phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại cổ phần công thương việt nam vietinbank chi nhánh cần thơ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY
DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG
VIỆT NAM VIETINBANK- CHI NHÁNH
CẦN THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số ngành: D340201

Tháng 05 - Năm 2015

i


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM
MSSV: 3092773

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY
DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG
VIỆT NAM VIETINBANK-CHI NHÁNH CẦN
THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số ngành: D340201

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
BÙI LÊ THÁI HẠNH

Tháng 5 năm 2015
ii


LỜI CẢM TẠ
Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn các thầy, cơ trƣờng Đại học Cần
Thơ nói chung và thầy, cô Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh nói riêng đã tận
tình giảng dạy trong suốt thời gian học tại trƣờng để em có đƣợc những kiến
thức chuyên ngành cùng những kiến thức thực tiễn quý báu trong suốt những
năm qua. Đặc biệt, em xin cảm ơn cô Bùi Lê Thái Hạnh đã tận tình hƣớng
dẫn, chỉ bảo và giúp em sửa chữa những khuyết điểm để em có thể hồn thành
thật tốt đề tài tốt nghiệp của mình.
Em xin gửi lời cám ơn chân thành đến Ban lãnh đạo, các cô, chú, anh,
chị trong ngân hàng, đặc biệt là anh, chị thuộc phòng khách hàng cá nhân đã
tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho em để đƣợc tiếp xúc, làm quen
với kiến thức thực tế tại ngân hàng để giúp anh cho em trong việc thực hiện đề
tài tốt nghiệp của mình.
Cuối cùng, em xin kính chúc thầy, cơ Khoa kinh tế - Quản trị kinh
doanh, Ban lãnh đạo cùng các cô, chú, anh, chị trong ngân hàng TMCP Công
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ dồi dào sức khỏe và luôn thành công
trong công việc.
Em xin chân thành cảm ơn!

Ngày…..tháng…5..năm 2015
Sinh viên thực hiện

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tơi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất
kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào.

Ngày…..tháng…..năm 2015
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Bích Trâm

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày…..tháng…..năm 2015
Thủ trƣởng đơn vị
(Ký tên và đóng dấu)

iii


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày…..tháng…..năm 2015
Giáo viên hƣớng dẫn

Bùi Lê Thái Hạnh

iv


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 1
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày…..tháng…..năm 2015
Giáo viên phản biện 1
(Ký và ghi họ tên)

v


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 2
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày…..tháng…..năm 2015
Giáo viên phản biện 2
(Ký và ghi họ tên)

vi


MỤC LỤC
CHƢƠNG 1 ...................................................................................................... 1
GIỚI THIỆU .................................................................................................... 1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI............................................................................ 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ..................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................... 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ....................................................................... 2
1.3.1 Phạm vi không gian............................................................................ 2
1.3.2 Phạm vi thời gian ............................................................................... 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................ 2
CHƢƠNG 2 ...................................................................................................... 3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................... 3

2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN .......................................................................... 3
2.1.1 Các khái niệm..................................................................................... 3
2.1.2 Nguyên tắc tín dụng ........................................................................... 7
2.1.3 Các phƣơng thức cho vay .................................................................. 7
2.1.4 Quy trình tín dụng tại Vietin Bank .................................................... 8
2.1.5 Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng hoạt động cho vay doanh nghiệp .. 9
2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 11
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ........................................................... 11
2.2.2 Phƣơng pháp phân tích..................................................................... 12
CHƢƠNG 3 .................................................................................................... 14
TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG
THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ ...................................... 14
3.1 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG
THƢƠNG VIỆT NAM ................................................................................ 14
3.1.1 Vốn điều lệ ....................................................................................... 14
3.1.2 Mạng lƣới hoạt động ........................................................................ 14
3.1.3 Tình hình dân sự .............................................................................. 14
vii


3.1.4 Các sự kiện đặt biệt .......................................................................... 14
3.2 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG
THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ ...................................... 15
3.2.1 Quá trình hình thành và phát triển ................................................... 15
3.2.2 Cơ cấu tổ chức quản lý..................................................................... 16
3.2.3 Chức năng, nhiệm vụ các phòng ban ............................................... 16
3.2.4 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của Vietin Bank từ năm
2012 đến 2014 ........................................................................................... 18
3.2.5 Thuận lợi và khó khăn của Vietin Bank .......................................... 22
3.2.6 Phƣơng hƣớng hoạt động của Vietin Bank ...................................... 22

