital: Mekong Capital là công ty quản lý đầu
tư tập trung vào Private Equity tại Việt Nam các quỹ do Mekong capital quản lý:
- Mekong Enterprise Fund, Ltd: là quỹ Private Equity với vốn cam kết là 18,5
triệu đô-la Mỹ, tập trung đầu tư vốn cổ phần vào các công ty tăng trưởng thuộc thế hệ
đầu tiên các công ty tư nhân tại Việt Nam. Quỹ đã đầu tư vào 10 công ty trong giai
đoạn từ 2003-2005.
- Mekong Enterprise Fund II, Lt: là quỹ Private Equity với vốn cam kết là 50
triệu đô-la Mỹ, tập trung đầu tư vốn cổ phần vào các công ty tăng trưởng thuộc thế hệ
mới các công ty tư nhân tại Việt Nam. Các công ty này thường có mức tăng trưởng
nhanh hơn so với các công ty thuộc thế hệ trước.
13


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

- Vietnam Azalea Fund Limited: là quỹ 100 triệu đô-la Mỹ tập trung thực hiện
các khoản đầu tư thiểu số vào các phân khúc trước niêm yết và đã niêm yết của thị
trường đầu tư private equity. Quỹ nhắm đến các công ty sẽ dẫn đầu Việt Nam trong
tương lai, bao gồm các công ty tư nhân và công ty nhà nước cổ phần hóa.
-Công ty quản lý quỹ Quỹ Indochina Capital: chủ yếu đầu tư vào bất động
sản, chứng khoán, quản lý 2 quỹ: Indochina Land Holding với số vốn 42 triệu USD,
quỹ đầu tư chứng khoán với số vốn 50 triệu USD

-Quỹ đầu tư Việt Nam (VIF): Ngày 14/3, Quỹ Đầu tư Việt Nam (VIF), liên
doanh giữa Ngân hàng Đầu tư -Phát triển Việt Nam (BIDV) và đối tác Mỹ Vietnam
Partners LLC, chính thức khai trương tại Hà Nội với quy mô vốn 1.600 tỷ đồng tương đương khoảng 100 triệu USD.Vì là một quỹ đầu tư thành viên dạng đóng thành
lập tại Việt Nam với quy mô tối đa được phép huy động là 1.600 tỷ VNĐ (100 triệu
USD). Thời gian hoạt động của quỹ này là 10 năm. Mục tiêu đầu tư của Quỹ Đầu tư
Việt Nam được xác định là tạo ra sự tăng trưởng giá trị dài hạn của vốn đầu tư bằng
cách đầu tư nắm cổ phần tại Việt Nam.Quỹ Đầu tư Việt Nam do Công ty Liên doanh
Quản lý Đầu tư BIDV - Vietnam Partners (BVIM) quản lý. Quỹđầu tư vào cổ phần
của các doanh nghiệp cổ phần hoá, cổ phần phát hành lần đầu của các công ty, các
loại chứng khoán niêm yết có triển vọng tăng trưởng và có tính thanh khoản tốt, trên
cơ sở tối ưu hoá lợi nhuận, quản lý chặt chẽ rủi ro. Quỹ cũng đầu tư vào một số dự án
chọn lọc có tiềm năng sinh lời cao để nắm quyền sáng lập và sở hữu các công ty mới
thành lập, công ty phát hành cổ phiếu lần đầu khi thành lập công ty.
-Quỹ đầu tư cân bằng Prudential: Quỹ đầu tư cân bằng Prudential được thành
lập tháng 10/2006 với vốn điều lệ ban đầu 500 tỷ đồng và chính thức niêm yết chứng
chỉ quỹ ngày 4/12/2006 . Sau hơn 3 năm giao dịch, đến nay, PRUBF1 là một trong 4
chứng chỉ quỹ đầu tư lớn trên HoSE.
- Saigon Fund A1:Saigon Fund A1 là quỹ đầu tư chứng khoán đầu tiên của
công ty cổ phần quản lý quỹ Thành Việt với quy mô khoảng 33,35 tỷ đồng, giá phát
14


