ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ ĐƢƠNG ĐẠI

Đại học Quốc gia Hà Nội
Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Bộ môn Khoa học Chính trị
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC
CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ ĐƢƠNG ĐẠI
CONTEMPORARY ORGANIZATIONS OF INTERNATIONAL POLITICS

1. Thông tin về giảng viên
1.1. Họ và tên: Vũ Dƣơng Ninh
Chức danh, học hàm, học vị: Giáo sƣ
Thời gian, địa điểm làm việc: 14h - 17h hàng ngày tại nhà riêng
Địa chỉ liên hệ: nhà số 7, ngách 31, ngõ 342 đƣờng Khƣơng Đình, quận Thanh Xuân, Hà
Nội
Điện thoại: NR: 04-5583151; DĐ: 0945 652 619
E-mail:
Các hƣớng nghiên cứu chính:
- Lịch sử thế giới cận hiện đại
- Lịch sử phong trào giải phóng dân tộc
- Lịch sử quan hệ đối ngoại Việt Nam
- ASEAN và quan hệ Việt Nam - ASEAN
1.2. Trợ giảng: Hoàng Khắc Nam
Chức danh, học hàm, học vị: Tiến sĩ
Thời gian, địa điểm làm việc: Thứ Hai hàng tuần, Khoa Quốc tế học, Trƣờng Đại học
Khoa học Xã hội và Nhân văn. Tầng 2, nhà B, 336 Nguyễn Trãi, Hà Nội.
Địa chỉ liên hệ: Khoa Quốc tế học, Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Tầng 2, nhà B, 336 Nguyễn Trãi, Hà Nội
Điện thoại:

04-8584599

E-mail:

1


Các hƣớng nghiên cứu chính:
- Lịch sử Quan hệ quốc tế hiện đại
- Lý luận Quan hệ quốc tế
- Các vấn đề toàn cầu
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Các tổ chức chính trị quốc tế đƣơng đại
- Mã môn học: POL 6008
- Số tín chỉ: 02
- Môn học: Bắt buộc
- Yêu cầu đối với môn học: Môn học tiên quyết: POL 6004
- Địa chỉ bộ môn phụ trách môn học: Bộ môn Khoa học Chính trị, Trƣờng Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn.
3. Mục tiêu của môn học
- Mục tiêu kiến thức:
+ Cung cấp kiến thức cơ bản và hệ thống về một số tổ chức quốc tế và vai trò của nó
trong thế giới hiện đại: hoàn cảnh ra đời, mục tiêu, cơ cấu tổ chức, nguyên tắc hoạt động,
những diễn biến chính.
+ Hiểu biết về quan hệ giữa Việt Nam với một số tổ chức quốc tế.
- Mục tiêu kỹ năng:
+ Vận dụng những kiến thức cơ bản để nghiên cứu về bản chất, hoạt động, những vấn đề
của các tổ chức quốc tế, về quan hệ giữa Việt Nam với các tổ chức quốc tế.
+ Vận dụng kiến thức và kinh nghiệm giao tiếp quốc tế khi làm việc với một đối tác nƣớc
ngoài, với một tổ chức quốc tế.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Cung cấp cho ngƣời học những hiểu biết về các tổ chức chính trị quốc tế đƣơng đại: lý do
ra đời, cơ cấu tổ chức, nguyên tắc hoạt động và vai trò trong đời sống chính trị quốc tế

đƣơng đại. Đồng thời nêu những nét chính về quan hệ giữa Việt Nam với các tổ chức
quốc tế, qua đó tìm ra những giải pháp để tiếp tục phát triển mối quan hệ này trên tiến
trình hội nhập khu vực và hợp tác quốc tế.
5. Nội dung môn học, hình thức tổ chức dạy và học
2