CHƢƠNG 4 .................................................................................................... 24
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI
NHTMCP CƠNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ TỪ
NĂM 2012 ĐẾN NĂM 2014 .......................................................................... 24
4.1 KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH NGUỒN VỐN CỦA VIETINBANK CẦN
THƠ .............................................................................................................. 24
4.1.1 Tổng nguồn vốn ............................................................................... 24
4.1.2 Tình hình vốn huy động ................................................................... 27
4.2 KHÁI QUÁT HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH CẦN THƠ
TỪ NĂM 2012 ĐÊN NĂM 2014 ................................................................ 30
4.2.1 Doanh số cho vay ............................................................................. 30
4.2.2 Doanh số thu nợ ............................................................................... 31
4.2.3 Tình hình dƣ nợ ................................................................................ 32
4.2.4 Tỷ lệ nợ xấu ..................................................................................... 33
4.3 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETIN
BANK CẦN THƠ TỪ NĂM 2012 ĐẾN 2014 ............................................ 34
4.3.1 Doanh số cho vay ............................................................................. 34
4.3.2 Doanh số thu nợ ............................................................................... 43
4.3.3 Dƣ nợ doanh nghiệp ......................................................................... 51
4.3.4 Nợ xấu .............................................................................................. 58
4.4 CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY
DOANH NGHIỆP ........................................................................................ 61
viii


4.4.1 Dƣ nợ trên vốn huy động ................................................................. 61
4.4.2 Tỷ lệ nợ xấu doanh nghiệp ............................................................... 62
4.4.3 Vòng quay vốn tín dụng ................................................................... 63
4.4.4 Hệ số thu nợ ..................................................................................... 63

CHƢƠNG 5 .................................................................................................... 64
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG HOẠT
ĐỘNG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM- CHI NHÁNH CẦN THƠ
.......................................................................................................................... 64
5.1 ĐIỂM MẠNH VÀ HẠN CHẾ ............................................................... 64
5.1.1 Điểm mạnh ....................................................................................... 64
5.1.2 Hạn chế ............................................................................................ 64
5.2 GIẢI PHÁP ............................................................................................ 65
5.2.1 Biện pháp kiểm sốt, phịng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng .......... 65
5.2.2 Biện pháp tăng trƣởng và nâng cao chất lƣợng tín dụng ................. 65
5.2.3 Tăng cƣờng vốn huy động ............................................................... 66
CHƢƠNG 6 .................................................................................................... 68
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 68
6.1 KẾT LUẬN ............................................................................................ 68
6.2 KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 68
6.2.1 Kiến nghị với Nhà nƣớc ................................................................... 68
6.2.2 Kiến nghị với VietinBank ................................................................ 69
6.2.3 Đối với chính quyền địa phƣơng ..................................................... 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 70

ix


DANH SÁCH BẢNG
Bảng 3.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietinbank chi nhánh Cần Thơ
giai đoạn 2012-2014 ........................................................................................ 19
Bảng 4.1: Bảng tình hình nguồn vốn của Vietinbank giai đoạn 2012-2014 ... 25
Bảng 4.2: Tình hình nguồn vốn huy động theo thời gian tại Vietinbank Cần
Thơ giai đoạn 2012-2014 ................................................................................. 27

Bảng 4.3: Tình hình nguồn vốn huy động theo hình thức huy động tại
Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ...................................................... 29
Bảng 4.4: Tình hình cho vay tại Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 .. 30
Bảng 4.5: Tình hình nợ xấu của Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014... 33
Bảng 4.6: Tình hình doanh số cho vay doanh nghiệp theo thời hạn tại
Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ...................................................... 35
Bảng 4.7: Tình hình doanh số cho vay doanh nghiệp theo thành phần kinh tế
tại Vietinbank Cần Thơ 2012-2014 ................................................................. 38
Bảng 4.8: Tình hình doanh số cho vay theo lĩnh vực đầu tƣ tại Vietinbank Cần
Thơ 2012-2014................................................................................................. 42
Bảng 4.9 : Tình hình doanh số thu nợ theo thời hạn tại Vietinbank Cần Thơ
2012-2014 ........................................................................................................ 44
Bảng 4.10 Tình hình doanh số thu nợ theo thành phần kinh tế tại Vietinbank
Cần Thơ 2012-2014 ......................................................................................... 48
Bảng 4.11: Tình hình doanh số thu nợ theo thành phần lĩnh vực đầu tƣ tại
Vietinbank Cần Thơ 2012-2014 ...................................................................... 50
Bảng 4.12: Tình hình dƣ nợ theo thời hạn tại Vietinbank Cần Thơ 2012-2014
.......................................................................................................................... 53
Bảng 4.13: Tình hình dƣ nợ doanh nghiệp theo thành phần kinh tế tại
Vietinbank Cần Thơ 2012-2014 ...................................................................... 54
Bảng 4.14: Tình hình dƣ nợ theo lĩnh vực đầu tƣ tại Vietinbank Cần Thơ
2012-2014 ........................................................................................................ 57
Bảng 4.15: Tình hình nợ xấu doanh nghiệp theo thời hạn tại Vietinbank Cần
Thơ giai đoạn 2012-2014 ................................................................................. 58
Bảng 4.16: Tình hình nợ xấu doanh nghiệp theo thành phần kinh tế tại
Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ...................................................... 59

