Sáng kiến kinh nghiệm một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

Đề tài : MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG
HỌC SINH VIẾT CHỮ ĐẸP
Tác giả: Nguyễn thanh lý
PHẦN A. MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
1. Thực trạng của vấn đề:
Từ thuở khai thiên lập địa, để răn dạy cháu con, cha ông ta có câu rằng: “ Học ăn,
học nói, học gói, học mở”. Thật vậy, “ Học nói” chính là việc không thể thiếu mà con người
cần phải được giáo dục ngay từ lúc mới bi bô tập nói, nó theo chân ta đến suốt cuộc đời. Nếu
không nói được , thì con người đâu phải là CON NGƯỜI được viết hoa. Vậy phải nói thế
nào cho đúng, cho người nghe, người đọc hiểu rõ ý của mình là cả một nghệ thuật mà chúng
ta phải học tập. Việc này cần phải được trau dồi ngay từ khi trẻ bước vào thế giới ngôn ngữ
của loài người. Đó chính là một phần của nền văn hóa đồ sộ mà con người có được. Văn hóa
không phải là các tập tục, hủ tục, lễ hội tốn kém. Nền văn hóa của một dân tộc đó là ngôn
ngữ và chữ viết. Nếu một dân tộc còn ngôn ngữ và chữ viết thì dân tộc đó còn giữ được nền
văn hóa của mình. “Nét chữ nết người”là câu nói rất hay, là triết lý, là nhân sinh quan mà
chúng ta cần suy ngẫm. Đừng quá ỉ lại hay lạm dụng vào công nghệ thông tin.Dù muốn hay
không, dù hôm nay hay ngày mai, chữ viết bằng bàn tay con người mãi mãi tồn tại.
Trong chương trình Tiểu học, Tiếng Việt là một môn học quan trọng. Môn học này
giúp học sinh biết đọc thông, viết thạo, biết sử dụng từ ngữ một cách chuẩn xác và có kỹ
năng giao tiếp trong cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày. Nhưng chữ viết đẹp là tiền đề, là cơ sở
nói lên rất nhiều điều mà không phải bất cứ ai cũng biết: Sự kiên trì, cẩn thận, chăm chút
từng nét chữ, sự coi trọng người đọc, nhất là lột tả được vẻ đẹp tâm hồn, tính độc đáo của
nghệ thuật. Một bức tranh đẹp đan xen vào vài chữ khó đọc, tối nghĩa thì không còn là nghệ
thuật nữa, còn chữ thư pháp thì sao? Chúng ta có biết viết được chữ đẹp là khó hay không
chứ chưa nói gì đến chữ thư pháp. Chính vì vậy, việc dạy và học Tiếng Việt trong nhà
trường, đặc biệt là dạy về phân môn Tập viết luôn được chú trọng, cho dù mức độ ở các khối
lớp khác nhau, có sự phân bổ thời gian khác nhau. Một trong những công tác mũi nhọn quan
trọng trong nhà trường là phát hiện và bồi dưỡng những mầm non năng khiếu đã và đang

PHT: Nguyễn Thanh Lý

1

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
được các cấp quan tâm. Bên cạnh việc đọc thông viết thạo, viết chữ đẹp sẽ bồi dưỡng cho
các em tình yêu quê hương đất nước, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và bản
sắc văn hóa dân tộc. Việc viết chữ đẹp không chỉ là thành tích mà còn là yêu cầu cơ bản của
học sinh Tiểu học. Nét chữ thể hiện tính kiên trì, chăm chỉ của người viết. Những câu chữ
thẳng hàng, đẹp như rồng bay phượng múa thể hiện sự trang trọng, cẩn thận, chu đáo của
người viết đối với người đọc. Con người muốn trở thành chân – thiện – mỹ phải rèn luyện
từng tí một. Nét chữ cũng vậy, học sinh phải rèn luyện mỗi ngày một chút, mỗi ngày từng tí
một.mới có được vở sạch, chữ đẹp.
1.1. Đối với chương trình sách giáo khoa:
Trong chương trình bậc Tiểu học, thời lượng dành cho phân môn Tập viết rất hạn chế,
phần lớn là phân phối ở các khối lớp Một, Hai, Ba. Cụ thể, chương trình được phân phối như
sau: Đối với lớp Một, hơn hai phần ba thời lượng được lồng ghép trong môn Học vần .Ngoài
nội dung tập viết trong tiết học vần, mỗi tuần còn có thêm một bài tập viết ôn lại các chữ đã
học trong tuần; đối với chương trình khối lớp Hai chủ yếu là làm quen với chữ cái hoa và
chữ số; Chương trình khối lớp Ba tiếp tục học về chữ cái hoa, liên kết chữ cái hoa với chữ
cái viết thường đứng sau và kết hợp học về chữ số. Ở tất cả các khối lớp hai, Ba mỗi tuần chỉ
có một tiết; đặc biêt khối lớp Bốn, Năm không có phân phối tiết nào; Ở các bậc học trên
không bố trí phân môn Tập viết. Chính vì vậy, việc giúp cho học sinh, đặc biệt là học sinh
bậc Tiểu học nhận thức đầy đủ cũng như thời gian dành cho các em luyện viết thật sự hạn
chế...Vì thế, đối với học sinh Tiểu học, việc viết đúng chính tả và viết chữ đẹp là một vấn đề
khá nan giải. Mặt khác, trong xã hội vẫn còn tồn tại hai luồng tư tưởng khác nhau, ảnh

hưởng không nhỏ đến việc viết chữ đẹp của học sinh:
Một là, về thời gian, việc rèn chữ chỉ dành cho học sinh bậc tiểu học. Nhiệm vụ chủ
yếu của các em ở bậc học này là đọc đúng và viết đúng chính tả còn việc đọc tốt và viết đẹp
được đặt ở hàng thứ yếu.Các hội thi viết chữ đẹp cũng chỉ dành cho một số em nhất định.
Phong trào rèn chữ giữ vở mỗi năm được tiến hành một lần / một lớp trong toàn trường;
Phòng Giáo dục chỉ kiểm tra mỗi trường / lớp.
Hai là, một số ý kiến cho rằng việc viết chữ đẹp đã lỗi thời, không còn thích hợp vì
công nghệ thông tin đã phát triển vượt bậc, không cần phải viết bằng tay nữa. Chính vì vậy,

PHT: Nguyễn Thanh Lý

2

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
chương trình sách giáo khoa dành thời lượng cho phân môn này ở bậc học phổ thông khá
hạn chế.
1.2. Đối với học sinh:
- Hầu hết các em chưa hiểu hết vị trí, tầm quan trọng, tác dụng của phân môn tập
viết nên chưa dành thời gian thỏa đáng đầu tư cho luyện viết chữ đẹp.
- Nhiều học sinh nắm không chắc điểm đặt bút, điểm dừng bút; thế nào là rê bút, lia
bút... …từ đó dẫn đến việc nhận diện, phân loại, xác định các nét khuyết, nét móc... rồi độ
cao , khoảng cách trong từng con chữ và trong từng chữ không chắc chắn, vì vậy học sinh
lúng túng trong cách viết, dẫn đến viết ẩu, viết sai.
- Học sinh chưa có thói quen phân tích mối liên hệ giữa độ cao , khoảng cách của
từng nét móc, từng con chữ và từng chữ với nhau do chưa hiểu một cách thấu đáo yêu cầu
về tính thẩm mỹ của chữ viết. Vì vậy khi viết bài thì cẩu thả, viết sai hoặc viết không đạt yêu
cầu của bài Tập viết là viết đúng và viết phải đẹp.

