Bài giảng bài 5 phương pháp tăng năng suất trong doanh nghiệp

12/24/2015

L/O/G/O

PHƯƠNG PHÁP TĂNG NĂNG
SUẤT TRONG DOANH NGHIỆP

Mục tiêu bài học
1

Trình bày được năng suất là gì?

2

Trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất.

3

JIT là gì? Tóm tắt nội dung của hệ thống JIT?

4

Trình bày Kanban là gì? Có bao nhiêu loại Kanban?

5

Hãy trình bày 5S là gì? 5S gồm những nội dung gì?

6

Khái niệm chu kỳ sản xuất và các phương pháp rút ngắn

1


12/24/2015

Nội dung bài học

I

Khái
niệm

II

JIT

Các yếu tố ảnh hưởng
đến chất lượng

KANBAN

5S

Chu kỳ
sản xuất

Năng suất
1. Khái niệm.
Trong bất kì một tổ chức kinh doanh hay doanh nghiệp nào thì

tăng năng suất luôn là vấn đề quan trọng. Vậy năng suất là gì và
tại sao nó lại quan trọng đến vậy?
Tổng yếu tố đầu ra (sản phẩm hoặc dịch vụ)
Năng suất =
Tổng yếu tố đầu vào (vốn, lao động, máy móc)
Năng suất là tiêu chuẩn phản ánh tổng hợp nhất hiệu quả của
hoạt động quản trị sản xuất đồng thời cũng thể hiện trình độ phát
triển của các doanh nghiệp.

2


12/24/2015

Năng suất
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất.
- Các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất được chia làm 2
nhóm chủ yếu:
+ Nhóm nhân tố bên ngoài: bao gồm môi trường kinh tế thế
giới, tình hình thị trường, cơ chế chính sách của nhà nước.
+ Nhóm nhân tố bên trong: bao gồm nguồn lao động, vốn,
công nghệ, tình hình và khả năng tổ chức quản lý, tổ chức sản
xuất.
- Có thể tóm tắt các nhân tố này dưới sơ đồ sau:

Năng suất
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất.
Tình hình thị trường:
Cạnh tranh, nhu cầu, giá
cả, chất lượng

Trình độ quản lý:
Đội ngủ cán bộ quản lý,
cơ cấu hoạt động…

Môi trường
kinh tế thế
giới

Cơ chế quản lý và
chính sách vĩ mô

Các
yếu tố

Khả năng và tình
hình tổ chức: quy
mô, chuyên môn

Lao động:

Vốn:

Công nghệ:

Số lượng, chất lượng.
Trình độ tay nghề.

Nguồn cung cấp,
cơ cấu, tình hình

Máy móc thiết bị, nguyên
liệu, quá trình

3


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất

Lean
Manufacturing

Just-in-Time
NĂNG
SUẤT
Kaizen

5S

Kanban

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.1- Khái niệm
- JIT là một khái niệm trong sản xuất hiện đại, được hiểu
ngắn gọn nhất "đúng sản phẩm - đúng số lượng - đúng nơi - đúng
thời điểm cần thiết".
Đúng sản phẩm

Đúng số lượng

JIT
Đúng nơi

Đúng thời điểm

4


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.2- Mục tiêu của JIT
- Mục đích cơ bản của JIT là cân bằng hệ thống. Làm thời
gian thực hiện càng ngắn và sử dụng nguồn lực càng tốt là cách
thức đạt được sự cân bằng với ba mục tiêu chính:
Loại bỏ sự gián đoạn: sự gián
đoạn tác động ngược lại đối
với hệ thống trong việc làm
đều đặn dòng dịch chuyển
sản phẩm và vì thế nó cần
được loại bỏ

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.2- Mục tiêu của JIT

Làm cho hệ thống linh hoạt:
tính linh hoạt của hệ thống
giúp tăng khả năng sản xuất,
đảm bảo sự cân đối của
nguồn lực.

5


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.2- Mục tiêu của JIT

Loại bỏ sự lãng phí: sự lãng
phí thể hiện ở việc sử dụng
không hiệu quả các nguồn
lực.

Bất kỳ việc gì làm tăng chi phí sản xuất mà không tạo ra giá trị
là lãng phí.

