Chỉ đạo giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo bằng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu, tại trường mầm non đại thành quốc oai hà nội

Dng Th Hng Mm non

CHỉ ĐạO GIáO VIÊN
LàM Đồ DùNG, Đồ CHƠI SáNG tạO
BằNG NGUYÊN VậT LIệU THIÊN NHIÊN Và PHế LIệU
TạI TRƯờNG MầM NON ĐạI THàNH - QUốC OAI - Hà NộI
Dửụng Thũ Hửụứng
Trửụứng Mam non ẹaùi Thaứnh - Quoỏc Oai

I. C S Lí LUN V THC TIN
Nh chỳng ta ó bit "Sỏch giỏo khoa" ca tr chớnh l dựng, chi.
dựng, chi l mt nhu cu t nhiờn, khụng th thiu i vi cuc sng
ca tr, c bit l trong cỏc hot ng ca tr trng mm non, nú cn cho
tr nh thc n, nc ung hng ngy. Tuy nhiờn khụng phi lỳc no chỳng
ta cng cú tin mua hoc mua c ht dựng, chi phc v cho cỏc
hot ng. c im ca tr mm non l luụn cú nhu cu chi vi nhng
dựng, chi cú mu sc p, mi l, phong phỳ v hp dn. tha món c
nhu cu ú ca tr, ũi hi ngi cỏn b qun lý - giỏo viờn mm non phi luụn
sỏng to ra nhiu dựng, chi mi l, hp dn v phự hp vi ni dung bi
dy, phự hp vi tỡnh hung giỏo dc trong cỏc hot ng, gúp phn nõng cao
cht lng giỏo dc tr trong trng mm non.
Trong i sng sinh hot hng ngy, mi gia ỡnh chỳng ta, thng cú rt
nhiu sn phm b loi b sau khi s dng nh: v hp sa cỏc loi, chai du gi,
l sa tm, lon bia, bỡa lch c, v trai, v sũ cú nhiu kiu dỏng v kớch thc
khỏc nhau, ú l ngun vt liu phong phỳ v a dng, cú th tn dng lm
nhng vic hu ớch. Vic tn dng nhng nguyờn vt liu thiờn nhiờn v ph liu
lm dựng, chi cho tr hot ng l mt vic lm rt cú ý ngha, va tit
1


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM – Chỉ đạo Giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.....

kiệm được tiền mua sắm nguyên vật liệu, tạo ra những đồ dùng, đồ chơi mang
tính sáng tạo, phong phú vừa làm tăng số lượng đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, mà hiệu
quả sử dụng lại khá cao. Đồng thời góp phần làm giảm thiểu lượng rác thải, giảm
chi phí cho công tác vệ sinh môi trường.
Thực tế hiện nay, ở Trường Mầm non Đại Thành, đồ dùng đồ chơi tự tạo
phục vụ cho các hoạt động của trẻ còn hạn chế về số lượng, lại mang tính phổ
biến, chưa phong phú và sáng tạo. Giáo viên chưa chịu khó nghiên cứu cách
làm, tìm kiếm những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng
đồ chơi cho trẻ mà còn phụ thuộc nhiều vào đồ dùng đồ chơi mua sẵn. Điều đó
chưa kích thích được sự cố gắng, sáng tạo của giáo viên cũng như chưa giúp
cho trẻ tích cực, hứng thú cao khi tham gia vào các hoạt động.
Xuất phát từ những lý luận và thực tiễn trên, tôi quyết định chọn đề tài: Chỉ
đạo giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo bằng nguyên vật liệu thiên nhiên và
phế liệu, tại trường Mầm non Đại Thành - Quốc Oai - Hà Nội.
II. NỘI DUNG CHÍNH CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Khảo sát thực tế
1.1. Thuận lợi:
- Bản thân tôi được đ/c Hiệu trưởng nhà trường quan tâm, tạo điều kiện đi
bồi dưỡng chuyên môn, học tập tham quan các trường bạn trong và ngoài huyện,
đầu tư CSVC-TTB- ĐDĐC, đồng thời bản thân tích cực tự nghiên cứu tài liệu,
học hỏi, trao đổi với đồng nghiệp….
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, có năng lực về chuyên
môn, có ý thức trách nhiệm trong công việc.
- Địa phương có nguồn vật liệu thiên nhiên và phế liệu tương đối dồi dào, dễ
tìm, dễ kiếm.
2