- Một học sinh khi hỏi đến lí thuyết thì trả lời khá trôi chảy, khá chính xác nhưng
khi viết bài tập thực hành thì lúng túng và viết bài không đạt yêu cầu. Điều đó thể hiện học
sinh nắm kiến thức một cách máy móc, thụ động và tỏ ra yêú kém, thiếu chắc chắn, nghĩa là
học sinh thiếu tính kiên trì, nhẫn nại, cần cù, những đức tính rất cần thiết cho cuộc sống thời
hiện đại.
1.3 Đối với giáo viên
Giáo viên là một trong nhiều thành tố cần được xem xét trong quá trình dạy của giáo
viên và học của học sinh, là yếu tố quyết định phần lớn sự thành công trong dạy - học. Khi
nghiên cứu về đề tài này, tôi nhận thấy thực trạng về giáo viên như sau:
- Kỉ thuật viết chữ đúng, viết chữ đẹp và hiểu biết sâu sắc về yêu cầu này là một mảng
kiến thức mà không phải giáo viên nào cũng lĩnh hội đầy đủ ,am tường về nó. Chính vì vậy,
một số giáo viên còn lúng túng và ngại bởi việc vận dụng linh hoạt các hiểu biết về viết chữ
đẹp trong mọi trường hợp không phải là điều dễ dàng.
- Một số giáo viên ít đầu tư thời gian cho việc nghiên cứu nhằm làm sâu sắc các kiến
thức dạy Tập viết cho học sinh, đa phần chỉ lệ thuộc vào sách hướng dẫn vì thế cũng không
gây được hứng thú luyện tập viết cho học sinh.

PHT: Nguyễn Thanh Lý

3

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
- Cách dạy của một số giáo viên còn đơn điệu, ít tìm tòi cái mới, ít tìm tòi phương
pháp gây hứng thú cho các em trong giờ học Tập viết. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ
đến cách học và khả năng tiếp thu kỉ thuật viết chữ đẹp của học sinh.
- Thực tế trong trường tôi công tác, phần lớn giáo viên đều không ngừng tìm tòi, suy
nghĩ, tích cực nâng cao kiến thức của mình để dạy luyện viết cho học sinh, đặc biệt là dạy

bồi dưỡng học sinh có năng khiếu vể phân môn Tập viết nhưng kết quả dạy và học còn bộc
lộ không ít hạn chế.
1.4 Đối với phụ huynh học sinh:
Một bộ phận không nhỏ phụ huynh không hiểu biết đầy đủ về mẫu chữ hiện hành
được quy định tại Quyết định QĐ 31/2002/QĐ-BGD-ĐT ngày 16 tháng 6 năm 2002 của Bộ
giáo dục và Đào tạo cũng như chương trình và sách giáo khoa, cho nên việc hỗ trợ cho con
em gặp nhiều trở ngại. Chính vì vậy, phụ huynh học sinh không giúp được gì nhiều cho con
em của mình.
2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới
2.1 Ý nghĩa
Giải pháp mới của đề tài giúp học sinh nhận biết được vẻ đẹp của ngôn ngữ và của
chữ viết Việt Nam được thể hiện trong lời nói, trong các văn cảnh cụ thể. Đề tài còn có ý
nghĩa tích cực hơn khi giúp học sinh hiểu rõ cái hay, cái đẹp trong các văn bản viết bằng
Tiếng Việt và điều đặc biệt hơn cả là học sinh sẽ có một vốn kiến thức hết sức sâu sắc, chính
xác về kỉ thuật viết chữ đẹp, vận dụng các kiến thức này một cách linh hoạt trong học tập và
trong cuộc sống hàng ngày; làm sao mỗi chữ các em viết, mỗi trang các em viết đẹp như là
bức tranh rồng bay, phượng múa; để hôm nay và mãi mãi mai sau chữ đẹp luôn được tôn
vinh và ca ngợi; để hôm nay và mãi mãi mai sau chữ đẹp mỗi dòng chữ, mỗi trang viết là
một bức tranh tuyệt tác mà nhân loại luôn cần có để chiêm ngưỡng.Ngoài ra, phụ huynh học
sinh nhận thức sâu hơn về kỉ thuật viết chữ và dành thời gian lớn hơn cho con em tập viết ở
nhà; giáo viên có dịp ôn lại những kiến thức về phân môn TẬP VIẾT.Học sinh sẽ viết nhanh
hơn, đẹp hơn, góp phần thúc đẩy học tập các môn học khác tốt hơn, rèn luyện các tố chất
như kiên trì, nhẫn nại, tôn trọng mình, tôn trọng người. Xã hội sẽ trân trọng hơn mẫu chữ
viết , bản sắc riêng có của mẫu chữ viết Tiếng Việt.

PHT: Nguyễn Thanh Lý

4

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
2.2 Tác dụng của giải pháp mới
Đề tài sẽ giúp cho học sinh nắm chắc các kiến thức về kỉ thuật viết chữ đẹp, không
nhầm lẫn giữa các kĩ thuật như rê bút, lia bút, điểm dừng bút, điểm đặt bút,... biết phân tích
đúng các bộ phận của từng con chữ và điểm nối các con chữ trong một chữ. Các em sẽ biết
nét nào là khuyết, nét nào là nét tròn, ... biết cách sửa chúng như thế nào và một điều rất cơ
bản là giúp học sinh sử dụng kỹ năng thành thạo, hiểu về kỹ năng viết chữ đẹp một cách sâu
sắc để các em có thể vận dụng chúng một cách linh hoạt trong học tập và trong đời sống xã
hội; Phụ huynh, giáo viên quan tâm nhiều hơn, dành thời gian nhiều hơn cho con em luyện
viết, và một điều hiển nhiên là tất cả học sinh của nhà trường sẽ có chữ viết đẹp hơn; với
những em viết chữ đẹp tốt nhất sẽ là những nét chữ đẹp như rồng bay, phượng múa, như
gấm, như hoa.Và quan trọng không kém là giúp học sinh học tốt hơn các môn học khác và
góp phần bồi dưỡng những thế hệ mai sau có nhiều đức tính tốt như cần cù, dẻo dai, biết tôn
trọng và quý trọng người lao động. Đây thực sự là sự trau dồi vể kỹ năng và đạo đức lớn cho
học sinh giữa thời kinh tế thị trường nhiều cạm bẫy , chực chờ gây hịa cho các em.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đề tài được nghiên cứu ở Trường Tiểu học Mỹ trinh, chủ yếu trong nội dung chương
trình phân môn tập viết từ lớp 1 đến lớp 5 và đặc biệt là những kiến thức chuẩn mực của
phân môn Tập viết được quy định tại Quyết định QĐ 31/2002/QĐ-BGD-ĐT ngày 16 tháng 6
năm 2002 nhằm cung cấp cho Giáo viên, phụ huynh, học sinh có cái nhìn sâu sắc về chữ viết
đẹp, cách sử dụng các kỹ năng viết chữ thành thạo, nhuần nhuyễn và chính xác trong mọi
lúc, mọi nơi.
II. Phương pháp tiến hành
1. Cơ sở lí luận và thực tiễn
1.1. Cơ sở lí luận
Đối với bất cứ môn học hay phân môn nào, việc xác định mục tiêu nhiệm vụ dạy học
rất quan trọng. Bởi vì, chính mục tiêu và nhiệm vụ là yếu tố quyết định việc lựa chọn, sắp
xếp nội dung và sử dụng phương pháp dạy học. Phân môn Tập viết có mục tiêu chủ yếu là

trang bị cho học sinh kỉ năng viết chữ để học tập và giao tiếp, đồng thời góp phần hình thành
nhân cách học sinh. Phân môn Tập viết có hai nhiệm vụ chủ yếu là:

PHT: Nguyễn Thanh Lý

5

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
•

Rèn kĩ năng viết chữ cho học sinh: Viết nét, viết liên kết thành chữ cái, chữ
số; liên kết chữ cái thành chữ ghi âm, vần, tiếng. Viết từ ngữ và viết câu, và
cao hơn là văn bản.

