B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă
I H CăTH NGăLONG
---oOo---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
NÂNG CAO HI U QU QU N LÝ
V N T I CÔNG TY C PH N XÂY L P
VÀ TRANG TRÍ N I TH T VI T NAM
SINH VIÊN TH C HI N : LÊ TH THÚY AN
MÃ SINH VIÊN
: A22163
NGÀNH
: TÀI CHÍNH
HÀ N I - 2015
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă
I H CăTH NGăLONG
---oOo---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
NÂNG CAO HI U QU QU N LÝ
V N T I CÔNG TY C PH N XÂY L P
VÀ TRANG TRÍ N I TH T VI T NAM
Giáo viênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Ngành
: Ths.Chu Th Thu Th y
: Lê Th Thúy An
: A22163
: Tài chính
HÀ N I - 2015
Thang Long University Library
L IăCÁMă N
Trong quá trình th c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đư nh n đ
giúp đ c ng nh đ ng viên c a ratas nhi u ng i.
cs
Tr c h t, ng i em mu n cám n sâu s c nh t chính là giáo viên h ng d n c a
em, cô giáo Chu Th Thu Th y, ng i đư luôn t n tình giúp đ , b o ban và theo dõi sát
em trong su t quá trình th c hi n bài khóa lu n này. Em xin chân thành cám n cô, em
chúc cô luôn thành công trong cu c s ng c ng nh công vi c sau này.
Ngoài ra, em c ng mong mu n thông qua khóa lu n này, g i l i cám n sâu s c
đ n các th y giáo, cô giáo đang gi ng d y t i tr ng i H c Th ng Long, ng i đư
truy n đ t cho em nhi u ki n th c b ích đ em có th hoàn thành t t đ tài nghiên c u
này, giúp em có m t n n t ng v ng ch c cho công vi c trong t ng lai.
Em xin chân thành cám n các cô chú, anh ch t i Công ty C ph n Xây l p và
Trang trí n i th t Vi t Nam đư luôn giúp đ em trong quá trình th c t p t i công ty.
Cu i cùng, em xin c m n gia đình và b n bè c a em đư luôn bên c nh, đ ng
viên và khuy n khích em đ em hoàn thành t t đ tài nghiên c u này.
Sinh viên
Lê Th Thúy An
L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan khóa lu n này là do t b n thân th c hi n và không sao chép
các công trình nghiên c u c a ng i khác đ làm s n ph m c a riêng mình. Các thông
tin th c p s d ng trong khóa lu n là có ngu n g c và đ c trích d n rõ ràng. Em
hoàn toàn ch u trách nhi m v tính xác th c và nguyên b n c a khóa lu n.
Hà N i, ngày 29 tháng 10 n m 2015
Sinh viên
Lê Th Thúy An
Thang Long University Library
M CL C
Trang
L IM
U
CH
NGă1.ăC ăS LÝ LU N V HI U QU QU N LÝ V N TRONG
DOANH NGHI P ............................................................................................... 1
1.1. Nh ng v năđ chung v v n trong doanh nghi p ................................................1
1.1.1. Khái ni m, đ c đi m chung v v n trong doanh nghi p ...................................1
1.1.2. Phân lo i v n trong doanh nghi p .....................................................................2
1.1.2.1. C n c theo đ c đi m luân chuy n v n .............................................................. 2
1.1.2.2. C n c vào ngu n hình thành ............................................................................3
1.1.2.3. C n c vào ph m vi ho t đ ng ...........................................................................5
1.1.2.4. C n c theo m c đích s d ng ...........................................................................5
1.1.3. K t c u v n c a doanh nghi p ............................................................................6
1.1.4. Chi phí v n trong doanh nghi p .........................................................................6
1.1.4.1. Chi phí n ph i tr ............................................................................................. 7
1.1.4.2. Chi phí v n ch s h u ..................................................................................... 10
1.1.4.3. Chi phí v n bình quân ...................................................................................... 15
1.2. Qu n lý v n ............................................................................................................16
1.2.1. Khái ni m ...........................................................................................................16
1.2.2. N i dung qu n lý v n ........................................................................................ 16
1.2.2.1. Xác đ nh nhu c u v n ....................................................................................... 16
1.2.2.2. Qu n lý v n ch s h u .................................................................................... 17
1.2.2.3. Qu n lý n ph i tr .......................................................................................... 19
1.2.2.4. Chính sách qu n lý v n .................................................................................... 22
1.3. Hi u qu qu n lý v n ............................................................................................ 24
1.3.1. Khái ni m hi u qu qu n lý v n .......................................................................24
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý v n ..................................................... 25
1.3.2.1. Các ch tiêu chung ............................................................................................ 25
1.3.2.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý n ....................................................... 27
1.3.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý v n ch s h u ..................................30
1.4. Các nhân t
nhăh
ngăđ n hi u qu qu n lý v n trong công ty .................... 31
1.4.1. Nhân t khách quan .......................................................................................... 31
1.4.2. Nhân t ch quan .............................................................................................. 32
CH
NGă2.ăTH C TR NG HI U QU QU N LÝ V N TRONG CÔNG
TY C PH N XÂY L P VÀ TRANG TRÍ N I TH T VI T NAM ........ 35
2.1. T ng quan v công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam ........35
2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n công ty ......................................................... 35
2.1.2. L nh v c kinh doanh c a công ty .....................................................................35
2.1.3. C c u t ch c và ch c n ng c a công ty........................................................ 36
2.1.4. Khái quát tình hình kinh doanh c a công ty CP Xây l p và Trang trí n i th t
Vi t Nam giai đo n 2012-2014 ..................................................................................... 39
2.2. Th c tr ng qu n lý v n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t
Vi t Nam ....................................................................................................................... 40
2.2.1. Th c tr ng bi n đ ng và c c u v n trong công ty C ph n Xây l p và Trang
trí n i th t Vi t Nam .....................................................................................................40
2.2.1.1. Th c tr ng bi n đ ng v n trong công ty .......................................................... 40
2.2.1.2. C c u v n trong công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam ...46
2.2.2. Th c tr ng chi phí v n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t
Vi t Nam........................................................................................................................ 49
2.2.2.1. Chi phí n ph i tr ........................................................................................... 49
2.2.2.2. Chi phí v n ch s h u ..................................................................................... 54
2.2.2.3. Chi phí v n bình quân ...................................................................................... 57
2.2.3. Th c tr ng qu n lý v n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t
Vi t Nam........................................................................................................................ 58
