Mục tiêu học tập và dạy học theo mục tiêu sư phạm y học cơ bản

5
LỚP TẬP HUẤN

SƯ PHẠM Y HỌC CƠ BẢN
HÀNỘI - 2015

MỤC TIÊU HỌC TẬP VÀ
DẠY - HỌC THEO MỤC TIÊU
Phí Văn Thâm, Tổng hội Y học
HMDP/VMA-Tel.0912.440.488
HMDP-2015

1


MỤC TIÊU HỌC TẬP

1.
2.
3.
4.

Sau khi học xong bài này, hv có khả năng:
Trình bày được khái niệm và tầm quan trọng của
mục tiêu học tập
Phân biệt được các lĩnh vực và cấp độ của mục
tiêu
Viết được mục tiêu học tập cho 1 bài lên dạy học
Giải thích được lợi ích của dạy học theo mục tiêu
và áp dụng trong việc dạy-học

HMDP-2015

2


Đặt vấn đề
Khi được giao giảng dạy 1 bài học Gv cần biết:
– Đối tượng là ai?
– Học viên cần biết gi sau khi học?
– Học viên làm được gì?
– ...? ( thời gian, điều kiện thực tế,...)
Đây là điều cần biết trước khi chuẩn bị viết mục
tiêu cho bài dạy học - Bắn súng phải có đích

HMDP-2015

3


Mục tiêu là gì?
- Mục tiêu là những nhiệm vụ cụ thể mà học viên phải
làm được sau 1 bài học
+ Mục tiêu cho học viên
+ Làm được là thay đổi qua việc làm cụ thể của hv
+ Kết quả học tập do hv quyết định
- Mục tiêu học tập là những gì hv làm được sau khi
học
- Mục tiêu học tập quyết định nội dung đào tạo,
Phương pháp dạy-học và cách lượng giá đánh giá
HMDP-2015

4


Phân loại mục tiêu học tập
1.

Mục tiêu tổng quát
(Goal, General Objecties)

2.

Mục tiêu trung gian
(Module obj. , Course obj.)

3.

Mục tiêu cụ thể (Specific obj)

HMDP-2015

5


Cấp độ của mục tiêu
Chức năng
nghề
nghiệp

Hoạt động

nghề
nghiệp

Tổng quát

Trung gian
HMDP-2015

Nhiệm vụ cụ thể

Cụ thể
6


Lĩnh vực mục tiêu
1.

Kiến thức (Knowlege)

2.

Thái độ

3.

Kỹ năng (Skills)

(Attitute)

KAS

HMDP-2015

7


Mục tiêu kiến thức
• Là hiểu biết mà hv tiếp thu được sau khi học xong 1
bài (Các trường y hiện đang sử dụng)
• Có 3 mức
Mức 1: Nhớ lại, kể ra, mô tả,... (sự hiểu biết ở mức thấp
nhất)
Mức 2: Giải thích được, nêu ý nghĩa, mói liên quan (để
làm được điều này cần động não)
Mức 3: Giải quyết vấn đề, hv phải phân tích so sánh,
tổng hợp, đề xuất cách giải quyết ( cao nhất)
HMDP-2015

8


Phân loại Bloom
Theo Bloom (Benjamin Bloom 1913-1999) nhận thức có 6 cấp độ
- Biết/Hiểu/Áp dụng/Phân tích/Tổng hợp/Đánh giá
- Việt Nam ( 8 trường ĐH Y) thống nhất đề nghị gộp
lại và dùng 3 cấp độ là:
1.Nhớ lại
2.Giải thích được
3.Giải quyết vấn đề.
- Cũng tương tư cho Kỹ năng và Thái độ
(Điều này đã được Bộ Y tế công nhận và ban hành trong sách

xanh của Bộ Y tế- KAS cần đạt khi tốt nghiệp của Bác sĩ đa
khoa – NXB.Yhọc- 2006)
HMDP-2015

9


Mục tiêu kỹ năng
Là thao tác thực hành mà hv làm được sau khi
học. Có 3 mức độ
• Mức 1. Bắt chước: làm lại được thao tác, kỹ thuật
là Gv, KTV hướng dẫn, vd vô khuẩn, tiêm không
cháy máu, lắp dụng cụ thí nghiệm đúng,...
• Mức 2: Làm chủ được thao tác. HV thực hành lại
thao tác tự chủ, chắc chắn, an toàn
• Mức 3: Tự động hóa. Học viên thực hành thành
thạo, khéo léo,