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

hành 10.200 đồng/chứng chỉ quỹ (gồm giá một đơn vị quỹ: 10.000đồng và phí phát
hành: 200đồng/chứng chỉ quỹ), trong đó khoảng 49% do các nhà đầu tư nước ngoài
đóng góp”. 50-60% vốn của Saigon Fund A1 được đầu tư vào các công ty đang niêm

yết trên thị trường chứng khoán, phần 40-50% còn lại đầu tư vào các cổ phiếu chuẩn
bị niêm yết. Thời gian hoạt động của quỹ là 5 năm và được gia hạn khi cần thiết. Việc
sử dụng vốn của Quỹ Sài Gòn A1 sẽ được đặt dưới sự giám sát của BIDV.
-Saigon Fund A2: Do công ty cổ phần quản lý quỹ Thành Việt quản lý.Quỹ Đầu
Tư Chứng Khoán Sài Gòn A2 (SFA2) là quỹ đầu tư thành viên dạng đóng có thời hạn
hoạt động là 5 năm, được thành lập và cấp phép hoạt động từ tháng 03 năm 2007, quy
mô vốn ban đầu là 500.000.000.000 đồng (Năm trăm tỷ) với mục tiêu xây dựng một
danh mục đầu tư tăng trưởng trên cả ba khía cạnh: lợi nhuận, giá trị tài sản và vốn.
3.Thực trạng quỹ đầu tư tại Tp Hồ Chí Minh:
a. Một số quỹ đầu tư niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay:
 Quỹ đầu tư tăng trưởng Manulife ( mã MAFPF1)
 Lịch sử hình thành:
• Quỹ MAFPF1 được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép phát hành chứng
khoán lần đầu ra công chúng theo giấy phép số 03/UBCK-DKCCCCQ và tổng số vốn
dự kiến huy động từ công chúng là 250 tỷ đồng Viet Nam với 25 triệu đơn vị Quỹ có
mệnh giá 10.000d/đơn vị quỹ.
• Quỹ tiến hành huy động vốn từ ngày 19/7/2007 và kết thúc đợt huy động vào
ngày 14/9/2007. Tổng vốn huy động được từ công chúng là 214.095.300.000 đồng
Việt Nam tương ứng với số lượng đơn vị Quỹ là 21.409.530 đơn vị.
Tên quỹ

Quỹ tăng trưởng Manulife

Nhóm ngành

Quỹ đầu tư

Niêm yết tại HOSE

4/12/2006

Mã giao dịch

MAFPF1

Vốn điều lệ

214,095,300,000 đồng
15


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

Mệnh giá

10.000 đồng

Thời gian hoạt động

7 năm

Công ty giám sát

Công ty quản lý quỹ Manulife Việt Nam

Công ty kiểm toán

Ernst & Young Vietnam Ltd

Nước ngoài sở hữu

6.12%

Beta

-0.06

Ngày giao dịch đầu tiên

28/12/2007

Ngân hàng giám sát



Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải
(HSBC) Chi nhánh TP.HCM

Tình hình hoạt động của quỹ năm 2010

Quỹ tiếp tục duy trì được kết quả đầu tư tốt hơn so với chỉ số so sánh chuẩn VN
Index giảm -2.04%, danh mục đầu tư của Quỹ đã được quản lý tốt và vẫn đạt mức
tăng trưởng là 0,12%, cao hơn mức tăng của VN Index là 216 điểm cơ bản.Nếu tính

16

Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

bao gồm kết quả của năm 2010, hiệu quả đầu tư cộng dồn của Quỹ cao hơn so với tỷ
suất so sánh chuẩn VN Index là 24,64%, tính từ khi lập quỹ năm 2007

 Quỹ đầu tư cân bằng Prudential: (mã PRUBF1)
 Lịch sử hình thành:
• Quỹ đầu tư cần bằng Prudential (Quỹ PRUBF1) đã được Chủ tịch Ủy ban
Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký lập quỹ đầu tư số 06/
UBCKĐKQĐT vào ngày 05/10/2006. Thời gian hoạt động của Quỹ là 07 năm kể từ
17


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

ngày 05/10/2006. Đây là loại hình quỹ đóng nghĩa là Quỹ không có nghĩa vụ mua lại
chứng chỉ do Quỹ phát hành theo yêu cầu của nhà đầu tư trong suốt thời gian hoạt
động của quỹ
• Vào ngày 22/11/2006, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã cấp Giấy
phép niêm yết số 02/UBCKGPNY cho phép Quỹ đầu tư cân bằng Prudential (Quỹ
PRUBF1) niêm yết chứng chỉ quỹ trên Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ
Chí Minh.
• Công ty bắt đầu niêm yết với mã PRUBF1 ngày 04/12/2006 trên sàn giao dịch
chứng khoán TP Hồ Chí Minh.

