Thái độ xã hội của doanh nhân đối với phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế của đất nước

THAI D O XA HOI CUA DOANH NHAN
DOI vol PHAT TRIEN KINH TE TH! TRUONG

VA HOI NHAP QUOC TE CUA DAT NUOC
Nguyin Thj Thanh Huyen, To Thuy Hanh
Vien Tdm ly hgc.

TOM TAT
Thdi dp quy dinh linh sdn sdng hdnh dpng cua con ngudi ddi vdi ddi tifpng theo
mpt hudng nhdt dinh. Chinh vi vay, ddy Id mot trong nhdng ngi dung nghien edu
khong the thieu cua de tdi: "Nghien ci'm mgt sd ddc diem tdm ly xd hgi cua doanh
nhdn nude ta ". De ldi dd tien hdnh khdo sdt tren 640 doanh nhdn d 3 thdnh phd ldn
gom: Hd Ngi, Dd Ndng vd thdnh phd Ho Chi Minh. Trong bdi vie't ndy, chiing toi
trinh bdy kit qua nghien ci'ai ve: Thdi dp cna doanh nhdn ddi vdi phdt trien kinh tethi
tiudng vd hpi nhdp quoc te ciia dd'i nUdc. Ke't qua dien tra cho thdy, nhung ngicdi
tham gia nghien cdn dd the hien thdi dp ling hp tucmg ddi tich cue ddi vdi cdc chu
truong, chinh sdch cua Ddng vd Nhd nifdc lien cpian di'n plidt trien kinh tethi trudng
vd hpi nhgp quoc te qua viic hp ddnh gid khd cao nhCtng tdc dpng tich cite vd ddnh
gid thdp hon cdc tdc dpng tieu cue cua kinh tethi trudng vd hpi nhgp qude te'di'n ddi
sdng xd hpi vd con ngudi nude ta. Khi so sdnh giua cdc tiiu chi, chung toi nhdn thdy,
CO mpt sd khdc biet co y nghia ve mat thdng ke trong ddnh gid vi cdc nhom khdch the
theo gidi, Ida ludi, hgc vd'n, vung mien, logi hinh, nguon gde doanh nghiep...

H6i nhap kinh te' quoc te va khu vuc la xu th^ tS^t yeu cua n^n kinh te
nu6c ta. Ciing vdi viec don nhan su kien nay, cac doanh nghiep noi chung se co
ra't nhieu ca h6i phat trien, song dong th6i cung gap khong it thach thiic. Trong
bdi canh nhu vay, viec cac doanh nhan nhin nhan va the hien thai do nhu the'
nao dC'i v6i nhGng thuan Icfi va kho khan khi nirdc ta tham gia hOi nhap se co
anh hucmg rat 16n khong chi den su binh 6n va phat trien kinh te' xa hoi ciia 6Kt
nu6c trong giai doan hien tai ma ca trong nhftng giai doan phat trien tie'p theo.
Xuat phat tiir each tie'p can nhir vay, trong bai vie't nay, chiing toi da tien hanh

tim hidu thai d6 xa h6i cua doanh nhan tCr goc dp Ong hp hay phan d6'i mot s6' y
kie'n xoay quanh v^n de hpi nhap kinh te' qude te' va khu vuc ciaa dat nu6c ta.

