ĐỘI NGŨ TRI THỨC GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO THỜI KÌ ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HÓA HIỆN ĐẠI HÓA

H C VI N CHÍNH TR QU C GIA H

CHÍ MINH

NGUY N TH THANH HÀ

§éi ngò trÝ thøc gi¸o dôc §¹i häc ViÖt Nam
trong ®µo t¹o nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao
thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa

Chuyên ngành: Ch ngh a xã h i khoa h c
Mã s

: 62 22 85 01

TÓM T T LU N ÁN TI N S TRI T H C

HÀ N I - 2014


Công trình

c hoàn thành t i

H c vi n Chính tr qu c gia H Chí Minh

Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS, TS

Th Th ch

Ph n bi n 1:.........................................................
.........................................................

Ph n bi n 2:.........................................................
.........................................................

Ph n bi n 3:.........................................................
.........................................................

Lu n án s
c b o v tr c H i ng ch m lu n án c p H c vi n
h p t i H c vi n Chính tr qu c gia H Chí Minh
Vào h i...... gi ....... ngày...... tháng...... n m 2014

Có th tìm hi u lu n án t i: Th vi n Qu c gia
và Th vi n H c vi n Chính tr qu c gia H Chí Minh


1
M

U

1. Tính c p thi t c a tài
Nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c là m t trong nh ng v n
c t lõi trong
chi n l c phát tri n KT-XH c a m i qu c gia. Ngày nay, h u nh b t c qu c gia

nào trên th gi i c ng u nh n th c rõ ch t l ng ngu n l c con ng i là nhân t
quy t nh cho s phát tri n. Giáo d c và ào t o, trong ó có giáo d c i h c
c
coi là chi n l c quan tr ng hàng u i v i phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng
cao, b i nó góp ph n làm t ng giá tr toàn di n c a con ng i v các m t: c, trí,
th , m , c bi t là n ng l c ngh nghi p. Giáo d c i h c không ch tích lu tri th c
mà còn t o ra tri th c m i, trang b k n ng c n thi t giúp cho m i cá nhân phát hi n
và làm giàu thêm s hi u bi t t phát tri n và kh ng nh mình trong cu c s ng.
Vi t Nam ang trong quá trình y m nh CNH, H H và h i nh p qu c t . Quá
trình này ch t
c k t qu khi chúng ta k t h p t t s c m nh c a m i ngu n l c,
trong ó n i l c là quy t nh. Do v y, yêu c u v NNLCLC ang t ra i v i h
th ng giáo d c nói chung và h th ng giáo d c i h c nói riêng, trong ó i ng trí
th c các nhà giáo i h c gi vai trò tr ng y u.
Trí th c giáo d c i h c (bao g m các nhà giáo, nhà khoa h c, nhà qu n lý,
các chuyên gia ang tr c ti p gi ng d y, nghiên c u b c i h c) là b ph n quan
tr ng c a i ng trí th c giáo d c và ào t o, gi vai trò quy t nh nh t trong ào
t o NNLCLC, th c hi n chuy n giao và i m i công ngh , b o t n và phát tri n
nh ng giá tr v n hoá dân t c, ti p thu có hi u qu nh ng giá tr v n hoá tiên ti n trên
th gi i.
Th c t g n 30 n m i m i và h i nh p qu c t ã ch ng minh cho s c m nh
và óng góp to l n c a trí th c Vi t Nam vào quá trình phát tri n t n c, trong ó
có i ng trí th c giáo d c i h c. B ng lao ng sáng t o c a mình, trí th c giáo
d c i h c ã góp ph n ào t o nh ng l p ng i lao ng m i (h c viên, sinh viên)
h u ích cho s phát tri n xã h i. ó là NNLCLC ã, ang và s làm ch công ngh
tiên ti n, t ng b c sáng t o nh ng công ngh m i, hi n i, phù h p v i con ng i,
v i i u ki n và môi tr ng Vi t Nam.
Tuy nhiên, so v i yêu c u phát tri n c a NNLCLC trong b i c nh y m nh
CNH, H H và h i nh p qu c t , giáo d c i h c Vi t Nam ch a áp ng k p th i,
i ng trí th c giáo d c i h c ch a th c s phát huy h t tính tích c c c a mình:

tình tr ng th a v s l ng, y u v ch t l ng, thi u h t i ng trí th c có trình
chuyên môn cao, n ng l c s ph m gi i và ph m ch t chính tr v ng vàng ang di n
ra; m t cân i v c c u ngành ngh ào t o ch a h i t
nh ng tiêu chí
áp
ng k p th i yêu c u i m i c a t n c v.v..
Tr c yêu c u phát tri n c a t n c, nh ng b t c p c a giáo d c b c i h c,
c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam ã tác ng tiêu c c t i NNLCLC
trong t ng lai - nh ng h c viên, sinh viên ang trong quá trình ti p thu và tích l y tri


2
th c. Do ó, nâng cao ch t l ng giáo d c i h c, ng th i phát huy vai trò c a trí
th c giáo d c i h c trong ào t o NNLCLC là m t nhu c u c p bách hi n nay.
T nh ng lí do trên ây, tác gi l a ch n v n :
i ng trí th c giáo d c
i h c Vi t Nam trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao th i k
y m nh
công nghi p hóa, hi n i hóa làm
tài lu n án ti n s tri t h c, chuyên ngành
ch ngh a xã h i khoa h c.
2. M c ích và nhi m v nghiên c u c a lu n án
2.1. M c ích
Trên c s lí lu n v vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam và
th c tr ng c a i ng trong ào t o NNLCLC, lu n án xu t m t s quan i m c
b n và gi i pháp ch y u góp ph n phát huy vai trò c a i ng trí th c giáo d c i
h c trong th i k
y m nh CNH, H H.
2.2. Nhi m v
t

c m c ích trên, lu n án t p trung gi i quy t nh ng nhi m v
sau ây:
- Trình bày lí lu n chung v trí th c giáo d c i h c và NNLCLC Vi t Nam
th i k
y m nh CNH, H H;
- Phân tích th c tr ng vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam
trong ào t o NNLCLC, thành t u, h n ch và nh ng v n
t ra hi n nay;
xu t m t s quan i m c b n và các gi i pháp ch y u nh m phát huy vai
trò c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam áp ng yêu c u ào t o
NNLCLC th i k
y m nh CNH, H H.
3. C s lý lu n và ph ng pháp nghiên c u
- Lu n án d a trên c s lý lu n c a ch ngh a Mác - Lênin, t t ng H Chí
Minh, quan i m c a
ng C ng s n Vi t Nam v trí th c giáo d c i h c và
NNLCLC.
- Lu n án s d ng ph ng pháp lu n duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s ;
ng th i k t h p các ph ng pháp nghiên c u chuyên ngành và liên ngành nh :
phân tích và t ng h p, logic và l ch s ; i chi u và so sánh, nghiên c u tài li u và
i u tra xã h i h c...
4. i t ng và ph m vi nghiên c u
- i t ng nghiên c u: Lu n án nghiên c u vai trò c a i ng trí th c giáo
d c i h c (t p trung vào vai trò c a i ng gi ng viên) trong ào t o NNLCLC và
gi i pháp ch y u nh m phát huy vai trò ó trong th i k
y m nh CNH, H H.
- Ph m vi nghiên c u:
Lu n án nghiên c u i ng trí th c giáo d c i h c ang làm vi c, nghiên
c u t i các tr ng i h c Vi t Nam (t p trung vào i ng gi ng viên), t n m
1996 n nay.

3
Lu n án t p trung kh o sát, i u tra (500 phi u) t i hai trung tâm giáo d c i
h c l n nh t Vi t Nam là HQG Hà N i và HQG Thành ph H Chí Minh. Lí do
tác gi l y hai tr ng i h c i di n trên
kh o sát vì: ây là hai trung tâm i
h c nghiên c u a ngành, a l nh v c, ch t l ng cao; k t h p ch t ch gi a ào t o
v i nghiên c u khoa h c và tri n khai ng d ng
ào t o NNLCLC, b i d ng
nhân tài, áp ng nhu c u phát tri n kinh t - xã h i c a Vi t Nam.
5. Nh ng óng góp m i c a lu n án
- Lu n án góp ph n làm rõ th c tr ng vai trò c a i ng trí th c giáo d c i
h c trong ào t o NNLCLC th i k
y m nh CNH, H H;
xu t m t s gi i pháp nh m phát huy vai trò c a i ng trí th c giáo d c
i h c trong ào t o NNLCLC Vi t Nam th i k
y m nh CNH, H H.
6. Ý ngh a lý lu n và th c ti n c a lu n án
- K t qu nghiên c u c a lu n án góp ph n cung c p thêm c n c lí lu n và
th c ti n trong xu t chính sách ào t o, s d ng, b i d ng nhân tài c a t n c.
- Lu n án là tài li u tham kh o cho công tác nghiên c u, gi ng d y v trí th c,
ngu n nhân l c và cho nh ng nghiên c u quan tâm n ch
này.
7. K t c u c a lu n án
Ngoài ph n m
u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph l c, lu n án
g m 4 ch ng, 9 ti t.
Ch ng 1
T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U

LIÊN QUAN
N LU N ÁN
1.1. Các công trình nghiên c u liên quan n tài lu n án
1.1.1. Công trình nghiên c u trong n c
1.1.1.1. V trí th c
Vi t Nam, t khi ti n hành công cu c i m i toàn di n t n c nh m thúc
y n n kinh t phát tri n nhanh và b n v ng, v n b i d ng và phát huy ngu n
l c con ng i, c bi t ngu n l c trí tu - hi n tài là nguyên khí qu c gia là r t c n
thi t, là nhi m v chi n l c quan tr ng t ra i v i toàn b h th ng chính tr và
nhân dân ta. T n m 1996 n nay, nh ng công trình thu c nhóm v n
này
c
nhi u h c gi quan tâm nghiên c u. Trong ó, áng chú ý là m t s công trình tiêu
bi u sau:
Ph m T t Dong (ch biên), Công nghi p hoá, hi n i hoá và t ng l p trí th c.
Nh ng nh h ng chính sách, thu c ch ng trình KHXH.03 (Giai o n 1996 2000).
tài ã làm rõ nh ng v n
t ra c a i ng trí th c Vi t Nam v i t cách
là ngu n l c quan tr ng, c b n
ào t o ngu n nhân l c; v trí, vai trò c a i ng
trí th c Vi t Nam trong s nghi p CNH, H H.Trên c s ó, ng và Nhà n c có
chi n l c phát tri n i v i i ng trí th c Vi t Nam


