SẢN PHỤ KHOA

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

SẢN PHỤ KHOA
TÀI LIỆU SƯU TẦM – TỔNG HỢP – DỊCH

Giới thiệu Information Mục lục

Biên soạn ebook : Lê Đình Sáng
ĐẠI HỌC Y KHOA HÀ NỘI
Trang web : www.ykhoaviet.tk
Email : ,
Điện thoại : 0973.910.357

THÔNG TIN

THÔNG BÁO VỀ VIỆC XUẤT BẢN BÁCH KHOA Y HỌC 2010 :
Theo yêu cầu và nguyện vọng của nhiều bạn đọc, khác với Bách Khoa Y Học các
phiên bản trước, bên cạnh việc cập nhật các bài viết mới và các chuyên khoa
mới,cüng như thay đổi cách thức trình bày, Bách Khoa Y Học 2010 được chia ra
làm nhiều cuốn nhỏ, mỗi cuốn bao gồm một chủ đề của Y Học, như thế sẽ giúp
bạn đọc tiết kiệm được thời gian tra cứu thông tin khi cần. Tác giả xin chân thành

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
cám ơn tất cả những ý kiến đóng góp phê bình của qu{ độc giả trong thời gian
qua. Tất cả các cuốn sách của bộ sách Bách Khoa Y Học 2010 bạn đọc có thể tìm
thấy và tải về từ trang web www.ykhoaviet.tk được Lê Đình Sáng xây dựng và
phát triển.
ỦNG HỘ :

Tác giả xin chân thành cám ơn mọi sự ủng hộ về mặt tài chính để giúp cho Bách
Khoa Y Học được phát triển tốt hơn và ngày càng hữu ích hơn.
Mọi tấm lòng ủng hộ cho việc xây dựng một website dành cho việc phổ biến tài
liệu học tập và giảng dạy Y Khoa của các cá nhân và Doanh nghiệp xin gửi về :
Tên ngân hàng : NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
Tên tài khoản ngân hàng : Lê Đình Sáng
Số tài khoản : 5111-00000-84877

CẢNH BÁO :
TÀI LIỆU NÀY CHỈ MANG TÍNH CHẤT THAM KHẢO nhằm mục đích nâng cao hiểu biết về Y

khoa. Tuyệt đối không được tự ý áp dụng các thông tin trong ebook này để chẩn
đoán và tự điều trị bệnh, nhất là với những người không thuộc nghành Y . Tác giả
ebook này không chịu bất cứ trách nhiệm gì liên quan đến việc sử dụng thông tin
trong cuốn sách để áp dụng vào thực tiễn của bạn đọc. Đây là tài liệu sưu tầm từ
nhiều tác giả khác nhau, nhiều cuốn sách khác nhau, chưa được kiểm chứng , vì
thế mọi thông tin trong cuốn sách này đều chỉ mang tính chất tương đối . Cuốn
sách này được phân phát miễn phí với mục đích sử dụng phi thương mại, bất cứ
hành vi nào liên quan đến việc mua bán, trao đổi, chỉnh sửa, in ấn cuốn sách này
vào bất cứ thời điểm nào đều là bất hợp lệ . Nội dung cuốn ebook này có thể
được thay đổi và bổ sung bất cứ lúc nào mà không cần thông báo trước.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
GIỚI THIỆU

Bộ sách này được Lê Sáng sưu tầm , biên dịch và tổng hợp với mục đích cung cấp
một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn sinh viên y khoa, và tất cả

những ai có nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu, tra cứu , tham khảo thông tin y học.
Với tiêu chí là bộ sách mở , được xây ựng dựa trên nguồn tài liệu của cộng đồng ,
không mang mục đích vụ lợi, không gắn với mục đích thương mại hóa ưới bất kz
hình thức nào , nên trước khi sử dụng bộ sách này bạn phải đồng ý với những
điều kiện sau . Nếu không đồng ý , bạn không nên tiếp tục sử dụng sách :
Bộ sách này được cung cấp đến tay bạn , hoàn toàn dựa trên tinh thần tự nguyện
của bạn. Không có bất kz sự thương lượng, mua chuộc, mời gọi hay liên kết nào
giữa bạn và tác giả bộ sách này.
Mục đích của bộ sách để phục vụ công tác học tập cho các bạn sinh viên Y khoa là
chính, ngoài ra nếu bạn là những đối tượng đang làm việc trong nghành Y cüng có
thể sử dụng bộ sách như là tài liệu tham khảo thêm .
Mọi thông tin trong bộ sách đều chỉ có tính chính xác tương đối, thông tin chưa
được kiểm chứng bới bất cứ cơ quan Pháp luật, Nhà xuất bản hay bất cứ cơ quan
có trách nhiệm liên quan nào . Vì vậy, hãy luôn cẩn trọng trước khi bạn chấp nhận
một thông tin nào đó được cung cấp trong bộ sách này.
Tất cả các thông tin trong bộ sách này được sưu tầm, tuyển chọn, phiên dịch và
sắp xếp theo trình tự nhất định . Mỗi bài viết dù ngắn hay dài, dù hay dù dở cüng
đều là công sức của chính tác giả bài viết đó. Lê Đình Sáng chỉ là người sưu tầm và
phiên dịch, nói một cách khác, người giúp chuyển tải những thông tin mà các tác
giả bài viết đã cung cấp, đến tay các bạn .