HMDP-2015

10


Mục tiêu kỹ năng (3 loại kỹ năng)
• Kỹ năng thao tác (motor skills): thực hiện bằng
tay như sát khuẩn, băng bó vết thương, quan sát
bằng mắt ( xem phim XQ, nghe tim phổi, nhận biết
màu sắc của phản ứng hóa học,
• Kỹ năng giao tiếp ( communication skills)
• Kỹ năng tư duy (cognitive skills) khả năng ứng

sử thông tin vd, căn cứ vào chỉ số đường huyết
quyết định là bình thường hay không.

HMDP-2015

11


Mục tiêu thái độ
Là cách ứng xử, thể hiện qua trạng thái tâm lý, tình
cảm, trách nhiệm của học viên. trong các tình huống
hành nghề với người bệnh, đồng nghiệp,..Có 3 mức
• Mức 1.Cảm thụ, sự thông cảm, nhận ra cảm nghĩ của
người khác.
• Mức 2: Đáp ứng. là trả lời, giải thích, an ủi, dộng viên
phù hợp với hoàn cảnh
• Mức 3 : Nội tâm hóa. là sự đồng cảm, coi tình huống
của người khác như của mình. thể hiện qua sự nhiệt
tình, quan tâm, hỗ trợ, làm việc thận trọng, chính xác

HMDP-2015

12


Tóm tắt các mức độ mục tiêu
Mức
độ

1

Kiến thức

Kỹ năng

Thái độ

(phạm trù nhận thức)

(Ph.trù tâm vận)

(Ph.trù cảm xúc)

Nhớ lại

Bắt chước

Cảm thụ
(Tiếp nhận)

2

Giải thích
được

Làm chủ

3

Giải quyết

vấn đề

Tự động
Nội tâm hóa
hóa (tự chủ) (Tiếp thu)

(kiểm soát)

HMDP-2015

Đáp ứng

13


Cách phân loại khác mục tiêu
• Mục tiêu thể hiện (Performance Obj)
Thứ học được là 1 phần trong nhiệm vụ
của BS (vd,tiêm) có 2 loại: Knowlege (kiến
thức), Attitudes (thái độ)
• Mục tiêu có thể làm (Skills/Enabling Obj.)
Thứ bạn học có thể làm được nhiệm vụ 1
cách thông minh, có 3 loại
– Cognitive Skills ( tư duy);
– Motor Skills (thao tác);
– Communication Skills (giao tiếp);
HMDP-2015

KAS
14

Bài tập: Đánh dấu X vào ô thích hợp với bài học
Tên chủ đề/bài

K

A

S

Cơ chế bệnh sinh của loét dạ dày? (sinh
lý bệnh của SV Y3)
Khám bệnh nhân ung thư gan
Cách sử dụng kháng sinh
Cách pha Oresol (Thực hành BV)
Tư vần cho BN bị HIV/AIDs

HMDP-2015

15


Xác định mục tiêu học tập
PHẢI HỌC

NÊN HỌC

HỌC THÌ TỐT

Chỉ viết những gì học viên PHẢI HỌC,
tập trung vào phần cốt lõi.
HMDP-2015

16


Yêu cầu của mục tiêu bài học
1.Sát hợp, cụ thể: Trên cơ sở nhiệm vụ hv thực hiện
được sau bài học
2.Quan sát được, đo lường được: số lượng, thời
gian trọng lượng, độ chính xác, mức chuẩn,...
3.Thực hiện được: Thày dạy được và trò làm được
4.Logic: Nôi dung phù hợp bài (vd bài thực hành chỉ
có mục tiêu về lý thuyết)
5 Chính xác: Rõ ràng, dễ hiểu, không gây nhầm lẫn

HMDP-2015

17


Cách viết mục tiêu bài học
Sử dụng SMARC dễ nhớ khi viết mục tiêu
S (Specific): Cụ thể
M (Mesuable): Đo, đếm được
A (Actionable): hành động được, thực hiện
được
R (Relevant): Phù hợp
C (Communicated): Dễ hiểu, hiểu như nhau