x

Bảng 4.17: Tình hình nợ xấu doanh nghiệp theo lĩnh vực đầu tƣ tại Vietinbank
Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ......................................................................... 60
Bảng 4.18: Một số chỉ tiêu cơ bản đánh giá hoạt động tín dụng doanh nghiệp
tại Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ................................................. 61
Bảng 4.19: Tình hình sử dụng vốn huy động cho vay tại Vietinbank Cần Thơ
giai đoạn 2012-2014 ........................................................................................ 62

xi


DANH SÁCH HÌNH
Hình 3.1: Tình hình hoạt động kinh doanh của Vietinbank Cần Thơ giai đoạn
2012-2014 ........................................................................................................ 20
Hình 4.1: Cơ cấu vốn của Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ............ 26
Hình 4.2: Tình hình cho vay tại Vietinbank Cần Thơ giai đoạn 2012-2014 ... 31
Hình 4.3: Cơ cấu doanh số cho vay doanh nghiệp theo thời hạn tại Vietinbank
Cần Thơ 2012-2014 ......................................................................................... 36
Hình 4.4: Cơ cấu doanh số cho vay theo thành phần kinh tế tại Vietinbank Cần
Thơ 2012-2014................................................................................................. 38
Hình 4.5: Tình hình doanh số cho vay theo thành phần kinh tế tại Vietinbank
Cần Thơ 2012-2014 ......................................................................................... 39
Hình 4.6: Tình hình doanh số cho vay theo lĩnh vực đầu tƣ tại Vietinbank Cần
Thơ 2012-2014................................................................................................. 40
Hình 4.7: Cơ cấu doanh số thu nợ theo thời hạn tại Vietinbank Cần Thơ 20122014 ................................................................. Error! Bookmark not defined.
Hình 4.8: Cơ cấu doanh số thu nợ theo thành phần kinh tế tại Vietinbank Cần
Thơ 2012-2014................................................................................................. 47
Hình 4.9: Tình hình doanh số thu nợ theo thành phần lĩnh vực đầu tƣ tại
Vietinbank Cần Thơ 2012-2014 ...................................................................... 51
Hình 4.10: Tình hình dƣ nợ theo thành phần kinh tế tại Vietinbank Cần Thơ
2012-2014 ........................................................................................................ 55

xii


DANH MỤC VIẾT TẮT
DNTN

Doanh nghiệp tƣ nhân

DSCV

Doanh số cho vay

DSTN

Doanh số thu nợ

DV&KD

Dịch vụ và kinh doanh

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại

NHTMCP

Ngân hàng thƣơng mại cổ phần

NHNN

Ngân hàng nhà nƣớc

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

VĐC

Vốn điều chuyển

VietinBank

Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng
Việt Nam

VietinBank Cần Thơ

Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng
Việt Nam- Chi nhánh Cần Thơ

xiii


CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong những năm gần đây Ngân hàng nhà nƣớc liên tục giảm trần lãi
suất, gần đây nhất là hai đợt giảm trần lãi suất vào năm 2014. Lần thứ nhất, lãi
suất giảm từ 9%/năm xuống 8%/năm (Quyết định số 499/QĐ-NHNN ngày