Bộ sách này là tài liệu sưu tầm và dịch bởi một sinh viên Y khoa chứ không phải là
một giáo sư – tiến sĩ hay một chuyên gia Y học dày dạn kinh nghiệm, o đó có thể
có rất nhiều lỗi và khiếm khuyết không lường trước , chủ quan hay khách quan,
các tài liệu bố trí có thể chưa hợp lý , nên bên cạnh việc thận trọng trước khi thu

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

nhận thông tin , bạn cüng cần đọc kỹ phần mục lục bộ sách và phần hướng dẫn sử
dụng bộ sách để sử dụng bộ sách này một cách thuận tiện nhất.
Tác giả bộ sách điện tử này không chịu bất cứ trách nhiệm nào liên quan đến việc
sử dụng sai mục đích , gây hậu quả không tốt về sức khỏe, vật chất, uy tín …của
bạn và bệnh nhân của bạn .
Không có chuyên môn , không phải là nhân viên y tế , bạn không được ph p tự sử
dụng những thông tin có trong bộ sách này để chẩn đoán và điều trị. Từ trước tới
này, các thầy thuốc ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN chứ không phải là ĐIỀU TRỊ BỆNH. Mỗi
người bệnh là một thực thể độc lập hoàn toàn khác nhau, o đó việc bê nguyên xi
tất cả mọi thông tin trong bộ sách này vào thực tiễn sẽ là một sai lầm lớn . Tác giả
sẽ không chịu bất cứ trách nhiệm gì do sự bất cẩn này gây ra.
Vì là bộ sách cộng đồng, tạo ra vì mục đích cộng đồng, do cộng đồng , bộ sách này
có phát triển được hay không một phần rất lớn, không chỉ dựa vào sức lực, sự
kiên trì của người tạo ra bộ sách này , thì những đóng góp, xây ựng, góp ý, bổ
sung, hiệu chỉnh của người đọc chính là động lực to lớn để bộ sách này được phát
triển. Vì một mục tiêu trở thành một bộ sách tham khảo y khoa tổng hợp phù hợp
với nhu cầu và tình hình thực tiễn trong lĩnh vực y tế nói riêng và trong cuộc sống
nói chung . Tác giả bộ sách mong mỏi ở bạn đọc những lời đóng góp chân thành
mang tính xây dựng, những tài liệu quý mà bạn muốn san sẻ cho cộng đồng , vì
một tương lai tốt đẹp hơn. Đó là tất cả niềm mong mỏi mà khi bắt đầu xây dựng
bộ sách này , tôi vẫn kiên trì theo đuổi .
Nội dung bộ sách này, có thể chỉ đúng trong một thời điểm nhất định trong quá
khứ và hiện tại hoặc trong tương lai gần. Trong thời đại cách mạng khoa học công
nghệ tiến nhanh như vü bão như hiện nay, không ai biết trước được liệu những
kiến thức mà bạn có được có thể áp dụng vào tương lai hay không . Để trả lời câu
hỏi này, chỉ có chính bản thân bạn , phải luôn luôn không ngừng-TỰ MÌNH-cập
nhật thông tin mới nhất trong mọi lĩnh vực của đời sống, trong đó có lĩnh vực y
khoa. Không ai có thể, tất nhiên bộ sách này không thể, làm điều đó thay bạn.
Nghiêm cấm sử dụng bộ sách này ưới bất kz mục đích xấu nào, không được
ph p thương mại hóa sản phẩm này ưới bất cứ anh nghĩa nào. Tác giả bộ sách

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
này không phải là tác giả bài viết của bộ sách , nhưng đã mất rất nhiều công sức,
thời gian, và tiền bạc để tạo ra nó, vì lợi ích chung của cộng đồng. Bạn phải chịu
hoàn toàn trách nhiệm với bất kz việc sử dụng sai mục đích và không tuân thủ nội
dung bộ sách này nêu ra.
Mọi lý thuyết đều chỉ là màu xám, một cuốn sách hay vạn cuốn sách cüng chỉ là lý
thuyết, chỉ có thực tế cuộc sống mới là cuốn sách hoàn hảo nhất, ở đó bạn không
phải là độc giả mà là diễn viên chính. Và Bách Khoa Y Học cüng chỉ là một hạt thóc
nhỏ, việc sử dụng nó để xào nấu hay nhân giống là hoàn toàn tùy thuộc vào bạn
đọc. Và người tạo ra hạt thóc này sẽ vui mừng và được truyền thêm động lực để
tiếp tục cố gắng nếu biết rằng chính nhờ bạn mà biết bao người không còn phải
xếp hàng để chờ cứu trợ.
Mọi đóng góp liên quan đến bộ sách xin gửi về cho tác giả theo địa chỉ trên. Rất
mong nhận được phản hồi từ các bạn độc giả để các phiên bản sau được tốt hơn.
Kính chúc bạn đọc, gia quyến và toàn thể người Việt Nam luôn được sống trong
khỏe mạnh, cuộc sống ngày càng ấm no hạnh phúc.
Đô Lương, Nghệ An. Tháng 8/2010

