Phân tích tình hình tài chính tại doanh nghiệp tư nhân gương kính cường hương

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH T I
DOANH NGHI PăT ăNHỂNă
G
NGăKệNHăC
NGăH
NG

SINH VIÊN TH C HI N :

NG TH THÁI HÀ

MÃ SINH VIÊN

: A21656

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ N I ậ 2015


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH T I
DOANH NGHI PăT ăNHỂNă
G
NGăKệNHăC
NGăH
NG

Giáoăviênăh

ng d n

: Ths. Lê Thanh Nhàn

Sinh viên th c hi n

:ă

Mã sinh viên

: A21656

Chuyên ngành

: Tài chính

ng Th Thái Hà

HÀ N I ậ 2015

Thang Long University Library


L IăCÁMă N
đ

Trong su t th i gian tìm hi u và hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đã nh n
c s giúp đ c ng nh đ ng viên nhi t tình t nhà tr ng, gia đình và b n bè.

Tr c h t, em xin g i l i bi t n sâu s c t i Th.S Lê Thanh Nhàn – giáo viên
tr c ti p h ng d n khóa lu n c a em. Cô đã giành r t nhi u th i gian, tâm huy t đ
t n tình h ng d n em trong su t quá trình hoàn thi n Khóa lu n t t nghi p này.
Em xin chân thành c m n các th y, cô trong khoa Kinh t - Qu n lý c ng nh
các th y, cô khác trong tr ng i h c Th ng Long đã t n tình truy n đ t nh ng ki n
th c b ích trong nh ng n m em h c t p t i tr ng. V i nh ng ki n th c ti p thu
đ c, đó không ch là n n t ng cho quá trình nghiên c u và hoàn thi n Khóa lu n này

mà còn là hành trang v ng ch c đ em có đ

c nh ng thành công trong cu c s ng.

Bên c nh đó, em c ng xin g i l i c m n các bác, các cô chú, anh ch trong
doanh nghi p t nhân g ng kính C ng H
thu n l i đ em đ c th c t p t i đây.

ng đã cho em c h i và t o đi u ki n

Cu i cùng, em xin kính chúc quý th y cô cùng toàn th các cô chú, anh ch công
tác t i doanh nghi p t nhân g ng kính C ng H ng luôn d i dào s c kh e, đ t
đ c nhi u thành công h n n a trong s nghi p và trong cu c s ng.
Em xin chân thành c m n!


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ
trích d n rõ ràng.

c

Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên
(Ký và ghi rõ h và tên)

ng Th Thái Hà

Thang Long University Library


M CL C
CH

NGă1.

C ăS

LÍ THUY T V PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH

DOANH NGHI P .........................................................................................................1
1.1. T ng quan v tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh
nghi p.................................................................................................................1
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p............................................................. 1
1.1.2. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p ............................................2
1.1.3. M c tiêu c a phân tích tài chính doanh nghi p .......................................2
1.1.4. Các thông tin s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p ..............3
1.1.4.1. Thông tin k toán..................................................................................3
1.1.4.2. Các ngu n thông tin khác ....................................................................4
1.1.5. Các ph

ng pháp s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p .......5

1.1.5.1. Ph

ng pháp so sánh ...........................................................................5

1.1.5.2. Ph

ng pháp phân tích t l .................................................................6

1.1.5.3. Ph

ng pháp phân tích Dupont ........................................................... 6

1.2. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p ...................................................7
1.2.1. Phân tích tình hình Tài s n – Ngu n v n .................................................7
1.2.1.1. Phân tích quy mô, c c u Tài s n ........................................................7
1.2.1.2. Phân tích quy mô, c c u Ngu n v n ..................................................8
1.2.2. Phân tích k t qu kinh doanh ....................................................................9
1.2.2.1. Phân tích tình hình doanh thu .............................................................. 9
1.2.2.2. Phân tích tình hình s d ng chi phí ...................................................10
1.2.2.3. Phân tích tình hình l i nhu n ............................................................ 11
1.2.3. Phân tích tình hình l u chuy n dòng ti n...............................................11
1.2.4. Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính .....................................................12
1.2.4.1. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán ............................... 12
1.2.4.2. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng và hi u qu ho t đ ng ............13
1.2.4.3. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý n ............................... 16
1.2.4.4. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i ....................................18
1.2.4.5. Phân tích nhóm ch tiêu v m c đ s d ng chi phí .......................... 19
1.3. Các y u t tácăđ ngăđ n tình hình tài chính doanh nghi p .......................... 20
1.3.1. Các y u t ch quan ..................................................................................20
1.3.2. Các y u t khách quan .............................................................................21


CH
NGă2. TH C TR NG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH T I DOANH
NGHI PăT ăNHỂNăG

NGăKệNHăC
NGăH
NG .......................................24
2.1. Khái quát v doanh nghi păt ănhơnăg

ngăkínhăC

ngăH

ng ...............24

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a doanh nghi p t nhân g ng
kính C ng H ng ...................................................................................24
2.1.2. Các ngành ngh kinh doanh ch y u ......................................................25
2.1.3. C c u t ch c .......................................................................................... 25
2.2. Phân tích tình hình tài chính t i doanh nghi păt ănhơnăg
H

ngăkínhăC

ng

ng ..............................................................................................................27

2.2.1. Phân tích tình hình Tài s n – Ngu n v n c a doanh nghi p t nhân
g

ng kính C

ng H

ng giai đo n 2012 – 2014 .................................27

2.2.1.1. Phân tích tình hình tài s n t i doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ..27
2.2.1.2. Phân tích tình ngu n v n t i doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ....32
2.2.2. Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, l i nhu n c a doanh nghi p t
nhân g

ng kính C

ng H

ng giai đo n 2012 – 2014 .......................35

2.2.3. Phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p t nhân g
C

ng H

ng kính

ng thông qua các nhóm ch tiêu tài chính ........................... 40

2.2.3.1. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán ............................... 40
2.2.3.2. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng và hi u qu ho t đ ng ............43
2.2.3.3. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý n ............................... 47
2.2.3.4. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i ....................................49
2.2.3.5. Phân tích nhóm ch tiêu v m c đ s d ng chi phí .......................... 53
2.2.4.

ng d ng phân tích Dupont phân tích tình hình tài chính doanh nghi p
t nhân g ng kính C ng H ng......................................................... 54

2.2.4.1. Phân tích ROA thông qua mô hình Dupont .......................................54
2.2.4.1. Phân tích ROE thông qua mô hình Dupont .......................................55
2.3.

ánhă giáă v tình hình tài chính c a doanh nghi pă t ă nhơnă g
C

ngăH

ngă kínhă

ng .................................................................................................55

2.3.1. K t qu đ t đ

c .......................................................................................55

2.3.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân .............................................................. 56
2.3.2.1. H n ch .............................................................................................. 56
2.3.2.2. Nguyên nhân ......................................................................................58

Thang Long University Library


CH
NGă3. M T S GI I PHÁP NH M C I THI N TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH T I DOANH NGHI Pă T ă NHỂNă G

NGă KệNHă C
NG
H

NGầ.......................................................... ...... ầầầầầầầầầầầ..ầ.59
3.1.

nhă h ng phát tri n c a doanh nghi pă t ă nhơnă g ngă kínhă C ng
H ng ..............................................................................................................59

3.1.1.