4
Th Th ch (2005), Phát huy ngu n l c trí th c n Vi t Nam trong s
nghi p công nghi p hoá, hi n i hoá, Nxb CTQG, Hà N i. Thông qua vi c làm rõ
quan ni m v trí th c, trí th c n , nh ng ph m ch t trí tu và các y u t tác ng n
s phát tri n trí tu , tác gi i sâu phân tích s hình thành, c i m, vai trò c a
ngu n l c trí th c n Vi t Nam, xu t m t s gi i pháp nh m phát huy ngu n l c

trí th c n Vi t Nam áp ng
c yêu c u c a s nghi p i m i.
Phan Thanh Khôi (2008) " i ng trí th c Vi t Nam, quan ni m, th c tr ng,
phát huy vai trò và xu h ng bi n i", Tài li u tham kh o, H c vi n Chính tr Hành chính qu c gia H Chí Minh, Hà N i. Nh ng thu c tính c b n c a trí th c còn
c tác gi
c p và phân tích trên các khía c nh: trí th c là ng i lao ng trí óc,
ph c t p, s n xu t giá tr tinh th n là ch y u; n i dung lao ng c a trí th c mang
tính sáng t o khoa h c; tri th c và h c v n c a trí th c cao h n h n m t b ng dân trí;
hình th c lao ng c a trí th c có tính c thù cao nh : mang tính cá nhân rõ nét,
ho t ng trong không gian m , th i gian linh ho t, òi h i lý trí cao, c i m tâm
lý l i s ng c ng có tính khác bi t: nh y c m nh ng d d ng, kiêu hãnh nh ng d t
kiêu và có nh ng nh c i m nh t nh...
Nguy n An Ninh (2008), Phát huy ti m n ng c a trí th c khoa h c xã h i và
nhân v n trong công cu c i m i t n c. Tác gi ã nêu m t s quan i m m i v
ti m n ng, ti m n ng c a trí th c KHXH&NV; ng th i c ng làm rõ nh ng ti m
n ng to l n c a i ng này i v i s phát tri n xã h i. T ó, tác gi trình bày m t
s gi i pháp nh m phát huy ti m n ng c a i ng trí th c KHXH&NV trong giai
o n hi n nay.
àm
c V ng, Xây d ng i ng trí th c Vi t Nam giai o n 2011-2020,
Mã s : KX.04.16/06 -10. Bên c nh nh ng v n c b n v trí th c, tài i sâu làm
rõ th c tr ng ngu n nhân l c Vi t Nam.T ó,
tài
xu t m t s gi i pháp v
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c Vi t Nam, góp ph n quan tr ng và có tính quy t
nh th c hi n m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c Vi t Nam n n m 2020.
Nguy n Khánh B t - Tr n Th Huy n ( ng ch biên) 2012, Xây d ng i ng
trí th c th i k
y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa theo t t ng H Chí Minh,
Nxb CTQG, Hà N i. Cu n sách khái quát n i dung t t ng H Chí Minh v trí

th c, vai trò c a i ng trí th c trong quá trình CNH, H H Vi t Nam. T ó, các
tác gi
a ra nh ng gi i pháp c b n nh m xây d ng i ng trí th c trong giai o n
2010 - 2020.
Nguy n Th Th m (2012), T o ng l c và môi tr ng phát huy tính sáng
t o c a i ng trí th c, T p chí Lý lu n Chính tr , s 11. Ngoài vi c phân tích nh ng
c i m c b n nh t c a i ng trí th c, tác gi ã a ra n m v n
ch y u
nh m t o ng l c và môi tr ng phát huy tính sáng t o c a i ng trí th c - l c
l ng tinh túy c a NNLCLC.
Nguy n Tr ng Chu n (2013), Trí th c và trách nhi m xã h i, T p chí C ng
s n, s 853. Bài vi t chia làm ba ph n l n, th nh t, tác gi phân tích vai trò lao ng


5
trí óc c a trí th c trong l ch s nhân lo i ti n b ; th hai, phân tích trách nhi m c a trí
th c trong m i th i i; th ba, phân tích vai trò và trách nhi m xã h i c a trí th c
Vi t Nam trong th i k
i m i và h i nh p qu c t . Cu i cùng tác gi k t lu n: Trí
th c ch có th th c hi n
c trách nhi m xã h i c a mình, n u nh h ý th c rõ
c trách nhi m ó.
1.1.1.2. V giáo d c i h c và trí th c giáo d c i h c
Lâm Quang Thi p xu t b n hai cu n sách cùng tên: Giáo d c h c i h c ,
Hà N i, 1997 c a V
i h c - tr ng Cán b qu n lý Giáo d c và ào t o (quy n I:
các tài li u chính) và Giáo d c h c i h c , Hà N i, 2003 c a Khoa S ph m
thu c HQG Hà N i ã gi i thi u nhi u chuyên bàn lu n tr c ti p n ho t ng
t ch c ào t o, qu n lý ch t l ng cho giáo d c i h c. V i chuyên
V h

th ng m b o ch t l ng cho giáo d c i h c Vi t Nam , tác gi b c u xây
d ng quan ni m v ch t l ng giáo d c i h c và th ng th n th a nh n: h th ng
giáo d c i h c Vi t Nam ch a c m nh n h t
c s thúc ép m nh m c a n n
kinh t th tr ng, c a xu th h i nh p, qu c t hóa giáo d c i h c, qu c t hóa th
tr ng s c lao ng, nh ng òi h i v ngu n nhân l c c a Vi t Nam trong th i k
y m nh CNH, H H.
Hoàng Chí B o (2006), B n ch t c a ho t ng sáng t o trong nghiên c u
Khoa h c (tài li u tham kh o), Hà N i. Tác gi nh n m nh, giáo d c i h c g n li n
gi ng d y v i nghiên c u khoa h c và ph c v s n xu t. i ng nhà giáo và các nhà
khoa h c có quan h h p tác, g n bó v i nhau th ng xuyên, lâu dài. Vì v y, lao
ng c a trí th c giáo d c i h c th hi n rõ tính sáng t o v i nh ng s c thái bi u
hi n phong phú, a d ng và ph c t p c a nó.
Nguy n c Chính và Nguy n Ph ng Nga ã th c hi n tài tr ng i m c p
HQG Hà N i mã s QGT .02.06: Nghiên c u xây d ng các tiêu chí ánh giá ho t
ng gi ng d y i h c và nghiên c u khoa h c c a gi ng viên trong i h c Qu c
gia.
tài nghiên c u xem xét, phân tích các kinh nghi m v ánh giá ch t l ng
gi ng d y, nghiên c u khoa h c c a m t s tr ng i h c trên th gi i. Trên c s
phân tích hi n tr ng c a hai ho t ng c b n này
HQG Hà N i, tài xây d ng
các tiêu chí ánh giá ho t ng gi ng d y và nghiên c u khoa h c c a gi ng viên có
tính n xu th h i nh p qu c t trong giáo d c i h c.
Phòng Phát tri n con ng i khu v c ông Á và Thái Bình D ng c a Ngân
hàng Th gi i v i Báo cáo Giáo d c i h c và k n ng cho t ng tr ng , tháng
6/2008. Báo cáo t p trung nghiên c u l nh v c giáo d c i h c trong m i liên h v i
tr tr ng lao ng Vi t Nam. R t nhi u n i dung quan tr ng v ch t l ng c a
giáo d c i h c
c lu n gi i, kh o sát và ch ng minh. áng chú ý là v n hi u
qu ào t o; ch ng trình h c, ph ng pháp s ph m; ch t l ng i ng gi ng d y;

n ng l c nghiên c u c a i ng gi ng viên; s hài lòng c a sinh viên; kh n ng,
m c cung c p th a áng các k n ng c n thi t c a giáo d c i h c Vi t Nam cho
ngu n nhân l c.


6
Nguy n Bá C n (2009), Hoàn thi n chính sách phát tri n giáo d c i h c Vi t
Nam hi n nay, Lu n án ti n s Kinh t , Hà N i. Ti p c n c i m c a giáo d c i
h c trong i u ki n kinh t th tr ng, tác gi cho r ng, s n ph m giáo d c i h c là
lo i s n ph m d ch v , nh ng nó không thích h p v i vi c mua - bán hàng hóa.
Tr n Khánh
c (2009), Giáo d c và phát tri n ngu n nhân l c trong th k
XXI, Nxb Giáo d c, Hà N i. Nh n th c sâu s c v t m quan tr ng c a vi c i m i
giáo d c, nâng cao ch t l ng giáo d c, c bi t là phát tri n i ng gi ng d y,
nghiên c u chuyên ngành trong các tr ng i h c, cu n sách là tài li u chuyên kh o
cho giáo d c b c i h c. V i 12 ch ng, tác gi i t l ch s v n cho t i nh ng
n i dung c th v : ch ng trình giáo d c i h c, cách ánh giá và qu n lý ch t
l ng trong giáo d c i h c, khoa h c lu n và ph ng pháp nghiên c u khoa h c
trong giáo d c i h c... nh m phát tri n ngu n nhân l c có ch t l ng.
B Giáo d c và ào t o (2010),
i m i qu n lý h th ng giáo d c i h c
giai o n 2010 - 2012, Nxb Giáo d c, Hà N i. Công trình nghiên c u i sâu phân
tích th c tr ng c a h th ng giáo d c i h c hi n nay, ch ng trình hành ng
c a B Giáo d c và ào t o nh m nâng cao ch t l ng giáo d c i h c giai o n
2010 - 2012.
Nguy n V n S n (2010), Trí th c giáo d c i h c Vi t Nam th i k
y m nh
công nghi p hóa, hi n i hóa, Nxb CTQG, Hà N i. Cu n sách ã làm rõ tính c
thù c a i ng trí th c giáo d c i h c trong t ng l p trí th c Vi t Nam. Tác gi t p
trung phân tích th c tr ng v c c u ch t l ng i ng trí th c giáo d c i h c theo

