Giải pháp để hoàn thiện pháp luật về xúc tiến thương mại trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

LI NểI U
Bc vo nn kinh t th trng, cỏc doanh nghip ủc to nhiu ủiu kin

OBO
OKS
.CO
M

thun li trong vic thnh lp v tin hnh hot ủng sn xut kinh doanh di
nhiu hỡnh thc, ngnh ngh khỏc nhau. T ủú, vic hot ủng, sn xut trong cựng
mt lnh vc, tranh ginh th trng liờn quan l ủiu khụng th trỏnh khi. Nh
vy, cnh tranh s l vn ủ tt yu. Trong cuc ganh ủua ủú, cỏc doanh nghip s
dng mi gii phỏp ủ tỡm kim, thỳc ủy c hi bỏn hng v cung ng dch v
nh: Tuyờn truyn, gii thiu, khuych trng hng húa, dch v, t chc vic bỏn
hng cú gim giỏ, phỏt qu tng... Cỏc hot ủng ny ủc gi l xỳc tin thng
mi (XTTM) v l quỏ trỡnh tt yu m doanh nghip phi tin hnh ủ ủỏp ng
nhu cu cnh tranh. Quỏ trỡnh ny do thng nhõn t t chc thc hin hoc thụng
qua quan h dch v do thng nhõn khỏc cung cp.

Chớnh vỡ nhng li ớch m hot ủng XTTM mang li, t ủú nhm liờn h
vi th trng v cụng chỳng, thng nhõn ngy cng quan tõm ủn cỏc k thut
thuyt phc khỏc nhau thụng qua nhiu hỡnh thc ủa dng, phong phỳ. Vi hiu
qu ủt ủc trong tỡm kim, thỳc ủy c hi mua bỏn hng húa, cung ng dch v,
XTTM ủó sm ủc coi l cụng c cnh tranh li hi, cú kh nng mang li li ớch
thng mi to ln cho thng nhõn, ủng thi cú nhng nh hng khụng nh ủn
li ớch ca ủi th cnh tranh v ca ngi tiờu dựng.

KI L

Xột v gúc ủ kinh t, XTTM l thut ng xut hin trong kinh t hc t
nhng nm ủu ca th k XX cựng vi s hỡnh thnh v phỏt trin ca khỏi nim
marketing. Trong ting Anh, xỳc tin (Promotion) cú ngha l s khuyn khớch,
ng h, s khuych trng, thỳc ủy hay s thng tin. Vỡ vy, trade promotion
khụng ch l XTTM m cũn cú ý ngha l s khuych trng thng mi, s thỳc
ủy thng mi. Thm chớ, tm quc gia, mụi trng ton cu húa v t do húa
thng mi ủó v ủang ủũi hi Chớnh ph v cỏc t chc XTTM phi cú nhng n



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
lực hỗ trợ, thúc ñẩy quan hệ thương mại, ñặc biệt là ngoại thương. Như vậy, từ góc
ñộ kinh tế, có thể khẳng ñịnh: XTTM không chỉ là hoạt ñộng nhằm mục tiêu thúc
ñẩy phát triển thương mại của thương nhân mà còn bao gồm hoạt ñộng thúc ñẩy

OBO
OKS
.CO
M

phát triển thương mại của Chính phủ và các tổ chức XTTM.

Xét về góc ñộ pháp lý, khoa học pháp lý nghiên cứu XTTM với ý nghĩa là
quyền của cá nhân, tổ chức ñược ghi nhận trọng các quy ñịnh của pháp luật. Cụ thể
là tại khoản 3 ñiều 10 Luật thương mại 2005 quy ñịnh: XTTM là hoạt ñộng thúc
ñẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ, bao gồm hoạt ñộng
khuyến mại, quảng cáo thương mại, trưng bày, giới thiệu hàng hóa, dịch vụ và hội
chợ, triển lãm thương mại. Như vậy, theo quy ñịnh trên, XTTM mang bản chất là
hoạt ñộng xúc tiến bán hàng và cung ứng dịch vụ do thương nhân tiến hành. Đây

cũng là ñịnh nghĩa duy nhất về XTTM trong pháp luật Việt Nam hiện nay.
Chủ thể hoạt ñộng XTTM có rất nhiều nhưng có thể chia các chủ thể này
thành 3 nhóm: Chính phủ, các tổ chức hỗ trợ thương mại và các doanh nghiệp.
Trong ñó, thương nhân là chủ thể trực tiếp thực hiện các hoạt ñộng XTTM nhằm
tìm kiếm, thúc ñẩy cơ hội mua bán hàng hóa và cơ hội cung ứng dịch vụ cho mình.
Theo khuôn khổ của pháp luật thương mại, thương nhân hoạt ñộng XTTM bao gồm
2 loại:

• Thương nhân kinh doanh trong các ngành, lĩnh vực khác nhau tự hoạt ñộng
XTTM cho mình trong khuôn khổ quyền tự do kinh doanh, tự do hoạt ñộng

KI L

XTTM mà không cần phải ñăng ký kinh doanh ñể có quyền thực hiện các
hoạt ñộng ñó.

• Thương nhân kinh doanh dịch vụ XTTM. Có nghĩa là, dịch vụ XTTM trở
thành dịch vụ thương mại ñược thương nhân lựa chọn ñể kinh doanh. Điều
kiện ñể thương nhân hoạt ñộng XTTM một cách hợp pháp là phải ñăng ký
kinh doanh.

Trong phạm vi môn học, ñối tượng nghiên cứu chủ yếu là hoạt ñộng XTTM do
thương nhân tiến hành.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Theo quy ủnh ca phỏp lut Vit Nam hin hnh v XTTM, thng nhõn cú
th s dng cỏc hỡnh thc XTTM sau ủõy:
Khuyn mi.

OBO
OKS
.CO
M

Qung cỏo thng mi.

Trng by gii thiu hng húa, dch v.
Hi ch, trin lóm thng mi.

Vic quy ủnh nh trờn l phự hp vi thụng l quc t v XTTM, tuy nhiờn ni
hm ca cỏc hỡnh thc XTTM ủc quy ủnh theo phỏp lut Vit Nam vn cũn hp
hn so vi cỏc nc trờn th gii. Cỏc hỡnh thc qun tr mi quan h khỏch hng
(CRM), quan h cụng chỳng (PR)... mc dự cng ủó xut hin trờn th trng Vit
Nam nhng vn cha ủc quy ủnh trong phỏp lut Vit Nam.
Trong phm vi bi nghiờn cu ny, em xin phộp ủc trỡnh by v tng hỡnh
thc XTTM trong 4 hỡnh thc ủc quy ủnh theo phỏp lut Vit Nam hin hnh,
ủng thi ủa ra mt vi li bỡnh lun, ủỏnh giỏ khỏch quan v cỏc hỡnh thc ny,
t ủú ủ ủa ra nhng gii phỏp hu hiu nhm hon thin phỏp lut v hot ủng

nc núi chung.

KI L

ny, gúp phn phỏt trin hn na hot ủng XTTM núi riờng v nn kinh t ủt



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

NỘI DUNG CHÍNH

Việt Nam:
1/ Khuyến mại:
1.1/ Khái niệm:

OBO
OKS
.CO
M

I/ Bình luận về các hình thức XTTM theo quy ñịnh của pháp luật

Theo khoản 1 ñiều 88 Luật thương mại 2005: Khuyến mại là hoạt ñộng
XTTM của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ
bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất ñịnh. Nói cách khác, khuyến
mại ñược coi là cách thức, biện pháp thu hút khách hàng thông qua việc dành lợi
ích cho khách hàng, bao gồm lợi ích vật chất (tiền, hàng hóa) hoặc lợi ích phi vật
chất (ñược cung ứng dịch vụ miễn phí).