ánh giá chung v môi tr

3.1.2.

nh h

ng kinh doanh c a doanh nghi p .............59

ng phát tri n c a doanh nghi p ...............................................60

3.2. M t s gi i pháp nh m c i thi n tình hình tài chính c a doanh nghi păt ă
nhơnăg

ngăkínhăC

ngăH

ng ...................................................................61

3.2.1. Nâng cao kh n ng thanh toán ................................................................ 61
3.2.2. Qu n lý hàng t n kho ...............................................................................62
3.2.3. Qu n lý t t giá v n hàng bán ...................................................................63
3.2.4. Qu n lý ti n m t........................................................................................64
3.2.5. Qu n lý kho n ph i thu khách hàng .......................................................65
3.2.6. T ng c

ng công tác qu n lý chi phí ......................................................66

3.2.7. M t s gi i pháp khác ...............................................................................67


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

BCTC

Báo cáo tài chính

BHXH

B o hi m xã h i

C KT

Cân đ i k toán

KQKD

K t qu kinh doanh

LCTT

L u chuy n ti n t

SXKD

S n xu t kinh doanh

TCDN

Tài chính doanh nghi p

TSNH

Tài s n ng n h n

VCSH

V n ch s h u

Thang Long University Library


DANH M C B NG BI U, HÌNH NH MINH H A
B ng 1.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán ...............................................12
B ng 1.2. Nhóm ch tiêu v kh n ng ho t đ ng .......................................................... 14

B ng 1.3. Nhóm ch tiêu v hi u qu ho t đ ng ........................................................... 16
B ng 1.4. Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý n ......................................................... 17
B ng 1.5. Nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i .............................................................. 18
B ng 1.6. Nhóm ch tiêu v m c đ s d ng chi phí ....................................................19
B ng 2.1. Quy mô tài s n c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ............................... 28
B ng 2.2. Tình hình tài s n c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ............................ 31
B ng 2.3. Quy mô ngu n v n c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ........................32
B ng 2.4. Tình hình ngu n v n c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 .....................34
B ng 2.5. Tình hình doanh thu th c t c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 ...........35
B ng 2.6. Tình hình chi phí th c t c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014................36
B ng 2.7. B ng báo cáo k t qu kinh doanh c a doanh nghi p giai đo n 2012-2014 .38
B ng 2.8. Vòng quay hàng t n kho và th i gian l u kho trung bình giai đo n 20122014 ............................................................................................................................... 43
B ng 2.9. Vòng quay các kho n ph i thu và th i gian thu n trung bình giai đo n
2012-2014 ......................................................................................................................44
B ng 2.10. Vòng quay các kho n ph i tr và th i gian tr n trung bình giai đo n
2012-2014 ......................................................................................................................45
B ng 2.11. Th i gian quay vòng ti n giai đo n 2012-2014 ..........................................46
B ng 2.12. Nhóm ch tiêu v hi u qu ho t đ ng giai đo n 2012-2014 .......................46
B ng 2.13. Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý n .......................................................48
B ng 2.14. So sánh ch tiêu ROS c a doanh nghi p v i trung bình ngành VLXD giai
đo n 2012-2014 .............................................................................................................50
B ng 2.15. So sánh ch tiêu ROE c a doanh nghi p v i trung bình ngành VLXD giai
đo n 2012-2014 .............................................................................................................51
B ng 2.16. So sánh ch tiêu ROA c a doanh nghi p v i trung bình ngành VLXD giai
đo n 2012-2014 .............................................................................................................52
B ng 2.17. Nhóm ch tiêu v m c đ s d ng chi phí giai đo n 2012-2014 ................53
B ng 2.18. Phân tích ROA theo mô hình Dupont ......................................................... 54
B ng 2.19. Phân tích ROE theo mô hình Dupont ......................................................... 55
B ng 3.1. Mô hình ABC c a doanh nghi p .................................................................63
B ng 3.2. Mô hình đi m s c a Alman .........................................................................66

Bi u đ 2.1. H s kh n ng thanh toán n ng n h n giai đo n 2012-2014 .................40
Bi u đ 2.2. H s kh n ng thanh toán nhanh giai đo n 2012-2014 ........................... 41
Bi u đ 2.3. H s kh n ng thanh toán t c th i giai đo n 2012-2014 ........................42
Bi u đ 2.4. T su t sinh l i trên doanh thu thu n giai đo n 2012-2014 .....................49
Bi u đ 2.5. T su t sinh l i trên v n ch s h u giai đo n 2012-2014.......................50
Bi u đ 2.6. T su t sinh l i trên t ng tài s n giai đo n 2012-2014 ............................. 52
Bi u đ 3.1. Các khách hàng c a doanh nghi p ............................................................ 65
S đ 1.1. C c u t ch c c a doanh nghi p ................................................................ 26


L IM

U

1. Lý do ch năđ tài
Trong đi u ki n n n kinh t th tr

ng nh hi n nay, các doanh nghi p mu n t n

t i, đ ng v ng và ngày càng phát tri n đòi h i ph i có m t ti m l c tài chính m nh m
đ ti n hành s n xu t và c nh tranh có hi u qu . M t khác theo đà phát tri n c a n n
kinh t , các m i quan h kinh t tài chính ngày càng tr lên phong phú và ph c t p.
Chính vì v y, m c tiêu đ t ra cho các doanh nghi p là làm th nào đ t i đa hóa l i
nhu n hay gia t ng giá tr cho doanh nghi p. Vì th đ t n t i và phát tri n v ng m nh,
các doanh nghi p c n v ch ra h ng đi chi n l c v ng ch c cho mình, đ ng th i t o
s c c nh tranh cao không ch v i các doanh nghi p qu c dân mà còn là các doanh
nghi p đ n t n c ngoài. T th c t đó, m i doanh nghi p mu n nh n th c rõ nh ng
kh n ng, t n t i c a mình đ nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh thì ph i đi vào
phân tích k l ng tình hình tài chính hàng n m. Nh v y, ch doanh nghi p hay ng i
qu n lý c a doanh nghi p s có đ c nh ng thông tin c n b n cho vi c ra quy t đ nh

c ng nh đ nh h

ng đ phát tri n trong t

ng lai đ

c t t h n.

D a trên nh ng ki n th c đã đ c gi ng d y và tích l y t i tr ng
i h c
Th ng Long, sau th i gian th c t p t i doanh nghi p t nhân g ng kính C ng
H ng đ c s giúp đ c a Ban Giám đ c, các bác, các cô chú, anh ch trong doanh
nghi p và cô giáo h ng d n em đã l a ch n đ tài:ăắPhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăchínhă
t i doanh nghi păt ănhơnăg

ngăkínhăC

ngăH

ngẰ cho khóa lu n t t nghi p c a

mình.
2. M căđíchănghiênăc u


Khóa lu n s đánh giá vai trò c a ho t đ ng phân tích tài chính đ i v i hi u qu

ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.


Nghiên c u các ph

ng pháp và n i dung phân tích tài chính doanh nghi p.


g

Tìm hi u th c tr ng phân tích tài chính doanh nghi p c a doanh nghi p t nhân
ng kính C ng H ng trong giai đo n 2012-2014, đánh giá nh ng k t qu đ t

đ

c và nh ng t n t i c n kh c ph c.



T đó tìm ra các gi i pháp đ c i thi n tình hình tài chính t i doanh nghi p.

3.

iăt


C


ng và ph m vi nghiên c u

i t ng ngiên c u: Tình hình tài chính t i doanh nghi p t nhân g
ng H ng.

ng kính

Ph m vi nghiên c u:
Không gian: t i doanh nghi p t nhân g

ng kính C

ng H

ng.