các ph ng th c ho t ng ch y u, theo nhóm ngành khoa h c l n, theo s phân b
vùng lãnh th , theo các tr ng và ch th qu n lý, v trình , ph m ch t, n ng l c
c a i ng . T ó, tác gi
a ra m t s gi i pháp nh m xây d ng i ng này c
c u h p lý và ch t l ng cao nh m áp ng s nghi p CNH, H H n c ta.
T Ng c T n (Ch biên) (2012), Phát tri n giáo d c và ào t o ngu n nhân
l c, nhân tài - m t s kinh nghi m c a th gi i. Cu n sách là m t công trình nghiên
c u l n ã trình bày t ng quan v phát tri n giáo d c và ào t o m t s n c trên th
gi i; xu h ng n i b t c a n n giáo d c i h c th k XXI. V n phát tri n giáo
d c và ào t o m t s n c trên th gi i: chi n l c phát tri n giáo d c Nga th k
XXI, i h c c, c i cách ch ng trình gi ng d y Nga, Trung Qu c, Anh; Chính
sách giáo d c Thu i n, Na Uy, Ph n Lan ; h th ng giáo d c Hoa K , th k
i
h c châu Á (Nh t B n, Hàn Qu c, Singapore ).
Ngô V n Hà (2013), T t ng H Chí Minh v ng i th y và vi c xây d ng
i ng gi ng viên i h c hi n nay, Nxb CTQG, Hà N i. Tác gi phân tích m t cách
có h th ng t t ng H Chí Minh v ng i th y: vai trò, ph m ch t o c, chuyên
môn nghi p v và ph ng pháp gi ng d y c a ng i th y giáo; ánh giá th c tr ng
c a i ng gi ng viên i h c v s l ng, ch t l ng, c c u trình , c c u ngành
ngh , khía c nh thu nh p và v th c a h trong xã h i.


7
1.1.1.3. V ngu n nhân l c và ngu n nhân l c ch t l ng cao
Minh C ng (2001), Phát tri n ngu n nhân l c giáo d c i h c Vi t
Nam, Nxb CTQG, Hà N i. V i quan i m xem nhà giáo i h c là nhân t quan
tr ng và có ý ngh a quy t nh nh t n ch t l ng ào t o ngu n nhân l c n c ta,
tác gi ã i sâu phân tích vai trò c a trí th c giáo d c i h c, ánh giá th c tr ng
ngu n nhân l c giáo d c i h c, qua ó lu n ch ng m t s gi i pháp xây d ng phát
tri n i ng này trong s nghi p CNH, H H t n c và h i nh p qu c t .

Bùi Th Ng c Lan (2002), Ngu n l c trí tu trong s nghi p i m i Vi t
Nam, Nxb CTQG, Hà N i. Tác gi i sâu bàn v ph m trù ngu n l c trí tu và n i
hàm c a ngu n l c trí tu
Vi t Nam; t m quan tr ng c a vi c phát huy ngu n l c
trí tu trong s nghi p i m i n c ta. Tác gi làm rõ th c tr ng c a ngu n l c trí
tu Vi t Nam ( i m m nh, m t h n ch ), t ó
xu t nh ng gi i pháp ch y u
xây d ng ngu n l c trí tu Vi t Nam áp ng yêu c u phát tri n t n c. ây là
công trình chuyên kh o, chuyên sâu v ngu n l c trí tu
n c ta, là tài li u b ích
tác gi nghiên c u cho các n i dung trong lu n án c a mình.
Vi n CNXH khoa h c (2010), Báo cáo t ng h p k t qu nghiên c u
tài
khoa h c c p c s n m 2010, Phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng cao áp ng
yêu c u y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa g n v i kinh t tri th c.
tài ã
t p trung làm rõ lý lu n v NNLCLC và CNH, H H g n v i kinh t tri th c; ng
th i tìm hi u kinh nghi m th gi i v phát tri n NNLCLC và th c tr ng NNLCLC
c a Vi t Nam hi n nay và nh ng v n
t ra. Trên c s ó, tài ch ra xu h ng
phát tri n NNLCLC, xu t nh ng gi i pháp c b n phát tri n ngu n l c này áp
ng yêu c u y m nh CNH, H H g n v i kinh t tri th c c a Vi t Nam.
ng H u Toàn (2012), Phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng cao - m t t
phá chi n l c trong chuy n i mô hình t ng tr ng Vi t Nam giai o n 2011 2020, T p chí Tri t h c, s 8 (255)/2012. Trong bài vi t, tác gi nêu rõ: Phát tri n
NNLCLC là nh h ng mang t m chi n l c; là khâu t phá quy t nh; là y u t
hàng u
y nhanh s phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh ; là l i th
c nh tranh quan tr ng nh t trong phát tri n KT -XH nhanh và b n v ng; là t phá
chi n l c trong chuy n i mô hình t ng tr ng và th c hi n tái c c u l i n n kinh
t

t n c.
Nh ng công trình, bài vi t tiêu bi u v trí th c, trí th c giáo d c i h c, ngu n
nhân l c và NNLCLC trong n c mà tác gi ã t ng quan trên là tài li u tham
kh o r t có ý ngh a i v i lu n án. nh ng góc ti p c n khác nhau, m t m t, các
h c gi kh ng nh vai trò c a trí th c Vi t Nam trong l ch s , m t khác ã ch ra s
m nh c a ng i trí th c nói chung và trí th c giáo d c i h c trong s nghi p phát
tri n ngu n nhân l c Vi t Nam th i k toàn c u hoá, h i nh p qu c t .
1.1.2. Công trình nghiên c u c a các tác gi n c ngoài
1.1.2.1. Công trình nghiên c u v trí th c
Nhà xu t b n Trí th c ra cu n sách T p ti u lu n v trí th c Nga (4/2009)
do hai d ch gi Vi t Nam là La Thành và Ph m Nguyên Trung d ch. ây là công


8
trình t p h p các bài vi t c a các h c gi - trí th c c a n c Nga tr c Cách m ng
Tháng M i, c a n c Nga thu c Liên Xô c và n c Nga th i k h u Xô vi t .
Chính ki n c a h r t a d ng, ôi khi i ch i nhau, nh ng u trong tinh th n h c
thu t nghiêm túc và v i ý th c trách nhi m xã h i h t s c áng trân tr ng.
Khi nói n nhi m v c a ng i trí th c v i ch c n ng ào t o trong quá trình
phát tri n c a t n c, các c u t ng th ng c a Hoa K , nh John. Ken di, G. Bush
u nh n m nh: Tr ng i h c là ngu n l c m b o s c m nh và kh n ng s ng
còn c a t n c. Nguyên Th t ng Qu c V vi n n c C ng hòa dân ch nhân
dân Trung Hoa - Lý B ng c ng ã t ng nh n m nh ch c n ng ào t o và xác nh
vai trò, v trí c a t ng l p trí th c trong s phát tri n KT- XH c a t n c. Ông cho
r ng, ra s c phát tri n giáo d c... là con
ng t t y u nâng cao trình ng i lao
ng và ch n h ng n n kinh t v.v..
Bên c nh nh ng công trình nghiên c u v trí th c, vai trò c a trí th c, nhi u
nhà khoa h c qu c t còn quan tâm nghiên c u v v n con ng i, nhân tài, ngu n
nhân l c, NNLCLC. Tiêu bi u nh công trình c a: Th m Vinh Hoa - Ngô Qu c Di n

(ch biên) (1996), Tôn tr ng trí th c, tôn tr ng nhân tài, k sách tr m n m ch n
h ng t n c, Nxb CTQG, Hà N i. ây là cu n sách có ý ngh a tham kh o i v i
Vi t Nam trong công cu c i m i. N i dung cu n sách nói v t t ng nhân tài c a
ng Ti u Bình - nhà lãnh o ki t xu t c a công cu c c i cách, m c a, xây d ng
hi n i hóa XHCN c a Trung Qu c.
1.1.2.2. Công trình nghiên c u v giáo d c i h c
b t k p v i s phát tri n nh v bão c a cu c cách m ng khoa h c và công
ngh , xu h ng bi n i m nh m c a giáo d c i h c trên ph m vi toàn th gi i,
UNESCO ã t ch c H i ngh th gi i u tiên v giáo d c i h c ph c v ho t
ng t p trung trí tu c a nhân lo i suy ngh v m t n n giáo d c cho th k XXI (t
ch c vào 10/1998 t i Paris), v i kh u hi u Highter Education in the Twenty - first
Century, Vision and Action (Giáo d c i h c th k XXI, T m nhìn - Hành ng).
ây là công trình nghiên c u qu c t quan tr ng, các tác gi và nh ng ng i nghiên
c u v giáo d c i h c th y
c s m nh cao c c a h th ng giáo d c i h c nói
chung và i ng trí th c giáo d c i h c nói riêng, ó là ph i gìn gi , c ng c và
phát tri n s nghi p tr ng ng i m t cách có trách nhi m.
J.Vial - nhà giáo d c Pháp, trong cu n "L ch s và th i s v các ph ng pháp
s ph m", (1993) ã ki n t o m t quan i m m i v
c i m lao ng c a trí th c
nhà giáo b c i h c. J.Vial kh ng nh: Ng i d y không ch làm t t ch c n ng
kép c a mình là bi t cách truy n t cái ng i h c c n mà còn bi t t ch c quá trình
nh n th c cho ng i h c có th tích c c, ch
ng chi m l nh n i dung h c.
th c
hi n vai trò "tr ng tài, c v n" trong quá trình d y h c, ng i gi ng viên i h c c n
ph i có ph m ch t c a nhà s ph m và nhà khoa h c. T l p lu n c a J.Vial, có th
xem ây là c thù lao ng xét v ch c n ng, nhi m v ngh nghi p c a trí th c
giáo d c i h c.