2.2.3.1. Xác đ nh nhu c u v n c a công ty CP Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam .
.......................................................................................................................... 58
2.2.3.2. Qu n lý v n ch s h u .................................................................................... 58
2.2.3.3. Qu n lý n ph i tr . ......................................................................................... 59
2.2.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý v n c a công ty C ph n Xây l p và
trang trí n i th
2.2.4.1. Các ch
2.2.4.2. Các ch
2.2.4.3. Các ch
t Vi t Nam. .......................................................................................... 59
tiêu chung ............................................................................................ 59
tiêu đánh giá hi u qu qu n lý n ....................................................... 64
tiêu đánh giá hi u qu qu n lý v n ch s h u ..................................68
2.3. ánhăgiáăhi u qu qu n lý v n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i
th t Vi t Nam ...............................................................................................................71
CH
NGă3.ăGI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU QU N LÝ V N T I
CÔNG TY C PH N XÂY L P VÀ TRANG TRÍ N I TH T VI T NAM
............................................................................................................................. 73
3.1. nhăh ng phát tri n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t
Nam ............................................................................................................................... 73
Thang Long University Library
3.2. M t s gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý v n t i công ty C ph n Xây l p
và Trang trí n i th t Vi t Nam ................................................................................... 74
3.2.1. T ng ếoanh thu ti t ki m chi phí ......................................................................74
3.2.2. Xác đ nh nhu c u v n........................................................................................ 76
3.2.3. Gi i pháp hoàn thi n c c u v n ......................................................................76
K T LU N
TÀI LI U THAM KH O
DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t
VCSH
Tênăđ yăđ
V n ch s h u
TSNH
TSDH
TSC
Tài s n ng n h n
Tài s n dài h n
Tài s n c đ nh
EAT
EBIT
L i nhu n sau thu
L i nhu n tr c thu và lãi vay
ROA
ROE
ROS
T su t l i nhu n trên t ng tài s n
T su t l i nhu n trên v n ch s h u
T su t sinh l i trên doanh thu
Thang Long University Library
DANH M C B NG BI U, BI Uă
, HÌNH V
Trang
B ng 2.1. T ng doanh thu – Chi phí – L i nhu n n m 2012-2014 .................39
B ng 2.2. N ph i tr giai đo n 2012-2014 ..................................................... 41
B ng 2.3. Công n ph i thu, ph i tr c a công ty giai đo n 2012-2014 ..........42
B ng 2.4. V n ch s h u c a công ty giai đo n 2012-2014 .......................... 45
B ng 2.5. Chi phí n ng n h n giai đo n 2012-2014 c a công ty ................... 49
B ng 2.6. Ph i tr ng n h n nhà cung c p n m 2012-2014 c a công ty ..........51
B ng 2.7. N tích l y c a công ty giai đo n 2012-2014 ..................................52
B ng 2.8. Chi phí v n bình quân c a n ph i tr ng n h n ............................. 53
B ng 2.9: So sánh s t ng đ ng gi a công ty C ph n Sông à 12 và Công
ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam .........................................55
B ng 2.10. Chi phí v n c ph n th ng n m 2012-2014 ................................ 56
B ng 2.11. Chi phí v n bình quân c a công ty giai đo n 2012-2014 ..............57
B ng 2.12. Các ch tiêu chung đánh giá hi u qu qu n lý v n ........................ 60
B ng 2.13. So sánh l i nhu n qua h s đ m nhi m n m 2014 ....................... 60
B ng 2.14. M c ti t ki m (lãng phí) v n t i công ty .......................................61
B ng 2.15. Các y u t nh h ng đ n t su t sinh l i t ng v n ...................... 62
B ng 2.16. Ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý n ...........................................64
B ng 2.17. Ch tiêu đánh gi hi u qu qu n lý v n ch s h u ....................... 68
B ng 3.1. Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh gi đ nh n m 2015 .............77
Bi u đ 2.1. C c u v n ng n h n và dài h n ..................................................46
Bi u đ 2.2. C c u n ph i tr ........................................................................47
Bi u đ 2.3. C c u v n ch s h u ................................................................ 48
Hình 1.1. Mô hình chi n l
Hình 1.2. Mô hình chi n l
c qu n lý v n dung hòa .......................................23
c qu n lý v n th n tr ng .....................................24
Hình 1.3. Mô hình chi n l
c qu n lý v n m o hi m......................................24
L IM
U
I. Tính c p thi t c aăđ tài
ti n hàng m t chu k s n xu t, kinh doanh thì doanh nghi p nào c ng đ u c n
có v n. V n đóng m t vai trò r t quan tr ng đ i v i b t k các doanh nghi p hay t
ch c cá nhân nào trong n n kinh t . Nh ng v y, v n là y u t s m t c a m i ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, mua s m các trang thi t b hay tri n khai các k ho ch khác
trong t ng lai. V y yêu c u đ t ra đ i v i các doanh nghi p là h c n ph i có s qu n
lý và s d ng ngu n v n có hi u qu nh m b o toàn và phát tri n v n, đ m b o cho
các doanh nghi p ngày càng phát tri n và v ng m nh.
Trong tình hình n n kinh t hi n nay, khi Vi t Nam v a tr i qua th i k kh ng
ho ng n ng n và v n đang d n có nh ng b c ph c h i, thêm vào đó là xu h ng
qu c t hóa ngày m t cao d n đ n s c nh tranh trên th tr
ng đang ngày m t m nh
m , nhu c u v n c a các doanh nghi p cho ho t đ ng kinh doanh và đ u t phát tri n
ngày m t l n. Tuy nhiên, không ph i doanh nghi p nào c ng có th s d ng đ c hi u
qu ngu n v n. Trong n n kinh t hi n nay, có r t nhi u doanh nghi p s d ng t t
ngu n v n, hi u qu kinh doanh t ng cao rõ r t, tuy nhiên có r t nhi u doanh nghi p
v n đang lúng túng, làm n thua l kéo dài, doanh thu không bù đ p đ c chi phí b
ra, không b o toàn đ c ngu n v n d n t i phá s n.
M t v n đ luôn gây tranh cưi đ i v i các nhà qu n tr không ch
Vi t Nam mà
còn trên toàn th gi i đó là xây d ng c u trúc v n c a doanh nghi p nh th nào, chi
phí v n là bao nhiêu đ có th t i đa hóa giá tr tài s n c a ch s h u, t đó t i đa hóa
đ c giá tr c a doanh nghi p. Nh ng có m t c u trúc v n hoàn h o không đ , doanh
nghi p còn ph i chú tr ng t i qu n tr v n t t n u không doanh nghi p s g p khó
kh n trong vi c duy trì và m r ng SXKD. Nâng cao hi u qu qu n lý v n là m t v n
đ r t trong tr ng giúp doanh nghi p đ ng v ng và phát huy h n n a th m nh c a
mình. Chính vì v y bài toán đ t ra cho t t c các doanh nghi p hi n nay là ph i qu n lý
và s d ng v n nh th nào cho hi u qu .
N m b t đ c t m quan tr ng c a v n đ , d a trên nh ng ki n th c đ c gi ng
d y t i i h c Th ng Long, k t h p v i th c t sau khi th c t p t i Công ty C ph n
Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam, em đư đi sâu vào tìm hi u, nghiên c u đ tài:
ắNơngăcao hi u qu qu n lý v n t i công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t
Vi tăNam” làm khóa lu n t t nghi p c a mình.
II. M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u đ tài là tìm hi u nh ng u đi m và nh c đi m v c u trúc
v n c a công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam (VINADECOR), t
Thang Long University Library
đó đ a ra m t s gi i pháp c th nh m kh c ph c nh ng nh
c đi m còn t n t i trong
c u trúc v n c a công ty.