Nội dung

Hình thức tổ chức dạy học
Lên lớp: 20

Bài mở đầu

Tự học, tự
nghiên
cứu

Tổng
30

Lý
thuyết

Bài
tập

Thảo
luận

Thực
hành,
điền
dã

15

0

5

0

2

0

0

0

0

2

2

0

1

0

2

5

4

0

2

0

4

10

10

- Xu hƣớng toàn cầu hóa, khu
vực hóa sau Thế chiến 2 và sự ra
đời các tổ chức quốc tế
- Vai trò của các tổ chức quốc tế
trong đời sống chính trị hiện đại
Chƣơng 1. Liên Hợp Quốc
1.1. Sự thành lập LHQ
1.1.1. Bối cảnh ra đời LHQ
1.1.2. Mục tiêu và nguyên tắc

hoạt động của LHQ
1.1.3. Hiến chƣơng LHQ
1.1.4. Cơ cấu tổ chức của LHQ
1.2. Vai trò của LHQ
1.2.1. Diễn đàn lớn nhất phản
ánh nguyện vọng và thông qua
chƣơng trình hoạt động của LHQ
1.2.2. Gìn giữ hòa bình, an ninh
thế giới, ngăn ngừa nguy cơ
chiến tranh
1.2.3. Thực hiện nhiệm vụ kinh
tế, xã hội, văn hóa, giáo dục…
1.3. Quan hệ Việt Nam – LHQ
1.3.1. Việt Nam gia nhập LHQ
1.3.2. LHQ với công cuộc xây
dựng đất nƣớc Việt Nam
1.3.3. Đóng góp của Việt Nam
vào hoạt động của LHQ
Chƣơng 2. Một số tổ chức khu
vực: EU, ASEAN, AU
2.1. Liên minh châu Âu ( EU)
2.1.1. Sự ra đời và phát triển từ

3


EC đến EU
2.1.2. Vai trò của EU đối với hòa
bình, an ninh thế giới
2.1.3. EU - một trong ba trung

tâm kinh tế thế giới
2.1.4. Quan hệ Việt Nam – EU
2.2. Hiệp hội các nước ĐNA
(ASEAN)
2.2.1. ASEAN: sự thành lập, mục
tiêu và nguyên tắc hoạt động
2.2.2. Vai trò của ASEAN trong
việc gìn giữ hòa bình, an ninh
khu vực
2.2.3.ASEAN trong sự hợp tác
phát triển kinh tế - xã hội ĐNA
2.2.4. Quan hệ Việt Nam –
ASEAN
2.3. Liên minh châu Phi (AU)
2.3.1. Sự thành lập Tổ chức
thống nhất châu Phi OAU
2.3.2. Hoạt động của OAU vì hòa
bình và an ninh, chống đói
nghèo.
2.3.3. Bƣớc chuyển sang AU:
những vấn đề đăng đặt ra
2.3.4. Quan hệ Việt Nam - AU
Chƣơng 3. Các tổ chức liên
châu lục : APEC, ASEM

4

0

2

0

2

8

3.1. Diến đàn hợp tác kinh tế
CA- TBD (APEC)
3.1.1 Sự ra đời, mục tiêu, nguyên
tắc của APEC
3.1.2. Vai trò của APEC trong sự
phát triển kinh tế xã hôi CATBD
3.1.3 Quan hệ Việt Nam-APEC
3.2 Diễn đàn hợp tác Á – Âu
(ASEM)
3.2.1 Sự ra đời, mục tiêu, nguyên
tắc hoạt động

4


3.2.2 Vai trò ASEM trong sự liên
kết châu lục Á - Âu
3.2.3 Quan hệ Việt Nam - ASEM
Chƣơng 4. Một số tổ chức khác

3

0

0

0

2

5

4.1. Phong trào không liên kết
(NAM)
4.1.1. Sự thành lập NAM, mục
đích, nguyên tắc hoạt động
4.1.2. Vai trò của NAM trong và
sau chiến tranh lạnh
4.1.3. Quan hệ Việt Nam – NAM
4.2. Tổ chức các nước sử dụng
tiếng Pháp (Francophonie)
4.2.1. Sự thành lập
4.2.2. Mục tiêu và nguyên tắc
hoạt động
4.2.3. Quan hệ giữa Việt Nam
với Tổ chức các nƣớc sử dụng
tiếng Pháp
4.3. Khối Thịnh vượng chung của
Anh (Commonwealth)
4.3.1. Sự thành lập
4.3.2. Mục tiêu và nguyên tắc
hoạt động
4.3.3. Quan hệ giữa Việt Nam

với Commonwealth
4.4.Các tổ chức phi chính phủ
(NGO)
4.3.1. Hình thức và chức năng
của NGO
4.3.2. Vai trò của NGO trong đời
sống quốc tế
4.3.3. Vai trò của NGO ở Việt
Nam
6. Học liệu
6.1. Giáo trình môn học:
1/ Bộ Ngoại giao, Các tổ chức quốc tế và Việt Nam, Nxb CTQG, H., 1999
2/ Bộ Ngoại giao, Hiệp hội các nước ASEAN, Nxb CTQG, H., 1995

