tiểu luận: báo in và lịch sử báo chí thế giới

Lời nói đầu
Báo in (hay còn gọi là báo viết) là hình thái đầu tiên của báo chí. Báo in là
các ấn phẩm xuất bản và phát hành định kỳ đưa thông tin đến với công chúng.
Báo in là hình thức truyền thống lâu đời nhất của báo chí, bên cạnh đó là phát
thanh, truyền hình và báo điện tử.
Những tờ báo đã xuất hiện rất lâu ở trên thế giới, cả phương Đông lẫn
phương Tây. Thời nhà Hán tại Trung Quốc các vị hoàng đế xưa có tục lệ phát
mỗi năm vài kỳ thông báo cho những đơn vị hành chính về những sự kiện và
chủ trương của triều đình, được gọi là “Hán triều để báo”. Tại châu Âu khoảng
thế kỷ XVI, một số người ở Venice làm những bản thông tin hàng hoá có tên
gọi là “gazeta”. Ban đầu không bán, nhưng về sau các “gazeta” được bán với
giá 1 đồng tiền khi đó. Đến giữa thế kỷ 18, cách mạng công nghiệp đẩy mạnh
kỹ thuật làm báo, các tờ báo trở thành công vụ truyền đạt thông tin, tri thức hiệu
quả. Theo tổ chức UNESCO, đến năm 1993, toàn thế giới có 53 nghìn tờ báo,
830 triệu bản được phát hành hàng ngày.
Ngày nay, báo chí nói chung và báo in nói riêng cũng đang quay theo vòng
xoay phát triển nhân loại. Các xu thế, xu hướng phát triên liên tục được thay đổi
nhằm nâng cao chất lượng của tờ báo, kiếm được doanh thu và thu hút được
lượng độc giả lớn. Tâp tiểu luận này em xin đề cập và phân tích những xu
hướng phát triển chung của báo chí trên thế giới và cụ thể hơn là những xu
hướng phát triển của báo in trên thế giới.
Trong quá trình thực hiện tác phẩm tất không tránh được những thiếu sót,
em kính mong nhận được sự góp ý của cô giáo. Em xin chân thành cảm ơn cô
đã đọc tập tiểu luận này.

1


Mục lục

I/ Xu hướng phát triển chung của báo chí trên thế giới

1/ Toàn cầu hóa thông tin
2/ Quốc tế hóa báo chí
3/ Thương mại hóa báo chí
4/ Tập trung và độc quyền hóa
5/ Phát triển truyền thông đa phương tiện

II/ Báo in và những xu hướng phát triển cụ thể trên thế giới
1/ Sự đổi mới về trình bày
2/ Cải thiện, nâng cao nội dung
3/ Sự phát triển của báo “Fast food”
4/ Xu thế cho tương lai: Báo in điện tử

III/ Quan điểm cá nhân - kết luật
1/ Đối với tình hình báo chí thế giới
2/ Trên lĩnh vực báo in
3/ Kết luận

Phụ lục: Danh mục tài liệu tham khảo
2


I/ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CHUNG CỦA BÁO CHÍ TRÊN THẾ GIỚI


Xu hướng là gì?

“Xu hướng có nghĩa là xu thế thiên về một chiều nào đó. Sự thiên về những
hoạt động nào đó nhằm một mục tiêu có ý nghĩa đối với bản thân trong một thời
gian lâu dài.”
(Từ điển tiếng Việt – Viện khoa học và xã hội Việt Nam năm 1992)

Như vậy, xu hướng báo chí có nghĩa là những xu thế thiên về một chiều nào
đó của báo chí. Sự thiên về những hoạt động nào đó nhằm mục tiêu có ý nghĩa
đối với báo chí trong một thời gian dài, có tác động tới nền báo chí thế giới hoặc
nền báo chí của một quốc gia, vùng lãnh thổ nào đó.
Nền báo chí thế giới từ ngày những đầu ra đời đã liên tục có những thay đổi
để phát triển. Ban đầu chỉ từ những bản chép tay rồi đến những bản báo in đầu
tiên và phát triển cho tới đa phương tiện như ngày nay, tất cả điều đó đều là kết
quả của quá trình phát triển lâu dài với nhiều thách thức.
Tùy theo điều kiện lịch sử và xu hướng của công chúng, hệ thống báo chí có
những bước đi riêng của mình để đáp ứng lại những điều đó. Trong bối cảnh
toàn cầu hóa, báo chí cũng chịu phần nào ảnh hưởng.
Việc nghiên cứu các xu hướng của báo chí thế giới sẽ góp phần hiểu rõ hơn
đặc điểm, thực trạng của nền báo chí toàn cầu hiện nay. Qua đó có cách thức,
giải pháp cho phù hợp với tình hình chung trên thế giới hiện nay.
1/ Toàn cầu hóa thông tin
Toàn cầu hóa thông tin được coi là quá trình chuyển tải liên tục, nhiều chiều
ở khắp mọi nơi. Đó cũng là khái niệm miêu tả những thay đổi kinh tế - xã hội
tạo ra bởi mối liên kết chặt chẽ giữa các tổ chức và các cá nhân. Nhờ khả năng
3


kết nối Internet tốc độ ngày càng cao, tiện ích thân thiện, xu hướng của người
tiêu dùng đã nhanh chóng thay đổi cùng với lượng thông tin tràn ngập trên
nhiều phương tiện có thể biến đổi từng phút, từng giờ.
Hiểu một cách đơn giản, toàn cầu hóa thông tin nghĩa là những thông tin
được truyền tải liên tục trên khắp mọi nơi, mang tính nhiều chiều và đến với
công chúng một cách dễ dàng.
Ngày nay, quá trình toàn cầu hóa thông tin diễn ra một cách mạnh mẽ.
Chúng ta có thể chỉ cần ngồi tại nhà, trước tờ báo, ti vi hoặc internet mà vẫn có
thể nắm bắt được thông tin tình hình tại Anh, Mỹ, những cuộc nội chiến tại

