đề đáp án HSG Lịch sử 9 cấp tỉnh nam định 2015 2016

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM THI
NAM ĐỊNH
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
Câu
Nội dung
NĂM HỌC 2015-2016
Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập Hội nghị thành lập
Cộng
Việt9 Nam
MônĐảng
: LỊCH
SỬsản
- Lớp
THCStrong
hoàn cảnh nào của cách mạng nước ta? Nêu vai
trò gian
của Nguyễn
Quốc
1
Thời
làm bài:Ái
150
phúttại hội
nghị đó. Tại sao nói: Đảng ra đời là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt
Nam?
Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam trong
hoàn cảnh nào của cách mạng nước ta

Điểm
4,0

2,0

Từ cuối năm 1928 đến đầu năm 1929, phong trào dân tộc và dân chủ ở nước ta, nhất là
phong trào công nông theo con đường cách mạng vô sản, đã phát triển mạnh mẽ. Trước
tình hình đó, cần phải thành lập một đảng cộng sản để tổ chức và lãnh đạo giai cấp công
nhân, giai cấp nông dân cùng các lực lượng yêu nước và cách mạng khác đấu tranh
chống đế quốc và phong kiến tay sai, giành độc lập và tự do.

0,5

Năm 1929, ở Việt Nam lần lượt ra đời ba tổ chức cộng sản. Đây là một xu thế tất yếu
của cách mạng Việt Nam. Các tổ chức cộng sản trên đã nhanh chóng xây dựng cơ sở
Đảng tại nhiều địa phượng. Phong trào công nhân kết hợp chặt chẽ với phong trào đấu
tranh của nông dân, phong trào bãi khóa của học sinh, bãi thị của tiểu thương…tạo
thành một làn sóng đấu tranh cách mạng dân tộc dân chủ khắp cả nước.

0,5

Tuy nhiên, các tổ chức cộng sản trên lại hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnh hưởng với
nhau. Tình hình đó nếu để kéo dài sẽ có nguy cơ dẫn đến sự chia rẽ lớn. Yêu cầu bức thiết
của cách mạng Việt Nam lúc này là phải có một đảng cộng sản thống nhất trong cả nước.
Nguyễn Ái Quốc đã rời khỏi Xiêm sang Trung Quốc để triệu tập hội nghị hợp nhất.

0,5

Từ ngày 6-1- 1930, hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản đã họp ở Cửu Long (Hương
Cảng, Trung Quốc) do Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Với tư cách là phái viên của Quốc tế
Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc thống nhất ba tổ chức Cộng sản ở Việt Nam thành một đảng
cộng sản duy nhất.

0,5

Vai trò của Nguyễn Ái Quốc

1,0

Trước yêu cầu của cách mạng phải thống nhất các tổ chức cộng sản, Nguyễn Ái Quốc
đã nhận thức được yêu cầu của lịch sử, chủ động triệu tập và chủ trì Hội nghị hợp nhất
các tổ chức cộng sản.

0,25

Người đã phê phán các tổ chức cộng sản khi hoạt động riêng rẽ và đề nghị hợp nhất.
Bằng uy tín và năng lực của Nguyễn Ái Quốc đã đưa đến sự hợp nhất các tổ chức cộng
sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam.

0,25

Nguyễn Ái Quốc soạn thảo Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt được Hội nghị thông
qua, văn kiện đó trở thành Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam

0,25

Nhân dịp thành lập Đảng, Nguyễn Ái Quốc đã ra Lời kêu gọi

0,25

Tại sao nói Đảng ra đời là bước ngoặt…

1,0
1


2

Khẳng định giai cấp vô sản nước ta đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng

0,25

Chấm dứt thời kì khủng hoảng về giai cấp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Từ
đây, cách mạng Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của giai cấp công nhân mà đội
tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.

0,25

Từ đây cách mạng Việt Nam thật sự trở thành một bộ phận khăng khít của cách mạng
thế giới.

0,25

Đảng ra đời là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính tất yếu, quyết định cho những bước
phát triển nhảy vọt tiếp theo của cách mạng và lịch sử dân tộc Việt Nam.
Về cuộc mít tinh ở Khu Đấu xảo (Hà Nội) ngày 1-5-1938 trong phong trào cách
mạng 1936-1939…
1. Nhận xét về quy mô, lực lượng tham gia và hình thức đấu tranh của cuộc mít
tinh trên.
2. Cuộc mít tinh tại Khu Đấu xảo (Hà Nội) ngày 1-5-1938 nhằm mục tiêu gì? Phân
tích nguyên nhân của việc đề ra các mục tiêu đó.
3. Hãy trình bày suy nghĩ của em về mối liên hệ giữa các mục tiêu trên với những

mục tiêu của nhân loại trong bối cảnh thế giới hiện nay?

0,25

Nhận xét về quy mô, lưc lượng tham gia và hình thức đấu tranh của cuộc mít tinh
ngày 1-5-1938 đề cập ở trên

1,0

Quy mô: Rộng lớn

0,25

Lực lượng tham gia: Đông đảo các giai cấp, tầng lớp: Thợ máy, thanh niên trí thức, phụ
nữ

0,5

Hình thức đấu tranh: Công khai, hợp pháp

0,25

Cuộc mít tinh tại Khu Đấu xảo (Hà Nội) ngày 1-5-1938 nhằm mục tiêu gì. Phân
tích nguyên nhân của việc đề ra các mục tiêu đó

3,0

Mục tiêu: Đấu tranh đòi “Tự do dân chủ”, “Chống phát xít và đấu tranh chống nạn sinh
hoạt đắt đỏ”.

0,5

5,0

Phân tích nguyên nhân của việc đề ra các mục tiêu đó
Xuất phát từ hoàn cảnh lịch sử: Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 làm cho mâu
thuẫn xã hội trong các nước tư bản chủ nghĩa càng thêm sâu sắc. Giai cấp tư sản lũng
đoạn ở nhiều nước tìm lối thoát ra khỏi khủng hoảng bằng cách thiết lập chế độ phát xít,
đe dọa đến nền hòa bình nhân loại.

0,5

Đại hội VII Quốc tế Cộng sản họp ở Mat-xcơ-va (7-1935) đã xác định kẻ thù nguy hiểm
trước mắt của nhân dân thế giới là chủ nghĩa phát xít, chủ trương thành lập Mặt trận
nhân dân ở các nước chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh.

0,5

Năm 1936, Mặt trận nhân dân Pháp do Đảng Cộng sản Pháp làm nòng cốt, thắng cử vào

0,5
2


Nghị viện và lên cầm quyền, đã áp dụng một số chính sách tự do dân chủ cho các nước
thuộc địa.
Ở Việt Nam, hậu quả kéo dài của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã tác động sâu
sắc đến đời sống của các giai cấp, tầng lớp ở nước ta. Đời sống nhân dân cực khổ, vì
vậy họ hăng hái tham gia phong trào đấu tranh đòi tự do, dân sinh, dân chủ

0,75

Căn cứ vào tình hình trên, Đảng Cộng sản Đông Dương đã đề ra đường lối đấu tranh
phù hợp, trong đó nêu lên nhiệm vụ trước mắt của nhân dân Đông Dương là: “Chống
phát xít, chống chiến tranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự
do, dân chủ, cơm áo và hòa bình”. Cuộc mít tinh tại nhà Đấu xảo (Hà Nội) cũng nhằm
vào các mục tiêu đó.

0,25

Hãy trình bày suy nghĩ của em về mối liên hệ của những mục tiêu trên với những
mục tiêu của nhân loại trong bối cảnh thế giới hiện nay

3

Học sinh liên hệ với những mục tiêu nhân loại hiện nay: Chống chủ nghĩa khủng bố,
xây dựng một thế giới hòa bình; chống lại các cuộc xung đột sắc tộc, tôn giáo, đảng
phái; chống đói nghèo, bất công xã hội; bênh vực quyền lợi của phụ nữ và trẻ em….Nếu
học sinh liên hệ được 3 mục tiêu trở lên, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, có dẫn chứng cụ thể
thì mới cho điểm tối đa: 1,0 điểm; nếu trả lời được 2 ý thì được 0,75; 1 ý thì được 0,5.
Cho các nhóm kiến thức sau….
1. Trong mỗi nhóm, em hãy xác định 3 dữ kiện có liên quan mật thiết với nhau và
giải thích mối liên quan đó.
2. Hãy làm sáng tỏ hoạt động đấu tranh chống quân Tưởng và bọn phản cách
mạng về: nguyên nhân, hình thức đấu tranh, ý nghĩa. Cuộc đấu tranh đó đã để lại
những bài học gì cho cách mạng nước ta?
Trong mỗi nhóm, em hãy xác định 3 dữ kiện có liên quan mật thiết với nhau và
giải thích mối liên quan đó.

1,0

Nhóm 1: 20 vạn quân Tưởng cùng tay sai kéo vào nước ta; Việt Quốc, Việt Cách; Nhân
nhượng cho Tưởng một số quyền lợi về kinh tế, văn hóa

0,25

Giải thích: Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, 20 vạn quân Tưởng cùng bọn tay sai trong các tổ
chức Việt Quốc, Việt Cách kéo vào nước ta. Trong lúc cuộc kháng chiến chống Pháp
diễn ra gay gắt, nhân dân ta vẫn phải đối phó với âm mưu và hành động chống phá của
quân Tưởng và bọn phản cách mạng, Đảng ta đã lựa chọn sách lược hòa hoãn, nhân
nhượng cho Tưởng một số quyền lợi về kinh tế, văn hóa

0,25

Nhóm 2: Chính quyền cách mạng non trẻ; Ngày 6-1-1946; Hơn 90% cử tri trong cả
nước nô nức đi bỏ phiếu

0,25

Giải thích: Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền cách mạng còn
non trẻ. Để củng cố chính quyền, Đảng, Chính Phủ đã bước đầu tiến hành xây dựng chế
độ mới. Ngày 6-1-1946, vượt qua mọi hành động chống phá của kẻ thù, lần đầu tiên
trong lịch sử, hơn 90% cử tri trong cả nước đã nô nức đi bầu những đại biểu chân chính
vào cơ quan quyền lực cao nhất của nhà nước.

0,25

Nhóm 3: Nạn đói ; ngày đồng tâm; tăng gia sản xuất

0,25

5,0

2,5

3


Giải thích: Ngay sau ngày Cách mạng tháng tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa đứng trước muôn vàn khó khăn thử thách, trong đó có nạ đói. Để giải quyết
nạn đói, đồng bào cả nước hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và noi
gương Người, lập các hũ gạo cứu đói, tổ chức “ngày đồng tâm” để có thêm gạo cứu đói.
Bên cạnh đó, việc tăng gia sản xuất cũng được đẩy mạnh, phong tào thi đua sản xuất
dấy lên trên khắp cả nước.

0,25

Nhóm 4: Vĩ tuyến 16 trở vào; Pháp trở lại xâm lược; Đêm 22, rạng sáng ngày 23-91945, thực dân Pháp chính thức mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai.

0,25

Giải thích: Từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, thực dân Pháp theo chân quân Anh trở lại xâm
lược nước ta. Được sự giúp đỡ của quân Anh, thực dân Pháp đánh úp trụ sở Ủy ban
nhân dân Nam Bộ và cơ quan tự vệ thành phố Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm
lược nước ta lần thứ hai.

0,25

Nhóm 5: Thực dân Pháp chuẩn bị tiến quân ra Bắc; Hiệp định Sơ bộ ngày 6-3-1946;
Tạm ước Việt Pháp 14-9-1946

0,25

Giải thích: Sau khi chiếm đóng các dô thị ở Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ, thực dân
Pháp chuẩn bị tiến quân ra Bắc để thôn tính nước ta. Ta chủ động đàm phán với Pháp.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kí với đại diện Chính phủ Pháp bản Hiệp định Sơ bộ ngày 63-1946.Nhưng sau đó, thực dân Pháp vẫn tiếp tục gây xung đột vũ trang ở nam Bộ.
Cuộc đàm phán tại Phông-ten-nơ-blô thất bại. Trước tình hình đó, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã kí với Chính phủ Pháp bản Tạm ước ngày 14-9-1946, tiếp tục nhân nhượng cho
Pháp một số quyền lợi kinh tế, văn hóa.

0,25

Hãy làm sáng tỏ hoạt động đấu tranh chống quân Tưởng và bọn phản cách mạng
về: nguyên nhân, hình thức đấu tranh, ý nghĩa.

2,0

Nguyên nhân, hình thức đấu tranh
Quân Tưởng khi vào nước ta đã sử dụng bọn Việt Quốc, Việt Cách để phá ta từ bên
trong. Dựa vào quân Tưởng, chúng đòi ta phải cải tổ Chính phủ, gạt những đảng viên
cộng sản ra khỏi Chính phủ lâm thời

0,25

Lúc này ta đang phải tập trung lực lượng đánh Pháp ở Nam Bộ. Đảng, Chính phủ và
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn biện pháp tạm thời hòa hoãn, tránh xung đột với
quân Tưởng

0,25

N Nhằm hạn chế sự phá hoại của bọn tay sai của Tưởng, tại phiên họp đầu tiên, Quốc hội
kh khóa I đồng ý chia cho chúng 70 ghế trong Quốc hội không qua bầu cử và một số ghế Bộ
trt trưởng trong Chính phủ Liên hiệp.

0,25

Đồng thời, ta nhân nhượng cho Tưởng một số quyền lợi về kinh tế như cung cấp một
phần lương thực, thực phẩm, nhận tiêu tiền “quan kim” và “quốc tệ”.

0,5

Mặt khác, Chính phủ đã ban hành một số sắc lệnh nhằm trấn áp bọn phản cách mạng;
giam giữ những phần tử chống đối, lập tòa án quân sự để trừng trị bọn phản cách mạng.