Th i gian: kho ng th i gian t n m 2012 đ n n m 2014.

Thang Long University Library


4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Ph

ng pháp nghiên c u ch y u là nghiên c u tài li u, th ng kê, phân tích, t ng

h p d a trên s li u mà doanh nghi p t nhân g
phân tích và đ a ra các gi i pháp.

ng kính C

ng H

ng cung c p đ

5. K t c u khóa lu n
Tên đ tài: ắPhơnătíchătìnhă hìnhă tƠiă chínhă t i doanh nghi păt ă nhơnăg
kínhăC

ngăH

ngẰ

B c c Khóa lu n: Ngoài ph n m đ u và k t lu n, Khóa lu n g m có 3 ch
Ch

ngă1.ăC ăs lí thuy t v phân tích tình hình tài chính doanh nghi p

Ch

ngă2.ăTh c tr ng tình hình tài chính t i doanh nghi păt ănhơnăg

kínhăC
Ch

ngăH

ngă
ng:
ngă

ng

ngă 3.ă M t s gi i pháp nh m c i thi n tình hình tài chính t i doanh

nghi păt ănhơnăg

ngăkínhăC

ngăH

ng


CH

NGă1. C ăS

LÍ THUY T V PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
DOANH NGHI P

1.1. T ng quan v tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là nh ng quan h giá tr gi a doanh nghi p v i các ch
th trong n n kinh t . Các quan h tài chính c a doanh nghi p ch y u bao g m:
Quan h gi a doanh nghi p v i Nhà n

c:

Quan h này phát sinh d i hình thái ti n t , theo hai chi u v n đ ng ng c
nhau. ó là Ngân sách Nhà n c góp ph n hình thành v n s n xu t kinh doanh (tu

theo m c đ và lo i hình s h u doanh nghi p). Ng c l i, doanh nghi p ph i n p các
kho n thu , phí, l phí theo quy đ nh đ hình thành Ngân sách Nhà n

c.

Quan h gi a doanh nghi p v i các t ch c trung gian tài chính:
Các trung gian tài chính (ch y u là ngân hàng) là c u n i gi a ng

i có v n t m

th i nhàn r i v i ng i c n v n đ đ u t kinh t . Quan h này phát sinh khi doanh
nghi p đi vay v n c a các t ch c tín d ng đ ng th i tr chi phí cho vi c s d ng v n
đi vay đó.
Quan h gi a doanh nghi p v i th tr
V i t
tr
tr

ng:

cách là m t ch th kinh doanh, doanh nghi p có quan h v i th

ng cung c p các y u t đ u vào và th tr ng phân ph i đ u ra. Thông qua th
ng, doanh nghi p có th xác đ nh nhu c u s n ph m và d ch v cung ng, t

đó doanh nghi p xác đ nh s ti n đ u t cho k ho ch s n xu t và tiêu th nh m
tho mãn nhu c u xã h i và thu đ c l i nhu n t i đa v i l ng chi phí b ra th p
nh t, đ ng v ng và liên t c m r ng th tr ng trong môi tr ng c nh tranh kh c li t.
Trong n n kinh t th tr ng, ngoài các y u t nêu trên, các doanh nghi p còn
ph i ti p c n v i th tr ng v n. Doanh nghi p có th t o ra đ c ngu n v n dài h n

b ng vi c phát hành ch ng khoán nh k phi u, c phi u, đ ng th i có th kinh doanh
ch ng khoán đ ki m l i trên th tr ng này.
Quan h phát sinh trong n i b doanh nghi p:
Bi u hi n c a quan h này là s luân chuy n v n trong doanh nghi p. ó là
các quan h tài chính gi a các b ph n s n xu t kinh doanh v i nhau, gi a các đ n
v thành viên v i nhau, gi a quy n s d ng v n và s h u v n. Các quan h này
đ c bi u hi n thông qua các chính sách tài chính c a doanh nghi p nh chính sách
phân ph i thu nh p, chính sách v c c u v n, v đ u t và c c u đ u t .

1

Thang Long University Library


Quan h gi a doanh nghi p v i h gia đình:
Quan h này phát sinh khi doanh nghi p thu hút s c lao đ ng, ti n v n c a các
thành viên h gia đình đ ph c v cho m c tiêu kinh doanh, đ ng th i doanh nghi p
ph i tr ti n l ng, lãi su t cho h .
Quan h gi a doanh nghi p v i các đ i tác n

c ngoài:

Quan h này phát sinh khi doanh nghi p vay, cho vay, tr n và đ u t v i các t
ch c kinh t n c ngoài.
Tóm l i, thông qua các m i quan h trên cho th y tài chính doanh nghi p đã góp
ph n hình thành nên n n kinh t qu c dân. Vì v y, các doanh nghi p ph i s d ng
đúng và có hi u qu các công c tài chính nh m thúc đ y doanh nghi p không ng ng
hoàn thi n các ph ng th c kinh doanh đ đ t hi u qu cao h n, n u không s kìm
hãm s phát tri n c a toàn b h th ng tài chính qu c gia.
1.1.2. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p

Phân tích TCDN là quá trình xem xét, ki m tra v n i dung k t c u, th c tr ng
các ch tiêu tài chính trên các BCTC nh m xác đ nh th c tr ng, đ c đi m, xu h ng,
ti m n ng tài chính c a doanh nghi p đ cung c p thông tin tài chính ph c v vi c
thi t l p các gi i pháp qu n tr tài chính thích h p, hi u qu

. [1, tr.11]

1.1.3. M c tiêu c a phân tích tài chính doanh nghi p
Trong n n kinh t v n đ ng theo c ch th tr
n

ng có s qu n lý c a nhà n

c ta hi n nay, các doanh nghi p đ u có quy n bình đ ng tr

c

c pháp lu t trong kinh

doanh. Tình hình tài chính c a doanh nghi p đ c các nhà đ u t , nhà cho vay, nhà
cung c p, khách hàng... quan tâm. Nh ng v n đ mà ng i ta quan tâm nhi u nh t là
kh n ng t o ra các dòng ti n m t, kh n ng sinh l i, kh n ng thanh toán và m c l i
nhu n t i đa c a doanh nghi p. B i v y, trong phân tích tình hình tài chính c a doanh
nghi p thì c n ph i đ t đ c các m c tiêu ch y u sau đây:
M t là: Phân tích TCDN ph i cung c p đ y đ , k p th i, trung th c h th ng
nh ng thông tin h u ích, c n thi t ph c v cho ch doanh nghi p và các đ i t ng
quan tâm khác nh : các nhà đ u t , h i đ ng qu n tr doanh nghi p, ng i cho vay,
các c quan qu n lý c p trên và nh ng ng i s d ng thông tin tài chính khác đ giúp
h có quy t đ nh đúng đ n khi ra quy t đ nh đ u t , quy t đ nh cho vay.
Hai là: Phân tích TCDN ph i cung c p đ y đ nh ng thông tin quan tr ng nh t

cho các ch doanh nghi p, các nhà đ u t , nhà cho vay và nh ng ng i s d ng thông
tin tài chính khác trong vi c đánh giá kh n ng và tính ch c ch n c a các dòng ti n
vào, dòng ti n ra và tình hình s d ng v n kinh doanh, tình hình và kh n ng thanh
toán c a doanh nghi p.
2