III.
iăt ng và ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u: Hi u qu c u trúc v n và chi phí v n c a Công ty C
ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam (VINADECOR)
Ph m vi nghiên c u: Công ty C ph n Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam
(VINADECOR) trong 3 n m 2012-2013.
IV. Ph ngăphápănghiênăc u
Nh m tìm hi u chi ti t và c th đ tài khóa lu n này, em s d ng nh ng thông
tin s c p và nh ng thông tin cung c p trên m ng Internet, c ng nh tài li u th c t
c a công ty công khai. Quá trình phân tích ph
ng pháp ch y u đ
c s d ng là
ph ng pháp th ng kê, phân tích, t ng h p, khái quát d a trên các s li u, thông tin
đ c cung c p m t cách c th .
Ngoài ra, m t s ph ng pháp khác đ c s d ng thêm trong bài nh ph ng
pháp so sánh (thông qua Công ty C ph n Sông à 12 đ tính đ c các y u t trong
mô hình CAPM) và ph ng pháp t s (phân tích và đánh giá c u trúc v n d a trên
các h s tài chính c a công ty nh h s n , h s VCSH…).
V. K t c u khóa lu n
N i dung c a khóa lu n chia làm 3 ch
ng:
Ch
ngă1:ăC ăs lý lu n v hi u qu qu n lý v n trong công ty c ph n
Ch
ngă2:ăTh c trang hi u qu qu n lý v n trong Công ty C ph n Xây l p
và Trang trí n i th t Vi t Nam.
Ch ngă3:ă Gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý v n t i Công ty C ph n
Xây l p và Trang trí n i th t Vi t Nam.
CH
NGă1. C ăS
LÝ LU N V HI U QU QU N LÝ V N TRONG
DOANH NGHI P
1.1. Nh ng v năđ chung v v n trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m, đ c đi m chung v v n trong doanh nghi p
V n có vai trò h t s c quan tr ng đ i v i s t n t i và phát tri n c a doanh
nghi p, v n là chìa khóa, là ph ng ti n đ bi n các ý t ng kinh doanh thành hi n
th c. Trong m i th i k khác nhau thì s phát tri n v kinh t , v con ng i c ng
không gi ng nhau. m i th i k l i có m t ý ki n, m t quan đi m khác, chính vì th
các khái ni m v v n ngày càng nhi u và càng hoàn thi n h n.
Theo quan đi m c a Mác d i góc đ các y u t s n xu t Mác cho r ng: V n t
b n là giá tr đem l i giá tr th ng d , là đ u vào c a quá trình s n xu t. B n ch t c a
v n là giá tr m c dù nó đ c th hi n d i nhi u hình th c khác nhau nh tài s n c
đ nh, nguyên v t li u, ti n công… nh ngh a c a Mác v v n có t m khái quát l n vì
nó có bao hàm đ y đ b n ch t và vai trò v v n. Tuy nhiên do n n kinh t ch a phát
tri n nên Mác ch bó h p khái ni m v v n trong khu v c s n xu t v t ch t và cho r ng
ch có quá trình s n xu t m i t o ra giá tr th ng d cho n n kinh t .
(Nh ng nguyên lý c b n c a ch ngh a Mác-Lênin)[3,tr147]
Theo P.A.samuelson, đ i di n tiêu bi u c a h c thuy t t ng tr ng kinh t hi n
đ i, coi đ t đai và lao đ ng là các y u t ban đ u s khai, còn v n và hàng hóa ch là
k t qu c a s n xu t. V n bao g m các lo i hàng hóa lâu b n đ c s n xu t ra và s
d ng nh các đ u vào h u ích trong quá trình s n xu t sau đó. M t s hàng hóa v n có
th t n t i vài n m, trong khi đó m t s khác l i có th t n tài m t th k ho c lâu h n.
c đi m c b n c a hàng hóa v n th hi n ch chúng v a là s n ph m đ u ra v a là
y u t đ u vào trong s n xu t. V b n ch t v n là ph
th i gian
ng pháp s n xu t gián ti p t n
(Kinh t h c, Paul A.Samuelson)[7,tr 93]
Theo David Begg ông đư đ a ra hai đ nh ngh a v v n là v n hi n v t và v n tài
chính c a doanh nghi p. V n hi n v t là d tr các hoàng hóa đư s xu t ra đ ti p t c
s n xu t các hàng hóa khác. V n tài chính là các gi y t có giá và ti n m t c a doanh
nghi p. Nh v y ông đư có s đ ng nh t v n và tài s n c a doanh nghi p.
(Ch ng 12, Kinh t h c, David Begg )[8,tr149]
Có th th y có r t nhi u đ nh ngh a v v n, nó th hi n rõ tác d ng c th c a
v n trong t ng đi u ki n l ch s c th v i các yêu c u, m c đích nghiên c u c th .
Tuy nhiên trong đi u ki n c ch th tr ng hi n nay các quan đi m đó ch a ph n nào
th hi n rõ đ c đ y đ các yêu c u v qu n lý đ i v i ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p. Vì v y khái quát khái ni m v v n nh sau: V n kinh doanh c a doanh
1
Thang Long University Library
nghi p là bi u hi n b ng ti n c a các lo i tài s n c a doanh nghi p t n t i d
hình th c khác nhau đ
c s
i các
d ng vào m c đích kinh doanh sinh l i cho doanh
nghi p. ó là ngu n nguyên v t li u, tài s n c đ nh s n xu t, nhân l c, thông tin, uy
tính c a doanh nghi p đ c s d ng cho m c đích sinh l i c a doanh nghi p.
1.1.2. Phân lo i v n trong doanh nghi p
Trong m i doanh nghi p, tùy theo t ng cách phân lo i mà v n đ
các lo i khác nhau. Có các cách phân lo i nh sau:
c chia thành
1.1.2.1. C n c theo đ c đi m luân chuy n v n
C n c vào vai trò và đ c đi m luân chuy n giá tr c a v n khi tham gia vào quá
trình s n xu t kinh doanh thì v n kinh doanh c a doanh nghi p đ c chia làm hai b
ph n: v n c đ nh và v n l u đ ng.
V n c đ nh
Trong đi u ki n n n kinh t th tr
ng, vi c mua s m, l p đ t các TSC
c a
doanh nghi p đ u ph i thanh toán chi tr b ng ti n và s v n b ra đ đ u t , mua s m
TSC này đ c g i là v n c đ nh c a doanh nghi p. Nói cách khác v n c đ nh c a
doanh nghi p là b ph n c a v n đ u t ng tr c v TSC mà đ c đi m c a nó là
luân chuy n d n d n t ng ph n trong nhi u chu k s n xu t và hoàn thành m t vòng
tu n hoàn khi TSC h t th i gian s d ng.
V n c đ nh là s v n đ u t ng tr c đ mua s m, xây d ng các TSC nên các
quy mô c a v n l u đ ng ít hay nhi u s quy t đ nh quy mô c a TSC . Ng c l i
TSC trong quá trình s d ng l i có nh h ng quy t đ nh, chi ph i đ c đi m tu n
hoàn và chu chuy n c a v n c đ nh. V n c đ nh c a doanh nghi p đóng vai trò quan
tr ng trong s n xu t kinh doanh. Vi c đ u t đúng h ng tài s n c đ nh s mang l i
hi u qu và n ng su t t t trong kinh doanh, giúp cho doanh nghi p c nh tranh t t h n
và đ ng v ng trong th tr ng.