TAP CHI TAM L ? HOC, S 6 3 (156), 3 - 2012

79


Dudi day la kdi qua khao sit thyc tidn vd vi'n dd ndu tren:
1. So luge ve phuong phap nghidn ciru va mSu nghien c i u
Dd lim hidu thai dd cua doanh nhin ddi vdi phat tnen kinh td thj trudng
vi hdi nhip qude id cua dit nude, ching tdi da xiy dung bang hdi dudi dang
ddng bao gdm 12 mdnh dd. Nhing ngudi tham gia nghidn ciu dugc ydu ciu lya
chgn mdt phuong an tra ldi phi hgp nhii vdi ^ kidn cua minh theo thang bic t i
1 (Sai hoin loan) dd'n 4 (Dung hoan loan).
Trong qui trinh x i ly kdt qua khao sit, mdi phuong in tri ldi cua cac
khich thd nghien ciu dugc chuydn ddi sang mdt didm tuong ing. Cu thd nhu
sau: nhing mpnb dd danh gii cd 4 phuong in tra ldi (ti sai hoan toan ddn dung
hoan loan) dugc chuydn ddi tuong ing vdi thang didm 4 bic (ti 1 ddn 4 didm),
ndu khach thd lya chgn phuong in t h i I thi dugc 1 didm, lya chpn phuong in
thi 4 thi dugc 4 didm v.v... Vi didm Irung binh (DTB) ma khich thd dat dugc
dugc tinh loin dya trdn co sd cua cic didm chuydn ddi nay.
Cic sd lidu trong bai vidi nay dugc rit ra t i dd tai cip bd: "Tim hieu mdt
sd' ddc diem tdm ly xd hpi cda lang l&p doanh nhdn nu&c ta Irong giai dogn
hiin nay", do cic cin b6 Vidn Tim ly hpc thyc hidn trong 2 nim 2009 - 2010.
Cd 640 phieu khao sit cua cac doanh nhin lai ba thinh phd Ha Ndi, Da Ning
vi thinh phd Hd Chi Minh duge dua vao s i dung chinh thic de phin tich sd lieu.
2. Phan tich ket qua khao sat thuc tidn
2.1. Nhiing bieu hien thdi dp chung
Sd lieu trinh bay trong bang 1 chi ra ring, phin ldn nhiing ngudi tham

gia nghidn ciu trong loin miu thd hidn Ihdi dd img hd ddi vai phdt Irien kinh le
thi trucmg vd hdi nhdp qud'c te cita ddt nu&c do Ddng vd Nhd nuac khai xu&ng.
Didu nay thd hien qua viec nhing ngudi tham gia nghien ciu nhit tri khi cao
trong dinh gii nhing mil tfch eye va lieu eye cia kinh td thj trudng va hdi
nhip qud'c td cd inh hudng den ddi sdng xa hdi cung nhu boat ddng kinh doanh
cua bin thin hp vdi DTB chung cho toan thang do la 3,08. Trong dd, tit ca cac
menh dd cd npi dung theo xu hud'ng khing djnh tfch cyc cua kinh td thj trudng
va hdi nhip qud'c td ddu duge cic khach the cho danh gia b mic didm cao hoic
gin sat vdi nguong dudi cua mie didm cao, cdn cac mdnh dd cd ndi dung theo
xu hudng dinh gia nhing mat tidu cyc cua vin dd nghien ciu nay chi dat b
mic rit thi'p sau khi ddi diem cho ddng thuin gia trj.

80

TAP CHfTAM LY HCDC, Sd 3 (156), 3 - 2012


Bdng 1: Thdi dp cua doanh nhdn ddi v&i chu truang phdt trien
kinh tethi tru&ng vd hdi nhdp qud'c lecua Ddng vd Nhd nu&c

Sai
hoin
loan

Micd6(%)
Sai
Dung
nhidu nhidu
hon
hon

dung
sai

Dung
hoan
toan

Cac menh dc

DTB

1. N^n kinh 1^ thi trupng va hpi nhap qup'c t^ la
xu thd' tai ydu cua su phal Iri^n kinh td xa hflj
hien nay cia nuic ta

3,49

0

2,8

45.6

51,6

3,56

0,6

1.9

38,8

58,6

3. Phal ui^n kinh te' nhidu thanh phlin va hOi
nhap qup'c Id da lam thay d6i can ban deli sCing
xa h6i nude la Iheo chidu hudng lich cue

3,42

0

3,5

51,3

45,3

4. Kinh te' thi uudng phat tri^n va hdi nhap
qud'c Id da lam cho ly Id ngudi giSu cd trong xa
hoi ngay cang tang ldn rd rdt

3.41

0

5,0

49,2

45,7

3.39

0,6

4.1

50,6

44,6

3,46

0

3,5

46,7

49,8

3,52

0

3,5

41,5

55,1

3.39

0,9

4,4

49,4

45,3

3,50

0

1.6

47.2

51,3

2. Chi c6 lie'p tuc phflt uieii manh me kinh Id'
thi uutmg va hpi nliap kinh te' qu6c te' thi nude
ta lTl6i CO the' rut ngan dSn khoang cich "lui
hau" so vdi cdc nupc phal tri^n tren Ih^ gi6i