Xuất phát từ khái niệm khuyến mại, có thể thấy ñược hoạt ñộng khuyến mại
có các ñặc ñiểm sau:

• Chủ thể thực hiện hành vi khuyến mại là thương nhân. Để tăng cường cơ hội
thương mại, thương nhân ñược phép tự mình tổ chức thực hiện việc khuyến
mại, cũng có thể lựa chọn dịch vụ khuyến mại cho thương nhân khác ñể kinh
doanh.

• Cách thức xúc tiến thương mại là dành cho khác hàng những lợi ích nhất

ñịnh. Khách hàng ñược khuyến mại có thể là người tiêu dùng hoặc các trung

KI L

gian phân phối (ví dụ: Các ñại lý bán hàng).

• Mục ñích khuyến mại là xúc tiến việc bán hàng và cung ứng dịch vụ của
thương nhân, thông qua ñó tăng thị phần của doanh nghiệp trên thị trường
hàng hóa dịch vụ.

* Từ các quy ñịnh của pháp luật về khái niệm của khuyến mại, ta có thể rút
ra một số nhận ñịnh sau:



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
- Th nht, so vi Lut thng mi 1997, Lut thng mi 2005 khi ủnh
ngha v khuyn mi cú b sung thờm 2 ủim v mc ủớch ca khuyn mi v cỏch
thc khuyn mi thụng qua quan h dch v.

OBO
OKS
.CO
M

C th l, mc ủớch khuyn mi khụng ch nhm xỳc tin vic bỏn hng m cũn
nhm xỳc tin vic mua hng... Mc dự khuyn mi ủ bỏn hng l hot ủng ph
bin ca thng nhõn, do thng nhõn tin hnh nh mt nhu cu tt yu ủ cnh
tranh m rng th phn nhng ủi vi cỏc doanh nghip thng mi, vic khuyn
mi ủ mua hng, gom hng cng cú th tr thnh nhu cu cn thit ủ hon thnh

k hoch kinh doanh.

ỏp ng yờu cu thc t ny, phỏp lut hin hnh ủó quy ủnh khuyn mi l
hot ủng ủng thng mi ca thng nhõn nhm xỳc tin vic mua bỏn hng
húa, cung ng dch v (ch khụng ch l xỳc tin vic bỏn hng nh Lut 1997 quy
ủnh).

- Th hai, v cỏch thc thc hin khuyn mi, thng nhõn ủc la chn
thc hin khuyn mi theo cỏch thc t t chc hoc thuờ dch v do thng nhõn
khỏc cung cp. õy l ủim mi tin b m Lut thng mi 1997 v cỏc vn bn
phỏp lut trc ủõy khụng quy ủnh. Quy ủnh ny ủó bự ủp s thiu ht v kp
thi ủỏp ng ủc ủũi hi ủiu chnh bng phỏp lut ủi vi cỏc quan h kinh t
mi phỏt sinh.

1.2/ Cỏc hỡnh thc khuyn mi:

KI L

Cú 9 hỡnh thc khuyn mi ủc quy ủnh ti ủiu 92 Lut thng mi 2005.
Cỏc quy ủnh v hỡnh thc khuyn mi l c s phỏp lý ủ thng nhõn dnh li ớch
cho khỏch hng theo nhng cỏch thc khỏc nhau, nhm mc ủớch xỳc tiờn mua bỏn
hng húa, cung ng dch v. Phỏp lut hin hnh cng cú mt s quy ủnh riờng ủi
vi tng hỡnh thc khuyn mi, ch yu l cỏc quy ủnh v hn mc giỏ tr v thi
gian khuyn mi, trỡnh t th tc tin hnh, ngha v ca thng nhõn thc hin
khuyn mi.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
* Nhỡn chung, phỏp lut hin hnh ủó quy ủnh khỏ rừ rng, ủy ủ v cỏc

hỡnh thc khuyn mi thụng qua Lut thng mi 2005 v mt s vn bn phỏp

nh sau:

OBO
OKS
.CO
M

lut cú liờn quan, tuy nhiờn mt s ủiu lut cũn th hin tớnh bt cp v hn ch

- Th nht: vic quy ủnh nh trờn v 2 hỡnh thc: khuyn mi hng mu v
qu tng s dn ủn khú phõn bit 2 hỡnh thc ny. Nu thng nhõn dung hng
húa, dch v m mỡnh ủc kinh doanh hp phỏp ủ phỏt qu tng khụng thu tin
ca khỏch hng, khụng kốm theo hnh vi mua bỏn thỡ khi no l hỡnh thc hng
mu, khi no l hỡnh thc tng qu? Chớnh vỡ vy, phỏp lut ch nờn quy ủnh vic
tng qu kốm theo vic mau bỏn hng húa, s dng dch v. Cũn li, cỏc trng
hp ủa hng húa cho khỏch hng khụng thu tin s ủc coi l hỡnh thc hng
mu. Tuy nhiờn, s phõn bit ny s khụng cũn cn thit nu nh quy ủnh v hn
mc ti ủa giỏ tr hng húa, dch v dựng ủ khuyn mi ủc xúa b trong phỏp
lut hin hnh.

- Th hai, v cỏc hỡnh thc khuyn mi, mc dự cú b sung thờm mc ủớch
xỳc tin vic mua hng, nhng quy ủnh v cỏc cỏch thc khuyn mi vn ch tp
trung vo hot ủng xỳc tin vic bỏn hng. Trong thc t, nu nh vic gim giỏ
ủ tiờu th hng húa cú th lm ny sinh hin tng bỏn phỏ giỏ, thỡ vic nõng giỏ
ủ thu mua, gom hng húa cng cú th lm xut hin nhng nguy c ủỏng k cho
hot ủng kinh doanh ca thng nhõn trong cựng mt lnh vc hot ủng.

KI L

- Th ba, quy ủnh v hn mc ti ủa giỏ tr hng húa dch v dựng ủ
khuyn mi gp khỏ nhiu khú khn, khỳc mc khi thi hnh. C th l ủi vi cỏc
chng trỡnh khuyn mi ca thng nhõn kinh doanh dch v, vic xỏc ủnh hn
mc giỏ tr dựng ủ khuyn mi l rt khú thc hin; khi xy ra tranh chp s khụng
trỏnh khi bt ủng gia c quan qun lý v thng nhõn do mi s liu cú th ch
l c tớnh. Trng hp thng nhõn thc hin nhiu hỡnh thc khuyn mi trong
mt chng trỡnh khuyn mi thỡ vic xỏc ủnh hn mc giỏ tr dựng ủ khuyn mi
cng khụng ủn gin do cũn thiu c s phỏp lý ủ tớnh toỏn c th.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Cỏc phõn tớch trờn ủõy cho thy, quy ủnh v hn mc giỏ tr vt cht dựng
ủ khuyn mi v thi gian khuyn mi khụng nhng cú th gõy khú thc hin
ủc mc ủớch chng cnh tranh khụng lnh mnh (vỡ vic ny Lut cnh tranh ủó

OBO
OKS
.CO
M

lm) m cũn cú th gõy cn tr cho thng nhõn trong vic thc hin quyn t do
hot ủng XTTM v quyn t do cnh tranh.

1.3/ Quyn v ngha v ca thng nhõn hot ủng khuyn mi:
hot ủng khuyn mi din ra lnh mnh, an ton, tụn trng li ớch ca
ngi tiờu dựng v thng nhõn khỏc, phỏp lut quy ủnh cho thng nhõn khuyn
mi cỏc quyn v ngha v phỏp lý. Cỏc quyn v ngha v ca thng nhõn hot
ủng khuyn mi ủc quy ủnh c th ti ủiu 95 v ủiu 96 Lut thng mi

2005.

Mc ủớch ca vic quy ủnh v quyn v ngha v ca thng nhõn l va
ghi nhn quyn t do thc hin khuyn mi ca thng nhõn, va ủm bo cho
quyn ủú ủc thc hin lnh mnh, tụng trng li ớch ca thng nhõn khỏc v
ca ngi tiờu dựng.