Ba là: Phân tích TCDN ph i cung c p đ y đ nh ng thông tin v ngu n v n ch
s h u, các kho n n , k t qu c a quá trình, s ki n, các tình hu ng làm bi n đ i các
ngu n v n và các kho n n c a doanh nghi p.
1.1.4. Các thông tin s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p
Trong quá trình phân tích TCDN, nhà phân tích ph i thu th p, s d ng m i
ngu n thông tin t thông tin trong n i b doanh nghi p đ n nh ng thông tin t bên
ngoài, t nh ng thông tin s l ng đ n nh ng thông tin giá tr , t nh ng thông tin
l

ng hóa đ

c đ n nh ng thông tin không l

ng hóa đ

c…

1.1.4.1. Thông tin k toán
B ngăcơnăđ i k toán
B ng cân đ i k toán là m t b ng báo cáo tài chính đ c l p vào m t th i đi m
nh t đ nh trong n m (th ng vào 31/12) theo hai ph n cân đ i v i nhau: ph n Tài s n
và ph n Ngu n v n.
Ph n tài s n bao g m có tài s n l u đ ng và tài s n c đ nh. V m t pháp lý,

ph n tài s n th hi n s ti m l c mà doanh nghi p có quy n qu n lý, s d ng lâu dài
g n v i m c đích thu đ c các kho n l i ích trong t ng lai. V m t kinh t , các ch
tiêu c a ph n tài s n cho phép đánh giá t ng quát v quy mô v n, c c u v n, quan h
gi a n ng l c s n xu t và trình đ s d ng v n c a doanh nghi p.
Ph n ngu n v n bao g m n ph i tr và ngu n v n ch s h u. V m t pháp lý,
ph n ngu n v n th hi n trách nhi m pháp lý v m t v t ch t c a doanh nghi p đ i v i
các đ i t ng c p v n (Nhà n c, ngân hàng, c đông, các bên liên doanh...). Hay nói
cách khác thì các ch tiêu bên ph n ngu n v n th hi n trách nhi m c a doanh nghi p
v t ng s v n đã đ ng ký kinh doanh, v s tài s n hình thành và trách nhi m ph i
thanh toán các kho n n (v i ng i lao đ ng, v i nhà cung c p, v i Nhà n c...). V
m t kinh t , ph n ngu n v n th hi n các ngu n hình thành tài s n hi n có, c n c vào
đó có th bi t t l , k t c u c a t ng lo i ngu n v n đ ng th i ph n ngu n v n c ng
ph n ánh đ c th c tr ng tình hình tài chính c a doanh nghi p.
Báo cáo k t qu ho tăđ ng kinh doanh
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh là m t báo cáo tài chính t ng h p ph n
ánh k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong n m c a doanh nghi p. Báo cáo này
cung c p nh ng thông tin t ng h p v tình hình và k t qu s d ng các ti m n ng v
v n, lao đ ng, k thu t và trình đ qu n lý s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Bi u m u c a “Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh” có 3 ph n: ph n lãi, l ; ph n
tình hình th c hi n ngh a v v i Nhà n c và ph n thu giá tr gia t ng đ c kh u tr ,
đ c hoàn l i, đ c mi n gi m. Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p đ c l p trên c s các tài li u đó là báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh k
3

Thang Long University Library


tr

c, s k toán trong k c a các tài kho n t lo i 5 đ n lo i 9 và s k toán các tài

kho n 133 “Thu GTGT đ

c kh u tr ” và tài kho n 333 “Thu GTGT ph i n p”.

Báoăcáoăl uăchuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t trong b n báo cáo tài chính b t bu c mà b t k
doanh nghi p nào c ng ph i l p đ cung c p cho ng i s d ng thông tin c a doanh
nghi p. Báo cáo l u chuy n ti n t đ c l p ra đ tr l i các v n đ liên quan đ n
lu ng ti n ra vào trong doanh nghi p, tình hình thu chi ng n h n c a doanh nghi p.
Nh ng lu ng ra vào c a ti n và các kho n coi nh ti n đ c t ng h p thành ba nhóm:
l u chuy n ti n t t ho t đ ng s n xu t kinh doanh, l u chuy n ti n t t ho t đ ng
tài chính và l u chuy n ti n t t ho t đ ng b t th ng.
Thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính đ c l p nh m cung c p các thông tin v tình hình
s n xu t kinh doanh ch a có trong h th ng báo cáo tài chính, đ ng th i gi i thích
thêm m t s ch tiêu mà trong các báo cáo tài chính ch a đ c trình bày nh m giúp
cho ng i đ c và phân tích các ch tiêu trong báo cáo tài chính có m t cái nhìn c th
và chi ti t h n v s thay đ i nh ng kho n m c trong b ng cân đ i k toán và báo cáo
k t qu ho t đ ng kinh doanh. “Thuy t minh báo cáo tài chính” đ c l p c n c vào
nh ng s li u và nh ng tài li u sau: các s k toán k báo cáo, b ng cân đ i k toán k
báo cáo, báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh k báo cáo, thuy t minh báo cáo tài
chính k tr c, n m tr c.
1.1.4.2. Các ngu n thông tin khác
Thông tin chung
ây là các thông tin v tình hình kinh t có nh h

ng đ n ho t đ ng s n xu t

kinh doanh c a doanh nghi p trong n m. S suy thoái ho c t ng tr ng c a n n kinh

t có tác đ ng m nh m đ n c h i kinh doanh, đ n s bi n đ ng c a giá c các y u t
đ u vào và th tr ng tiêu th s n ph m đ u ra, t đó tác đ ng đ n hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p. Khi các tác đ ng di n ra theo chi u h ng có l i, ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c m r ng, l i nhu n t ng và nh đó k t qu
kinh doanh trong n m là kh quan. Tuy nhiên khi nh ng bi n đ ng c a tình hình kinh
t là b t l i, nó s nh h ng x u đ n k t qu kinh doanh c a doanh nghi p. Chính vì
v y, nh ng tông tin này s giúp đánh giá đ y đ h n v tình hình tài chính nh : nh ng
d báo, nguy c , c h i đ i v i ho t đ ng c a doanh nghi p.
Thông tin theo ngành kinh t
N i dung nghiên c u trong ph m vi ngành kinh t là vi c đ t s phát tri n c a
doanh nghi p trong m i liên h v i các ho t đ ng chung c a ngành kinh doanh.
c
đi m c a ngành kinh doanh liên quan t i: tính ch t c a các s n ph m; quy trình k
4


thu t áp d ng; c c u s n xu t là công nghi p n ng ho c công nghi p nh (nh ng c
c u s n xu t này có tác đ ng đ n kh n ng sinh l i, vòng quay v n d tr ...); nh p đ
phát tri n c a các chu k kinh t . Vi c k t h p các thông tin theo ngành kinh t cùng
v i thông tin chung và các thông tin liên quan khác s đem l i m t cái nhìn t ng quát
và chính xác nh t v tình hình tài chính c a doanh nghi p. Thông tin theo ngành kinh
t đ c bi t là h th ng ch tiêu trung bình ngành là c s tham chi u đ ng
có th đánh giá, k t lu n chính xác v tình hình tài chính doanh nghi p.

i phân tích

Thôngătinăliênăquanăđ n b n thân doanh nghi p
Do m i doanh nghi p có nh ng đ c đi m riêng trong t ch c s n xu t kinh
doanh và trong ph ng h ng ho t đ ng nên đ đánh giá h p lý tình hình tài chính,
nhà phân tích c n nghiên c u k l

