ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC Đời sống chính trị Việt Nam thế kỷ XX

Đại học Quốc gia Hà Nội
Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Khoa: Lịch sử
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC
Đời sống chính trị Việt Nam thế kỷ XX
Politics in Twentieth-Century Vietnam
1. Thông tin về giảng viên
- Họ và tên: Phạm Xanh
- Chức danh, học hàm, học vị: Phó giáo sư. Tiến sỹ
- Thời gian, địa điểm làm việc: Khoa Lịch sử,
- Địa chỉ liên hệ: Tầng 3, nhà B, Trường ĐHKHH&NV, 336, Nguyễn Trãi, Thanh Xuân,
Hà Nội
- Điện thoại:0988714799
- E - mail:
- Các hướng nghiên cứu chính:
- Các phong trào chính trị ở Việt Nam thời cận đại
- Quan hệ giữa Việt Nam và các nước phương Tây từ thời cận đại đến nay
- Cuộc đời và sự nghiệp của chủ tịch Hồ Chí Minh
- Giai cấp tư sản Việt Nam thời cận đại
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Đời sống chính trị Việt Nam thế kỷ XX
- Mã môn học: HIS 8019
- Số tín chỉ:
02
- Môn học:
Tự chọn:
- Địa chỉ khoa/bộ môn phụ trách môn học: Khoa Lịch sử, Bộ môn Lịch sử Việt Nam cận
hiện đại
3. Mục tiêu của môn học
- Mục tiêu kiến thức:
Học viên nắm được những vấn đề cơ bản về đời sống chính trị ở Việt Nam suốt thế

kỷ XX dưới tác động của những biến động của lịch sử thế giới và sự chuyển biến
về kinh tế- xã hội đất nước.
- Mục tiêu kỹ năng:
- Tìm kiếm các nguồn tài liệu và phát triển khả năng tự nghiên cứu
-

-

Nâng cao khả năng lập luận. Nhìn nhận, đánh giá lịch sử từ nhiều góc độ, quan
điểm và từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau.
Biết sử dụng c¸c phương pháp nghiên cứu trong lịch sử

1


4. Tóm tắt nội dung môn học:
Chuyên đề giới thiệu một số vấn đề cơ bản về đời sống chính trị ở Việt Nam suốt
thế kỷ XX dưới tác động của những biến động của lịch sử thế giới và sự chuyển biến về
kinh tế, xã hội của đất nước, xoay quanh ba nhiệm vụ chủ yếu chạy suốt thế kỷ: giải phóng
đất nước khỏi ách thực dân và phong kiến, bảo vệ nền độc lập; thống nhất Tổ quốc và tìm
kiếm con đường đưa đất nước tiến nhanh, tiến mạnh theo hướng «dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh, định hướng xã hội chủ nghĩa»

.5. Nội dung môn học, hình thức tổ chức dạy và học
Hình thức tổ chức dạy và học
Nội dung

Chƣơng 1. Những điều kiện

Lên lớp

Tổng
30

Lý

Thảo luận

Tự học, tự nghiên
cứu

thuyết

5

25

1

5

6

1

5

6

1

5

6

mới của sinh hoạt chính trị 30
năm đầu thế kỷ XX
1.1. Sự thất bại của phong trào
Cần Vương, thực dân Pháp củng
cố nền thống trị trên cả nước
1.2. Sự chuyển biến cảu xã hội
Việt Nam dưới tác động của các
chương trình khai thác thuộc địa
của thực dân Pháp
1.3. Ảnh hưởng của các trào lưu
tư tưởng từ bên ngoài
Chƣơng 2: Tìm kiếm và thử
nghiệm con đƣờng cứu nƣớc
theo xã hội tƣ bản chủ nghĩa
2.1. Con đường cứu nước theo
khuynh hướng dân chủ tư sản khi
chưa có giai cấp tư sản Việt Nam
làm bệ đỡ xã hội
2.2. Các khuynh hướng tư tưởng tư
sản khi có giai cấp tư sản Việt Nam
2.3. Nguyên nhân thất bại của
con đường cứu nước theo xã hội
tư bản chủ nghĩa.
Chƣơng 3: Tìm kiếm và thử

2


nghiệm con đƣờng cứu nƣớc
theo xã hội xã hội chủ nghĩa
3.1. Vai trò của Nguyễn Ái Quốc
trong việc tìm kiếm và truyền bá
con đường cứu nước mới
3.2. Sự ra đời của Đảng Cộng sản
Việt Nam và các cuộc tập dượt
3.3. Nguyên nhân thắng lợi
Chƣơng 4: Kháng chiến chống
ngoại xâm bảo vệ độc lập dân
tộc và thống nhất Tổ quốc
4.1. Thực dân Pháp quay lại xâm

1

5

6

1

5

6

lược Việt Nam
4.2. Tìm kiếm con đường không

đổ máu
4.3. Kiên quyết cầm súng chiến
đấu bảo vệ nền độc lập dân tộc
4.4. Xây dựng cơ sở vật chất của
chủ nghĩa xã hội và đấu tranh
thống nhất đất nước
4.5. Ý nghĩa lịch sử và nguyên
nhân thắng lợi cảu hai cuộc
kháng chiến bảo vệ nền độc lập
dân tộc và thống nhất tổ quốc
Chƣơng 5: Tìm kiếm con đƣờng
dẫn tới dân giàu nƣớc mạnh
5.1. Duy ý chí và cuộc khủng
hoảng kinh tế xã hội đất nước
5.2. Nhận thức lại những bước đi
của chủ nghĩa xã hội và công
cuộc đổi mới
5.3. Kế hoạch xây dựng một xã
hội giàu mạnh, công bằng, dân
chủ và văn minh

6. Học liệu
6.1. Giáo trình môn học

3


6.2. Danh mục tài liệu tham khảo
6.2.1 .Danh mục tài liệu tham khảo bắt buộc
1. Chương Thâu (1982), Phan Bội Châu- con người và sự nghiệp cứu nước, Nxb

Nghệ An, Vinh, 1982.
2. Hoàng Văn Đào (1970), Việt Nam Quốc dân Đảng, Sài Gòn.
3. Nguyễn Văn Khánh (2005), Việt Nam Quốc dân Đảng trong phong trào giải phóng
dân tộc, NXb KHXH, Hà Nội
4. Huỳnh Kim Khánh (1982), Vietnamese communism 1925- 1954, New York,
Cornell, University Press
6.2.2. Danh mục tài liệu tham khảo thêm
5. Louis Marty, Contribution à l’ histoire des mouvemént politiques de L’Indochine
6. Nhượng Tống, Nguyễn Thái Học- Hoa cành Nam 1902-1930, Sài Gòn.
7. Nguyễn Thành, Phạm Xanh, Đặng Hoà, Đào Phiếu (1986), Việt Nam thanh niên
cách mạng Đồng chí Hội, Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội
8. Phạm Xanh (2001) Nguyễn Ái Quốc với việc truyền bá chủ nghĩa Mác- Lênin ở
Việt Nam 1921- 1930, Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội
9. Viện Lịch sử Đảng, Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, tập 1, Nxb Sự thật
10. Wiliam Duiker (1976), The Rise of Nationalism in Vietnam (1900-1941), London.
7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học
Thi hết môn:
* Hình thức:

Viết chuyên đề và bảo vệ trước hội đồng chuyên môn.

* Điểm và tỉ trọng:

100%

Phê duyệt của Trƣờng

Chủ nhiệm khoa

Ngƣời biên soạn

PGS.TSKH Nguyễn Hải Kế

PGS.TS Phạm Xanh

4