* Bờn cnh nhng quy ủnh ủỳng ủn, hp lý; chỳng ta vn cn phi bỡnh
lun v mt s ni dung hn ch sau:

- Th nht: mc dự ủc ban hnh nhng mt s quy ủnh v khuyn mi ủó
gõy phn ng trong gii thng nhõn. Cú mt s ý kin cho rng, khon 4 ủiu 96
Lut thng mi 2005 l khụng ủm bo quyn li ca thng nhõn hot ủng

KI L

khuyn mi. Mc ủớch ban hnh quy ủnh ny l nhm hn ch tỡnh trng khuyn
mi gian di, thiu trung thc ca thng nhõn nhng cú nhc ủim l khụng phự
hp vi li ớch kinh doanh ca thng nhõn.
- Th hai: quy ủnh phỏp lut v trỏch nhim ca thng nhõn khuyn mi
cha tht s ủy ủ ủ bo ủm li ớch ca khỏch hng. Trong thc t, khỏch hng
l ngi phi chu thit thũi do nhng gian ln trong khuyn mi, do cỏc sai sút k
thut trng in n tem, phiu, vt phm cú cha ủng thụng tin v li ớch vt cht
khỏch hng ủc hng trong ủt khuyn mi.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Ví dụ: Trong đợt khuyến mại từ 15/4 đến 15/8/2005 của Cơng ty sữa
Hanoimilk, một khách hàng đã trúng thưởng 30.000.000đ sau khi mua sản phẩm

sữa Izzi và cào thẻ cào trúng thưởng. Khi liên hệ với cơng ty để nhận thưởng,

OBO
OKS
.CO
M

khách hàng được trả lời “phiếu cào khơng hợp lệ”. Sau đó, cơng ty TNHH Sáng tạo
– đơn vị thực hiện in ấn tồn bộ thẻ cào trong đợt khuyến mại theo hợp đồng đã ký
với Hanoimilk, đã thừa nhận lỗi sai sót kỹ thuật. Lợi ích mà khách hàng nhận được
chỉ là lời xin lỗi vì khơng tìm thấy quy định cụ thể trong pháp luật hiện hành làm cơ
sở pháp lý bảo vệ quyền lợi cho họ trong trường hợp này.1

- Thứ ba: để bảo đảm sự trung thực của thương nhân về giải thưởng trong
các chương trình khuyến mại, khoản 3 điều 96 Luật thương mại 2005 quy định:
thương nhân có nghĩa vụ thực hiện đúng chương trình khuyến mại đã thơng báo và
cam kết với khách hàng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có trường hợp thương nhân
vẫn tiêu thụ được hàng hóa mà số lượng giải thưởng đã trao q ít. Điều này có thể
sẽ dẫn đến việc vi phạm nghĩa vụ thực hiện đúng chương trình khuyến mại đã
thơng báo. Làm thế nào để kiểm sốt tính trung thực của thương nhân khi thực hiện
khuyến mại, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh và quyền lợi của khách hàng là một
vấn đề khó mà pháp luật hiện hành về XTTM vẫn chưa đủ các quy phạm hữu hiệu
để có thể bảo đảm kiểm sốt được.

1.4/ Trình tự, thủ tục thực hiện khuyến mại:

Luật thương mại 2005 chưa dự liệu được và chưa liệt kê được về trình tự thủ

KI L

tục thực hiện khuyến mại, bao gồm: đăng ký, thơng báo và xin phép mà được quy
định tại Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 4/4/2006 quy định các thủ tục cơ bản
để thực hiện khuyến mại.

* Dù chưa được quy dịnh cụ thể trong Luật, nhưng thơng qua các văn bản
dưới luật khác, ta có thể đưa ra một số nhận định về trình tự thủ tục thực hiện
khuyến mại như sau:

1

Bộ thương mai: Thương mại, thứ 3 ngày 9/8/2005, tr 13)



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Trong quy ñịnh hiện hàn về vấn ñề này, pháp luật chưa quy ñịnh các ñiều
kiện cần ñáp ứng ñể thương nhân ñược sự xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền và quyền của thương nhân khi bị từ chối xác nhận việc ñăng ký thực hiện

OBO
OKS
.CO
M

chương trình khuyến mại. Điều này dễ dẫn ñến tình trạng tùy tiện, thiếu cơ sở của
cơ quan công quyền khi thực hiện quyền hạn của mình và có khả năng làm cho
quyền tự do hoạt ñộng khuyến mại của thương nhân khó ñược thực hiện một cách
ñầy ñủ. Đây có thể là một trong nhiều nguyên nhân của việc nhiều chương trình
khuyến mại ñược thực hiện khi chưa làm thủ tục ñăng ký.
1.5/ Các hành vi bị cấm trong hoạt ñộng khuyến mại:

Khuyến mại là quyền của thương nhân trong hoạt ñộng kinh doanh. Cơ hội
thương mại mà thương nhân khuyến mại có ñược là vấn ñề “nhạy cảm” vì nó có thể
tạo ra những khó khăn cho thương nhân khác, có thể “ñụng chạm” ñến lợi ích của
khách hàng và tính lành mạnh của môi trường kinh doanh. Để ngăn ngừa những tác
ñộng tiêu cực này, một số hoạt ñộng khuyến mại ñã bị Nhà nước cấm thực hiện
(ñiều 100 Luật thương mại 2005).

* Về quy ñịnh này, có một số lời bình luận sau:

Mục tiêu của khuyến mại là thu hút hành vi mua sắm và sử dụng dịch vụ của
khách hàng nên thương nhân có thể vì lợi nhuận tối ña mà vượt quá giới hạn cần
thiết, gây ảnh hưởng tiêu cực cho xác hội và môi trường kinh doanh.
2/ Quảng cáo thương mại:

KI L

2.1/ Khái niệm:

Tại ñiều 102 Luật thương mại 2005, quảng cáo là giới thiệu ñến người tiêu
dùng về hoạt ñộng kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bao gồm dịch vụ có mục ñích sinh
lời và dịch vụ không có mục ñích sinh lời. Như vậy, có thể hiểu quảng cáo thương
mại là hoạt ñộng XTTM của thương nhân ñể giới thiệu với khách hàng về hoạt
ñộng kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của mình. Từ ñịnh nghĩa này, ta có thể rút ra
các ñặc ñiểm cơ bản ñể phân biệt quảng cáo thương mại với các hoạt ñộng không
phải là quảng cáo thương mại như: Hoạt ñộng thông tin tuyên truyền, cổ ñộng



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

mang tính chính trị, xã hội do cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức xã hội
thực hiện, hoạt ñộng thông tin của các tổ chức cá nhân không nhằm mục ñích kinh
doanh.

OBO
OKS
.CO
M

* Từ khái niệm quảng cáo thương mại có thể ñưa ra nhận ñịnh sau:
Thực trạng pháp luật về quảng cáo ở Việt Nam cho thấy, quảng cáo thương
mại ñang ñược coi là một loại quảng cáo nói chung, tồn tại bên cạnh những quảng
cáo không có mục ñích sinh lời. Do vậy, thương nhân hoạt ñộng quảng cáo thương
mại phải tuân thủ các văn bản pháp luật về quảng cáo thương mại và các văn bản
pháp luật về quảng cáo nói chung.

Các quy ñịnh hiện hành về quảng cáo thương mại chủ yếu ñề cập ñến các nội
dung về hàng hóa, dịch vụ quảng cáo, sản phẩm quảng cáo thương mại và phương
tiện quảng cáo thương mại. Quảng cáo cái gì, mô tả thông tin về nó như thế nào và
cách thức phát hành thông tin ñó tới cộng ñồng... là các vấn ñề khởi nguồn của
những tác ñộng, ảnh hưởng ñến lợi ích của Nhà nước, của người tiêu dùng và của
các thương nhân khác.