Có th khái quát đ c đi m c a v n c đ nh trong quá trình s n xu t kinh doanh
nh sau:
- V n c đ nh tham gia vào nhi u cho k s n xu t s n ph m, đi u này do đ c
đi m c a TSC đ
c s d ng lâu dài trong nhi u chu k s n xu t quy t đ nh.
- V n c đ nh đ c luân chuy n d n d n t ng ph n trong các chu k s n xu t.
khi tham gia vào quá trình s n xu t m t b ph n v n c đ nh đ c luân chuy n và c u
thành chi phí s n xu t s n ph m d
hao mòn c a TSC .
i hình th c chi phí kh u hao t
ng ng v i giá tr
- Sau nhi u chu k s n xu t v n c đ nh m i hoàn thành m t vòng luân chuy n.
sau m i m t chu k s n xu t ph n v n đ c luân chuy n vào giá tr s n ph m d n d n
t ng lên, song ph n v n đ u t ban đ u vào TSC l i d n gi m xu ng cho đ n khi
2
TSC
h t th i gian s d ng, giá tr c a nó đ
c chuy n d ch h t vào giá tr s n ph m
đư s n xu t thì v n c đ nh m i hoàn thành m t vòng luân chuy n.
V n l uăđ ng
V n l u đ ng luôn đ c chuy n hóa qua nhi u hình th c khác nhau, b t đ u t
hình thái ti n t sang hình thái d tr v t t hàng hóa r i l i quay v hình thái ti n t
ban đ u. Vì quá trình s n xu t kinh doanh di n ra liên t c cho nên v n l u đ ng c ng
tu n hoàn không ng ng có tính ch t chu k thành s chu chuy n c a v n.
V y v n l u đ ng c a doanh nghi p là s ti n ng tr c v tài s n l u đ ng
nh m đ m b o cho quá trình s n xu t c a doanh nghi p đ c th c hi n th ng xuyên
và liên t c.
Trong doanh nghi p vi c qu n lý v n l u đ ng có vai trò r t quan tr ng. M t
doanh nghi p đ c đánh giá là qu n lý v n l u đ ng có hi u qu khi v i m t kh i
l ng v n không l n doanh nghi p bi t phân b h p lý trên các giai đo n l u chuy n
v n đ s v n l u đ ng đó chuy n bi n nhanh t hình thái này sang hình thái khác,
đáp ng đ c các nhu c u phát sinh. Mu n qu n lý t t v n l u đ ng các doanh nghi p
tr c h t ph i nh n bi t đ c các b ph n c u thành c a v n l u đ ng, trên c s đó
đ ra đ c các bi n pháp qu n lý phù h p v i t ng lo i.
C n c vào vai trò t ng lo i v n l u đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh
v n l u đ ng bao g m:
- V n l u đ ng trong khâu d tr s n xu t: là b ph n v n dùng đ mua nguyên
v t li u, ph tùng thay th d tr và chu n b s n xu t.
- V n l u đ ng trong khâu s n xu t: là b ph n v n tr c ti p ph c v cho giai
đo n s n xu t nh : s n ph m d dang, n a thành ph m t ch , chi phí ch ph n b .
- V n l u đ ng trong khâu l u thông: là b ph n tr c ti p ph c v cho giai đo n
l u thông nh thành ph m, v n ti n m t.
C n c vào hình thái bi u hi n v n l u đ ng bao g m:
- V n v t t hàng hóa: là các kho n v n l u đ ng có hình thái bi u hi n b ng
hi n v t c th nh nguyên v t li u, s n ph m d dang, bán thành ph m, thành ph m.
- V n b ng ti n: bao g m các kho n v n ti n t nh ti n m t t n qu , ti n g i
ngân hàng, các kho n v n trong thanh toán, các kho n đ u t ng n h n.
Cách phân lo i này giúp doanh nghi p xem xét đánh giá m c t n kho d tr và
kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
1.1.2.2. C n c vào ngu n hình thành
C n c vào ngu n hình thành v n kinh doanh c a doanh nghi p có th đ
làm 2 b ph n: v n ch s h u và v n huy đ ng c a doanh nghi p.
c chia
3
Thang Long University Library
V n ch s h u
V n ch s h u là s v n góp c a các nhà đ u t đ thành l p ho c m r ng
doanh nghi p. Ch s h u v n c a doanh nghi p có th là nhà n c, cá nhân ho c các
t ch c tham gia góp v n, các c đông mua và n m gi c phi u. V n ch s h u bao
g m các thành ph n ch y u là: v n pháp đ nh, v n t b sung và v n ch s h u
khác, m i ngu n v n khác nhau đ c c u thành t các ngu n khác nhau. V n pháp
đ nh là s v n t i thi u mà doanh nghi p ph i có khi mu n hình thành doanh nghi p
và s v n này đ c nhà n c quy đ nh vào t ng lo i hình kinh doanh c a doanh
nghi p. V n t b sung là v n đ c mang l i t l i nhu n không chia (l i nhu n đ
l i) và các kho n trích hàng n m c a doanh nghi p nh các qu xí nghi p (Qu phúc
l i, qu đ u t phát tri n…). V n ch s h u khác là v n có đ
c do đánh giá l i tài
s n, chênh l ch t giá ngo i t , đ c ngân sách c p chi phí hay do các đ n v thành
viên n p kinh phí qu n lý v n và v n chuyên dùng c b n, lo i v n này có đ c đi m là
s l
ng th
ng xuyên thay đ i.
N ph i tr
Trong quá trình ho t đ ng, nhi u khi doanh nghi p không có đ s l ng v n
c n thi t đ tài tr cho m t d án, m t công trình hay m t nhu c u thi t y u c a doanh
nghi p. T đó n y sinh nhu c u huy đ ng v n d i nhi u hình th c nh vay n , thuê
tài chính hay các hình th c khác. Th m chí trong quá trình s n xu t kinh doanh có kh
n ng doanh nghi p ph i n ng i bán, n l ng công nhân đ duy trì v n đáp ng nhu
c u v n khâu nào đó thì m i có th duy trì đ c các ho t đ ng. T t c nh ng kho n
trên đ c h ch toán vào kho n m c n ph i tr c a doanh nghi p nên sau m t th i h n
nh t đ nh theo th a thu n doanh nghi p ph i tr c g c l n lãi cho ch n , vì v y khi
doanh nghi p huy đ ng v n t ngu n này s ph i đ i m t v i áp l c tr n và không
ch đ ng v m t tài chính. M c dù v y ngu n t các kho n vay n v n là ngu n tài tr
l n cho các doanh nghi p c n v n đ duy trì ho t đ ng hay tích l y v n đ tái s n xu t
và m r ng quy mô kinh doanh.