•

Thông qua việc rèn kĩ năng viết chữ, cung cấp cho học sinh một số kiến thức
về chữ viết và kĩ thuật viết chữ: Điểm đặt bút, điểm dừng bút,, cấu tạo chữ
cái và chữ số tiếng Việt, vị trí dấu phụ, dấu thanh, quy trình viết liền
mạch.Qua đó rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận, kiên trì, tính kỉ luật, óc
thẩm mỹ, ... Từ thuở ấu thơ, các em đã được tắm mát tâm hồn bằng tiếng hát
ru của mẹ, của bà. Lớn lên chút nữa, tâm hồn các em được nuôi dưỡng bằng
những câu chuyện cổ tích kì thú. Tất cả những yếu tố trên là dòng sữa ngọt
ngào nuôi dưỡng tâm hồn trẻ, rèn luyện các em trở thành người có nhân
cách, có bản sắc dân tộc, góp phần hình thành con người mới xã hội chủ
nghĩa một cách toàn diện.

Cùng với sự phát triển của xã hội, giáo dục nhà trường xuất hiện như một điều tất
yếu, đón bước các em cắp sách tới trường. Cả thế giới đang mở ra trước mắt các em. Kho
tàng văn minh của nhân loại được chuyển giao từ những điều sơ đẳng nhất. Quá trình giáo
dục được thực hiện mọi lúc, mọi nơi, ở tất cả các môn học.
Trong quá trình phát triển của trẻ, giao tiếp là một điều không thể không xảy ra. Trẻ
giao tiếp với cha mẹ, với thầy cô, với bạn bè. Trẻ thể hiện những suy nghĩ, kiến thức của
mình bằng việc nói hoặc viết. Chính vì vậy:
* Để nói cho người nghe hiểu điều mình muốn nói, việc nhận biết và sử dụng câu
đúng ngữ pháp là hết sức quan trọng. Nó không chỉ giúp các em thể hiện đúng, đầy đủ và
hay ý tưởng của mình. Nó còn làm cho người đọc, người nghe hiểu được điều các em muốn
thông báo. Nó còn giúp cho suy nghĩ của trẻ ngày càng sâu sắc và có hệ thống. Câu là một
nhân tố quan trọng góp phần hình thành kiến thức và thể hiện kiến thức một cách có hệ
thống cho học sinh. Ngôn ngữ nói đem đến cho người nghe sự thoải mái, phấn khích hoặc sụ
bực dọc, thì ngôn ngữ viết cũng có chức năng tương tự. Nếu viết đúng, viết đẹp sẽ làm cho
người đọc hiểu đúng điều ta muốn truyền đạt và đem lại cho người đọc cảm xúc tươi vui
hoặc bực bội và kết quả ta biết trước sẽ như thế nào.

PHT: Nguyễn Thanh Lý

6

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
*Để viết cho người đọc hiểu điều mình muốn viết thì ngoài việc nhận biết và sử dụng
câu đúng ngữ pháp, người viết phải viết đúng chính tả, phải viết chữ cho đẹp cũng lá yếu tố
không kém phần quan trọng. Chữ viết đẹp nói lên rất nhiều điều mà bất cứ ai cũng biết: Sự
kiên trì chăm chút từng nét chữ, sự coi trọng người đọc, nhất là nói lên cái đẹp tâm hồn, tính
thẩm mỹ cao đep. Một bức tranh đẹp xen vào vài chữ khó đọc, tối nhĩa thì không còn là nghệ

thuật nữa. Chúng ta biết để viết được chữ thư pháp đẹp là khó như thế nào? Chả thế mà thuở
xưa, ngày tết các cụ đồ hay bày bán chữ là gì?
1.2. Cơ sở thực tiễn
Trong nhiều năm qua, việc giúp học sinh, giáo viên, phụ huynh hiểu sâu sắc về viết
chữ đẹp, sử dụng thời gian hợp lý, đúng kỹ thuật viết chữ là một vấn đề không hề đơn giản.
Qua thực tế chỉ đạo , tôi đã gặp không ít khó khăn. Việc chỉ đạo cho giáo viên nhận thức
được về ý nghĩa viết chữ đẹp mang tính chất không máy móc, không dựa vào nội dung
chương trình một cách thụ động; việc vận động phụ huynh học sinh dành nhiều thời gian
luyện chữ viết cho các em theo đúng quy trinh chữ viết để học sinh có thói quen luyện viết
chữ đẹp không đơn giản một chút nào. Về phía học sinh, các em chỉ biết luyện viết chữ đẹp
thông qua giờ tập viết mà không hiểu tại sao phải làm như vậy, học sinh không có hứng thú
trong việc luyện viết chữ đẹp cũng như niềm đam mê khi nhìn vào những trang chữ viết
ngay ngắn, thẳng tắp đẹp như rồng bay, phượng múa. . Do vậy, việc hướng dẫn học sinh,
phụ huynh, giáo viên nhận biết và biết sử dụng kỉ thuật viết chữ đẹp; dành thời gian hợp lý
để luyện viết là vấn đề trăn trở cho một số phụ huynh, giáo viên và cả bản thân tôi nữa.Bởi
vì, nếu viết đung, viết đẹp, viết nhanh thì học sinh có điều kiện ghi chép bài học tốt nhất dẫn
đến kết quả học tập sẽ tốt hơn; Nếu viết xấu, viết chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất
lượng học tập của các em. Vì sao ư ? Vì viết chậm thì ghi không ghi đầy dduur những điều
Thầy giáo giảng bài, mà không ghi đầy đủ thì làm sao hiểu được điều mình cần học; hậu quả
là học sinh học ngày một kém hơn.
Từ những lí do chủ quan và khách quan trên, thông qua việc chỉ đạo và kết quả tham
gia dự thi viết chữ đẹp cấp trường, cấp huyện trong những năm qua, tôi đã chọn đề tài này để
nghiên cứu sâu hơn về cách thức hướng dẫn phụ huynh học sinh, giáo viên, học sinh các lớp
nhận biết và sử dụng thời gian phù hợp, đúng nội dung chương trình và biết tận dụng thời
gian rảnh rổi ở nhà nhằm tìm ra được phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp nhất, vận