ABOUT

ebook editor: Le Dinh Sang
Hanoi Medical University
Website: www.ykhoaviet.tk

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Email: ,
Tel: 0973.910.357
NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010:
As the request and desire of many readers, in addition to updating the new
articles and new specialties, as well as changes in presentation, Medical
Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each ebook includes a
subject of medicine, as this may help readers save time looking up informations as
needed. The author would like to thank all the critical comments of you all in the
recent past. All the books of the Medical Encyclopedia 2010 can be found and
downloaded from the site www.ykhoaviet.tk ,by Le Dinh Sang construction and
development.
DONATE
The author would like to thank all the financially support to help the Medical
Encyclopedia are developing better and more-and-more useful.
All broken hearted support for building a website for the dissemination of
learning materials and teaching Medicine of individuals and enterprises should be
sent to:
Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM
Bank Account Name: Le Dinh Sang
Account Number: 5111-00000-84877
DISCLAMER :
The information provided on My ebooks is intended for your general knowledge
only. It is not a substitute for professional medical advice or treatment for specific
medical conditions. You should not use this information to diagnose or treat a
health problem or disease without consulting with a qualified health professional.
Please contact your health care provider with any questions or concerns you may
have regarding your condition.
Medical Encyclopedia 2010 an any support from Lê Đình Sáng are provi e 'AS

IS' and without warranty, express or implied. Lê Sáng specifically disclaims any

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
implied warranties of merchantability and fitness for a particular purpose. In no
event will be liable for any damages, including but not limited to any lost or any
damages, whether resulting from impaired or lost money, health or honnour or
any other cause, or for any other claim by the reader. Use it at Your risks !
FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY .
YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create
derivative works from, distribute, and display such materials throughout the
world in any media now known or hereafter developed with or without
acknowle gment to you in Author’s ebooks.
FOREWORD
These ebooks are Le Dinh Sang’s collection, compilation an synthesis with the
aim of providing a useful source of reference-material to medical students, and all
who wish to learn, research, investigate to medical information.
Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit
purposes, not associated with commercial purposes under any kind, so before you
use this books you must agree to the following conditions. If you disagree, you
should not continue to use the book:
This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit. Without
any negotiation, bribery, invite or link between you and the author of this book.
The main purpose of these books are support for studying for medical students, in
addition to others if you are working in health sector can also use the book as a
reference.
All information in the book are only relative accuracy, the information is not
verified by any law agency, publisher or any other agency concerned. So always

be careful before you accept a certain information be provided in these books.
All information in this book are collected, selected, translated and arranged in a
certain order. Each artical whether short or long, or whether or unfinished work
are also the author of that article. Lê Đình Sáng was only a collectors in other

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
words, a person to help convey the information that the authors have provided,
to your hand. Remember the author of the articles, if as in this book is clearly the
release of this information you must specify the author of articles or units that
publish articles.
This book is the material collected and translated by a medical student rather
than a professor – Doctor experienced, so there may be many errors and defects
unpredictable, subjective or not offices, documents can be arranged not
reasonable, so besides carefull before reading information, you should also read
carefully the contents of the material and the policy, manual for use of this book .
The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of
improper purposes, get bad results in health, wealth, prestige ... of you and your
patients.
7. Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the
information contained in this book for diagnosis and treatment. Ever, the
physician treating patients rather than treatment. Each person is an independent
entity and completely different, so applying all information in this book into
practice will be a big mistake. The author will not bear any responsibility to this
negligence caused.
8. As is the community material, these books could be developed or not are not
only based on their strength and perseverance of the author of this book , the
contribution, suggestions, additional adjustment of the reader is great motivation

for this book keep developed. Because a goal of becoming a medical reference
books in accordance with general requirements and the practical situation in the
health sector in particular and life.
9. The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and the
present or in the near future. In this era of scientific and technological revolution
as sweeping as fast now, no one knew before is whether the knowledge that you
have obtained can be applied in future or not. To answer this question, only
yourself, have to always update-YOURSELF-for latest information in all areas of

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
life, including the medical field. No one can, of course this book can not, do it for
you.
10. Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to
commercialize this product under any mean and any time by any media . The
author of this book is not the “inventor” of the book-articles, but has made a lot
of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community. You
must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply with
the contents of this book yet.
11. All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the
only facts of life are the most perfect book, in which you are not an audience but
are the main actor. This Book just a small grain, using it to cook or fry breeding is
completely depend on you. And the person who created this grain will begin more
excited and motivated to keep trying if you know that thanks that so many people
no longer have to queue to wait for relief.
12. All comments related to the books should be sent to the me at the address
above. We hope to receive feedbacks from you to make the later version better.
13. We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy,

happy and have a prosperous life.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
MỤC LỤC

CHƯƠNG 1. BỆNH ÁN VÀ KỸ NĂNG KHÁM
1.
2.
3.
4.

CẤU TẠO CƠ QUAN SINH DỤC NỮ
KỸ NĂNG THĂM KHÁM
BỆNH ÁN SẢN KHOA
BỆNH ÁN MINH HỌA
BỆNH ÁN CHUYỂN DẠ
BỆNH ÁN HẬU SẢN
BỆNH ÁN HẬU PHẪU

CHƯƠNG 2. THAI NGHÉN
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.

CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI
THAI NGOÀI TỬ CUNG
CHẨN ĐOÁN THAI NGHÉN
NHIỄM ĐỘC THAI NGHÉN
ĐA THAI
SẢY THAI
CHỬA TRỨNG
CHẢY MÁU TRONG BA THÁNG ĐẦU THAI KZ
CHẢY MÁU BA THÁNG CUỐI CỦA THAI KZ
THAI CHẾT LƯU TRONG TỬ CUNG
THAI GIÀ THÁNG
CHỬA NGOÀI TỬ CUNG
RAU TIỀN ĐẠO
TIỀN SẢN GIẬT - SẢN GIẬT
NGÔI NGƯỢC
DỌA ĐẺ NON VÀ ĐẺ NON
CHOÁNG SẢN KHOA
KHÁM THAI VÀ QUẢN LÝ THAI NGHÉN

CHƯƠNG 3. SINH NỞ
23.
24.
25.
26.
27.
28.

KHUNG CHẬU SẢN KHOA
CƠ CHẾ ĐẺ NGÔI CHỎM- RAU SỔ THƯỜNG
LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT NGÔI CHỎM ĐÃ LỌT
CÁC BƯỚC THEO DÕI CHUYỂN DẠ
CÁC NGHIỆM PHÁP – KỸ THUẬT ĐỠ ĐẺ
SUY THAI NGẠT THAI

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.

39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.

ĐẺ CHỈ HUY
ĐẺ KHÓ DO CÁC NGUYÊN NHÂN
SỬ DỤNG THUỐC GIẢM CO TỬ CUNG
RAU BONG NON
KỸ THUẬT ĐẶT GIÁC HÚT SẢN KHOA
NGHIỆM PHÁP LỌT NGÔI CHỎM
VỠ TỬ CUNG
SA DÂY RỐN
PHẬU THUẬT CHỬA NGOÀI TỬ CUNG VỠ
KỸ THUẬT ĐẶT FORCEPS
MỔ LẤY THAI
XOAY THAI, KÉO THAI
GÂY MÊ VÀ GÂY TÊ TRONG SẢN PHỤ KHOA
CÁC YẾU TỐ TIÊN LƯỢNG CUỘC ĐẺ
CHỈ SỐ APGAR
T C MẠCH ỐI
SALBUTAMOL SỬ DỤNG TRONG SẢN KHOA

CHƯƠNG 4. BỆNH PHỤ KHOA
46.
47.
48.

49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.

SA SINH DỤC
HỘI CHỨNG HELLP
U NANG BUỒNG TRỨNG XO N
THEO DÕI, XỬ TRÍ VẾT MỔ CŨ Ở TỬ CUNG
HỘI CHỨNG LOÉT SINH DỤC
U NANG BUỒNG TRỨNG
CÁC TỔN THƯƠNG CỔ TỬ CUNG
PHẬU THUẬT C T TỬ CUNG CẤP CỨU
ĐẠI CƯƠNG VÔ SINH
RỐI LOẠN KINH NGUYỆT
KHỐI U BUỒNG TRỨNG
MỔ U NANG BUỒNG TRỨNG
UNG THƯ NIÊM MẠC TỬ CUNG

UNG THƯ NGUYÊN BÀO NUÔI
UNG THƯ CỔ TỬ CUNG
VIÊM SINH DỤC
U XƠ TỬ CUNG
BUỒNG TRỨNG ĐA NANG
AP XE VÚ

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
65.
66.

UNG THƯ VÚ
MÔ HỌC CỦA CÁC U BUỒNG TRỨNG

CHƯƠNG 5. HẬU SẢN
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.

79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.

KIỂM SOÁT TỬ CUNG
BĂNG HUYẾT ĐỜ TỬ CUNG SAU SINH
NGUYÊN NHÂN CHẢY MÁU SAU SINH
NHIỄM KHUẨN HẬU SẢN
HỒI SỨC NGẠT SƠ SINH
SỐT SAU ĐẺ
CHĂM SÓC SƠ SINH NON THÁNG VÀ NHẸ CÂN
CHĂM SÓC SẢN PHỤ SAU SINH THƯỜNG
CHĂM SÓC BỆNH NHÂN SAU MỔ PHỤ KHOA
CHĂM SÓC BÀ MẸ VÀ TRẺ SƠ SINH TRONG 6 TUẦN SAU ĐẺ
CHĂM SÓC SƠ SINH KHỎE MẠNH
CHĂM SÓC BÀ MẸ VÀ TRẺ SƠ SINH NGÀY ĐẦU SAU ĐẺ
CHĂM SÓC TRẺ DỊ TẬT
CHẢY MÁU TRONG THỜI KZ SỔ RAU
THĂM DÒ SƠ SINH NỮ
UỐN VÁN RỐN SƠ SINH
BỆNH TAY CHÂN MIỆNG
HIV/AIDS VỚI BÀ MẸ VÀ TRẺ SƠ SINH
NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ

CHƯƠNG 6. CÂU HỎI ÔN TẬP

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

CHƯƠNG 1. BỆNH ÁN VÀ KỸ NĂNG
KHÁM
1. CẤU TẠO CƠ QUAN SINH DỤC NỮ
Hệ sinh dục nữ gồm hai phần: trong và ngoài. Cơ quan sinh dục ngoài: Âm hộ,
âm đạo, tầng sinh môn Cơ quan sinh dục trong: Tử cung, vòi trứng, buồng
trứng.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
I. Cơ quan sinh dục ngoài:
Cơ quan sinh ục ngoài phát sinh từ củ sinh dục tạo thành âm vật, các nếp sinh
dục, môi lớn và môi b đi từ ngoài vào ta có:
1. Âm hộ:
Là những phần bên ngoài từ xương vệ đến tầng sinh môn. Bao gồm:
+ Đồi vệ nữ: Là lớp mỡ nằm trên xương vệ, có lông bao phủ.
+ Âm vật: Dài từ 1- 2 cm tương đương với ương vật ở nam, rộng 0,5cm.
+ Hai môi lớn: ở hai bên âm hộ nối tiếp với đồi vệ nữ có lông bao phủ.
+ Hai môi bé: ở phía trong hai môi lớn, không có lông, có nhiều tuyến và thần
kinh.
+ Lỗ niệu đạo: ở ngay ưới âm vật, hai bên lỗ niệu đạo có hai tuyến Skene tác
dụng tiết chất nhờn khi giao hợp.
+ Màng trinh và lỗ âm đạo: Màng trinh là niêm mạc che ống âm đạo, chính giữa có
một lỗ nhỏ để máu kinh chảy ra, hai bên lỗ âm đạo có tuyến Bartholin có nhiệm

vụ tiết dịch nhầy giúp cho âm đạo không bị khô và bôi trơn khi giao hợp.
- Nuôi ưỡng âm hộ bởi hệ động mạch- tĩnh mạch thẹn trong. Bạch huyết dẫn
đến các hạch vùng bẹn.
2. Âm đạo:
Là một ống cơ trơn nối từ âm hộ đến cổ tử cung, nó nằm giữa niệu đạo và bàng
quang ở phía trước và trực tràng ở phía sau. Âm đạo bình thường là một ống dẹt
gồm có thành trước và thành sau áp vào nhau:
+ Thành trước dài 6-8cm
+ Thành sau dài 7- 10 cm
Âm đạo tham gia vào cuộc đẻ có thể dãn mở rộng để thai nhi đi ra ngoài.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Vòm âm đạo tiếp cận với các túi cùng, phia sau vòm âm đạo ngăn cách với trực
tràng qua cùng đồ sau và túi cùng Dougalas đây là điểm thấp nhất trong ổ bụng có
tầm quan trọng trong phát hiện các bệnh lý phô khoa và ngoại khoa.
- Niêm mạc âm đạo bao gồm nhiều nếp gấp ngang, nó chịu ảnh hưởng của nội tiết
Estrogen và Progesteron niêm mạc âm đạo có PH 3,5- 4,6 luôn ẩm do các chất
tiết từ cổ tử cung và buồng tử cung chảy ra.
- Thành âm đạo có lớp cơ trơn với thớ dọc ở nông và thớ vòng ở sâu, các thớ cơ
liên tiếp với lớp cơ ở cổ tử cung nuôi ưỡng âm đạo bởi nhiều nguồn:
+ 1/3 trên do nhánh cổ tử cung- âm đạo của động mạch tử cung.
+ 1/3 giữa o động mạch bàng quang ưới.
+ 1/3 ưới do nhánh của động mạch trực tràng giữa và động mạch thẹn trong.
Tĩnh mạch: Có rất nhiều tĩnh mạch nỗi với nhau để tạo thành các đám rối tĩnh
mạch nằm ở ưới lớp niêm mạc rồi đổ về tĩnh mạch hạ vị
Bạch mạch:
1/3 trên đổ vào các hạch bạch huyết quanh động mạch chậu chung.

1/3 giữa đổ về các hạch bạch huyết quanh động mạch hạ vị
1/3 ưới đổ về các hạch bạch huyết vùng bẹn.
Thần kinh: Âm đạo không có các nhánh dây thần kinh chi phối.
3. Tầng sinh môn:
Là toàn bộ phần mềm, cân cơ, ây chằng bịt phía ưới của khung chậu có nhiệm
vụ:
- Giữ cho các tạng trong ổ bụng ( TC, BQ, trực tràng) không bị sa xuống đáy chậu.
- Khi đẻ tầng sinh môn dãn mỏng mở ra để thai nhi và các phần phô của thai thoát
ra ngoài.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Giải phẫu của tầng sinh môn:
- Tầng sinh môn có dạng hình trám giới hạn.
- Phía trước bờ ưới xương mu.
- Phía sau đỉnh xương cùng.
- Hai bên là hai ụ ngồi.
Đường nối hai ụ ngồi chia tầng sinh môn làm hai phần :
+ Tầng sinh môn trước hay gọi đáy chậu niệu sinh dục.
+ Tầng sinh môn sau hay gọi đáy chậu hông.
Từ nông ra sâu tầng sinh môn gồm ba tầng :
- Tầng sâu : Gồm cơ nâng hậu môn và cơ ngồi cụt được bao bọc bởi hai lá cân của
tầng sinh môn sâu.
- Tầng giữa : Gồm cơ ngang sâu và cơ thắt niệu đạo, cả hai cơ đều nằm ở tầng
sinh môn trước và được bao bọc bởi hai lá cân tầng sinh môn giữa.
- Tầng nông : Gồm năm cơ ( cơ ngang nông, cơ hành hang, cơ ngồi hang, cơ khít
âm môn và cơ thắt hậu môn) trong đó có cơ thắt hậu môn nằm ở tầng sinh môn
sau, 4 cơ còn lại nằm ở tầng sinh môn trước.