17/3/2014). Lần thứ 2, tại cuộc họp báo thƣờng kỳ vào tháng 10/2014, Bà
Nguyễn Thị Hồng, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc cho biết giảm mức lãi
suất cho vay tối đa 7%. Mục đích của việc hạ trần lãi suất huy động là để giảm
lãi suất cho vay theo, giúp các doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn dễ
dàng hơn và giảm chi phí về lãi vay phải chịu. Tuy nhiên, theo số liệu từ Tổng
cục Thống kê thì có đến 50,5% doanh nghiệp khơng có nhu cầu vay vốn hoặc
ít có nhu cầu vay vốn. Theo Ơng Cao Sỹ Kiêm - Chủ tịch Hiệp hội Doanh
nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam phân tích, cầu chƣa tăng, ngƣời sản xuất kinh
doanh không bán đƣợc hàng nhiều, họ không muốn sản xuất và dự trữ nên
không vay nhiều, mặc dù lãi suất đã giảm. Điều này cho thấy rằng, mối lo
chung của các ngân hàng trong hoạt động cho vay không phải là ở lãi suất.
Với tƣ cách là ngân hàng số một trong hệ thống Ngân hàng Việt Nam,
Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam đã hƣởng ứng lời kêu
gọi giảm lãi suất của Thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc ngay từ khi lời kêu gọi
đƣợc đƣa ra. Trƣớc lời kêu gọi của Thống đốc Nguyễn Văn Bình kêu gọi các
ngân hàng giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn với 5 lĩnh vực ƣu tiên về
mức 10%/năm vào tháng 10 năm 2014, bà Bùi Nhƣ Ý, Phó Tổng giám đốc
Vietinbank cho biết, Vietinbank sẽ giảm lãi suất để kích thích nhu cầu vay
vốn của doanh nghiệp, đồng thời để kích thích tăng trƣởng tín dụng, đạt mục
tiêu tăng trƣởng tín dụng trong năm nay là 14%-15%, dẫu biết giảm lãi suất sẽ
ảnh hƣởng tới lợi nhuận của ngân hàng. Vậy, việc hƣởng ứng lời kêu gọi đó
VietinBank đã đạt đƣợc những hiệu quả gì?
Bên cạnh tăng trƣởng tín dụng thì vấn đề nợ xấu cũng đang gây nhiều
khó khăn cho các ngân hàng thƣơng mại. Theo số liệu của Ngân hàng nhà
nƣớc tính đến cuối tháng 11/2104, nợ xấu theo báo cáo của các Tổ chức tín
dụng khoảng 3,8%, tỷ lệ nợ xấu theo CIC là 5,3%, cao hơn mức an tồn 3%.
Do đó, mục đích của Ngân hàng nhà nƣớc trong năm 2015 là đƣa tỷ lệ nợ xấu
về dƣới mức an toàn 3%.
Nhằm đề ra giải pháp giúp ngân hàng đạt chỉ tiêu tăng trƣởng tín dụng và
đảm bảo tỷ lệ nợ xấu ở mức an toàn đối với khách hàng doanh nghiệp, em đã

chọn đề tài: "Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng
1


thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam, chi nhánh Cần Thơ" làm đề
tài luận văn tốt nghiệp của em.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích tình hình hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng
thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam (Vietinbank) nhằm để ra giải
pháp nâng cao chất lƣợng cho vay doanh nghiệp
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
 Khái quát tình hình nguồn vốn và cho vay của Vietin Bank- Chi nhánh
Cần Thơ từ năm 2012 đến 2014
 Phân tích tình hình cho vay doanh nghiệp, từ đó đánh giá hoạt động
cho vay doanh nghiệp tại Vietin Bank- Chi nhánh Cần Thơ từ năm 2012 đến
2014
 Đề ra giải pháp nâng cao hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Vietin
Bank- Chi nhánh Cần Thơ
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi không gian
Đề tài đƣợc thực hiện tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam- Chi
nhánh Cần Thơ
1.3.2 Phạm vi thời gian
Số liệu đƣợc thu thập từ năm 2012 đến năm 2014
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Nghiên cứu về hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Vietin bank Cần Thơ
từ năm 2012 đến 2014

2

CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Các khái niệm
 Ngân hàng
Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể đƣợc thực hiện tất cả các
hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo tính chất và mục tiêu
hoạt động, các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thƣơng mại, ngân hàng
chính sách, ngân hàng hợp tác xã (Luật Các tổ chức tín dụng, 2010)
 Ngân hàng thương mại
Ngân hàng thƣơng mại là loại hình ngân hàng đƣợc thực hiện tất cả các
hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của
Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận
Trong đó, hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng thƣờng
xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ sau đây: nhận tiền gửi, cấp tín dụng,
cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản
 Doanh nghiệp
Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch,
đƣợc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh
doanh.
Dựa theo quy mơ có thể phân loại doanh nghiệp có quy mơ lớn, doanh
nghiệp có quy mơ vừa và nhỏ. Chỉ tiêu phổ biến đƣợc sử dụng để phân loại
doanh nghiệp là: số lƣợng lao động bình quân mà doanh nghiệp sử dụng trong
năm, tổng mức vốn đầu tƣ của doanh nghiệp, tổng doanh thu hằng năm của
doanh nghiệp. Theo Nghị định số 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ, phân loại
doanh nghiệp theo quy mơ gồm có:
- Doanh nghiệp có quy mơ nhỏ: có vốn đăng kí kinh doanh khơng q 10
tỷ hoặc số lao động trung bình hằng năm khơng q 200 ngƣời.