PHT: Nguyễn Thanh Lý

7

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
dụng tốt nhất các kỉ thuật viết chữ đẹp và quá trình rèn chữ viết đẹp cho học sinh từ lớp Một
đến học sinh lớp Năm một cách khả quan nhất.
2. Các biện pháp và thời gian tiến hành
2.1. Các biện pháp tiến hành
Trong khi nghiên cứu đề tài tôi đã tiến hành song song nhiều biện pháp từ nghiên
cứu thực trạng trên các lớp mình đang quản lý đến việc tìm tòi suy nghĩ để tìm ra cách thức,
phương pháp chỉ đạo sao cho đạt hiệu quả cao nhất . Tôi đã sử dụng những phương pháp sau
đây để nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lí luận. (Đọc các tài liệu liên quan đến chữ viết của các nhà
nghiên cứu, các trung tâm luyện chữ, mạng Internet, ...)
- Phương pháp điều tra.( Điều tra thực trạng chữ viết của học sinh trước khi nghiên
cứu đề tài và sau khi thuecj nghiệm đề tài).
- Phương pháp thực nghiệm.( Tiến hành triển khai đề tài tại lớp học, đối chiếu so sánh
kết quả thu được sau khi thực hiên đề tài).
- Phương pháp đàm thoại.( Đàm thoại với giáo viên, phụ huynh, học sinh trước và sau
thực hiện đề tài).
- Phương pháp phân tích, thực hành.( Phân tích thực trạng trước khi thực hiện đề tài,
thực hiện đề tài và rút ra kết luận).
- Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm.( Tổng kết quá trình triển khai đề tài với các
thành quả thu được từ sáng kiến kinh nghiệm).
2.2. Thời gian nghiên cứu đề tài
- Tôi đọc và nghiên cứu tài liệu, điều tra thực tế bắt đầu từ tháng 9 năm học 2012 2013
- chỉ đạo thực nghiệm trên cáclớp từ năm học 2013- 2014, 2014 - 2015.
- Viết bản nháp cho đề tài từ tháng 6 năm 2015.
- Hoàn thành đề tài vào đầu tháng 3 năm 2016.
Vì điều kiện, khả năng nghiên cứu có hạn nên tôi xin mạnh dạn trình bày kết quả nghiên cứu

của mình thông qua đề tài: Một số kinh nghiệm chỉ đạo dạy luyện viết chữ đẹp cho học sinh
ở trường Tiểu học Mỹ Trinh

PHT: Nguyễn Thanh Lý

8

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

PHẦN B. NỘI DUNG
I. Mục tiêu
Đề tài nhằm giúp cho giáo viên, phụ huynh và học sinh từ lớp Một đến lớp Năm nhận
biết, hiểu về kỉ thuật viết, thời gian dành cho luyện viết một cách cơ bản nhất, sâu sắc nhất,
các em biết phân tích được các kỉ thuật viết chữ, thời gian dành cho luyện viết đẹp một cách
chính xác, rõ ràng. Học sinh biết cách thức mình đang viết hoặc sử dụng thời gian đúng hay
sai. Nếu sai thì sai ở điểm nào, cách sửa những chỗ bị sai như thế nào cho phù hợp. Đề tài
còn giúp cho phụ huynh, giáo viên, học sinh nhận ra sự mềm mại, uyển chuyển của chữ viết
Việt. Thông qua đó, phụ huynh học sinh, giáo viên nắm chắc các nguyên tắc dạy học chung
như nguyên tắc phát triển lời nói, nguyên tắc phát triển tư duy, nguyên tắc tính đến đặc điểm
tâm sinh lý học sinh từng khối lớp và cuối cùng là nguyên tắc thực hành. Do nhiệm vụ chủ
yếu của phân môn Tập viết là rèn luyện kĩ năng viết chữ cho học sinh- một kĩ năng đòi hỏi
phải rèn luyện nhiều theo một quy trình nhiêm ngặt, đòi hỏi sự kiên trì bền bỉ và một thái độ
nhiêm túc nên cần coi thực hành là một nguyên tắc độc lập và đặc thù của phân môn Tập
viết; giáo viên, phụ huynh phải nhận thức được nguyên tắc thực hành yêu cầu phải coi việc
dạy Tập viết như là dạy một kĩ năng; phải tạo điều kiện cho học sinh tri giác một cách chính
xác các sản phẩm chữ viết và quy trình viết chữ , kiên trì lặp đi lặp lại các thao tác tập viết
để rèn kĩ năng một cách hiệu quả. Từ đó giúp học sinh thêm yêu Tiếng Việt, giữ gìn sự trong

sáng của Tiếng Việt, rèn luyện tính cẩn thận, kiên trì, lòng tự trọng trong cuộc sống khẩn
trương ở tương lai mà các em phải đương đầu và cuối cùng là học sinh không những viết
đúng mà còn viết đẹp, để cho mỗi chữ, mỗi dòng, mỗi trang các em viết giống như thêu hoa
dệt gấm.
II. Mô tả giải pháp của đề tài
1.Tính mới của đề tài
1.1 Đề tài này mới ở các điểm sau:
* Họp phụ huynh học sinh hướng dẫn những kỉ thuật viết chữ cơ bản theo Quyết định
QĐ 31/2002/QĐ-BGD-ĐT ngày 16 tháng 6 năm 2002 và dành thời gian hợp lý cho con em
tập viết ở nhà dựa vào nội dung chương trình và các vở luyện viết chữ đẹp. Hướng dẫn phụ
huynh học sinh tránh sự nhầm lẫn giữa kỉ thuật viết chữ và luyện viết chữ đẹp..

PHT: Nguyễn Thanh Lý

9

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
* Mở chuyên đề về kỹ thuật viết chữ đúng mẫu cho giáo viên nắm chắc các quy trình,
các kỹ thuật viết đúng mẫu chuẩn quy định của Bộ giáo dục và đào tạo. Sau chuyên đề giáo
viên phải nắm chắc và thực hiện được một số nội dung công việc sau:
Hướng dẫn điểm đặt bút, điểm dùng bút; thế nào là rê bút, lia bút,....
- Cách nhận biết dòng kẻ, đường kẻ, những con chữ nào điểm đặt bút có thể trên
đường kẻ ngang hay không trên đường kẻ ngang.
- Cách luyện viết chữ đẹp dựa trên hai yêu cầu cơ bản:
+ Viết đúng kỉ thuật.
+ Viết nhanh,m viết đẹp dựa trên nền tảng kỉ thuật rê bút, lia bút, ... .
* Mỗi tuần tổ chức một buổi luyện viết chữ đẹp cho học sinh ở trường mà không thu

tiền.
* Yêu cầu phụ huynh học sinh dành thời gian mỗi ngày khoảng 20- 25 phút cho luyện
viết chữ ở nhà, hoặc cho các em theo học những lớp luyện viết chữ đẹp do người có kiến
thức tốt tổ chức.
1.2 Nội dung của đề tài được thể hiện cụ thể như sau:
- Hướng dẫn phụ huynh học sinh nhận biết kỉ thuật viết đúng mẫu chữ, dành thời
gian hợp lý ở nhà cho học sinh luyện viết chữ đẹp..
- Tập huấn lại cho giáo viên nắm chắc các lỗi học sinh thường gặp khi viết, biết thấu
đáo các kỉ thuật viết chữ.
- Khuyến khích giáo viên có năng lực trong từng khối lớp dành thời gian mỗi tuần
một buổi để luyện viết chữ đẹp cho học sinh cả khối lớp.
1.3 Cách tiến hành
Với đặc trưng của phân môn Tập viết, khi dạy về kỉ thuật, để giúp các em nắm chắc
kỉ thuật và sử dụng nhuần nhuyễn những kỹ năng, hình thành kĩ xảo, tôi đã nghiên cứu và rút
ra được nhiều kinh nghiệm thông qua công tác chỉ đạo trong nhà trường. Để đề tài thành
công, trước hết, tôi xây dựng phương pháp chỉ đạo như sau:
1. Đối với phụ huynh:Tuyên truyền, vận động phụ huynh học sinh nhận thức được
tầm quan trọng của luyện viết chữ đẹp, các kỉ thuật viết chữ đúng quy định , phương pháp
viết nhanh mà đẹp; dành thời gian hợp lý ở nhà để cho con em luyện viết..

PHT: Nguyễn Thanh Lý

10

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
2. Đối với giáo viên: Nắm chắc yêu cầu của các kỉ thuật viết chữ, mối quan hệ giữa
các con chữ trong một chữ và giữa các chữ trong một câu.

