ĐỀ CƯƠNG ÔN NGỮ VĂN 6 HỌC KỲ II 2015 2016

Tên bài
Bài
học
đường đời
đầu tiên

Tác giả
-Tô Hoài sinh
năm 1920.
-Tên thật là
Nguyễn Sen.
-Viết văn từ
trước 1945.

Bức tranh -Tạ Duy Anh
của em gái sinh
năm
tôi
1959, tên thật
là Tạ Việt
Đãng, quê ở
Hà Tây.
- Là nhà văn
hiện đại.
Đêm nay Minh
Huệ.
Bác không (1927-2003)ngủ
Tên thật là
Nguyễn Thái,
quê ở Nghệ
An.

Lượm

-Tố Hữu tên
khai
sinh
Nguyễn Kim
Thành, sinh
năm
1920,
mất cuối năm
2002.

PHẦN 1: VĂN BẢN
Tác phẩm
Ý nghĩa
Nội dung
-Sáng tác 1941, ở ngoại Đoạn trích nêu lên Dế mèn có vẻ đẹp cường
thành Hà Nội.
bài học: tính kêu tráng của tuổi trẻ nhưng
-Viết năm 21 tuổi, dựa căng của tuổi trẻ có tính nết còn kiêu căng, xốc
vào những kỷ niệm tuổi thể làm hại người nổi. Do bày trò trêu chọc chị
thơ ở vùng Bưởi quê khác, khiến ta phải Cốc nên đã gây ra cáI chết
hương.
ân hận suốt đời.
thảm thương cho Dế Choắt,
-Truyện gồm 10 chương.
Dế Mè hối hận và rút ra bài
-Văn bản trích từ chương
học đường đời đầu tiên cho

I.
minh.
“Bức tranh của em gái
Tình cảm trong Qua câu chuyện về người
tôi” đoạt giải cao nhất
sáng bao giờ cũng anh và cô em gái, truyện
trong cuộc thi víêt
lớn hơn, cao đẹp “Bức tranh của em gái tôi”
“Tương lai vẫy gọi”
hơn lòng ghen ghét cho thấy: Tình cảm trong
của báo thiếu niên tiền
đố kị.
sáng hồn nhiên và lòng nhân
phong.
hậu của người em gái đã
giúp cho người anh nhận ra
phần hạn chế của mình.
- Sáng tác 1951, kể lại sự ĐNBKN thể hiện Bài thơ đã thể hiện tấm lòng
việc có thật về Bác trong tấm
lòng
yêu yêu thương sâu sắc, rộng lớn
chiến dịch biên giới 1950 thương bao la của của Bác đối với bộ đội và
(Kháng chiến chống Bác Hồ với bộ đôi nhân dân đồng thời thể hiện
Pháp)
và nhân dân, tình tình cảm kính yêu, cảm phục
cảm kính yêu, cảm của người chiến sĩ đối với
phục của bộ đội, lãnh tụ
của nhân dân ta đối
với Bác.
- Bài thơ được sáng tác

năm 1949, trong thời kì
kháng chiến chống thực
dân Pháp.

Bài thơ khắc họa
hình ảnh một chú
bé hồn nhiên, dũng
cảm hi sinh vì
nhiệm vụ kháng
chiến. Đó là một
hình tượng cao đẹp

1

Bài thơ khắc hoạ hình ảnh
chú bé liên lạc Lượm hồn
nhiên, vui tươi, hăng hái,
dũng cảm. Lượm đã hi sinh
nhưng hình ảnh của em còn
mãi với quê hương, đất nước
và trong lòng mọi người.

Nhệ thuật
-Kể chuyện kết hợp với
miêu tả
-Xây dựng hình tượng
nhân vật gần gũi với trẻ
thơ
- Sử dụng hiệu quả các
phép tu từ

-Lựa chọn lời văn giàu
hình ảnh, cảm xúc
- Kể chuyện bằng ngôi thứ
nhất hồn nhiên, chân thực.
- Miêu tả tinh tế, diễn biến
tâm lí nhân vật.

-Lựa chọn, sử dụng thể thơ
5 chữ, kết hợp tự sự, miêu
tả và biểu cảm.
-Lựa chọn, sử dụng lời thơ
giản dị, có nhiều hình ảnh
thể hiện tình cảm tự nhiên,
chân thành.
- Sử dụng từ láy tạo giá trị
gợi hình và biểu cảm, khắc
họa hình ảnh cao đẹp về
Bác Hồ kính yêu
-Sử dụng thể thơ 4 chữ
giàu chất dân gian, phù
hợp với lối kể chuyện.
-Sử dụng nhiều từ láy có
giá trị gợi hình và giàu âm
điệu.
-Kết hợp nhiều phương


Cô Tô

Các biện

pháp tu
từ

- Là nhà cách
mạng và nhà
thơ lớn của
thơ ca hiện
đại Việt Nam.

trong thơ Tố Hữu.
Đồng thời bài thơ
đã thể hiện chân
thật tình cảm mến
thương và cảm
phục của tác giả
dành cho chú bé
Lượm nói riêng và
những em bé yêu
nước nói chung.

Nguyễn Tuân Bài văn Cô Tô là phần
(1910-1987) là cuối của bài “Kí Cô Tô”
nhà văn nổi
tiếng với thể
tuỳ bút và kí.

Bài văn cho thấy vẽ
đẹp độc đáo của
thiên nhiên trên
biển đảo Cô Tô, vẻ

đẹp của người lao
động trên vùng đảo
này. Qua đó thấy
được tình cảm yêu
quý của tác giả đối
với mảnh đất quê
hương.

So sánh

Nhân hóa

Cảnh thiên nhiên và sinh
hoạt của con người trên vùng
đảo Cô Tô hiên lên thật
trong sáng và tươi đẹp qua
ngôn ngữ điêu luyện và sự
miêu tả tinh tế, chính xác,
giàu hình ảnh và cảm xúc
của Nguyễn Tuân. Bài văn
cho ta hiểu biết và yêu mến
một vùng đất của Tổ quốc –
quần đảo Cô Tô.

PHẦN 2: TIẾNG VIỆT
Ẩn dụ

2

thức biểu đạt: miêu tả, TS

và BC.
-Cách ngắt dòng các câu
thơ: thể hiện sự đau xót,
xúc động đến nghẹn ngào
của tác giả khi hay tin
Lượm hi sinh.
- Kết cấu đầu cuối tương
ứng trong bài thơ khắc sâu
hình ảnh của nhân vật,
làm nổi bật chủ đề của tác
phẩm: hình ảnh chú bé
Lượm vui tươi, hồn nhiên,
hăng hái, dũng cảm sẽ
sống mãi trong lòng tác
giả, trong lòng chúng ta.
- Khắc họa hình ảnh tinh
tế, chính xác, độc đáo.
- Sử dụng các phép so sánh
mới lạ và từ ngữ giàu tính
sáng tạo.

Hoán dụ


Khái
niệm

Là đối chiếu sự vật,
sự việc này với sự
vật, sự việc khác có

nét tương đồng để
làm tăng sức gợi
hình, gợi cảm cho sự
diễn đạt.

Ví dụ

Mặt trăng tròn như
cái đĩa bạc.

Các kiểu

2 kiểu :
+ So sánh ngang
bằng:
(Từ so sánh: như,
giống như, tựa, y hệt,
y như, như là...)
+ So sánh không
ngang bằng. (Từ so
sánh: hơn, thua,
chẳng bằng, khác
hẳn, chưa bằng...)

Là gọi hoặc tả con vật, cây
cối, đồ vật... bằng những
từ ngữ vốn được dùng để
gọi hoặc tả con người, làm
cho thế giới loài vật, cây
cối, đồ vật trở nên gần gũi

với con người, biểu thị
những suy nghĩ tình cảm
của con người.
Từ trên cao, chị trăng nhìn
em mỉm cười.

Là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng
tên sự vật hiện tượng khác có nét tương
đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình,
gợi cảm cho sự diễn đạt.

Là gọi tên sự vật, hiện tượng,khái
niệm này bằng tên sự vật, hiện
tượng, khái niệm khác có quan hệ
gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi
hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Bàn tay ta làm nên tất cả...
Bàn tay ta : chỉ người lao động

3 kiểu nhân hóa :
- Dùng những từ vốn gọi
người để gọi vật.
VD: Bác Tai, cô Mắt, cậu
Chân, cậu Tay cùng đến
nhà lão Miệng
- Dùng những từ vốn chỉ
hoạt động, tính chất của
người để chỉ hoạt động,
tính chất của vật.

VD: Con mèo nhớ thương
con chuột
- Trò chuyện, xưng hô với
vật như đối với người.
VD: Trâu ơi, ta bảo trâu
này.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
(ăn quả : hưởng thụ; trồng cây : người
làm ra)
4 kiểu ẩn dụ thường gặp:
- Ẩn dụ hình thức.
Về thăm quê Bác làng Sen,
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
Giữa lửa hồng và màu đỏ (của hoa
râm bụt) có sự tương đồng về hình
thức.
- Ẩn dụ cách thức
Giữa thắp lên và nở hoa có sự tương
đồng về cách thức.
- Ẩn dụ phẩm chất.

4 kiểu:
- Lấy bộ phận để gọi toàn thể.
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành
cơm
 Bàn tay ta: chỉ người lao động
- Lấy cái cụ thể để gọi cái trìu
tượng.

1 cây làm chẳng nên non
3 cây chụm lại nên hòn núi cao
 1 cây: Chỉ số ít; 3 cây: chỉ số
nhiều.
Thuyền về có nhớ bến chăng?
- Lấy dấu hiệu sự vật để gọi sự vật.
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
Ngày Huế đổ máu
 thuyền - bến tương đồng với người
Chú Hà Nội về...
ra đi - người ở lại; sự chung thuỷ, sắt
 đổ máu: chỉ sự hi sinh, mất
son của "người ở" đối với "kẻ đi"
mát, chiến tranh.
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
- Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị
Chao ôi, trông con sông, vui như
chứa đựng
thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm,
Vì sao?Trái đất nặng ân tình
vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.
Nhắc mãi tên người:HCM
(Nguyễn Tuân)
 Trái đất: chỉ nhân loại
 Thường thì nắng được thấy qua thị
giác. Còn giòn tan là cái chúng ta
không thể thấy qua thị giác (không thể
nhìn thấy giòn tan) mà thường là qua

3

xúc giác (sờ, cầm, nắm,...). Dùng những
hình ảnh vốn được nhận biết bằng
những cơ quan cảm giác khác nhau để
kết hợp thành một hình ảnh dựa trên
những nét tương đồng nào đó, kiểu này
thuộc ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Các thành phần chính của câu
Phân biệt thành phần chính với
thành phần phụ
Thành phần chính của câu là những
thành phần bắt buộc phải có mặt để
câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt
được một ý trọn vẹn. Thành phần
không bắt buộc có mặt được gọi là
thành phần phụ.

Vị ngữ

Chủ ngữ

- Là thành phần chính của câu có khả
năng kết hợp với các phó từ chỉ quan
hệ thời gian và trả lời cho các câu hỏi
làm gì?, làm sao? hoặc là gì ?
- Thường là động từ hoặc cụm động từ,
tính từ hoặc cụm tính từ, danh từ hoặc
cụm danh từ.
- Câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ.

VD : Trên sân trường, chúng em/ đang vui đùa.
Trạng ngữ
CN
VN

- Là thành phần chính của câu nêu tên sự vật, hiện
tượng có hoạt động,đặc điểm, trạng thái,... được
miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời cho các câu
hỏi: Ai?Con gì?...
- Thường là danh từ, đại từ hoặc cụm danh từ. Trong
những trường hợp nhất định, động từ, tính từ hoặc
cụm động từ, cụm tính từ cũng có thể làm chủ ngữ.
- Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ.

PHẦN 3: TẬP LÀM VĂN (Miêu tả người)
Dàn bài chung về văn tả người
Mở bài
Thân bài

Kết bài

- Giới thiệu người định tả: Tả ai? (Tên gì?),
- Người được tả có quan hệ gì với em? Ấn tượng chung?
- Ngoại hình: Tuổi tác ? Tầm vóc ? Dáng người ? Khuôn mặt ? Mái tóc ? Mắt ? Mũi ? Miệng ? Làn da ? Trang phục ?...(Từ ngữ,
hình ảnh miêu tả)
- Tả chi tiết: (Tùy từng người mà tả cho phù hợp)
* Nghề nghiệp, việc làm (Cảnh vật làm việc + những động tác, việc làm...). Nếu là học sinh, em bé : Học, chơi đùa, nói năng...
(Từ ngữ, hình ảnh miêu tả).
* Sở thích, sự đam mê: Cảnh vật, thao tác, cử chỉ, hành động...( Từ ngữ, hình ảnh miêu tả)
* Tính tình: Tình yêu thương với những người xung quanh: Biểu hiện? Lời nói? Cử chỉ? Hành động? (Từ ngữ, hình ảnh miêu tả)

- Tình cảm chung về người em đã tả ? Yêu thích, tự hào, ước nguyện ?...
- Rút ra lời hứa của bản thân.

4


Chú ý:

Dù là làm bất cứ đề nào cũng phải cẩn đọc kĩ đề, trình bày theo đúng bố cục 3 phần: MB, Tb, KB; các em cũng phải nhớ lập
dàn bài phù hợp ngoài nháp. Phải làm bài, viết bài đàng hoàng, tuyệt đối không được làm sơ sài, lộn xộn.

5


MỘT SỐ BÀI THAM KHẢO

Đề bài 1: Em hãy viết một bài văn tả người thân yêu và gần gũi nhất của mình : Cha, mẹ,anh,chị em…
Trong gia đình em có ông bà, cha mẹ, anh chị em…
Cố nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu có câu : “ Mẹ sẽ là
Có hai cách nhưng người mà em thương yêu gần gũi nhất là mẹ. Mẹ là nhành hoa cho con cài lên ngực”. “ Cành hoa” của
mở bài như người đã sinh ra em và nuôi dưỡng, che chở em từ nhỏ đến mẹ đã sinh đẻ, nuôi dưỡng, chắp cánh cho em đến
sau:
giờ.
trường !
Mẹ em năm nay vừa tròn bốn mươi tuổi. Mẹ cao khoảng 1,6 mét, dáng người thon thon. Những lúc thảnh thơi, mẹ thường thả
mái tóc ôm trọn khuôn mặt hình trái xoan, trông mẹ vốn đã đẹp càng đẹp hơn. Đặc biệt, mẹ có đôi mắt hai mí, đen lay láy. Nhìn vào
mắt mẹ, ánh mắt của mẹ lúc nào cũng sáng long lanh. Sống bên mẹ, em thấy nụ cười của mẹ hiền dịu, duyên dáng. Sớm hôm lặn lội
với nghề nông nên làn da của mẹ ngâm ngâm, thịt da rắn chắc, săn lại. Gọn gàng là vẻ đẹp của mẹ em đó!
Tiếng gà gáy râm ran, một ngày mới lại bắt đầu. Mẹ lại bận rộn với bao công việc: Nấu món ăn sáng, dọn dẹp nhà cửa, quét
nhà... Rồi bóng mẹ khuất dần trên con đường làng quen thuộc. Quanh năm, ngày nắng cũng như ngày mưa, mẹ lúc nào cũng gắn bó

với đồng ruộng. Dáng mẹ lom khom, lúc bón phân, lúc nhổ cỏ ruộng. Từ xa, em chỉ nhìn thấy mẹ với nét quen thuộc. Chiếc nón lá
nhấp nhô, dáng người thoăn thoắt. Đồng lúa quê nhà như một tấm thảm khổng lồ, còn mẹ như một người thợ ngày đêm thêu dệt cho
tấm thảm ấy mỗi ngày một xanh hơn. Mẹ ơi ! Con chỉ ao ước con là mây suốt ngày che nắng cho mẹ !
Ơ nhà, mẹ em hay làm mọi thứ. Phải nói rằng mẹ rất khéo tay và siêng năng. Ra ngoài vườn, những cây bông hồng, hoa tí
ngọ… lúc nào mẹ cũng chăm bón tỉ mỉ, tỉa cành, cắt lá, bắt sâu, rầy...làm cho bông hoa tươi hơn, đẹp hơn ! Gốc cây, lá cây , bông
hoa tươi tắn, màu sắc rực rỡ càng tôn lên vẻ đẹp của sân nhà. Mùa nào, hoa nấy, nhà em lúc nào cũng có hoa . Phải nói rằng, mẹ rất
yêu hoa.
Trong gia đình, mẹ rất thương bố và các con . Với bố, mẹ thường làm cho bố những món ăn ngon. Với các con, mẹ sắp xếp lại
bàn ghế học tập, sách vở, kể cả quần áo của em để bề bộn, mẹ cũng để lại ngay ngắn, gọn gàng. Trong bữa ăn, mẹ dành thức ăn ngon
cho con. Mẹ vui nhất là lúc em đạt được điểm cao ! Xong mẹ cũng rất nghiêm khắc khi em bị điểm thấp, bị thầy cô không hài lòng
về những biểu hiện chểnh mãng trong học tập . Mẹ ơi ! Những ngày mẹ đi vắngï là những ngày buồn nhất của con đó !
Em biết “Nghĩa mẹ như nước ngời ngời Biển Đông”. Sự no ấm, hạnh phúc của em mà mẹ đã đổ bao mồ hôi ! Thương mẹ, em
nghe lời dạy của mẹ, cố gắng học tập thật tốt để không bao giờ phụ lòng thương yêu của mẹ .
Đề 2: Tả mẹ.
Em yêu quý nhất là mẹ trong lòng em, mẹ luôn là người mẹ hiền và là hình ảnh cao dẹp nhất. Mẹ một tiếng nghe giản dị mà
lại chứa chan tình cảm vô bờ bến như lời bài hát: “Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào. Tình mẹ tha thiết như dòng suối hiền
ngọt ngào”.
Năm nay mẹ em 40 tuổi. Mẹ em là người tuyệt vời nhất. Mẹ đẹp như cô tiên trong truỵên cổ tích. Mái tóc mẹ dài óng ả buông
xõa ngang lưng. Đôi bàn tay mẹ không đẹp, nó đã bị chai như ghi lai những nổi vất vả của mẹ trong bao năm nay đã nuôi em khôn
lớn nên người. Mẹ gội đầu bằng trái bồ kết nên tóc mẹ vừa mượt vừa suôn. Mẹ có khuôn mặt đẹp như trăng rằm. Mỗi khi mẹ cười
hai hàm răng mẹ trắng ngần trông đẹp lắm! Mẹ vừa dịu dàng lại vừa đảm đang. Đi làm về, mẹ vừa vào bếp nấu cơm cho cả gia đình.

6


Tối mẹ lại dạy em học bài, dọn dẹp nhà cửa rồi mới đi ngủ. Những đêm đông trời trở rét, nửa đêm mẹ lại thức giấc đắp lại tấm chăn
cho em... Trong trái tim em, mẹ là tất cả, mẹ là cô tiên tuỵêt vời nhất trong cuộc đời em …… Có lần em bị bệnh mẹ chở em lên bệnh
viện. Mẹ em nghỉ để chăm sóc em vì ba em bận công tác xa, cơm nước quần áo, tắm rửa mẹ em phải làm cả. Về nhà em cảm thấy
khỏe, nên mẹ đi làm một buổi, trưa về mẹ chăm sóc cho em, hai bàn tay mẹ gượng nhẹ thận trọng âu yếm biết bao. Lúc đó ánh mắt
mẹ tràng gặp thương xót, nhưng miệng mẹ vẫn tươi cười kể chuyện này chuyện nọ cho em nghe để em chống mau hết bệnh. Mỗi khi

đau ốm mẹ em túc trực bên em sáng đêm, tận tụy lo lắng, cử động chậm rãi, gượng nhẹ xếp đặt mọi công việc trong ngoài không
rảnh tay dù bận mấy đi nữa mẹ cũng không quên nấu những bữa ăn ngon. Mẹ khuyên lơn em đủ điều, giọng lúc nào cũng êm đềm
thấm thía. Mẹ luôn công tư rạch ròi. Mẹ ôm tôi, nâng niu vòng tay âu yếm. Mẹ đứng ngồi không yên, khi em đi học về muộn. Lòng
mẹ còn mênh mông bao la hơn cả biển rộng sông dài. Biển dù rộng vẫn còn không ra khỏi giới hạn của địa cầu. Sông dù có dài thăm
thẳm vẫn còn thước để đo. Còn lòng mẹ thì cao xa vời vợi như lòng trời vô tận trong vũ trụ mênh mông. Lòng mẹ là thiên đàng hạnh
phúc thăm thẳm ngút ngàn. Chỉ có lòng mẹ mới đủ sức chứa nổi nguồn sống của nhân loại. Thượng Đế đã ban tặng cho con người
sự sống phát sinh từ lòng mẹ. Vì vậy mà ta có thể nói hạnh phúc của loài người chính tâm hồn cao thượng của người mẹ hiền.
Mỗi người chúng ta, dù sang hèn hay giàu nghèo. Chúng ta cũng có một tình thương vô bờ vô bến của mẹ hiền. Vì mẹ chúng
ta, yêu thương chúng ta bằng tình yêu của Thượng Đế. Cũng vì thế mà không có gì có thể sánh với tình mẹ thương con. “ Ai rằng
công mẹ bằng non Thực ra công mẹ lại còn lớn hơn.”
Đề 3: Tả cô giáo.
Năm tháng rồi cũng qua đi, chỉ có thời gian là thước đo tình cảm của con người. Bây giờ tuy đã học lớp 5 - lớp cuối cấp của
trường tiểu học, sắp sửa phải tạm biệt mái trường, thầy cô, bạn bè để tiếp bước vào bậc trung học. Nhưng quãng thời gian là năm
năm học ở trường, em không sao quên được những kỷ niệm về cô giáo đã dạy em những năm đầu chập chững cắp sách tới trường.
Cô có cái tên rất hay và em cũng rất thích đó là Kim Oanh. Cô là người mẹ hiền dịu nhất trong những ngày em còn học lớp 1.
Với dáng người đậm đà, mái tóc xoăn xoăn màu hạt dẻ thì ai cũng nói nhìn cô trông rất xinh. Cô thường mặc những bộ quần áo lịch
sự, phù hợp với dáng người của mình. Ngày đó, em cứ nghĩ cô giáo phải dễ sợ lắm. Nhưng không, cô đã làm tan biến những ý nghĩ
vẩn vơ đó của em. Cô vẫn là cô giáo hiền lành, tốt bụng. Với khuôn mặt tròn, phúc hậu, hai gò má cao cao, lúc nào cũng ửng hồng.
Mắt cô đen láy, long lanh với hàng lông mi cong vút. Nhưng đặc biệt nhất vẫn là ánh mắt nhìn trìu mến, bao dung mà cô dành cho
chúng em. Mỗi lần không học bài, chỉ cần nhìn vào đôi mắt buồn buồm của cô là bạn ấy hối hận ngay về việc làm của mình. Có lẽ,
chính cô là người khơi dậy lòng hăng say học tập của chúng em. Ẩn dưới vầng trán cao cao thông minh ấy là đôi lông mày vòng
nguyệt cân đối tạo cho khuôn mặt vẻ thanh tú.
Cô Oanh là một giáo viên hăng say trong công việc và hết lòng thương yêu học sinh. Tâm hồn cô là cả một khoảng trời chứa
chan bao tình yêu cô dành cho chúng em: Nghe cô giảng bài thì thật là thú vị. Cô giảng rất dễ hiểu, dễ nghe nên chúng em luôn tiếp
thu được bài. Vào những giờ ra chơi, cô luôn ngồi lại để viết mẫu và chấm bài cho chúng em. Có những hôm cô còn trao đổi cách
giảng bài với bạn bè đồng nghiệp. Nếu bạn nào đọc chưa tốt hay viết chưa đúng thì cô luôn sẵn sàng giúp đỡ. Khi cô đã giảng cho
bạn nào thì bạn ấy hiểu ngay. Vào những giờ sinh hoạt lớp, cô luôn nhận xét cho từng bạn và nói cho các bạn cách sửa lỗi sai đó. Có
hôm cô nhận xét rất tốt về lớp em và em rất nhớ câu: “Tuần qua, các con đã rất cố gắng để nhận cờ Đội. Cô rất vui vì không những
các con được nhận cờ tốt mà còn nhận cờ xuất sắc. Cô mong tuần nào các con cũng như vậy”. Và khi đó, lớp em vỗ tay rào rào.

7


Giờ đây khi đã lên lớp năm, mỗi khi có việc cần đi qua lớp cô, cô lại goi em lại hỏi han. Khi đó, em lại nhớ những giây phút khi
còn học lớp 1, được cô yêu thương dạy dỗ. Trong em vang lên lời bài hát: “Mẹ của em ở trường là cô giáo mến thương...”.
Vâng! Đúng vậy em sẽ không bao giờ quên cô - người mẹ đã đưa em đón những tia nắng đầu tiên của cuộc đời.
Đề 4: Tả cô giáo trong một giờ lên lớp.
Hôm nay là thứ ba, lớp em có tiết kể chuyện. Ngay trong tiết học đó, cô giáo Ngân trông thật là duyên dáng và đầy kính mến.
Sau khi tiếng trống trường giòn giã vang lên. Cô Ngân bước vào lớp. Hôm nay cũng như bao buổi học khác. Trông cô thật là
giản dị nhưng gần gũi và dễ mến. Cả lớp em đứng nghiêm chào cô. "Cô chào cả lớp, hôm nay chúng ta học bài nhé ! ``. Nụ cười của
cô như nụ hoa sớm hé nở mới dịu dàng, dễ mến làm sao! Mái tóc của cô mượt mà đen óng lúc nào cũng thơm mùi hoa bưởi, mùi bồ
kết nấu với lá chanh . Khuôn mặt của cô tròn đi cùng với nước da trắng. Đôi mắt cô đen và sâu nhìn chúng em trìu mến. Chiếc áo
dài màu hồng hôm nay cô mặc càng làm cho dáng cô thêm mềm mại hơn. Đôi guốc cao gót màu hồng có vẻ như làm cô cao thêm
nhiều.
Tiết học bắt đầu. Hôm nay chúng em học bài " Tiếng vĩ cầm ở Mĩ Lai``." Cả lớp em còn đang không biết Mĩ Lai ở đâu nên
rất tò mò. Cô cầm viên phấn trắng viết lên bảng. Chữ của cô mới đẹp làm sao. Từ tay cô, dòng chữ nắn nót ``Tiếng vĩ cầm ở Mĩ
Lai`` hiện ra trước mắt em. Cô bắt đầu kể, cả lớp em yên lặng nghe cô kể. Giọng cô thật trầm ấm, lúc trầm lúc bổng. Theo lời cô,
chúng em như được đang tận mắt chứng kiến cảnh tượng đau lòng và tàn bạo, vô nhân tính của những người lính Mĩ tàn ác kia. Khi
cô kể đến đoạn lính Mĩ xả súng vào đoàn người dân vô tội, giọng cô như nghẹn lại, cô quay mặt đi. Em chợt nhìn thấy cô quay ra
cửa, cô đưa tay vội quệt giọt nước mắt lăn trên má. Không gian như chìm xuống. Gió như ngừng thổi để nghe cô kể. Cả lớp em ai
cũng rưng. Rồi cô kể đến đoạn người cựu chiến binh Mĩ đến Mĩ Lai kéo những khúc nhạc vĩ cầm như một lời tạ tội với linh hồn
những người đã khuất. Giọng cô vui hẳn lên. Nghe nó sao trong trẻo và thánh thiện quá vậy. Lòng em cũng vui sướng biết nhường
nào.
Bây giờ đến phần tập kể chuyện. Cô đi xuống dưới lớp ân cần chỉ bảo tận tình chúng em. Bạn Hoa lúng túng, chưa nhớ rõ
được nội dung câu chuyện, cô đã gợi ý bằng những lời nhẹ nhàng. Thế là bạn ấy nhớ lại và kể được cả đoạn của mình. Bạn Hùng
học giỏi văn lên đã kể trôi chảy và cô rất vui, cho bạn điểm 10. Cả lớp em ai cũng muốn được cô gọi kể trước lớp. Cô khen cả lớp và
thưởng cho cả lớp một tràng vỗ tay giòn giã. Cô cười rất tươi. Em ngắm nhìn cô, thấy cô lúc đó thật đẹp. Em biết cô rất hài lòng về
những điều cô đã dạy cho chúng em.
Cô ơi, dù mai em có xa ngôi trường này, em sẽ mãi nhớ bóng hình của cô. Nhớ những điều cô đã kể cho em có một vụ thảm
sát ở Mĩ Lai đau thương như thế. Em hứa với cô sẽ cố gắng học giỏi để xứng đáng là học trò của cô. Cô ạ, một ngày không xa em sẽ

đến Mĩ Lai, em sẽ thắp nén hương thơm để tưởng nhớ những người dân vô tội. Cô Ngân ạ. Nhờ cô em thêm yêu đất nước mình hơn.
Đề 5: Hãy tả hình dáng và tính tình của một người bạn trong lớp mà em thích nhất.
Trong lớp, em có nhiều bạn. Mỗi bạn có một tính nết khác nhau. Em hoà đồng với tất cả các bạn. Tuy nhiên, em vẫn thích bạn
Bích Vân nhất.
Năm nay Vân mười tuổi. Dáng người ốm, hơi cao. Nhìn bạn mảnh mai là thế nhưng bạn đi đứng nhanh nhẹn và rất nhẹ nhàng.
Nước da bạn hồng hào, khỏe mạnh . Vầng trán rộng và cao biểu lộ sự thông minh. Đôi mắt bạn sáng và đen lay láy. Chiếc mũi thẳng
và cao làm tôn thêm nét đẹp cho khuôn mặt tròn của bạn. Có duyên nhất vẫn là cái miệng luôn luôn nở nụ cười làm cho ai thấy cũng

8


mến. Mỗi khi bạn cười, môi lại nhếch lên để lộ hàm răng trắng đều. Hàng ngày bạn đến trường trong bộ đồng phục gọn gàng, chiếc
khăn quàng đỏ luôn được thắt một cách cẩn thận và đẹp trên cổ .
Bích Vân rất hiền, không muốn làm mất lòng ai. Từ lúc học lớp bốn với bạn đến giờ, em chưa thấy bạn lớn tiếng hay gây gổ với
các bạn bao giờ. Bạn luôn đoàn kết, đối xử hoà nhã với mọi người. Bạn học giỏi lắm nhưng không hề tự cao, bạn luôn tiếp cận để
giúp đỡ các bạn còn yếu kém. Đối với thầy cô, bạn luôn lễ phép, ngoan ngoãn và vâng lời. Trong giờ học bạn luôn chú ý nghe cô
giảng, hợp tác nhiệt tình cùng nhóm học, mạnh dạn giơ tay phát biểu ý kiến của mình. Tất cả sách vở bạn giữ gìn rất cẩn thận: bao
bìa, dán nhãn sạch sẽ. Đặc biệt, chữ Vân rất đẹp. Nhìn tập bạn ấy ai cũng trầm trồ vì trăm chữ như một: đều và chuẩn. Ở nhà, bạn
biết phụ giúp ba mẹ những công việc vừa sức như:quét nhà, rửa bát, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc cây .Cha mẹ và anh em trong gia
đình rất tự hào về tính tình hiếu thảo, chăm học, chăm làm của bạn.
Chẳng bao lâu nữa là chúng em lên cấp II, mỗi người mỗi trường, chắc khó mà gặp nhau nhưng trong lòng em luôn có hình ảnh
của bạn. Bạn là tấm gương nhỏ trong sáng để em học tập và làm theo.
Đề 6: Tả hình dáng, tính tình của một bạn học sinh trong lớp em được nhiều người quý mến.
Năm nay, em lên lớp 6. Vào lớp mới, em cũng có nhiều bạn mới nhưng người bạn mà em thân nhất là.... . ... là người được
nhiều người gần gũi, yêu mến!
... năm nay mười hai tuổi, cao khoảng 1,45 mét. Tóc đen mượt, dài , được bạn kẹp gọn xõa xuống gần ngang lưng ôm trọn khuôn
mặt hình trái xoan tròn trĩnh. Đặc biệt, bạn có đôi mắt đen , sáng long lanh, hai hàng mi cong cong. Mũi cao. Trên đôi môi đỏ hồng ,
em thường thấy nụ cười hiền lành, dễ mến! Đến lớp học, ... thường bận áo sơ mi trắng , quần tây xanh đậm. Trên bờ vai là chiếc
khăn quàng đỏ tươi thắm. Dáng đi nhẹ nhàng, nhanh nhẹn. Vẻ đẹp của ... là sự gọn gàng, rắn chắc .
Giờ học trong lớp, bạn tôi rất sôi nổi. Tiết học nào, ... chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài. Không khí lớp học càng sôi động hơn .

Đến giờ Ngữ văn, thầy ghi chữ in hoa khá đẹp. Rồi thầy đưa ra nhiều ví dụ. Em nhìn lên màn ảnh : Ông trời, mặc áo giáp đen , ra
trận... chữ trên màn ảnh như nhảy múa, em cứ nhìn đăm đắm. Rồi câu hỏi thầy đặt ra? Tất cả diễn ra gọn, linh hoạt, nhanh nhẹn.
Như mọi lần, cánh tay của bạn đưa lên, câu trả lời chính xác. Thầy cô ai cũng khen bạn em tiếp thu bài nhanh. Giờ kiểm tra 15 phút,
45 phút, ... lúc nào cũng dán mắt vào bài làm. .. ngồi bất động, lúc nhíu mày, vò đầu, trăn trở...Nhìn thấy điểm chín, đđđiểm mười
trên bài làm của bạn, em không ít lần ghen tỵ. Nhưng sự cảm phục bạn thì mỗi ngày một lớn dần.
Cũng như nhiều bạn khác trong lớp, ... là con một gia đình nông dân. Ở nhà, ... thường mặc bộ quần áo thun đã bạc màu. Công
việc nhà nông khá nhiều. Sáng dậy, bạn em giặt giũ quần áo cho cả nhà, quét nhà, quét sân. Xong xuôi, bạn cho cả đàn gà ăn...Trưa
lại, cùng với chị lo cơm nước cho cả nhà. Thời gian còn lại, ... bạn dành cho những bài tập mà thầy cô đã cho. Làm bài xong, bạn
cũng thường chơi môn cầu lông nữa...
... là người bạn hiền, nhanh nhẹn,lễ phép nên được thầy cô thương yêu, tin tưởng. Đối với bạn bè, ... gần gũi, chan hòa,ai ai cũng
thích bạn. Đến lớp, gặp những bài toán khó, em đều trao đổi với bạn. Sự cảm thông, chia sẻ, tận tình, chu đáo, lanh lợi... là tính cách
của bạn em. Gần bạn,em thấy rất vui, hãnh diện vì mình có một người bạn tốt.
Ca dao Việt Nam có câu : Ra đi vừa gặp bạn hiền
Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời.

9


Gặp được người bạn tốt là điều quý và hiếm. Gặp bạn tốt đã khó nhưng giữ cho tình bạn mãi mãi xanh tươi thì càng khó hơn.
Em nghĩ rằng, bạn bè phải thương yêu, chân thành và trong sáng. Như vậy, tình bạn mới lâu dài !
Đề 7: Tả em bé đang ở tuổi tập nói, tập đi mà em yêu quý.
Một buổi chiều cứ đi học về, vừa bước vào nhà là em lại thấy tiếng bé Minh reo lên: "A!...Chị chị về", Minh là em trai em
đấy. Em đang ở tuổi tập nói tập đi.
Em có một thân hình khá bụ bẫm. Những ngón chân, tay en có ngấn căng tròn thật đáng yêu. Mái tóc tỏ màu hạt dẻ mềm mại,
lơ phơ tủ xuống cái trán dô bướng bỉnh. Dưới cặp mắt sáng như hai vì sao. Làn da của Minh trắng hồng, mịn màng. Minh là một cậu
bé tinh nghịch suốt ngày luôn tay luôn chân. Có lúc ngồi học, em nhìn ra ngoài sân thấy Minh lon ton cứ như chú lật đật biết đi vậy,
tập chạy theo mẹ, thật là đáng yêu. Khi chạy, mẹ rất chú ý đến Minh vì bé cứ chạy được mấy bước lại ngã. Mỗi khi ngã, bé lại gọi
rất to: "Mẹ, mẹ ơi...". Những khi mẹ tới bé mới làm lũng khóc thật to tỏ vẻ mình ngã đau lắm. Mẹ đỡ Minh dậy, Minh xà vào lòng
mẹ và thế là cậu nín khóc. Bé rất thích chơi đồ chơi, nhưng chỉ chơi được 1 lúc là lại chán ngay. Cứ nhìn thấy thứ gì là Minh cũng
cho ngay vào mồm gặm. Lúc ấy ai động vào là cu cậu hét toáng lên và lấy tay đẩy ra. Nhưng nếu tôi bật ti vi có chương trình quảng

cáo là Minh ta chạy ào tới dán mắt vào màn hình quên hết cả đồ chơi xung quanh. Minh tuy nghich ngợm nhưng em rất lễ phép. Ai
cho em quà là vẻ mặt em lại hớn hở. Đôi tay bé xíu xòe ra nhận quà và mồm nói bi bô: "Minh xin xin...ạ!".
Bé Minh đáng yêu thế đấy. Từ khi có bé cả nhà tôi lúc nào cũng đầy ắp niềm vui. Mong sao Minh lớn thật nhanh để cùng tôi
tới trường.

10