2.2/ Sản phẩm và phương tiện quảng cáo thương mại:

Sản phẩm quảng cáo thương mại bao gồm những thông tin bằng hình ảnh,
hành ñộng, âm thanh, tiếng nói, chữ viết, biểu tượng, màu sắc, ánh sáng chứa ñựng
nội dung quảng cáo thương mại. Sản phẩm quảng cáo thương mại có chứa ñựng cả
nội dung và hình thức quảng cáo thương mại.

KI L

Nội dung quảng cáo bao gồm những thông tin về hoạt ñộng kinh doanh hàng
hóa, dịch vụ (thương hiệu, loại sản phẩm và tính ưu việt cũng như tiện ích của
nó...) mà chủ quảng cáo muốn ñược thể hiện nhằm thông báo, giới thiệu rộng rãi tới
công chúng. Nội dung sản phẩm quảng cáo phải ñảm bảo lành mạnh, ñúng sự thật,
không gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Hình thức quảng cáo ñược thể hiện bằng tiếng nói, chữ viết, biểu tượng, màu
sắc, ánh sáng, hình ảnh, hành ñộng, âm thanh và các hình thức khác có khả năng
truyền ñạt nội dung thông tin quảng cáo tới công chúng. Hình thức quảng cáo phải



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
rừ rng, d hiu v cú tớnh thm m. ng thi, ngụn ng s dng trong qung cỏo
cng phi tuõn theo quy tc nht ủnh.2

Phng tin qung cỏo thng mi l

cụng c ủc s dng ủ gii thiu cỏc sn phm qung cỏo thng mi. Phng

OBO
OKS
.CO
M

tin qung cỏo bao gm tt c nhng phng tin cú kh nng truyn ti thụng tin
ủn cụng chỳng nh: bỏo chớ, mng thụng tin mỏy tớnh, xut bn phm, chng
trỡnh...

Ngoi ra, nhm ủm bo trt t qun lý nh nc trong hot ủng qung cỏo,
bo ủm hi hũa li ớch kinh t, chớnh tr, vn húa ca t chc, cỏ nhõn kinh doanh,
ca Nh nc, ca cụng chỳng, phỏp lut cũn quy ủnh mt s gii hn v din tớch
qung cỏo, thi lng chng trỡnh qung cỏo, s ln qung cỏo... ủũi hi ch th
hot ủng qung cỏo phi thc hin.

* Nh vy, cỏc quy ủnh ca phỏp lut hin hnh v sn phm v cỏc phng
tin qung cỏo l tng ủi ủy ủ v rừ rng, tuy nhiờn vn cũn mt s tn ti cn
khc phc nh sau:

- Th nht, v hỡnh thc qung cỏo thng mi: Phỏp lut cú quy ủnh, hỡnh
thc qung cỏo thng mi phi cú du hiu ủ phõn bit nhng thụng tin qung
cỏo vi nhng thụng tin khụng phi l qung cỏo ủ khụng gõy nhm ln cho ngi
sn xut kinh doanh v ngi tiờu dựng (theo khon 3 ủiu 7 Phỏp lnh qung
cỏo). Quy ủnh ny cú mc ủớch tớch cc, ủ bo v ngi tiờu dựng, song khụng cú
tớnh kh thi do Phỏp lnh qung cỏo khụng ch ra ủc bng nhng du hiu no ủ

tin m thụi.

KI L

phõn bit. Thc t, ch cú th da vo nhng cm nhn ca ngi tip nhn thụng

- Th hai, sn phm qung cỏo thng mi v phng tin qung cỏo thng
mi khụng cú gỡ khỏc bit so vi sn phm qung cỏo v phng tin qung cỏo.
Tuy nhiờn, cỏc ni dung ny ủng thi ủc quy ủnh trong Lut thng mi 2005
v Phỏp lnh qung cỏo 2001, ủiu ny th hin rt rừ s trựng lp khụng cn thit.

2

Xem: iu 8 Phỏp lnh qung cỏo ngy 16/11/2001.



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Thứ ba, việc quy ñịnh về giới hạn trong hoạt ñộng quảng cáo là rất hợp lý
và phù hợp với thực tiễn pháp luật về quảng cáo của nhiều nước trên thế giới. Ví
dụ: các quy ñịnh trong Luật quảng cáo của Philippin, hay Bộ luật thương mại của

OBO
OKS
.CO
M

Cộng hòa Pháp và Pháp lệnh số 92-280 ngày 23/7/1992 về tự do thông tin và quy
ñịnh những nguyên tắc chung cho quảng cáo và tài trợ.3
2.3/ Chủ thể trong hoạt ñộng quảng cáo thương mại:

Có nhiều chủ thể tham gia vào hoạt ñộng quảng cáo thương mại với mục
ñích, cách thức và mức ñộ khác nhau. Đó có thể là thương nhân quảng cáo (người
quảng cáo), thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo, người phát hành quảng
cáo, người cho thuê phương tiên quảng cáo... Quyền tham gia vào hoạt ñộng quảng
cáo của các chủ thể này ñược quy ñịnh tại ñiều 103 Luật thương mại 2005; khoản
2,4 ñiều 4 và ñiều 23,24,25,26 Pháp lệnh quảng cáo 2001. Cụ thể như:
- Người quảng cáo là tổ chức, cá nhân có nhu cầu quảng cáo về hoạt ñộng
kinh doanh, hàng hóa, dịch vụ của mình bao gồm dịch vụ có mục ñích sinh lời và
dịch vụ không có mục ñích sinh lời. Do ñó người quảng cáo có thể là thương nhân
hoặc không phải là thương nhân. Người quảng cáo có nghĩa vụ ñảm bảo nội dung
quảng cáo trung thực, chính xác, phải xuất trình văn bản ñảm bảo tính trung thực,
chính xác của nội dung thông tin quảng cáo khi người kinh doanh dịch vụ quảng

cáo hoặc người phát hành quảng cáo yêu cầu.4

- Thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo là tổ chức, cá nhân thực hiện

KI L

một, một số hoặc tất cả các công ñoạn của quá trình hoạt ñộng quảng cáo nhằm
mục ñích sinh lời. Để kinh doanh dịch vụ quảng cáo, người quảng cáo phải ñăng ký
kinh doanh dịch vụ này tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Thương nhân kinh
doanh dịch vụ quảng cáo này có một số quyền

hư: lựa chọn hình thức, lĩnh vực

kinh doanh, ñăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ñối với sản phẩm quảng cáo của
3

Tài liệu do Bộ Văn hóa – Thông tin, Cục Văn hóa – Thông tin cơ sở biên dịch, 2005.

4

Xem: ñiều 15 Pháp lệnh quảng cáo 2001.



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
mình... Đồng thời, thương nhân này cũng có nghĩa vụ thực hiện ñúng các quy ñinh
của pháp luật về quảng cáo, nội dung giấy chứng nhận ñăng ký kinh doanh, các
cam kết trong hợp ñồng dịch vụ quảng cáo...

OBO

OKS
.CO
M

- Người phát hành quảng cáo là người nắm giữ các phương tiện quảng cáo,
có khả năng ñưa sản phẩm quảng cáo ñến với công chúng, bao gồm cơ quan báo
chí, nhà xuất bản, tổ chức quản lý mạng thông tin máy tính, người tổ chức chương
trình văn hóa – thể thao... Người phát hành quảng cáo ñược quảng cáo trên phương
tiện của mình và thu phí dịch vụ phát hành quảng cáo. Đồng thời, họ có nghĩa vụ
tuân thủ các quy ñịnh pháp luật về sử dụng phương tiện quảng cáo thương mại,
pháp luật về báo chí, xuất bản, quản lý mạng... và có nghĩa vụ thực hiện hợp ñồng
phát hành quảng cáo ñã ký. Bên cạnh ñó, họ còn có một số quyền và nghĩa vụ khác
theo quy ñịnh pháp luật.