Theo tính ch t và th i h n thanh toán, các kho n n c a doanh nghi p đ c chia
thành:
- N ng n h n: là các kho n n mà doanh nghi p ph i tr trong m t th i gian
ng n nh vay ng n h n, ph i tr ng i bán, thu và các kho n ph i n p nhà n c…
- N dài h n: là các kho n n mà trên m t n m doanh nghi p m i ph i hoàn tr
nh vay dài h n, phát hành c phi u…
th
N ph i tr đ c th c hi n d i các ph ng th c sau:
- Tín d ng ngân hàng: là các kho n mà doanh nghi p vay c a các ngân hàng
ng m i ho c các t ch c tín d ng.
4
- Tín d ng th
ng m i: là các kho n doanh nghi p chi m d ng t m th i t các
nhà cung c p v t t , hàng hóa cho doanh nghi p thông qua ph
ng th c thanh toán tr
ch m, ng i mua tr ti n tr c…
- Phát hành trái phi u: là hình th c huy đ ng v n b ng cách phát hành trái phi u,
khi phát hành trái phi u doanh nghi p không ch ph i tr lãi m i k mà còn ch u thêm
chi phí phát hành.
- Các kho n n t m th i khác: nh kho n ph i tr ng
i lao đ ng, thu và các
kho n ph i n p nhà n c, chi phí ph i tr …
đ m b o cho ho t đ ng kinh doanh đ t hi u qu cao, doanh nghi p th ng
ph i ph i h p c hai ngu n v n trên. S k t h p hai ngu n này ph thu c vào đ c
đi m c a ngành mà doanh nghi p ho t đ ng và quy t đ nh c a ng
i qu n lý. Nh n
th c đ c t ng lo i v n s giúp doanh nghi p tìm đ c bi n pháp t ch c qu n lý, s
d ng v n h p lý và tìm ra k t c u v n h p lý và chi phí s d ng v n th p nh t.
1.1.2.3. C n c vào ph m vi ho t đ ng
- Ngu n v n t bên trong doanh nghi p: là ngu n v n có th huy đ ng đ
ct
ho t đ ng c a b n thân doanh nghi p. Ngu n v n bên trong th hi n kh n ng t tài
tr c a doanh nghi p. Ngu n v n này có ý ngh a r t l n đ i v i s phát tri n c a
doanh nghi p. Ngu n v n bên trong doanh nghi p bao g m l i nhu n gi l i, kh u hao
TSC , ti n nh ng bán tài s n, v t t .
- Ngu n v n t bên ngoài doanh nghi p: là ngu n v n mà doanh nghi p có th
huy đ ng t bên ngoài đ đáp ng nhu c u v v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Vi c huy đ ng v n t bên ngoài s làm khuy ch đ i l i nhu n sau thu cho doanh
nghi p n u nh doanh nghi p làm n có hi u qu . Lo i ngu n v n này bao g m: v n
vay ngân hàng, vay các t ch c tài chính và kinh t , g i góp v n liên doanh liên k t và
tín d ng th ng m i c a nhà cung c p. u đi m c a ngu n v n này là t o cho doanh
nghi p m t c c u tài chính linh đ ng h n. N u doanh nghi p đ t đ c m c doanh l i
cao h n chi phí s d ng v n càng nhi u thì vi c huy đ ng v n t bên ngoài nhi u s
giúp cho doanh nghi p phát tri n m nh h n. Tuy nhiên nh c đi m c a ngu n v n này
là doanh nghi p s ph i tr l i t c ti n vay và hoàn tr kho n vay đúng th i h n, n u
doanh nghi p s d ng v n s n xu t kinh doanh kém hi u qu thì kho n n ph i tr tr
thành gánh n ng và doanh nghi p ph i ch u r i ro l n. Nh v y n u vi c s d ng k t
h p ngu n v n bên trong và ngu n v n bên ngoài h p lý s đem l i cho doanh nghi p
hi u qu kinh t cao và r i ro th p nh t.
1.1.2.4. C n c theo m c đích s d ng
- V n dùng cho m c đích đ u t ho t đ ng s n xu t kinh doanh: là ngu n v n
dùng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh, thông th ng là các TSC nh máy móc
thi t b , dây chuy n s n xu t.. ngoài ra còn có các nguyên li u, v t li u, nhiên li u…
5
Thang Long University Library
- V n dùng cho m c đích đ u t ho t đ ng tài chính: là giá tr c a các tài s n tài
chính nh là ti n và các kho n t
ng đ
ng ti n, gi y t có giá, ti n g i ngân hàng…
1.1.3. K t c u v n c a doanh nghi p
K t c u v n là t tr ng c a t ng lo i v n so v i t ng s v n. Qua k t c u v n ta
th y đ c tình hình phân b v n và s d ng m i kho n trong m i giai đo n c a chu k
v n. T đó ta bi t đ
c tr ng đi m qu n lý v n trong t ng doanh nghi p.
V=B+S
V: Giá tr c a doanh nghi p
B: Giá tr th tr ng c a các kho n n
S: Giá tr th tr ng c a v n c ph n
Ta th y k t c u v n ch y u là quan h v t tr ng gi a v n vay và v n ch s
h u. K t c u v n c a doanh nghi p th
ng bi n đ ng trong các chu k kinh doanh và
nh h ng tích c c đ n l i ích c a ch s h u. Vì v y vi c xem xét l a ch n đi u
ch nh k t c u ngu n v n t i u luôn là m t trong các quy t đ nh tài chính quan tr ng
c a ch doanh nghi p. Các quy t đ nh tài tr v n ph i phù h p v i c c u ngu n v n
c a doanh nghi p.
Chính sách k t c u v n c a m t doanh nghi p là s k t h p l a ch n gi a r i ro
và l i nhu n: vi c s d ng v n vay càng l n s làm t ng m c r i ro dòng thu nh p c a
doanh nghi p, t l v n vay càng cao thì su t sinh l i k v ng càng cao. Nh v y, v n
vay càng l n trong k t c u v n thì r i ro càng cao, m t k t c u v n t i u là m t k t
c u có s cân đ i gi a r i ro và l i nhu n sao cho doanh nghi p kinh doanh đ t hi u
qu cao nh t.
1.1.4. Chi phí v n trong doanh nghi p
đáp ng nhu c u cho đ u t và ho t đ ng kinh doanh, doanh nghi p có th
huy đ ng s d ng nhi u ngu n tài tr khác nhau nh vay v n, phát hành c phi u u
đưi, c phi u th ng…
có quy n s d ng các ngu n v n này, doanh nghi p ph i
tr m t kho n thu nh p nh t đ nh cho ng i cung c p v n. ó chính là cái giá mà
doanh nghi p ph i tr cho vi c s d ng ngu n tài tr đ th c hi n đ u t c ng nh
ho t đ ng kinh doanh nói chung c a doanh nghi p hay còn g i là chi phí s d ng v n.
Theo góc đ c a nhà đ u t là ng
i cung c p v n cho doanh nghi p thì chi phí
v n là t su t sinh l i mà nhà đ u t đòi h i khi cung c p v n cho doanh nghi p. M c
sinh l i này ph i t ng ng v i m c đ r i ro mà nhà đ u t có kh n ng g p ph i khi
cung c p v n. Nói chung, khi nhà đ u t nh n th y m c đ r i ro c a doanh nghi p
l n h n thì h s đòi h i m t t su t sinh l i l n h n t ng ng v i m c r i ro.
