Bài tập lớn: Phân tích và thiết kế hệ thống quản lý cước điện thoại

Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

Lời nói đầu
Ngày nay công nghệ thông tin đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc

sống của mỗi chúng ta. Mọi công việc từ sản xuất, quản lý đến phân phối sản phẩm đều
có sự hiện diện của các sản phẩm và trí tuệ của công nghệ thông tin.
Và để có một hệ thống như thế tất cả đều phải trải qua công việc “Phân tích và
thiết kế hệ thống”. Như vậy việc phân tích và thiết kế hệ thống là công việc rất quan
trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận trong việc thu thập thông tin cũng như phân tích và thiết
nhằm tạo ra những hệ thống có thể hoạt động hiệu quả nhất, tối ưu nhất.
Với môn học Phân tích và thiết kế hệ thống chúngem đã được trang bị những
kiến thức, kỹ năng cần thiết trong phân tích và thiết kế một hệ thống thông tin quản lý.
Cùng với bài tập lớn Phân tích và thiết kế hệ thống quản lý cước điện thoại chúngem
có thể kiểm nghiệm những kiến thức mình đã học vào việc phân tích thiết kế một hệ
thống cụ thể, có thể ứng dụng, triển khai trong thực tế. Ở bài này chúng em sẽ Giới thiệu
về hệ thống cước điện thoại. Trong quá trình thực hiện bài tập lớn do thời gian và kinh
nghiệm còn hạn chế nên không tránh khỏi sai xót. Vì vậy rất mong sự chỉ bảo và hướng
dẫn của các thầy cô giáo để bài tập lớn của chúng em càng hoàn thiện hơn .
Nhóm em xin chân thành cảm ơn!

Phân tích thiết kế hệ thống

~1~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền

Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

Mục lục

I. Sơ đồ phân rã chức năng:
1. Xác định các chức năng chi tiết:


Bước 1: Gạch chân tất cả các động từ + bổ ngữ liên quan đến công việc của hệ
thống
 Tại bộ phận thu cước: hàng tháng sẽ nhận được bảng chi tiết cuộc gọi

của các thuê bao trong tháng từ hệ thống quản lý cuộc gọi. Sau đó bộ
phận lập và gửi thông báo cước đến các thuê bao. Đồng thời gửi danh
sách khách hàng cần thu cước đến cho bộ phận quản lý nhân viên thu
cước để tiến hành thu cước. Tiền cước thu được sẽ gửi cho bộ phận tài
vụ. Nếu khách hàng đóng cước trực tiếp tại trung tâm thì trung tâm có
trách nhiệm nhận tiền và lập hoá đơn xác nhận khách hàng đó đã đóng
cước. Hàng tháng bộ phận này cập nhật cước phí đơn vị làm cơ sở lập
thông báo cước, kiểm tra và lập danh sách khách hàng chưa đóng cước
để gửi thông báo cước lần 2. Bộ phận thu cước còn có chức năng cung
cấp thông tin cho bộ phận giải đáp thắc mắc để giải đáp những thắc mắc
của khách hàng. Cuối tháng lập thống kê báo cáo về việc thu cước.
 Tại bộ phận quản lý nhân viên thu cước: sau khi nhận danh sách

khách hàng cần thu cước bộ phận này cử nhân viên đi thu cước và lập
hóa đơn xác nhận đã đóng tiền cho khách hàng đã đóng tiền. Sau khi thu

cước, bộ phận tổng hợp danh sách khách hàng đã đóng cước và tiền cước
chuyển qua cho bộ phận thu cước. Hàng tháng bộ phận tính hoa hồng
cho nhân viên dựa vào số thuê bao mà mỗi nhân viên thu được.
 Tại bộ phận giải đáp thắc mắc: bộ phận có chức năng giải đáp thắc

mắc về cước của khách hàng vì vậy, bất cứ khi nào có thắc mắc gọi hoặc

Phân tích thiết kế hệ thống

~2~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

gửi đến, bộ phận này có trách nhiệm lấy thông tin từ bộ phận thu cước để
trả lời thắc mắc của khách hàng
Qua đó ta có các chức năng như sau:



-

Nhận bảng chi tiết cuộc gọi.

-

Lập và gửi thông báo cước đến thuê bao.