- Doanh nghiệp có quy mơ vừa: có vốn đăng kí kinh doanh hơn 10 tỷ và
khơng q 100 tỷ hoặc số lao động trung bình hằng năm lớn hơn 300 ngƣời.
- Doanh nghiệp có quy mơ lớn: có vốn đăng kí kinh doanh hơn 100 tỷ
hoặc số lao động trung bình hằng năm lớn hơn 300 ngƣời
Dựa trên thành phần sở hữu doanh nghiệp, doanh nghiệp đƣợc chia
thành:

3


- Doanh nghiệp Nhà nƣớc là doanh nghiệp do Nhà nƣớc nắm giữ 100%
vốn điều lệ hoặc có cổ phần,vốn góp chi phối trên 50%, đƣợc tổ chức dƣới hình
thức công ty nhà nƣớc, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn

- Doanh nghiệp ngoài Nhà nƣớc gồm các doanh nghiệp vốn trong nƣớc,
mà nguồn vốn thuộc sở hữu tập thể, tƣ nhân một ngƣời hoặc nhóm ngƣời hoặc
có sở hữu Nhà nƣớc nhƣng chiếm từ 50% vốn điều lệ trở xuống. Khu vực
doanh nghiệp ngoài Nhà nƣớc gồm: các hợp tác xã; các doanh nghiệp tƣ nhân;
các công ty hợp danh; các công ty trách nhiệm hữu hạn tƣ nhân; các cơng ty
cổ phần khơng có vốn Nhà nƣớc; các cơng ty cổ phần có tỷ lệ vốn Nhà nƣớc
từ 50% vốn điều lệ trở xuống.
- Doanh nghiệp có vốn đầu tƣ trực tiếp của nƣớc ngồi gồm các doanh
nghiệp có vốn đầu tƣ trực tiếp của nƣớc ngồi, khơng phân biệt tỷ lệ vốn của
bên nƣớc ngồi góp là bao nhiêu. Khu vực này có hai loại hình chủ yếu là
doanh nghiệp 100% vốn nƣớc ngồi và doanh nghiệp liên doanh giữa nƣớc
ngoài với các đối tác trong nƣớc.
Dựa trên hình thức và giới hạn trách nhiệm của chủ sở hữu, doanh
nghiệp đƣợc phân loại thành:
- Doanh nghiệp tƣ nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự
chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh

nghiệp. Mỗi cá nhân chỉ đƣợc phép thành lập một doanh nghiệp tƣ nhân.
- Công ty cổ phần: là doanh nghiệp mà Vốn điều lệ đƣợc chia thành
nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Cổ đơng có thể là tổ chức, cá nhân sở
hữu cổ phần của doanh nghiệp chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ
tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp;
- Cơng ty trách nhiệm hữu hạn: là doanh nghiệp mà các Thành viên trong
coogn ty chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh
nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp
- Cơng ty hợp danh: là doanh nghiệp phải có ít nhất hai thành viên là chủ
sở hữu chung của công ty, cùng nhau kinh doanh dƣới một tên chung (sau đây
gọi là thành viên hợp danh). Thành viên hợp danh phải là cá nhân, chịu trách
nhiệm bằng tồn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của cơng ty; Ngồi các
thành viên hợp danh, cơng ty có thể có thêm thành viên góp vốn.
 Tín dụng và cho vay
Tín dụng là quan hệ kinh tế đƣợc biểu hiện dƣới hình thái tiền tệ hay
hiện vật, trong đó ngƣời đi vay phait trả cho ngƣời cho vay cả gốc lẫn lãi sau
một thời gian nhất định.
Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa các ngân hàng, các tổ chức
tín dụng với các đơn vị, các tổ chức kinh tế và cá nhân đƣợc thực hiện với
4


hình thức các tổ chức tín dụng sẽ đứng ra huy động rồi sử dụng nguồn vốn đó
để cho vay đối với đối tƣợng nêu trên.
Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản
tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo ngun tắc có hồn
trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho th tài chính, bao thanh tốn, bảo
lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác.
Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam
kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định

trong một thời gian
 Doanh số cho vay
Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà ngân hàng đã cho
khách hàng vay trong một khoảng thời gian nhất định bao gồm vốn đã thu hồi
hay chƣa thu hồi.
 Doanh số thu nợ
Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà ngân hàng thu về trong
một khoảng thời gian nhất định nào đó.
 Dư nợ cho vay
Là toàn bộ số tiền cho vay mà ngân hàng chƣa thu về đƣợc vào một điểm
thời gian nhất định, đƣợc xác định bằng doanh số cho vay trừ doanh số nợ.
Dƣ nợ cuối kỳ
= Dƣ nợ đầu kỳ + Doanh số cho vay trong kỳ - Doanh số thu nợ trong kỳ

(2.1)