Lybia hay đơn giản chỉ là sự thay đổi tỉ giá ngoại tệ trên thế giới. Đó chính là
những kết quả của quá trình toàn cầu hóa thông tin. Và quá trình đó ảnh hưởng
sâu sắc đến đời sống của người dân trên toàn thế giới.
Toàn cầu hóa thông tin được hình thành từ những
thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên
thế giới trong cách lĩnh vực in ấn, điện tử viễn
thông… đặc biệt là truyền hình và internet. Hệ thống
truyền hình vệ tinh và hệ thống Internet toàn cầu đã
đem lại cho xã hội những bước phát triển lớn, giúp
cho việc nắm bắt thông tin của công chúng trở nên dễ
dàng. Ngoài ra, toàn cầu hóa thông tin nảy sinh từ chính nhu cầu của công
chúng, độc giả. Có cầu ắt sẽ phải có cung, đây chính là mấu chốt khiến cho các
cơ quan báo chí lao vào cuộc chạy đua thông tin để cung cấp cho công chúng.
Điều này thúc đẩy việc tìm kiếm và săn lùng thông tin không chỉ trong nội bộ
quốc gia mà còn trên toàn toàn thế giới, đẩy mạnh sự phát triển của xu hướng
toàn cầu hóa thông tin.
Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các hãng thông tấn trên thế giới chính là
một biểu hiện của quá trình toàn cầu hóa thông tin đó. Các hãng tin trên thế giới
4


tìm và cung cấp thông tin cho các ông trùm báo chí – các hãng thông tấn, để rồi
các cơ quan báo chí sẽ mua lại thông tin từ họ, rồi cung cấp cho công chúng,
độc giả.
Nếu như trước đây, chỉ có những thông tin quan trọng, ảnh hưởng lớn đến
xã hội mới có thể đăng trên báo chí nhưng giờ đây những thông tin bình thường
đều có thể xuất hiện trên các mặt báo. Đây là kết quả của quá trình cập nhật
thông tin liên tục và nhiều chiều. Những thông tin về Madonna, Michael
Jackson sẽ không còn là thông tin của riêng nước Mỹ mà sẽ là những thông tin
của tất cả những người quan tâm trên thế giới.

2/ Quốc tế hóa báo chí
Quốc tế hóa báo chí là hình thức mà một tờ báo, ấn phẩm báo chí được phát
hành ở nhiều quốc gia, hoặc phát hành ở quốc gia này nhưng được bán ở quốc
gia khác.
Trong bối cảnh thông tin toàn cầu đang phát triển, các tập đoàn truyền
thông, các hãng thông tấn, các cơ quan báo chí đều muốn đẩy mạnh ảnh hưởng
của mình tới các quốc gia khác. Do vậy mà họ cố gắng đưa tờ báo của mình ra
khỏi khuôn khổ của một quốc gia, tạo một chỗ đứng trên võ đài báo chí thế giới.
Biểu hiện của xu thế này vô cùng đa dạng, thể hiện trên nhiều loại hình báo
chí. Đối với báo in, những tờ báo nổi tiếng của một quốc gia như tờ USA Today
(Mỹ) hay The Times (Anh) luôn nhận được những đơn đặt hàng từ các quốc gia
khác. Điều này minh chứng cho việc những tờ báo được in ấn tại một quốc gia
này nhưng lại được phát hành từ nhiều nơi trên thế giới. Ngoài ra cũng có nhiều
tờ báo như Nhân dân nhật báo (Trung Quốc), tạp chí tuyển tập (Reader Digest)
được in ấn tại nhiều quốc gia cùng một lúc.
Một số tờ báo được xuất bản nhờ sự liên kết của 2 hay nhiều quốc gia. Các
cơ quan báo chí cũng thường mở những chi nhánh tại nước ngoài như BBC của
5


Anh Quốc. BBC cũng là một trong những cơ quan báo chí phát triển những tờ
báo cho khu vực riêng với ngôn ngữ của khu vực đó.
Các hãng thông tấn báo chí cũng thườn xuyên thu thập những tin tức nước
ngoài một cách đầy đủ, chính xác. Đồng thời đa dạng hóa các loại hình thông
tin từ hình ảnh, âm thanh, các văn bản hay những đoạn video… Đặc biệt, các
hãng thông tấn ngày nay thường xuyên tập trung phát triển các ấn phẩm báo ảnh
và tạo mối liên kết thông tin với các hãng thông tấn quốc tế khác.
3/ Thương mại hóa báo chí
Chắc hẳn nhiều người sẽ đặt vấn đề tại sao báo chí lại gắn với tiến trình
thương mại hóa? Điều đó liệu có làm giảm sự chính xác và chân chính của báo

chí, biến báo chí thành những tờ báo lá cải?
Tuy nhiên, đó thực chất chỉ là một quá trình mà các cơ quan báo chí tìm
cách tăng thu nhập cho mình bằng các hoạt động kinh tế bên cạnh việc kinh
doanh báo chí thông thường. Đó có thể là các hoạt động quảng cáo cho sản
phẩm, mở các dịch vụ gia tăng trên báo hoặc chuyển cơ quan báo chí thành
những tập đoàn để có thể tham gia các lĩnh vực kinh tế khác.
Từ khi khai sinh, mục đích thương mại của báo in đã rất rõ rằng. Tờ
Anzeiger (người quảng cáo) xuất bản ở Dresden (Đức) năm 1730, theo nhà
nghiên cứu Anthony Smith, đã tự cho mình là phục vụ tất cả những ai trong hay
ngoài thành phố muốn mua bán, cho thuê hay đi thuê, cho vay hay đi vay. Ở
Mỹ, trong thời gian thuộc địa, thương mại đó là một yếu tố tiên quyết của báo
chí. Nhu cầu về buôn bán hàng hóa tiêu dùng, đặc biệt thông tin về những tuyến
tàu chở hàng từ bên kia đại dương đã để lại kết quả là các tờ báo ban đầu hầu
hết gắn với từ “người quảng cáo” (Advertiser) trên vi-nhét.
Bất kì một tờ báo nào, một tạp chí hoặc một ấn phẩm niên giám nào cũng
dành một vài trang cho quảng cáo. Hiện chính quảng cáo là nguồn thu chủ yếu
6


của ấn phẩm. Tùy thuộc vào điều kiện phát hành, truyền thống dân tộc và tình
hình kinh tế, ở từng nước các khoản thu từ quảng cáo của các phương tiện thông
tin đại chúng có khác nhau. Ở Tây Ban Nha là khoảng 80%, ở Mỹ là 75% và ở
Pháp là khoảng 60%
Sức ép về kinh tế đã buộc các cơ quan báo chí bước vào cuộc cạnh tranh dữ
dội để thu hút độc giả, thay đổi trong cách thu hút quảng cáo. Nhiều cơ quan đã
tiến hành hàng loạt chiến lược để thương mại hóa sâu xa hơn ngành công
nghiệp này, khiến cho các mối quan tâm thương mại ngang với hoặc quan trọng
hơn chất lượng của xã luận hay trách nhiệm với xã hội. Riêng ngành công
nghiệp báo in Mỹ: thu nhập tăng từ 12,2 tủy đô la Mỹ vào năm 1975 lên 54,4 tỷ
đô la năm 2000. Nói cách khác, báo in đã thu nhập tăng gấp 2,5 lần từ quảng