3. Vận dụng kiến thức đã học để thực hiện lần lượt từng yêu cầu của bài viết.
4. Kiểm tra đánh giá.
5. Rút kinh nghiệm qua các tiết dạy, các đợt thi chữ đẹp cấp Trường, cấp Huyện.
1.4 Phương pháp tổ chức tuyên truyền vận động phụ huynh, giáo viên và học
sinh nhận thức sâu sắc về viết chữ đẹp.
Phương pháp tổ chức chỉ đạo cho phụ huynh, giáo viên, học sinh nhận biết và sử
dụng đúng kỉ thuật viết chữ và viết chữ đẹp bằng các hình thức và kĩ năng khi học sinh
luyện viết chữ đẹp được rèn luyện thông qua lí thuyết và bài tập thực hành nhằm giúp học
sinh nhận thức được thế nào là là luyện viết đúng và luyện viết đẹp, thế nào là viết chưa
đúng và chưa đẹp, và thông qua đó giáo dục nhân cách học sinh.
1.4.1 Hướng dẫn phụ huynh, giáo viên,học sinh nhận biết Mẫu chữ viết dùng để
dạy và học ở trường Tiểu học.
* Nguyên tắc chung:
a/ Đảm bảo tính khoa học, hệ thống
b/ Có tính thẩm mỹ( đẹp trong sự hài hòa khi viết liền các con chữ và văn bản).
c/ Bảo đảm bảo tính sư phạm( Kế thừa vẻ đẹp của chữ viết truyền thống đồng thời
tính đến tính thuận lợi khi sử dụng, viết nhanh, viết liền nét: Phù hợp với điều kiện dạy và
học ở Tiểu học)
- Xét về mặt khoa học, chữ viết là hệ thống các kí tự được sắp xếp theo một trật tự
nhất định, một quy định cụ thể về từng con chữ, từng chữ, từng câu và từng văn bản theo
một quy tắc chặc chẽ.
- Xét về mặt thẩm mỹ, chữ viết phải hài hòa trong tổng thể (ví dụ: Phải có mối liên
kết giữa các con chữ, phải có nét thanh, nét đậm, có điểm đặt bút, điểm dừng bút, ....) nhưng
cũng phải đặt trong một văn bản mà từng chữ, từng câu, từng đoạn văn bản được trình bày
một cách hài hòa, khoa học.
(ví dụ: Hai bài viết dưới đây). Đặc biệt đôi khi một từ được viết thành hai dòng:

PHT: Nguyễn Thanh Lý

11

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

PHT: Nguyễn Thanh Lý

12

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

Trong viết câu , biểu cảm được thể hiện qua cách trình bày nhất định. Ranh giới câu
là ranh giới giữa các ngữ điệu kết thúc. Trong chữ viết, ngữ điệu kết thúc ấy được thể hiện
bằng dấu chấm ở cuối câu.
- Xét về mặt sư phạm, chữ viết nói lên nhiều điều: Sự phù hợp đặc điểm tâm lý, sinh
lý học sinh Tiểu học, thể hiện tình cảm thẩm mỹ, sự tôn trọng nhân cách người viết, người
đọc; thể hiện tính kiên trì, nhẫn nại , sự mềm mại, uyển chuyển trong giao tiếp, trong ứng xử
hàng ngày với cộng đồng. Nhờ chữ đẹp mà nghĩa của câu, của văn bản được lĩnh hội chính
xác, đầy đủ và mang nhiều yếu tố tích cực.

PHT: Nguyễn Thanh Lý

13

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Khi chỉ đạo về các cách thức mới, tôi thưòng hướng dẫn phụ huynh, giáo viên, học
sinh cách viết đúng theo Quyết định /2002/QĐ- BGD&ĐT ngày 14/6/2002 của Bộ trưởng
Bộ giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Mẫu chữ viết tong trường Tiểu học dựa trên các
yếu tố cơ bản sau:
*Chữ viết phải đúng mẫu chữ quy định.
+Mẫu chữ cái viết thường:
- Chiều cao của các conchữ:
Các chữ cái b,g,h,k,l,y được viết với chiều cao 2,5 đơn vị; tức bằng hai lần
ruwowixchieeuf cao chữ cái ghi âm.
Chữ cái t được viết với chiều cao1,5 đơn vị.
Các chữ cái r,s được viết với chiều cao 1,25 đơn vị
Chữ cái d,đ, p, q được viết với chiều cao 2 đơn vị.
Các chữ cái còn lại:o,ô,ơ,a,ă,â,e,ê, u, ư, c,n,m,v,x được viết với chiều cao1 đơn vị.
Các dấu thanh được viết trong phạm vi 1 ô vương có canhj,5 đơn vị.
- Chiều rộng của con chữ :
Lâu nay phụ huynh, giáo viên, học sinh chỉ quan tâm đến độ cao của các con chữ, ít chú ý
đến bề rộng con chữ. Chữ viết của một số học sinh không cân đối, bề ngang quá to hoặc quá
nhỏ, phụ huynh, giáo viên, học sinh cần quan tâm rèn học sinh viết đúng bề rộng của con
chữ.
- Bề rộng của các con chữ, cụ thể như sau :
+ 0,75 đơn vị gồm các chữ : c, o, ơ, ơ, e, , q, i, t
+ 1 đơn vị gồm các chữ : g, l, s
+ 1,25 đơn vị gồm các chữ : a, ă, ,d, đ, y, b, v, r
+ 1,5 đơn vị gồm các chữ : x, u, ư, p, h, k
+ 1,75 đơn vị gồm có chữ n
+ 2,5 đơn vị gồm có chữ m
+Mẫu chữ số:
Chiều cao của các chữ số là 2 đơn vị.

+Mẫu chữ cái viết hoa:

PHT: Nguyễn Thanh Lý

14

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Chiều cao của các chữ cái viết hoa là 2,5 đơn vị; riêng hai chữ cái viết hoa Y,G được
viết với chiều cao 4 đơn vị.
* Chữ viết phải tuân thủ các quy định.
+ Trong trường Tiểu học, học sinh học viết chữ thường, chữ số và viết chữ hoa theo
kiểu chữ viết đứng, nét đều là chủ yếu. Nhưng để học sinh viết được nhiều kiểu chữ và chữ
viết đẹp hơn, chúng tôi vận đông phụ huynh, chỉ đạo giáo giáo viên thêm cách viết chữ
thường, chữ viết hoa theo kiểu chữ viết nghiêng, nét thanh nét đậm và các dạng chữ theo
kiểu thư pháp.
+ Việc dạy chữ viết hoa được tiến hành theo một quá trình từ nhận diện, tập tô, tập
viết nét cơ bản đến viết từng chữ cái; từ viết đúng đến viết đẹp và sau cùng là rất đẹp.
* Chữ viết phải đảm bảo tính thẩm mỹ.
Nếu chữ viết không cân đối, hài hòa thì ai nhìn vào trang viết ai cũng có cảm giác khó
chịu, không vui; ngược lại, nhìn vào trang viết chữ chữ đều đặn, hàng hàng thẳng tắp lòng
nào chẳng rộn ràng niềm tin yêu, phấn chấn.Những con chữ dứt khoát gợi lên cho ta một bản
lĩnh cứng rắn, phi phàm, những con chữ mềm mại gợi lên hình ảnh thanh thoát, bay bổng
làm cho tâm hồn ta phơi phới trẻ trung.
Trong chỉ đạo, tôi luôn nhấn mạnh cho phụ huynh, giáo viên và cả học sinh rằng: chữ
viết đúng mới chỉ là cơm được nấu, cá được kho, rau vừa luộc; nhưng cơm có dẻo, cá có
ngon, rau có hấp dẫn đem đến một bữa ăn thịnh soạn hay không thì đó chính là viết chữ đẹp.
Chữ đẹp, đó là cả một quá trình phấn đấu, rèn luyện mới có được, giống như ngọc càng mài

càng sáng, thép càng luyện càng bền.
Chữ viết đẹp là tấm gương phản chiếu lấp lánh về chủ nhân của nó; chữ viết đẹp
giống như những dải đăng ten đầy màu sắc, lung linh, huyền diệu bao phủ tâm hồn ta sự tươi
mát, trẻ trung..
Muốn viết đẹp, viết nhanh người viết phải biết lĩnh hội từ những điều nhỏ nhất, đơn
giản nhất đến những điều khó khăn hơn, phức tạp hơn..
Để giúp phụ huynh, giáo viên học sinh nắm vững phần này, tôi thường hướng cho họ
nắm vững lý thuyết sau đó vận dụng vào bài tập thực hành với các dạng sau:
- Yêu cầu cầm bút đúng cách: Bút phải cầm ở giữa các ngón cái, trỏ và ngón giữa.Chỉ
có cầm bút như vậy người viết mới tạo được tư thế thoải mái để viết đẹp nhất có thể; phần di

PHT: Nguyễn Thanh Lý

15

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
động bút khi viết do 3 ngón tay đảm nhận. Đầu ngón trỏ cách đầu ngòi bút chừng 2,5cm.
Góc bút đặt so với mặt giấy nghiêng khoảng 45 độ.
- Yêu cầu Tư thế viết đúng: Tư thế ngồi viết thoải mái, không gò bó; bàn ghế ngồi
không thấp quá hay cao quá làm ảnh hưởng đến tư thế ngồi viết. Tuyệt đối không nằm, ngồi,
quỳ tùy tiện khi viết. Khoảng cách từ mắt đến trang vở khoảng chừng 25-30cm là vừa.Cột
sống luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghế ngồi. Không ngồi vặn vẹo, lâu dần
thành có tật, dẫn đến công vẹo cột sống.Hai chân thoải mái, không để chân co, chân duỗi
khiến cột sống lệch vẹo và chữ viết cũng xiên lệch theo.Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ
lấy mép vở khỏi bị di chuyển, đồng thời làm điểm tựa cho nửa người bên trái.
- Yêu cầu học chắc các nét cơ bản trước rồi mới học viết chữ:
Để các bé lớp 1 viết đúng, viết đẹp thì việc đầu tiên là phải hướng dẫn các bé nắm

chắc các nét chữ cơ bản: bao gồm nét thẳng (2ly, 4ly) nét xiên, nét móc., nét cong (cong trái,
cong phải, cong kín).

PHT: Nguyễn Thanh Lý

16

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

PHT: Nguyễn Thanh Lý

17

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Có một số phụ huynh hay thắc mắc sao mà cháu đi học mấy ngày rồi mới chỉ viết được
có mấy nét cơ bản, mãi chưa thấy viết được chữ nào. Phụ huynh không nên sốt ruột vì nếu
các bé nắm vững được cái “gốc” này rồi, sau khi viết vào chữ sẽ vô cùng đơn giản và hiếm
khi bị xấu chữ.
Nét đứng (cao 2ly, 4 ly): khi nào đẹp thì tập viết chữ i, xong đến chữ n, m,u, ư, p. Sau đó
cho con tập các từ gồm những chữ chữ trên ( ví dụ: mũ, nỉ, mun….)

Nét cong (cong trái, cong phải, cong kín): khi nào đẹp thì tập viết chữ c, a, ă, â, d, đ, o, ô,
e, ê. Sau đó cho con tập các từ gồm những chữ chữ trên ( ví dụ: đa, đo, dê, ca…)
Nét xiên, nét móc: khi nào đẹp thì tập viết chữ h, g, gh, k và các chữ còn lại.

Yêu cầu mỗi ngày đều dành thời gian ít nhất là 25-30 phút để luyện viết
Nét chữ cũng như nết người, nếu không lặp đi lặp lại thì sẽ rất dễ quên. Vậy nhưng
nếu đã thành thói quen thì lại…khó bỏ. Thời gian đầu dạy con( em) luyện chữ, Phụ
huynh, cần nhất nhất dành thời gian mỗi ngày đều phải cùng con thực hành. Việc
luyện chữ có thể chỉ cần 30 phút mỗi ngày là đủ.
-

Yêu cầu không tạo áp lực cho học sinh:

Não bộ của bé giai đoạn này mới chỉ phát triển đủ dành cho các hoạt động tập trung
ngắn hạn, vì vậy, phụ huynh không nên ép con luyện viết trong thời gian quá dài. Hãy
để bé dần làm quen với việc luyện chữ đẹp trong thời gian phù hợp, và tăng lên từ từ.
Tránh để bé "đánh rơi" hứng thú với môn này và kết quả trở nên tệ hơn.
Phụ huynh cũng có thể biến môn học khô khan này thành trò chơi thú vị cho trẻ, ví dụ
như thi viết chữ, thi vẽ tranh các chữ cái, thi viết chữ đẹp nên trên đất, nền cát…trẻ sẽ
hứng thú hơn rất nhiều.
Trong các yêu cầu trên trên, tôi đặc biệt quan tâm chỉ đạo –“Yêu cầu không tạo áp lực
cho học sinh.”
Trước hết, đây là “ Yêu Cầu” rất dễ thực hiện, không đòi hỏi phải tổ chức bài bản ở
trường, ở lớp mà có thể tiến hành ở bất cứ nơi đâu: Trong nhà, ngoài sân, công viên bãi biển,
...ở đâu cũng thực hiện được nhưng lại rất vui, hào hứng vì có thể thi đi thi lại nhiều lần mà
chẳng tốn kém gì lại còn vui vẻ.

PHT: Nguyễn Thanh Lý

18

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Từ những cuộc thi này, phụ huynh,học sinh đễ dàng nhận ra sai sót và cũng dễ dàng
sửa sai nhanh nhất.
Chẳng hạn, con chữ S học sinh hay viết “ gù lưng”; con chữ H,K,L hay “ ngã
ngửa”,... học sinh kịp thời, dễ dàng khắc phục nhất.
Từ các yêu cầu trên, tôi phải tiếp tục hướng dẫn cho phụ huynh, giáo viên, học
sinh dựa vào đặc trưng của phân môn Tập viết thực hành là chính để kịp thời sửa những lỗi
thương gặp của học sinh. Ta nhận thấy, tổ hợp những con chữ bao giờ cũng có những nét
tương đồng vì thế phụ huynh, giáo viên, học sinh cần nhận thức được những nét tương đồng
đó để hướng dẫn, rèn học sinh viết đúng, viết đẹp.Trước tiên, phụ huynh, giáo viên cần
hướng dẫn học sinh nhớ các đường kẻ trong bảng con và trong vở Tập viết. Việc này cũng
góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy viết chữ.
6
5
4
3
2