5. N^n kmh t^ nhidu Ihanh phin phat tri^n da
dem lai nhidu co hdi cdng an vide lam va Ihu

nhap cho ngudi dan
6. Kinh Id thi trudng va hdi nhap quo'e td' da
thuc d^y nhidu nganh nghe mdi hinh thanh va
phal trien
7. Ndn kinh Id' nhi^u thanh phan phat Iri^n da
tao ra thi trudng hang hoa tidu dung phong
phi, da dang - ca sd cho nhu ciu cia ngudi
dan ngay cang cd di^u kidn Ihoa man va phat
lri&
8. Chfnh sach phat tri^n kinh td thi irudng va
hdi nhap kinh 1^ qude td cua Dang va Nha
nude la ed hdi d^ cac doanh nhan nude ta vucm
ldn sanh budc cung cac ddng nghidp trong khu
vuc va thd gidi
9. Hdi nhap kinh td qude id da budc eae doanh
nghidp trong nude phai khing dinh minh vd
nhidu mat mdi cd thd ton tai dude, dae bidi la
chit luong va gia ca san ph£m

TAP CHITAM LYHQC, Sd3 (156), 3 - 2012

81


10.* Phil tridn kinh Id thi Irudng vi hpi nhap
qud'c te' lim cho phfln hoi giSu nghdo trong xa
hdi ngky eilng trd ndn sau sdc (ngudi giiu cSng
giiu va ngudi nghdo cing nghdo hon)
11.* Phat tridn kinh td thi trudng vi hdi nhap
kinh te' qude te' da lim gia tang ddi quan thai

nghidp trong xa hdi
12.* Trong didu kidn kinh Id thi trudng vi hpi
nhap qud'c te', phan Idn cic doanh nghiep ndi
dia ngay cing gap khd khan nhidu hdn, tham
chf cd thd bi phd skn hdng loat do khdng du
siie canh tranh vdi cac doanh nghiep nude
ngoii
DTB

1,76

1,3

10,7

50,8

37,2

8,2

22,6

48,6

20,6

0,9

14,8

55,4

28,9

(3,24)

2,19
(2,81)
1,88
(3,12)

3,08

Ghi dui:
-Nhiing menh di cd ddnh ddu * dd dirge ddi ngugc diim Irong qud trinh xir ly.
• Cdc DTB di trong ngodc ( ) Id cdc gid tri nguyen bdn cua menh de trudc khi ddi diem
Kdt qui nghien cihi eua chung tdi vd mic dd ung hd cua cac doanh
nhin ddi vdi phat tridn kinh td thj trudng va hdi nhip quoc td cua dit nude cdn
dugc the hien ro trong suphdn bd khdch the iheo miic DTB md hp dql duac khi
ddnh gid cdc menh di khdc nhau xoay quanh ndi dung ihdi dp ndy.
Theo cic kdt qua khio sit, ta nhin thi'y ro ring, trong tdng sd 636
khich thd tham gia tra Idi phin hdi nay, cd tdi 213 ngudi, chidm 33,5% cho
dinh gia d mic didm cao (DTB > 3,40) va 353 ngudi, chie'm 55,5% dinh gii d
mic trung binh (2,80 <= DTB <= 3,40), trong khi dd, chi cd 70 ngudi, chidm
11% cho danh gia d mic thi'p (DTB < 2,80).
Phin tfch chi tiet cic menh dd xoay quanh ndi dung phan inh thii dd
cua doanh nhin ddi vdi phat tridn kinh td thj trudng va hdi nhip qude te eua dit
nude, ching tdi nhin tha'y: co t&i 58,6% khdch the trong loan mdu khang dinh,
chi cd tie'p tuc phdt Irien mgnh me kinh tethi trudng vd hoi nhgp kinh tequdc

