giáo án lịch sử lớp 4 kỳ i

Năm học : 2009 - 2010
lịch sử
Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân .
I . Mục tiêu : Sau bài HS nêu đợc :
- Sau khi Ngô Quyền mất , đất nớc rơi vào cảnh loạn lạc do các thế lực phong kiến tranh
giành quyền lực gây ra chiến tranh liên miên , đời sống nhân dân vô cùng
- Đinh Bộ Lĩnh đã có công tập hợp nhân dân , thống nhất lại đất nớc (968) .
- Giáo dục truyền thống yêu nớc của những anh hùng dân tộc .
II - Đồ dùng dạy học .
- GV : Hình minh hoạ SGK + Phiếu học tập.
- HS : SGK .
III Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A . Kiểm tra bài cũ :
- 2 HS trả lời .
- Gọi HS lên trả lời câu hỏi :
-HS nhận xét bổ xung .
+ Khởi nghĩa Hai Bà Trng nổ ra vào thời
gian nào và có ý nghĩa nh thế nào đối với
lịch sử dân tộc ?
- GV nhận xét cho điểm .
B .Bài mới :
1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .
2 .Phát triển bài :
- HS đọc SGK trả lời .
*HĐ 1 : Tình hình đất nớc sau khi Ngô
-Triều đình lục đục , tranh nhau ngai vàng ,
Quyền mất .
đất nớc bị chia cắt thành 12 vùng , dân chúng
- GV yêu cầu HS đọc SGK trả lời :

đổ máu vô ích , ruộng đồng bị tàn phá , quân
+Sau khi Ngô Quyền mất , tình hình nớc
thù lăm le ngoài bờ cõi
ta nh thế nào ?
- GV : Sau khi Ngô Quyền mất , tình hình
đất nớc có nhiều rối ren,
yêu cầu bức thiết trong hoàn cảnh đó là
phải thống nhất đất nớc về 1 mối .
*HĐ 2 : ĐB Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân .
- HS thảo luận .
- GV tổ chức cho HS thảo luận :
+ Đinh Bộ Lĩnh sinh ra và lớn lên ở Hoa L,
+ Em biết gì về Đinh Bộ Lĩnh ?
Gia Viễn , Ninh Bình .
Từ nhỏ đã tỏ ra có chí lớn .
+ Lớn lên gặp buổi loạn lạc , ông đã xây dựng
+ Đinh Bộ Lĩnh đã có công gì ?
lực lợng đem quân dẹp 12 sứ quân ,năm 968
ông đã thống nhất đợc đất nớc
+ Ông lên ngôi vua lấy hiệu là Đinh Tiên
+ Sau khi thống nhất đất nớc , Đinh Bộ
Hoàng đóng đô ở Hoa L là Thái Bình
Lĩnh đã làm gì ?
*HĐ 3 :Tình hình đất nớc ta trớc và sau
khi thống nhất .
- HS thảo luận trả lời .
- GV yêu cầu HS lập bảng so sánh .
+ Tình hình đất nớc ta trớc và sau khi
thống nhất ?
- Gọi HS trình bày .

- HS nêu ND bài học
3. Củng cố dặn dò : GV tổng kết .


Năm học : 2009 - 2010

lịch sử

Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lợc lần thứ nhất ( năm 981)

I . Mục tiêu :Sau bài HS có thể :- Nêu đợc tình hình nớc ta trớc khi quân Tống ...
- Trình bày đợc diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lợc.
- Nêu đợc ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân Tống .
II .Đồ dùng dạy học :- GV : Tranh SGK + Lợc đồ khu vực cuộc kháng chiến (981)
- HS : SGK
- III Hoạt động dạy học
Hoạt động dạy
Hoạt động học


Năm học : 2009 - 2010
A Kiểm tra bài cũ : (3)
+ Đinh Bộ Lĩnh .... đất nớc ?
- GV nhận xét cho điểm .
B Bài mới : (30)
1 Giới thiệu bài : Ghi bảng .
*HĐ 1 : Tình hình nớc ta trớc khi quân
Tống xâm lợc .
- GV cho HS thảo luận :
+Lê Hoàn lên ngôi vua ...cảnh nào ?

