PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CƠ CHẾ VẬN HÀNH CỦA BỘ MÁY HÀNH CHÍNH Ở NƯỚC TA DƯỚI THỜI VUA LÊ – CHÚA TRỊNH(1599 – 1786)

KHÓA LUẬN TỐT
NGHIỆP
SVTH
GVHD

: Bùi Thị Hòa
: Ths. Lương Ban Mai


Đề tài:
PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ
CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CƠ CHẾ VẬN HÀNH
CỦA BỘ MÁY HÀNH CHÍNH Ở NƯỚC TA
DƯỚI THỜI VUA LÊ – CHÚA TRỊNH
(1599 – 1786)


Kết cấu của khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu
tham khảo và phụ lục, khóa luận gồm 3 chương:
1. Chương I: Khái quát về thời vua Lê – chúa Trịnh
2. Chương II: Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của
bộ máy hành chính ở nước ta dưới thời Lê –Trịnh
3. Chương III: Tổng quan chung và bài học lịch sử khi
nghiên cứu cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của
BMHC nước ta dưới thời Lê – Trịnh


Chương I: Khái quát về thời vua Lê – chúa
Trịnh
1.1. Sự xuất hiện của thiết chế lưỡng đầu

Nhà Minh đô hộ

Nhà Lê sơ

Nhà Mạc

Trịnh–Nguyễn

Nhà Tây Sơn

1407

1428

1527

Thời kỳ Lê sơ thế kỷ XV

1627

1776

Nội chiến thế kỷ XVI-XVIII

1.2. Đôi nét về các triều vua – chúa


Chương II: Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận
hành của BMHC thời Lê –Trịnh

2.1. Khái quát chung về vai trò, vị trí, quyền hạn của vua Lê –
chúa Trịnh
2.2. Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy hành chính
thời vua Lê – chúa Trịnh
2.2.1. Tổ chức và hoạt động của bộ máy HC TW
2.2.2. Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương
2.2.3. Chế độ quan lại
2.2.4. Chính sách quản lý kinh tế - xã hội


2.2. Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy
hành chính thời vua Lê – chúa Trịnh

2.2.1. Tổ chức và hoạt động của bộ máy hành
chính TW
VUA
TRIỀU ĐÌNH

Các cơ
quan
chuyên
môn

Ngự
sử
Lục
đài khoa

CHÚA
PHỦ ĐƯỜNG

Các
văn
Lục Lục
Lục Phủ Ngũ
thư
tự
bộ
Phiên liêu phủ
phòng
TW


2.2. Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy
hành chính thời vua Lê – chúa Trịnh

2.2.2. Tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phương
Triều đình TW
Đạo/ Trấn
Phủ
Huyện
Tổng
Xã/ Phường

Châu
Xã/ sách/ động/
nguồn

2.2. Cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy
hành chính thời vua Lê – chúa Trịnh
2.2.3. Chế độ quan lại
- Đội ngũ võ quan chiếm số lượng lớn
- Ba phương thức tuyển chọn chủ yếu: nhiệm tử, bảo
cử, khoa cử và cho phép mua bán quan chức
- Điều chỉnh chế độ khảo khóa
2.2.4. Chính sách quản lý kinh tế - xã hội
- Về kinh tế - tài chính: mở rộng thu thuế trên nhiều lĩnh
vực
- Xây dựng quân đội được chú trọng
- Quan hệ bang giao mềm dẻo nhưng kiên quyết


Chương III: Tổng quan chung và bài học lịch
sử khi nghiên cứu cơ chế tổ chức và cơ cấu
vận hành của BMHC nước ta dưới thời Lê –
Trịnh
3.1. Tổng quan đánh giá chung
3.1.1. Những mặt tích cực đạt được
3.1.2. Những hạn chế tồn tại
3.1.3. Nguyên nhân của những hạn chế

3.2. Bài học lịch sử


3.1. Tổng quan đánh giá chung
3.1.1. Những mặt tích cực đạt được
1) Là thể chế lưỡng đầu của hai dòng họ kết hợp với nhau
trong sự đối trọng hoà hợp

2) Hệ thống cơ cấu tổ chức BMNN chặt chẽ, được luật hoá
3) Bộ máy HCNN có sự phân định rõ chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn tạo nên sự đồng bộ, thống nhất
4) Các văn thư phòng nhiều hơn về số lượng, có nhiều
thay đổi trong phân công thực thi nhiệm vụ
5) Chế độ giám sát được củng cố và tăng cường
6) Đã đặt ra chính sách mang tính chất giữ liêm cho quan
7) Chính sách đối ngoại hiệu quả


3.1. Tổng quan đánh giá chung
3.1.2. Những hạn chế, tồn tại
1) Chúa Trịnh nắm giữ quyền hành cai trị đất nước, vua
Lê chỉ tồn tại trên danh nghĩa
2) Bộ máy HCNN cồng kềnh do lập thêm hoặc duy trì một
số cơ quan không hoạt động trên thực tế
3) Chú trọng củng cố vương triều hơn là phát triển kinh
tế, cải thiện dân sinh
4) Hệ thống quan lại thiên về trọng võ, nhiều tiêu cực
trong khoa cử
5) Đánh dấu sự sa sút của hệ tư tưởng Nho giáo
6) Dẫn đến việc chia cắt đắt nước kéo dài và những cuộc
nổi loạn triền miên


3.1. Tổng quan đánh giá chung

3.1.3. Nguyên nhân của những hạn chế
1) Nguyên nhân lịch sử
2) Nguyên nhân chính trị (tư tưởng chính danh Nho

giáo)
3) Nguyên nhân xuất phát từ tương quan lực lượng
giữa các phe phái phong kiến


3.2. Bài học lịch sử
1) Phân định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn rõ ràng,
cơ chế phối hợp linh hoạt, khoa học trong thực thi
công việc
2) Chức vụ và trách nhiệm nghiêm minh, quyền lợi và
nghĩa vụ tương xứng
3) “Quyền” theo quy định phải được thực thi trên thực tế
4) Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội
ngũ cán bộ công chức
5) Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ
quan hành chính
6) Xây dựng một bộ máy hành chính hợp lý, hiệu quả.
Thực hiện cải cách hành chính đồng bộ và thiết thực


Xin cảm ơn các thầy cô giáo
và các bạn đã chú ý theo dõi.


PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ
CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CƠ CHẾ VẬN HÀNH CỦA
BỘ MÁY HÀNH CHÍNH Ở NƯỚC TA DƯỚI THỜI
VUA LÊ – CHÚA TRỊNH
(1599 – 1786)
SVTH

GVHD

:
:

Bùi Thị Hòa
Ths. Lương Ban Mai