Virus cúm gia cầm- Avian influenza virus

Virus cóm gia cÇm
(Avian influenza virus)
a


I. c im chung


cấp tính



bệnh dịch rất lớn, khốc liệt trên gia cầm nói
chung, trong đó gà là mẫn cảm nhất.



sốt cao, biểu hiện bệnh lý ở hệ thống tiêu hoá,
hô hấp, thần kinh và sinh sản.


I. c im chung


Hội nghị quốc tế về Cúm gia cầm tại Beltsville,
Mĩ 1981 đã thay bằng tên: Bệnh cúm truyền
nhiễm cao ở gia cầm HPAI (Highly pathogenic
avian influenza)

OIE xếp HPAI vào danh mục 1/ 15 bệnh nguy
hiểm ở động vật.(OIE:office international des
epizooties)


I. c im chung
1878, bệnh xảy

ra ở Italia, đến

1955 Achafer mới xác định đợc là virus týp A
(H7N1, H7N7).



1997,

bệnh xảy ra ở Hồng Kông do virus H5N1 gây
ra,tổng số gà tiêu huỷ 1,4 triệu con. Tại đây, lần
đầu tiên ngời ta ghi nhận đợc virus cúm gia cầm
có thể lây nhiễm và gây tử vong cho ngời.


I. c im chung
Cuối 2003, bệnh xảy ra trên diện rộng ở các nớc
Châu á: có 10 nớc và lãnh thổ có dịch do virus
H5N1 gây ra: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc,
Thái Lan, Campuchia, Lào, Inđonexia, Malaysia,
Hồng Công và Viêt Nam.

Avian influenza


c


II. Đặc tính sinh học


Hình thái



Nuôi cấy



Sức đề kháng



Tính gây bệnh

7


1. Phân loại



virus týp A. Thuéc hä Orthomyxoviridae.



Mäi loµi chim, mét sè ®éng vËt cã vó vµ cã
l©y sang ngêi.


1. Phõn loi


Họ Orthomyxoviridae có 4 nhóm: type A,
type B, type C, Thogotovirrus.



Virus cúm đầu tiên đợc gọi là A; Virus thứ 2
gọi là B; Virus thứ 3 gọi là C.



Typ A lại có các subtyp, các subtyp này có
dạng kháng nguyên riêng biệt dựa trên đặc
tính của 2 loại kháng nguyên chính : H và N.


2. Hỡnh thỏi
Hỡnh cầu hoặc đôi khi có dạng sợi, ờng kính

hạt virus 80-100 nm.


Phân tử lợng của hạt virus = 25 triệu dalton.

ARN một sợi, có độ dài 10000-15000 nucleotide,
phân thành 6-8 phân đoạn mang mật mã cho 10
loại protein khác nhau của virus.




2. Hình thái
Vá capsid mang 2 KN chÝnh lµ H vµ N, ngoµi ra cßn
mét KN mµng M1 (matrix protein-protein ®Öm) vµ
mét KN kÕt hîp bæ thÓ hoµ tan NS.





Virus cã vá bäc ngoµi b¶n chÊt lµ lipid.


vr


vr

3. Cấu trúc kháng nguyên


Cấu trúc kháng nguyên phức tạp: 2 kháng
nguyên chính nằm trên capsid của virus.



Kháng nguyên H (Hemagglutinin):
gây ngng kết hồng cầu, do đó virus cúm có khả
năng gây ngng kết hồng cầu của gần 20 loài
động vật.
dùng hồng cầu của gà, hồng cầu ngời có nhóm
máu O và hồng cầu chuột lang để phát hiện virus
bằng phản ứng ngng kết hồng cầu ( HA
Hemagglutination test ).
ít nhất là 15 kháng nguyên H : H1-H15.


3. Cấu trúc kháng nguyên
Kháng nguyên N (Neuraminidaza):


Enzim làm tách cầu nối axit neuraminic với
polysaccarit để giải phóng axit Neuraminic và
phá huỷ thụ thể mucoprôtein của hồng cầu.

9 loại KN: N ghi từ N1- N9.


3. CÊu tróc kh¸ng nguyªn
KN H vµ N cã vai trß rÊt lín, gióp virus g©y bÖnh:




Kh¸ng nguyªn H gióp VR b¸m vµo tÕ bµo,
nhê ®ã mµ VR x©m nhËp vµo bªn trong tÕ
bµo.
Kh¸ng nguyªn N gióp VR ra khái tÕ bµo ®·
nhiÔm ®Ó lan sang tÕ bµo lµnh kh¸c.


4. Nuôi cấy


Nuôi cấy trên phôi gà
xoang niệu hoặc túi ối của phôi gà ấp 9-10 ngày
tuổi



Virus nhân lên trong tế bào biểu mô màng ối và
màng nhung niệu, virus đi vào xoang niệu mô.
Gây chết phôi sau 24-48h gây nhiễm





Phôi: xuất huyết toàn phôi
17


4. Nuôi cấy


Nuôi cấy trên môi trường tế bào
Tế bào thận phôi người, thận khỉ, thận chuột
lang.



Ít sử dụng vì hoạt tính gây nhiễm, hiệu giá virus
giảm dần khi cấy chuyển nhiều lần và không gây
hủy hoại tế bào.



18


4. Nuôi cấy


Nuôi cấy trên động vật cảm thụ


Chồn, chuột nhắt, chuột đất

Để phân lập virus thường không dùng bản động
vật



19



5.Sù biÕn ®æi hÖ gen cña virus cóm
VR

cóm typ A cã thÓ g©y ra c¸c vô ®¹i
dÞch.



Virus cóm cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi hÖ gen.


5.Sự biến đổi hệ gen của virus cúm
Biến



đổi nội gen (Drif):

Sự thay Nucleotit trong đoạn gen.
Thờng xảy ra trên 2 phân đoạn gen mã hoá KN H
và N gây ra những thay đổi nhỏ về cấu trúc dễ tạo
ra các dòng VR mới , tránh đợc một phần miễn dịch
có trong quần thể động vật do cac vụ dịch cúm trớc
đó tạo ra.


5.Sự biến đổi hệ gen của virus cúm


Trao đổi gen (hiện tợng Shif) :


một khả năng cực kỳ nguy hiểm của virus cúm týp A



Virus tái tổ hợp gen với một dòng VR cúm khác
đồng nhiễm vào cơ thể để tạo ra một dòng VR mới,
tránh đợc hoàn toàn sức miễn dịch đặc hiệu đã có
trong quần thể.


5.Sù biÕn ®æi hÖ gen cña virus cóm


trë ng¹i lín trong viÖc nghiªn cøu vacxin
phßng bÖnh cóm cho ngêi vµ ®éng vËt.

HiÖn tîng sihft