 Nợ xấu
Là chỉ tiêu phản ánh khoản nợ đến hạn mà khách hàng khơng có khả
năng trả nợ cho ngân hàng và khơng có khả năng giải trình đè nghị ngân hàng
cơ cấu lại thời hạn trả nợ hoặc khơng có lý do chính đáng. Khi đó ngân hàng
sẽ chuyển từ tài khoản dƣ nợ sang tài khoản nợ quá hạn. Theo Thông tƣ
02/2013/TT-NHNN về phân loại nợ trích lập và sử dụng dự phịng để xử lý rủi
ro trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng và quyết định sửa đổi bổ
sung Thơng tƣ số 09/2014/TT-NHNN, việc phân loại nợ và nợ xấu đƣợc xác
định nhƣ sau:
* Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn
- Các khoản nợ trong hạn và tổ chức tín dụng đánh giá là có khả năng thu
hồi đầy đủ cả gốc và lãi đúng hạn;
- Các khoản nợ quá hạn dƣới 10 ngày và tổ chức tín dụng đánh giá là có
khả năng thu hồi đầy đủ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ gốc và lãi

đúng thời hạn còn lại;
5


- Các khoản nợ đƣợc phân loại vào nhóm 1 theo qui định (khoản 2 điều
10 Thơng tƣ 02/2013/TT-NHNN)
* Nhóm 2: Nợ cần chú ý
- Các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày;
- Các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu (đối với khách hàng là
doanh nghiệp, tổ chức thì tổ chức tín dụng phải có hồ sơ đánh giá khách hàng
về khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và lãi đúng kỳ hạn đƣợc điều chỉnh lần đầu);
- Các khoản nợ đƣợc phân loại vào nhóm 2 theo qui định (khoản 2 và 3
điều 10 Thơng tƣ 02/2013/TT-NHNN)
* Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn
- Các khoản nợ quá hạn từ 91 đến 180 ngày;
- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dƣới 10 ngày,
trừ các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu tiên phân loại và nhóm 2
theo qui định;
- Các khoản nợ đƣợc miễn giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả
lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng;
- Các khoản nợ đƣợc phân loại vào nhóm 3 theo qui định (khoản 2 và 3
điều 10 Thông tƣ 02/2013/TT-NHNN)
* Nhóm 4: Nợ nghi ngờ
- Các khoản nợ quá hạn từ 181 đến 360 ngày;
- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dƣới 90 ngày
theo thời hạn trả nợ đƣợc cơ cấu lại lần đầu;
- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai
- Các khoản nợ đƣợc phân loại vào nhóm 4 theo qui định (khoản 2 và 3
điều 10 Thơng tƣ 02/2013/TT-NHNN)
* Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn

- Các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày;
- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở
lên theo thời hạn trả nợ đƣợc cơ cấu lại lần đầu;
- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo thời
hạn trả nợ đƣợc cơ cấu lại lần thứ hai;

6


- Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên, kể cả chƣa bị
quá hạn hoặc đã quá hạn;
- Các khoản nợ khoanh, nợ chờ xử lý;
- Các khoản nợ đƣợc phân loại vào nhóm 5 theo qui định (khoản 3 điều
10 Thơng tƣ 02/2013/TT-NHNN)
Nợ xấu là những khoản nợ thuộc các nhóm 3, 4, 5.
2.1.2 Nguyên tắc tín dụng
- Tiền vay phải đƣợc sử dụng đúng mục đích đã thỏa thuận trên hợp
đồng tín dụng.
- Tiền vay phải đƣợc hồn trả đầy đủ cả gốc và lãi đúng hạn đã thỏa
thuận trong hợp đồng tín dụng. [Điều 6, Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng
đối với khách hàng ban hành theo Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN]
2.1.3 Các phƣơng thức cho vay
Theo quy định của ngân hàng nhà nƣớc tổ chức tín dụng đƣợc phép thỏa
thuận với khách hàng về việc áp dụng các phƣơng pháp cho vay:
- Cho vay từng lần: Là phƣơng thức cho vay mà mỗi lần vay vốn, khách
hàng và ngân hàng thực hiện thủ tục vay cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng.
- Cho vay theo hạn mức tín dụng: Là phƣơng thức mà ngân hàng và
khách hàng xác định và thỏa thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong một
thời gian nhất định.
- Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phịng: Là phƣơng thức cho vay

theo hạn mức tín dụng nhƣng ngân hàng sẽ cam kết dành cho khách hàng một
hạn mức tín dụng nhất định, khơng vì thiếu vốn để từ chối cho vay vì vậy
khách hàng phải trả một mức phí cho việc duy trì hạn mức dự phịng.
- Cho vay theo dự án: Đây là phƣơng thức cho vay trung và dài hạn.
Ngân hàng cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án sản xuất, kinh
doanh, dịch vụ và các dự án phục vụ đời sống.
- Cho vay trả góp: Khi vay vốn ngân hàng và khách hàng xác định và
thỏa thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc đƣợc chia ra để trả nợ
theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay.
- Cho vay thơng qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: Ngân hàng chấp
nhận cho khách hàng đƣợc sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức tín
dụng để thanh tốn tiền mua hàng hóa, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút tiền
tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý ngân hàng.