- Người cho thuê phương tiện quảng cáo là tổ chức, cá nhân sở hữu phương
tiện quảng cáo. Người này có thể là thương nhân hoặc không phải thương nhân
nhưng ñều có quyền lựa chọn khách hàng cho mình và thu phí từ việc cho thuê ñó
theo thỏa thuận trong hợp ñồng.

* Nhìn chung, các quy ñịnh về chủ thể quảng cáo thương mại theo pháp luật
Việt Nam hiện hành là tương ñối ñầy ñủ và nhất quán. Điều này ñã tạo ñiều kiện
cho các chủ thể trong hoạt ñộng quảng cáo thực hiện tốt hơn các quyền và nghĩa vụ

KI L

của mình trong hoạt ñộng quảng cáo.

2.4/ Thẩm quyền và thủ tục cấp phép quảng cáo thương mại:
Khi thực hiện hoạt ñộng quảng cáo nói chung và quảng cáo thương mại nói
riêng, thương nhân quảng cáo hoặc thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo

phải làm thủ tục xin cấp giấy phép thực hiện quảng cáo. Ở Việt Nam, công việc này
do cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa – thông tin ñảm nhiệm vai trò chính. Vì
vậy mà Luật thương mại 2005 không quy ñịnh về thẩm quyền và các thủ tục cấp



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
giy phộp qung cỏo thng mi. Ni dung ny ủc quy ủnh ti ủiu 16 Phỏp
lnh qung cỏo 2001 v mt s vn bn phỏp lut cú liờn quan.
* Vic quy ủnh v thm quyn v th tc cp phộp qung cỏo thng mi cú

OBO
OKS
.CO
M

mt s khú khn, tn ti l:

Thc t hin nay cho thy cú rt nhiu c quan cú thm quyn cp phộp
qung cỏo thng mi tuy nhiờn cỏc doanh nghip vn phi ủn tng c quan ủ
xin phộp v ủ ủc cp phộp cho mt tm bin qung cỏo cng phi mt khong 3
thỏng. õy chớnh l nguyờn nhõn chớnh dn ủn tỡnh trng ủa s cỏc bin qung cỏo
ủu khụng cú giy phộp hoc ủt sai phộp.

Trong bi cnh hot ủng kinh doanh vụ cựng sụi ủng nh hin nay, phỏp
lut quy ủnh t mt bng rụn qung cỏo ủn mt tm bin qung cỏo ln, mt mn
hỡnh qung cỏo ủin t... ủu phi xin phộp thỡ tỡnh trng vi phm th tc thc hin
qung cỏo l tt yu v c quan cú thm quyn cng khụng ủ sc ủ kim tra, x
lý ht mi trng hp vi phm.

Quy ủnh phỏp lut nhiu nhng li chng chộo, cha phự hp, th tc hnh
chớnh rm r, x lý vi phm cha trit ủ... l nguyờn nhõn chớnh ca tỡnh trng vi
phm quy ủnh phỏp lut v qung cỏo.

2.5/ Cỏc hot ủng qung cỏo thng mi b cm:

Nhm XTTM v ủỏp ng nhu cu cnh tranh, thng nhõn cú th s dng
qung cỏo nh mt cụng c ủ dốm pha, h thp uy tớn ca thng nhõn khỏc vi

KI L

mc ủớch th tiờu ủi th cnh tranh hoc ngn cn s gia nhp th trng ca
thng nhõn mi. bo ủm trt t thng mi, bo ủm li ớch ca Nh nc,
ngi tiờu dựng v ca cỏc thng nhõn, phỏp lut nghim cm mt s hot ủng
qung cỏo thng mi nh: qung cỏo nh hng xu ủn li ớch ca Nh nc v
ca ton xó hi, qung cỏo hng húa, dch v m Nh nc cm kinh doanh hoc
cm qung cỏo, qung cỏo sai s tht, qung cỏo nhm cnh tranh khụng lnh
mnh...



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
* Đánh giá về những quy định pháp luật về các hoạt động quảng cáo thương
mại bị cấm:
Các quy định cấm đốn trên đối với một số quảng cáo thương mại được xây

OBO
OKS
.CO
M

dựng trên cơ sở bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của xã hội, lợi ích của thương nhân
khách, của khách hàng, đồng thời tơn trọng và bảo đảm ngun tắc cạnh tranh lành
mạnh.

Quảng cáo là hoạt động XTTM của thương nhân, diễn ra trong khn khổ
quyền tự do kinh doanh, do đó khơng thể được thực hiện một cách khơng giới hạn.
Khơng thể đánh giá các quy định cấm đốn này dựa trên cơ sở số lượng các hành vi
bị cấm nhiều hay ít mà phải xuất phát từ tiêu chí: những quy định cấm đó có căn cứ
hay khơng và có phải là sự hạn chế tự do thương mại hay khơng?
Dựa trên cơ sở này, quy định về các hoạt động quảng cáo thương mại bị cấm
trọng pháp luật Việt Nam được đánh giá là tương đối phù hợp. Trên thực tế, pháp
luật của các nước trên thế giới đều có quy định cấm hoặc hạn chế những hoạt động
quảng cáo khơng phù hợp với “quốc kế, dân sinh”.

Bên cạnh những quy định về hoạt động quảng cáo bị cấm, việc xử lý các vi
phạm pháp luật về quảng cáo cũng được các văn bản pháp luật chú ý. Các vi phạm
này khơng thực hiện theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
thương mại mà được quy định riêng trong Nghị định số 56/2006/NĐ-CP ngày
6/6/2006 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa

KI L

thơng tin. Ngồi ra, với những vi phạm ở mức độ nghiêm trọng, có thể bị xử lý theo
quy định của Bộ luật hình sự. Đây cũng là một quy định tương đối phù hợp và có
hiệu quả.

3/ Trưng bày giới thiệu hàng hóa, dịch vụ:
3.1/ Khái niệm:

Trưng bày giới thiệu hàng hóa, dịch vụ là hoạt động XTTM của thương nhân
dùng hàng hóa, dịch vụ và tài liệu về hàng hóa, dịch vụ để giới thiệu với khách
hàng về hàng hóa, dịch vụ đó ( quy định tại điều 117 Luật thương mại 2005). Trưng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
by hng húa, dch v l mt cỏch thc thụng tin ủn khỏch hng m phng tin
ủ truyn ti thụng tin chớnh l hng húa, dch v ủú. õy chớnh l ủc ủim cho
phộp phõn bit hỡnh thc trng by gii thiu vi hỡnh thc qung cỏo thng mi.

OBO
OKS
.CO
M

* Nh vy, lut thng mi 2005 ủó ủa ra mt khỏi nim khỏ phự hp v
bao quỏt ủc ton b ni dung ca hot ủng trng by gii thiu hng húa, dch
v.

3.2/ Cỏc hỡnh thc trng by gii thiu hng húa, dch v:

Phỏp lut hin hnh cho phộp thng nhõn ủc t t chc vic trng by
hoc thuờ thng nhõn khỏc thc hin dch v trng by vi cỏc hỡnh thc m
phũng trng by, trng by ti hi tho, hi ngh, trung tõm thng mi, trng by
trờn internet... Cỏc hỡnh thc ny ủc quy ủnh trong Lut thng mi 2005 v
Ngh ủnh s 37/2006/N-CP ngy 4/4/2006 quy ủnh chi tit Lut thng mi v
XTTM.