te thi nu&c ta m&i co the rut ngdn ddn khodng cdch "tut hgu" so v&i cdc nu&c
phdt triin trin the gi&i vd 38,8% cho rdng, dieu do diing nhieu han sai. 55,1%
sd ngudi thia nhan ring, ndn kinh td nhidu thinh phin phit tridn da tao ra thj
trudng hang hoi tidu dung phong phi, da dang - co sd cho nhu ciu cua ngudi
din ngay cing cd didu kien thoi man va phit tridn. Tie'p theo, cung cd trdn 51%
nhung ngudi tham gia nghien ciu hoan loan nhit tri vdi y kie'n cho ring: ndn
kinh td thj trudng va hdi nhip qude te' la xu thd tit ydu cua sy phat tridn kinh td
xa hdi bidn nay cua nude ta va hdi nhip kinh td qud'c td da budc cac doanh

82

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


nghidp trong nude phai khing djnh minh vd nhidu mat mdi ed thd tdn lai dugc,
dac bidt la chit lugng va gii ea sin phim.
Ben c^nh dd, mdt sd ndi dung khic co xu hu&ng phdn dnh tinh tich arc
cua phdt nien kinh li thi tru&ng vd hdi nhdp qud'c le cdng dgt duac gdn 1/2
nhOng ngudi tham gia nghiin ciru cho y kiin hodn todn nhdt Iri. Cu the nhu
sau: ed 49,8% khach the hoin loan thia nhin ring, kinh Id thj trudng vi hdi
nhip qud'c te da thic diy nhidu nginh nghd mdi hinh thanh va phit tridn;
44,6% sd ngudi tra ldi ddng y ring, ndn kinh td nhidu thinh phin phit tridn da
dem lai nhidu co hpi epng in vide lam va thu nhip cho ngudi dan; 45,3% cho
ring, phal tridn kinh te nhidu thanh phin va hdi nhap qud'c le da lam thay ddi
cin ban ddi sd'ng xa hpi nude ta theo chieu hudng tich cyc vi chfnh sich phal
tridn kinh te thj trudng va hdi nhip kinh Id qude le cia Dang va Nhi nude la co
hdi de cac doanh nhin nude ta vuon idn sanh budc cung cic ddng nghipp trong
khu vyc va the gidi hoac 45,7% sd ngudi cd y kid'n xac nhin ring, phit tridn
kinh te thj trudng va hdi nhip qude Id da lam cho ly Id ngudi giiu cd trong xi
hdi ngay cang ling idn rd rdt.

Cdn ddi vdi cac mdnh de cd npi dung phin inh nhing tic dpng tidu eye
cua kinh te thj trudng va hdi nhip qude le dd'n ddi sP'ng kinh id xa hpi va eon
ngudi nude la (cac mdnh dd l i thi 10 dd'n 12), kei qui khio sit thu dugc cd hoi
khac mdt chut, dd la viec nhing ngudi tham gia nghien ciu thd hipn thii dp
khdng nhit trf cao trong lya chgn cac phuong an tra ldi. Ching ban, chi cd
20,6% khich thd trong loan miu nhii tri hoin loin vdi y kie'n cho ring, phit
tridn kinh te thj trudng vi bdi nhip kinh te qud'c te da lam gia tang dpi quin
thit nghiep trong xa hdi, trong khi dd, cung cd mpt ty le ding kd (8,2%) khach
the khing djnh didu dd la sai hoin toin va 22,6% cho ring, sai nhieu hon ding.
Tuong ty, cung chi cd 28,9% sd ngudi xic nhin ring, trong didu kien kinh td
thj trudng vi hdi nhip qude te, phin ldn cic doanh nghiep ndi dia ngay cang
gap khd khin nhidu hon, thim chf cd thd bj phi sin hang loat do kbPng du sic
canh tranh vdi cac doanh nghiep nude ngoai va 37,2% nhit tri ring, phit tridn
kinh le thj trudng v i hdi nhip quoc te da lam cho phin hoi giiu ngheo trong xi
hdi ngiy cing trd nen siu sic (ngudi giiu thi cing giiu va ngudi ngheo thi cing
ngheo hon).
T i viec phin tich kdt qua tdng thd tren diy cd the thi'y ring, nhing
ngudi tham gia nghidn ciu da the Men thdi dd dng hp tuang ddi tich cue ddi v&i
cdc chd truang, chinh sdch cda Ddng vd Nhd nu&c liin quan de'n phdt trien
kinh tethi trudng vd hpi nhdp qud'c ti qua viic hp ddnh gid khd cao nhiing tdc
ddng tich ct/c vd ddnh gid thdp han cdc tdc dpng tiiu cue cda kinh tithi trudng
vd hpi nhdp qud'c te din ddi sdng xd hdi vd con ngudi nU&c ta. Didu nay cing
ddng thdi ndi ldn rang, nhiing ngudi tham gia nghidn ciu cung the hidn lim thd
sin sing ddn nhin nhung co hdi vi cung sin sang dd'i mat vdi nhing thich thic