7


- Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là việc cho vay mà ngân hàng thỏa
thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vƣợt số tiền trên tài khoản
thanh toán của khách hàng phù hợp với quy định.
- Cho vay hợp vốn: Là hình thức cho vay mà một nhóm các ngân hàng
cùng cho vay đối với một dự án hoặc một phƣơng án vay vốn của khách hàng,
trong đó, có một ngân hàng làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các ngân hàng
khác.
2.1.4 Quy trình tín dụng tại Vietin Bank
Quy trình tín dụng của Vietin Bank áp dụng đối với khách hàng là các tổ
chức kinh tế :
Bƣớc 1: Tìm kiếm, tiếp thị khách hàng mới: lập kế hoạch tìm kiếm, tiếp
thị khách hàng mới trên cơ sở tình hình kinh tế địa phƣơng, mục tiêu, định
hƣớng và tăng trƣởng dƣ nợ và phát triển dịch vụ của Ngân hàng, đồng thời

giới thiệu và cung cấp thông tin về sản phẩm dịch vụ cho khách hàng
Bƣớc 2: Thu thập thông tin, hƣớng dẫn khách hàng lập hồ sơ đề nghị cấp
tín dụng: CBTD hƣớng dẫn khách hàng lập hồ sơ đề nghị cấp tín dụng, sau đó
tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ đề nghị cấp tín dụng. Nếu hồ sơ đầy đủ, đúng quy
định tiếp tục tiến hành các bƣớc tiếp theo của quy trình. Nếu hồ sơ chƣa đầy
đủ, CBTD hƣớng dẫn và yêu cầu khách hàng bổ sung cho đến khi đầy đủ hồ
sơ để tiếp tục thực hiện các bƣớc tiếp theo của quy trình.
Bƣớc 3: Thẩm định, đề xuất cấp giới hạn tín dụng, sản phẩm tín dụng:
Thẩm định là bƣớc ảnh hƣởng rất lớn đến lợi nhuận, hoạt động kinh doanh của
ngân hàng.
CBTD căn cứ vào hồ sơ, tài liệu, các thơng tin thu thập đƣợc trong q
trình phỏng vấn, kiểm tra thực tế tại nơi sản xuất kinh doanh của khách hàng
hoặc hồ sơ lƣu trữ tại thông tin tín dụng (CIC) để xác định mức độ tin cậy của
thông tin và thực hiện đề xuất cấp giới hạn tín dụng và sản phẩm tín dụng.
CBTD dựa vào chiến lƣợc kinh doanh, kết quả thẩm định, mức trung
bình giao dịch trong quá khứ, kế hoạch tài chính tổng thể, dự báo cơ hội và lợi
ích của Ngân hàng để xác định giới hạn tín dụng
CBTD cập nhật,phân tích, đánh giá tƣ cách, năng lực pháp lý. Năng lực
điều hành, sản xuất kinh doanh của khách hàng để đánh giá sự phù hợp đối với
từng sản phẩm tín dụng cụ thể. Tiến hành thẩm định các phƣơng án, dự án liên
quan đến cấp sản phẩm tín dụng, kết hợp với phân tích rủi ro để xác định sản
phẩm tín dụng phù hợp nhất với khách hàng.

8


Bƣớc 4: Thẩm định rủi ro tín dụng: đây là bƣớc áp dụng cho các trƣờng
hợp phải thẩm định rủi ro theo quy định của Tổng giám đốc hoặc ngƣời quyết
định yêu cầu
Bƣớc 5: Phê duyệt tín dụng: Ngƣời quyết định trực tiếp phê duyệt đề