1.1.5. Các ph
1.1.5.1. Ph

ng đ c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p.

ng pháp s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p

ng pháp so sánh

So sánh là ph ng pháp đ c s d ng ph bi n và th ng xuyên đ c th c hi n
đ kh i đ u c a m t vi c phân tích. Ph ng pháp này nh m nghiên c u s bi n đ ng
và xác đ nh m c đ bi n đ ng c a ch tiêu phân tích. Có b n nguyên t c c b n khi s
d ng ph ng pháp này, đó là:
L a ch n tiêu chu n đ so sánh:

th c hi n đ

c vi c so sánh này thì các s

li u đ a ra c n đ m b o th ng nh t v m t th i gian, không gian, n i dung kinh t ,
cùng đ n v đo l ng. G c đ so sánh đ c ch n là g c v m t th i gian và không
gian. K phân tích đ c ch n g i k là th c hi n, k k ho ch ho c là k kinh doanh
tr c. Giá tr so sánh có th là s tuy t đ i, s t ng đ i ho c là s bình quân.
i u ki n so sánh: Ph i đ m b o th ng nh t v n i dung kinh t c a ch tiêu,
ph i đ m b o th ng nh t v ph ng pháp tính các ch tiêu và ph i đ m b o th ng nh t
v đ n v tính các ch tiêu (k c hi n v t, giá tr và th i gian).
N i dung so sánh: So sánh gi a s th c t k phân tích v i s th c t c a k kinh
doanh tr c nh m xác đ nh rõ xu h ng thay đ i v tình hình ho t đ ng tài chính c a
doanh nghi p. So sánh s th c t k phân tích tr c v i s k ho ch nh m xác đ nh
m c ph n đ u hoàn thành nhi m v k ho ch trong m i m t ho t đ ng tài chính c a

doanh nghi p. So sánh s li u c a doanh nghi p v i trung bình ngành, v i các doanh
nghi p khác nh m đánh giá tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
t t hay x u, kh quan hay không kh quan.
Hình th c so sánh: Có hai hình th c so sánh đó là so sánh theo chi u d c và so
sánh theo chi u ngang. So sánh theo chi u d c là vi c so sánh theo c t, gi a ch tiêu
này v i ch tiêu khác có liên quan đ th y đ c t tr ng c a t ng ch tiêu đ n v so v i
m t ch tiêu t ng quát. So sánh theo chi u ngang là vi c so sánh trên m t hàng c a báo
5

Thang Long University Library


cáo tài chính hay cùng m t ch tiêu gi a kì này v i kì tr
s t

ng đ i và s tuy t đ i đ th y đ

c đó v c

c s bi n đ ng c a ch tiêu, so sánh gi a ch

tiêu th c hi n v i ch tiêu trung bình ngành đ th y đ
doanh nghi p đang tình tr ng t t hay x u so v i ngành.
1.1.5.2. Ph

c ho c các kì tr

c s c m nh tài chính c a

ng pháp phân tích t l

Ph ng pháp này d a trên các ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài
chính trong các quan h tài chính. V nguyên t c, ph ng pháp này yêu c u ph i xác
đ nh đ c các ng ng, các đ nh m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính doanh
nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
ây là ph

ng pháp có tính hi n th c cao v i các đi u ki n đ

c áp d ng ngày

càng đ c b sung và hoàn thi n h n. B i vì ngu n thông tin k toán và tài chính đ c
c i ti n và cung c p đ y đ h n là c s đ hình thành nh ng tham chi u tin c y nh m
đánh giá m t t l c a m t doanh nghi p hay m t nhóm doanh nghi p. Vi c áp d ng
tin h c cho phép tích lu d li u và thúc đ y nhanh quá trình tính toán hàng lo t các t
l . Ph ng pháp này giúp các nhà phân tích khai thác có hi u qu nh ng s li u và
phân tích m t cách h th ng hàng lo t t l theo chu i th i gian liên t c ho c theo
t ng giai đo n.
1.1.5.3. Ph

ng pháp phân tích Dupont

Dupont là tên c a m t nhà qu n tr tài chính ng i Pháp tham gia kinh doanh
M . Mô hình Dupont là k thu t đ c s d ng đ phân tích kh n ng l i c a m t
doanh nghi p b ng các công c qu n lý hi u qu truy n th ng. Trong phân tích tài
chính, ng i ta v n d ng mô hình Dupont đ phân tích m i quan h gi a các ch tiêu
tài chính. Chính nh s phân tích m i liên k t gi a các ch tiêu mà ng i ta có th phát
hi n ra nh ng nhân t
ch .

nh h

ng đ n ch tiêu phân tích theo m t trình t logic ch t

V n d ng mô hình Dupont phân tích hi u qu kinh doanh trong m i liên h gi a
các y u t đ u vào và k t qu đ u ra c a doanh nghi p trong m t k kinh doanh nh t
đ nh.Chi phí đ u vào c a doanh nghi p có th là t ng tài s n, t ng chi phí s n xu t
kinh doanh chi ra trong k , v n ng n h n, v n dài h n, v n ch s h u,… K t qu đ u
ra c a doanh nghi p có th là doanh thu bán hàng và cung c p d ch v , doanh thu
thu n v bán hàng và cung c p d ch v , l i nhu n t ho t đ ng kinh doanh ho c t ng
l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p…
Công th c Dupont th

ng đ

c bi u di n d

PhơnătíchăDupontăđ i v i ROA:
ROA =

=
6

i d ng:


= T su t sinh l i trên doanh thu × Hi u su t s d ng t ng tài s n
nh h

Mô hình trên cho th y, có hai y u t

ng đ n t su t sinh l i trên t ng tài

s n đó là t su t sinh l i trên doanh thu (ROS) và hi u su t s d ng t ng tài s n. V y
nên nhà qu n tr doanh nghi p ph i nghiên c u xem xét có nh ng bi n pháp gì đ nâng
cao không ng ng kh n ng sinh l i c a m t đ ng tài s n mà doanh nghi p đang s
d ng.
PhơnătíchăDupontăđ i v i ROE:
ROE =
=

L i nhu n sau thu
n ch s s u

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

Doanh thu thu n

×

T ng tài s n

×

T ng tài s n
n ch s h u

= H s l i nhu n ròng × Hi u su t s d ng t ng tài s n × òn b y tài chính
Nh v y qua khai tri n ch tiêu ROE, chúng ta có th th y ch tiêu này đ c c u

thành b i ba y u t chính là h s l i nhu n ròng, hi u su t s d ng t ng tài s n và
đòn b y tài chính. i u đó có ngh a là đ t ng hi u qu s n xu t kinh doanh (t c là gia
t ng ROE) doanh nghi p có ba s l a ch n c b n là t ng m t trong ba y u t trên.
Th nh t, doanh nghi p có th gia t ng kh n ng c nh tranh nh m nâng cao doanh thu
và đ ng th i gi m chi phí nh m gia t ng h s l i nhu n ròng. Th hai, doanh nghi p
có th nâng cao hi u qu kinh doanh b ng cách s d ng t t h n các tài s n s n có c a
mình nh m nâng cao hi u su t s d ng tài s n. Th ba, doanh nghi p có th nâng cao
hi u qu kinh doanh b ng cách nâng cao đòn b y tài chính hay nói cách khác là vay n
thêm v n đ đ u t . N u m c l i nhu n trên t ng tài s n c a doanh nghi p cao h n
m c lãi su t cho vay thì vi c vay ti n đ đ u t c a doanh nghi p là hi u qu .
Tóm l i, phân tích tài chính b ng mô hình Dupont có ý ngh a l n đ i v i nhà
qu n tr doanh nghi p th hi n ch có th đánh giá đ y đ và khách quan các nhân t
tác đ ng đ n hiêu qu s n xu t kinh doanh t đó ti n hành công tác c i ti n t ch c
qu n lý c a doanh nghi p.
1.2. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.1. Phân tích tình hình Tài s n – Ngu n v n
1.2.1.1. Phân tích quy mô, c c u Tài s n
Tài s n c a doanh nghi p c b n công b trên b ng cân đ i k toán th hi n c
s v t ch t, ti m l c kinh t doanh nghi p dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Phân tích quy mô, c c u tài s n h ng đ n đánh giá c s v t ch t, ti m l c kinh t
quá kh , hi n t i và nh ng nh h ng đ n t ng lai c a doanh nghi p. C th , vi c
phân tích quy mô, c c u tài s n đ c th hi n:
7