* Cú th nhn xột rng, so vi Lut thng mi 1997, Lut thng mi 2005

quy ủnh b sung hỡnh thc trng by hng húa trờn internet. Tuy nhiờn, hng húa
khi ủc trng by trờn internet s tr thnh hỡnh nh ca hng húa ch khụng cũn
l hng húa. Thc cht, hỡnh thc trng by trờn internet l hỡnh thc qung cỏo
trờn mng thụng tin mỏy tớnh v phi tuõn th quy ủnh phỏp lut v qung cỏo.
Phỏp lut quy ủnh ti liu v hng húa cng ủc s dng ủ trng by,
song nhng ti liu ny ủc trng by cựng vi hng húa v cha ủng thụng tin

KI L

gii thiu chi tit v hng húa ủang ủc trng by. Cho nờn, cng khụng nờn coi
hỡnh nh v hng húa trờn internet l ti liu v hng húa dựng ủ trng by.
3.3/ Hng húa, dch v trng by v cỏc trng hp cm trng by, gii thiu
hng húa:

Trng by, gii thiu hng húa, dch v l hot ủng thng mi, do vy,
hng húa dch v ủc trng by gii thiu phi ủỏp ng ủc mt s ủiu kin
nht ủnh ủ ủm bo tớnh hp phỏp ca hot ủng thng mi ủú. Nhng ủiu kin
ủú l:



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Hng húa, dch v trng by, gii thiu phi l nhng hng húa, dch v kinh
doanh hp phỏp trờn th trng.
Hng húa, dch v trng by, gii thiu phi tuõn th quy ủnh phỏp lut v

OBO
OKS
.CO
M

cht lng hng húa v ghi nhón hng húa.

Vi hng húa nhp khu vo Vit Nam ủ trng by, gii thiu, ngoi vic
ủỏp ng 2 ủiu kin trờn cũn phi ủỏp ng cỏc ủiu kin nh: l hng húa
ủc phộp nhp khu; nu l hng húa tm nhp khu phi tỏi xut khu sau
khi kt thỳc trng by v nu hng húa tm nhp khu ủú tiờu th ti Vit
Nam thỡ phi tuõn th cỏc quy ủnh phỏp lut Vit Nam ủi vi hng húa
nhp khu.

Bờn cnh nhng ủiu kin trờn, phỏp lut Vit Nam cũn quy ủnh v vic cm trng
by, gii thiu hng húa, dch v trong mt s trng hp nht ủnh, nhm bo v
li ớch ca Nh nc, li ớch chung ca xó hi v li ớch ca cỏc t chc, cỏ nhõn
cú liờn quan.

* Nhn xột v cỏc quy ủnh trờn, cú th thy rng: iu kin ủi vi hng
húa, dch v ủc trng by v cỏc trng hp cm trng by, gii thiu hng húa,
dch v l vn ủ ủc phỏp lut quan tõm nhiu nht trong hỡnh thc XTTM.
Do tớnh cht gii thiu trc tip bng hng húa, hỡnh thc trng by cú kh
nng phỏt tỏn thụng tin ủn cụng chỳng vi phm vi hp hn so vi qung cỏo
thng mi. Chớnh vỡ vy cú nhng hng húa hn ch kinh doanh doanh b phỏp

KI L

lut cm qung cỏo nhng khụng cm vic trng by nh thuc lỏ, ru cú ủ cn
t 30 ủ tr lờn. õy l quy ủnh hon ton hp lý. Tuy nhiờn, thc tin cho thy,
vic thi hnh quy ủnh v trng by gii thiu hng húa v cỏc hot ủng qung cỏo
thng mi b cm thc hin ủang gp phi vng mc, ni bt l qung cỏo thuc
lỏ.

Vic trng by gii thiu hng húa, dch v do khụng xut hin hnh vi bỏn
hng nh trong hi ch, khụng ủc t chc tp trung nh trong trin lóm, hiu qu
tỏc ủng ủn li ớch ca khỏch hng v thng nhõn khỏc cng khụng nhiu nờn



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
trng by, gii thiu hng húa, dch v ủc ủỏnh giỏ l hỡnh thc XTTM cú tớnh
cht ủn gin nht.
Cỏc quy ủnh ca phỏp lut hin hnh c bn ủó ủỏp ng ủc yờu cu ủiu

OBO
OKS
.CO
M

chnh bng phỏp lut, ớt xut hin cỏc vn ủ bc xỳc t phớa thng nhõn, khỏch
hng v c quan qun lý nh nc, ngoi vic phỏp sinh mt s vn ủ bt cp liờn
quan ủn hnh vi qung cỏo thng mi.
4/ Hi ch, trin lóm thng mi:
4.1/ Khỏi nim:

Hi ch, trin lóm thng mi l hot ủng XTTM tp trung trong mt thi
gian v ti mt ủa ủim nht ủnh, ủ thng nhõn trng by gii thiu hng húa
dch v, ti liu v hng húa dch v nhm thỳc ủy, tỡm kim c hi giao kt hp
ủng mua bỏn hng húa, hp ủng dch v. Cỏc vn ủ v hi ch, trin lóm
thng mi ủc quy ủnh t ủiu 129 ủn ủiu 140 Lut thng mi 2005.
Hỡnh thc XTTM ny va cha ủng yu t trng by gii thiu hng húa,
va cú ý ngha khuych trng, qung cỏo cho thng nhõn v ủc phõn bit vi
cỏc hnh vi khỏc l:

Hi ch, trin lóm thng mi cú tớnh xỏc ủnh v thi gian, ủa ủim v ni
dung.

Hi ch, trin lóm thng mi cú s tham gia ủng thi ca nhiu thng
nhõn.

KI L

Mc ủớch trc tip ca thng nhõn khi tham gia hi ch, trin lóm thng
mi l tỡm kim khỏch hng ủ giao kt hp ủng.
* Nh vy, cú th thy rng phỏp lut hin hnh ca Vit Nam khụng cú s
phõn bit gia hi ch thng mi v trin lóm thng mi do 2 hot ủng ny
thng ủc tin hnh ủng thi. Tuy nhiờn, da vo thc t thc hin hot ủng
mua bỏn hng húa, cung ng dch v ti hi ch, trin lóm thng mi, phỏp lut cú
quy ủnh ngha v v thu v th tc hnh chớnh phi thc hin vi thng nhõn.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
4.2/ Quyn v ngha v c bn ca thng nhõn t chc, tham gia hi ch, trin
lóm thng mi:
- Thng nhõn cú quyn t t chc hi ch, trin lóm thng mi hoc thuờ

OBO
OKS
.CO
M

thng nhõn kinh doanh dch v t chc hi ch, trin lóm thng mi thc hin,

cú quyn chn tờn, ch ủ, ủa ủim, thi gian t chc hi ch, trin lóm thng
mi.

- Thng nhõn cú quyn t chc, tham gia hi ch, trin lóm thng mi
Vit Nam hoc nc ngoi. Thng nhõn t chc hi ch, trin lóm thng mi
khụng phi lm th tc xin phộp nhng phi ủng ký vi c quan qun lý nh nc
v thng mi (v thi gian, ủa bn, ch ủ, tờn gi ca hi ch) v phi ủc s
xỏc nhn ca c quan ny.

- Thng nhõn Vit Nam tham gia hi ch nc ngoi v thng nhõn nc
ngoi tham gia hi ch Vit Nam ủc phộp bỏn, tng cho khỏch hng hng húa ti
hi ch, trin lóm nhng phi tuõn th quy ủnh v xut nhp khu v cỏc quy ủnh
khỏc cú liờn quan.

* Quyn v ngha v ca thng nhõn khi t chc, tham gia hi ch, trin
lóm thng mi ủó ủc quy ủnh khỏ nht quỏn v ủy ủ.

Tuy nhiờn, thc tin hot ủng hi ch, trin lóm thng mi ti Vit Nam
tn ti mt vn ủ nan gii l khc phc tớnh ch v thiu chuyờn nghip. Trong
khi mc tiờu thc s ca hi ch, trin lóm l marketing, tip th thỡ thng nhõn

KI L

tham gia hi ch ch yu l ủ thm dũ hoc bỏn hng ti ch, nhiu hi ch ging
nh ch tm, khụng cú chn lc v hng húa. Ngoi ra, vic s dng tờn gi ca
hi ch, trin lóm nhiu khi gõy nhm ln cho khỏch hng, cho ngi tiờu dựng v
cú tỏc ủng sai lch ủn quyt ủnh mua sm ca h. Hin trng ny din ra khỏ
ph bin nhng phỏp lut vn cha cú nhng quy ủnh ủiu chnh trc tip, cú hiu
qu.