TAP CHfTAM LY HOC, Sd' 3 (156), 3 - 2012

83

cua kinh id thj trudng va hdi nhip qud'c td dem lai cho hoat ddng kinh doanh
cua hg.
Tliyc id cudc sd'ng xa hdi nhing nim qua cung chi ra ring, cing vdi qui
trinh "md cia", thyc hidn chinh sach kinh id thj trudng va hgi nhip qud'c te do
Ding va Nha nude khdi xudng, hi) mat xd hdi nu&c ta ngdy cdng thay ddi Iheo
chiiu hirang tich cue vd lien bd, hogt ddng sdn xiidl cung nhiin nhip han, d&i
.sdng ngu&i ddn ngdy cdng dirr/c cdi thien. Cdc doanh nghiep IU nhdn cdng dd
cd nhieu ca hpi ddn nhdn cdc ngudn ddu IU nu&c ngodi, tii'p can v&i lien bd
khoa hpc ky thuril tiin lien han rdt nhieu. Tuy nhidn, cung vdi cic CO hdi, hg
cung phii ddi mil vdi nhidu rui ro ban, canh tranh, eg sit nhidu hon vdi cic
doanh nghidp nude ngoii trdn mgi linh vyc kinh doanh. Cung chinh t i quydt
lim vugt len cie thich thic ma ching ta t i mdt nude sin xuit n6ng nghidp,
nhung lai roi vao linh Irang thidi ddi trong thdi bao ci'p, da vuon ldn thanh
nude xuit khiu gao Idn thi hai trdn thd gidi. Bdn canh dd, nhidu mat hing ndng
nghidp, ngu nghidp khae nhu ca phd, tidu, didu, ldm ci v.v... cung vuon ldn
chidm dugc cic vj tri nhii djnh trdn ban dd sin xuit va xuii khiu san phim
nPng nghiep cua thd gidi.
2.2. Nhung khdc biet trong thdi dp ciia doanh nhdn so sdnh theo cdc
tieu chi nhdn khdu vd doanh nghiep
Bdng 2: Nhiing khdc biet trong thdi dp ddi vcri kinh tithi Irit&ng
vd hpi nhdp qud'c tilheo cdc lieu chi nhdn khdu vd doanh nghiep
Tieu chi
Gidi ti'nh
Tinh/thanh
Nhom tudi

Gia tri
khac biet
2.056*

Tieu chi
Ngu6n g6'c doanh nghiep

75.518*** Loai hinh doanh nghiep
5,649**

Nam bat dSu hanh nghe kinh doanh

Gia tri
khac biet
12,064***
15.473***
3.255*

Trinh d6 hoc va'n

13,860*** Nam thanh tap doanh nghiep

7,172**

Chiic vu

6,621***

8 917***

Cac khoa hoc da
qua

19.627*** Du dinh cho con cai hanh nghe kinh

doanh

Nghe dao tao phu hpp linh vuc kinh
doanh

3,503*

Ghi chii: Trong bdng chi hiin thi nhiing gid tri khdc biet cd y nghTa.
*:p<0,05; **: p< 0,01 va **•: p< 0,001