-

Gửi danh sách khách hàng đến bộ phận quản lý nhân viên thu cước.

-

Chuyển tiền cước cho bộ phận tài vụ.

-

Nhận tiền và lập hoá đơn thu cước.

-

Cập nhật cước phí đơn vị.

-

Kiểm tra và lập danh sách khách hàng chưa đóng cước.

-

Gửi thông báo cước lần 2

-

Cung cấp thông tin cho bộ phận giải đáp thắc mắc.

-

Lập thống kê báo cáo

-

Nhận danh sách khách hàng.

-

Thu cước và lập hoá đơn đóng cước.

-

Tính hoa hồng cho nhân viên.

-

Lấy thông tin từ bộ phận thu cước

-

Giải đáp thắc mắc về cước của khách hàng.

Bước 2: Trong danh sách chức năng chọn được ở bước 1 tìm và loại bỏ các
chức năng trùng lắp: danh sách chức năng thu được ở bước 2 gần giống như
danh sách ở bước 1, chỉ khác loại bỏ bớt các chức năng giống nhau
-

Chức năng: nhận tiền và lập hoá đơn thu cước

-

Chức năng gửi thông báo cước

Phân tích thiết kế hệ thống

~3~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16




Nhóm 3

Bước 3: trong danh sách những chức năng được chọn ở bước 2, gom nhóm
những chức năng đơn giản do 1 người thực hiện
-

Lập vào gửi thông báo cước đến thuê bao

-

Gửi danh sách khách hàng đến bộ phận quản lý nhân viên thu cước.

-

Chuyển tiền cước cho bộ phận tài vụ.

-

Nhận tiền và lập hoá đơn thu cước.

-

Cập nhật cước phí đơn vị.

-

Kiểm tra và lập danh sách khách hàng chưa đóng cước.

-

Cung cấp thông tin cho bộ phận giải đáp thắc mắc.

-

Lập thống kê báo cáo

-

Nhận danh sách khách hàng.

-

Tính hoa hồng cho nhân viên.

-

Giải đáp thắc mắc về cước của khách hàng.

Bước 4: Trong danh sách những chức năng được chọn ở bước 3 loại bỏ những
chức năng không có ý nghĩa với hệ thống
-

Lập vào gửi thông báo cước đến thuê bao

-

Gửi danh sách khách hàng đến bộ phận quản lý nhân viên thu cước

-

Chuyển tiền cước cho bộ phận tài vụ.

-

Nhận tiền và lập hoá đơn thu cước.

-

Cập nhật cước phí đơn vị.

-

Kiểm tra và lập danh sách khách hàng chưa đóng cước.

-

Cung cấp thông tin cho bộ phận giải đáp thắc mắc.

-

Tính hoa hồng cho nhân viên

-

Giải đáp thắc mắc về cước của khách hàng.

Phân tích thiết kế hệ thống

~4~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16


Nhóm 3

Bước 5: chỉnh sửa lại tên các chức năng được chọn ở bước 4 cho hợp lý
-

Lập và gửi thông báo cước.

-

Lập danh sách khách hàng.

-

Chuyển tiền cước cho tài vụ.

-

Thu và lập hoá đơn thu cước.

-

Cập nhật cước phí đơn vị.

-

Lập danh sách khách hàng chưa đóng cước.

-

Cung cấp thông tin cước phí.

-

Tính huê hồng cho nhân viên

-

Giải đáp thắc mắc về cước.

2. Gom nhóm chức năng:
Căn cứ vào tổ chức của hệ thống ta có 4 nhóm chức năng chính sau:


Tính toán và thu cước.



Cập nhật và kiểm tra tình trạng cước phí.



Giải đáp thắc mắc



Tính hoa hồng

Ta có bảng gom nhóm chức năng như sau:
1. Lập và gửi thông báo cước.

Tính toán và thu cước

2. Lập danh sách khách hàng.

Hệ thống quản lý
thu cước điện thoại

3. Thu và lập hoá đơn thu cước.
4. Chuyển tiền cho tài vụ.

Phân tích thiết kế hệ thống

~5~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

5.Cập nhật cước phí đơn vị.
6. Lập danh sách khách hàng
chưa đóng cước.