Trong thi gian gn ủõy, gúp phn khc phc nhng tn ti nu trờn, Lut
thng mi 2005, Ngh ủnh s 37/2006/N-CP ngy 4/4/2006 quy ủnh chi tit



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Lut thng mi v XTTM, Ngh ủnh s 59/2006/N-CP ngy 12/6/2006 quy
ủnh chi tit Lut thng mi v hng húa, dch v cm kinh doanh, hn ch kinh
doanh v kinh doanh cú ủiu kin ủó cú nhng quy ủnh c th.

OBO
OKS
.CO
M

4.3/ Hng húa, dch v ti hi ch, trin lóm:

Theo cỏc vn bn phỏp lut quy ủnh v vn ủ ny, hng húa dch v trng
by ti hi ch, trin lóm thng mi phi cú mt s ủiu kin nht ủnh ủ ủm
bo trt t kinh doanh thng mi. ú l:

Khụng phi l hng húa, dch v thuc din cm kinh doanh, hn ch kinh
doanh, cha ủc phộp lu thụng.

Khụng phi l hng húa thuc din cm nhp khu ủi vi thng nhõn nc
ngoi tham gia hi ch, trin lóm ti Vit Nam.

Khụng phi l hng gi, hng vi phm quyn s hu trớ tu, tr trng hp
trng by ủ so sỏnh vi hng tht.

Phi ghi nhón hng húa theo quy ủnh ca phỏp lut hin hnh.
Ngoi vic tuõn th cỏc quy ủnh v hi ch, trin lóm thng mi ca Lut ny,
hng húa dch v thuc din qun lý chuyờn ngnh phi tuõn th cỏc quy ủnh v
qun lý chuyờn ngnh ủi vi hng húa, dch v ủú;.

Bờn cnh ủú, phỏp lut cng ủó cú nhng quy ủnh riờng ủi vi nhng hi
ch, trin lóm mang tờn, ch ủ cú s dng t ng ủ qung bỏ cht lng, danh
hiu ca hng húa, dch v, qung bỏ khng ủnh uy tớn, danh hiu ca thng

KI L

nhõn. ng thi, cung quy ủnh rừ vic cp gii thng chng nhn cht lng,
danh hiu ca hng húa, dch v hoc uy tớn ca thng nhõn, t chc, cỏ nhõn
tham gia hi ch trin lóm.

* T nhng quy ủnh trờn cú th khng ủnh: dự cha ủc thc tin kim
nghim nhiu nhng cỏc quy ủnh mi v hi ch, trin lóm thng mi trong phỏp
lut hin hnh do ủc sa ủi, b sung theo yờu cu thc tin hot ủng thng
mi s cú nhiu kh nng ci thin ủc cht lng v ủ tin cy ủi vi cỏc hi
ch, trin lóm thng mi.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Mc dự vy, thc tin phỏp lut v thi hnh phỏp lut v hi ch, trin lóm
thng mi tip tc gp phi mt s bt cp nh:
Do thi hn ủng ký quỏ di (trc mựng 1 thỏng 10 nm trc) nờn khú cú

OBO
OKS

.CO
M

th ủm bo thng nhõn s trung thnh vi nhng ni dung ủó ủng ký.
Vic xột tng danh hiu cho thng nhõn tham giai hi ch s vn thiu
chun mc, thiu ủ tin cy khi m trong phỏp lut hin hnh ch tỡm thy
mt s bn quy ch tuyn chn gii thng cht lng ca B khoa hc,
cụng ngh v mụi trng ban hnh, cũn cỏc ngnh, lnh vc khỏc cha cú
quy ủnh c th.

Quy ủnh v x lý vi phm hnh chớnh trong lnh vc thng mi cha theo
kp nhng sa ủi, b sung trong phỏp lut thng mi, cha cú quy ủnh x
lý vi phm v trng by hng húa thuc din hn ch kinh doanh, v vi phm
nhng ni dung v t chc hi ch ủó ủng ký ti c quan qun lý nh nc
v thng mi.

Túm li, phỏp lut hin hnh ủó kp thi ủiu chnh cỏc hỡnh thc XTTM
ph bin do thng nhõn thc hin, to c s phỏp lý cn thit cho thng nhõn
thc hin quyn t do hot ủng XTTM trong s tụn trng li ớch ca Nh nc,
ca ngi tiờu dựng v ca thng nhõn khỏc.

Tuy nhiờn, cú th nhn thy rng cũn khỏ nhiu tn ti trong thc trng phỏp

KI L

lut v thi hnh phỏp lut v vn ủ ny. Ngoi nhng nguyờn nhõn ủó ủc lý gii,
bỡnh lun trờn, cũn cú nhng hn ch v k thut v quy trỡnh lp phỏp. õy l
nhng hn ch chung ni bt ca phỏp lut v cỏc hỡnh thc XTTM. iu ny dn
ủn nhng hn ch v ni dung cỏc quy ủnh v s thiu ht v tớnh ủng b, tớnh
phự hp ca cỏc quy ủnh ủú.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

II/ Gii phỏp ủ hon thin phỏp lut v XTTM trong nn kinh t
th trng Vit Nam:
1/ nh hng trong vic hon thin phỏp lut v XTTM Vit Nam:

OBO
OKS
.CO
M

- Th nht: Hon thin phỏp lut XTTM nhm ủỏp ng yờu cu t do húa
thng mi v quyn t do hot ủng XTTM.

Nh ta ủó bit, XTTM l nhng hot ủng thng mi do thng nhõn tin
hnh, do ủú nú khụng th nm ngoi xu hng t do húa thng mi ủang din ra
trong quan h thng mi ni ủa v thng mi quc t. V c bn, cỏc yờu cu
nhm thc hin t do húa ủc ủt ra l nhng yờu cu ỏp dng chung cho ton b
chớnh sỏch thng mi. i vi mt s lnh vc, cỏc nc cú th ủt ra cỏc yờu cu
c th trong quỏ trỡnh ủm phỏn. Chớnh vỡ vy, vi nhiu yờu cu tng t nh ủi
vi phỏp lut thng mi núi chung v phỏp lut v XTTM núi riờng cn quy ủnh
nhng vn ủ nhm thc hin t do húa thng mi.

Nh vy, mc ủớch ủu tiờn ca vic hon thin h thụng phỏp lut v
XTTM l nhm thc hin t do húa thng mi v quyn t do hot ủng XTTM
ca thng nhõn.

- Th hai: Hon thin phỏp lut XTTM nhm hi hũa húa li ớch quc gia,
li ớch ca thng nhõn v ngi tiờu dựng.

Tht vy, XTTM l hot ủng thng mi do thng nhõn tin hnh nhm
mc ủớch tỡm kim, thỳc ủy c hi thng mi. Vỡ mc ủớch li nhun ti ủa,

KI L

thng nhõn XTTM cú th ri vo tỡnh trng bt chp li ớch ca cỏc ch th khỏc,
gõy nh hng tiờu cc ủn li ớch quc gia, li ớch ca thng nhõn khỏc v li
ớch ca ngi tiờu dựng. õy l lý do ủũi hi s can thip ca Nh nc vo hot
ủng XTTM ca thng nhõn.