(Giáo trình tài chính doanh nghi p, NXB H c vi n Tài Chính)[2,tr 215]
6
Vì th chi phí v n trong doanh nghi p là v n đ r t quan tr ng đ i v i doanh
nghi p. Chi phí v n là m t c n c quan tr ng đ l a ch n d án đ u t làm t ng giá tr
c a doanh nghi p.
1.1.4.1. Chi phí n ph i tr
N th ng đ c huy đ ng b ng cách phát hành trái phi u hay vay t các đ nh
ch tài chính nh ngân hàng.
h n và n dài h n.
c p đ n chi phí n ph i tr ta quan tâm đ n n ng n
a, Chi phí n ng n h n
- Chi phí n ng n h n: Là kho n ti n doanh nghi p vay có th i h n d i m t
n m. Doanh nghi p có th vay t các ngu n nh vay ngân hàng, tín d ng th ng m i
và t kho n n khác. Chi phí n ng n h n tr
c thu đ
c xác đ nh theo công th c
sau:
Kb k =
T ng chi phí – L i ích
Giá tr tài tr ròng
Kb n m = [ 1+ Kb k ]m – 1
Trong đó:
m : S k tính lãi trong m t n m
T ng chi phí: toàn b chi phí ph i tr cho ng i cho vay bao g m c chi phí tr c
ti p và chi phí gián ti p nh lưi vay, phí đ m b o, phí th m đ nh,…
L i ích: toàn b l i ích doanh nghi p đ t đ c liên quan đ n vi c s d ng n
ng n h n.
Giá tr tài tr ròng: giá tr v n doanh nghi p s d ng đ
c trong k
- Chi phí tín d ngăth ngăm i: Tín d ng th ng m i là quan h tín d ng gi a
các doanh nghi p d i hình th c mua bán ch u hàng hóa. Hành vi mua bán ch u hàng
hóa đ c xem là hình th c tín d ng – ng i bán chuy n giao cho ng i mua quy n s
d ng v n t m th i trong m t th i gian nh t đ nh. Khi đ n th i h n th a thu n, ng
mua ph i hoàn l i v n cho ng i bán d i hình th c ti n t và c ph n lưi cho ng
bán ch u, hay chính là chi phí tín d ng th
sau:
ng m i và đ
]365/(T.g tr
Kb = [ 1 +
i
i
c xác đ nh b ng công th c
n - T.g h
ng CK)
-1
- Chi phí vay ngân hàng:
Chi phí vay ng n h năcóăđ m b o:
+ m b o b ng các kho n ph i thu khách hàng: Ngân hàng mua toàn b kho n
ph i thu khách hàng. Ngân hàng s cung c p kho n ti n vay cho doanh nghi p trên
kho n ph i thu khách hàng, ngân hàng ch u phí s sách và thu ti n nh ng hàng tháng
7
Thang Long University Library
doanh nghi p ph i tr cho ngân hàng m t phí nh t đ nh và kho n lưi đ
th i gian đáo h n trên các kho n ph i thu đư bán đ
c tính theo
c.
Ta có công th c tính chi phí vay ng n h n có đ m b o b ng kho n ph i thu nh
sau:
T ng phí thanh tín và lưi
Kb = (1 +
Giá tr tài tr ròng trung bình
)
365/T ng s ngày
-1
+ m b o b ng hàng l u kho: Ngân hàng s cung c p kho n vay cho doanh
nghi p d a theo t l % giá tr hàng l u kho nh t đ nh. Doanh nghi p s ph i tr cho
ngân hàng m t kho n chi phí vay bao g m chi phí x lý, chi phí b o qu n kho và lãi.
Kb = (1 +
l
T ng phí kho, bưi và lưi vay 365/T ng s ngày
)
–1
Giá tr tài tr ròng trung bình
Chi phí vay ng n h n khôngăcóăđ m b o:
+ Vay theo h n m c tín d ng: vay theo h n m c tín d ng là hình th c th ng
ng gi a ngân hàng và doanh nghi p, trong đó th a thu n h n m c tín d ng cho
phép công ty có th vay t i đa trong kho ng th i gian xác đ nh. Vi c hoàn tr có th
th c hi n theo ý mu n nh ng đ n khi th ng l ng ch m d t thì doanh nghi p ph i
hoàn tr t t c các kho n vay.
Kb = (1 +
T ng phí cam k t và lưi vay
Giá tr tài tr ròng trung bình
)
365/T ng s ngày
–1
Trong đó:
Phí cam k t = ph n không s d ng x % phí cam k t hàng n m x Ph n trong n m
+ Vay riêng l : Chi phí c a cá kho n vay ngân hàng ph thu c vào hình th c tr
lãi mà ngân hàng yêu c u và hình th c vay. Có các hình th c tr lưi khác nhau nh tr
lãi thông th ng; tr lãi chi t kh u; tr lãi nhi u l n; lãi su t thay đ i; lãi g i bù đ p.
Chi phí các kho n vay tuy có hình th c tr lưi khác nhau nh ng đ u tính b ng
công th c t ng quát:
Kb = (1 +
T ng lưi ph i tr
Giá tr tài tr ròng trung bình
)
365/T ng s ngày
–1
b, Chi phí n dài h n
- Chi phí vay ngân hàng: V nguyên t c, chi phí n ng n h n và chi phí n dài
h n có cách tính gi ng nhau. Chi phí n dài h n đ c tính toán trên c s lãi su t đ c
n đ nh trong h p đ ng vay. Chi phí n dài h n ph thu c vào t t nhi u y u t nh lưi
su t c a kho n vay dài h n, s k tính lưi trong n m.
Vì kho n n dài h n có r i ro thanh toán cao h n kho n n ng n h n, nên bên
cho vay th ng áp d ng lãi su t cho vay cao h n lưi c a vay ng n h n. Và khi đó chi
phí n dài h n s cao h n.
8
S k tính lưi trong n m c ng là m t y u t l n nh h
ng t i chi phí n dài h n.
Th i h n cho vay lâu h n thì s k tính lãi s l n h n. Do đó, chi phí n dài h n s cao
h n chi phí n ng n h n.
Chi phí trái phi u
P0 =
t=1 (1
I
kd )
t
+
F
(1
kd ) n
Trong đó:
P0: Giá phát hành (giá tr lý thuy t)
n : k h n trái phi u
I : Lãi phát hành
F : M nh giá trái phi u
Kd : T su t sinh l i k v ng (chi phí s d ng n trái phi u)
Trái phi u có k h n đ c h ng lãi đ nh k
Trái phi u có k h n đ c h ng lưi đ nh k là lo i trái phi u có xác đ nh th i
gian đáo h n và lãi su t đ c h ng qua t ng th i h n nh t đ nh. Khi mua lo i trái
phi u này, nhà đ u t đ c h ng lưi đ nh k th ng là hàng n m, theo lưi su t công
b trên m nh giá trái phi u và đ
h n.
c hoãn l i v n g c b ng m nh giá khi trái phi u đáo
P0 = I x
-
-
+
Trái phi u có k h n không h ng lãi đ nh k
Trái phi u có k h n không h ng lưi đ nh k là lo i trái phi u không có tr lãi
đ nh k mà đ c bán v i giá th p h n nhi u so v i m nh giá. Nh ng bù l i các nhà
đ u t v n đ c nh n l i t c, chính là ph n chênh l ch gi a giá mua g c c a trái phi u
v i m nh giá c a nó.