Tên quỹ

Quỹ đầu tư cân bằng Prudential

Niêm yết tại HOSE

4-12-2006

Mã giao dịch

PRUBF1

Vốn điều lệ

500 TỶ

Mệnh giá

10.000 đồng

Thời hạn hoạt động

7 năm

Công ty giám sát
Công ty kiểm toán

Công ty Quản lý Quỹ Prudential Việt Nam
KPMG

Nước ngoài sở hữu

7,158,290 (14.32%)

Beta

0.05

Ngân hàng giám sát

Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải Chi
nhánh TP.HCM

Ngày giao dịch đầu tiên:

18/12/2006

Nhận thấy rủi ro của thị trường Trái phiếu sẽ cao hơn do những bất ổn của nền
kinh tế vĩ mô.Quan ngại về khả năng giảm giá đồng tiền Việt Nam do ảnh hưởng từ
thân hụt thương mại mang tính hệ thống, và lạm phát cao là áp lực chủ yếu của nền
kinh tế Việt Nam trong giai đoạn này.Mặc dù có những biến động trong ngắn hạn
18


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

nhưng việc duy trì cổ phiếu trong dài hạn sẽ mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Việc

duy trì lượng tiền mặt nhiều nhằm giảm thiểu rủi ro và để chủ động hơn khi thị
trường có cơ hội cơ cấu danh mục đầu tư của quỹ vào cuối năm 2010 là 57% giá trị
danh mục cổ phiếu và 43% giá trị trái phiếu( cộng lãi trái phiếu thu được 64% trong
danh mục trái phiếu là tiền mặt, chiếm 28% tổng giá trị quỹ)
Giá trị tài sản ròng (NAV) trong năm 2010

Tại thời điểm ngày 31/12/2010, giá trị tài sản ròng trên một đơn vị chứng chỉ
Quỹ đạt 8.711 VNĐ, giảm 1,7%(trước khi trừ chi phí Quỹ hoặc giảm 4% sau khi trừ
chi phí Quỹ) so với đầu năm.Tuy nhiên, thị giá chứng chỉ Quỹ PRUBF1 giao dịch
trên Sàn giao dịch chứng khoán Tp.HCM đã tăng 3,4%, trong khi chỉ số VN- Index
giảm 2% trong năm 2010, phần lớn do thanh khoản tăng của hoạt động chào mua
công khai của Prudential.

19


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ



GV: ThS. Trần Thanh

Quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam: (mã VFMVF1)
 Lịch sử hình thành:
•

Quỹ đầu tư VF1 được cấp giấy phép thành lập và phát hành chứng chỉ quỹ đầu

tư ra công chúng vào ngày 24 tháng 3 năm 2004 bới UBCKNN căn cứ theo Nghị

định 1442003/NĐCP ngày 28 tháng 11 năm 2003 về chứng khoán và TTCK và các
văn bản pháp lý có liên quan. Quỹ đầu tư VF1 là một quỹ đóng và hoạt động với tư
cách pháp lý trên cơ sở của Nghị định về chứng khoán và TTCK và các hệ thống
pháp luất Việt Nam hiện hành.
•

Công ty bắt đầu niêm yết với mã VFMVF1 ngày 08/11/2004 trên sàn giao dịch

chứng khoán TP Hồ Chí Minh.
 Ngành nghề kinh doanh:
•

Ngành nghề chế biến nông lâm thuỷ sản

•

Ngành tài chính ngân hàng

•

Ngành du lịch và khách sạn

•

Ngành giáo dục và y tế

•

Ngành hàng tiêu dùng

•

Ngành vận tải hàng hoá

•

Ngành tiện ích công cộng
20


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

•

Bất động sản

•

Các công cụ thị trường tiền tệ;

Tên quỹ

Quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam

Tên viết tắt

Quỹ đầu tư VF1

Mã giao dịch

VFMVF1

Niêm yết tại HOSE

30-12-2005

Vốn điều lệ

1,000 tỷ đồng

Mệnh giá

10,000 đồng/đơn vị quỹ

Thời hạn hoạt động

10 năm kể từ ngày thành lập

Ngân hàng giám sát

Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam
(Vietcombank)

Công ty kiểm toán

Ernst & Young Vietnam Ltd.