II. Cơ quan sinh dục trong :
Bao gồm tử cung, vòi trứng và buồng trứng.
1. Tử cung :
Là nơi làm tổ và phát triển của trứng từ khi thô tinh cho đến khi thai nhi trưởng
thành, tử cung thay đổi theo chu kì kinh nguyệt và tình trạng thai nghén.
- Hình thể ngoài : Tử cung có dạng hình nón cụt, đáy rộng ở trên và hẹp ở ưới,
chia ba phần : Thân tử cung, eo tử cung, cổ tử cung.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
+ Thân tử cung : Có dạng hình thang rộng ở trên (gọi là phần đáy), có sừng ở hai
bên, sừng tử cung là nơi vòi trứng thông với tử cung và là nơi bám của dây chằng
tròn và dây chằng tử cung- buồng trứng. Thân tử cung dài 4 cm, rộng 4-5 cm,
trọng lượng thân tử cung khoảng 50g.
+ Eo tử cung: Là chỗ thắt nhất, nơi tiếp giáp giữa thân tử cung và cổ tử cung dài
0,5cm. Khi có thai vào những tháng cuối phát triển thành đoạn ưới tử cung.
+ Cổ tử cung: Là một khối mô hình nón cụt, đáy là phần tiếp giáp với eo tử cung
còn đầu chúc vào âm đạo, phía trước phần trên âm đạo là phần dưới sau bàng
quang, hai bên là đáy ây chằng rộng có niệu quản và bó mạch thần kinh đi qua,
phía sau là phúc mạc vén lên phủ trực tràng tạo thành túi cùng Douglas.ống cổ tử
cung là một đoạn ảo hình trụ dài 2-3cm, rộng 2,5 cm, khi chưa đẻ cổ tử cung trơn
láng, mật độ chắc, sau đẻ cổ tử cung rộng ra theo chiều ngang mật độ mềm.
- Vị trí liên quan: Tử cung nằm trong tiểu khung thường gập trước so với trục của
cổ tử cung một góc 100˚ - 120˚ đa số phô nữ có tử cung ngả trước ( trục của tử
cung tạo thành so với trục của âm đạo một góc 90˚)
Về liên quan tử cung chia làm hai phần: - Phần tử cung ở trên âm đạo
- Phần tử cung ở trong âm đạo
+ Phần ở trên âm đạo ( phần nằm trong phúc mạc): Từ mặt trên của bàng quang

phúc mạc lách xuống giữa bàng quang và tử cung tạo thành túi cùng bàng quang
tử cung rồi lật lên che phủ mặt trước, mặt trên và sau tử cung. Sau đó phúc mạc
lách xuống giữa tử cung và trực tràng tạo thành túi cùng tử cung trực tràng (
Douglas). Phúc mạc ở mặt trước và mặt sau nhập lại ở hai bên tử cung và kéo dài
ra đến vách chậu tạo thành dây chằng rộng. Qua phúc mạc tử cung liên quan với
bàng quang ở phía trước, trực tràng ở phía sau và các quai ruột ở phía trên:
+ Phần ở ngoài phúc mạc: Do phúc mạc không phủ hết nên còn để hở một phần
eo và cổ tử cung, phần này dài 1,5cm ở phía trên chỗ bám của âm đạo vào cổ tử
cung

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
+ Phần trong âm đạo: Gồm có đoạn ưới của cổ tử cung, âm đạo bám vào cổ tử
cung theo một đường vòng và tạo ra các cùng đồ trước, cùng đồ sau và hai cùng
đồ bên.
2 . Buồng trứng:
Là cơ quan vừa ngoại tiết ( phóng noãn) vừa là cơ quan nội tiết ( tiết Progestẻvà
Etrogen)
2.1,hình thể và vị trí:
Buồng trứng nằm áp 2 bên hố chậu tương ứng điểm niệu quản giữa có hình hạt,
dẹt có 2 mặt trong và ngoài và hai đầu trên và ưới dài chừng 3,5cm rộng 2cm
dầy 1cm
Trước tuổi dậy thì buồng trứng nhẫn đều sau tuổi dậy thì bề mặt B.T xù xì do các
sẹo phóng noãn của nang degreaf vỡ ra : sau tuổi mãn kinh buồng trứng lại nhẵn
bóng
2.2 - Các phương tiện nối giữ buồng trứng
+ Mạc treo buồng trứng là nếp phúc mạc nối buồng trứng với mặt sau của dây
chằng rộng