Dương Thị Hường – Mầm non

- Nhận thức của phụ huynh ngày càng được nâng cao, đa số phụ huynh nhiệt
tình ủng hộ cho các hoạt động và phong trào của Nhà trường.
1.2. Khó khăn:
- Công việc bận rộn nên không có nhiều thời gian đầu tư cho việc làm đồ
dùng, đồ chơi để phổ biến cho các chị em giáo viên trong trường.
- Năng khiếu làm đồ dùng, đồ chơi của giáo viên cũng còn hạn chế.
- Tính sáng tạo và tính thẩm mỹ trong việc làm đồ dùng, đồ chơi của giáo
viên chưa cao, đặc biệt là việc tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để
làm đồ dùng, đồ chơi cũng còn hạn chế.
- Tài liệu hướng dẫn làm đồ dùng, đồ chơi chưa nhiều.
- Số trẻ trên nhóm, lớp đông, không đủ 2 GV/ nhóm, lớp nên cũng ảnh
hưởng đến việc làm ĐDĐC…
2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài
Trong tháng 9 năm 2010, Tôi tiến hành khảo sát số lượng đồ dùng trong toàn
trường trên 10 nhóm, lớp (Cả đồ dùng, đồ chơi mua sẵn và đồ dùng, đồ chơi tự
làm)
* Khảo sát về đồ dùng, đồ chơi:
- Số lượng đồ dùng, đồ chơi của các nhóm lớp trong toàn trường còn hạn chế
về số lượng, trong đó nhiều đồ dùng đồ chơi mua sẵn trên thị trường và ít đồ
dùng đồ chơi tự làm, chưa phong phú, đa dạng. Nhìn chung môi trường lớp học
của các nhóm, lớp trang trí chưa đẹp, chưa phong phú.
- Chất lượng chuyên môn của nhà trường chưa cao, nhiều giáo viên còn hạn
chế trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu, tận dụng thời gian và nguyên vật liệu từ

3


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM – Chỉ đạo Giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.....

thiên nhiên và phế liệu sẵn có để làm làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác
giảng dạy,chưa chú trọng nhiều đến hoạt động tạo sản phẩm của trẻ…
3. Biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi:
Ngay từ cuối tháng 8, tôi đã thống nhất với BGH - BCH Công đoàn-Tổ
trưởng tổ chuyên môn của các khối, nhóm, lớp về kế hoạch làm ĐDĐC trong
năm học và triển khai kế hoạch đó trong hội nghị CB- CNVC ngay từ tháng 9đầu năm học. Yêu cầu các Đ/c trong BGH, tổ trưởng chuyên môn, các đ/c giáo
viên bám sát vào kế hoạch chung của nhà trường để xây dựng kế hoạch của tổ,
của cá nhân sao cho sát thực với nhóm, lớp của mình và có hiệu quả cao. Sau đó
tôi phối kết hợp với các đ/c trong BGH trực tiếp duyệt kế hoạch làm đồ dùng, đồ
chơi cả năm học của các tổ và cá nhân trong tháng 9.
Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên tìm kiếm nguyên vật liệu, tuyên truyền, phối
hợp tốt với phụ huynh đóng góp nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi:
Để làm được đồ dùng, đồ chơi thì phải có nguyên vật liệu. Tôi chỉ đạo giáo
viên cần tích cực, chú trọng đến việc tìm kiếm nguyên vật liệu ở mọi lúc, mọi nơi
và sử dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như: lá cây khô, tươi, rơm, sỏi… Các
nguyên vật liệu là phế thải như: hộp sữa, lon bia, xốp, len vụn, vải vụn, gỗ, giấy
gói kẹo,....để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
Bên cạnh đó việc tuyên truyền, phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà
trường là rất cần thiết. Ngay từ đầu năm học BGH nhà trường đã chỉ đạo giáo
viên làm tốt những việc sau:
+ Tổ chức họp phụ huynh đầu năm học, thông báo kế hoạch chung của nhà
trường, kế hoạch của nhóm, lớp về việc thực hiện kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi
tự tạo để phục vụ cho các hoạt động của Cô và trẻ.

4


Dương Thị Hường – Mầm non

+ Đồng thời nêu lên tầm quan trọng của việc làm đồ dùng, đồ chơi từ
nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để cùng đưa ra, thống nhất biện pháp phối
kết hợp.
+ Vận động phụ huynh cùng với giáo viên sưu tầm, đóng góp nguyên vật liệu
phế thải, đồ vật sẵn có trong cuộc sống hàng ngày để Cô và trẻ làm đồ dùng, đồ chơi
phục vụ cho các hoạt động.
Cũng có những ý kiến của phụ huynh cho rằng những đồ dùng, đồ chơi được
làm từ nguyên vật liệu phế thải đó có an toàn đối với trẻ không? Tôi đã giải tỏa
những băn khoăn đó bằng cách mời phụ huynh đến dự một số hoạt động có sử dụng
đồ dùng, đồ chơi tự tạo, để họ được tận mắt nhìn thấy trẻ học tập và vui chơi rất an
toàn và có hiệu quả.
Biện pháp 3: Tích cực nghiên cứu, học hỏi cách làm, từ đó hướng dẫn giáo
viên tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi:
* Học cách làm đồ dùng, đồ chơi qua ti vi, sách báo, tập san giáo dục mầm
non
* Học cách làm ĐDĐC qua việc tham quan học tập các trường bạn trong và
ngoài huyện
* Hướng dẫn giáo viên tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để
làm ĐDĐC
Trước khi làm đồ dùng, đồ chơi, tôi chỉ đạo giáo viên cần tiến hành tái chế,
phân loại, làm sạch nguyên vật liệu để đảm bảo vệ sinh,an toàn khi sử dụng.
- Đồ dùng phục vụ hoạt động, vệ sinh, lao động: Tận dụng những can nước rửa
bát, cắt làm gàu hót rác, làm những chiếc chổi lúa từ rơm nếp, làm bình tưới từ
những hộp sữa bột to, …
- Làm nhiều đồ dùng phục vụ hoạt động có chủ đích như:
5


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM – Chỉ đạo Giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.....

+ Hoạt động âm nhạc: Tận dụng những vỏ hộp thạch làm thành những chiếc
xắc xô, hay những hộp bánh to, nhỏ các loại chất liệu bằng tôn, sắt, hộp đựng chè
để làm nên những chiếc trống tròn, trống cơm, những chiếc vợt muỗi hỏng làm
thành chiếc đàn, đạo cụ như cánh Ong, cánh Bướm làm bằng giấy li nông cũ,
giấy bóng kính… cho trẻ biểu diễn trong tiết tổng hợp…
+ Hoạt động LQV Toán, LQV chữ viết: Có thể tận dụng những vỏ lon bia,
vỏ hộp sữa bột, cốc nhựa cũ, bóng nhựa, xốp màu, gai dính, dây điện… để làm
nên đồ dùng mang tên “Sâu con học chữ, học toán”. (sử dụng vào chủ đề Động
vật).
+ Hoạt động tạo hình, LQ Văn học…: Từ những miếng xốp ép, vỏ lọ hồ dán
đã hết, đĩa CD hỏng, bát, đĩa nhựa, xốp ép, vải vụn, len, làm con Thỏ, Rối, vỏ chai,
làm con cá, vỏ vỏ sò, vỏ nghêu làm con gà, con vịt, con mèo, gấu, con
bướm….Những phế liệu này Cô và trẻ sử dụng “Làm những con vật” trong Hoạt
động tạo hình, LQV Toán, Hoạt động góc, và sử dụng những con vật này làm các
nhân vật truyện trong Hoạt động LQ Văn học, Hoạt động NB phân biệt, NB tập nói:
con Gà trống- con vịt...
+ Hoạt động khám phá - MTXQ, PT thể chất: Tận dụng xốp ép, xốp màu,
bột màu,thùng cát tông to, lõi vệ sinh, bóng nhựa cũ hộp sữa,…để tạo thành “Mô
hình động vật sống trong rừng” có nhiều nấm, cà rốt hay những con voi, hươu
được tạo bằng những hộp sữa tươi bằng giấy, thùng cát tông, cành cây khô…cho
trẻ tìm hiểu, khám phá, chơi trò chơi…
Các ĐDĐC phục vụ Hoạt động vui chơi, Hoạt động góc:
+ Góc Bé làm họa sỹ: Tôi chỉ đạo giáo viên cho trẻ sử dụng các hộp sữa
tươi, hộp giấy các loại gắn lại với nhau tạo thành ô tô, tàu hoả, dây điện cũ uốn
làm xe đạp, thuyền buồm từ hộp giấy ăn và xốp màu, hộp bia, xốp màu thành
máy bay để phục vụ chủ đề giao thông.
6


Dương Thị Hường – Mầm non

+ Góc Bé tập làm nội trợ: Các loại bánh, nem rán, củ cà rốt : Được làm từ
miếng xốp ép, đĩa, cốc nhựa dùng1lần, giấy bóng, xốp màu, tre gọt làm thành
những đôi đũa.…
+ Góc Bán hàng: Các loại can rửa bát, hộp sữa chua, dầu ủ tóc, làm nên
những bộ đồ dùng gia đình cho trẻ chơi như ấm chén, phích nước,làn giỏ, những
đôi dép…
+ Góc Bác sỹ: Tủ thuốc nhỏ được làm bằng những hộp bánh các loại, vỏ,
hộp thuốc đã sử dụng hết được vệ sinh sạch sẽ, an toàn cho trẻ chơi.
- Bên cạnh đó tôi còn chỉ đạo giáo viên cần quan tâm đến môi trường trong
và ngoài lớp học, trang trí phù hợp, tạo góc mở khoa học và sáng tạo theo từng
chủ đề bằng những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu. Để môi trường lớp
học phong phú, sáng tạo giúp trẻ hoạt động tốt thì đòi hỏi cô giáo phải có sự quan
sát tinh tế, chịu khó nghiên cứu, học hỏi và tìm ra những chất liệu phù hợp với
những hình ảnh, đồ vật, con vật…phù hợp với chủ đề.
+ Tạo các góc mở: Như góc toán, góc LQ chữ viết, bé chơi với hình và
màu… tôi chỉ đạo giáo viên tận dụng những tờ lịch, tranh ảnh cũ…để trang trí và
làm đồ dùng cho trẻ hoạt động ở góc.
- Đồ dùng, đồ chơi trang trí: Những vật liệu phế thải như giỏ cắm hoa, xốp
biển, giấy bọc hoa, dây đồng, chai nước ngọt cô ca, xốp màu, keo nến…làm nên
những lọ hoa, lãng hoa rất đep, dùng để trang trí lớp hoặc các hoạt động khác.
Ngoài ra, tôi còn phát huy tính sáng tạo, chịu khó của giáo viên để làm rất
nhiều các đồ dùng đồ chơi khác phục vụ cho các hoạt động của trẻ như làm các
bộ trang phục, bằng giấy gói hoa, giấy màu vụn, mành nhựa hỏng, để trẻ hoạt
động trong giờ giáo dục Âm nhạc hay biểu diễn thời trang và biểu diễn văn nghệ
của lớp, của trường trông rất đẹp và hấp dẫn.

7

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM – Chỉ đạo Giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.....

Biện pháp 5: Tổ chức tốt hội thi "Đồ dùng, đồ chơi tự làm":
Việc tổ chức hội thi “Đồ dùng, đồ chơi tự làm” bằng nguyên vật liệu thiên
nhiên và phế liệu cho toàn thể giáo viên trong trường, là cơ hội để giáo viên tích
cực đi sâu nghiên cứu, học hỏi cách làm, năng cao khả năng vận dụng sáng tạo để
làm ĐDĐC, đồng thời học tập được nhiều kinh nghiệm, nảy sinh ra nhiều ý
tưởng và sáng kiến hay khi làm ĐDĐC. Qua hội thi giáo viên có điều kiện để rút
kinh nghiệm cho bản thân, vận dụng và phát huy kỹ năng, khả năng làm ĐDĐC
của mình trước đồng nghiệp và từ đó có hướng phấn đấu tốt hơn.
Theo kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của năm học này, nhà trường đã tổ chức
tốt hội thi “Đồ dùng, đồ chơi tự làm” vào 2 đợt trong năm học:
Đợt 1: tổ chức vào chiều ngày 19/ 11/ 2010. Nhằm phát động phong trào thi
đua lập thành tích chào mừng ngày 20/11.
Đợt 2: Tổ chức vào sáng thứ bảy ngày 26/3/2011. Nhằm kỷ niệm ngày 26/3.
Giáo viên khi tham gia hội thi cần thuyết minh về sản phẩm của mình theo
yêu cầu như: nguyên liêu, chất liệu, cách làm, cách sử dụng, hiệu quả sử dụng,
giá thành của sản phẩm đó.
Để hội thi thật sự có ý nghĩa và có kết quả tốt, nhà trường mời BCH phụ
huynh của trường và BCH phụ huynh của nhóm, lớp đến dự và cổ vũ cho phong
trào làm ĐDĐC của nhà trường. Đồng thời có những phần quà nhỏ để thưởng
cho các Cô.
Sau mỗi đợt thi, nhà trường đều có tổng kết, đánh giá, động viên khen
thưởng cho những giáo viên có những ĐDĐC đạt giải, góp ý những giáo viên
chưa có nhiều sự cố gắng.
4. Kết quả có so sánh, đối chứng
Sau một năm thực hiện đề tài, tôi đã thu được một số kết quả sau:
8

Dương Thị Hường – Mầm non

* Bản thân tôi biết cách làm nhiều loại đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu
thiên nhiên và phế liệu, kỹ năng cũng như khả năng làm ĐDĐC tốt hơn,các sản
phẩm do tôi làm ra ngày càng phong phú, sáng tạo hơn.
* Giáo viên:
- 100% giáo viên trong trường đã hưởng ứng cao với phong trào làm đồ
dùng đồ chơi do tôi phát động, số lượng ĐDĐC trong toàn trường tăng lên rõ rệt,
- Trong năm học, toàn trường đã làm được 85 thể loại ĐDĐC phục vụ cho
hoạt động của các chủ đề. Với số lượng là khoảng 1.420 ĐDĐC các loại.
Tiết kiệm được khoảng 8.000.000 (Tám triệu đồng ) so với đồ dùng đồ chơi
mua sẵn.
- 100% các nhóm lớp trang trí lớp phong phú, nổi bật các chủ đề. Đồ dùng
đồ chơi phong phú hấp dẫn trẻ. Những đồ dùng này kích thích trí tưởng tượng và
sự sáng tạo của trẻ. Trẻ có ý thức trân trọng, giữ gìn đồ chơi trong lớp hơn.
- Chất lượng các hoạt động của giáo viên và của trẻ cao hơn so với đầu năm
học- Đặc biệt là hoạt động tạo sản phẩm của trẻ.
- Qua đợt thanh tra toàn diện, nhà trường được phòng GD đánh giá cao về sự
lỗ lực phấn đấu, môi trường lớp học phong phú, có nhiều đồ dùng, đồ chơi tự
làm, trong hội thi: giáo viên giỏi cấp huyện, cô giáo Trần Thị Én- GV lớp 5 tuổi
đạt được giải Ba.Chất lượng chuyên môn của nhà trường ngày càng được nâng
cao.
- Phụ huynh ủng hộ nhiệt tình, cung cấp nhiều nguyên vật liệu, phế liệu để
làm đồ dùng đồ chơi.
Cuối năm tôi khảo sát lại đồ dùng đồ chơi trong toàn trường, kết quả như
sau:
Phân loại đồ

Đầu năm học

Cuối năm học
9


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM – Chỉ đạo Giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.....

dùng, đồ chơi

ĐD ĐC mua

ĐD ĐC tự

ĐD ĐC mua

DD ĐC tự

sẵn
Thể
Số

làm
Thể
Số

sẵn
Thể
Số

làm
Thể

Số

loại lượng loại lượng loại
Đồ

dùng,

lượng loại lượng

đồ

chơi phục vụ
HĐ lao động,
vệ sinh
Đồ dùng,

3

12

4

15

5

20

7

40

25

500

18

350

30

650

40

1000

17

180

12

100

18

220

22

250

7

85

6

75

9

130

16

130

đồ

chơi phục vụ
HĐ có chủ đích
Đồ dùng, đồ chơi
phục vụ HĐ góc
Đồ dùng, đồ
chơi trang trí

Như vậy, sau một năm triển khai và áp dụng, đồ dùng đồ chơi tự làm ở 10

nhóm lớp đã tăng đáng kể về số lượng, đa dạng, phong phú, hiệu quả sử dụng
cao.
Khảo sát tiếp 15 hoạt động của giáo viên. Kết quả như sau:
Phân loại
hoạt

Kết quả đầu năm

Kết quả cuối năm

Số lượng

Tỷ lệ

Số lượng

Tỷ lệ

Tốt

2

13,3%

6

40 %

Khá

7

46,7%

7

46,7%

Trung

6

40%

2

13,3,%

So sánh

động
Tăng 26,7%

Giảm 26,7%

bình
10


Dương Thị Hường – Mầm non

Yếu

0

0%

0

0%

III. KẾT LUẬN
1. Bài học kinh nghiệm
- Phải xây dựng kế hoạch chỉ đạo làm đồ, dùng đồ chơi một cách cụ thể, chi
tiết, giao chỉ tiêu tới từng giáo viên và thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, đánh giá
kết quả của giáo viên. Có động viên khen thưởng kịp thời.
- Cần phải chịu khó nghiên cứu, học hỏi, làm một số ĐDĐC mẫu để phổ
biến cho giáo viên, chỉ đạo giáo viên biết phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để
tạo nguồn nguyên vật liệu.
- Chỉ đạo hướng dẫn giáo viên làm ĐDĐC từ nguyên vật liệu thiên nhiên và
phế liệu.
- Tổ chức tốt hội thi “Đồ dùng đồ chơi tự làm” nhằm phát huy tính tích cực,
khả năng sáng tạo…của giáo viên…
2. Kiến nghị
Phòng giáo dục, Sở GD&ĐT mở các lớp tập huấn về cách làm đồ dùng đồ
chơi tự tạo cho giáo viên toàn huyện được tham gia.

11