+ Việc Lê Hoàn đợc tôn lên làm vua
có đợc n/ dân ủng hộ không ?
- Gọi HS trả lời .
- GV nhận xét KL.
*HĐ 2 : Cuộc kháng chiếnchống quân
Tống xâm lợc lần thứ nhất
- GV treo LĐ..., thảo luận trả lời .
+ Quân Tống xâm ... vào năm nào ?
+ Quân Tống tiến vào ...nào ?
GV
+ Lê Hoàn chia quân thành mấy cánh
và đóng quân ở ... đón giặc ?
+Kể lại 2 trận đánh lớn giữa quân ta và
quân Tống ?
+ Kết quả của cuộc kháng chiến ...?
- Gọi 1 HS trình bày diễn biến ...?
*HĐ 3 : Kết quả , ý nghĩa của cuộc
kháng chiến .
- GV cho HS thảo luận trả lời :
+ Thắng lợi của cuộc kháng chiến
chống quân ... nh thế nào ?
C Củng cố Dặn dò : (2)
- GV gọi HS ghi nhớ .
- Dặn dò HS ôn bài ở nhà ...

- HS trả lời .
- HS nhận xét bổ xung .

- HS thảo luận .
+Đinh Toàn lên ngôi còn quá nhỏ, nhà Tống đem

quân sang xâm lợc.
+Lê Hoàn đang giữ chức Thập đạo tớng quân , khi
lên ngôi, ông đợc quân sĩ ủng hộ và tung hô vạn
tuế.
- HS quan sát LĐ và đọc SGK.
+ Năm 981 quân Tống kéo sang xâm lợc...
+ Chúng vào nớc ta theo 2 con đờng, quân thuỷ
theo cửa sông Bạch Đằng , quân bộ theo đờng
Lạng Sơn .
+ Lê Hoàn chia quân thành 2 cánh , sau đó cho
quân ... ở cửa sông Bạch Đằng và ải Chi Lăng
+ Tại cửa sông BĐ ông cho đóng cọc ở cửa sông
để đánh địch do ông giặc bị đánh lui.
+ Quân giặc chết quá nửa, tớng giặc bị giết , cuộc
kháng chiến hoàn toàn thắng lợi .
-1 HS trình bày.
- HS thảo luận .
+ Cuộc kháng chiến hoàn toàn thắng lợi .
- Nền độc lập của nớc nhà đợc giữ vững ; nhân dân
ta tự hào, tin tởng
vào sức mạnh và tiền đồ của dân tộc.
- Học sinh ôn lại bài + chuẩn bị bài học sau.

Lịch sử
Nhà Lý dời đô ra Thăng Long .
I . Mục tiêu : Sau bài HS biết :
- Tiếp theo nhà Lê là nhà Lý . Lý Thái Tổ là ông vua đầu tiên của nhà Lý Ông cũng là ngời
đầu tiên xây dựng kinh thành Thăng Long .Sau đó , Lý Thánh Tông đặt tên nớc là Đại Việt .
- Kinh đô Thăng Long thời Lý ngày càng phồn thịnh .
- Giáo dục lòng yêu quê hơng đất nớc và các bậc tiền bối của dân tộc .

II - Đồ dùng dạy học .
- GV : + Hình minh hoạ SGK + Bản đồ Việt Nam ...
; HS : + SGK
III Hoạt động dạy học .


Năm học : 2009 - 2010
Hoạt động dạy
A Kiểm tra bài cũ : (3)
- Gọi HS lên trả lời câu hỏi :
+ Em hãy trình quân Tống xâm lợc ? +
GV nhận xét cho điểm .
B . Bài mới : (30)
1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .
*HĐ1 : Nhà Lý Sự tiếp nối nhà Lê .
- GV yêu cầu HS đọc SGK trả lời .
+ Sau khi Lê Đại Hành mất , tình hình đất
nớc nh thế nào ?
+ Vì sao khi Lê Long Đĩnh mất , các quan
tôn Lý Công Uẩn lên làm vua ?
+ Vơng triều nhà Lý bắt năm nào ?
*HĐ 2 :Nhà Lý đời đô ra Đại La , đặt tên
kinh thành là Thăng Long .
- GV treo bản đồ chỉ vị trí Hoa L .
+ Năm 1010 vua Lý Công Uẩn rời đô từ
đâu về đâu ?
- Cho HS thảo luận : So với Hoa L thì Đại
La có gì thuận Lợi hơn cho việc phát triển
đất nớc ?
+ Lý Thái Tổ nghĩ nh thế nào mà quyết

định dời đô...ra Đại La ?
*HĐ 3 : Kinh thành Thăng Long dới thời
Lý .
- GV cho HS đọc SGK trả lời :
+ Thăng Long dới thời Lýđã đợc xây dựng
nh thế nào ?
C Củng cố Dặn dò : (2)
- GV tổ chức cho HS thi kể các tên khác
của kinh thành Thăng Long mà em biết
- Nhận xét giờ học

Hoạt động học
- 2 HS trả lời .
- HS nhận xét bổ xung .