+Dây chằng tử cung - Buồng trứng: nối từ phía sau sừng tử cung đến đầu ưới
của buồng”
+ Dây chằng thắt lưng - buồng trứng dính từ buồng trứng vào thành chậu hông,
trong 2 lá dây chằng rộng có động mạch buồng trứng và các sợi thần kinh.
+ Dây chằng vòi - buồng trứng: Đi từ loa vòi đến đầu trên của buồng trứng ở đây
có một tua lớn của vòi trứng dính vào dây chằng gọi là tua richard.
Trong buồng trứng có 4 dây chằng, nhưng buongf trứng chỉ dính vào dây chằng
rộng ở bờ truwocs còn 1 bờ hoàn toàn tự do nên buông trứng có thể lật lên lật
xuống dể dàng.
Liên quan buồng trứng

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Nằm trong hố buông trứng liên quan
- Mặt ngoài liên thành bên tiểu khung
- Mặt trong liên qian với vòi trứng và các quai ruột
Mạch máu nuôi buồng trứng có 2 nguồn.
+ Động mạch buồng trứng tách từ động mạch chủ ngay ưới động mạch thận .
Sau khi bắt ch o động mạch chậu ngoài tới đầu trên tử cung chia 3 nhánh: nhánh
vòi trứng, nhánh buồng tứng, và nhánh nối. Nhánh nối nối tiếp với nhánh nối của
động mạch tử cung tạo nên một cung nối ưới buồng trứng,
+ Động mạch tử cung tách 2 nhánh:
- nhánh buồng trứng và nhánh nối để tiếp với động mạch buồng trứng.
Tĩnh mạch : Chạy kèm theo động mạch để đổ vào tĩnh mạch buồng trứng
Tĩnh mạch buồng trứng trái đổ vào tĩnh mạch chủ ưới
Tĩnh mạch buồng trứng phải đổ vào tĩnh mạch thận trái
Bạch mạch :Chạy theo động mạch buồng trứng về các hạch cạnh bên động mạch
chủ

Thần kinh chi phối là những nhánh của đám rối liên mạc treo và đám rối thận
3 - Vòi trứng:
Là ống dẫn noãn từ buồng trứng đến tử cung có một đầu thông với ổ bụng để đón
noãn cồn đầu kia thông với tử cung.
Hình thể: Vòi trứng dài 10-12 cm, đừờng kính 3mm. Còn lỗ thông với ổ bung rộng
hơn 8mm chia làm 4 đoạn
- Đoạn kẽ nằm trong thành tử cung dài 1cm.
- Đoạn eo chạy ra ngoài 3-4cm, là chỗ cao nhất và thắt nhất của vòi trứng.
- Đoạn bóng dài 7cm chạy dọc theo bờ trước của buông trứng

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
- Đoạn loa có dạng hình phễu có 10-12 tua Richard dính vào dây chằng vòibuồng trứng để hứng noãn vào vòi trứng.
4 - Các dây chằng và mạc treo:
- Mạc treo vòi trứng là nếp phúc mạc mỏng hình tam giác dính ở tử cung. Giữa
hai lá mạc treo có các mạch máu vòi trứng.
- Cấu tạo vòi trứng có 4 lớp từ ngoài vào trong gồm các lớp: Lớp thanh mạc- lớp
liên kết- lớp cơ ( vòng ở ngoài, cơ ọc ở trong)- trong cùng là lớp niêm mạc.
- Mạch máu có hai nguồn mạch nuôi vòi trứng, đố là động mạch tử cung và động
mạch buồng trứng, các nhánh của 2 động mạch tiếp nối với nhau trong mạc rteo
của vòi rứng.
- Tĩnh mạch đi kèm theo động mạch: Bạch mạch chạy vào hệ bạch mạch của
buồng trứng, tử cung.
- TK: Là các nhánh chi phối của đám rối liên mạc treo và đám rối thận .
+ Các phương tiện giữ tử cung: Tử cung được giữ chắc chắn trong tiểu khung là
nhờ các tổ chức bám chắc từ tử cung đến các bộ phận chung quanh nhờ các dây
chằng đó là:
- Dây chằng tròn

- Dây chằng rộng.
- Dây chằng tử cung- cùng
- Các cơ vòng hậu môn.... thở trung tâm đáy chậu giữu chắc âm đạo tại chỗ và
âm đạo bám chắc vào cổ tử cung.
Độ nghiêng của tử cung so với âm đạo là 90˚, giúp cho tử cung không bị tụt ra
ngoài ở tư thế đứng.
III – Cấu tạo TC và mạch nuôi:

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
+ Cấu trúc: Tử cung là một khối cơ rỗng ở giữa tạo thành buồng tử cung, hai góc
tử cung gọi là sừng nối với hai vòi trứng, phía ưới buồng tử cung thông với lỗ cổ
tử cung.
Tử cung nặng 40 -50g được cấu tạo 3 lớp:
- Lớp ngoài là sợi cơ ọc.
- Lớp giữa: Là các sợi cơ đan ch o nhau.
- Lớp trong: Là cơ vòng
Các lớp cơ ở thân tử cung tạo thành một hệ thống có tính chất vừa co, vừa giãn.
Cơ ở cổ tử cung gồm 3 lớp:
- Lớp ngoài và lớp trong là cơ ọc
- Lớp giữa là cơ vòng.
- Niêm mạc tử cung là biểu mô tuyến gồm 2 lớp:
+ Lớp đáy mỏng ít thay đổi
+ Lớp nông thay đổi theo chu kì.
- Mạch máu nuôi tử cung là động mạch tử cung là một nhánh của động mạch hạ vị
dài 13- 15cm, lúc đầu chạy ở thành chậu bên phải, sau đó hướng xuống ưới vào
trong chui vào vùng nền của dây chằng rộng bắt chéo mặt trước niệu quản khi
cách cổ tử cung 1,5cm, sau khi bắt chéo niệu quản động mạch chạy sát eo tử cung