9
J.A Centra v i các công trình nghiên c u tiêu bi u nh : "T ánh giá c a
gi ng viên i h c: M t so sánh v i ánh giá c a sinh viên", T p chí ánh giá Giáo
d c, s 13 n m 1973; Xác nh hi u qu công tác c a giáo viên, Nxb JOSEY-BASS
n m 1998, San Francisco - London. J.A Centra cho r ng, b t c ng i gi ng viên nào
c ng c n th c hi n y
các ch c n ng, nhi m v ch y u nh gi ng d y, NCKH,
d ch v chuyên môn ph c v c ng ng.
V n phòng H i ng giáo d c, B Giáo d c Thái Lan (2008), Chi n l c và l
trình c i cách giáo d c i h c Thailand (TS. Hoàng Ng c Vinh d ch). Tài li u g m
sáu ph n, trong ó, áng chú ý là nh ng v n n i c m c a giáo d c i h c Thái
Lan. T ó, Chi n l c a ra sáu c i cách c b n (c ph m vi qu c gia và c s giáo
d c i h c). Có th nói, kinh nghi m c i cách giáo d c c a Thái Lan giúp chúng ta
nhìn l i cách làm c a mình t ó úc k t, phát tri n và sáng t o trong i u ki n
c a Vi t Nam.
1.1.2.3. Công trình nghiên c u v ngu n nhân l c, ngu n nhân l c ch t l ng cao
M t s óng góp trong vi c t ng k t kinh nghi m phát tri n kinh t các n c
ông Nam Á, lý gi i thành công c a các n c NICS ch y u thông qua con
ng
giáo d c và ào t o i ng nhân l c trình cao
c trình bày trong m t s bài vi t
c a Vi n Doanh nghi p Hoa K , Sarath Rajapatirana (2002), Bài h c kinh nghi m
c a các qu c gia ông Nam Á - Lý gi i và ý ngh a i v i Vi t Nam. L u Kim Hâm
(2003), Trung Qu c tr c thách th c c a th k XXI, Nxb V n hóa thông tin, Hà N i
(tài li u d ch) Các tác gi ch ra r ng, m t c tr ng c b n trong phát tri n ngu n
nhân l c ch t l ng cao các n c ông Nam Á là vi c xây d ng h th ng giáo d c
i h c ch t l ng cao. Trong ó, Singapore là m t trong nh ng n c ông Á i n
hình và hi n nay là m t trong nh ng trung tâm ào t o uy tín c a th gi i.
Bên c nh kinh nghi m tôn tr ng trí th c, tôn tr ng nhân tài hay th c hi n

chi n l c nhân tài ki n qu c c a Trung Qu c trong công cu c c i cách t n c
t nawm1978 n nay, ph i ch ng ó chính là nguyên nhân thành công c a Trung
Qu c tr thành tr c t m i c a n n kinh t th gi i.
Có th nói, nh ng nghiên c u chuyên sâu c a các h c gi n c ngoài v trí
th c, giáo d c i h c và v nh ng c i m lao ng c a i ng này cho th y s
quan tâm và ánh giá cao vai trò, t m quan tr ng c a l c l ng không nh NNLCLC ã, ang, và s óng góp vào quá trình ào t o thêm nh ng ngu n nhân
l c m i có ch t l ng trong t ng lai.
1.2. Nh ng giá tr khoa h c c a các công trình t ng quan và nh ng v n
lu n án c n làm rõ
1.2.1. Nh ng giá tr khoa h c c a các công trình t ng quan
Thông qua t ng quan tình hình nghiên c u nh ng v n liên quan n tài
lu n án, tác gi khái quát m t s n i dung c b n sau:


10
Th nh t, các công trình nghiên c u ã h th ng hóa m t s cách ti p c n v
trí th c nói chung và trí th c giáo d c i h c nói riêng trên nhi u bình di n a d ng
và phong phú: t vi c nh n th c, suy ng m v v n trí th c, cho n ánh giá vai
trò c a i ng trí th c trong KHXH&NV và trí th c l nh v c khoa h c khác các
công trình còn bàn v v n d ng quan i m c a Ch ngh a Mác - Lênin, t t ng
t ng H Chí Minh gi i quy t chính sách, t o ng l c và phát huy ti m n ng trí
tu c a i ng trí th c Vi t Nam trong th i k CNH, H H và h i nh p qu c t .
Th hai, v i ph m vi nghiên c u nh ng góc khác nhau, các tác gi ã làm
rõ vai trò c a ngu n nhân l c i v i s phát tri n xã h i. c bi t, nh ng n m g n
ây, s tác ng m nh m c a cu c cách m ng KH&CN, c a KTTT, t ra thách
th c i v i Vi t Nam v NNLCLC, ph c v s nghi p i m i và h i nh p qu c t ,
các công trình ã nghiên c u sâu, r ng v khái ni m, c i m, tiêu chí ánh giá và
vai trò c a NNLCLC. Qua ó, các công trình ánh giá nh ng thành t u, ch ra nh ng
h n ch , y u kém c a NNLCLC Vi t Nam, òi h i có s vào cu c và trách nhi m
c a các c p, b , ngành, trong ó vai trò ch

o là giáo d c b c i h c, góp ph n
ào t o và b i d ng m t cách hi u qu l c l ng trí tu l n m nh này.
Th ba, cho n nay, ch a có công trình nghiên c u v vai trò c a i ng trí
th c giáo d c i h c y và h th ng d i góc chính tr - xã h i thu c chuyên
ngành CNXH khoa h c, ch a i sâu làm rõ nh m kh ng nh vi c phát huy vai trò
c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam trong ào t o NNLCLC là m t yêu
c u b c thi t
a Vi t Nam v ng b c trên con
ng xây d ng CNXH.
Giá tr c a các công trình nghiên c u nêu trên là h th ng tài li u tham kh o
quý báu giúp tác gi k th a có ch n l c, góp ph n g i m , nh h ng nh ng v n
khoa h c và m t s h ng ti p c n m i cho tác gi , t ra nh ng v n c n ti p t c
làm rõ.
1.2.2. Nh ng v n c b n lu n án c n ti p t c nghiên c u làm rõ
M t là, khái quát c s lí lu n v trí th c giáo d c i h c, c bi t là phân tích
nh ng c i m c b n c a i ng trí th c giáo d c i h c th y rõ h n tính ch t
lao ng sáng t o và nh ng c thù c a i ng trí th c giáo d c i h c so v i trí
th c nh ng l nh v c khoa h c khác.
Hai là, khái quát v NNLCLC và vai trò c a NNLCLC Vi t Nam trong th i
k
y m nh CNH, H H và h i nh p qu c t ; ch ra nh ng nhu c u b c thi t trong
ào t o, b i d ng và phát tri n NNLCLC c a Vi t Nam trong giai o n hi n nay.
Ba là, làm rõ th c tr ng vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c v i ào
t o NNLCLC Vi t Nam hi n nay. C th là:
- Vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c trong ào t o chuyên môn, k
n ng lao ng cho NNLCLC;
- Vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c trong trang b cho NNLCLC
ph ng pháp nghiên c u, ph ng pháp làm vi c;

11
- Vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c trong b i d ng lý t ng s ng,
nhân cách làm ng i cho NNLCLC; t o ng l c cho h v n lên trong h c t p,
trong quá trình chu n b l p nghi p.
B n là, t nh ng h n ch và v n
ang t ra trong vi c th c hi n vai trò c a
i ng trí th c giáo d c i h c, xu t gi i pháp c b n nh m phát huy vai trò c a
trí th c giáo d c i h c trong ào t o NNLCLC th i k
y m nh CNH, H H s
t
c nh ng k t qu tích c c.
K t lu n ch

ng 1

Ch ng 2
C S LÍ LU N V TRÍ TH C GIÁO D C
I H C VÀ
NGU N NHÂN L C CH T L
NG CAO TH I K
Y M NH
CÔNG NGHI P HÓA, HI N
I HÓA
2.1. Quan ni m v trí th c giáo d c i h c và ngu n nhân l c ch t l ng
cao th i k
y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa
2.1.1. Quan ni m v trí th c giáo d c i h c
2.1.1.1. Khái ni m trí th c giáo d c i h c
Trên c s tìm hi u các công trình nghiên c u v i ba h ng ti p c n: Th nh t,
quan ni m c a Ch ngh a Mác-Lênin v trí th c; Th hai, quan ni m c a H Chí

Minh và ng c ng s n Vi t Nam v trí th c; Th ba, quan ni m v trí th c c a m t
s nhà khoa h c, tác gi lu n án nh t quán v i quan i m c a ng C ng s n Vi t
Nam v trí th c: Trí th c là nh ng ng i lao ng trí óc, có trình
h c v n cao v
l nh v c chuyên môn nh t nh, có n ng l c t duy c l p, sáng t o, truy n bá và
làm giàu tri th c, t o ra nh ng s n ph m tinh th n và v t ch t có giá tr i v i xã h i.
- Trí th c giáo d c i h c là m t b ph n c thù c a i ng trí th c giáo d c
và ào t o. ó là nh ng cán b gi ng d y, cán b nghiên c u, cán b qu n lý tr c
ti p trong h th ng giáo d c b c i h c, nh m ào t o, b i d ng và phát tri n
ngu n nhân l c và nhân tài cho t n c.
- Trí th c giáo d c i h c là nh ng ng i tr c ti p tham gia vào quá trình ào
t o b c h c cao nh t trong h th ng giáo d c qu c dân.
- Trí th c giáo d c i h c th c hi n ào t o i ng cán b , i ng trí th c
m i nh m m b o cho s v n ng và phát tri n c a i ng trí th c.
- Trí th c giáo d c i h c i bi u cho h u h t các ngành khoa h c hi n có
c a qu c gia.
- i t ng tác ng ch y u c a trí th c giáo d c i h c là nh ng sinh viên,
h c viên cao h c và nghiên c u sinh. Trong lu n án, tác gi quan ni m ây là ngu n
nhân l c ch t l ng cao hi n t i và t ng lai.