Thụng qua cụng c quan trng l phỏp lut, Nh nc thc hin nhim v
bo v li ớch chớnh ủỏng ca cỏc ch th v bo ủm s phỏt trin bn vng, lnh
mnh ca nn kinh t. Mc tiờu bo ủm tớnh hi hũa v li ớch l rt cn thit,
bi Nh nc khụng th cn tr t do thng mi mt cỏch bt hp lý, khụng th



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
cn tr t do cnh tranh ca mi thng nhõn v cng khụng th vỡ khuyn khớch
thc hin mc tiờu phỏt trin thng mi ca thng nhõn b qua quyn, li ớch
chớnh ủỏng ca ngi tiờu dựng. Nh vy, ủ cú th thc hin ủc cỏc nhim v

OBO
OKS
.CO
M

ủú ca Nh nc, quỏ trỡnh hon thin phỏp lut v XTTM cn phi quan tõm ton
din hn na ủn nhiu vn ủ liờn quan.

- Th ba: Hon thin phỏp lut XTTM nhm gúp phn bo ủm thc thi cỏc
cam kt quc t ca Vit Nam v thng mi.

Ngy ny, s phỏt trin kinh t ca cỏc nc ủang phỏt trin nh Vit Nam ta
ngy cng ph thuc vo s phỏt trin chung ca nn kinh t th gii. Chớnh vỡ vy,
ủỏp ng nhu cu hi nhp, ci cỏch kinh t theo hng m ca tt yu phi ủc
thc hin m theo ủú, vic ký kt cỏc ủiu c quc t v sa ủi chớnh sỏch, phỏp
lut trong nc l mt nhim v quan trng.

Phỏp lut thng mi, trong ủú cú phỏp lut v XTTM cú s mnh ni lut
húa cỏc cam kt quc t, gúp phn ủy nhanh tin trỡnh hi nhp kinh t quc t
ca quc gia. Trong cỏc cam kt quc t m Vit Nam ủó ký kt hoc ủang trong
giai ủon ủm phỏn, vn ủ XTTM ủc ủ cp ủn vi tớnh cht l cỏc dch v
thng mi. Ngoi cỏc cam kt chung v mi ca dch v, cỏc dch v XTTM tuy
khụng ủc ủc bit quan tõm nhng cng l mt ni dung ủc ủ cp c th
trong nhiu hip ủnh thng mi.

Nh vy, ủ ủm bo thc thi cỏc cam kt quc t m nc ta ủó hoc s

KI L

tham gia, yờu cu ủt ra ủi vi Vit Nam trong vic hon thin phỏp lut thng
mi v phỏp lut v XTTM l sa ủi, b sung cỏc quy ủnh phỏp lut trờn c s
ủũi hi chung ca cỏc cam kt quc t v cỏc cam kt c th v mc ủ m ca ủi
vi tng loi hỡnh dch v XTTM.

2/ Gii phỏp c th ủ hon thin phỏp lut v XTTM Vit Nam:

2.1/ Hon thin cỏc quy ủnh v khuyn mi:



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
- Th nht, sm nghiờn cu, xem xột vic hy b quy ủnh ngha v np
50% giỏ tr gii thng ủó cụng b v ngõn sỏch nh nc trong trng hp khụng
cú ngi trỳng thng.

OBO
OKS
.CO
M

Xột v u ủim ca quy ủnh ny, cỏc nh lm lut cho rng, vic buc
thng nhõn np 50% giỏ tr gii thng ủó cụng b vo ngõn sỏch nh nc trong
trng hp khụng cú ngi trỳng thng l gii phỏp hn ch tỡnh trng khuyn
mi gian di, thiu trung thc ca thng nhõn v c cu, s lng gii thng v
s phõn phi gii thng ủn khỏch hng.

Tuy nhiờn, khi khụng phi mi thng nhõn ủu cú hnh vi gian ln, thiu
trung thc v gii thng, khi s trỳng thng ca khỏch hng thc s da trờn s
may ri thỡ vic cũn li gii thng sau thi gian khuyn mi hay cha ht thi gian
khuyn mi m ton b gii thng ủó cú khỏch hng trỳng thng cng l tt yu.
Do vy, trong quỏ trỡnh thc thi phỏp lut, c quan qun lý nh nc v
thng mi cn cú bin phỏp ủ phỏt hin, ngn nga tỡnh trng gian ln v gii
thng. Cũn quy ủnh v ngha v np 50% giỏ tr gii thng ủó cụng b vo ngõn
sỏch nh nc trong trng hp khụng cú ngi trỳng thng khụng phi l gii
phỏp phự hp v hiu qu, cha k s gõy bt món, bc xỳc ca thng nhõn.
- Th hai, sm nghiờn cu vic hy b cỏc quy ủnh v hn mc ti ủa giỏ tr

hng húa, dch v dựng ủ khuyn mi, hn mc v thi gian thc hin khuyn
mi. iu ny cú ngha l, mi hnh vi vi phm cỏc quy ủnh v hn mc ti ủa giỏ

XTTM.

KI L

tr dựng ủ khuyn mi ca mi doanh nghip ủu l hnh vi vi phm phỏp lut v

Sau khi Lut thng mi 2005 ủc ban hnh, Ngh ủnh s 37/2006/N-CP
ngy 4/4/2006 quy ủnh chi tit Lut thng mi v hot ủng XTTM quy ủnh hn
mc gim giỏ v thi gian gim giỏ, giỏ tr dch v khuyn mi... Tuy nhiờn, vn ủ
ủt ra l cú cn thit quy ủnh cỏc hn mc ti ủa nh trờn khụng, trong khi Lut
cnh tranh hin hnh ch phũng nga nguy c bỏn phỏ giỏ ủ cnh tranh ủi vi cỏc



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
thng nhõn hoc nhúm thng nhõn cú v trớ thng lnh th trng, thng nhõn
ủc quyn.
Mt khỏc, vic xỏc ủnh ủỳng giỏ hng húa, giỏ cung ng dch v trc thi

OBO
OKS
.CO
M

gian khuyn mi, t ủú xỏc ủnh mc gim giỏ cú vt quỏ quy ủnh ca phỏp lut
hay khụng l rt khú. ng thi, phỏp lut cng khụng quy ủnh c th nguyờn tc,
tiờu chớ xỏc ủnh hn mc giỏ tr ti ủa dựng ủ khuyn mi. iu ny cú ngha l,

tớnh kh thi ca quy ủnh ny khụng cao v to ra nhng phc tp khụng cn thit.
Bờn cnh ủú, cỏc quy ủnh ngn cm khụng cn thit nh vy s l yu t cn tr t
do thng mi, khụng thỳc ủy, khuyn khớch cnh trnh.

T nhng phõn tớch trờn, cú th thy, cỏc quy ủnh v hn mc ti ủa giỏ tr
dựng ủ khuyn mi v thi gian khuyn mi l khụng cn thit v nờn ủc bói
b. Cn quy v mt mi, ủú l ch cn thụng qua Lut cnh tranh ủ ngn nga tt
c cỏc hnh vi cnh tranh khụng lnh mnh.

- Th ba, cn b sung quy ủnh v trỏch nhim cỏ nhõn ca thng nhõn
hoc ngi ủi din hp phỏp ca thng nhõn v trỏch nhim cỏ nhõn ca ngi
ủc giao t chc chng trỡnh khuyn mi, t ủú ủm bo tớnh trung thc v gii
thng v chn ngi trỳng thng trong cỏc chng trỡnh khuyn mi mang tớnh
may ri.

Thc t, mc dự phỏp lut hin hnh ủó quy ủnh ngha v trung thc ca
thng nhõn trong hot ủng khuyn mi, tuy nhiờn tỡnh trng thiu khỏch quan

KI L

hay gian ln trong vic chn ngi trỳng thng vn xy ra. Chớnh vỡ vy, phỏp
lut cn b sung quy ủnh buc thng nhõn hoc ngi ủi din hp phỏp ca
thng nhõn, ngi ủc giao trỏch nhim t chc chng trỡnh khuyn mi phi
chu trỏch nhim hnh chớnh, trỏch nhim hỡnh s v hnh vi gian ln, la di
khỏch hng trong chng trỡnh khuyn mi.

2.2/ Hon thin cỏc quy ủnh v qung cỏo: