SKKN: MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI HẤP DẪN CHO TRẺ 5-6 TUỔI LÀM QUEN VỚI TOÁN

Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI HẤP DẪN
CHO TRẺ 5-6 TUỔI LÀM QUEN VỚI TOÁN
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chon đề tài
Trong các hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non. Hoạt động vui chơi
là một trong những hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện
qua các giờ hoạt động chung có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có
hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ. Vậy tổ chức các tiết học như thế nào để
trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất là đối với môn
“ Làm quen với toán”. Đây là môn học đòi hỏi độ chính xác cao. Muốn làm tốt
được việc này trước hết đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say
sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỉ, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt
động một cách có khoa học để trẻ bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng
học tập đối với môn làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với môn học
này người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, công sức một cách công phu,
khoa học để chuẩn bị đồ dùng cho tiết mới mong tiết học đạt được hiệu quả cao
và khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá
trình tham gia các hoạt động của trẻ. Xuất phát từ nhận thức của trẻ từ trực quan
sinh động, đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng quay trở về thực tiễn.
Thông qua môn học giúp trẻ nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh. Từ đó
hình thành hệ thống hoá kiến thức một cách chính xác, khoa học. Nhật thức về
toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông
qua toán học sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh,
phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung
thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất
cho trẻ.
Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với
biểu tượng toán sơ đẳng, không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này dễ

dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức của các môn học khác một cách
nhanh nhạy và chính xác hơn.
Dạy trẻ nhận biết phân biệt về biểu tượng toán là dạy trẻ cách làm quen và
hình thành cho trẻ các biểu tượng toán về tập hợp, số lượng, phép đếm, hình
dạng, kích thước... Trong đó yêu cầu nội dung này là trẻ phải đếm được thứ tự
trong phạm vi đếm 10. Nhận biết quan hệ số lượng trong phạm vi 10, nhận biết
các chữ số, từ 0 – 10, Biết thực hiện một số những phép biến đổi đơn giản như
thêm bớt, tạo nhóm, chia nhóm đồ vật có số lượng trong phạm vi 10 ra 2 phần.
Đây là một trong những nội dung chính nằm trong các nội dung khác của việc
dạy học cho trẻ làm quen với biểu tượng toán. Vì số lượng bài chiếm nhiều thời
gian so với nội dung về các hình, các khối, định hướng không gian, phép đo, để
dạy trẻ được những nội dung này và nắm bắt kiến thức được một cách có hệ
1
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

thống và chính xác, đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới trong phương pháp dạy
trẻ theo hướng tích cực hoá hoạt động lấy trẻ làm trung tâm. Trẻ tự mình khám
phá nhận xét phán đoán về những vấn đề có liên quan đến môn học. Chính vì
vậy, để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng, tôi
mạnh dạn nghiên cứu thực nghiệm và viết đề tài “Một số biện pháp sử dụng đồ
dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán .
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Mục tiêu: Nhằm tìm ra những “Biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi
trực quan hấp dẫn” để tìm ra hướng giải quyết tốt nhất hình thành những biểu
tượng toán học sơ đẳng cho trẻ 5- 6 tuổi một cách chính xác và bền vững, khắc
phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy cao nhất được tính tích
cực của trẻ.