cáo năm 2000 so với năm 1950. Trong vòng 30 năm qua, lượng nội dung quảng
cáo trong báo in Mỹ vượt trên 60%.
(Nguồn: Báo chí & tuyên truyền 6/2006 trang 43)
Tuy nhiên, việc các tờ báo hiện nay coi trọng tin tức thương mại hơn và phụ
thuộc vào quảng cáo để tăng thu nhập đã khiến cho độ tin cậy vào các tin bài bị
giảm xuống, sự tin cậy của công chúng với các nhà báo bị tổn hại nhiều.
4/ Tập trung và độc quyền hóa báo chí
Tập trung hóa báo chí là quá trình sáp nhập giữa các cơ quan báo chí, hoặc
thôn tính, thâu tóm, bành trướng lẫn nhau giữa các cơ quan báo chí để hình
thành nên các tập đoàn báo chí.
Độc quyền hóa báo chí đó là tình trạng mà các các tập đoàn báo chí đã thâu
tóm toàn bộ các cơ quan báo chí, biến mình trở thành duy nhất trên thị trường
nhằm phục vụ mục đích riêng của mình.
Ở Thụy Điển, xu hướng tập trung và độc quyền hóa báo chí thể hiện qua
những chỉ số phát triển của các phương tiện thông tin đại chúng – loại hình ấn
7


phẩm – chuyển sang hệ thống “một thành phố - một tờ báo”, bởi vì số lượng các
điểm dân cư có những tờ báo cạnh tranh nhau thì không ngừng giảm sút.
Sự phân bố các báo ở Thụy Điển
Năm

Các điểm dân cư có 2 tờ báo hoặc
nhiều hơn

Các điểm dân cư chỉ có một tờ
báo

1945

51

42

1950

51

42

1955

39

53

1960

32

56

1965

23

59

1970

21

65

1975

20

64

1980

21

62

1985

24

60

1990

20

63

1995

20

58

Chú thích: Những số liệu dẫn trên liên quan đến tờ báo xuát bản 3-7 lần trong một tuần.

Sự độc quyền thông tin quyết định rất nhiều về nội dung thông tin. Báo chí
ngày nay là công cụ mạnh mẽ, nhiều nhánh và linh hoạt trong tay giai cấp thống
trị và báo chí được giai cấp thống trị sử dụng một cách khéo léo nhằm mục đích
“tẩy não” quần chúng, nhằm luận chứng và biện minh cho hành động gây tâm lý
quân phiệt, nhằm bảo đảm sự ủng hộ đối với đường lối chính trị đang được thi
hành.

8


Ví dụ, đại công ty “Gannett company”. Năm 1966 sở hữu 26 tờ báo hằng
ngày và 6 tờ báo chủ nhật. DDeenhững năm 1980, nó có ảnh hưởng tới 88 tờ
báo hằng ngày và 23 tờ báo tuần, 13 đài phát thanh và 17 đài truyền hình.
Theo sự tính toán của các chuyên gia Mỹ: 20 tập đoàn nắm trong tay hơn
một nửa tổng số các tờ báo trong nước, 4 tập đoàn kiểm soát ngành truyền hình,
10 tập đoàn kiểm soát ngành phát thanh, 12 tập đoàn thống trị trong ngành xuất
bản sách, 4 tập đoàn ngự trị trong ngành điện ảnh. Đầu những năm 1980 nếu
như tất cả các thành phố Mỹ đều có những tờ báo ngày, thì 98% trong số đó đặt
dưới quyền kiểm soát của một trung tâm, trong tổng số 1700 tờ báo hằng ngày ở
Mỹ có hơn 1000 báo thuộc sở hữu “các mạng lưới”.
5/ Phát triển truyền thông đa phương tiện
Trong vài năm trở lại đây, sự bùng nổ của internet đã tác động mạnh mẽ đến
đời sống xã hội của con nguời và ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của báo

chí thế giới.
Trước đó, các loại hình báo chí truyền thống (báo
in, phát thanh, truyền hình) phát triển tương đối độc
lập, mỗi loại hình có những ưu thế riêng không bị lấn
át. Nhưng internet ra đời kéo theo sự ra đời của báo
mạng điện tử, thông tin được cung cấp cho công chúng
theo hình thức đa phương tiện sinh động, hấp dẫn hơn
và đang là sự lựa chọn số 1 của lớp công chúng trẻ và tiếp tục ảnh hưởng tới lớp
công chúng kế cận. Do đó, tương lai báo chí sẽ thuộc về truyền thông đa
phương tiện.
Truyền thông đa phương tiện là sự kết hợp của ngôn ngữ viết, ảnh, video,
âm thanh, thiết kế đồ họa và các phương thức tương tác khác trên trang web
nhằm truyền tải một câu chuyện, một vấn đề một cách đa diện, mỗi hình thức
thể hiện góp phần tạo nên câu chuyện thuyết phục nhất và đầy đủ thông tin nhất.
9


Đối với ngành báo chí nói riêng, đặc biệt là báo điện tử và các kênh truyền hình
trực tuyến, phóng sự đa phương tiện chính là tương lai của sự phát triển.
Theo hình thức truyền thông thông thường, thông tin được truyền – phát đi
bằng cách nghe, nhìn. Ví dụ một bản tin được đăng trên báo in, công chúng đọc
tờ báo và tiếp nhận thông tin ấy. Nhưng cũng cùng thông tin ấy, khi thể hiện
chúng trên Website, ngoài bản text còn đính kèm hình ảnh, đoạn video có liên
quan,… Công chúng tiếp nhận thông tin bằng nhiều giác quan khác nhau, với
những hình thức thông tin khác nhau, đó là truyền thông đa phương tiện.
(Nguồn: www.thecommunicationsgroup.com)
Hiện nay, các công ty truyền thông như viễn thông, truyền hình cáp và các
công ty giải trí đang cạnh tranh hết sức khốc liệt trong thị trường tích hợp các
phương tiện truyền thông mới.
- Hãng Times Warner (Mỹ) sát nhập với hãng American Online là một minh

chứng cụ thể cho việc kết hợp các công ty truyền thông, một sự kết hợp giữa
báo mạng và báo giấy.
- - NBC (www.home.nbci.com) có rất nhiều trang trên Internet, và có những
dự án chung về truyền hình và Internet với hãng máy tính khổng lồ Microsoft
(www.msnbc.com). Các hãng khác như CBS, ESPN, FOX va CNN đều có
những trang chính trên Internet
Các tờ báo giấy ngày nay đều không thể không có phiên bản báo điện tử
trên Internet. Đặc biệt, một số tờ báo còn cho ra mắt bộ phận phát thanh, kênh
truyền hình (hãng NBC) và đặc biệt là phiên bản báo trên điện thoại di động
( CNN hay Engadget)… Internet cũng đem lại cho báo chí một hướng đi mới
khi cung cấp khả năng phát các chương trình phát thanh, truyền hình trên mạng.
Điều này càng nâng cao tầm quan trọng của truyền thông đa phương tiện trên

10


báo chí, thực sự khiến đó trở thành một xu thế phát triển tất yếu của báo chí
hiện đại ngày nay.

