Hoàn thiện công tác thanh quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản của dự án bằng nguồn ngân sách nhà nước tại ban quản lý dự án hàng hải II

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung
thực và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ một học hàm học vị nào. Tôi xin cam đoan
mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin
trích trong luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Hải Phòng, ngày

tháng 9 năm 2015

TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Minh Phƣơng

i


LỜI CẢM ƠN
Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Tổ chức Quản lý vận tải với đề tài: “Hoàn
thiện công tác thanh quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản của dự án bằng nguồn
ngân sách Nhà nước tại Ban Quản lý dự án Hàng hải II” đƣợc hoàn thành với sự
giúp đỡ của các thầy cô giáo của Viện đào tạo sau Đại học Trƣờng Đại học Hàng
hải Việt Nam, cùng các bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Học viên xin cám ơn chân thành đến Lãnh đạo Ban Quản lý dự án Hàng hải
II, thầy cô giáo và cán bộ ở các cơ quan khác đã hết lòng giúp đỡ cho học viên
hoàn thành Luận văn.
Đặc biệt, học viên xin cám ơn sâu sắc đến thầy PGS.TS.Nguyễn Văn Sơn đã
trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ tận tình cho học viên trong quá trình thực hiện Luận
văn này.
Với thời gian và trình độ còn hạn chế, tác giả không thể tránh khỏi những
thiếu sót và rất mong nhận đƣợc hƣớng dẫn và đóng góp ý kiến của các thầy cô
giáo, của đồng nghiệp.

Hải Phòng, ngày tháng 9 năm 2015
TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Minh Phƣơng

ii


MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii
MỤC LỤC........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU..........................................iv
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG ...............................................................................vi
MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN TRONG THANH QUYẾT TOÁN
VỐN ĐẦU TƢ XDCB CỦA DỰ ÁN SỬ DỤNG NGUỒN NSNN ...................... 4
1.1. Tổng quan về dự án và dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản.......................... 4
1.1.1. Yêu cầu đối với dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản.................................... 4
1.1.2. Nội dung dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản ............................................. 4
1.2. Tổng quan một số vấn đề cơ bản về thanh quyết toán vốn đầu tƣ XDCB
...................................................................................................................... 4
1.2.1. Khái niệm ......................................................................................... 4
1.2.2. Vai trò quản lý vốn đầu tƣ XDCB ...................................................... 5
1.2.3. Nguyên tắc cơ bản về quản lý vốn đầu tƣ XDCB ................................ 5
1.2.4. Các quy định hiện hành ..................................................................... 6
1.3. Quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu thanh toán ................................ 7
1.3.1. Yêu cầu cơ bản quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu thanh toán ........ 7

1.3.2. Nội dung quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu thanh toán ................. 7
1.4. Quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu quyết toán ................................ 8
1.4.1. Khái niệm và phân loại quyết toán vốn đầu tƣ..................................... 8
1.4.2. Yêu cầu cơ bản quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu quyết toán ...... 10
iii


1.4.3. Nội dung quản lý vốn đầu tƣ XDCB trong khâu quyết toán ............... 11
1.5. Nội dung và quy trình thanh quyết toán.............................................. 16
1.5.1. Đối với quy trình thanh toán ............................................................ 16
1.5.2. Đối với quy trình quyết toán ............................................................ 17
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ
XDCB CỦA DỰ ÁN BẰNG NGUỒN NSNN TẠI BAN QLDA HÀNG HẢI II ..... 19
2.1. Giới thiệu chung về Ban QLDA Hàng hải II........................................ 19
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................... 19
2.1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ của Ban QLDA Hàng hải II ............................ 19
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Ban QLDA Hàng hải II ...................................... 20
2.1.4. Tình hình quản lý các dự án sử dụng vốn đầu tƣ XDCB giai đoạn từ
năm 2008 đến nay ..................................................................................... 24
2.1.4.1. Dự án Nâng cấp luồng tàu trọng tải 30.000 DWT – 50.000 DWT
vào Cảng tổng hợp Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi. .................................. 24
2.1.4.2. Dự án Cải tạo, nâng cấp luồng tàu vào Cảng Cửa Việt, tỉnh
Quảng Trị............................................................................................. 26
2.1.4.3. Dự án Cải tạo, nâng cấp luồng tàu vào Cảng Quy Nhơn, tỉnh Bình
Định ..................................................................................................... 27
2.2. Thực trạng công tác thanh quyết toán vốn đầu tƣ XDCB của dự án
bằng nguồn NSNNtại Ban QLDA Hàng hải II ........................................... 28
2.2.1. Văn bản quy phạm pháp luật về việc thanh quyết toán vốn đầu tƣ
XDCB ...................................................................................................... 28
2.2.2. Quản lý và điều hành kế hoạch vốn đầu tƣ hàng năm ........................ 32