Thang Long University Library


Xem xét và đánh giá s thay đ i c a ti n và các kho n t

ng đ

doanh nghi p. Kho n m c này có th t ng ho c gi m không ph i do

ng ti n t i

đ ng hay thi u

ti n mà có th do doanh nghi p đang có k ho ch t p trung ti n đ đ u t mua s m v t
t , tài s n… hay do doanh nghi p v a đ u t vào m t s l nh v c kinh doanh. Phân
tích bi n đ ng c a kho n m c này nh m giúp đánh giá s thay đ i b t ngu n t nh ng
d u hi u tích c c hay th đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh, có phù h p v i
vi c nâng cao n ng l c kinh t đ ph c v cho chi n l c, k ho ch s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p hay không.
Xem xét và đánh giá các kho n đ u t tài chính ng n h n c a doanh nghi p hi n
nay trên th tr ng có giá tr kinh t hay không, so v i giá tr k toán trên báo cáo k
toán cao hay th p h n, kh n ng chuy n đ i trên th tr

ng c a các kho n đ u t

ch ng khoán ng n h n nh th nào. M t khi các kho n đ u t ch ng khoán ng n h n
doanh nghi p đang n m gi có giá tr kinh t cao h n giá tr k toán, kh n ng chuy n
đ i trên th tr ng thu n l i thì đây là m t d u hi u t t v ti m l c kinh t các kho n
đ u t tài chính ng n h n c a doanh nghi p, d u hi u này ít nh t c ng tác đ ng tích
c c đ n ti m n ng kinh t c a doanh nghi p trong k k toán ti p theo.
Xem xét các kho n ph i thu trên b ng cân đ i k toán có th c hay không và tình
hình thu h i có di n ra thu n l i hay không. Thông th ng, khi xem xét n ng l c kinh
t c a các kho n ph i thu chúng ta nên quan tâm đ n nh ng d u hi u c a các con n
v uy tín, v kh n ng tài chính. M t khi, các d u hi u v con n đ u l c quan thì kh
n ng kinh t c a các kho n n ph i thu s cao, m c sai l ch gi a giá tr th c v i giá tr
k toán nh và nó c ng nh h ng tr c ti p đ n kh n ng thanh toán c a doanh nghi p

trong k k ti p. Ng c l i, n u nh ng d u hi u v con n bi quan thì giá tr kinh t
c a n ph i thu th ng s th p, m c chênh l ch gi a giá tr th c v i giá tr k toán s
t ng cao và đôi khi nó ch còn t n t i trên danh m c tài s n doanh nghi p ch là con s
k toán.
Xem xét các m c hàng t n kho c a doanh nghi p có tính h u d ng trong s n xu t
kinh doanh và có giá tr kinh t th c s trên th tr ng hay không.
Xem xét tài s n l u đ ng khác có kh n ng thu h i hay không, có nh h
chi phí, thu nh p c a doanh nghi p t

ng đ n

ng lai hay không.

Xem xét tài s n c đ nh c a doanh nghi p hi n có nguyên giá bao nhiêu, h s
hao mòn nh th nào, giá tr h u d ng và giá tr kinh t c a nó trên th tr

ng.

1.2.1.2. Phân tích quy mô, c c u Ngu n v n
Doanh nghi p có th s d ng nhi u ngu n v n khác nhau đ đáp ng nhu c u v
v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình. Nh ng đi u quan tr ng là doanh
nghi p ph i ph i h p s d ng v n nh th nào đ t o ra m t c c u v n h p lý mang
8


l i l i ích t i đa cho doanh nghi p. C th , vi c phân tích k t c u ngu n v n đ

c

th hi n:

Xem xét và đánh giá các kho n n ng n h n doanh nghi p đang khai thác nh
vay ng n h n, ph i tr ng i bán, ng i mua tr tr c, thu các kho n ph i n p nhà
n c có phù h p v i đ c đi m luân chuy n v n trong thanh toán c a doanh nghi p
hay do b đ ng trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh hình thành.
Xem xét và đánh giá các kho n n dài h n doanh nghi p đang khai thác nh
vay dài h n, n dài h n khác có phù h p v i m c đích s d ng dài h n, phù h p
v i đ c đi m luân chuy n v n trong thanh toán dài h n c a doanh nghi p hay do
b đ ng trong s n xu t kinh doanh hình thành.
Xem xét và đánh giá các kho n n khác nh chi phí ph i tr , tài s n th a
ch x lý, nh n ký qu ký c c dài h n có th c s t n t i và phù h p v i m c
đích s d ng v n hay không.
c bi t là chi phí ph i tr c n ph i đ c xem xét
trong m i quan h v i k ho ch dài h n c a chi phí này, tính hi n th c c a nó
trong t ng lai. Chi phí ph i tr có th làm gi m l i nhu n trong k c a doanh
nghi p và l i làm t ng l i nhu n trong t ng lai. ì v y, n u không phân tích rõ
ngu n g c thì d nh n xét sai l m v b c tranh tài chính c a doanh nghi p.
Xem xét và đánh giá v n ch s h u doanh nghi p đang khai thác nh ngu n
v n kinh doanh, qu đ u t phát tri n, qu d phòng tài chính, ngu n v n đ u t xây
d ng c b n... có phù h p v i lo i hình doanh nghi p hay không, phù h p v i quy
đ nh t i thi u v m c v n cho t ng doanh nghi p, có phù h p v i m c đích trích l p
t ng lo i qu hay không.
1.2.2. Phân tích k t qu kinh doanh
1.2.2.1. Phân tích tình hình doanh thu
nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, các nhà qu
tr tài chính luôn quan tâm đ n vi c t ng doanh thu. Chính vì v y, vi c phân tích
tình hình bi n đ ng c a doanh thu s giúp h có cái nhìn toàn di n v tình hình
doanh thu c a doanh nghi p.
Theo chu n m c k toán s 14 “Doanh thu và thu nh p khác” trong h th ng
chu n m c k toán Vi t Nam: “Doanh thu là t ng giá tr các l i ích kinh t doanh
nghi p thu đ c trong k k toán, phát sinh t các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh

thông th ng c a doanh nghi p, góp ph n làm phát tri n v n ch s h u”. Doanh
thu c a các doanh nghi p bao g m doanh thu bán hàng và cung c p d ch v , doanh
thu t ho t đ ng tài chính và các ho t đ ng b t th

ng khác.