- HS đọc SGK .
+ Sau khi Lê Đại Hành mất , Lê Long Đĩnh
lên làm vua , nhà vua tính tình bạo..
+ Vì ông độ cảm hoá đợc lòng ngời .
+Nhà Lý bắt đầu từ năm 1009.

- HS quan sát .
+Vua quyết ... từ Hoa L ra Đại La, đổi tên
thànhThăng Long .Đổi tên nớc là Đại Việt.
+ Hoa L : Không phải trung tâm đất nớc ,
rừng núi hiểm trở...
- Đại La : trung tâm đất nớc , đất rộng...
+ Nhà vua muốn cho con cháu đời sau xây
dựng cuộc sống ấm no .
- HS đọc SGK ...

- HS thảo luận trả lời :
+ Tại kinh thành nhộn nhịp tơi vui .
- HS thi đua kể tên :
- Đông Đô ; Đông Quan ; Đông Kinh ; Đại
La ; Hà Nội .
- Chuẩn bị giờ học sau....

Thứ hai ngày 9 tháng 11 năm 2009
lịch sử
Chùa thời Lý
I .Mục tiêu : Sau bài HS có thể :
- Dới thời Lý , đạo phật rất phát triển , chùa chiền đợc xây dựng ở nhiều nơi .
- Chùa là công trình kiến trúc đẹp , là nơi tu hành của các nhà s , là nơi sinh hoạt văn hoá của
cộng đồng .
II . Đồ dùng dạy học .
- GV: Giáo dục ý thức bảo vệ các công trình xã hội
- Hình minh hoạ SGK + ảnh chụp 1 số chùa .
HS : - SGK
III . Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A Kiểm tra bài cũ : (3)


Năm học : 2009 - 2010
+ Vì sao Lý Thái Tổ chọn vùng đất
Đại La làm kinh đô ?
- GV nhận xét cho điểm .
B . Bài mới : (30)
1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .

*HĐ 1
- GV yêu cầu HS đọc SGK và TL
+ Đạo phật du nhập vào ntn ?

- HS trả lời HS khác nhận xét bổ xung.

-HS đọc SGK thảo luận .
+ Đạo Phật đu nhập vào nớc ta từ rất sớm . Đạo
Phật khuyên ta phải .với loài vật ...
- Vì giáo lý của đạo Phật phù hợp với lối sống và
+ Vì sao nhân dân ta tiếp thu đạo
cách nghĩ dân ta tiếp nhận và tin theo .
phật?
+ Vì sao nói : Đến thời Lý , đạo phật + Đạo Phật đợc truyền bá rộng rãi , nhân dân
theo đạo Phật rất đông nhiều vua cũng theo đạo
trở nên thịnh đạt nhất ?
Phật , nhiều nhà s trong triều .
GV: Dới thời Lý đạo phật rất phát
- Chùa mọc lên khắp nơi, năm 1031 triều đình
triển và đợc xem là Quốc giáo .
xây 950 ngôi chùa nhân dân cũng góp tiền xây
*HĐ 2
chùa .
- GV cho HS đọc SGK .
+ Chùa gắn với sinh hoạt văn hoá của - HS đọc và trả lời :
+ Chùa là nơi tu hành của các nhà s , là nơi tế lễ
nhân dân ta nh thế nào ?
của đạo Phật nhng cũng là trung tâm văn hoá của
các làng xã . Nhân dân...
*HĐ 3

- GV cho HS quan sát tranh các ngôi
chùa SGK
- GV mô tả chùa Một Cột :Tên chữ là - HS nghe GV mô tả ngôi chùa Một Cột ở thủ đô
Hà Nội .
chùa Diên Hựu. Chùa ở ..Ba Đình
Chùa Một Cột ngày nay vẫn là một
- Có giá trị tinh thần vô cùng to lớn đối với mọi
trong những di tích cổ nhất giữa thủ
ngời dân nói chung ...
đô Hà Nội , nằm trong quần thể kiến
trúc quảng trờng Ba Đình l/sử
- GV : Chùa là một công trình
C . Củng cố Dặn dò : (2)
- HS nhắc lại ND bài học .
- GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ SGK
Thứ hai ngày 16 tháng 11 năm 2009
Lịch sử
Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lợc lần thứ hai
(1075 1077 )I . Mục tiêu : Sau bài HS có thể :
- Nêu đợc nguyên nhân , diễn biến , kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lợc
lần thứ 2.
- Kể đôi nét về anh hùng dân tộc Lý Thờng Kiệt .
- Tự hào về truyền thống chống giặc ngoại xâm kiên cờng, bất khuất của dân tộc ta
II - Đồ dùng dạy - học .
- Lợc đồ trận chiến tại phòng tuyến sông Nh Nguyệt + Phiếu học tập.
- HS : SGK
III . Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A Kiểm tra bài cũ :

- 2HS trả lời .
_Gọi HS trả lời câu hỏi :
- HS nhận xét bổ xung .
+Vì sao thời Lý nhiều chùa đợc x/ dựng ?
- GV nhận xét cho điểm .


Năm học : 2009 - 2010
B .Bài mới :
1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .
*HĐ 1
- GV giới thiệu về Lý Thờng Kiệt (101911050) ngời làng An Xá nay thuộc Hà Nội ông
là ngời mu lợc có biệt tài làm tớng , làm quan
qua 3 đời vua , có công lớn trong kháng chiến
chống quân Tống XL
+ Khi biết quân Tống có ý định xâm lợc nớc ta
ông có chủ trơng gì ?
+ Việc chủ động cho quân sang đánh Tống có
tác dụng gì ?
*HĐ 2 :Trận chiến trên sông Nh Nguyệt .
- GV treo LĐ cuộc kháng chiến.
- GV trình bày tóm tắt diễn biến của cuộc
kháng chiến trên LĐ.
- GV hỏi HS để XD ý chính của diễn biến..
+ LTK làm gì để CB chiến đấu với giặc ?
+ Quân Tống XL nớc ta khi nào
+ Lực lợng của quân Tống khi sang XL nớc
ta ?Ai chỉ huy ?
+Trận quyết chiến giữa ta và giặc diễn ra ở đâu
? Vị trí quân ta và quân giặc ?

- Gọi HS trình bày .
*HĐ 3 :Kết quả của cuộc kháng chiếnvà
nguyên nhân thăng lợi.
- GV yêu cầu HS đọc SGK.
+ Em hãy trình bày kết quả của cuộc kháng
chiếnchống quân Tống xâm lợc lần thứ 2 ?
+ Vì sao nhân dân ta có thể giành đợc chiến
thắng vẻ vang ấy ?

C Củng cố Dặn dò :
- GV giới thiệu bài thơ: Nam quốc sơn hà .
+ Em có suy nghĩ gì về bài thơ?

- GV tổng kết giờ học .
- GV cho HS đọc ghi nhớ SGK.
- Dặn dò HS học ở nhà và chuẩn bị bài sau.

-HS nghe.
- Ông chủ trơng tấn công đánh trớc để chặn
mũi tấn công của giặc .
- Ông chia 2 mũi tấn công đánh vào nơi tập
trung quân lơng của nhà Tống , rồi rút về nớc .
- Ông chủ động tấn công không phải để XL
Tống mà phá âm mu XL nớc ta của nhà
Tống .
-HS quan sát .
-HS nghe .

+Xây dựng phòng tuyến sông Nh
Nguyệt ( nay là sông Cầu )

+Vào cuối năm1076.
+10 vạn bộ binh, 10 vạn ngựa,20vạn
dân phu dới sự chỉ huy Quách Quỳ.
+Diễn ra trên phòng tuyến sông Nh Nguyệt,
quân ta ở phía nam , quân giặc ở phía bờ
bắc .
- HS đọc SGK .
+ Quân Tống chết quá nửa và phải rút về nớc , nền độc lập của nớc Đại Việt đợc giữ
vững .
+Vì nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu
nớc , tinh thần dũng cảm , ý chí quyết tâm
đánh giặc , bên cạnh đó lại có sự lãnh đạo
tài giỏi của Lý Thờng kiệt .
- HS đọc diễn cảm bài thơ .
+ Bài thơ chính là tiếng của núi sông nớc
Việt vang lên cổ vũ tinh thần của ngời Việt
trớc kẻ thù và nhấn chìm quân cớp nớc để
mãi mãi giữ vẹn toàn bờ cõi nớc Nam ta .
- HS đọc mục ghi nhớ .
- Đọc trớc bài giờ sau .


Năm học : 2009 - 2010

Thứ hai ngày 23 tháng 11 năm 2009
Lịch sử
Đ 12 : Nhà Trần thành lập
I. Mục tiêu : Sau bài HS biết :
- Nêu đợc hoàn cảnh ra đời của nhà trần .
- Nêu đợc tổ chức bộ máy hành chính nhà nớc , luật pháp , quân đội thời Trần và những việc

nhà Trần làm để xây dựng đất nớc .
- Thấy đợc mối quan hệ gần gũi , thân thiết giữa vua , quan , dân dới thời nhà Trần .
II. Đồ dùng dạy học: - GV: Hình minh hoạ ... ; - HS: SGK, ....
III. Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A. Kiểm tra bài cũ : (3)
- HS trả lời .
- Gọi HS trả lời câu hỏi ;
- HS nhận xét bổ xung .
+Kể lại trận quyết chiến trên phòng
tuyến sông Nh Nguyệt ?
- GV nhận xét cho điểm .
B. Bài mới : (30)
+ Giới thiệu bài + Phát triển bài :
*HĐ 1: Hoàn cảnh ra đời nhà Trần.
- HS đọc SGK .
- GV yêu cầu HS đọc SGK đoạn :
Đến cuối ....đợc thành lập
+ Nhà Lý suy yếu , nội bộ triều đình lục đục , đời
+ Hoàn cảnh nớc ta cuối thế kỷ XII
sống nhân dân cực khổ.Giặc ngoại xâm lâm le XL
nh thế nào ?
vua Lý phải ...giữ ngai vàng .
+ Lý Chiêu Hoàng lên ngôi lúc 7 tuổi .Họ Trần tìm
+ Trong hoàn cảnh đó , nhà Trần đã


Năm học : 2009 - 2010
thay thế nhà Lý nh thế nào ?

- GV KL: Khi nhà Lý suy yếu, đất nớc
gặp khó khăn ... Trần
*HĐ2: Nhà Trần xây dựng đất nớc
- GV yêu cầu HS đọc SGK : Điền vào
phiếu học tập .
+ Chính sách nào đợc nhà Trần thực
hiện ?
- Yêu cầu HS làm BT.
- GV kiểm tra HS làm việc .

HĐ 3 :
- GV yêu cầu HS đọc SGK:
+ Những sự việc nào chứng tỏ
rằnggiữa vua và quan , vua và dân cha
có sự cách biệt quá xa ?
C. Củng cố Dặn dò : (2)
- Tổng kết giờ học .
- Nhắc học sinh chuẩn bị bài sau.

cách để Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh rồi buộc nhờng ngôi cho chồng (1226).
Nhà Trần đợc thành lập .
- HS đọc SGK làm bài tập .
- Đánh dấu x vào ô trống sauchính sách đợc nhà
Trần thực hiện:
- Đứng đầu nhà nớc là vua .(x)
- Vua đặt lệ nhờng ngôi sớm cho con .(x)
- Lập Hà Đê Sứ, Khuyến nông sứ , Đồn điền sứ .
(x)
- Đặt chuông trớc ..cầu xin.(x)
- Cả nớc chia ...huyện , xã .(x)

-Trai tráng ... chiến đấu .(x)
- HS đọc SGK .
+ Đặt chuông ở thềm cung điện cho dân đến đánh
khi có điều oan ức hay cầu xin .Trong triều , sau
các buổi yến tiệc vua quan có lúc nắm tay nhau ca
hát vui vẻ .
- Học sinh chuẩn bị bài : Nhà Trần và việc .

Thứ hai ngày 30 tháng 11 năm 2009
Lịch sử
Nhà Trần và việc đắp đê
I . Mục tiêu : Sau bài HS có thể :
- Nhà Trần rất coi trọng việc đắp đê , phòng lụt .
- Do có hệ thống đê điều tốt , nền kinh tế nông nghiệp dới thời Trần phát triển , nhân dân no
ấm .
- Bảo vệ đê điều và phòng chống bão lụt ngày nay là truyền thống của nhân dân ta .
II . Đồ dùng dạy học .
- Tranh minh hoạ SGK .
- Bản đồ tự nhiên Việt Nam .
III Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A . Kiểm tra bài cũ : (3)
- HS trả lời câu hỏi .
- Gọi HS trả lời câu hỏi :
- HS nhận xét bổ xung .
+ Những việc làm của nhà Trần để củng
cố và xây dựng đất nớc ?
- GV nhận xét cho điểm .
B .Bài mới : (30)

1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .
*HĐ 1 :Điều kiện và truyền thống chống
lụt của nhân dân ta .
- HS đọc SGK trả lời .
- GV yêu cầu HS đọc SGK trả lời :
+ Chủ yếu là nghề nông .
+ Nghề chính của dân ta dới thời Trần là
nghề gì ?
+ Hệ thống sông ngòi chằng chịt...
+ Sông ngòi ở nớc ta nh thế nào ?
+ Sông ngòi tạo ra những thuận lợi và khó + Là nguồn cung cấp nớc cho SX nhng cũng


Năm học : 2009 - 2010
khăn gì cho sản xuất và đời sống của nhân
dân ?
- GV KL:Từ thuở ban đầu dựng nớc ông
cha ta đã phải hợp ... ngời Việt.
*HĐ 2 :Nhà Trần tổ chức đắp đê chống lụt
.
- GV yêu cầu HS đọc SGK thảo luận
+ Nhà Trần đã tổ chức đắp đê chống lụt
nh thế nào ?
- Yêu cầu 2 nhóm trình bày.
- GV cho HS nhận xét .
GV KL

*HĐ 3 :Kêt quả việc đắp đê...
- GV cho HS đọc sách trả lời :
+ Nhà Trần thu đợc kết quả nh thế nào

trong công cuộc đắp đê ?
+ Hệ thống đê điều đó đã giúp gì cho sản
xuất và đời sống của nhân dân ta ?
GV KL
*HĐ 4 :Liên hệ thực tế .
+ Địa phơng em , nhân dân đã làm gì để
chống lũ lụt ?
+ Muốn hạn chế lũ lụt xảy ra chúng ta
phải làm gì ?
C . Củng cố Dặn dò : (2)
- GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ SGK .
- Dặn dò HS học ở nhà và chuẩn bị bài sau
.

thờng xuyên tạo ra lũ lụt làm ảnh hởng đến
sản xuất và đời sống của nhân dân .
- HS nghe .
- HS đọc SGK thảo luận và trả lời
- HS trình bày .
+ Nhà Trần rất quan tâm đến việc đắp đê
phòng chống bão lụt :
- Đặt chức quan Hà đê sứ để trông coi việc
đắp đê .
- Đặt ra lệ mọi ngời phải tham gia đắp đê .
- Hằng năm con trai từ 18 tuổi trở lên dành
một số ngày tham gia đắp đê .
- Các vua Trần trông coi việc đắp đê.
- HS đọc sách trả lời:
+ Hệ thống đê điều đã đợc hình thành dọc
theo sông Hồng và các con sông lớn khác ở

đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ .
+ Hệ thống đê điều này đã góp phần làm
cho nông nghiệp phát triển, đời sống nhân
dân thêm no ấm , thiên tai lụt lội giảm nhẹ .
- Đắp đê chống lụt , bảo vệ đê điều xây
dựng trạm bơm nớc ...
- Muốn hạn chế lũ lụt cần cùng nhau bảo vệ
môi trờng tự nhiên
không phá hoại đê điều , không phá hoại
rừng đầu nguồn...
- HS đọc SGK 40
- HS học ở nhà và chuẩn bị bài sau .


Năm học : 2009 - 2010

lịch sử
Cuộc kháng chiến chống quân xâm lợc Mông Nguyên
I . Mục tiêu : Sau bài HS có thể :
- Dới thời nhà Trần , quân Mông Nguyên đã ba lần sang xâm lợc nớc ta và cả ba lần chúng
đều bị đánh bại .
- Quân và dân nhà Trần ba lần chiến thắng vẻ vang trớc giặc Mông- Nguyên
là do có lòng đoàn kết , quyết tâm đánh giặc , lại có kế sách đánh hay .
- Kể về tấm gơng yêu nớc của Trần Quốc toản .
- Tự hào về truyền thống giặc ngoại xâm vẻ vang của dân tộc .
II - Đồ dùng dạy học .
- GV: Tranh minh hoạ SGK , Phiếu học tập .
- HS: SGK, ..., Su tầm những mẩu chuyện về Trần Quốc Toản .
III Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy

Hoạt động học
1. Kiểm tra bài cũ : (3)
- Học sinh trả lời
- Gọi sinh học lên bảng trả lời:
+ Nhà Trần đã tổ chức đắp đê chống lụt - Học sinh nhận xét bổ xung .
nh thế nào ?
- Giáo viên nhận xét và cho điểm .
2 . Bài mới : (30)
+ Giới thiệu bài : Ghi bảng .
+ Phát triển bài :
*HĐ 1: ýchí quyết tâm đánh giặc của
vua tôi nhà Trần .
- Gọi 1 sinh học đọc SGK Từ : Lúc đó ... - Học sinh đọc SGK trả lời :
Sát Thát . Trả lời :
+ Tìm những sự việc cho thấy vua tôi
+ Trần Thủ Độ khảng khái trả lời :
nhà Trần rất quyết tâm chống giặc ?
Đầu thần cha rơi xuống đất , xin bệ hạ đừng
lo .
- Điện Diên Hồng vang lên :Đánh.
- Giáo viên KL : Cả 3 lần xâm lợc nớc ta - Hng Đạo viết Hịch tớng sĩ ...
quân Mông Nguyên đều phải đối đầu - Các chiến sĩ thích vào cách tay 2 chữ Sát
với ý chí đoàn kết , quyết tâm đánh giặc Thát ...
của vua tôi nhà Trần .


Năm học : 2009 - 2010
*HĐ 2 : Kế sách đánh giặc và kết quả
của cuộc kháng chiến .
- Giáo viên cho sinh học thảo luận nhóm

, TL:
+ Nhà Trần đã đối phó với giặc nh thế
nào khi chúng mạnh và khi chúng yếu ?
+ Việc cả ba lần vua tôi nhà Trần đều rút
khỏi Thăng Long có tác dụng nh thế nào
?
GVKL.
+ Kháng chiến chống quân XL
Mông Nguyên kết thúc thắng lợi có ý
nghĩa nh thế nào đối với lịch sử dân tộc
ta ?
+ Theo em vì sao nhân dân ta đạt đợc
thắng lợi này ?
*HĐ 3 :Tấm gơng yêu nớc của Trần
Quốc Toản .
- Giáo viên tổ chức cho sinh học cả lớp
kể về tấm gơng yêu nớc Trần Quốc Toản
?
- Giáo viên giới thiệu về Trần Quốc
Toản.
3 . Củng cố Dặn dò : (2)
- Giáo viên yêu cầu sinh học đọc ghi
nhớ SGK
- Dặn dò học sinh học ở nhà và chuẩn bị
bài sau .

- Học sinh thảo luận trả lời :
+ Khi giặc mạnh : rút lui để bảo toàn lực lợng .Khi giặc yếu : Tấn công quyết liệt , buộc
chúng phải rút lui khỏi bờ cõi nớc ta
+ 3 lần rút khỏi Thăng Long làm cho địch vào

không thấy một bóng ngời không có lơng ăn ,
quân địch hao tổn , còn ta bảo toàn đợc lực lợng .
+ Sau ba lần thất bại quân Mông Nguyên
không dám sang nớc ta xâm lợc nữa , đất nớc
ta sạch bóng quân thù , độc lập đợc giữ vững .
+ Vì nhân dân ta đoàn kết , quyết tâm cầm vũ
khí và mu trí đánh giặc .

- 1 số HS kể .
- Học sinh bổ xung .
- Học sinh đọc SGK 42 .
- Học sinh học ở nhà và chuẩn bị bài sau .


Năm học : 2009 - 2010

lịch sử
Nớc ta cuối thời Trần

I . Mục tiêu : Sau bài HS biết :
- Các biểu hiện suy yếu của nhà Trần vào giữa thế kỷ XIV
- Hiểu đợc sự thay thế nhà Trần bằng nhà Hồ .
- Hiểu đợc vì sao nhà Hồ không thắng đợc quân Minh xâm lợc .
II . Đồ dùng dạy học : - GV: Tranh minh hoạ SGK + Phiếu học tập của HS .
- HS: SGK, ...
III . Hoạt động dạy học .
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A . Kiểm tra bài cũ : (3)
- HS trả lời .

- Gọi HS trả lời câu hỏi :
HS nhận xét bổ xung .
+Khi giặc vào Thăng Long , vua tôi nhà
Trần đã dùng kế gì để đánh giặc ?
- GV nhận xét cho điểm .
B . Bài mới : (29)
1 . Giới thiệu bài : Ghi bảng .
2 . Phát triển bài :
*HĐ 1 :Tình hình nớc ta cuối thời Trần .
- GVcho HS làm phiếu học tập .
Yêu cầu HS thảo luận nhóm TL:
- HS đọc SGK thảo luận và trả lời :
+ Vua quan nhà Trần sống thế nào
+ Những kẻ có quyền đối với dân ra sao ? + Vua quan nhà Trần ăn chơi xa đoạ
+ Kẻ có quyền ngang nhiên vơ vét của nhân
+Cuộc sống của dân nh thế nào?
dân để làm giàu .
+ Đời sống của dân vô cùng cực khổ
+Thái độ của dân với triều đình?
+ Bất bình phẫn nộ , nông dân đã nổi dậy đấu
+Nguy cơ ngoại xâm nh thế nào
tranh .
GV :Nhà Trần suy tàn không còn gánh
+ Quân Chăm pa , quân nhà Minh luôn quấy
vác công việc trị vì đất nớc cần có triều
nhiễu hạch sách .
đại khác thay thế .
*HĐ 2 :Nhà Hồ thay thế nhà Trần
- GV yêu cầu HS đoc SGK trả lời .
- HS trao đổi, thảo luận cả lớp và trả lời :

+ Em biết gì về Hồ Quí Ly ?
+ Ông là quan đại thần có tàicủa nhà Trần .
+Triều Trần chấm dứt năm nào ?
+ Năm 1400 , nhà Hồ do Hồ Quí Ly đứng đầu
Nối tiếp là triều đại nào ?
+Hồ Quí Ly đã làm gì để đa đất nớc thoát lên thay nhà Trần , xây thành Tây Đô (Thanh
Hoá ), đổi tên nớc là Đại Ngu .
khỏi tình hình khó khăn ?
+ Thay quan lại bằng ngời thực sự có tài , quan
phải thăm dân . Qui định lại số ruộng đất của
+Hành động truất quyền vua của Hồ Quí quan lại, nô tì ... chữa bệnh cho dân.
+ Hành động đó là hợp lòng dân vì các vua
Ly có hợp lòng dân không?
cuối thời Trần chỉ lo ăn chơi xa đoạ làm cho
tình hình đất nớc ngày càng xấu đi và Hồ Quí
Ly đã có nhiều cải cách tiến bộ .
+Theo em , vì sao nhà Hồ lại không
+ Vì nhà Hồ chỉ dựa vào quân đội , cha đủ thời
chống l quân xâm lợc nhà Minh ?


Năm học : 2009 - 2010
GV KL: Hồ Quí Ly lập lên nhà Hồ Có
nhiều cải cách tiến bộ đa đất nớc thoát
khỏi khó khăn. Tuy nhiên do cha đủ thời
gian đoàn kết đợc nhân dân nên nhà Hồ
đã thất bại , sụp đổ nớc ta rơi vào ách đô
hộ của nhà Minh .
C . Củng cố Dặn dò : (3)
- Theo em nguyên nhân nào dẫn đến sự

sụp đổ của một triều đại phong kiến ?
- GV cho HS đọc ghi nhớ SGK .
- Dặn dò HS học ở nhà và chuẩn bị bài
sau .

gian thu phục lòng dân, dựa vào sức mạnh
đoàn kết của các tầng lớp xã hội .
- HS nghe .

- HS trả lời ...
+ Do vua quan lao vào ăn chơi xa đoạ , không
quan tâm đến đời sống nhân dân , phát triển
đất nớc nên các triều đại sụp đổ
- HS đọc ghi nhớ SGK44.
- HS học ở nhà và chuẩn bị bài sau .

Thứ hai ngày 21 tháng 12 năm 2009
Lịch sử
Kiểm tra định kỳ Lịch sử ( Cuối học kỳ I )


N¨m häc : 2009 - 2010
§Ò cña Së

LÞch sö
KiÓm tra ®Þnh kú LÞch sö ( Cuèi häc kú I )
§Ò cña Së


N¨m häc : 2009 - 2010