12
- Nhi m v c a trí th c giáo d c i h c là b ng lao ng sáng t o c a mình
b ng ph m ch t và n ng l c c a nhà giáo, tác ng vào các i t ng h c viên,
sinh viên nh m ào t o ra nh ng ng i lao ng có trình
cao, có ph m ch t o
ct t
áp ng nhu c u ngày càng cao v ngu n nhân l c ch t l ng cao cho
t n c.
- S n ph m lao ng sáng t o c a ng i trí th c giáo d c i h c là nhân cách,

n ng l c và ph m ch t, là trí tu c a nh ng h c viên, sinh viên - nh ng trí th c tr
trong t ng lai.
- Lao ng sáng t o c a i ng trí th c giáo d c i h c liên quan tr c ti p
n con ng i, n vi c khai thác và phát huy n ng l c n i sinh c a t ng cá nhân
trong vi c ti p thu tri th c, ti p c n chân lý và kh n ng t h c, t nghiên c u c ng
nh trong vi c xây d ng và phát tri n nhân cách cá nhân.
Tóm l i, theo tác gi , trí th c giáo d c i h c là i ng trí th c làm công
tác giáo d c và ào t o b c i h c, tham gia vào quá trình ào t o, b i d ng
ngu n nhân l c trình
cao, nh m giúp ng i h c n m v ng ki n th c chuyên
môn, k n ng th c hành ngh nghi p, có kh n ng phát hi n, gi i quy t v n
m t cách c l p.
2.1.1.2. c i m c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam
c i m hình thành và phát tri n c a i ng trí th c giáo d c i h c
Vi t Nam
ánh d u m c son l ch s v s ra i c a i ng trí th c giáo d c i h c
Vi t Nam, tháng 3 n m 1075 khoá thi Nho h c u tiên n c ta
c t ch c,
c
g i là khoá thi tuy n Minh kinh bác h c và Nho h c tam tr ng. T khoa thi u tiên
n m t Mão (1075) n khoa thi cu i cùng n m K Mùi (1919), các tri u i ã t
ch c
c 187 khoa thi, l y
c 2898 ng i u ti n s và hàng ch c ng i u c
nhân. Tri u Nguy n là tri u i cu i cùng duy trì các khoa thi Nho h c i u ó ã
ch ng t truy n th ng khoa b ng c a n n giáo d c Vi t Nam.
Cách m ng tháng Tám 1945 thành công. Nhà n c Vi t Nam dân ch c ng
hòa ã chú tr ng xây d ng i ng trí th c, ào t o cán b có trình cao. Ngày khai
gi ng u tiên, Vi t Nam ã có 3 tr ng i h c: Y d c, V n khoa và Xã h i. B c
u chúng ta ã t p h p

c i ng gi ng viên i h c là ng i Vi t Nam. Ph n
l n trong s ó là nh ng trí th c yêu n c, nhi t tình và có uy tín khoa h c nh T
Quang B u, H
c Di, Tôn Th t Tùng, Ng y Nh Kon Tum là nh ng trí th c
góp ph n t nh ng viên g ch u tiên cho n n giáo d c i h c Vi t Nam.
Cho n cu i nh ng n m 80 c a th k XX, h th ng giáo d c i h c Vi t
Nam v n h c theo mô hình c a Liên Xô tr c ây v i các c s chuyên môn hoá cao
và ch t p trung vào m t s ngành h c. N m 1986, ng C ng s n Vi t Nam chuy n
n n kinh t k ho ch hoá t p trung sang n n kinh t th tr ng, nh h ng XHCN,
i m i và thay i c n b n n n giáo d c i h c. T ó, n n i h c m i, a d ng,
áp ng
c nhi u lo i nhu c u c a xã h i và c a ng i h c, ng viên
c nhi u


13
ngu n l c ngoài ngân sách nhà n c, t o i u ki n phát tri n quy mô giáo d c i
h c c v s l ng và ch t l ng.
Hi n nay, theo s li u th ng kê c a B Giáo d c và ào t o, c n c có 421
tr ng i h c, cao ng, trong ó có 2 i h c qu c gia: HQG Hà N i và HQG
Thành ph H Chí Minh, 8 tr ng i h c vùng, 22 tr ng i h c, cao ng quân
s , 6 tr ng i h c và H c vi n công an, 104 tr ng i h c và h c vi n dân s do
B Giáo d c và ào t o và các b ngành qu n lý; 21 tr ng i h c a ph ng do
các tình, thành qu n lý; 56 tr ng i h c dân l p và t th c và 185 tr ng cao ng,
cùng v i ó là l c l ng trí th c nhà giáo l n m nh 61.674 cán b , gi ng viên (n m
2013). Có th nói, cùng v i s phát tri n c a t n c, i ng trí th c giáo d c i
h c c ng l n m nh không ng ng, áp ng yêu c u chu n b ngu n nhân l c trình
cao cho s phát tri n qu c gia trong t ng th i k l ch s .
M ts
c i m c b n c a i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam

Th nh t, trí th c giáo d c i h c v a là nhà giáo, v a là nhà khoa h c, i
bi u cho h u h t các ngành khoa h c hi n có c a qu c gia.
Th hai, trí th c giáo d c i h c là ng i có b n l nh chính tr v ng vàng, có
o c và l i s ng trong sáng.
Th ba, trí th c giáo d c i h c là ng i có b n l nh khoa h c.
Th t , trí th c giáo d c i h c là nhà giáo d c có n ng l c s ph m sâu s c.
2.1.2. Quan ni m v ngu n nhân l c ch t l ng cao Vi t Nam
Ngu n nhân l c ch t l ng cao là m t b ph n tinh túy c a ngu n nhân l c.
có t ng tr ng nhanh và m c cao, m i n n kinh t trên th gi i u ph i d a
vào ít nh t ba tr c t c b n, ó là: áp d ng công ngh m i, phát tri n k t c u h t ng
hi n i và nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c. Trong ó, ng l c quan tr ng nh t
cho s t ng tr ng b n v ng là ngu n nhân l c ch t l ng cao. T c là nh ng con
ng i ph i
c u t phát tri n, có k n ng, có ki n th c, tay ngh , kinh nghi m,
n ng l c sáng t o tr thành ngu n v n - v n nhân l c.
n c ta hi n nay, thu t ng ngu n nhân l c ch t l ng cao chính th c
c
nêu V n ki n i h i ng C ng s n Vi t Nam l n th X: Thông qua vi c i
m i toàn di n giáo d c ào t o, phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng cao, ch n h ng
n n giáo d c Vi t Nam .
Tác gi quan ni m, ngu n nhân l c ch t l ng cao là b ph n tinh túy nh t
c a ngu n nhân l c; là lao ng có trình
h c v n, trình
chuyên môn cao, k
n ng lao ng gi i; có kh n ng thích ng nhanh v i nh ng thay i c a khoa h c
k thu t; có s c kh e và ph m ch t o c t t, có kh n ng v n d ng sáng t o tri
th c khoa h c vào quá trình s n xu t nh m em l i n ng su t, ch t l ng và hi u
qu cao.
Trong giai o n hi n nay, ngu n nhân l c ch t l ng cao có ý ngh a to l n i
v i s phát tri n qu c gia. i u ó

c th hi n trên m t s khía c nh sau:


14
Th nh t, ngu n nhân l c ch t l ng cao là ngu n l c chính, quy t nh quá
trình t ng tr ng và phát tri n KT-XH. So v i các ngu n l c khác, ngu n nhân l c
ch t l ng cao v i y u t hàng u là trí tu , ch t xám có u th n i b t. Các ngu n
l c khác, là nh ng y u t có h n và ch
c phát huy tác d ng khi k t h p v i
ngu n nhân l c m t cách có hi u qu .
Th hai, ngu n nhân l c ch t l ng cao là m t trong nh ng y u t quy t nh
s thành công c a s nghi p CNH, H H - quá trình chuy n i c n b n, toàn di n
các ho t ng s n xu t, kinh doanh; t s d ng lao ng th công sang s d ng m t
cách ph bi n s c lao ng
c ào t o v i công ngh tiên ti n, ph ng ti n và
ph ng pháp tiên ti n, hi n i nh m t o ra n ng su t lao ng cao.
Th ba, ngu n nhân l c ch t l ng cao là i u ki n
rút ng n và v t qua
kho ng cách t t h u, trong phát tri n c a Vi t Nam v i các n c trong khu v c và
qu c t , thúc y t ng tr ng kinh t và y nhanh s nghi p CNH, H H nh m phát
tri n b n v ng.
Th t , ngu n nhân l c ch t l ng cao là i u ki n h i nh p kinh t qu c t .
ây là ngu n nhân l c c bi t, v a là c h i v a là thách th c Vi t Nam ra bi n
l n . T ó, n c ta có th kh c ph c
c nh ng y u kém v trình khoa h c - k
thu t thông qua con
ng h p tác, có th gi i quy t các v n khó kh n trong quan
h
u t , trong vay v n
Có th nói, ngu n nhân l c ch t l ng cao là m t b ph n c a ngu n nhân l c

c ào t o, có trình
chuyên môn cao, có th th c hi n t t các ho t ng lao
ng ph c t p,
em l i hi u qu kinh t - xã h i cao. Tr c th c tr ng thi u và y u
c a ngu n nhân l c ch t l ng cao Vi t Nam hi n nay, t ra i v i giáo d c i
h c nói chung và i ng trí th c giáo d c i h c nói riêng vai trò r t ráo trong
ào t o nh m nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c, m t trong nh ng y u t quy t
nh s thành công c a quá trình y m nh CNH, H H, h i nh p qu c t , là i u
ki n rút ng n kho ng cách t t h u, a Vi t Nam phát tri n b n v ng.
2.2. Vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c trong ào t o ngu n
nhân l c ch t l ng cao th i k
y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa
2.2.1. Trí th c giáo d c i h c góp ph n chu n b cho ngu n nhân l c ch t
l ng cao ki n th c chuyên môn, k n ng, ph ng pháp nghiên c u, ph ng pháp
làm vi c
2.2.2. Trí th c giáo d c i h c b i d ng lý t ng s ng, nh h ng chính tr ,
giáo d c o c cách m ng cho ngu n nhân l c ch t l ng cao
2.2.3. Trí th c giáo d c i h c là t m g ng sáng v trình , n ng l c
chuyên môn, ph m ch t o c, l i s ng cho ngu n nhân l c ch t l ng cao
K t lu n ch