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.2- Mục tiêu của JIT

Theo JIT thì có 7 lãng phí sau:

6

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3- Các nội dung trong JIT.
1.3.1- Tồn kho thấp.
Lượng tồn kho bao gồm các
chi tiết và các nguyên vật liệu
được mua, sản phẩm dở
dang hoặc là thành phẩm
chưa được tiêu thụ. Lượng
tồn kho thấp sẽ có hai lợi ích
quan trọng đó là tiết kiệm
được không gian nhà kho và
tiết kiệm được chi phí lưu kho

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.2- kích thước lô hàng nhỏ.
Với kích thước lô hàng nhỏ sẽ tạo ra một số lợi ích trong cả hai
quá trình sản xuất và cung ứng như sau:
Với lô hàng nhỏ lượng hàng tồn kho sản phẩm dở dang sẽ ít hơn
Lô hàng có kích thước nhỏ sẽ ít bị cản trở hơn tại nơi làm việc
Dễ kiểm tra chất lượng lô hàng

7

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.3- Bố trí mặt bằng hợp lý.
Theo hệ thống JIT mặt bằng sẽ được bố trí dựa theo nhu
cầu về sản phẩm, thiết bị sẽ được sắp xếp những dòng sản phẩm
giống nhau, có nhu cầu lắp ráp hay sử lý giống nhau.

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.4- Sửa chữa và bảo trì định kỳ.
Để giảm thiểu việc hỏng hóc doanh nghiệp sử dụng các
chương trình bảo trì định kỳ

8


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.5- Sử dụng công nhân đa năng
Người công nhân trong hệ thống JIT được huấn luyện để
điều khiển tất cả các công việc từ điểu khiển quy trình sản xuất,
vận hành máy đến việc bảo trì sửa chữa...
Trong hệ thống JIT công nhân không được chuyên môn
hóa mà được huấn luyện để thực hiện nhiều thao tác do đó họ có
thể giúp những công nhân không theo kịp tiến độ. Tuy nhiên sẽ
mất nhiều thời gian và chi phí để đào tạo những công nhân đa

năng.

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.6- Sử dụng hệ thống "kéo"
- Thuật ngữ "đẩy" và "kéo" dùng để mô tả hai hệ thống
khác nhau trong quá trình sản xuất. Trong hệ thống "đẩy" khi công
việc kết thúc tại một khâu sản phẩm đó sẽ được đẩy tới khâu kế
tiếp và ở khâu cuối cùng sản phẩm sẽ được đẩy vào kho thành
phẩm. Ngược lại trong hệ thống kéo mỗi khâu sẽ được kéo sản
phẩm từ khâu phía trước nếu cần, đầu ra của sản phẩm sẽ được
kéo bởi nhu cầu của khách hàng hoặc bởi lịch trình sản xuất.

9


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.3.6- Sử dụng hệ thống "kéo"

Làm tất cả việc
trong khả năng
có thể làm

Chỉ làm những
công việc ở
khâu kế tiếp cần

Một số biện pháp tăng năng suất
1. Sản xuất đúng thời hạn (Just in time - JIT).
1.4- Lợi ích của hệ thống JIT
Giảm lượng tồn kho ở tất cả các khâu
Giảm nhu cầu về mặt bằng.
Tăng chất lượng sản phẩm, giảm phế phẩm
Lợi
ích

Có tính linh động cao trong phối hợp sản xuất
Dòng sản xuất nhịp nhàng chu kỳ sản xuất ngắn

Tăng mức độ sản xuất và tận dụng thiết bị.
Giảm lao động gián tiếp, tiết kiệm chi phí

10


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
2. KANBAN
2.1- Khái niệm
- Kanban trực dịch từ tiếng Nhật thì có nghĩa là cái bảng
thông tin.
- Phương pháp Kanban là một phương tiện báo có nhu
cầu, đó là một phiếu yêu cầu có khổ giấy cỡ A6, trong đó có ghi
địa điểm lấy hàng, địa điểm nhận hàng, tên và mã số chi tiết.

Một số biện pháp tăng năng suất

2. KANBAN
2.2- Nội dung
- Kanban là một công cụ kiểm soát sản xuất.
- Thông tin trên một Kanban thường có:
Tên và mã số các bộ phận chi tiết.
Tên và vị trí nơi sản xuất ra bộ phận, chi tiết đó
Tên và vị trí nơi các bộ phận, chi tiết sẽ đến
Vị trí khu vực lưu trữ.
Số lượng các bộ phận, chi tiết trong một lô hang…

11


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
2. KANBAN
Sản xuất

2.3- Phân loại Kanban
Đây là loại dùng để báo cho dây chuyền sản xuất cần
sản xuất chi tiết

Vận chuyển

Đây là loại dùng để thông báo cho công đoạn trước
cần chuyển chi tiết, sản phẩm nào cho công đoạn sau.