HMDP-2015

18


Viết mục tiêu bài học
• Mục tiêu học tập được viết trong kế hoạch dạyhọc là mục tiêu cụ thể (thường đã có ở chương trình)
• Số lượng mục tiêu không nên quá nhiều, nhưng
cũng không cố hạn chế số lượng bằng cách ghép
nhiều mục tiêu.
• Một các nói khác với SMARC:Mục tiêu có 4 thành
phần là động từ hành động, nội dung, điều kiện
thực hiện và tiêu chuẩn cần đạt

HMDP-2015

19


Ví dụ viết mục tiêu bài thực hành
Đo huyết áp cánh tay bằng huyết áp kế thủy ngân sai số
không quá 0,5cm Hg.
1.

Động từ

2.

Nội dung: bổ ngữ cho động từ

3.

Điều kiện: để thực hiện nội dung

4.

Tiêu chuẩn phải đạt

HMDP-2015

20


Ví dụ về mục tiêu
1. Giải thích được ý nghĩa của bệnh án nội khoa (Kỹ
năng Y khoa cơ bản tr.21)
2. .Thực hiện được thăm khám phổi theo trình tự nhìn,
sờ, gõ,nghe (KNYKCB-Tr.108)
3.Thực hiện được thủ thuật rửa Dạ dày (KNYKCB-Tr
369)
4. Mô tả được quy trình 7 bước của day-học dựa trên
vấn đề (PPGD Y-Dược học -Tr.87)
5. Cho ví dụ khác về muc tiêu học tập,...
HMDP-2015

21


ＲＵＭＢＡ
(Cách nhớ khác khi viết Mục tiêu- theo Dự án JICA)

Mục tiêu học tập: phải thực tế (Relevant-R) 　
Real 　
MụcR tiêu học tập: hiểu được như nhau (communicated -C) 　
Understandable 　
Mục tiêu học tập: có thể đo lường được( M)

U

Measurable 　
Mục
M tiêu học tập: là hành vi (specific-S) 　
Behavioral 　
Mục tiêu học tập: có thể đạt được 　 (Actionable-A
(Actionable- )
HMDP-2015

Achievable 　

B
A

22


Cách viết mục tiêu cụ thể
Viết mục tiêu học tập dùng
- SMARC (chúng

ta sử dụng kiểu này)

- RUMBA
Khi xây dựng dự án y tế dùng:
-

SMART

( T= time)

Bạn hãy cho một ví dụ về mục tiêu ?
HMDP-2015

23


Một số động từ thường dùng
để viết mục tiêu
-Sắp xếp
- Liệt kê
- Đánh dấu
- Gọi tên
- Vẽ ra
-Nêu ra,
- kể ra
- v.v ..

-Phân loại
- Định nghĩa
- Mô tả
- Giải thích

- Lựa chọn
- Xác định
- Cho thí dụ
-Phác thảo
-V.v..

-Áp dụng
-Xác định vị trí
-Q.định cái tốt nhất
-Giải quyết
-Chứng minh,
-Điều khiển sự hoạt
động
- Diễn giải

HMDP-2015

-Phân tích
- Tính toán
- So sánh
- Đối chiếu
- Phân nhóm
- Trình bày nét
tương phản
- Phê phán
- v.v..

-Tập hợp,
- Lắp ráp
-Diễn giải

- Thiết kế
- Sáng tạo
- Chuẩn bị
-Viết ra
-V.v

24


Dạy học theo mục tiêu (1)
1.Chuẩn bị cho việc viết mục tiêu
– Hiểu yêu cầu nghề nghiệp, nhu cầu xã hội cơ sở của môn học,
bài học
– Phân tích nhiệm vụ: Hv đã biết gì? Cần làm được gì về vấn đề
sắp dạy-học, Phân tích nhiệm vụ đúng sẽ viết được mục tiêu tốt

2.Viết mục tiêu
– Chọn động từ mở đầu thích hợp, một mục tiêu chỉ nên dùng 1
động từ
– Không dùng các số lượng mơ hồ ( mô tả các triệu chứng,...
– Mỗi tiết, bài học không nên quá nhiều mục tiêu: (1-2 cho tiết học,
và 4-5 mục tiêu cho bài học)

HMDP-2015

25