ng 2


15
Ch ng 3
TH C TR NG
I NG TRÍ TH C GIÁO D C
I H C VI T NAM
TRONG ÀO T O NGU N NHÂN L C CH T L

NG CAO
TH I K
Y M NH CÔNG NGHI P HÓA, HI N
I HÓA
VÀ NH NG V N
T RA
3.1. Nh ng y u t tác ng t i i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam
trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao
3.1.1. Cu c cách m ng khoa h c công ngh và kinh t tri th c
3.1.2. Toàn c u hóa và h i nh p qu c t
3.1.3. Kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a
3.1.4. S nghi p y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa t n c
3.1.5.
ng l i c a ng và Nhà n c v giáo d c i h c và i ng trí th c
giáo d c i h c Vi t Nam hi n nay
3.2. Th c tr ng i ng trí th c giáo d c i h c trong ào t o ngu n
nhân l c ch t l ng cao
3.2.1. Th c tr ng v s l ng và c c u c a i ng trí th c giáo d c i h c
- i ng trí th c giáo d c i h c làm công tác gi ng d y, nghiên c u ngày
càng t ng lên
- C c u trí th c giáo d c i h c Vi t Nam có s bi n i ngày càng a d ng,
phong phú
i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam có m t h u kh p các l nh v c,
các ngành khoa h c,
c phân b nh sau:
(1) i ng trí th c giáo d c i h c trong l nh v c KHTN
(2) i ng trí th c giáo d c i h c trong l nh v c khoa h c K thu t
(3) i ng trí th c giáo d c i h c trong l nh v c KHXH&NV
- C c u trí th c giáo d c i h c Vi t Nam phân theo vùng lãnh th và các
lo i tr ng.

i h c Qu c gia: Vi t Nam có hai HQG, n m hai thành ph l n là Hà
N i và Thành ph H Chí Minh. ây là hai i h c tr ng i m qu c gia, là hai trung
tâm ào t o nhân l c và b i d ng nhân tài l n nh t c n c, xét v c quy mô ào
t o, s l ng và ch t l ng i ng gi ng viên, nghiên c u viên. M i HQG có các
tr ng i h c và khoa thành viên, phân chia theo l nh v c và ngành ngh ào t o.
HQG Hà N i, g m 10 tr ng và khoa tr c thu c, HQG Thành ph H Chí Minh,
g m 7 tr ng, khoa tr c thu c.
i h c vùng: ây là m t lo i hình tr ng i h c a ngành, a l nh v c, có
ch c n ng và nhi m v t ng t nh HQG, tuy nhiên quy mô nh h n và ph m vi
ho t ng h p h n. c bi t, các i h c vùng ph i g n v i ho t ng kinh t , xã h i,


16
v n hóa c a nh ng khu v c nh t nh, cung c p l c l ng lao ng t m chi n l c
cho s phát tri n c a vùng ó.
Ngoài hai lo i hình tr ng i h c trên
c phân b t p trung Hà N i, thành
ph H Chí Minh, thành ph Hu , thành ph à N ng, thành ph Thái Nguyên, còn
369 tr ng i h c, cao ng khác, u phân b
các t nh, thành ph , th xã trong c
n c, v i i ng trí th c giáo d c i h c còn m ng, c bi t thi u h t i ng nhà
giáo có trình cao, các chuyên gia.
- C c u i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam phân theo ch th qu n lý.
Trí th c giáo d c i h c Vi t Nam hi n nay có nhi u i u ki n
tham gia
các ho t ng chuyên môn nhi u lo i hình tr ng i h c, v i các ch th qu n lý
khác nhau: tr ng H, C công l p, tr ng H, C ngoài công l p ( H dân l p,
tr ng H bán công, tr ng H t th c ).
Tính n n m 2013, Vi t Nam trong t ng s 207 tr ng i h c, có 153
tr ng i h c công l p, 54 tr ng i h c ngoài công l p. V i m t s l ng l n các

tr ng i h c công l p là m t l c l ng trí th c không ch l n v s l ng mà còn
m nh v ch t l ng. Các tr ng i h c công l p có vai trò n n t ng, quy t nh
trong vi c ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao, b i d ng nhân tài, áp ng t t
yêu c u c a s nghi p y m nh CNH, H H t n c.
3.2.2. V ch t l ng c a i ng trí th c giáo d c i h c
Ch t l ng c a i ng trí th c giáo d c i h c là t p h p nh ng tiêu chí ch
kh n ng v trình , n ng l c, ph m ch t c a ng i trí th c nhà giáo i v i vi c
áp ng nh ng yêu c u mà giáo d c i h c t ra.
Th nh t, v trình chuyên môn c a i ng trí th c giáo d c i h c
V trình
chuyên môn, nghi p v c a i ng trí th c giáo d c i h c nói
chung và l c l ng gi ng viên các tr ng i h c, cao ng Vi t Nam hi n nay
nói riêng
c ánh giá là cao so v i nh ng b ph n khác c a i ng trí th c trong
c n c. Ch tính riêng i ng trí th c giáo d c i h c kh i các tr ng i h c, có
61.674 ng i, trong ó 38.345 gi ng viên có trình sau i h c (chi m 62.17%).
Gi ng viên có trình
chuyên môn cao các tr ng i h c tuy nhi u, nh ng
phân b không ng u. L c l ng này ch t p trung hai i h c ch l c là HQG
Hà N i và HQG Thành Ph H Chí Minh.
Ngoài ra, còn m t s tr ng i h c l n có t l gi ng viên có trình trên i
h c khá cao nh
i h c Bách khoa Hà N i, i h c Xây d ng Hà N i i h c Hu
i h c Thái Nguyên. Trong khi ó, m t s tr ng i h c và ph n l n các tr ng
cao ng, t l gi ng viên có trình
trên i h c còn th p, ch a t chu n quy nh
c a B Giáo d c và ào t o, t p trung ch y u các tr ng kh i V n hóa, Ngh
thu t (Nh c vi n Hà N i, Nh c vi n Thành ph H Chí Minh, i h c V n hóa Hà
N i), ho c m t s tr ng cao ng, i h c vùng sâu, vùng xa

17
S b t c p v trình c a i ng trí th c giáo d c i h c còn
c bi u hi n
tính thi u liên t c trong chuy n giao gi a các th h và s chu n b i ng k c n.
Trong th c ti n, s l ng i ng gi ng viên có trình
h c v n cao ã b già hóa.
H u qu c a hi n t ng này là do vi c kéo dài c ch qu n lý theo biên ch , ch m tr
hóa i ng trí th c giáo d c b c i h c; ch
nh biên c ng nh c, khó th c hi n
ch
sàng l c
i ng cán b
c liên t c; m t b ph n cán b qu n lý có n ng
l c y u kém, ch a th c s n ng ng trong th c hi n chính sách t m tuy n, ch
h p ng, t o ngu n
t o ra m t ngu n l c b sung gi ng viên v ng vàng m t
cách k p th i.
Trình
ngo i ng và tin h c h n ch c ng là m t trong nh ng c n tr cho
ng i trí th c nhà giáo ti p c n v i tri th c khoa h c tiên ti n c a th gi i, t ng
c ng h p tác và giao l u qu c t
nâng cao trình , n ng l c gi ng d y và nghiên
c u khoa h c trong th i k h i nh p qu c t , góp ph n nâng cao ch t l ng và hi u
qu trong o t o ngu n nhân l c ch t l ng cao.
Th hai, v n ng l c c a i ng trí th c giáo d c i h c
N ng l c gi ng d y và nghiên c u khoa h c c a i ng trí th c giáo d c i
h c n c ta nh ng n m qua có b c phát tri n m i. i u ó
c minh ch ng b ng
nh ng b c tr ng thành v trình

chuyên môn c a i ng trí th c giáo d c i
h c ph kh p các tr ng i h c trong c n c, nh t là s phát tri n m nh m c a
m t s tr ng i h c tr ng i m, t p trung hai trung tâm là Hà N i và Thành ph
H Chí Minh, và tr i r ng t t c các ngành, l nh v c khoa h c, nh t là các ngành
khoa h c, công ngh m i nh n.
Th ba, v ph m ch t c a trí th c giáo d c i h c
Trí th c giáo d c i h c ph i có nh n th c chính tr cao,
trình
m c
c n thi t
có kh n ng x lý
c nh ng tình hu ng chính tr trong gi i h n cho
phép. Giáo d c có tính ch t toàn di n, bên c nh d y ch nâng cao trình h c v n,
d y ngh - nâng cao trình
chuyên môn, k n ng ngh nghi p, thì i u r t quan
tr ng là d y cho sinh viên cách h c
làm ng i, là xây d ng nhân cách cho sinh
viên,Ngh quy t H i ngh Trung ng Tám khóa XI nh n m nh:
i m i ch ng
trình nh m phát tri n n ng l c và ph m ch t ng i h c, hài hòa c, trí, th , m ; d y
ng i, d y ch và d y ngh .
3.2.3. Th c tr ng vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c trong ào t o
ngu n nhân l c ch t l ng cao
3.2.3.1. Trang b ki n th c chuyên môn, k n ng lao ng cho ngu n nhân l c
ch t l ng cao
Trong 5 n m qua, i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam ã t
c
nh ng thành t u quan tr ng trong vi c tham gia cùng h th ng giáo d c i h c, ào
t o g n 1 tri u c nhân, g n 40 ngàn th c s và g n 10 ngàn ti n s
t t c các l nh