Cách xác đ nh giá tr lo i trái phi u này c ng t ng t nh trái phi u có k h n
đ c h ng lưi đ nh k , ch khác ch lãi su t đây b ng 0 nên toàn b hi n giá c a
ph n lưi đ nh k b ng 0. Do v y, giá tr c a trái phi u không đ c h ng lưi đ c đ nh
giá là hi n giá c a m nh giá khi trái phi u đáo h n:
P0 =
Trái phi u n a n m tr lãi m t l n
Thông th ng trái phi u đ c tr lưi hàng n m m t l n, nh ng đôi khi c ng có
lo i trái phi u tr lãi m i n m hai l n. K t qu là mô hình đ nh giá trái phi u thông
th ng ph i có m t s thay đ i thích h p đ đ nh giá trong tr ng h p này.
9
Thang Long University Library
-
x
P0 =
Trong đó:
+
kd2 =
–1
1.1.4.2. Chi phí v n ch s h u
Chi phí v n ch s h u bao g m chi phí c phi u u đưi, chi phí phát hành c
phi u th ng m i và chi phí l i nhu n không chia.
a, Chi phí c phi u u đưi (kp)
Chi phí c phi u u đưi chính là chi phí hi n t i c a vi c s d ng c phi u u
đưi đ gia t ng ngu n v n. C phi u u đưi đ c xem nh là m t lo i ngu n v n ch
s h u đ c bi t trong m t lo i doanh nghi p. C t c c a c phi u u đưi đ c tr theo
m t m c c đ nh
Chi phí c phi u u đưi =
=
L i t c tr cho m i c phi u
Giá tr ròng c a c phi u u đưi
M nh giá x lưi su t
Giá bán-chi phí phát hành
Dp
Hay : rp=
Trong đó
rp : Chi phí c phi u u đưi
Pn : Giá phát hành thu n c a c phi u u đưi (giá mà doanh nghi p nh n đ c
sau khi đư tr đi chi phí phát hành)
Dp : C t c tr cho c phi u u đưi
Khác v i lãi vay, c t c c a c phi u u đưi không đ c kh u tr thu khi tính
thu nh p ch u thu . Do đó chi phí c phi u u đưi không đ c đi u ch nh thu hay chi
phí tr c thu và sau thu c a c phi u u đưi b ng nhau. i u này làm cho chi phí s
d ng v n c phi u u đưi cao h n chi phí s d ng n .
b, Chi phí phát hành c phi u th ng (ke)
Chi phí phát hành c phi u th ng là m t m c sinh l i trên m i c ph n th
do các nhà đ u t trên th tr
ng
ng v n k v ng. V n c ph n t ng thêm có th huy đ ng
b ng hai cách: B ng cách gi l i l i nhu n c a n m hi n hành ho c b ng cách phát
hành c phi u m i.
Chi phí v n c ph n th ng là m c t l lãi su t chi t kh u mà nhà đ u t chi t
kh u các kho n thu nh p c t c mong đ i đ xác đ nh giá tr c ph n th ng c a công
ty. Có 3 cách xác đ nh chi phí s d ng v n c ph n th ng là mô hình chi t kh u dòng
c t c, mô hình s d ng chi t kh u dòng ti n và mô hình đ nh giá tài s n v n
(CAPM).
10
- S d ng mô hình chi t kh u dòng c t c
Mô hình chi t kh u c t c đ c thi t k đ tính giá tr lý thuy t c a c phi u
th ng. Mô hình này đ c s d ng v i gi đ nh: Bi t đ c đ ng thái t ng tr ng c a
c t c; bi t tr c t su t chi t kh u (t su t sinh l i k v ng c a nhà đ u t ).
c
đi m c a c phi u là không có k h n thanh toán. Vì v y, t công th c đ nh giá c
phi u t ng quát k t h p v i đ ng thái t ng tr ng c t c có th xác đ nh đ
phi u. Mô hình đ nh giá c phi u th ng có d ng nh sau:
+
P0 =
c giá c
Pn
ke )n
(1
Trong đó:
Dt : C t c đ
c chia
th i k t
ke : T su t sinh l i mong đ i c a nhà đ u t
Pn: Giá c phi u mà nhà đàu t d ki n bán l i vào th i đi m n
V i công th c trên, khi xác đ nh ke ta s d ng ph ng pháp đi tìm t su t n i
hoàn khi bi t các thông s c n thi t.
Ch n m t giá tr ke1 nào đó sao cho P0 có giá tr d ng ta g i k t qu là P’.
Ch n m t giá tr ke2 nào đó sao cho P0 có giá tr âm ta g i k t qu là P”.
Sao cho |ke1 - ke2| ≤ 5%
Lúc này ke c n tìm:
-
ke = ke1 + (ke2 – ke1)
Mô hình chi t kh u c t c có th áp d ng đ đ nh giá c phi u trong các tr ng
h p t c đ t ng tr ng c t c b ng 0, t c đ t ng tr ng đ u khác 0 và t c đ t ng
tr ng thay đ i qua t ng th i k . Nh ng mô hình này không áp d ng đ c trong
tr ng h p công ty gi l i toàn b l i nhu n cho tái đ u t và không tr c t c cho c
đông.
T c đ t ng tr ng c t c đ u theo t l g (mô hình Gordon)
ây là mô hình c tính giá tr v n CSH c a công ty mà dòng c t c t ng tr ng
v i t l đ c mong đ i là n đ nh trong dài h n. Trong tr ng h p này, c t c d
ki n hàng n m là m t kho n ti n n đ nh (D1 = D2 = … = D = D) và dòng c t c
t ng lai c a công ty có t l t ng tr ng d ki n hàng n m g n đ nh và đ c coi là
t n t i v nh vi n thì giá tr v n CSH t c giá tr c phi u c a công ty đ c tính theo
công th c:
P0 =
-
11
Thang Long University Library
V y chi phí v n c ph n th
ng:
+g
ke =
i u ki n: ke > g
Trong đó:
D1 : C t c d ki n chia đ u cho c đông cu i n m 1
ke : T su t sinh l i mong mu n trên v n c ph n (chi phí v n c ph n th
g : T l t ng tr ng c t c d ki n n đ nh hàng n m
g=
=
ng)
T s l i nhu n không chia x L i nhu n sau thu
V n CSH
= T s l i nhu n không chia x ROE = ROE x (1 – Pcs)
Mô hình t ng tr ng Gordon phù h p nh t đ i v i nh ng công ty có chính sách
chi tr c t c trong dài h n h p lý. Mô hình Gordon đ c bi t phù h p đ i v i nh ng
công ty có d ch v công ích có t ng tr ng n đ nh.
