Tài liệu về phương pháp bàn tay nặn bột môn sinh học THCS

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Giảng dạy Sinh học theo
phương pháp “Bàn tay nặn bột”
 TS. NGÔ VĂN HƯNG - BỘ GDĐT


GiẢNG DẠY KHOA HỌC TRONG NHÀ TRƯỜNG
Mme Maryvonne STALLAERTS, professeur agrégé de sciences naturelles, 
docteur en écologie, formatrice « La Main à la Pâte », « rencontres du 
Vietnam »
Mme Elizabeth PLE, professeur de sciences physiques à l’Université de 
Reims /IUFM de Champagne Ardennes, formatrice « la Main à la pâte »


Phương pháp “Bàn tay nặn bột”
 Mục tiêu
Học viên có khả năng:
 Phân tích để rút ra được những đặc trưng của
Phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong dạy học Sinh
học.
 So sánh, tổng hợp để rút ra được những điểm giống
nhau và những điểm khác biệt giữa Phương pháp
“Bàn tay nặn bột” và một số phương pháp dạy học
tích cực khác.
 Rèn luyện kỹ năng tổ chức tiến trình dạy học theo
phương pháp BTNB.


Tiến trình hoạt động 

 Hoạt động 1:
Khảo sát ban đầu
 Hoạt động 2
Khởi động
 Hoạt động 3 :
Tìm hiểu đặc trưng của Phương pháp
“Bàn tay nặn bột” trong dạy học Sinh học
 Hoạt động 4:
Phân nhóm chuẩn bị bài cho ngày hôm sau


Khảo sát ban đầu
 Mục tiêu :
Khảo sát những hiểu biết ban đầu của học viên
về Phương pháp “Bàn tay nặn bột”.
 Thực hiện:
 Bước 1: Báo cáo viên chuẩn bị sẵn “Phiếu khảo
sát“ và phát cho mỗi học viên một bản.
 Bước 2: Học viên hoàn thành phiếu khảo sát.
 Bước 3: Báo cáo viên thu phiếu khảo sát, phân
tích dữ liệu và chia sẻ kết quả vào ngày hôm sau.


Khởi động 


Hợp tác quốc tế trong chương trình
Bàn tay nặn bột

Các quốc gia tham dự
Chili

Sénégal

Afghanistan
8

Trung Quốc

Hy Lạp


Các hình thức hành động khác nhau
Phổ biến các kinh nghiệm và đổi mới của khoa học giáo
dục, đặc biệt trong chính tổ chức quốc tế (IPA, UNESCO
...) và giám hộ của giáo dục quốc dân và nghiên cứu.
Đào tạo giảng viên nước ngoài
Cung cấp quyền đối với tài nguyên miễn phí cho dịch
thuật.
Trao đổi các thực hành.
Sáng tạo của "Mirrors" Các thực hành
Phát triển các dự án hợp tác quốc tế và những thách
thức giữa sinh viên từ các nước khác nhau.
9


Bàn tay nặn bột tại Việt Nam
Tháng 10 năm 1995 George Charpak tham gia Hội
nghị quốc tế Vật lý năng lượng cao tại TP Hồ Chí

Minh và hứa hẹn sẽ hỗ trợ việc thành lập các “Hand
on" trong trường học Việt Nam
Tháng 6 năm 2000: Khởi động phương pháp “Bàn tay
nặn bột" tại Việt Nam dưới sự lãnh đạo của GS. Jean
Trần Thanh Vân và “Hội gặp gỡ Việt Nam“.

10


Các lớp tập huấn phối hợp tổ chức với
Hội Gặp gỡ Việt Nam

27 au 31 juillet 2009, Da Nang

École Hermann Gmeiner – Services d’éducation et de la formation

11


Các hội thảo phối hợp tổ chức với
Hội Gặp gỡ Việt Nam
Séminaires sur l’enseignement des sciences
à l’école primaire
« La Main à la Pâte »
3-4 /08/
2010

École Hermann Gmeiner Da Nang,
Services éducation primaire Da
Nang

1/08/ 2011

Hué

72


Tìm hiểu về phương pháp BTNB
Mục tiêu hoạt động
Học viên phân tích và rút ra được những điểm đặc trưng
của Phương pháp “Bàn tay nặn bột”, những điểm
giống nhau và những điểm khác biệt giữa Phương
pháp “Bàn tay nặn bột” và một số phương pháp dạy
học tích cực khác.


Một số kĩ thuật dạy học trong triển khai
phương pháp bàn tay nặn bột
Kỹ thuật “ĐỘNG NÃO” tìm hiểu PP Bàn tay nặn
bột
Kỹ thuật “SƠ ĐỒ TƯ DUY “ để tìm hiểu "PP Bàn
tay nặn bột"
Kỹ thuật “SƠ ĐỒ KWL” để tìm hiểu "PP Bàn tay
nặn bột"
Các Kỹ thuật khác

14

Kỹ thuật “ĐỘNG NÃO” tìm hiểu
PP Bàn tay nặn bột
1. Xác định khái niệm "PP Bàn tay nặn bột”
2. Tìm hiểu cách tiến hành; một số điểm cần lưu ý
và thuận lợi, khó khăn khi vận dụng " PP Bàn tay
nặn bột”
3. Thực hành dạy học "PP Bàn tay nặn bột”theo
nhóm và cả lớp

15


Kỹ thuật “SƠ ĐỒ TƯ DUY “ để tìm hiểu
"PP Bàn tay nặn bột"
1. Xác định khái niệm Sơ đồ tư duy – Bản đồ tư
duy.
2. Sự cần thiết của việc sử dụng sơ đồ tư duy
trong học tập theo "PP Bàn tay nặn bột”.
3. Thực hành xây dựng sơ đồ tư duy trong "PP
Bàn tay nặn bột”.
Trong dạy học theo "PP Bàn tay nặn bột”.

16


Kỹ thuật “SƠ ĐỒ KWL” để tìm hiểu
"PP Bàn tay nặn bột"
1. Tìm hiểu về Sơ đồ KWL
K (Điều đã biết); W (Điều muốn biết); L (Điều đã học
được).

2.Thực hành sử dụng sơ đồ KWL trong học tập theo
"PP Bàn tay nặn bột”
Phiếu thực hành sáng tạo
Hai khái niệm/ đối tượng có vẻ không liên quan... Khái
niệm mới là…(tìm thấy sự liên quan – dấu hiệu chung).

17


Kỹ thuật “SƠ ĐỒ KWL” để tìm hiểu
"PP Bàn tay nặn bột"
1. _____________

Khái niệm mới là…

Hoạt động, đặc
điểm, các điểm
nổi bật là…
18

Hai  khái  niệm/  đối 
tượng  có  vẻ  không 
liên quan...

____________

2. _________


Kỹ thuật “SƠ ĐỒ KWL” để tìm hiểu

"PP Bàn tay nặn bột"
1. Người
__________

Khái niệm mới là…

Hai  khái  niệm/  đối 
tượng  có  vẻ  không 
liên quan...

2. Nhện

Người 
nhện
____________

Chiến đấu 
chống tội 
phạm

Có thể nhảy
Có thể bay
Mạnh mẽ
Hoạt động, đặc
điểm, các điểm
nổi bật là…
19

Có bạn gái
Có tình yêu

Chia nhóm

Nhiệm vụ của nhóm:
- Tổ chức dạy học nội dung “Cấu tạo và tính chất của
cơ” Sinh học 8 theo một phương pháp dạy học
được yêu cầu;
- So sánh với cách tổ chức dạy học theo phương
pháp BTNB thể hiện trong tài liệu tập huấn trang
44-63;
- Rút ra được những điểm giống nhau, mối liên
quan với nhau giữa hai phương pháp và điểm khác
nhau về: quy trình thực hiện; vai trò giáo viên, học
sinh, các kỹ năng rèn luyện thông qua sử dụng
phương pháp......(Bảng phân công)


Các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:
- Tổ chức dạy học nội dung “Cấu tạo và tính chất của
cơ” theo phương pháp được yêu cầu.
- Phân tích và trình bày những điểm giống, mối liên
quan và khác biệt nhau giữa phương pháp dạy học
được yêu cầu và phương pháp BTNB.
- Nêu những điểm đặc trưng của phương pháp BTNB.
Các nhóm khác bổ sung hoàn thiện bảng 2 và bảng 3.


Nội dung trình bày

1. Bàn tay nặn bột là gì?
2. Mười nguyên tắc của phương pháp
“Bàn tay nặn bột”
3. Tại sao giảng dạy các môn khoa học?
4. Lịch sử của phương pháp “Bàn tay
nặn bột”
5. “Bàn tay nặn bột” tại Việt Nam

22


Bối cảnh ra đời của phương pháp
"Bàn tay nặn bột"
Trước năm 1995, tại Pháp, GDTH có một số hạn chế : 
•chỉ chú trọng vào đọc, viết và tính toán
•rất ít nội dung về khoa học tự nhiên (ít hơn 3%)
•không có thực nghiệm.
•khoảng 40% học sinh tốt nghiệp tiểu học không đủ kĩ năng 
ngôn ngữ (nói, viết, lập luận) để học ở cấp trung học cơ sở.
Người Pháp nhận thấy cần tăng cường dạy học khoa học, công 
nghệ ở tiểu học và cần tìm kiếm phương pháp dạy học để học 
sinh có thể làm chủ được kĩ năng về ngôn ngữ.
•Cùng thời điểm đó, phương pháp "Hands-on" gặt hái thành 
công ở Mĩ với khả năng suy luận, kĩ năng ngôn ngữ (diễn đạt) 
và hợp tác làm việc nhóm ở học sinh. 
•Năm 1995, giáo sư Georges Charpak đã cùng đồng nghiệp tại 
viện hàn lâm khoa học Pháp sáng tạo ra phương pháp "Bàn tay 
nặn bột".

Bàn tay nặn bột là gì?
"Bàn tay nặn bột", tiếng pháp là
"La main à la pâte "
(LAMAP), là một phương
pháp dạy học tích cực, do giáo
sư Georges Charpak (đoạt giải
Nobel về vật lý năm 1992), viện
hàn lâm khoa học Pháp, sáng
tạo và phát triển từ năm 1995.


Bàn tay nặn bột là gì?
- Giảng

dạy khoa học dựa trên tìm tòi khám phá

Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của BTNB:
.

 Là một tiến trình sư phạm dựa trên hoạt động tìm tòi khám
phá của học sinh
 Là một sự kết hợp của cộng đồng các nhà khoa học
 Hình thành một mạng lưới và tương tác giữa các giáo viên
 Các tài liệu được cung cấp miễn phí trên Internet và mạng
lưới những chuyên gia làm việc với phương pháp BTNB
 Sự cộng tác của các trường đào tạo sư phạm và Bộ Giáo dục.
 Hoàn toàn miễn phí