1

* Bảng con:
1. Đường kẻ ngang 1

4. Đường kẻ ngang 4

2. Đường kẻ ngang 2

5. Đường kẻ ngang 5

3. Đường kẻ ngang 3

6. Đường kẻ ngang 6

Có những chữ cái cao một đơn vị được xác định bằng đường kẻ 2 và đường kẻ 1: a,
o, c...
Có những chữ cái cao 2 đơn vị rưỡi được xác định bằng đường kẻ ngang 1, đường kẻ
ngang 2 và đường kẻ ngang 3: b, g, h...
* Vở Tập viết (vở in và vở ô li):
Vở tập viết của các em đã có sẵn đường kẻ, giáo viên cần hướng dẫn để các em nắm
được một số quy ước về cách gọi.
Giúp học sinh củng cố, nhớ lại và nắm chắc các nét cơ bản:
-Từ những nét cơ bản này, các chữ cái sẽ được tạo thành. Với một số kinh nghiệm
bản thân cùng với sự trao đổi, học hỏi đồng nghiệp, tôi nhận thấy: nếu học sinh viết các nét
cơ bản không đúng, không đẹp thì việc viết xấu, viết sai là điều không tránh khỏi. Vì vậy

PHT: Nguyễn Thanh Lý

19

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
học sinh cần được củng cố lại cho các em cách viết các nét cơ bản. Chú ý điểm đặt bút, dừng
bút.
Chẳng hạn với nét khuyết xuôi, nét khuyết ngược, học sinh không rèn viết ngay từ
đầu thì dễ viết lệch, xấu sẽ dẫn đến những chữ được tạo bởi 2 nét đó như: h, k, g, y... cũng
không được đẹp và đây cũng là 2 nét khó mà học sinh thường lúng túng khi viết.
Chú ý: nét khuyết phải tròn, thon đều, không to quá, cũng không nhỏ quá hoặc không
bị vuông đầu và đặc biệt điểm gặp nhau của hai nét phải ở đường kẻ 2 từ dưới lên (với nét

khuyết xuôi), đường kẻ 1 (với nét khuyết ngược).
Không chỉ vậy, muốn học sinh viết đẹp thì với những chữ khó viết, các em luyện viết
lên bảng nhiều, đến khi nào học sinh viết tương đối đồng đều thì lúc đó mới viết vào vở.
Những học sinh nào viết bảng xấu, chậm, phụ huynh, giáo viên cầm tay uốn nắn các em viết
đúng.
c) Hướng dẫn viết nối nét:
Khi học sinh đã viết các con chữ đúng mẫu, thì việc hướng dẫn nối chữ cũng rất quan
trọng. Học sinh biết cách nối chữ thì bài viết mới rõ ràng đều và đẹp hơn nữa mới đảm bảo
được tốc độ viết ở những lớp trên.
Học sinh cần được hướng dẫn kĩ cách điều tiết điểm dừng bút của chữ đứng trước sao
cho hợp lý. Ví dụ chữ “uê”. Cần điều tiết điểm bắt đầu của chữ ê đi sau thấp xuống một chút
và kéo dài, nét kết thúc của chữ cái đứng trước lên cao một chút.Viết sát quá hoặc xa quá
đều không đẹp.
- Tầm quan trọng của viết dấu thanh:
Dấu thanh không được viết to quá, bé quá và phải viết đúng vị trí. Thực tế trong
những năm thực hiện đề tài, tôi thấy học sinh thường mắc tình trạng các dấu thanh viết cao
quá, ảnh hưởng lớn đến chất lượng chữ viết. Tôi luôn yêu cầu phụ huynh, giáo viên hướng
dẫn học sinh viết dấu vừa phải và gần chữ nhưng không được dính vào chữ.
* Với học sinh tiểu học, nhất là học sinh đầu cấp, thường hiếu động, thiếu kiên trì nên nhiều
em không tự giác khi viết bài. Các em muốn viết thật nhanh chóng cho hết bài để chơi. Để
khắc phục điều này, phụ huynh, giáo viên có quy định với học sinh: viết từng dòng theo sự
hướng dấn cử phụ huynh, giáo viên. Nhờ vậy, tránh được tình trạng viết nhanh, viết ẩu trong
quá trình viết của học sinh

PHT: Nguyễn Thanh Lý

20

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Bên cạnh việc giú phụ huynh, giáo viên, học sinh nhận biết kỉ thuật viết đúng, viết
đẹp, tôi còn hướng cho họ nhận ra những sai sót do những nguyên nhân gì, các lỗi nào
thường gặp trong kỉ thuật viết. Tôi hướng dẫn phụ huynh, giáo viên,các em tìm hiểu như
sau:
1.4.2. Hướng dẫn phụ huynh, giáo viên, học sinh nhận biết các lỗi thường gặp
trong khi viết.
Viết chưa đúng kĩ thuật là viết chưa chính xác các điểm như: Điểm đặt bút, điểm
dùng bút, độ cao các con chữ, độ rộng các con chữ; con chữ không cân đối, ... không thẳng
đứng hay nhiêng một cách hài hòa, phù hợp với quy định về chữ viết hiện hành của Tiếng
Việt .
Trong quá trình chỉ đạo, tôi nhận thấy lỗi các em gặp phải khi viết khá phức tạp và đa
dạng. Ở đây, tôi chỉ giới thiệu một số lỗi phổ biến mà các em thường mắc phải, cần chú
trọng khắc phục ngay. Các lỗi cụ thể như sau:
* Độ cao của các con chữ :
-Trong trường hợp này, độ cao các con chữ chưa đúng theo quy định như độ cao của
các con chữ r, d, đ, b, g,h,k,...
* Độ rộng của các con chữ:
Nếu chúng ta không quan tâm đến dộ rộng của các con chữ thì bài viết của học sinh
không thể đẹp được.
- Bề rộng của các con chữ, cụ thể như sau :
+ 0,75 đơn vị gồm các chữ : c, o, ơ, ơ, e, , q, i, t
+ 1 đơn vị gồm các chữ : g, l, s
+ 1,25 đơn vị gồm các chữ : a, ă, ,d, đ, y, b, v, r
+ 1,5 đơn vị gồm các chữ : x, u, ư, p, h, k
+ 1,75 đơn vị gồm có chữ n
+ 2,5 đơn vị gồm có chữ m
* Điểm đăt bút, điểm dừng bút:
Điểm đặt bút là điểm bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái. Điểm đặt bút có thể

nằm trên đường kẻ ngang, hoặc không nằm trên đường kẻ ngang.
Ví dụ: Điểm đặt bút của chữ l, h, t, s… nằm trên đường kẻ ngang

PHT: Nguyễn Thanh Lý

21

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Điểm đặt bút của chữ e, n, v, x… không nằm trên đường kẻ ngang
- Điểm dừng bút là vị trí kết thúc của nét chữ trong một chữ cái. Điểm dừng có thể trùng
với điểm đặt bút hoặc không nằm trên đường kẻ ngang.
* Viết liền mạch:
- Là thao tác đưa ngòi bút liên tục từ điểm kết thúc của nét đứng trước tới điểm bắt đầu
của nét tiếp sau.
* Kỉ thuật “lia bút”:
- Để đảm bảo tốc độ viết trong quá trình viết một chữ cái hay viết nối các chữ cái với
nhau, nét bút được thể hiện liên tục nhưng dụng cụ viết (đầu ngòi bút, phấn…) không chạm
vào mặt phẳng viết (giấy, bảng…) thao tác đưa bút trên không gọi là “lia bút”.
* Kỉ thuật “rê bút”:
- Đó là trường hợp viết đè lên theo hướng ngược lại với nét chữ vừa viết.

* Kĩ thuật viết nối (liên kết) các chữ cái :
- Khi viết một chữ (ghi vần, ghi tiếng )gồm từ hai chữ cái nối lại với nhau, để đảm bảo
tốc độ viết, người ta không thể viết rời từng chữ cái, mà phải di chuyển dụng cụ viết đưa
nét chữ liên tục thành kĩ thuật viết liền mạch.Viết xong chữ cái đứng trước, viết tiếp chữ cái
đứng sau (không nhấc bút khi viết).
- Viết xong chữ mới viết dấu phụ, dấu thanh.