- Nhiệm vụ: Đề tài giải quyết mâu thuẫn giữa việc tổ chức của giáo viên,
giáo viên chưa linh hoạt và nhẹ nhàng, trẻ chưa tích cực, còn thụ động khi hoạt
động với việc giáo viên phải làm sao để nâng cao chất lượng làm quen với toán
một cách hợp lý mà mang lại hiệu quả tích cực nhất.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm
quen với toán
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp quan sát hoạt động của đồng nghiệp.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá chất lượng trên trẻ.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác cao. Do trẻ ở độ tuổi
mẫu giáo chưa có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là
phải hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản
nhất để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế, để có sự phát triển và hướng tới
một nền giáo dục toàn diện như Bác Hồ đã từng nói:
“ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
2
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha mẹ. ... Và các sự vật
hiện tượng đến nhận thức xung quanh, tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh
hưởng đến nhận thức của trẻ, dần dần trẻ có được những khái niệm giản đơn
nhất về thế giới xung quanh có nhu cầu muốn tìm tòi, phám phá về tính chất, đặc
điểm của sự vật hiện tượng, tập hợp các số lượng, hình dạng, màu sắc, kích
thước, vị trí, sắp xếp của chúng trong không gian.
VD: Khi chơi với đồ vật trẻ muốn biết tại sao vật này lại lăn được nhưng
vật kia lại không lăn được, hình dạng, kích thước và chất liệu của chúng khác
nhau như thế nào? Hoặc trẻ muốn biết từng nhóm đồ vật có bao nhiêu vật và
cách so sánh các nhóm với nhau. Trẻ muốn biết nhóm này có số lượng nhiều
hay ít hơn nhóm kia. Bắt đầu trẻ muốn biết làm thế nào để cho hai nhóm được
bằng nhau. Từ đó trong tư duy của trẻ đã nảy sinh khái niệm thêm bớt một cách
giản đơn nhất về phép cộng trừ của bậc tiểu học. Xuất phát từ nhu cầu đó mà
việc cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng là nhu cầu cần thiết. Nhưng
thực chất chương trình toán học trong trường mầm non hiện nay chỉ cho phép
dạy trẻ làm quen với một số khái niện về toán đơn giản, chưa dạy trẻ học toán.
Nếu như dạy trẻ học toán sớm sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Vì vậy
nảy sinh vấn đề là làm thế nào để dạy trẻ những khái niệm về toán học mang
tính chất trìu tượng nhưng lại phải phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ mẫu
giáo. Song khó khăn lớn nhất của trẻ mẫu giáo là làm quen với một số khải niệm
toán học đó là khả năng lĩnh hội tri thức của trẻ còn non nớt, do thực tế đó mà
không thể cho trẻ làm quen với khái niệm về tổ hợp, phép đếm, số lượng, hình
dạng, kích thước, định hướng không gian bằng các định nghĩa chính xác mà phải
dựa trên tâm lý của trẻ và khái niệm toán học sơ đẳng, để có phương pháp giảng
dạy cụ thể, phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ biến những khái niệm toán
học trìu tượng thành những biểu tượng quen thuộc mà trẻ có thể lĩnh hội được
một cách ấn tượng và sâu sắc nhất, hình thành những kiến thức ban đầu về toán
học sơ đẳng cho trẻ.
2. Thực trạng.

* Khái quát.
- Lớp lá 3: Tổng số học sinh: 25, Nữ: 10. Dân tộc: 4. Nữ dân tộc: 3.
- Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên.
- Trình độ chuyên môn giáo viên: 1 cao đẳng, 1 đại học.
Đầu năm học 2015 - 2016 có khoảng 55% các cháu yêu thích bộ môn toán
như các cháu đã biết xác định cao thấp, màu sắc, số lượng, hình khối, kích thước
nhận biết được khá tốt. Còn lại 35% trung bình 10% cháu yếu kém chưa xác
định được bộ môn toán, không phân biệt được hình khối, số lượng đó là những
cháu chưa đi học lớp 4 - 5 tuổi.
2.1. Thuận lợi, khó khăn:
* Thuận lợi:
3
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Năm học 2015 - 2016 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường
tôi chủ nhiệm một lớp 5 - 6 tuổi. Học theo chương trình đổi mới với sĩ số là 25
trẻ. Cha mẹ học sinh cũng biết được nhu cầu của con em mình ở độ tuổi 5 – 6
tuổi rất cần được học bộ môn làm quen với toán và hiểu tầm quan trọng của việc
toàn dân đưa trẻ đến trường.
Là một lớp 5- 6 tuổi nên rất được nhà trường quan tâm trong việc mua
sắm đồ dùng phục vụ cho bộ môn toán.
Về cơ sở vật chất đã được nhà trường quan tâm đáp ứng nhu cầu đồ dùng
đồ chơi. Đảm bảo 2 cháu 1 bàn mỗi cháu 1 ghế. Và được sự quan tâm của phòng
giáo dục đã trang bị cho lớp 1 ti vi.
Giáo viên đã kết hợp với phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu sẵn có để
làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ học tập được tốt hơn.
Nhà trường quan tâm đến việc học tập của các cháu, mỗi tháng đều lên kế

hoạch cụ thể, chi tiết, đầy đủ đảm bảo dạy và học theo chủ đề.
* Khó khăn:
Trong năm học 2015 - 2016 tôi tìm hiểu thấy được các cháu 100% con em
nông thôn nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố mẹ về khả năng
hiểu biết của trẻ còn hạn chế. Độ tuổi không đồng đều quả là một khó khăn cho
việc truyền thụ kiến thức cho trẻ, một số cháu chưa được học lớp 3 - 4 tuổi nên
còn nhút nhát chưa biết cách cầm bút, cách ngồi và nhận biết về toán còn kém
chưa xác định được hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc, số lượng...
2.2. Thành công - hạn chế
* Thành công
- Khi thực hiện đề tài, học sinh lớp đều tiếp thu kiến thức rất nhanh.
- Trẻ thích đi học, thích đến trường lớp hơn,
- Giáo viên nắm vững phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động linh hoạt
nhẹ nhàng, thu hút được trẻ, trẻ hoạt động tích cực.
* Hạn chế.
- Luôn thay đổi đề tài theo chủ điểm vì vậy cần bỏ nhiều thời gian, công
sức để sưu tầm nhiều đồ dùng.
- Khi áp dụng đề tài, một số trẻ đồng bào dân tộc chưa mạnh dạn nên tỉ lệ
chưa đạt tối đa.
2.3. Mặt mạnh - mặt yếu
* Mặt mạnh:
- Khi thực hiện đề tài để thu hút, lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động
thì đòi hỏi giáo viên phải luôn học tập, nâng cao kiến thức, vì vậy mà chuyên
môn của giáo viên ngày càng được nâng cao.
4
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

- Giáo viên nắm vững phương pháp, có thêm nhiều kinh nghiêm để tổ
chức tốt hoạt động.
- Trẻ mạnh dạn, tự tin, sáng tạo hơn trong các hoạt động.
* Mặt yếu:
- Để tổ chức tốt hoạt động làm quen với toán, giáo viên phải biết tìm tòi
tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra các đồ dùng đồ chơi hấp dẫn lôi
cuốn trẻ, tuy nhiên khả năng sáng tạo còn hạn chế vì vậy mà một số hoạt động tổ
chức chưa sáng tạo, linh hoạt.
2.4. Nguyên nhân
* Nguyên nhân thành công:
- Cơ sở vật chất của trường thuận lợi, lớp học được trang bị đầy đủ như
các đồ dùng môn toán phục vụ cho các hoạt động của giáo viên.
- Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua trường lớp, yêu
nghề mến trẻ ham học hỏi, tìm tòi khám phá.
* Nguyên nhân hạn chế:
- Một số trẻ là người đồng bào dân tộc, nên việc tiếp thu kiến thức chưa
thật tốt, chưa thật sự tích cực trong các hoạt động.
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
- Từ kết quả khái quát thực trạng của đề tài, tôi có thể đưa ra những phân
tích và đánh giá sau:
+ Giáo viên nắm được phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với toán
tuy nhiên sự sáng tạo và linh hoạt trong quá trình tổ chức chưa cao vì vậy mà
chất lượng giáo dục chưa hiệu quả. Chính vì vậy chưa lôi cuốn và thu hút được
trẻ, trẻ chưa hứng thú tham gia vào hoạt động.
+ Giáo viên tổ chức hoạt động còn cứng, các đồ dùng đồ chơi chưa phong
phú hấp dẫn, giáo viên chưa bao quát trẻ tốt vì vậy việc khuyến khích trẻ hoạt
động chưa được giáo viên chú trọng, trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn và tự tin
để tham gia hoạt động.
+ Giáo viên chưa thường xuyên cho trẻ tiếp xúc nhiều với làm quen với
toán (Trong các hoạt động mọi lúc, mọi nơi), mà đa phần trẻ tiếp xúc với toán

qua các hoạt động làm quen với toán khi giáo viên tổ chức.
Chính vì nhận thấy được những bất cập đó, bản thân tôi đã mạnh dạn tìm
tòi, học hỏi để tìm cho mình những biện pháp có thể áp dụng trong quá trình
thực hiện hoạt động thu hút lôi cuốn trẻ tham gia vào môn làm quen với toán.
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
5
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

- Từ những vấn đề trên việc tìm ra biện pháp tốt nhất để hình thành những
biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ 5 - 6 tuổi một cách chính xác, bền vững, khắc
phục được những khó khăn của địa phương, phát huy được tính tích cực của trẻ
là thiết thực là cấp bách và cũng là điều quan trọng trong thực tế hiện nay.
- Những biện pháp, giải pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục tiêu giúp trẻ
nâng cao chất lượng giáo dục môn làm quen với toán. Trẻ phát huy hết được
tính tích cực, chủ động, sáng tạo khi hoạt động
.- Giáo viên trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ .
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Từ việc khảo sát chất lượng giáo dục môn làm quen với toán của lớp lá 3
phân hiệu EaTun trường Mầm non Hoa Hồng tôi đã tìm ra những biện pháp sử
dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn trong hoạt động làm quen với biểu
tượng toán cho trẻ 5 - 6 tuổi.
Biện pháp1: Sử dụng mô hình, sa bàn, bài thơ câu chuyện.
Tôi sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ một trò chơi đẻ
dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán.
VD: Nhận biết phân biệt khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật” Tôi chọn
chủ điểm Quê Hương – Đất nước - Bác Hồ. Tôi đã dùng mô hình Lăng Bác

được xếp theo hình thức sau.
- Lăng Bác xếp bằng khối chữ nhật.
- Hàng rào xung quanh lăng Bác xếp bằng khối vuông
- Cột trụ cổng vào Lăng Bác xếp bằng khối trụ
- Bóng đèn trên cột trụ được xếp bằng khối cầu.
Khi gợi mở cho trẻ vào chủ điểm vào bài giáo viên nói. Hôm nay cô cùng
các con sẽ đi thăm một nơi rất đẹp ở thủ đô Hà Nội, khi đi đến trước mô hình cô
hỏi trẻ: Chúng mình đang được đến thăm nơi nào vậy nhỉ? Mô hình lăng Bác có
gì đặc biệt không? Trẻ nêu được là “ Lăng Bác được xếp bằng khối chữ nhật,
hàng rào xếp băng khối vuông,.... đó là những khối đã học rồi ạ”. Cô nhắc lại và
nhấn mạnh yêu cầu, để hiểu kỹ hơn về đặc điểm riêng của từng khối đó hôm nay
cô và các con sẽ cùng khám phá tìm hiểu nhé! ( Cô và trẻ vào bài)
Nhưng đối với bài làm quen với biểu tượng về số lượng tôi cũng gợi ý dẫn
dắt trẻ đưa trực quan ra bằng bài thơ .
VD: Bài số 8( tiết 1) chủ điểm thế giới động vật. Tôi đọc cho trẻ nghe bài
thơ “ Mèo đi câu cá”, sau đó tôi hỏi trẻ : trong bài thơ nói về ai? Trẻ trả lời : Nói
về anh em nhà mèo đi câu cá! Tôi đã chuẩn bị sẵn đồ dùng trực quan của mình
và trẻ, giống nhau là 2 nhóm : Mèo và cá có số lượng 8 Tôi nói: Vậy chúng
mình cùng nhau xếp tương ứng mèo và cá ra để tạo nhóm mới.

6
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Việc gây hửng thú ngay từ đầu tiên tiết học bằng đồ dùng trực quan không
những tạo được sự chú ý cho trẻ ngay từ đầu mà còn tạo cho trẻ một tâm lý thoái
mái để trẻ dễ dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của tiết học.
Biện pháp 2: Việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan đúng lúc,

đúng chỗ.
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi là tư duy trực quan hình
tượng nhưng do trẻ chưa học qua chương trình lớp mầm và lớp chồi. Nên trong
quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh ảnh và mô hình với
nhau.
Đồ dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng tiết học, đúng
chủ điểm, trẻ phải có đồ dùng trực quan như cô để thao tác và sử dụng cùng một
lúc với cô nhịp nhàng.
Thao tác cô đưa ra trực quan phải rõ ràng, dứt khoát để trẻ không lúng
túng khi làm theo cô.
Cô hướng dẫn trẻ sử dụng đồ dùng trực quan trong quá trình học tập phải
đúng lúc. Các đồ dùng trực quan tôi chuẩn bị cho trẻ theo mức độ phức tạp dần.
Khi trẻ sử dụng thành thạo tôi động viên khuyến khích trẻ, nếu trẻ còn lúng túng
chưa thành thạo trẻ sẽ được hướng dẫn tỉ mỉ và sẽ được sửa luôn nếu sai sót. Đối
với trực quan có nhược điểm riêng biệt, đặc biệt tôi sử dụng câu đố để đưa trực
quan ra.
VD: Khối vuông và khối cầu tôi dùng câu đố để trẻ đoán.
Khối gì xinh xắn
Sáu mặt hình vuông.
Bế hãy đoán xem.
Khối gì thế nhỉ?
Hay:
Khối gì tròn lắm.
Không xếp chồng được đâu.
Không đứng yên được lâu.
Động vào lăn lông lốc..
Để liên kết các nội dung trong một tiết học được liên hoàn và chuyển sang
nội dung mới một cách linh hoạt, đưa trực quan ra một cách hợp lý không có
7
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng

Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

động tác thừa hay các câu hỏi lặp đi lặp lại nhàm chắn, tôi thường sử dụng các
câu chuyện sáng tạo.
VD: Có một bạn thỏ rất ngoan, hôm nay trên đường đi học bạn thỏ gặp
cô, và bạn thỏ đã nói thầm vào tai cô đấy! Chúng mình có muốn biết bạn thỏ nói
gì không nào? ( Trẻ hào hứng nghe và rất muốn được biết điều mà Thỏ nói với
cô giáo) Tôi lại nói tiếp: Bạn thỏ nhờ cô hỏi các bạn lớp mình xem có biết ngày
20/11 là ngày gì không nào? Trẻ trả lời đúng .Tôi nói tiếp : Bạn thỏ cảm ơn các
bạn lớp mình đã giúp cho bạn ấy biết bí mật của ngày 20/11 nên đã tặng lớp
mình một món quà ( món quà đó là một trò chơi ôn luyện được chuẩn bị
trước)Khi đưa trực quan là nội dung tích hợp của các môn học khác, vào hoạt
động làm quen với biểu tượng toán bằng câu hỏi nhẹ nhàng, hợp lý điều đó đã
phát huy được tính tích cực một cách cao nhất ở trẻ, khi tham gia các hoạt động.
VD: Để khắc sâu kiến thức về khối cầu, khối trụ, khối vuông, khối chữ
nhật tôi đặt câu hỏi?
Bạn nào thích chơi khối cầu và khối trụ?
Bạn nào thích chơi khối vuông và khối chữ nhật?
Trẻ tự trả lời, tôi sẽ phân thành các nhóm.
+ Nhóm thích chơi khối cầu, khối trụ về nhóm nặn khối cầu, khối trụ.
+ Nhóm thích chơi khối vuông, khối chữ nhật về nhóm tìm hình bằng giấy
màu tương ứng để dán các mặt khối, Điều này trẻ rất hào hứng thi đua, khi cùng
nhau tham gia vào các hoạt động.
Với việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, hấp dẫn trẻ tôi đã
tạo ra các tình huống liên tục trong suốt quá trình trẻ tham gia các hoạt động “
Làm quen với biểu tượng toán” giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách chính xác,
sâu sắc và bền vững.
Biện pháp 3: Sưu tầm một số đồ chơi mới.

Trò chơi là một trong những trực quan vô cùng quan trọng trong hoạt
động làm quen vói biểu tượng toán, trẻ được “Học mà chơi – chơi mà học”. Là
một đặc điểm nổi bật của trẻ mẫu giáo thông qua các hình thức chơi, trẻ sẽ nhận
nhiệm vụ học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không căng thẳng, không gò ép, trẻ
hào hứng chơi khi trong trò chơi xuất hiện những trực quan hấp dẫn, bất ngờ.
VD: Trò chơi “ Chiếc túi kỳ lạ”
- Tuy nhiên các trò chơi không nên lặp đi lặp lại ở cùng một tiết học, sẽ
dẫn đến trẻ bị nhằm chán, không hứng thú tham gia hoạt động. Yêu cầu của trò
chơi phải được nâng dần lên qua mỗi lần chơi thì mới phát huy tính sáng tạo
tính tích cực của trẻ, chính vì vậy tôi đã nghiên cứu, xác định nội dung bài dạy
để chọn trò chơi cho phù hợp, tuỳ từng trò chơi mà tôi tổ chức cho trẻ chơi theo
nhóm, tổ, cá nhân và tập thể.
8
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

- Trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán tôi thường sử dụng trò
chơi học tập, và lựa chọn trong nhiều trò chơi học tập để áp dụng với từng bài
cho phù hợp
Ví dụ: Trò chơi “Về đúng nhà”
Tôi thường sử dụng trong phần ôn luyện cho tập hợp số lượng, phép đếm.
Ví dụ: Hình dáng chữ số tôi thường sử dụng cho tiết học ôn luyện và nhận
biết chữ số.
Qua việc sử dụng trò chôi trong các giờ làm quen với biểu tượng toán, tiết
học trở lên sôi nổi, trẻ được tham gia hoạt một cách toàn diện, tinh thần thoải
mái nên cỏ thể không bị mệt mỏi và căng thẳng. Điều này đã tạo cho trẻ hứng
thú hăng say trong quá trình tham gia hoạt động học tập.
Biện pháp 4: Xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp.

Môi trường cũng là một yếu tố trực quan trực tiếp, tác động hàng ngày
đến trẻ. Chính vì vậy, việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh được tôi
đặc biệt quan tâm.
- Trang trí, sấp xếp lớp học phòng học hài hoà hợp lý sẽ tạo được sự chú
ý, sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ học theo giai đoạn, theo chủ điểm, theo nội
dung từng bài
- Tuỳ vào nội dung của từng bài để bố trí trực quan xung quanh lớp giá đồ
chơi, tranh treo tường cho hợp lý để trẻ luyện tập cũng như liên hệ thực tế.
Ví dụ: Chủ điểm gia đình
+ Treo tranh về gia đình đông con, ít con để trẻ đếm số lượng người và
giáo dục trẻ.
+ Đồ dùng gia đình xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm.
Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng
- Trong các tiết học làm quen với toán tôi cũng có thể sử dụng một số thao
tác ứng dụng công nghệ thông tin cho việc giảng bài của mình
VD: Trong tiết tạo nhóm số lượng trong chủ điểm động vật tôi đã kể cho
trẻ nghe câu chuyện con gà trống và tôi đưa ra nhóm con gà trống thì lần lượt
các con gà được xuất hiện trên màn hình với tiếng gáy ò ó o .....các hiệu ứng, âm
thanh, tiếng động các hình ảnh sinh động làm hứng thú với trẻ từ đó gây được
sự chú ý với trẻ hơn.
Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh
Làm quen với toán là một hoạt động có thể nói phải luyện tập thường
xuyên. Đối với trẻ nhỏ dễ nhớ lại dễ quên. Nếu không được tập luyện thường
xuyên thì sau những ngày nghỉ trẻ hay quên. Vì thế tôi thường xuyên trao đổi
với phụ huynh vào giờ đón trả trẻ để phụ huynh luyện cho trẻ.
9
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Trao đổi phụ huynh có thể đóng góp những nguyên vật liệu sẵn có để tạo
ra những đồ dùng đồ chơi hấp dẫn phục vụ cho môn học. Trong công tác kết hợp
giữa phụ huynh và cô giáo là không thể thiếu được , để giúp trẻ luyện tập nhiều
hơn. Từ đó khả năng linh hoạt trong hoạt động lám quen với toán sẽ tạo điều
kiện thuận lợi hơn cho giáo viên khi tổ chức các hoạt động ở trường.
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
Để thực hiện tốt các biện pháp nêu trên:
- Giáo viên cần nắm vững phương pháp, hình thức tổ chức của hoạt động
làm quen với toán và một số hoạt động khác.
- Giáo viên phải yêu thích môn toán, yêu nghề, mến trẻ, tự tìm tòi, sáng
tạo, học hỏi qua đồng nghiệp, tài liệu, và truy cập internet để có những biện
pháp hay.
- Giáo viên phải biết tham mưu với nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật
chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy và học.
- Giáo viên phải có kỹ năng giao tiếp tốt, biết vận dụng kiến thức chuyên
môn của mình để giải thích cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của hoạt
động làm quen với toán, từ đó có được sự ủng hộ của phụ huynh.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Các biện pháp nêu ra tuy khác nhau về mặt nội dung và phương pháp tuy
nhiên đều có mối quan hệ mật thiết, khăng khít, hỗ trợ cho nhau nhằm phát huy
được tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ.
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Kết quả khảo nghiệm:
Sau một thời gian nghiên cứu đề tài, bản thân tôi đã đưa đề tài ra khảo
nghiệm để lấy ý kiến của đồng nghiệp:
Tôi đã đưa ra các câu hỏi khảo nghiệm như sau:
- Các biện pháp mà tôi đưa ra chị thấy thế nào?
- Chị thấy những biện pháp trên đã phù hợp với trẻ ở độ tuổi này chưa?
- Với những biện pháp trên khi áp dụng gặp phải những khó khăn gì?