84

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


Sd lieu trong bang 2 chi ra ring, khi so sinh nhing kCl qua danh gii cic
menh dd phan inh thii dp eua doanh nhin ddi vdi phit tridn (va hdi nhip qude te, ching tdi nhin thiy co mpt sdkhdc biil co y nghTa ve mdt
thdng ke (vai p < 0,05) trong ddnh gid giua cdc nhom khdch ihi nam vd nil,
giiia cdc khdch the & cdc Ida tudi khdc nhau, giira nhirng ngir&i ed ninh do hpc
vdn khdc nhau, giua nhiing ngu&i & cdc vdng mien khdc nhau. giita nhiing
doanh nhdn giii cdc chirc vii khdc nhau trong doanh nghiip, giiia cdc doanh
nhdn cd doanh nghiep cd ngudn goc khdc nhau vd logi hinh doanh nghiip khdc
nhau, giita cdc th&i diem hdnh nghe kinh doanh vd thdnh lap doanh nghiip
khdc nhau, giita nhiing ngudi trdi qua sd lupng cdc khda hpc chuyin mdn
nghiip vii khdc nhau vd giiia nhiing ngudi co dir dinh cho con cdi Iheo nghi
kinh doanh vd khdng cd dir dinh cho con cdi theo nghi kinh doanh.
Theo kei qui phin tich T-test nhin thi'y ring, nhdm nam gidi thd hipn
thai dp ung hp eao hon nhdm nu gidi vdi DTB la 3,23 so vdi 3,16 (I = 2,06 va
p < 0,05). Sy khic biet nay cd thd do doanh nghiep cua nhdm nam gidi hdi

•nhip thuin Igi hon hoic nhan thic cia hp cdi md hon vd kinh id thj trudng va
hdi nhip qude te ndn hp thd hidn quan diem, chinh kid'n manh me va rd rang
hon ching?
Khi phin lich F-lesl Iheo lidu chi tinh thanh cung thi'y ring, nhdm
doanh nhin d thanh phd Hd Chi Minh cd thii do tich cyc hon, dac bidt so vdi
nhom doanh nhan d Di Ning tuong ing vdi DTB li 3,34 so vdi 2,98, trong khi
nhdm doanh nhin b Hi Ndi dat mie DTB li 3,27 (f = 75,52, p < 0,001).
T i quan sit thyc td xa hdi nhiing nim qua cung thi'y ring, doanh nhin
thanh phd Hd Chf Minh ludn la nhing ngudi nang ddng, di tidn phong trong
cic linh vyc boat ddng kinh doanh mdi, thidt lip eic mdi quan he kinh doanh
mdi, cung nhu khai pha thj trudng kinh doanh mdi... die bidt la vdi nude ngoai.
Vl viy, hon ai hdi chinh hp li nhing ngudi chju inh hudng true tidp nhit vi
cung la nhing ngudi am hidu nhii vd nhing tic ddng tich cue cung nhu tidu
cyc cua kinh te' thj trudng va hdi nhip qud'c td.
Lia tudi cung cd anh hudng dd'n thai dp cua khach the tham gia nghidn
ciu. Khi phin tfch F-test thi'y ring, nhdm doanh nhin d dp tudi t i 36 dd'n 50
cho dinh gii thi'p nhat so vdi hai nhdm cdn lai vdi DTB li 3,17 so vdi 3,27 va
3,24 tuong ing lin luol vdi cic nhdm t i 35 tudi trd xudng vi trdn 50 ludi
(f= 5,65, p < 0,01).
Theo trinh dp hgc vi'n, kdi qua ehi ra ring, cd su khae bidt tuong ddi Idn
trong danh gia giua nhing ngudi cd trinh dd hgc vi'n khae nhau. Cu thd la
nhdm cd trinh dd hgc vi'n dai hgc cho dinh gia cao nhii vdi DTB la 3,27, cao
hon nhdm phd thdng (DTB = 3,20) va nhdm sau dai hgc (DTB = 3,13), die bidt
TAP CHf TAM LY HOC, Sd 3 (156), 3-2012