v c khoa h c, và có kho ng 300 ngàn sinh viên t t nghi p i h c, góp ph n quan


18
tr ng vào vi c th c hi n Chi n l c phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng cao, ph c
v s nghi p y m nh CNH, H H.
Qua th c ti n kh o sát, l y ý ki n t chính i ng trí th c nhà giáo v vai trò
c a ng i gi ng viên trong tr ng i h c, k t qu , 71,5% ý ki n cho r ng, gi ng
viên là ng i truy n t ki n th c. V i vai trò ào t o cho ng i h c tri th c chuyên
môn, trí th c giáo d c i h c còn
c ánh giá cao trong vai trò là ng i d y ch ,
d y ngh và d y làm ng i.
Có th nói, bên c nh nh ng óng góp không nh c a i ng trí th c giáo d c
i h c Vi t Nam trong quá trình chu n b tri th c chuyên môn, k n ng th c hành
ngh nghi p cho ngu n nhân l c ch t l ng cao, song quá trình y còn có nhi u b t
c p, y u kém, d n n nh ng h n ch , khi m khuy t tr c ti p cho ào t o ngu n
nhân l c Vi t Nam hi n nay.
M t là, n ng l c c a i ng trí th c giáo d c i h c còn h n ch , ch a áp
ng
c yêu c u v trình
th c hi n t t nhi m v chuy n t i cho ng i h c
ki n th c chuyên môn, k n ng ngh nghi p.
Hai là, trong quá trình gi ng d y, trí th c giáo d c i h c ch a th c s
a
ra nh ng gi i pháp c n b n nh m th c hi n t t m c tiêu, k ho ch ào t o, n i
dung ph ng pháp d y h c, d n n tình tr ng d y nh i s ki n th c, ho c
c i ng a xem hoa , a ra nh ng m lý thuy t suông không hi u qu
( ã
phân tích 3.2.2).
Ba là, s m t cân i gi a c c u v s l ng gi ng viên và sinh viên, làm cho

tình tr ng ch y xô c a gi ng viên v i nh ng th i khóa bi u c kín .
B n là, công tác k c n i ng còn g p nhi u khó kh n, cho nên thi u h t m t
l ng l n chuyên gia trong ào t o chuyên ngành.
3.2.3.2. Trang b ph ng pháp nghiên c u, ph ng pháp làm vi c cho ngu n
nhân l c ch t l ng cao
V trang b ph ng pháp nghiên c u
Qua th c t kh o sát c a tác gi , có th ào t o ngu n nhân l c ch t l ng
cao, tr c h t c n có s nh n th c y
c a chính các th y cô v vai trò c a mình
trong vi c trang b t duy, ph ng pháp và k n ng th c ti n i v i ng i h c. ó
chính là công c , ph ng ti n
ngu n nhân l c trong t ng lai v ng vàng, s n
sàng tham gia m t môi tr ng lao ng trình cao.
Tr c th c tr ng áng báo ng v nh ng h n ch c a i ng trí th c giáo
d c i h c hi n nay i v i vi c trang b ph ng pháp, nh m phát huy tính n ng
ng, t ch trong nghiên c u,trong quá trình h c t p c a h c viên, sinh viên là vô
cùng c n thi t.
V trang b ph ng pháp làm vi c cho ng i h c
Trang b ph ng pháp làm vi c là m t nhi m v c b n c a giáo d c i h c,
ó, ngu n nhân l c s
c trang b k n ng th c hành ngh nghi p thành th o, có


19
th thu th p và x lý thông tin khoa h c nh y bén, thích nghi và làm ch chuyên môn
tr c nh ng yêu c u, òi h i c a ngh nghi p t ra.
Hi n nay, vi c a ra tiêu chí chu n u ra
ánh giá trình
h c viên,
sinh viên, ã ch ng t giáo d c i h c nh n th c

c nh ng òi h i m i c a th
tr ng lao ng i v i ngu n nhân l c ang
c ào t o. ây c ng là y u t có tác
ng không nh
n vi c thúc y i m i ch ng trình, n i dung và ph ng pháp
d y h c hi n nay h th ng giáo d c ngh nghi p, i h c và sau i h c. N i dung
và ph ng pháp d y h c
c i m i và có s th ng nh t, nhi t tình tham gia c a
giáo viên và h c sinh m i có th áp ng
c yêu c u v chu n u ra c a các b c
i h c.
Th c tr ng trên ã có nh h ng không nh
n ch t l ng ngu n nhân l c,
ch t l ng i ng công nhân lành ngh còn th p so v i yêu c u c a s nghi p y
m nh CNH, H H t n c.
3.2.3.3. B i d ng lý t ng s ng, nhân cách làm ng i - t o ng l c cho
ngu n nhân l c ch t l ng cao t v n lên trong h c t p, trong l p thân, l p nghi p
Trên tinh th n i m i c n b n, toàn di n giáo d c và ào t o Vi t Nam trong
th i k m i, Ngh quy t H i ngh Trung ng Tám, Khóa XI c a ng xác nh:
"Phát tri n giáo d c và ào t o là nâng cao dân trí, ào t o nhân l c, b i d ng nhân
tài. Chuy n m nh quá trình giáo d c t ch y u trang b ki n th c sang phát tri n
toàn di n n ng l c và ph m ch t ng i h c. H c i ôi v i hành; lý lu n g n v i th c
ti n; giáo d c nhà tr ng k t h p v i giáo d c gia ình và giáo d c xã h i".
c thù s ph m c a trí th c giáo d c i h c không ch là khoa h c mà còn là
ngh thu t trong s nghi p tr ng ng i . Ph n l n trong s h
u coi tr ng gìn gi
ph m giá, danh d c a nhà giáo, x ng áng m i th y cô giáo là m t t m g ng sáng
cho h c sinh noi theo . Nh n th c rõ t m quan tr ng c a v n này, i ng trí th c
nhà giáo v i 70,1% ý ki n cho r ng, trí th c giáo d c i h c óng vai trò là ng i
trang b lý t ng, ni m tin cho ng i h c. Và, khi ánh giá trên th c t , i u ó c ng

c th a nh n b i chính các ch th
c giáo d c (h c viên, sinh viên), v i 72,2%
ý ki n r t hài lòng v vai trò b i d ng lý t ng, nhân cách c a trí th c giáo d c i
h c Vi t Nam trong th i gian qua.
Tuy nhiên, trong giai o n hi n nay, nh ng tác ng trái chi u c a quá trình
toàn c u hóa và n n kinh t th tr ng t i trí th c giáo d c i h c Vi t Nam, ã làm
nh h ng không nh trong s chuy n d ch m t s thang b c giá tr c a trí th c nhà
giáo nh .
Nguyên nhân c a nh ng h n ch nêu trên
c lí gi i t nhi u góc . Th
nh t, do b n thân trí th c giáo d c i h c ch a nh n th c y
v vai trò c a
nh ng ph m ch t chính tr và o c ngh nghi p i v i giáo d c nhân cách cho
ng i h c - m t b ph n c a ch t l ng lao ng nhân l c cao. Th hai, công tác
giáo d c chính tr , t t ng, b i d ng ph m ch t o c nhà giáo ch a
c quan
tâm úng m c. Th ba, m t trái c a c ch th tr ng, v i nh ng bi u hi n tiêu c c


20
trong i s ng xã h i ã không tránh kh i s tác ng vào môi tr ng giáo d c i
h c, làm xói mòn giá tr o c, thanh danh c a nhà giáo. Th t , công tác thanh,
ki m tra x lý nh ng vi ph m v
o c nhà giáo ch a tri t và hi u qu . T ó
khi n m t b ph n trí th c giáo d c i h c xem nh vi c gìn gi uy tín, nhân ph m
nhà giáo, nh h ng l n n quan ni m v ngh nghi p cao quý mà x a nay
cc
xã h i tôn vinh.
3.3. M t s v n
t ra i v i i ng trí th c giáo d c i h c Vi t

Nam trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao hi n nay
3.3.1. S b t c p v n ng l c, trình c a i ng trí th c giáo d c i h c v i
yêu c u ngày càng cao trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao
3.3.2. Mâu thu n gi a ch t l ng s ng c a i ng trí th c giáo d c i h c
v i ch t l ng ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao
3.3.3. Mâu thu n gi a yêu c u ngày càng cao v ch t l ng i ng trí th c
giáo d c i h c v i s y u kém trong c ch ki m tra, giám sát và ánh giá c a các
c quan qu n lý nhà n c i v i giáo d c i h c
K t lu n ch

ng 3

Ch ng 4
QUAN I M C B N VÀ GI I PHÁP CH Y U NH M
PHÁT HUY VAI TRÒ C A
I NG TRÍ TH C GIÁO D C
IH C
ÁP NG YÊU C U ÀO T O NGU N NHÂN L C CH T L
NG CAO
TH I K
Y M NH CÔNG NGHI P HÓA, HI N
I HÓA
4.1. M t s quan i m c b n
4.1.1. Phát huy vai trò i ng trí th c giáo d c i h c ph i g n li n v i vi c
phát huy vai trò c a i ng trí th c c n c
4.1.2. Phát huy vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c ph i g n li n v i
vi c xây d ng, phát tri n và hi n i hóa giáo d c b c i h c
4.1.3. Phát tri n i ng trí th c giáo d c i h c hi n nay ph i g n li n v i
chi n l c phát tri n ngu n nhân l c ch t l ng cao
4.2. M t s gi i pháp ch y u nh m phát huy vai trò c a i ng trí th c

giáo d c i h c Vi t Nam trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao th i k
y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa
4.2.1. Nâng cao nh n th c v v trí, vai trò c a i ng trí th c giáo d c i
h c trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao hi n nay
Th nh t, c n nâng cao nh n th c v v trí và vai trò c a trí th c giáo d c i
h c trong ào NNLCLC c a ng C ng s n Vi t Nam, các t ch c chính tr - xã h i,
h th ng giáo d c và ào t o và toàn th xã h i. T ó m i xác nh t m quan tr ng
và v th xã h i c a i ng này trong quá trình xây d ng và phát tri n t n c.


21
Th hai, b n thân i ng trí th c nhà giáo c ng c n
c nh n th c y v
vai trò, trách nhi m c a mình có th c ng hi n t t nh t, ch t l ng nh t trong ho t
ng ào t o và b i d ng ngu n nhân l c, c bi t là NNLCLC trong giai o n hi n
nay. Th c hi n gi i pháp này, c n h ng nh n th c v v trí, vai trò c a i ng trí
th c giáo d c i h c trong ào t o NNLCLC i v i s tham gia c a các c p, ban,
ngành trong toàn xã h i, v i nh ng gi i pháp c th .
Th ba, th ng xuyên có nh ng cu c h i th o, nghiên c u ánh giá chuyên
môn và ánh giá ch t l ng ngu n nhân l c.; giúp cho i ng cán b có nh ng nh n
th c m ch l c trong t ánh giá vai trò c a h th ng giáo d c i h c nói chung và
vai trò c a l c l ng trí th c nhà giáo trong ào t o NNLCLC.
Th t , c n nâng cao nh n th c v công tác ào t o, b i d ng cán b , trí th c
nhà giáo c a m i nhà tr ng và c a Nhà n c. Ngay t khi b t u tham gia vào h
th ng giáo d c i h c, i ng trí th c nhà giáo
c c n cung c p và truy n t v
v trí, t m quan tr ng, vai trò ch y u c a h th ng giáo d c i h c và c a trí th c
nhà giáo trong s nghi p xây d ng, phát tri n t n c.