5


3/ B Ngoi giao, Liờn minh chõu u, Nxb CTQG, H., 1995
4/ B Ngoi giao, Din n hp tỏc kinh t CA-TBD, Nxb CTQG, H., 1998
5/ U ban Quc gia v Hp tỏc kinh t quc t, Tỡm hiu T chc Thng mi th gii
(WTO), Nxb Lao ng- Xó hi, H., 2005
6.2. Danh mc ti liu tham kho:
6.2.1.Danh mc ti liu tham kho bt buc:
6/ Nguyn ỡnh Bin (CB), Ngoi giao Vit Nam 1945-2000, Nxb CTQG, H., 2001
7/ o Huy Ngc (CB), ASEAN v s hi nhp ca Vit Nam, Nxb CTQG, H., 1997
8/ V Dng Ninh (CB), Vit Nam ASEAN: quan h a phng v song phng, Nxb
CTQG, H., 2004
9/ Nguyn Vn Thanh (CB): T chc v hot ng phi chớnh ph nc ngoi Vit Nam,
Nxb CTQG, H., 1995
10/ Phm c Thnh V Tuyt Loan, APEC v s tham gia ca Vit Nam, Nxb T in

Bỏch khoa, H., 2006
11/ Vừ Anh Tun, H thng Liờn Hp Quc, Nxb CTQG, H., 2004
12/ Vừ Anh Tun, Phong tro khụng liờn kt, Nxb CTQG, H., 1999
6.2.2. Danh mc ti liu tham kho thờm:
13/ Carlo Filippini Bùi Huy Khoát, Mở rộng EU và các tác động đối với Việt Nam,
Nxb CTQG, H., 2004
14/ Trn Kim Dung, Quan h Vit Nam - Liờn minh chõu u, Nxb KHXH, H., 2001
15/ Hong Hoa Lan, ASEM 5 C hi v thỏch thc trong tin trỡnh hi nhp u,
Nxb Lý lun Chớnh tr, H., 2004
16/ Bựi Huy Khoỏt (CB), Thỳc y quan h thng mi u t gia Liờn hip Chõu u
v Vit Nam trong nhng nm u th k XXI, Nxb KHXH, H., 2001
17/ Nguyn Thu M (CB), ASEAN hụm nay v trin vng phỏt trin trong th k XXI,
Nxb CTQG, H., 1998
18/ Lng Ninh V Dng Ninh (ng CB), Tri thc ụng Nam , Nxb CTQG, H.,
2008

6


19/ NguyÔn Duy Quý, TiÕn tíi mét ASEAN hßa b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, Nxb
CTQG, H., 2001
20/ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore), APEC - Những thách thức và cơ hội,
Nxb CTQG, H., 1997
21/ Uỷ ban Quốc gia về Hợp tác kinh tế quốc tế, WTO – các văn kiện gia nhập WTO, Nxb
CTQG, H., 2006
* Các tài liệu nói trên có tại Thƣ viện Bộ môn Khoa học Chính trị và/hoặc trong các thƣ
viện lớn tại Hà Nội (Thƣ viện Quốc gia, Thƣ viện Đại học Quốc gia Hà Nội, Thƣ viện
Quân đội, Thƣ viện Khoa học Xã hội).
7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra-đánh giá kết quả học tập môn học
7.1. Kiểm tra - đánh giá thường xuyên

- Hình thức:
+ Có mặt 80% giờ lên lớp lý thuyết
+ Tham gia đầy đủ và có phát biểu trong các buổi xemina
- Thang điểm: 10
- Tỷ trọng: 10%
7.2. Kiểm tra – đánh giá định kì
- Kiểm tra giữa kì:
+ Hình thức: 01 bài viết
+ Điểm: 10
+ Tỷ trọng: 30%
- Thi hết môn học/chuyên đề:
+ Hình thức: tiểu luận
+ Điểm: 10
+ Tỷ trọng: 60%

7


Phê duyệt của Trƣờng

Chủ nhiệm khoa

Chủ nhiệm bộ môn

Ngƣời biên soạn

GS. Vũ Dƣơng Ninh

8