Những thuật ngữ này phụ huynh, giáo viên cứ lập lại trong khi hướng dẫn học sinh viết
để học sinh nghe quen tai, nhận biết nhanh và thực hiện đúng kỉ thuật viết..
2. Khả năng áp dụng
.

2.1. Khảo sát qua kì thi các cấp trước và sau khi áp dụng đề tài:
* Khảo sát kết quả trước khi áp dụng đề tài.
Trước khi áp dụng các giải pháp mới, tôi đã khảo sát chất lượng học luwowngjqua

các lần thi cấp Trường, cấp Huyện. Kết quả như sau:
NĂM HỌC 2011 - 2012
+Thi viết chữ đẹp cấp Trường :

PHT: Nguyễn Thanh Lý

22

Trường Tiểu học Mỹ Trinh


Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp

Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm
Tổng cộng

Giải Nhất
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
2 học sinh

Giải Nhì
2 học sinh
2 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
2 học sinh
8học sinh

Giải Ba
1 học sinh
1học sinh
1 học sinh
2 học sinh
2 học sinh
7học sinh

Giải Khuyến khích
1học sinh
1 học sinh
2 học sinh
1 học sinh
1 học sinh

6 học sinh

NĂM HỌC 2011 - 2012
+Thi viết chữ đẹp cấp Huyện :
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm
Tổng cộng

Giải Nhất
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh

Giải Nhì
1 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1học sinh

Giải Ba
0 học sinh

1 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh

Giải Khuyến khích
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh

NĂM HỌC 2012 - 2013
+Thi viết chữ đẹp cấpường
•
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm
Tổng cộng

Giải Nhất
0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
0 học sinh

1 học sinh
4 học sinh

Giải Nhì
2 học sinh
2 học sinh
3học sinh
3 học sinh
2 học sinh
12 học sinh

Giải Ba
2 học sinh
2học sinh
1 học sinh
2 học sinh
2 học sinh
9 học sinh

Giải Khuyến khích
1 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
2 học sinh
1 học sinh
6 học sinh

NĂM HỌC 2012 – 2013
• Thi viết chữ đẹp cấp Huyện :
Lớp

Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba

Giải Nhất
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh

PHT: Nguyễn Thanh Lý

Giải Nhì
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh

23

Giải Ba
1 học sinh
1học sinh
0 học sinh

Giải Khuyến khích
0học sinh
0 học sinh
0 học sinh

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Lớp Bốn
Lớp Năm

0 học sinh
0 học sinh
1học sinh

0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh

0 học sinh
0 học sinh
2học sinh

0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh

Với kết quả qua các kỳ thi này cho ta thấy rõ chất lượng học tập của các em còn chưa
tốt, cần bồi dưỡng nhiều hơn nữa về kỹ năng và thói quen luyện viết; đầu tư nhiều hơn về
thời gian và công sức..
*. Chỉ đạo dạy thực nghiệm trên lớp
Trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm và tích cực tìm tòi phương pháp cho chỉ đạo,
phối hợp với phụ huynh, giáo viên, học sinh nhận biết và sử dụng đúng kỹ năng, độ chuẩn
xác, phương pháp, trải qua một thời gian dài tập luyện, cùng thời gian áp dụng phương pháp
nghiên cứu, tôi đã đưa học sinh tham gia các kỳ thi cấp trường, cấp Huyện để xem sự tiến
triển của học sinh sau khi các em được lĩnh hội phương pháp tôi chỉ đạo mới hiệu quả đến

mức nào. Kết quả như sau:
NĂM HỌC 2014 - 2015
+Thi viết chữ đẹp cấpường
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm
Tổng cộng

Giải Nhất
0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
4 học sinh

Giải Nhì
2 học sinh
2 học sinh
3học sinh
3 học sinh
2 học sinh
12 học sinh

Giải Ba
2 học sinh
2học sinh

1 học sinh
2 học sinh
2 học sinh
9 học sinh

Giải Khuyến khích
1 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
2 học sinh
1 học sinh
6 học sinh

NĂM HỌC 2014 – 2015
• Thi viết chữ đẹp cấp Huyện :
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm

Giải Nhất
1 học sinh
0 học sinh
học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh

PHT: Nguyễn Thanh Lý

Giải Nhì
0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
2học sinh

24

Giải Ba
0 học sinh
0học sinh
0 học sinh
1 học sinh
0 học sinh
1học sinh

Giải Khuyến khích
0học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
1 học sinh

Trường Tiểu học Mỹ Trinh

Đề tài: Một số kinh nghiệm trong chỉ đạo bồi dưỡng học sinh viết chữ đẹp
Điều này chứng tỏ phương pháp giúp phụ huynh, giáo viên nắm chắc phương pháp,
kỹ thuật viết , tăng thời lượng luyện viết ở nhà, ở trường giúp học sinh đạt hiệu quả cao
trong luyện viết chữ đẹp. Nó góp phần quyết định rất nhiều đến kết quả học tập của học sinh.
Đây là thành quả của sự tìm tòi, nghiên cứu mà bản thân tôi cùng với phụ huynh, giáo viên,
học sinh đem chút công sức nhỏ mọn thi triển nhằm giúp cho phong trào chữ đẹp của nhà
trường từng bước theo kịp trường bạn, đơn vị bạn. Điều này được thể hiện qua kết quả thi
chữ đẹp cấp trường, cấp huyện ở năm học 2015-2016 một cách thuyết phục nhất:
+Thi viết chữ đẹp cấpường
NĂM HỌC 2015 – 2016
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm
Tổng cộng

Giải Nhất
02 học sinh
02 học sinh
02 học sinh
02 học sinh
01 học sinh
9 học sinh

Giải Nhì
02 học sinh
01 học sinh

02 học sinh
02 học sinh
01 học sinh
8 học sinh

Giải Ba
05 học sinh
03học sinh
03 học sinh
01 học sinh
01 học sinh
13học sinh

Giải Khuyến khích
01 học sinh
02 học sinh
03 học sinh
04 học sinh
02học sinh
12 học sinh

NĂM HỌC 2015 – 2016
• Thi viết chữ đẹp cấp Huyện :
Lớp
Lớp Một
Lớp Hai
Lớp Ba
Lớp Bốn
Lớp Năm

Giải Nhất
0 học sinh
1 học sinh
0học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh

Giải Nhì
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
1 học sinh
0 học sinh
1học sinh

Giải Ba
1học sinh
0học sinh
0 học sinh
học sinh
1 học sinh
2 học sinh

Giải Khuyến khích
1học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0 học sinh
0học sinh

1 học sinh

Với kết quả thu được ở hai kỳ thi cấp Trường, cấp Huyện, nó là động lực cho tôi tin
tưởng hơn vào việc vận dụng phương pháp mới cho phụ huynh, giáo viên, học sinh sử dụng
thành thạo kỷ thuật, kỹ năng viết chữ đẹp và việc học của các em ngày càng có hiệu quả
hơn, giúp các em rèn luyện cho mình tinh thần chịu thương, chịu khó, kiên trì, nhẫn nại,vượt
qua mọi phong ba, bão táp cuộc đời mà các em không thể tránh né ở ngày mai. Những đức
tính này là hành trang cho các em vững bước vào đời. Bởi đời là chiến trường cam go không
dành cho những người hời hợt, dễ dãi; ở đó sự khốc liệt, cạm bẫy dẽ dàng đưa ta vào vực

PHT: Nguyễn Thanh Lý

25

Trường Tiểu học Mỹ Trinh