9

Thang Long University Library


Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v : là toàn b s ti n thu đ
đ

c ho c s thu

c t các giao d ch nh bán hàng hoá…bao g m c các kho n ph thu và phí thu

thêm ngoài giá bán (n u có).
Doanh thu ho t đ ng tài chính: là các kho n thu bao g m ti n lãi (lãi cho vay, lãi
ti n g i, lãi bán hàng tr ch m tr góp, lãi đ u t trái phi u….); thu nh p t cho thuê
tài s n, cho ng i khác s d ng tài s n (b ng sáng ch , nhãn mác th ng m i…), c
t c, l i nhu n đ c chia…; thu nh p v ho t đ ng đ u t mua bán ch ng khoán; thu
nh p chuy n nh ng, cho thuê c s h t ng; thu nh p v các ho t đ ng đ u t khác;
chênh l ch lãi do bán ngo i t ; chênh l ch lãi chuy n nh ng v n.
Doanh thu t các ho t đ ng b t th
không th

ng: là các kho n thu t các ho t đ ng x y ra

ng xuyên nh : thu t vi c bán v t t hàng hóa, tài s n dôi th a, công c

d ng c đã phân b h t…các kho n ph i tr nh ng không c n tr , các kho n thu t
vi c chuy n nh ng thanh lý tài s n, n khó đòi đã xoá nay thu h i đ c, hoàn nh p
d phòng gi m giá hàng t n kho…
1.2.2.2. Phân tích tình hình s d ng chi phí
Phân tích chi phí c a doanh nghi p là vi c xem xét quá trình phát sinh các chi
phí, xác đ nh t tr ng và xu h ng thay đ i các y u t chi phí đ t đó có bi n pháp c t
gi m nh m ti t ki m chi phí, h giá thành s n ph m. Trong nh ng tr ng h p mà
doanh thu là ch tiêu r t khó t ng tr ng nhanh do m c đ c nh tranh cao trên th
tr ng ho c ngành đã th i kì suy thoái thì vi c qu n lý chi phí t t chính là chìa khóa
đ doanh nghi p thành công. Khi phân tích chi phí, giá tr và t tr ng c a các lo i chi
phí đ c xem xét nh sau:
Giá v n hàng bán: Là bi u hi n b ng ti n toàn b chi phí c a doanh nghi p đ
hoàn thành vi c s n xu t và tiêu th m t s n ph m nh t đ nh.
Chi phí bán hàng: Là nh ng kho n chi phí phát sinh có liên quan đ n ho t đ ng
tiêu th s n ph m, hàng hoá, d ch v trong k theo quy đ nh c a ch đ tài chínhbao
g m: ti n l ng nhân viên bán hàng, chi phí kh u hao tài s n c đ nh, chi phí d ch v
mua ngoài, chi phí qu ng cáo, ti p th , chi phí b o hành s n ph m, chi phí v t li u bao
bì, d ng c …
Chi phí qu n lý doanh nghi p: Là nh ng kho n chi phí có liên quan chung đ n
toàn b ho t đ ng c a c doanh nghi p mà không tách riêng đ c cho b t k ho t
đ ng nào. Chi phí qu n lý doanh nghi p bao g m: chi phí nhân viên qu n lý, chi phí
v t li u, công c d ng c , chi phí kh u hao TSC , chi phí d ch v mua ngoài và các
chi phí b ng ti n khác.

10


1.2.2.3. Phân tích tình hình l i nhu n

L i nhu n là ph n thu nh p c a doanh nghi p sau khi đã kh u tr m i chi phí.
Phân tích l i nhu n đ th y đ c s thay đ i c a l i nhu n là t t hay x u, ph n ánh
nh ng thay đ i mang tính b n ch t trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p hay
ch là k t qu c a nh ng tác đ ng mang tính ngo i lai và tri n v ng c a nó nh th
nào. L i nhu n c a doanh nghi p bao g m:
L i nhu n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh: Là kho n chênh l ch gi a doanh
thu c a ho t đ ng kinh doanh tr đi chi phí ho t đ ng kinh doanh bao g m giá thành
toàn b s n ph m hàng hóa, d ch v đã tiêu th trong k .
L i nhu n t ho t đ ng tài chính: Là kho n ti n chênh l ch gi a doanh thu ho t
đ ng tài chính và chi phí c a ho t đ ng tài chính và thu gián thu ph i n p theo qui
đ nh c a pháp lu t trong k .
L i nhu n c a các ho t đ ng khác: Là kho n ti n chênh l ch gi a thu nh p c a
ho t đ ng kinh t khác và chi phí c a ho t đ ng kinh t khác và thu gián thu ph i n p
theo qui đ nh c a pháp lu t trong k .
1.2.3. Phân tích tình hình l u chuy n dòng ti n
Phân tích tình hình l u chuy n c a dòng ti n đ c d a trên báo cáo l u chuy n
ti n t . Báo cáo LCTT cung c p các thông tin b sung v tình hình tài chính c a doanh
nghi p mà b ng C KT và báo cáo KQKD ch a ph n ánh đ c do k t qu ho t đ ng
trong k c a doanh nghi p b nh h ng b i nhi u kho n m c phi ti n t .
C th là, báo cáo LCTT cung c p các thông tin v lu ng vào và ra trong các ho t
đ ng c a doanh nghi p trong các kì k toán. Báo cáo LCTT ph n ánh nh ng thay đ i
v ti n t theo 3 ho t đ ng:
L u chuy n ti n t ho t đ ng SXKD: Ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào và chi
ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh ti n thu bán
hàng, ti n thu t các kho n thu th ng m i, các chi phí b ng ti n nh ti n tr cho
ng i cung c p (tr ngay trong k và ti n tr cho kho n n t k tr c) ti n thanh toán
cho công nhân viên v l ng và BHXH, các chi phí khác b ng ti n (chi phí v n phòng
ph m, công tác phí...).
L u chuy n t ho t đ ng đ u t : Ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào và chi ra
liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng đ u t c a doanh nghi p bao g m đ u t c s v t

ch t k thu t cho b n thân doanh nghi p nh ho t đ ng XDCB, mua s m TSCD, đ u
t vào các đ n v khác d i hình th c góp v n liên doanh, đ u t ch ng khoán, cho
vay, đ u t ng n h n và dài h n. Dòng ti n l u chuy n đ c tính g m toàn b các
kho n thu do bán thanh lý tài s n c đ nh, thu h i các kho n đ u t vào các đ n v
khác, chi mua s m, xây d ng TSC , chi đ đ u t vào các đ n v khác.
11

Thang Long University Library


L u chuy n ti n t ho t đ ng tài chính: Ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào và
chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p. Ho t đ ng tài
chính bao g m các nghi p v làm t ng, gi m v n kinh doanh c a doanh nghi p nh
ch doanh nghi p góp v n, vay v n, nh n v n liên doanh, phát hành trái phi u, c
phi u, tr n vay... Dòng ti n l u chuy n đ c tính bao g m toàn b các kho n thu,
chi liên quan nh ti n vay nh n đ c, ti n thu do nh n v n góp liên doanh b ng ti n,
do phát hành c phi u, trái phi u, ti n chi tr lãi cho các bên góp v n, tr lãi c phi u,
trái phi u b ng ti n, thu lãi ti n g i.
đ

Vi c phân tích tình hình l u chuy n c a dòng ti n giúp doanh nghi p đánh giá
c s b n v ng c a dòng ti n, kh n ng t o ti n và s phù h p c a dòng ti n v i

chi n l

c kinh doanh c a công ty. Bên c nh đó, vi c phân tích này còn đánh giá kh

n ng thanh toán n , s th nh v
th i k .