0,25

4


Ý nghĩa
Hạn chế đến mức thấp nhất các hoạt động chống phá của Tưởng và tay sai, làm thất bại
âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng của chúng

0,25

Tập trung lực lượng đánh Pháp ở Nam Bộ, tranh thủ thời gian hòa bình để xây dựng lực
lượng

0,25

Bài học cho cách mạng nước ta

4

Học sinh hướng vào các bài học sau: Phải biết phân hóa, cô lập kẻ thù, chĩa mũi nhọn
vào kẻ thù chính; tranh thủ biện pháp đấu tranh hòa bình, mềm mỏng nhưng phải cương
quyết; dựa vào quần chúng nhân dân; kết hợp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…Học sinh
trả lời được 2 ý trở lên thì được 0,5 điểm, trả lời được 1 ý thì được 0,25 điểm

0,5

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập trong bối cảnh thế
giới và khu vực như thế nào ? Nêu mục tiêu của ASEAN. Là thành viên của
ASEAN, hiện nay Việt Nam dứng trước những thời cơ và thách thức gì ?

6,0

Bối cảnh thế giới và khu vực

3,0

Sau khi giành được độc lập và đứng trước những yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của
đất nước, nhiều nước Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh khu vực
nhằm cùng nhau hợp tác phát triển.

1,0

Đồng thời, họ cũng muốn hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài đối với khu
vực, nhất là khi cuộc chiến tranh xâm lược của Mĩ ở Đông Dương ngày càng không
thuận lợi, khó tránh khỏi thất bại.

0,5

Nhiều tổ chức hợp tác mang tính khu vực trên thế giới xuất hiện ngày càng nhiều, nhất
là những thành công của khối thị trường chung châu Âu (EEC) đã cổ vũ các nước Đông
Nam Á tìm cách liên kết lại với nhau.

1,0

Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Băng
Cốc (Thái Lan) với sự tham gia của năm nước: Inđônêxia, Malaixia, Xingapo, Thái Lan,
Philípin.

0,5

Mục tiêu của ASEAN
Tuyên bố Băng Cốc đã xác định mục tiêu của ASEAN là phát triển kinh tế và văn hóa
thông qua những nỗ lực hợp tác chung giữa các nước thành viên trên tinh thần duy trì
hòa bình và ổn định khu vực.

1,0

Thời cơ và thách thức của Việt Nam
Thời cơ: Học sinh trả lời được 3 ý trở lên thì cho điểm tối đa; trả lời được 2 ý thì cho 0,5
điểm, 1 ý thì cho 0,25 điểm. Học sinh trả lời hướng vào các nội dung sau:

1,0

5

Tạo điều kiện cho Việt Nam hội nhập, giao lưu phát triển kinh tế, khoa học - kĩ thuật,
văn hóa với các nước trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt khi Việt Nam gia nhập
cộng đồng ASEAN sẽ được ưu đãi về thuế quan, khẳng định được thương hiệu nhiều
mặt hàng trên trường khu vực và quốc tế
Có cơ hội tiếp nhận nguồn vốn đầu tư và sự chuyển giao công nghệ từ bên ngoài để xây
dựng và phát triển đất nước, rút ngắn khoảng cách với các nước.
Học tập được kinh nghiệm quản lí của các nước
Có cơ hội được các nước trong khu vực lên tiếng ủng hộ đối với các vấn đề an ninh,
chính trị…
Thách thức: Học sinh trả lời được 3 ý trở lên thì cho điểm tối đa; trả lời được 2 ý thì cho
0,5 điểm, trả lời 1 ý được 0,25 điểm. Học sinh trả lời hướng vào các nội dung sau:

1,0

Việt Nam đứng trước nguy cơ bị cạnh tranh gay gắt,
Nguy cơ bị xâm phạm độc lập chủ quyền quốc gia
Nguy cơ tụt hậu nếu không theo kịp trình độ khoa học công nghệ của các nước
Có nguy cơ bị hòa tan, đánh mất bản sắc dân tộc….
Nguy cơ của chủ nghĩa khủng bố, dich bệnh…
--------------------Hết----------------*Chú ý:
1. Khi chấm thi, cán bộ chấm thi bám sát hướng dẫn chấm của Sở GD&ĐT.
2. Cán bộ chấm thi không quy tròn điểm của bài thi.
3. Những bài viết nào có tham khảo tài liệu, đưa ra kiến thức lịch sử đúng, phù hợp, làm cho phong phú và sâu sắc
hơn thì cán bộ chấm thi có thể vận dụng cho điểm khuyến khích nhưng vẫn trong mức điểm tối đa đã quy định cho
từng câu.
4. Nếu bài thi có cách làm riêng và vẫn đúng thì vẫn chấm theo thang điểm quy định.
5. Bài làm của thí sinh được điểm tối đa phải bảo đảm được những yêu cầu: Nội dung đúng như đáp án, chữ viết rõ
ràng, văn phong trong sáng, câu chữ đúng và lập luận chặt chẽ.

6