Nước ngoài sở hữu

39,897,240 (39.9%)

beta

0.63

Ngày giao dịch đầu tiên:

18/12/2006

 Tình hình hoạt động năm 2010:
Kết thúc năm tài chính 2010, do ảnh hưởng của cổ phiếu niêm yết trên sàn Hà
Nội và cổ phiếu chưa niêm yết, giá trị tài sản ròng(NAV) của quỹ đầu tư VF1 đạt
2.276,3 tỷ đồng, ghi nhận mức giảm 8,2% so với đầu năm(bao gồm cổ tức 15% đã
thanh toán cho nhà đầu tư).

21


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

 Quỹ đầu tư doanh nghiệp hàng đầu: (VFMVF4)
 Lịch sử hình thành:
•

Quỹ đầu tư VF4 được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép phát hành

chứng khoán lần đầu ra công chúng theo giấy phép số 04/UBCKGCN vào ngày
18/12/2007 và được UBCK Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký lập Quỹ số
11/UBCKGCN vào ngày 28/2/2008.
•

Quỹ đầu tư VF4 là quỹ đầu tư chứng khoán dạng đóng, thực hiện chào bán

chứng chỉ quỹ ra công chúng được công ty quản lý quỹ quản lý trong suốt thời hạn
22


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

hoạt động, trừ trường hợp Quỹ được chuyển giao cho công ty quản lý quỹ khác quản
lý hoặc bị giải thể trước hạn theo quyết định của Đại hội Nhà đầu tư.
•

Thời hạn hoạt động của Quỹ là 10 năm kể từ ngày UBCK Nhà nước cấp giấy

phép thành lập và hoạt động. Thời hạn hoạt động có thể được gia hạn thêm phụ thuộc
vào đề nghị của Công ty quản lý quỹ và sự chấp thuận của Đại hội Nhà đầu tư và
UBCK Nhà nước.
Tên quỹ

Quỹ đầu tư doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam (VF4)

Tên viết tắt

Quỹ đầu tư VF4

Niêm yết tại HOSE

12-6-2008

Mã giao dịch

VFMVF4

Vốn điều lệ

806,460,000,000 đồng

Vốn huy động lần đầu

806.46 tỷ đồng

Mệnh giá

10,000 đồng/ đơn vị quỹ

Thời hạn hoạt động

10 năm kể từ ngày thành lập

Ngân hàng giám sát

Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải (HSBC) - CN TP.
HCM

Công ty kiểm toán

KPMG

Nước ngoài sở hữu

30,894,880 (38.31%)

Beta

0.72

Ngày giao dịch đầu tiên:

12/06/2008

 Tình hình hoạt đông của quỹ 2010
23


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

Tổng tài sản ròng (NAV) của quỹ đầu tư VF4 tại ngày 31/12/2009 không có

nhiều thay đổi so với các khoản đầu tư vào cổ phiếu niêm yết vẫn giữ vai trò chủ đạo
so với cổ phiếu chưa niêm yết, đạt 739,6 tỷ đồng chiếm 91.9% NAV và cổ phiếu
chưa niêm yết 3,1% NAV.Trong cơ cấu cổ phiếu chưa niêm yết, trong năm 2010, có
một khoản đầu tư được phân loại thành cổ phiếu niêm yết do doanh nghiệp này tiến
hành trên HOSE. So với năm 2009 tỷ trọng cổ phiếu chưa niêm yết giảm nhẹ trong
khi đó cổ phiếu niêm yết tăng lên.

=>Số lượng quỹ đầu tư trên thị trường chiếm tỷ trọng khá nhỏ , so với số lượng
quỹ niêm yết khá ít ỏi, là 4 quỹ : MAFPF1, PRUBF1, VMFVF1, VMFVF4
Quỹ đầu tư chủ yếu là quỹ đóng và ở dạng tín thác, cơ cấu đầu tư chủ yếu ở các
ngành nghề đang thu hút nhà đầu tư như bất động sản, tài chính ngân hàng, hàng tiêu
dùng và thực phẩm,….
Nhà đầu tư còn e dè và đánh giá thấp, đánh giá không đúng mức giá trị của quỹ
đầu tư. Điều này thể hiện ở thực tế tỷ lệ chiết khấu của giá trị thị trường so với NAV
của quỹ khá thấp.Đây cũng là điều cần quan tâm nghiên cứu và có kế hoạch cụ thể,

24


Tài Chính Doanh Nghiệp
Vũ

GV: ThS. Trần Thanh

hợp lí nhằm phát triển loại hình này.Bởi tương lai loại hình quỹ đầu tư sẽ là một hình
thức kinh doanh có lời và rất phát triển nếu biết cách định hướng đúng mức.

25