- Hiệu quả khi sử dụng các biện pháp?
Với những câu hỏi khảo nghiệm tôi đã nhận được câu trả lời từ đồng
nghiệp.:
+ Đồng nghiệp hoàn toàn nhất trí với những biện pháp mà tôi đưa ra,
những biện pháp đã rất phù hợp.
+ Đồng nghiệp tổ chức hoạt động tự tin hơn, tổ chức nhẹ nhàng và lôi
cuốn hơn, đồng thời phát huy được tính chủ động sáng tạo của trẻ.
+ Trẻ hoạt động tích cực hơn, mạnh dạn và tự tin hơn.
10
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Bên cạnh việc khảo sát, qua việc áp dụng đề tài trong lớp. Bản thân tôi
cũng tự tin và có nhiều sáng tạo hơn khi dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình
thức cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái
mới lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn.
Phụ huynh dần hiểu ra được phương pháp học tập của chương trình Mầm
non tuy đơn giản như trò chơi nhưng lại mang nhiều kết quả tích cực.
* Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:
- Đây là một đề tài sát thực với thực tế của lớp lá 3 Trường Mầm non Hoa
Hồng hiện nay giúp giáo viên có thêm một số kinh nghiệm và biện pháp để
giảng dạy tốt hoạt động làm quen với toán. Trẻ phát triển toàn diện, đặc biệt là
phát triển nhận thức, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu tìm tòi, triển khai áp dụng các biện pháp sử
dụng đồ dùng trực quan, các yếu tố nêu trên vào hoạt động cho trẻ làm quen với
biểu tượng toán sơ đẳng. Tôi đã thu được kết quả rất khả quan như sau.

* Về phía trẻ:
- Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động chung, tập trung vào nội dung cô
hướng dẫn
- Trẻ hăng hái giơ tay phát biểu ý kiến, thời gian tập trung nhận thức vấn
đề tốt hơn.
- Trẻ có nề nếp và thói quen học tập tốt và trật tự.
- Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái thông qua các hoạt
động nhóm, tập thể...
+ Kết quả cụ thể:
- Trẻ hào hứng học tập, tập trung chú ý: 100%
- Trẻ mạnh dạn hồn nhiên: 100%
- Trẻ trả lời đúng câu hỏi của cô là 98%
* Về giáo viên:
- Cô giáo đã tạo được môi trường học tập và vui chơi cho trẻ trong và
ngoài lớp có khoa học.
- Bổ xung được nhiều đồ dùng, đồ chơi cho tiết dạy.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Từ những kết quả nghiên cứu trên tôi rút ra kết luận như sau:
11
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Việc hình thành biểu tượng về toán sơ đẳng cho trẻ 5 - 6 tuổi là một trọng
tâm những nội dung lớn của chương trình giáo dục cho trẻ Mầm non. Nhằm phát
triển trí tuệ và các mặt khác của nhân cách toàn diện, góp phần quan trọng vào
việc chuẩn bị cho trẻ học toán ở phổ thông.
Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn lao đối với các nhà nghiên cứu mà