4.2.2. Hoàn thi n chính sách v ào t o, b i d ng, s d ng

th c giáo d c i h c áp ng yêu c u ào t o ngu n nhân l c ch t l

i ng trí
ng cao

Chính sách t o ng l c cho i ng trí th c giáo d c i h c Vi t Nam hi n
nay là t p h p l n các chính sách c th , liên quan n v n
ào t o, b i d ng, s
d ng, ánh giá và ãi ng nh m t o i u ki n nâng cao ch t l ng gi ng d y và
nghiên c u khoa h c c a trí th c nhà giáo. M c ích c a vi c th c hi n có hi u qu
c ch , chính sách t o ng l c cho i ng trí th c giáo d c i h c s phát huy t t
vai trò trong ào t o NNLCLC, gi i quy t úng n m i quan h gi a quy n l i và
ngh a v , c ng hi n và h ng th , t do sáng t o và dân ch trong ngh nghi p c a
i ng trí th c nhà giáo.
4.2.2.1. V công tác ào t o, b i d ng chuyên môn, nghi p v cho i ng trí
th c giáo d c i h c
4.2.2.2. V chính sách ãi ng
i v i i ng trí th c giáo d c i h c
4.2.2.3. V chính sách trong s d ng i ng trí th c giáo d c i h c
4.2.3. i m i n i dung, ch ng trình giáo d c i h c
Th c ch t c a vi c i m i n i dung, ch ng trình giáo d c i h c là vi c l a
ch n h th ng tri th c khoa h c a vào gi ng d y trong tr ng i h c th i k m i.
ó là, m b o n i dung giáo d c i h c ph i có tính hi n i và phát tri n, h c
viên, sinh viên
c ti p nh n ki n th c khoa h c c b n và chuyên ngành m t cách
hoàn ch nh, có ph ng pháp, k n ng làm vi c khoa h c, có kh n ng v n d ng tri
th c khoa h c tiên ti n, hi n i vào chuyên môn nh m làm t ng tính tích c c và
tính c
ng c a c ng i d y và ng i h c, t ó làm t ng c h i h c t p c a h c
viên, sinh viên, áp ng yêu c u ngày càng cao v ch t l ng nhân l c cho xã h i. C

th ,
i v i giáo d c i h c, t p trung ào t o nhân l c trình
cao, b i d ng


22
nhân tài, phát tri n ph m ch t và n ng l c t h c, t làm giàu tri th c, sáng t o c a
ng i h c , Ngh quy t Trung ng 8 khóa XI kh ng nh.
4.2.4. i m i ph ng th c ki m tra, ánh giá k t qu h c t p c a ng i h c
Vi c i m i ki m tra, ánh giá có hi u qu c n ph i tuân theo m t s nguyên
t c c b n nh : (1) Ph i ki m tra ánh giá theo m c tiêu ào t o c a t ng môn h c,
ng th i ph i ki m tra, ánh giá theo các b c nh n th c, các b c k n ng và các b c
c a n ng l c t duy mà môn h c d ki n ng i h c ph i t
c sau khi h c xong.
(2) C n áp d ng nhi u hình th c, ph ng pháp ki m tra, ánh giá khác nhau: thi vi t,
thi v n áp, thi tr c nghi m khách quan, c bi t
i h c, c n chú tr ng và u tiên
cho các hình th c: bài t p l n, ti u lu n, t ng lu n môn h c. Vi c ki m tra ph i
c
ti n hành th ng xuyên trong quá trình h c t p. (3) K t qu ki m tra, ánh giá ph i
c s d ng
ánh giá ch t l ng gi ng d y, ch t l ng h c t p và ch t l ng ào
t o (ch ng trình, n i dung, ph ng ti n và t ch c ào t o). (4) C n t ng c ng phân
c p qu n lý ch t l ng rõ ràng, tránh tình tr ng ch ng chéo gi a các c quan qu n lý.
4.2.5. Trí th c giáo d c i h c c n n l c v n lên áp ng yêu c u ào
t o ngu n nhân l c ch t l ng cao
Nhóm gi i pháp này nh m t o ng l c thúc y i ng trí th c giáo d c i
h c ph i t v n lên trau d i ph m ch t o c, k n ng ngh nghi p, phát huy
tri t vai trò phát tri n ngu n nhân l c c bi t là NNLCLC cho t n c.
4.2.6. y m nh h p tác qu c t v giáo d c i h c

M t là, thành l p c s giáo d c và ào t o theo hình th c liên doanh, h p
ng h p tác kinh doanh
th c hi n các ho t ng giáo d c và ào t o cho ng i
n c ngoài và ng i Vi t Nam.
Hai là, thành l p vi n, trung tâm nghiên c u khoa h c ho c các d ch v liên
quan n nghiên c u trong c ba l nh v c khoa h c k thu t, công ngh , t nhiên,
khoa h c xã h i và nhân v n, thí i m thành l p c s ào t o i h c có 100% v n
u t n c ngoài.
Ba là, ti p t c th c hi n các ch ng trình, án giáo d c nh m nâng cao m i
quan h h p tác v i các tr ng i h c trên th gi i, nâng cao trình
i ng trí
th c trong các l nh v c c a giáo d c i h c, thu hút nhân tài t n c ngoài v gi ng
d y trong các tr ng i h c, tránh tình tr ng ch y máu ch t xám trong h th ng
giáo d c Vi t Nam.
B n là, m r ng và ti p t c t ng lên v s l ng các ngành ào t o có ch ng
trình liên k t n c ngoài nh m ào t o ngày càng nhi u i ng ngu n nhân l c ch t
l ng cao, áp ng không ch nhu c u phát tri n t n c mà còn áp ng nhu c u
c a th tr ng lao ng qu c t , có trình
t ng
ng v i các n c trên th gi i,
làm vi c
c v i các chuyên gia thu c t t c các ngành ngh và
c các n c trên
th gi i công nh n.
K t lu n ch ng 4


23
K T LU N
1. Vi t Nam b c vào th k XXI v i b c ngo t phát tri n - th i k

y
m nh CNH, H H và h i nh p qu c t . B i c nh th gi i và th i i ang m ra
nh ng tri n v ng, i u ki n thu n l i cho Vi t Nam, ng th i c ng t n c ta tr c
nhi u nguy c , thách th c, c bi t là s thi u h t ngu n nhân l c ch t l ng cao
ph c v cho quá trình h i nh p và phát tri n.
V i v trí là nh ng ng i tham gia ào t o b c h c cao nh t c a h th ng
giáo d c qu c dân, trí th c giáo d c i h c Vi t Nam có tr ng trách vô cùng to l n
trong quá trình t o l p và phát tri n ti m n ng trí tu c a dân t c.
S nghi p y m nh CNH, H H t n c theo nh h ng XHCN luôn òi
h i ph i l y vi c phát huy ngu n l c con ng i làm y u t c b n cho vi c phát tri n
nhanh và b n v ng . ng và Nhà n c ta luôn coi tr ng vai trò c a i ng trí th c
giáo d c i h c trong s nghi p ào t o nhân l c, b i d ng và phát tri n nhân tài,
góp ph n nâng cao m t b ng dân trí qu c gia. Chính vì l ó, tháng 11/2013, ng ta
a ra Ngh quy t v
i m i c n b n, toàn di n giáo d c và ào t o Vi t Nam, nh
m t s nh h ng, ch o và kiên quy t ch n h ng n n giáo d c n c nhà.
2. Nghiên c u v
i ng trí th c giáo d c i h c và vi c phát huy vai trò
trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao trong giai o n hi n nay là v n v a
có ý ngh a v m t lí lu n, nh m c ng c v trí, vai trò c a i ng trí th c nhà giáo
trong s phát tri n chung c a qu c gia, m t khác, v i ý ngh a v m t th c ti n là c
th hóa Ngh Quy t
i h i XI c a
ng v phát tri n ngu n nhân l c, nh t là
ngu n nhân l c ch t l ng cao là m t t phá chi n l c, là y u t quy t nh y
m nh phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh , c c u l i n n kinh t
mb o
cho phát tri n nhanh, hi u qu và b n v ng .
V i cách ti p c n i t cái chung n cái riêng, t tr u t ng n c th , tác
gi làm rõ vi c phát huy vai trò c a i ng trí th c giáo d c i h c và rút ra m t s

k t lu n khái quát nh sau:
2.1. Trên c s phân tích lí lu n v
c i m, vai trò c a i ng trí th c giáo
d c i h c, cho phép chúng ta hi u rõ h n tính ch t lao ng sáng t o và vai trò
mang tính ch t quy t nh c a i ng trí th c nhà giáo b c i h c i v i quá trình
ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao.
2.2. Vi c xác nh úng n nh ng y u t tác ng n i ng trí th c giáo
d c i h c trong ào t o ngu n nhân l c ch t l ng cao là nh ng c n c lí lu n và
th c ti n quan tr ng làm c s cho vi c xây d ng và xu t nh ng gi i pháp cho i
ng trí th c ngành l c hi n vai trò m t cách hi u qu , áp ng úng m c tiêu xây
d ng t n c trong th i k
i m i và h i nh p qu c t .
2.3. Nh ng n m qua, i ng trí th c giáo d c i h c ã có nhi u óng góp
quan tr ng trong ho t ng giáo d c và ào t o, nghiên c u khoa h c và chuy n giáo
công ngh tiên ti n, hi n i, góp ph n t o ra nh ng giá tr v n hóa, ph bi n v n hóa,