2.2.3. Thực trạng công tác thanh toán vốn đầu tƣ XDCB của dự án............. 34
2.2.3.1. Công tác tạm ứng vốn đầu tư..................................................... 34
2.2.3.2. Công tác thanh toán và thu hồi tạm ứng vốn đầu tư.................... 36
iii


2.2.4. Thực trạng công tác quyết toán vốn đầu tƣ XDCB của dự án............. 46
2.2.4.1. Công tác nghiệm thu và hoàn công công trình xây dựng............. 47
2.2.4.2. Lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành ................. 49
2.2.4.3. Kiểm toán quyết toán dự án hoàn thành ..................................... 52
2.2.4.4. Thẩm tra, phê duyệt báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn
thành.................................................................................................... 54
2.2.5. Kết quả đạt đƣợc và những hạn chế .................................................. 57
2.2.5.1. Kết quả đạt được ...................................................................... 57
2.2.5.2. Những hạn chế ......................................................................... 57
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THANH QUYẾT
TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XDCB CỦA DỰ ÁN BẰNG NGUỒN NSNN TẠI BAN
QUẢN LÝ DỰ ÁN HÀNG HẢI II ................................................................... 60
3.1. Phƣớng hƣớng hoàn thiện công tác thanh quyết toán vốn đầu tƣ XDCB
của Ban QLDA hàng hải II......................................................................... 60
3.2. Biện pháp nhằm hoàn thiện công tác thanh quyết toán vốn đầu tƣ
XDCB của dự án bằng nguồn NSNN tại Ban QLDA Hàng hải II .............. 61
3.2.1. Biện pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động đơn vị .............................. 61
3.2.2. Biện pháp về quản lý vốn đầu tƣ XDCB ........................................... 63
3.2.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý và sử dụng vốn đầu tư XDCB........... 63
3.2.2.2. Hoàn thiện thể chế, chính sách quản lý vốn đầu tư XDCB .......... 65
3.2.3. Biện pháp hoàn thiện công tác thanh toán vốn đầu tƣ ........................ 66
3.2.3.1. Quản lý, điều hành kế hoạch nguồn vốn đầu tư .......................... 66
3.2.3.2. Kiểm soát chi phí giai đoạn thực hiện đầu tư ............................. 67
3.2.3.3. Kiểm soát chi phí khâu thanh toán vốn đầu tư ............................ 67

3.2.4. Biện pháp hoàn thiện công tác quyết toán vốn đầu tƣ ........................ 70
iii


3.2.4.1. Xác định rõ nội dung của Báo cáo quyết toán dự án hoàn thành . 71
3.2.4.2. Trách nhiệm của các chủ thể trong quyết toán dự án hoàn thành 72
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................................... 75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 78

iii


DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
Chữ viết tắt
XDCB
NSNN
ĐTXD
KBNN
QLDA
TMĐT
HSMT
HSDT
TKKT
TVGS
TSCĐ
TSLĐ
GSTC
ĐTM
TNHH
BCQT

HHVN
GTVT
VĐT
CBCNV
TVTK
GDP – Gross Domestic Product
ODA– Official Development Assistance
HĐXD
RPBM
TCT XD
CTTC

iv

Giải thích
Xây dựng cơ bản
Ngân sách nhà nƣớc
Đầu tƣ xây dựng
Kho bạc nhà nƣớc
Quản lý dự án
Tổng mức đầu tƣ
Hồ sơ mời thầu
Hồ sơ dự thầu
Thiết kế kỹ thuật
Tƣ vấn giám sát
Tài sản cố định
Tài sản lƣu động
Giám sát thi công
Đánh giá tác động môi trƣờng
Trách nhiệm hữu hạn