đối với các trường Mầm non phải đặc bịêt là các giáo viên Mần non cần nắm
vững những nội dung chương trình và thường xuyên mở rộng nội dung chương
trình.
Ngoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức, kỹ năng mới mà còn phải
thường xuyên tổ chức cho trẻ luyện tập bằng các biện pháp phù hợp nhằm ôn
luyện, củng cố và nâng cao chất lượng các biểu tượng về hình khối cho trẻ.
Tôi xây dựng hệ thống tổ chức trò chơi học tập nhằm ôn luyện, củng cố
làm quen những kiến thức, kỹ năng về hình khối như phân biệt nhận biết các
dạng từ đơn giản đến phức tạp, kết quả thu được phù hợp với giả thuyết khoa
học mà tôi đã đưa ra.
Trong quá trình nghiên cứu thực trạng, tôi nhận thấy biểu tượng hình khối
của trẻ còn nghèo nàn, hạn chế.
Nguyên nhân hoàn toàn không phụ thuộc vào phía trẻ. Không phải là do
trẻ không có khả năng lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng cơ bản và mở rộng về
nội dung toán học sơ đẳng nói chung mà do chúng ta chưa giúp trẻ ghi nhớ sâu
sắc và mở rộng những biểu tượng toán học sơ đẳng đó.
Chính vì vậy công việc nghiên cứu tìm tòi những biện pháp dạy học có
hiệu quả để hỗ trợ phương pháp hình thành biểu tượng về hình khối nói riêng
và biểu tượng về toán học nói chung là rất cần thiết và luôn luôn đổi mới những
người tâm huyết với nghề, với trẻ.
2. Kiến nghị
Để thực hiện tốt hoạt động làm quen với toán cho trẻ Mầm non thông qua
việc thực hiện các biện pháp trên đã phần nào đạt được một số kết quả như đã
nêu. Bản thân xin có một số đề xuất sau :
* Đối với phòng giáo dục.
- Tổ chức bồi dường thường xuyên cho các giáo viên Mầm non về chuyên
đề toán để giúp giáo viên nắm bắt, tiếp cận những vấn đề đổi mới.
- Tổ chức các nội dung thi dạy để các giáo viên có điều kiện phát huy trao
đổi, rút kinh nghiệm về khả năng tổ chức cũng như sử dụng các biện pháp dạy
học phù hợp.

- Bổ sung hỗ chợ tài liệu mới trong và ngoài nước để giáo viên được học
hỏi, tiếp cận những cái mới.
* Đối với nhà trường:
12
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

- Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, học hỏi dự giờ những tiết dạy
mẫu, dạy giỏi để nâng cao trình độ.
- Khuyến khích giáo viên đăng ký thi đua dạy tốt môn toán, viết sáng kiến
kinh nghiệm để giáo viên trong trường học hỏi lẫn nhau.
- Cần trang bị đầy đủ vật chất, đồ dùng dạy học cho cô và trẻ.
* Đối với giáo viên:
- Tích cực học tập, học hỏi để nâng cao trình độ tay nghề.
- Chịu khó sưu tầm, nghiên cứu để tìm những hình thức tổ chức cũng như
các biện pháp dạy học phù hợp nhất với mỗi tiết dạy.
- Kết hợp với phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở
gia đình và nhà trường.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân về “ Một số biện pháp sử
dụng đồ dùng đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán”, vì thời gian
nghiên cứu ngắn, điều kiện để nghiên cứu đề tài còn gặp nhiều khó khăn nên tôi
chỉ đưa ra một số vấn đề như trong đề tài sáng kiến đã trình bày, trong thời gian
tới tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề tài được hay hơn hoàn chỉnh hơn nữa. Kính
mong sự góp ý chân thành của hội đồng sáng kiến để bản thân có thêm nhiều
kinh nghiệm tốt hơn. Rất mong được sự góp ý, nhận xét của Hội đồng sáng kiến.
Xin trân trọng cảm ơn.
Băng Adrênh, ngày 10 tháng 2 năm 2016
Người viết

Trịnh Thị Hằng
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
...
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

13
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng


Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

Tài liệu tham khảo
1, Giáo dục học mầm non ( tập 1.2) Đào thanh Âm – NXB Đại học Quốc gia Hà
Nội 1997
2, Toán và phương pháp hình thành biểu tượng toán cho trẻ mẫu giáo. Đinh Thị
Nhung- NXB Đại Học Quốc gia Hà nội 2000
3, Phương pháp hình thành biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ mầm non.TS. Đỗ
Thị Minh Liên – NXB Đại học sư phạm 2003
4,Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non. Nguyễn Thị Ánh tuyết – NXB giáo dục
1994

14
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng

Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với toán

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lí do chọn đề tài ...............................................................................................1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài...........................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu:.......................................................................................2
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu............................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu:..................................................................................3
II. PHẦN NỘI DUNG:
1.Cơ sở lí luận:......................................................................................................3
2. Thực trạng…………………………………………………………………….4
3. Giải pháp, biện pháp……………………………………………………….....7
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu..........................................................................................................……….13
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
1. Kết luận:…………………………………………………………………..…14
2. Kiến nghị:………………………………………………………………........15
* Nhận xét của hội đồng sáng kiến ……………………………………….……16
* Tài liệu tham khảo............................................................................................17

15
Người viết: Trịnh Thị Hằng-trường Mầm non Hoa Hồng