Cập nhật và kiểm tra

7. Cung cấp thông tin cước phí.
Giải đáp thắc mắc
Tính hoa hồng

3. Vẽ sơ đồ phân rã chức năng:
Qua các phân tích trên ta có thể xây dựng sơ đồ phân rã chức năng của hệ thống

như sau:


Định nghĩa các kí hiệu sử dụng trong mô hình:
-

Chức năng: biểu diễn bằng hình chữ nhật
Tên chức năng

-



Quan hệ phân cấp:

Sơ đồ phân rã chức năng của hệ thống:

Phân tích thiết kế hệ thống

~6~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

II. Sơ đồ luồng dữ liệu:

1. Định nghĩa các ký hiệu sử dụng trong sơ đồ :


Tiến trình (Chức năng ) :
Biểu diễn

: Như hình vẽ dưới đây :

Tên tiến trình



Luồng dữ liệu
Biểu diễn : Là mũi tên trên đó ghi thông tin di chuyển
Ví dụ :

Thu cước
Chi tiết cuộc gọi



Kho dữ liệu :
Biểu diễn
giữ .

: Là cặp đường thẳng song song chứa tên của thông tin được cất

Phân tích thiết kế hệ thống

~7~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

Kho dữ liệu

Quan hệ giữa kho dữ liệu , chức năng và luồng dữ liệu :

Vào



Ra

Cập nhật

Tác nhân ngoài :
Biểu diễn : Hình chữ nhật, vì lý do trình bày một tác nhân ngoài có thể xuất
hiện ở nhiều nơi .

Khách hàng



Tác nhân trong :

Ví dụ :

Tên tác nhân

Phân tích thiết kế hệ thống

~8~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

2. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 0:
DFD mức khung cảnh

Phân tích thiết kế hệ thống

~9~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

3. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1:
DFD mức đỉnh

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 10 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 11 ~

Nhóm 3

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

4. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 2:
DFD mức dưới đỉnh của chức năng tính toán và thu cước

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 12 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

DFD mức dưới đỉnh của chức năng cập nhật kiểm tra

5. Đặc tả chức năng:


Tính toán và thu cước:
 Lập và gửi thông báo cước:
o Đầu vào: bảng chi tiết cuộc gọi và bảng cước phí
o Đầu ra: thông báo cước
o Thân: thông báo cước gồm chi tiết các cuộc gọi trong tháng lấy từ

bảng chi tiết cuộc gọi

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 13 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16
Cước phí =

∑

Nhóm 3

(ti * mi)

với ti : thời gian gọi mỗi cuộc
mi: cước phí đơn vị (tuỳ thuộc vào từng vùng gọi)
 Lập danh sách khách hàng:
o Đầu vào: các bảng chi tiết cuộc gọi
o Đầu ra: danh sách khách hàng
o Thân:

for (int i = 1; i <= BangChiTiet.TenKhachHang; i++)
DSKhachHang[i].Add( BangChiTiet.TenKhachHang );
 Thu và lập hóa đơn thu cước:
o Đầu và: danh sách khách hàng
o Đầu ra: hoá đơn thanh toán
o Thân:

do
{
i = 1;

if (DSKhachHang[i].ĐaĐongCuoc == true)
Export (HoaDonThanhToan);
i++;
}
while (DSKhachHang.SoLuongKhachHang != 0)

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 14 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16



Nhóm 3

Cập nhật và kiểm tra:
 Lập danh sách khách hàng chưa đóng cước
o Đầu vào: danh sách khách hàng
o Đầu ra: danh sách khách hàng chưa thu cước
o Thân:

 Cập nhật cước phí đơn vị:
o Đầu vào: bảng cước phí
o Đầu ra: bảng cước phí đã được cập nhật mới.
o Thân:

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 15 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền


Hệ thống quản lý thu cước điện thoại
CNTT3/K16

Nhóm 3

III. Kết luận:
Sau khi phân tích hệ thống về chức năng ta thu được một số kết quả sau:
-

Các chức năng của hệ thống cơ bản được xác định.

-

Xác định được cách thức hoạt động của các chức năng, từ đó làm cơ sở cho
bước thiết kế hệ thống

Phân tích thiết kế hệ thống

~ 16 ~

GVHD: Nguyễn Thị Thanh Huyền