Báo cáo quyết toán
Hàng hải Việt Nam
Giao thông vận tải
Vốn đầu tƣ
Cán bộ công nhân viên
Tƣ vấn thiết kế
Tổng sản phẩm quốc nội
Viện trợ phát triển chính thức
Hợp đồng xây dựng
Rà phá bom mìn
Tổng công ty xây dựng
Công ty thi công


DANH MỤC CÁC BẢNG

Số bảng

Tên bảng

Trang

2.1

Bảng tổng hợp so sánh kế hoạch vốn và giá trị
giải ngân

33

2.2

Bảng giá trị thanh toán các gói thầu thuộc dự
án Dung Quất

41

2.3

Bảng tổng hợp thanh toán gói số 3 “Thi công
nạo vét” – Dự án Dung Quất

45

2.4

Bảng so sánh thời gian thực hiện công tác lập
báo cáo quyết toán

49

2.5

Bảng so sánh thời gian thực hiện công tác phê
duyệt quyết toán

55

2.6

Bảng tổng hợp giá trị quyết toán Dự án Nâng

cấp luồng tàu trọng tải 30.000DWT 50.000DWT vào cảng Tổng hợp Dung Quất

56

v


DANH MỤC CÁC HÌNH

Số hình

Tên hình

Trang

2.1

Sơ đồ tổ chức Ban QLDA Hàng hải II

20

3.1

Sơ đồ định hƣớng xây dựng các biện pháp nâng
cao quản lý chi phí trong thanh quyết toán dự án
đầu tƣ XDCB

61

3.2

Sơ đồ kiểm soát hồ sơ thanh toán tại Ban QLDA

68

3.3

Quy trình kiểm tra nội dung hồ sơ thanh toán

69

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nƣớc (NSNN) là một
nguồn lực tài chính hết sức quan trọng của quốc gia đối với phát triển kinh tế - xã
hội của cả nƣớc cũng nhƣ từng địa phƣơng. Nguồn vốn này không những góp phần
quan trọng tạo lập cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế, mà còn có tính định
hƣớng đầu tƣ, góp phần quan trọng vào việc thực hiện những vấn đề xã hội, bảo vệ
môi truờng. Do có vai trò quan trọng nhƣ vậy nên từ lâu, quản lý vốn đầu tƣ
XDCB từ NSNN đã đƣợc chú trọng đặc biệt.
Hàng năm, nhà nƣớc dành vốn ngân sách lớn cho đầu tƣ xây dựng để phát
triển kinh tế xã hội, chiếm khoảng 30-35% GDP. Việc cân đối, phân bổ và điều
hành vốn đối với các Bộ, ngành, địa phƣơng và thành phố trực thuộc trung ƣơng để
triển khai các dự án đầu tƣ xây dựng thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội
bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm và chống lãng phí đang là vấn đề lớn đƣợc dƣ luận xã
hội quan tâm.
Tuy nhiên, thực trạng đã và đang xảy ra những lãng phí, thất thoát vốn

NSNN cho đầu tƣ xây dựng đã đặt ra cho các cấp quản lý từ Trung ƣơng đến địa
phƣơng phải tìm ra giải pháp ngăn ngừa lãng phí vốn.
Việc giảm thất thoát, lãng phí vốn đầu tƣ đồng nghĩa với việc tăng nguồn
vốn phát triển kinh tế xã hội. Để giảm thất thoát, lãng phí cần thực hiện từ khâu
chuẩn bị đầu tƣ, thực hiện đầu tƣ và khâu kết thúc đầu tƣ đƣa vào sử dụng.
Trong đó khâu thanh quyết toán vốn đầu tƣ (VĐT) có vị trí rất quan trọng về
mặt nhận thức, về lý luận cũng nhƣ quá trình điều hành thực tiễn.
Để nâng cao chất lƣợng khâu thanh quyết toán vốn đầu tƣ dự án hoàn thành
cần đẩy mạnh việc phân cấp cho chủ đầu tƣ trong hoạt động đầu tƣ xây dựng, quy
định rõ Chủ đầu tƣ là ngƣời chịu trách nhiệm chính trong thanh toán, quyết toán dự
án hoàn thành, giảm bớt hồ sơ thanh quyết toán làm rõ căn cứ và quy trình thanh
toán, quyết toán dự án hoàn thành. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài“Hoàn thiện công
tác thanh quyết toán vốn đầu tư XDCB của dự án bằng nguồn ngân sách Nhà nước
1