ng hay khó kh n v v n c a doanh nghi p qua t ng

1.2.4. Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính
1.2.4.1. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán
Kh n ng thanh toán là n i dung quan tr ng đ đánh giá ch t l ng tài chính và
hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p. M t doanh nghi p n u có tình tr ng tài chính
t t, lành m nh, ch ng t ho t đ ng c a doanh nghi p có hi u qu , doanh nghi p không
nh ng có đ mà còn có th a kh n ng thanh toán. Ng c l i, n u doanh nghi p
trong tình tr ng tài chính x u, ch ng t ho t đ ng kinh doanh kém hi u qu , doanh
nghi p không đ m b o kh n ng thanh toán các kho n n , uy tín c a doanh nghi p
th p. Kh n ng thanh toán là n ng l c đáp ng các ngh a v thanh toán c a doanh
nghi p. Chính vì v y, đ m b o kh n ng thanh toán giúp doanh nghi p gi v ng đ c
uy tín đ i v i các nhà cung c p đ ng th i đ m b o lành m nh tình hình tài chính.
B ng 1.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán
Ch tiêu

Công th c

1. H s kh n ng thanh toán n ng n h n

Tài s n ng n h n
T ng s n ng n h n

nv:L n

Tài s n ng n h n – Hàng t n kho
T ng s n ng n h n

2. H s kh n ng thanh toán nhanh

Ti n và các kho n t ng đ ng ti n
T ng s n ng n h n

3. H s kh n ng thanh toán t c th i

12


H s kh n ng thanh toán n ng n h n:
H s kh n ng thanh toán n ng n h n là m i quan h gi a tài s n ng n h n v i
nh ng kho n n ng n h n. Nó hàm ý c m i đ ng n ng n h n s có bao nhiêu đ ng
tài s n ng n h n có kh n ng chuy n hóa nhanh thành ti n đ tr các kho n n đ n
h n. H s kh n ng thanh toán n ng n h n là ch tiêu cho th y kh n ng đáp ng các
kho n n ng n h n c a doanh nghi p là cao hay th p. V m t lý thuy t, n u ch tiêu
này ≥ 1, doanh nghi p có đ kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n và tình hình
tài chính là bình th ng ho c kh quan. Ng c l i, n u h s này < 1, doanh nghi p
không b o đ m đáp ng đ c các kho n n ng n h n. H s này càng nh h n 1, kh
n ng thanh toán n ng n h n càng th p th hi n kh n ng tr n c a doanh nghi p y u
và c ng là d u hi u báo tr

c nh ng khó kh n v tài chính mà doanh nghi p có th g p

ph i trong quá trình tr n . Nh ng n u h s này m c cao th hi n doanh nghi p có
nhi u hàng t n kho hay có nhi u kho n ti n nhàn r i đi u này c ng không t t đ i v i
doanh nghi p b i nó làm m t đi c h i đ u t đ phát tri n c a doanh nghi p.
H s kh n ng thanh toán nhanh:
H s kh n ng thanh toán nhanh đo l ng kh n ng thanh toán các kho n n
ng n h n c a doanh nghi p b ng vi c chuy n đ i các tài s n ng n h n (không k hàng
t n kho) thành ti n. đây không tính đ n hàng t n kho vì nó đ c coi là lo i tài s n
có tính thanh kho n th p h n trong t ng tài s n ng n h n. Do đó vi c lo i b kho n

m c hàng t n kho s ph n ánh chính xác h n kh n ng chi tr các kho n n ng n h n
đ n h n c a doanh nghi p. V m t lý thuy t, khi tr s c a ch tiêu này ≥1, doanh
nghi p đ m b o và th a kh n ng thanh toán nhanh và ng c l i, khi tr s ch tiêu <1,
doanh nghi p không đ m b o kh n ng thanh toán nhanh.
H s kh n ng thanh toán t c th i:
H s kh n ng thanh toán t c th i cho bi t v i l

ng ti n và t

ng đ

ng

ti n hi n có, doanh nghi p có đ kh n ng trang tr i các kho n n ng n h n, đ c
bi t là n đ n h n hay không. V m t lý thuy t, khi ch tiêu này ≥1, doanh nghi p
đ m b o và th a kh n ng thanh toán t c th i. Ng c l i, khi ch tiêu này <1,
doanh nghi p không đ m b o kh n ng thanh toán t c th i. H s kh n ng thanh
toán t c th i có giá tr c nh báo khá cao, n u doanh nghi p không đ m b o kh
n ng thanh toán t c th i, các nhà qu n tr doanh nghi p s áp d ng ngay các bi n
pháp tài chính kh n c p đ tránh cho doanh nghi p không b lâm vào tình tr ng phá s n.
1.2.4.2. Phân tích nhóm ch tiêu v kh n ng và hi u qu ho t đ ng
Khi giao ti n v n cho ng i khác s d ng, các nhà đ u t , ch doanh nghi p,
ng i cho vay... th ng b n kho n tr c câu h i: tài s n c a mình đ c s d ng
m c hi u qu nào? Các ch tiêu v ho t đ ng s đáp ng câu h i này. ây là nhóm ch
13

Thang Long University Library


tiêu đ c tr ng cho vi c s d ng tài nguyên, ngu n l c c a doanh nghi p. Các ch tiêu

này đ

c s d ng đ đánh giá tác đ ng t i hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. Do

đó, các nhà phân tích không ch quan tâm t i vi c đo l ng hi u qu s d ng t ng s
ngu n v n mà còn chú tr ng đ n hi u qu s d ng c a t ng b ph n c u thành ngu n
v n c a doanh nghi p.
B ng 1.2. Nhóm ch tiêu v kh n ng ho t đ ng
Ch tiêu

Công th c
Giá v n hàng bán
Hàng t n kho

1. Vòng quay hàng t n kho
2. Th i gian l u kho trung bình

365
Vòng quay hàng t n kho

3. Vòng quay các kho n ph i thu

Doanh thu thu n
Ph i thu khách hàng

4. Th i gian thu n trung bình

365
Vòng quay các kho n ph i thu

5. Vòng quay các kho n ph i tr

GVHB+Chi phí bán hàng, qu n lý chung
Ph i tr ng i bán+L ng, th ng
+Thu ph i n p
365
Vòng quay các kho n ph i tr

6. Th i gian tr n trung bình

Th i gian l u kho TB + Th i gian thu n TB Th i gian tr n TB

7. Th i gian quay vòng ti n
Vòng quay hàng t n kho:

Vòng quay hàng t n kho là s l n mà hàng hóa t n kho luân chuy n trong k .
Ch s này càng cao càng đ

c đánh giá là t t vì ti n đ u t cho hàng t n kho th p

mà v n đ t hi u qu cao tránh đ c tình tr ng đ ng v n. N u ch s này th p
ch ng t hàng t n kho nhi u, s n ph m không tiêu th đ c. Ngoài ra, ch s này
c ng ph thu c vào l nh v c và ngành ngh kinh doanh c a doanh nghi p.
Th i gian l u kho trung bình:
Th i gian l u kho trung bình cho bi t th i gian l u hàng t n kho (nguyên v t
li u và hàng hóa) k t khi nh p hàng vào kho cho đ n lúc xu t hàng ra bán di n ra
trong bao lâu. Ch s này th p ch ng t hàng t n kho đ c luân chuy n tiêu th
14