nghị cấp tín dụng của khách hàng hoặc phê duyệt đề xuất cấp tín dụng cho
khách hàng.
Bƣớc 6: Thông báo về việc đồng ý hoặc khơng đồng ý cấp tín dụng:
Ngƣời quyết định cấp tín dụng ký phê duyệt và CBTD thông báo kết quả cho
khách hàng
Bƣớc 7: Ký kết hợp đồng tín dụng: tiến hàng ký kết hợp đồng tín dụng
với khách hàng
Bƣớc 8: Tiến hành giải ngân: CBTD lập hồ sơ tín dụng, giao cho phòng
giao dịch để làm thủ tục giải ngân cho khách hàng.
Bƣớc 9: Kiểm tra, giám sát tín dụng: CBTD kiểm tra mục đích sử dụng
vốn vay, theo dõi tình hình thực hiện dự án/ phƣơng án, theo dõi diễn biến dƣ
nợ, đôn đốc khách hàng trả nợ theo đúng lịch trả nợ đã thỏa thuận. Theo dõi
tình hình thực hiện nghĩa vụ của khách hàng để phát hiện rủi ro, qua đó tìm ra
biện pháp khắc phục.
Bƣớc 10: Giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình cấp tín dụng
Bƣớc 11: Thu nợ, giải tỏa cam kết bảo lãnh: CBTD theo dõi việc thu nợ
theo từng HĐTD đã ký, 07 ngày làm việc trƣớc khi đến hạn trả nợ, CBTD
thông báo cho khách hàng khoản vay đến hạn bao gồm nợ gốc, nợ lãi và phí.
CBTD rà soát, theo dõi, cam kết bảo lãnh và hƣớng dẫn khách hàng làm giấy
đề nghị giải tỏa đối với phần bảo lãnh tƣơng ứng với từng phần nghĩa vụ của
khách hàng.
Bƣớc 12: Thanh lý hợp đồng cấp tín dụng, hợp đồng bảo đảm, giải chấp
tài sản: CBTD sẽ giải chấp tài sản thế chấp cho khách hàng và giao lại giấy
chứng nhận quyền sở hữu tài sản, bƣớc này là cơng việc cuối cùng khi khoản
tín dụng đƣợc cấp ra đã đƣợc thu hồi đầy đủ. CBTD phối hợp với nhân viên
phòng giao dịch đối chiếu dƣ nợ và thu tiền đầy đủ, lập phiếu thu thanh lý hợp
đồng và giải chấp tài sản thế chấp.
2.1.5 Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng hoạt động cho vay doanh
nghiệp
Chỉ số 1: Dư nợ trên nguồn vốn huy động

9


Chỉ tiêu này thể hiện khả năng sử dụng vốn huy động vào hoạt động tín
dụng của ngân hàng, chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt vì nếu chỉ
tiêu này q lớn thì khơng đảm bảo an tồn cho ngân hàng, cịn nếu q nhỏ
thì cho thấy khả năng huy động vốn của ngân hàng chƣa đáp ứng nhu cầu sử
dụng vốn của ngân hàng. Nếu chỉ số tổng dƣ nợ trên vốn huy động nhỏ hơn 1
thì khả năng sử dụng vốn trong cho vay của ngân hàng là hạn chế, không
mang về lợi nhuận tối ƣu vì ngân hàng phải tốn chi phí trả lãi tiền gửi cho
khách hàng nhƣng lại khơng có thu nhập do không cho vay hết lƣợng tiền đã
huy động. Ngƣợc lại, nếu chỉ số tổng dƣ nợ trên vốn huy động lớn hơn 1 thì
vốn huy động khơng đủ đáp ứng nhu cầu cho vay, chi nhánh sẽ phải sử dụng
vốn điều chuyển từ hội sở. Mà vốn điều chuyển có lãi suất cao làm cho chi
nhánh tốn kém nhiều chi phí hơn so với sử dụng nguồn vốn huy động. Hơn
thế, nếu việc điều chuyển vốn không đƣợc thực hiện do hội sợ khoogn đủ vốn
thì sẽ ảnh hƣởng đến thanh khoản của ngân hàng. Vì vậy chỉ số này bằng 1
hoặc dao động gần bằng 1 là tốt nhất.
Tổng dƣ nợ/ VHĐ =

(2.2)

Chỉ số 2: Hệ số thu nợ doanh nghiệp
Đánh giá công tác thu hồi nợ cho vay của ngân hàng. Thông thƣờng, hệ
số này càng lớn (kèm theo điều kiện tỷ lệ nợ xấu thấp và vịng quay vốn tín
dụng cao) chứng tỏ khả năng thu hồi nợ đƣợc thực hiện càng tốt và ngƣợc lại.
Hệ số thu nợ doanh nghiệp có thể lớn hơn 1, bằng 1 hoặc nhỏ hơn 1; tùy theo
trong năm các khoản nợ đến hạn nhiều hay ít, cơng tác thu hồi nợ có thực hiện
tốt hay khơng.

Doanh số thu nợ DN
(2.3)

Hệ số thu nợ DN=
Doanh số cho vay
DN
Chỉ số 3: Vịng quay vốn tín dụng doanh nghiệp

Chỉ tiêu này đo lƣờng tốc độ luân chuyển vốn tín dụng, thời gian thu hồi
nợ vay nhanh hay chậm. Trong đó, dƣ nợ bình qn đƣợc tính theo năm, q.
Vịng quay vốn tín dụng nhỏ có nghĩa là vịng vay vốn chậm, thì nguồn vốn
chƣa đƣợc sử dụng hiệu quả và khơng đem về nhiều lợi nhuận tối uu cho ngân
hàng.
Doanh số thu nợ DN
(2.4)
Vịng quay vốn tín dụng DN =
Dƣ nợ doanh nghiệp bình quân

10