Mô hình này đ c coi là m t ph ng pháp c tính giá tr doanh nghi p đ n
gi n và ti n l i b i g n đ nh hàng n m, vì th ta d dàng xác đ nh đ c chi phí v n c
ph n th ng ke. Tuy nhiên, nh c đi m c a mô hình này là r t nh y c m v i t l t ng
tr ng g, s xu t hi n tr ng h p t su t dinh l i ke tìm đ c chính b ng t l t ng
tr
ng g t c là không th a mưn đi u ki n c a mô hình.
T c đ t ng tr ng c t c b ng không (g = 0)
Mô hình dòng c t c vô h n và không đ i là mô hình c tính giá tr v n ch s
h u c a công ty mà dòng c t c là v nh vi n và không t ng tr ng. ây là tr ng h p
đ c bi t, cách tính t
ng t nh đ i v i c phi u u đưi:
P0 =
Trong đó:
P0 : M nh giá c ph n th ng
D1 : C t c d ki n vào cu i n m 1
ke : T su t sinh l i mong mu n trên v n c ph n
V y chi phí v n c ph n:
ke =
M c dù ít khi có c phi u nào có t c đ t ng tr ng g = 0 v nh vi n, nh ng đ i
v i nh ng c phi u có c t c duy trì n đ nh trong m t th i gian dài thì có th áp d ng
đ xác đ nh g n đúng chi phí c ph n th ng.
12
T c đ t ng tr ng c t c nhi u giai đo n
Mô hình t ng tr ng c t c nhi u giai đo n là mô hình t ng tr
ng c t c có g
đ u (g = 0) ho c có g không n đ nh g m nhi u giai đo n t ng tr ng: giai đo n t ng
tr ng kéo dài trong n n m và giai đo n t ng tr ng n đ nh kéo dài mưi mưi sau đó.
V ig=0
P0 = D1 x PVA(ke, n) + Pn x PV(ke, n)
Trong đó:
Pn =
V ig#0
P0 =
-
x [1 -
] + Pn x PV(ke, n)
Trong đó:
Pn =
-
- S d ng mô hình chi t kh u dòng ti n
Mô hình chi t kh u dòng ti n t do c a doanh nghi p – FCFF
Mô hình này đ nh giá toàn b doanh nghi p bao g m c n và v n ch s h u,
b ng các c tính dòng ti n t o ra cho doanh nghi p sau khi tr đi chi phí ho t đ ng
và thu nh ng không tr kho n chi phí vay c a doanh nghi p.
FCFF = EBIT * (1 – t) + Dep – CP đ u t TSC
VL ròng
Trong đó:
EBIT : thu nh p tr c thu và lãi vay
Dep : Chi phí kh u hao
t
: Thu thu nh p doanh nghi p
S d ng mô hình FCFF s tính đ c giá tr c phi u trong tr
ng h p công ty
không chi tr c t c nh ng nh c đi m c a mô hình này là k t qu dòng chi t kh u
nh n đ c không ph i là giá tr c phi u mà là giá tr c a công ty.
tính đ c giá tr
c a c phi u ta s d ng công th c sau:
Giá tr c phi u =
Giá tr công ty – V n n
S l
ng c phi u
Mô hình chi t kh u dòng ti n t do c a VCSH – FCFE
Mô hình này gi ng nh mô hình chi t kh u dòng ti n t do c a doanh nghi p
FCFF nh ng dòng ti n tr luôn ph n n vay.
FCFE = EAT + Dep – V n đ u t TSC – chênh l ch VL – S ti n hoàn tr n
g c + S ti n vay m i
S d ng mô hình FCFE s tính đ c giá tr công ty là giá tr cao nh t mà nhà đ u
t có th mua, giúp nhà đ u t có th hi u rõ vì sao công ty này l i có m c giá cao h n
c phi u c a công ty kia. Mô hình này c ng giúp nhà đ u t tránh đ c nh ng đi u
13
Thang Long University Library
ch nh ch quan v s li u c a k toán. Nh ng mô hình chi t kh u dòng ti n FCFE này
c ng có m t vài nh
c đi m đó là b gi i h n b i nh ng công ty m i thành l p, công
ty đang g p tr c tr c tài chính, công ty ho t đ ng theo chu k kinh t , công ty có tài
s n vô h n và các công ty đang tái c u trúc ho c liên quan đ n mua bán.
- Ph ngăphápămôăhìnhăđ nh giá tài s n v n (CAPM)
Mô hình CAPM mô t m i quan h gi a t su t sinh l i ho c chi phí s d ng v n
c ph n th ng v i r i ro h th ng c a doanh nghi p đ c đo l ng b ng h s . Do
đó, có th s d ng ph ng pháp CAPM đ xác đ nh chi phí s d ng l i nhu n đ l i
và có th xác đ nh theo công th c sau:
ke = k f +
Trong đó:
(km – kf)
kf : t su t sinh l i (hay lãi su t) phi r i ro, th
phi u kho b c.
km : t su t sinh l i k v ng trên th tr
ng đ
c tính b ng lãi su t tín
ng
(km – kf) là m c bù r i ro th tr ng
: h s r i ro c a c phi u công ty
T su t sinh l i phi r i ro kf là t su t sinh l i mà nhà đ u t ch c ch n s nh n
đ c trong m t giai đo n đ u t nh t đ nh c a mình. Th c đo su t sinh l i này là
ph i t m t tài s n không có r i ro v n . Do v y, th c đo su t sinh l i phi r i ro
th
ng là t su t sinh l i c a m t ch ng khoán chính ph . Vì th , l i su t c a tín phi u
kho b c là th c đo đúng nh t v t su t sinh l i phi r i ro do tín phi u kho b c là
công c l ng nh t trên th tr ng ti n t b i chunhs có tính thanh kho n cao đ c phát
hành ch y u d i d ng bút toán ghi s , v a an toàn v m t hoàn tr v n g c và lãi,
v a ít r i ro v thanh toán hay t giá l i v a ít ch u s bi n đ ng giá khi lãi su t th
tr
ng thay đ i.
M c bù r i ro th tr
ng (km – kf) ph n ánh t su t sinh l i t ng thêm mà nhà
đ u t đòi h i khi chuy n t vi c đ u t vào m t tài s n phi r i ro sang đ u t vào
danh m c th tr ng có m c r i ro trung bình. Vì v y, m c bù r i ro th tr ng đ c
do b ng chênh l ch gi a t su t sinh l i c a doanh m c th tr ng và t su t sinh l i
phi r i ro.
H s
đo l ng t ng quan gi a s bi n thiên t su t sinh l i c a c phi u
công ty v i t su t sinh l i c a danh m c th tr ng. Vi c s d ng h s
giúp cho
doanh nghi p nhìn nh n rõ h n v r i ro và n ng l c c nh tranh c a chính b n thân
mình. Thông qua đó, ccs nhà đ u t có đi u ki n đ ng d ng nh ng k thu t phân
tích và d báo m t cách hi u qu h n, g n v i k v ng h n.
14