11


II/ BÁO IN VÀ NHỮNG XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỤ THỂ TRÊN
THẾ GIỚI
Trong xã hội hiện đại, những phương tiện truyền thông có lợi thế về tính
nhanh nhạy ngày càng được công chúng quan tâm nhiều hơn. Truyền hình, phát
thanh, báo mạng điện tử với số lượng kênh tăng lên, nội dung phong phú hơn,
thông tin được cập nhật với tốc độ nhanh hơn và ngày càng tỏ ra có ưu thế hơn
so với báo viết.
Tình hình hiện tại đã đặt ra một câu hỏi lớn cho báo in: Báo in phải làm gì

trong công cuộc cạnh tranh với các phương tiện truyền thông khác? Và câu trả
lời là “đổi mới”, bởi không đổi mới nghĩa là sẽ chết. Thực tiễn cho thấy ở Trung
Quốc có 667 tờ báo phải đóng cửa vì hoạt động không hiệu quả và không đúng
mục đích. Nhiều tờ báo đã mất đi độc giả thân thuộc của mình. Tờ báo tồn tại
được là tờ báo biết thích nghi, chịu tìm tòi các con đường hiệu quả nhất đánh
vào thị hiếu và đến với trái tim độc giả.
Trên thế giới ngay cả những tờ báo đẳng cấp cao, có lượng độc giả lớn và
tương đối ổn định cũng không dám loại mình khỏi cái guồng quay cạnh tranh –
đổi mới và sàng lọc tất yếu của sự phát triển đó. Và thực tế báo in đang dần hình
thành những xu hướng mới để thích nghi và cạnh tranh với các loại hình truyền
thông khác.
1/ Sự đổi mới về trình bày
Báo in cổ điển trước đây được định dạng là một loại báo viết trên giấy
chuyên dụng, khổ to. Một bài có tít chính, sapo, các tít phụ. Khi trình bày vào
trong trang báo thì chỉ thấy toàn chữ rất ít hình ảnh mà nếu có thì cũng chỉ là
ảnh nhỏ theo kiểu ảnh chân dung. Kiểu làm báo ấy đã trở nên lỗi thời trong cuộc
sống hiện đại ngày nay.
12


Cái đầu tiên đập vào mắt độc giả đó là hình thức của tờ báo. Rõ ràng so với
truyền hình và báo mạng thì báo in khó mà cạnh tranh được về mặt hình ảnh.
Những thay đổi đầu tiên bắt đầu từ hình thức vì hình thức là yếu tố đầu tiên thu
hút người đọc.
Hình thức trang báo bao gồm các yếu tố như: măng sét, khổ báo, chữ, đường
ranh giới, khung, nền, biểu tượng mục, tranh ảnh, màu sắc.
a/ Măng sét (tên báo)
Tên báo là phần in cỡ chữ lớn, thường được trình bày ngay đầu trang nhất,
gồm: cơ quan chủ quản, huy chương, khẩu hiệu, số xuất bản, trụ sở, điện thoại,
giá bán…Tên báo được lựa chọn, thiết kế chuẩn mẫu và giữ ổn định song măng

sét không phải là yếu tố bất biến. Sự thay đổi măng sét sẽ tạo nên một sự thay
đổi lớn đối với tờ báo và nếu phù hợp, hiện đại thì nó sẽ như luồng gió thổi hồn
vào các trang báo. Một măng sét đơn giản, hợp lí, được thiết kế công phu, tính
đến mọi hiệu quả mảng phối, sự phù hợp giữa các dáng chữ, kiểu chữ, cỡ chữ,
màu sắc… đảm bảo tính thẩm mỹ cao là một yêu cầu đối với măng sét báo.
b/ Khổ báo
Có ba loại khổ chính là A2= 420x594, khổ vừa A3=297x420, khổ nhỏ
A4=210x297. Theo quan điểm truyền thống, những tờ báo khổ lớn là đại diện
cho dòng báo chất lượng cao. Nhưng việc đi tiên phong trong việc thu hẹp khổ
của tờ báo trong những năm vừa qua đã chứng minh một điều: mọi quan điểm
truyền thống đều có thể thay đổi. Những tờ báo tiên phong là những tờ nổi tiếng
như The Telegraph, Finalcial Times (Anh), tờ Metro (Tàu điện ngầm)… Đây là
sự đổi mới về hình thức để tạo một sự “tiếp cận” ban đầu thật ấn tượng với độc
giả. Và phản ứng của độc giả rất tốt, lượng báo phát hành lớn chính là những
thành công của công cuộc đổi mới này. Tờ báo đi đầu trong xu hướng này là tờ
Independent của Anh. Trong năm 2003, tờ này giới thiệu một ấn bản khổ nhỏ,
bán song song với ấn bản khổ lớn để khẳng định với độc giả rằng nội dung
không hề thay đổi. Người đọc yêu mến tờ khổ nhỏ vì sự tiện lợi của nó, đặc biệt
13


là trên các chuyến tàu. Tirage của Independent đã tăng 15% mỗi năm, và chỉ
trong vòng dăm ba tháng sau, người ta không còn thấy bóng dáng Independent
khổ lớn đâu nữa.
Tờ Times của London uy tín cũng lựa chọn cách này. Kết quả rất khả quan
tỉ lệu tirage -8% trên một năm thành gần dương 3% một năm.
Tờ Guardian, một trong những tờ nhật báo chính thống đáng tôn trọng nhất
nước Anh, cũng đã tuyên bố đổi tờ báo sang “hình thức gọn nhẹ” (một thuật
ngữ mà ban biên tập tờ này thay cho từ “khổ nhỏ”).
Tờ Wall Street Journal châu Âu là một cái tên nổi tiếng nhưng lại làm ăn

thua lỗ. Và tháng 10/2005 tờ báo đã biến thành tờ khổ nhỏ.
85 tờ báo đã chuyển đổi sang báo khổ nhỏ từ 2001 đến năm 2005 có 28 tờ
báo nữa đã chuyển sang dạng báo khổ nhỏ hơn đăng tin vắn tắt.“Quan niệm cho
rằng báo lớn là đáng tôn trọng còn những tờ báo nhỏ chỉ biết giật gân nay đã
hoàn toàn thay đổi.” - ông Jim Chisholm, tư vấn chiến lược của Hiệp hội Báo
chí thế giới WAN nói.
Tờ Die Welt nổi tiếng ở Đức đã chuyển hầu như toàn bộ nội dung sang tập
san khổ nhỏ và “đóng gói” nó thành những gì mà họ gọi là “một tờ để mang
theo bên mình”.
Biên tập viên Peter phát biểu tại Hội nghị hàng năm của hiệp hội báo chí thế
giới cho rằng: “Tờ khổ nhỏ sẽ tập trung vào tin tức, trong khi phiên bản khổ to
lại đăng những bài phân tích và thông tin nền”. Và theo ông “khổ nhỏ dễ đọc về
tất cả những gì mà bạn thực sự muốn biết”.
Ông Jim Chisolm, tư vấn chiến lược của WAN khẳng định “những con số
phát hành báo khổ nhỏ cho thấy báo khổ rộng sẽ chết nếu thị trường cứ tiếp tục
phản ứng như hiện nay và độc giả cứ việc mua những gì họ muốn”.
14


c/ Tranh ảnh
Thời đại làm báo chỉ có chữ và chữ đã qua đi từ rất lâu. Những trang báo
khô khan bây giờ đã được thổi vào một luồng gió mới đó là sự xuất hiện những
tranh ảnh, bảng, biểu đồ. Tranh có thể vẽ bằng tay hay bằng máy vi tính. Chính
hình thức mới này đã tạo cho tờ báo những mảng khối sống động và ấn tượng.
Sự độc đáo, mang dấu ấn sáng tạo của người làm báo, người nghệ sĩ đã thu
hút sự quan tâm của người đọc. Chúng ta có thể dễ dàng thấy những hình ảnh to
đẹp với màu sắc rực rỡ, sinh động không kém hình ảnh trên báo mạng và truyền
hình.
d/ Màu sắc
Các báo trước đây thường chỉ in với hai màu đen trắng thì giờ đây đã xuất

hiện những tờ báo in màu. Màu sắc hài hòa sẽ tạo cho tờ báo có điểm nhấn.
Những bức ảnh có màu sắc cũng sẽ hấp dẫn hơn.
Tờ USD Today là một ví dụ điển
hình. Những năm 80 của thế kỉ trước
là thời kì mà New York Times và
Wall Street Juornal chiếm vị trí độc
tôn với những trang báo khổ lớn in
bằng hai màu trắng đen với những
bài viết phân tích dài dòng. Bên cạnh
hai tờ báo này còn rất nhiều tờ báo
địa phương khác có lượng độc giả
đông đảo. Nhưng sự xuất hiện của USD Today như một liều thuốc “cải lão hoàn
sinh” với nền báo in khá đơn điệu, tẻ nhạt của Mỹ lúc bấy giờ. Dù để lẫn với
hàng trăm tờ báo khác trong sạp, USD Today vẫn được độc giả nhìn thấy và dễ
dàng nhận ra. Đây là lí do để USD Today trở thành một trong những đại gia của
nền báo chí Mỹ. Sự phá cách ở hình thức với màu sắc, biểu đồ, hình vẽ, trưng
15


cầu… đã khiến cho USD Today trở thành “một cô gái điệu đà” có sự tươi trẻ
nổi bật so với những tờ báo già cỗi, cũ kĩ. Không những vậy, cách thể hiện của
tờ báo cũng rất bắt mắt, các bài viết chủ chốt đều được đặt tít và sapo ngay trang
đầu. Hai góc trái và phải của tên báo, nơi được cho là quan trọng và thiêng liêng
nhất đối với mỗi tờ báo, đều được sử dụng bình đẳng như bất kì chỗ nào trên
trang nhất, có thể là hình ảnh, là tít và sapo… Đây cũng là tờ báo in duy nhất tại
Mỹ sử dụng phông chữ Gulliver. Có thể nói USD Today là tờ báo tiên phong
cho phong cách trẻ hóa và hiện đại của báo in tại Mỹ trong hơn hai thập kỷ qua.
2/ Cải thiện, nâng cao nội dung
Báo in dài lê thê bây giờ chỉ phù hợp cho những người đã về hưu có nhiều
thời gian rảnh. Cuộc sống hiện đại đòi hỏi chúng ta phải phân chia thời gian ít ỏi

cho rất nhiều công việc và do đó nếu báo in vẫn giữ mãi những “khuôn khổ
không xê dịch” đó thì không thể cạnh tranh được công chúng với các loại hình
truyền thông khác. Độc giả đã quá nhàm chán với những tin bài dài lê thê kiểu
cổ điển ấy. Xu hướng báo chí ngày nay thiên về hướng “thông tin nhiều cửa”.
Những cột đen đặc chữ giờ đây đã được thay bằng một bài báo ngắn nhưng
thông tin sâu, nhiều chiều, cho độc giả nhiều cách tiếp cận. Xu hướng ma - két
hiện đại tránh những bài viết quá dài, chỉ dùng những bài có độ dài vừa phải ví
dụ một bài dài 1.200 chữ người ta sẽ cắt làm hai bài ngắn, thậm chí là ba. Trong
makét hiện đại có nhiều cửa thông tin, đó là các yếu tố: text (nội dung) rất ngắn,
ảnh (tốt, lớn, có mối quan hệ chặt chẽ với tít và bài, các bảng, biểu đồ, hộp
thông tin… để độc giả có thể đọc rất nhanh. Thông tin đưa đến độc giả phải là
thông tin có giá trị nhất, thông tin đến cùng, dùng nhiều hình thức minh họa để
người đọc lập tức hiểu nội dung câu chuyện diễn ra như thế nào. Trong đó có
nhiều đơn vị thông tin có thể là cái tin, hay một bài nhỏ có tít kèm theo hình
ảnh. Một sự kiện thời sự nhất định cũng được trình bày trong khuôn khổ đã cố
định, không nhiều hơn và cũng không ít hơn, độc giả sẽ biết đọc đến đâu là hết
16


bài. Chúng ta có thể dễ dàng thấy được sự ưu tiên cho các “cửa vào thông tin”
này trên các trang báo hiện đại”.
(Nguồn: Nghebao.com)
Điển hình của sự thay đổi này là các tờ nhật báo lớn, trong đó có Le Monde,
Liberation và Le Figaro vốn được coi là chuẩn mực của nhật báo tiếng Pháp và
nổi danh với những bài phân tích sâu sắc cùng những cột đen đặc chữ. Le
Monde đã phải thay đổi hình thức, nội dung, tăng số lượng ảnh, tạo nhiều
khoảng trống, tạo nhiều cửa thông tin mới để thu gọn bài viết, đưa thêm nhiều
“thông tin mềm” như giải trí và thời trang.
Tờ USD Today của Mỹ cũng là một trong những tờ báo phát đạt vì đã chọn
cho mình một sự phá cách về nội dung bên cạnh hình thức. Các bài viết ngắn

gọn và dễ hiểu. Có bốn chuyên mục chính là Tin tức (thường được đặt ngay ở
trang đầu), Tài chính, Thể thao và Đời sống. Riêng ngày thứ sáu, chuyên mục
đời sống tập trung vào lĩnh vực giải trí như phim ảnh, truyền hình, du lịch. Đây
là một cách hút độc giả của tờ báo nhà Gannet vì những thông tin mà báo cung
cấp sẽ rất bổ ích cho kỳ nghỉ cuối tuần ngay sau đó của người dân Mỹ. Ở
chuyên mục Tài chính có nhiều biểu bảng và số liệu nhất. Đặc biệt số ra ngày
thứ hai có biểu đồ phân tích tình hình tài chính tuần, tháng và quý, kết hợp với
đó là những bài phân tích của các chuyên gia kinh tế hàng đầu nước Mỹ được
báo đặt viết.
3/ Sự phát triển của báo “Fast food”
a. Báo giá rẻ:
Một thời đại mới đã hình thành. Một thời đại mà cuộc sống diễn ra nhanh
chóng đến nỗi tất cả chúng ta đều bị cuốn vào guồng quay của nó. Nhịp sống
gấp gáp không cho phép người ta nhẩn nha đọc một tờ báo dài dằng dặc, dày
đặc chữ mà đọc mãi chẳng tìm thấy thông tin cốt lõi ở đâu. Thường độc giả sẽ
17


bỏ lại tờ báo khi vừa vào đến giữa bài. Số lượng độc giả trẻ có khả năng kiên
nhẫn đọc những bài dài tới vài nghìn chữ là rất ít.
Theo hiệp hội báo chí Mỹ, thói quen đọc báo mỗi ngày của người Mỹ trong
năm 1982 là 67%. Đến năm 2002 còn 55%. Độc giả trong độ tuổi từ 18 – 34 chỉ
có 17% trong khi độc giả trên 55 tuổi chiếm 43%. Tỷ lệ người đọc báo có nguy
cơ tiếp tục giảm nếu lượng độc giả không tăng. Số lượng độc giả là thước đo
chất lượng của tờ báo. Đặc biệt ngòai những công chúng mục tiêu thì một đối
tượng cực kì quan trọng mà các báo hướng tới là công chúng tiềm năng, chính
là những độc giả trẻ tuổi.
Không chỉ nền báo chí Mỹ mà ở bất cứ một nền báo chí thuộc một quốc gia
nào cũng cần tìm ra giải pháp để chiếm lĩnh độc giả đặc biệt là lượng độc giả
trẻ. Sự kết hợp giữa báo chí và doanh nghiệp, báo chí là nơi để doanh nghiệp

quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ của mình cùng với sự cạnh tranh về thông tin
giữa các báo đã làm cho giá báo giảm xuống. Xu hướng báo giá rẻ ra đời vào
giữa thế kỉ 19 với từ Penny Press. Những tờ báo giá rẻ được bán rất rẻ và nội
dung thông tin rất phong phú, đa dạng vì nó phải phục vụ nhiều đối tượng công
chúng khác nhau.
Sự ra đời và phát triển của dòng báo giá rẻ giữa thế kỉ 19 là mốc phát triển
quan trọng của lịch sử báo chí thế giới. Báo đã đến được với nhiều người và do
đó vị thế, tầm ảnh hưởng của nó ngày càng lớn hơn. Xu hướng báo chí thế giới
đó là giá ngày càng giảm xuống, thông tin ngày càng nhiều hơn, phong phú hơn,
hấp dẫn hơn.
b. Báo miễn phí đọc nhanh:
Sự ra đời của những tờ báo giá rẻ đã tạo điều kiện cho báo miễn phí ra đời.
Sự ra đời của báo miễn phí đọc nhanh đồng thời còn giải quyết được bài toán là
làm thế nào để công chúng tiếp nhận thông tin một cách nhanh nhất trong một
khoảng thời gian ngắn nhất.
18


Khổ báo nhỏ dễ cầm ngay cả khi đi trên các phương tiện giao thông. Thông
tin ngắn gọn, trình bày rõ ràng giúp người đọc dễ đọc hơn. Chỉ 15 -20 phút là
độc giả có thể nắm được hết nội dung của tờ báo. Tiêu biểu cho kiểu báo này là
tờ Twenty - five minutes (25 phút). Tên báo đã gây ấn tượng với công chúng
bởi tòa soạn này khẳng định với công chúng rằng báo của họ chỉ đọc trong 25
phút là nắm được hết thông tin và 25 phút cũng chính là thời gian mà chuyến
tàu đến ga tiếp theo và vứt tờ báo vào sọt rác khi xuống khỏi xe. Nghĩa là độc
giả có thể đọc trong lúc nghỉ ngơi, đợi xe, lấp đầy những giây phút trống trải
ngắn ngủi trên xe buýt hBáo miễn phí đang tăng nhanh ở một số thị trường.
Theo thống kê của các Hiệp hội báo chí thế giới thì hiện nay báo miễn phí đã có
mặt tại 38 quốc gia. Tổng cộng có 169 tờ báo miễn phí hàng ngày có lượng phát
hành là 27,9 triệu hàng ngày, với 18,6 triệu bản phân phối tại châu Âu. Tại

vương quốc Anh sự phân phối báo phát không đã tăng từ 237.000 bản năm 1999
lên 864.000bản năm 2003.
Thị trường báo miễn phí hàng ngày tại một vài nước rất ấn tượng. Ở Tây
Ban Nha: báo miễn phí hàng ngày chiếm tỉ lệ lớn 51% của thị trường báo chí. Ở
Bồ Đào Nha là 33%. Ở Đan Mạch là 32%. Ở Ý là 29%. (theo Hiệp hội Báo chí
thế giới).
Ở châu Á, Hàn Quốc là nước phát triển rầm rộ báo phát không. Năm 2000,
Hàn Quốc có duy nhất một tờ báo phát không nhưng năm 2005 thì đất nước này
đã có 5 tờ.
Ở Đài Loan, ngày 26/3/2007 tờ “Upaper” của tập đoàn báo chí Liên Hợp đã
ra mắt bạn đọc Đài Loan. Đây là tờ báo miễn phí đầu tiên của Đài Loan, ngay
trong ngày đầu tiên 800.000 tờ báo “Upaper” bày ở 300 thùng báo đặt tại 69
trạm dừng xe ở thành phố Đài Bắc đã được bạn đọc lấy sạch trong khoảng 1h
đồng hồ.
(Nguồn: www.yzzk.com)
19


- Đặc điểm của báo miễn phí đọc nhanh:
Báo miễn phí sống chủ yếu nhờ quảng cáo. Sự phổ biến của kiểu báo này là
một mảnh đất tốt lành để các nhà quảng cáo tìm đến. Thu nhập từ quảng cáo ở
báo miễn phí đã tăng 1,5% trong một năm và 22,6% trong vòng 5 năm.
(Nguồn: Hiệp hội báo chí thế giới – WAN)
Quảng cáo là đứa con tinh thần của báo phát không. Sự xuất hiện của báo
đọc nhanh miễn phí và phát với số lượng lớn là cơ hội để giới lười đọc báo tiếp
cận một cách rộng rãi, nhanh chóng, dễ dàng, ít tốn kém (so với truyền hình,
internet…) Các tờ báo phát không này chủ yếu sống bằng quảng cáo. Quan hệ
giữa báo miễn phí đọc nhanh và quảng cáo là hình thức cộng sinh.
Trong các tờ báo đọc nhanh thành công nhất về mặt quảng cáo là tờ Express
với lượng phát hành 150.000 bản mỗi số và tỉ lệ quảng cáo lúc nào cũng chiếm

50% số trang. Đối với những tờ báo lớn đây là con số mơ ước... Nhiều hãng
kinh doanh báo miễn phí đã có doanh thu khổng lồ từ việc kinh doanh thị
trường chứng khoán.
Như vậy dù phát không những vẫn sẽ có lợi nhuận thậm chí lợi nhuận cao
nếu nó thực sự thu hút độc giả. Vấn đề ở đây là tờ báo phải sinh động, thông tin
phong phú, hấp dẫn độc giả.
Người đứng đầu Hiệp hội báo chí thế giới (WAN) đặt tại Paris phát biểu:
“Báo chí đang tiếp tục tiến bước trong quá trình khai thác hàng loạt những kênh
phân phối mới bắt từ những tờ báo miễn phí hàng ngày. Chúng đang chứng tỏ
sức bật không thể tưởng tượng được để chống lại sự tấn công dữ dội của hàng
loạt các cuộc cạnh tranh về truyền thông”.
Tập đoàn Metro International của Thụy Điển có trụ sở đặt ở Anh là tập đoàn
đi đầu trong trào lưu báo miễn phí. Ngay sau khi ra đời Metro đã được độc giả
hưởng ứng nhiệt liệt và nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường tại một số quốc gia
20


thậm chí những quốc gia có nền báo chí phát triển như Mỹ. Hiện nay con số các
quốc gia mà Metro có mặt là 25. Metro có mặt ở khắp mọi nơi với số độc giả
mà khiến tất cả các tờ báo khác phải mơ ước. Trong đó 40% số độc giả là dưới
30 tuổi. Những con số thống kê này đã làm cho tất cả các tòa soạn phải giật
mình. Và đến mùa thu 2002 đã có khoảng chục tờ báo đọc nhanh miễn phí được
phát hành.
Nơi đầu tiên có sự cạnh tranh quyết liệt giữa những tờ báo đọc nhanh miễn
phí là Chicago. Tờ Red Eye được tung ra ngày 30/10/2002 bởi tập đoàn Tsibune
phát hành từ thứ hai đến thứ sáu nhằm vào độc giả trẻ vốn đang chán báo khổ
lớn Chicago Tsibune mỗi tuần một lần (Có khoảng 500.000 thanh thiếu niên sử
dụng internet để nắm các tin tức mà không hề sử dụng báo). Chicago SunTimes
cũng mau chóng tung ra một tờ báo đọc nhanh tương tự có tên là Red Streak để
cạnh tranh với đối thủ là Tsibune. Mặc dù Red Streak xuất hiện muộn hơn một

chút so với Red Eye (đều được phát hành số đầu tiên trong cùng một tháng)
nhưng phần nào cũng làm giảm sự chú ý các công ty quảng cáo và độc giả đối
với Red Eye.
Chỉ trong 6 tháng cuối năm, báo đọc nhanh miễn phí được các tập đoàn
truyền thông thi nhau phát hành. Ngày 4/8/2003 Express được tung ra bởi
Washington Post. Trong tháng 11/2003 ở Pallas diễn ra cuộc chiến báo đọc
nhanh thứ hai: ngay sau khi tờ Quick được phát hành vào ngày 10/11 do Pallas
–Morning News, ngày 12/11 tòa báo American Consoliadated Media đã phát
hành miễn phí tờ AM Newspaper –Express do 225 người bán báo phát với câu
chuyện đăng trên trang nhất về vụ án một tỷ phú New York giết người hàng
xóm và chặt xác ra thành nhiều mảnh, cho dù AM Newspaper - Express ra
muộn hơn Quick 2 ngày nhưng cũng kịp làm cho đối thủ bị lu mờ.

21


Tất cả các tờ báo đọc nhanh đều có phong cách như Metro International và
đều từ bỏ khổ rộng đặc trưng của báo trước đây để sử dụng khổ nhỏ với đặc
trưng của loại tạp chí giải trí.
4/ Xu thế cho tương lai: Báo in điện tử
Báo in điện tử (e – paper) không phải
là những website thông tin mà chúng ta
hay gọi chung là báo điện tử, nó cũng
không phải là những newsletter dạng text
hay dạng HTML gửi đến hộp thư của
chúng ta mỗi ngày. Hãy tưởng tượng bạn
đang cầm một tờ báo trên tay. Tờ báo này
hiện nguyên xi trên màn hình vi tính.
Theo định nghĩa, Báo chí eNewspaper viết tắt là E – paper là loại hình báo
chí được hiển thị trên một loại giấy điện tử, có màu sắc tươi nét, sống động,

gọn nhẹ.
(Nguồn: www.Blog.epaper.vn)
Hiện tại, hầu hết các báo đều có phiên bản online nhưng nội dung và thiết kế
trang (layout) thì không hoàn toàn giống với bản in. Điều đó khiến cho một
lượng lớn độc giả không thực sự ưa thích. Ảnh trên báo mạng thường nhỏ, nội
dung tương đối tự do, và gần như không có khái niệm lật trang như báo in.
Một số công ty cung cấp bản tin cho khách hàng ở dạng file PDF để đảm
bảo tính thuần túy của báo in nhưng cách thức này chỉ hữu hiệu với các bản tin
ít trang. Với các tờ báo lớn thì download rất lâu và khó tìm kiếm, khó đọc và
khó chuyển bài, lật trang. Thêm vào đó là các nhà phát hành sẽ không thể kiểm
soát được lượt tải xuống của bản tin.

22


Giải pháp eNewspaper, viết tắt là ePaper, đã ra đời vào khoảng năm 2003 và
chậm rãi tiến vào thị trường trước khi trở thành một xu hướng mới bắt đầu từ
khoảng giữa năm 2004.
Điều thú vị là các tờ báo nhỏ lại nhanh chân hơn các báo lớn trong lĩnh vực
này. Xét về quốc gia thì đi đầu về ePaper không phải là báo chí Mỹ hay châu
Âu mà lại là những tờ báo của Ôxtrâylia, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaixia và...
Ôman. Một số tờ như Hindustan Times

(Ấn Độ), The Sun và The Edge

Financial Daily (Malaysia) đã sớm áp dụng công nghệ hiện đại này vào cuộc
sống.
Với những màn hình phẳng chất lượng cao, nhìn những tờ báo trên mạng
"như thật" này đúng là cũng hấp dẫn, nhất là những người đã trở thành độc giả
trung thành của một tờ báo nào đó. Nó chẳng khác nào như việc cầm tờ báo trên

tay, khi con chuột di đến bài nào thì bài đó sẽ được "highlighted" và click vào
thì hiện một cửa sổ khác với đầy đủ nội dung. Vì đây là "đọc có trả tiền" chứ
không phải báo miễn phí nên độc giả sẽ không bị khó chịu bởi những hình
quảng cáo trong bài.
Báo in số, hay còn gọi là báo in điện tử, tận dụng ưu thế của hai xu hướng
truyền thông thịnh hành nhất hiện nay là tăng trưởng mạnh của quảng cáo trực
tuyến và sự phổ biến của những thiết bị cầm tay như iPod.
Gần như mọi tờ báo in có tiếng hiện nay đều chạy song song một website
của riêng mình, nhưng ít độc giả nào lại lôi laptop ra đọc báo trong khi chờ tàu
hay mạo hiểm tới mức đọc chúng trong... toa - lét.
Báo in điện tử có thể giúp các tòa soạn báo cắt giảm được tới 75% chi phí
nhờ xóa bỏ được khoản phí phát hành. Nhiều người lạc quan đã xem đây như
một "cứu cánh", nhưng trên thực tế, không ai dám nói chắc về nhu cầu dành cho
"giấy điện tử".
23


Một số ưu điểm chính của ePaper:
- Đảm bảo tính nhất quán về thương hiệu của tờ báo, đối với cả bản in và
bản điện tử;
- Có khách hàng đăng ký mua báo trên toàn cầu.
- Tăng doanh thu trực tuyến
- Tăng doanh thu quảng cáo trên mạng (có thể thay nhiều quảng cáo chứ
không bị ấn định như báo in).
- Tự động lưu trữ dạng kỹ thuật số tất cả các số báo.
Công nghệ mới này còn cho phép sử dụng luôn cả video hay audio, rồi còn
cho phép tìm kiếm chữ, hình ảnh hay quảng cáo, cho phép đánh dấu trang
(bookmark), kết nối trực tiếp trên mạng v.v…
(Nguồn: Vietnam Journalism)

24


III/ QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN – KẾT LUẬN
1/ Đối với tình hình báo chí thế giới
Từ những ngày đầu chập chững phát triển cho đến ngày nay, nền báo chí thế
giới đã có những thay đổi và đạt được những bước tiến đáng kể. Từ những bản
thông báo, bản đưa tin thô sơ, báo chí dần dần phát triển, thành những tờ đưa
thong tin dung lượng lớn. Rồi sau khi nhân loại tìm ra những phát minh quan
trọng, vĩ đại của Graham Bell (điện thoại) và T. Edison (máy thu thanh, máy thu
hình), nền báo chí thế giới tiếp tục chào đón 2 loại hình mới là phát thanh và
truyền hình. Đến khi Internet ra đời, đứa con được cho là cuối cùng của báo chí
cũng đã xuất hiện, đó là báo mạng điện tử….
5 loại hình báo chí đó (sau này thêm báo ảnh) liên tục phát triển và có
những ảnh hưởng không nhỏ đối với xã hội. Tuy nhiên, không phải các loại
hình đó phát triển hòa bình mà luôn cạnh tranh nhau để thực sự chiếm được
công chúng và xã hội. Do vậy, nền báo chí thế giới hình thành những xu hướng
phát triển cả chung lẫn riêng về tất cả các loại hình đó, ở đây em xin đề cập đến
xu hướng phát triển của nền báo chí nói chung và thể loại báo in nói riêng.
Theo quan điểm cá nhân của em, báo chí thế giới đang trong tiến trình phát
triển mạnh mẽ và rộng khắp. Điều đó được thể hiện qua 5 xu hướng phát triển
chính: Toàn cầu hóa thông tin; quốc tế hóa báo chí; thương mại hóa báo chí; tập
trung và độc quyền hóa báo chí; phát triển truyền thông đa phương tiện. Ngoài
ra, còn có một số xu hướng phát triển khác như quá trình phân hóa, chuyên môn
hóa, quan hệ giữa báo chí với kỹ thuật hay báo chí công dân … Tất cả những xu
hướng đó đều xảy ra một cách tất yếu và không nằm ngoài chu trình phát triển
chung của nền báo chí nhân loại.
Trước hết, xu hướng toàn cầu hóa thông tin đang là một trong những xu
hướng “hot” nhất và được nhiều nước, nhiều cơ quan báo chí theo đuổi bậc
25