rồi quặt ngược lên chạy dọc bờ ngoài tử cung tới sừng tử cung động mạch tử
cung bắt chéo ở phía sau dây chằng tròn quặt ngang ra ngoài rồi chạy ưới vòi
trứng tiếp nối động mạch buồng trứng.
Trên đường đi nó phân ra các nhánh bên và nhánh cùng:
- Nhánh niệu quản.
- Nhánh bàng quang- âm đạo.

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
- Nhánh cổ tử cung - âm đạo.
- Nhánh trên tử cung chạy xiên xoắn ốc vào lớp cơ tử cung.
- Nhánh đáy tử cung phát triển nhiều khi có thai rau thường bám đáy tử cung.
+ Tĩnh mạch:
- Tĩnh mạch lớp nông chạy cùng động mạch tử cung cùng với động mạch bắt
chéo mặt trước niệu quản.
- Tĩnh mạch lớp sâu đi sau niệu quản nhận máu của bàng quang và âm đạo cả
hai tĩnh mạch nông và sâu đổ vào tĩnh mạch hạ vị.
- Bạch mạch: Tạo thành một hệ thống chi chít ở nền dây chằng rộng đổ vào hai
nhóm mạch chính là nhóm hạch cạnh động mạch chủ bụng và nhóm hạch dọc
theo động mạch hạ vị.
- Thần kinh có nhiều nhánh tách từ đám rối hạ vị chạy theo dây chằng tử
cung cùng đến eo tử cung chi phối tử cung và cổ tử cung.
Hình ảnh giải phẫu

Cơ quan sinh ục nữ nhìn ngoài

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

Hình 2: các dạng màng trinh

Hình 3: Tử cung, phần phô

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn


Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

Hình 4: thiết đồ cắt dọ

2. KỸ NĂNG THĂM KHÁM
I. kỹ năng giao tiếp
I.1Quan hệ
Ngay từ phút đàu gặp gỡ phải xây dựng cảnh quan hệ thân ái,bình đẳng,nhiệt
tình,sẳn sang giúp đở,cởi mở nhưng không quá suồng sả mà phải chân thành,lịch
thiệp chu đáo quan tâm đến bệnh nhân.
I.2 Hỏi
- tạo cảm giác thoải mái hết sức tránh cảm giac bị phỏng vấn
- sử dụng các từ đơn giản,tránh những từ chuyên môn phức tạp hoặc nhửng câu
tối nghĩa làm sản phụ khó hiểu
-khi hỏi tỏ ra chân thành thiện cảm tránh để sản phụ lo lắng
I.3 Lắng nghe

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Nghe thường bao giờ củng đi với quan sát,nghe chăm chú là rất quan trọng nó
không chỉ biểu lộ sự tôn trọng sản phụ mà còn nhận được nhửng thông tin và
thấu hiểu những lo lắng thắc mắc của sản phụ và củng chứng tỏ sự quan tâm của
ta.muốn lắng nghe có hiệu quả cần:
-chăm chú tỏ ra quan tâm đến vấn đề mà sản phụ đang nói
-tránh tỏ ra buồn chán,thờ ơ không chú { những gì sản phụ đang nói
-giúp sản phụ làm sang tỏ những ý nghỉ của mình hoặc gợi ý nhửng điều mà sản
phụ muốn biết
-phải nhạy cảm với nhửng xúc cảm nhửng lo lắng tâm tư và nguyện vọng của sản
phụ
-hảy tự đặt mình vào vị trí và hoàn cảnh của thai phụ,vì vậy không phải chỉ lắng
nghe những điều họ nói mà còn phải lắng nghe nhửng cảm xúc , nhửng từ ngữ
trong giọng nói và cứ chỉ của khách hang
I.4 Quan sát
Là hành động nhìn để tìm hiểu nhận biết một cái gì quan sát trong lúc sản phụ nói
,cách diển đạt,các cử chỉ,cáh ăn mặc,tình trạng sức khoẻ,bệnh tật.quan sát cần
phải khách quan,chăm chú tế nhị, đừng để sản phụ cảm thấy đang bị dò la theo
dõi.quan sát diển ra trong suốt quá trình tiếp xúc thăm khám và làm bệnh án,nhờ
quan sát giúp ta hiểu them nhửng thắc mắc lo lắng của sản phụ.
I.5 Giải thích
rất quan trọng vì nó cho phép ta cung cấp nhửng thông tin mà trong quá trình
lắng nghe quan sát nhửng thắc mắc ,lo lắng của sản phụ,qua đó cung cấp nhửng
thông tin,xoá bỏ nhửng quan niệm sai lầm giúp cho sản phụ hiểu thêm vấn đề
mới nếu sản phụ chưa biết.

II.KHAI THÁC TIỀN SỬ THAI KỲ HIỆN TẠI

Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn