BÀI GIẢNG VỀ UNG THƯ VÚ

UNG THÖ VUÙ
ThS. Nguyeãn Ñoã Thuøy Giang
Bộ môn Ung thư
ĐHYD Tp.HCM


MỤC TIÊU HỌC TẬP


Kể các yếu tố nguy cơ của ung thư vú



Mô tả các loại GPB thường gặp



Nêu được các tình huống lâm sàng thường gặp



Biết cách chẩn đoán được ung thư vú





Hiểu được nguyên tắc điều trò đa mô thức theo giai
đoạn bệnh
Biết cách tầm soát ung thư vú

CẤU TRÚC CỦA TUYẾN VÚ
Xương
sườn

Ống dẫn sữa
và thùy vú

Cơ

Mỡ

Xoang
sữa
Tiểu
thùy

Mô mỡ

Thùy vú

Mô liên
kết
Núm vú

Ống dẫn sữa
bình thường

Lỗ ống dẫn
sữa

Ống
dẫn
sữa

Ống góp



SINH LÝ TUYẾN VÚ


SINH LÝ
TIẾT SỮA


MỞ ĐẦU


Ung thƣ vú thƣờng gặp nhất/ K nữ giới



Tử vong đứng thứ 2 sau ung thƣ phổi



Xuất độ 1/8 PN mắc (12,2%) trong suốt đời



1/3 BN k vú chết vì bệnh này



Đây là loại ung thƣ có thể tầm soát-phát
hiện sớm và điều trị tốt


DỊCH TỄ HỌC VÀ NGUYÊN NHÂN
Xuất độ

99.4
Bắc Mỹ
Tây Âu
84.6
Úc/ Tân Tây Lan
84.6
82.5
Bắc Âu
Nam Âu
Nam Mỹ
Đông Âu
Micro/Polynesia
Nam Phi
Tây Á
Vùng Caribê
Nhật Bản
Tây Phi
Trung Phi

Đông Nam Á
Bắc Phi
Melanesia
Nam Trung Á
Đông Phi
Việt Nam 16,2
Trung Quốc
Trung Mỹ

Tử suất

32.9

25.9

18.7

8


2009 Estimated US Cancer
Cases
Men
Women
766,130

713,220

25%

27%

Breast

Lung & bronchus 15%

14%

Lung & bronchus

Colon & rectum

10%

10%

Colon & rectum

Urinary bladder

7%

6%

Uterine corpus

Melanoma of skin 5%

4%

NHL

NHL

5%

4%

Melanoma of skin

Kidney & R. pelvis 5%

4%

Thyroid

Leukemia

3%

3%

Kidney & renal pelvis

Oral cavity

3%

3%

Ovary

Pancreas

3%

3%

Pancreas

19%

22%

Prostate

All Other Sites

All Other Sites

Jemal A et al, CA Cancer J Clin 2009


YẾU TỐ NGUY CƠ


Tuổi: xuất độ tăng theo tuổi



Tiền căn trong gia đình có ung thư vú (mẹ/chị/em gái)



Nội tiết: sự kích thích estrogen kéo dài


Có kinh sớm, mãn kinh muộn, có con trễ



Nội tiết thay thế



Bệnh lý vú trước đó: ADH, DCIS, LCIS



Gen BRCA1 và BRCA2 bò đột biến



Phơi nhiễm bức xạ sớm (xạ trò thành ngực/trẻ)



Uống rượu, béo phì, ăn nhiều mỡ và cholesterol

BỆNH SỬ TỰ NHIÊN UNG THƯ VÚ
Tại chỗ tại vùng

Di căn xa


Tiết dịch núm vú

Co rút núm vú

Loét núm vú

Xâm nhiễm da


Nhíu da trên bướu

Dấu viêm da

Dấu da cam


CÁC TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG





Phát hiện rất sớm: tầm soát/ nhũ ảnh
Phát hiện sớm: bướu vú nhỏ sờ được hoặc siêu âm

“ Phải nghi ngờ K ở phụ nữ> 30 tuổi !”
Tình huống trễ:







Bướu vú khá lớn không đau, hạch nách hoặc trên đòn
Da vú: dầy, biến đổi, da cam, da co kéo
Núm vú: bò co kéo, thâm nhiễm, loét hoặc tiết dòch
Di căn xa

Biến chứng:

gãy xương, nhiễm trùng, chảy máu


CÁC PHƢƠNG TIỆN CHẨN ĐOÁN




Bệnh sử
Khám vú lâm sàng
Hình ảnh học









Siêu âm
Nhũ ảnh
MRI vú

Tế bào học (FNA)
Giải phẫu bệnh (ST lõi kim, ST mở, ST trọn
bƣớu)


KHÁM VÚ LÂM SÀNG


Rất khó








So sánh 2 bên
Kỹ thuật sờ nắn 2 tay
Mặt lòng các ngón tay
Đủ độ sâu, day mô vú trên thành ngực

Rất quan trọng để đánh giá





Chẩn đoán
Tƣơng quan với xét nghiệm hình ảnh và TB học
Xếp hạng LS
Chọn lựa mô thức điều trị



SIÊU ÂM TUYẾN VÚ









Chủ quan hơn nhũ ảnh
Không thể phát hiện vi vôi hóa đơn
thuần
Khó phân biệt mô vú và mô mỡ
Diễn giải kết quả khó khăn và chƣa
thống nhất

Chƣa hữu ích trong tầm soát k vú
Còn âm tính giả cao với SÂ đen trắng


Hỡnh nh siờu õm vỳ

Vuự bỡnh thửụứng

bửụựu sụùi tuyeỏn

Nang vuự

Bửụựu nhuự

19


CARCINƠM

CARCINÔM TRONG NANG

echo kém, giới hạn không rõ, vôi hóa nhỏ bên trong,…


GIỚI HẠN CỦA SIÊU ÂM

Không phát hiện ung thư vú quá nhỏ

Ung thư không tạo u (5 – 10%)
Không phát hiện được các ung thư

dạng vôi hoá (40-60%)


NHŨ ẢNH CHAÅN ÑOAÙN


Phụ thuộc máy, kỹ thuật, ngƣời đọc



Cẩn thận, âm tính giả do:









Chất lƣợng phim
Ngƣời đọc
Bản chất bƣớu
Vị trí bƣớu
Cấu tạo mô vú trên từng BN

Dƣơng tính giả trên một số loại sang thƣơng
Góp phần chẩn đoán và cho kế hoạch điều trị

NHŨ ẢNH


HÌNH ẢNH NGHI NGỜ:







Khối hình sao, tăng đậm độ,
giới hạn không rõ, bờ không
đều
vi vôi hóa dò dạng, …
xáo trộn cấu trúc

trên 2 tư thế phim


Tö theá nhuõ aûnh
Thế MLO


Thế CC