Cung ứng

Đây là loại dùng thông báo cho nhà cung cấp nguyên
vật liệu hoặc bán thành phẩm phải giao hàng

Tạm thời

Kanban được phát hành có thời hạn trong các trường
hợp bị thiếu hàng

Tín hiệu

Đây là loại dùng thông báo kế hoạch cho các công
đoạn sản xuất theo lô.

Một số biện pháp tăng năng suất
2. KANBAN
2.4- Các nguyên tắc của Kanban.
Mỗi thùng hàng phải chứa một thẻ Kanban
Chi tiết luôn được “kéo” bởi công đoạn sau
Không bắt đầu sản xuất khi không nhận được kanban
Mỗi khay, thùng phải đựng đúng số lượng được chỉ định
Không được giao chi tiết phế phẩm cho công đoạn sau
Số lượng kanban cần được giảm đến mức ít nhất có thể
Khoảng thời gian giữa các lần giao cần được giảm thiểu

12


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất

2. KANBAN
2.5.1- Ưu điểm
Độ chính xác về giờ giấc
Tiết kiệm tối đa vật tư và nguyên vật liệu
Vòng đời sản phẩm quay nhanh và khả năng
phân tán lao động cao
Cho thấy vấn đề lớn cần giải quyết của phân
xưởng
Giúp nắm được tình hình, phế phẩm phát sinh
dựa vào dòng di chuyển thông tin
Phối hợp chặt chẽ giữa các nơi làm việc.

Một số biện pháp tăng năng suất
2. KANBAN
2.5.2- Nhược điểm.

Áp dụng hệ thống Kanban xưởng sẽ ít hoặc
không có tồn kho nên với các lượng yêu cầu
dao động lớn sẽ không đáp ứng được.

Sự rối loạn ở một công đoạn sẽ gây ảnh hưởng
toàn hệ thống

13


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S

3.1- Khái niệm
- 5S là một phương pháp để tổ chức một nơi làm việc, đặc
biệt là một nơi làm việc dùng chung (như một nhà xưởng hay một
văn phòng), và giữ nơi đó một cách có tổ chức.
- 5S bao gồm:

Sàng lọc

Sắp xếp

Sạch sẽ

Săn sóc

Sẵn sàng

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
3.2- Nội dung của phương pháp 5S
Sàng lọc
- Kiểm tra tất cả công cụ, nguyên liệu, … trong nhà máy,
khu vực làm việc và chỉ giữ những mục quan trọng. Mọi thứ khác
được cất giữ hay vứt bỏ.
- Sau khi sàng lọc nơi làm việc chỉ còn lại những vật dụng
cần thiết với số lượng cần thiết.

14


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
3.2- Nội dung của phương pháp 5S
Sàng lọc
- Kiểm tra tất cả công cụ, nguyên liệu, … trong nhà máy,
khu vực làm việc và chỉ giữ những mục quan trọng. Mọi thứ khác
được cất giữ hay vứt bỏ.
- Sau khi sàng lọc nơi làm việc chỉ còn lại những vật dụng
cần thiết với số lượng cần thiết.

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sàng lọc

15


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sàng lọc

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sàng lọc

16

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sàng lọc

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sàng lọc

17


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp
- Là bố trí, sắp đặt mọi thứ ngăn nắp theo trật tự hợp lý để
dễ dàng, nhanh chóng cho việc sử dụng.
- Sắp xếp đảm bảo các vật dụng cần thiết luôn “Dể tìm –
Dể thấy – Dể lấy – Dể kiểm tra”.

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

18

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp
Vùng sử dụng
thường xuyên

Vùng ít được sử
dụng
Vùng sử dụng
theo chu kỳ

19


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

20


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp
Dùng mã màu kí hiệu sản phẩm

21


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sắp xếp

22

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sạch sẽ
- Là giữ gìn vệ sinh tại nơi làm việc, máy móc, thiết bị để
đảm bảo môi trường, mỹ quan tại nơi làm việc.
- Tất cả mọi thành viên trong đơn vị đều có ý thức và tham
gia giữ gìn vệ sinh, phải có đủ phương tiện, dụng cụ vệ sinh cho
đầy đủ và thích hợp.

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sạch sẽ

23


12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sạch sẽ

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sạch sẽ

24

12/24/2015

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Sạch sẽ

Một số biện pháp tăng năng suất
3. 5S
Săn sóc
- Là duy trì thường xuyên những việc đã làm, cải tiến liên
tục nơi làm việc để đạt được hiệu quả cao hơn là điều rất quan
trọng và cần thiết.
- Duy trì thực hiện và lặp đi lặp lại 3S đã nêu ở trên.
- Tạo môi trường dễ dàng để duy trì việc sàng lọc, sắp xếp
và sạch sẽ.

25