85


so vdi nhdm trung cip/cao ding (DTB = 3,01) vdi gia tri khic bidt f = 13,86 va
p < 0,001. Sy khic bidt nay cho thiy, cd thd do cd didu kidn lim hidu tdt hon vi

tam the sin sang hon mi nhing doanh nhan ed trinh do hgc vi'n cao (dai hgc va
sau dai hpc) thd hidn thii dd ung hd tich cue hon ddi vdi qua trinh phit Iridn
kinh td ihj trudng vi hdi nhip qud'c td cua dii nude so vdi nhing ngudi cd trinh
dd hpc vi'n Ihi'p hon.
Chic vu khic nhau trong doanh nghidp cing cd thii dd khac nhau dd'i
vdi kinh id thj trudng v.i bpi nhip qude le. Vdi gia tri khic bidt f = 6,62,
p < 0,001 cho thi'y, nhing doanh nhan gii chic vu tdng giim ddc thd hidn thii
dd ung hd cao nhii. dac bidt so vdi nhing doanh nhin li phd giam ddc cd Ihii
dd ung hd thi'p nhii vdi DTB li 3,34 so vdi 3,08, trong khi nhing ngudi gii
cliic vu phd tdng giam ddc vi giam dd'e dat duge DTB tuong ing la 3,21 va
3,23. Kdi qua niy cho Ihi'y, vi tri quydn lyc trong doanh nghiep ty 16 thuin vdi
thai dd ung bp kinh td Ihj Irudng vi hdi nhip qud'c td'. Day cd thd cung li tin
bidu thuflii Igi, bdi vi nhing djnh hudng, nhing quydt sich ldn cho phit tridn
doanh nghidp se dd dang lim duge sU ddng thuin va ung hd cao hon.
Ngudn gde doanh nghidp vi loai hinh doanh nghidp cung cd anh huiimg
dd'n thai dg eua eic nhdm doanh nhin khac nhau. Ching ban, nhing doanh
nhin cd doanh nghidp kdi hop vdi ngudi khac thd hidn thai dp ung hg tfch cyc
hon so vdi cie nhdm doanh nhin khic, die bidt la so vdi nhdm doanh nhin ke
tuc doanh nghidp eua gia dinh vdi DTB tuong ing la 3,30 so vdi 2,96 (vdi
f = 12.06, p < 0,001). Cac doanh nhin trong cic cdng ty cd phin cung cd thai
dd ung hd lich cyc cao nhit, trong khi cie chu loai hinh doanh nghiep tu nhin
la nhing ngudi ed thii dd ung hd thi'p nhii vdi DTB tuong ing la 3,30 vi 3,11
(vdi f= 15,47, p < 0,001).
Kdi qui phin lich mic do phi hgp giua linh vuc kinh doanh vdi nghd
dugc dao tao cua doanh nhin cing cho thi'y, nhung ngudi cd linh vyc kinh
doanh phi hcrp vdi nghd dugc dio tao thd hidn thii dd ung hd tich cyc hon so
vdi nhing ngudi hanh nghd kinh doanh khdng ding vdi nghd dugc dio tao vdi
DTB tuong ing la 3,28 vi 3,16 (f = 8,92, p < 0,001). Phii ching, nhung ngudi
boat ddng kinh doanh phi hgp vdi nghd dugc dio tao thudng am hidu siu sic
hon linh vyc kinh doanh cua minh vi ed thd cung dd ding vugt qua khd khin va

trinh dugc rui ro hon, vi viy mi hg cd thii dd ung hd td't hon ddi vdi kinh td' thj
trudng vi hdi nhip quoc id.
Cac khda hgc chuyen mdn nghiep vu cung cd anh hudng dd'n thai dd
cua khach thd tham gia nghidn ciu. Phin tich F-test cho thi'y, nhiing ngudi trii
qua eic Idp hgc chuydn mdn, nghiep vu cho danh gia cao hon nhiing ngudi
chua trii qua. Theo kei qui khao sat cy thd cua nghien ciu niy thi nhing ngudi
trii qua 4 Idp hgc cho dinh gia cao hon nhing ngudi trai qua 3 Idp, 2 Idp, 1 Idp

86

TAP CHf TAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


vi chua trai qua Idp nao vdi DTB luong ing lin lugt li 3,42, 3,14, 3,12, 3,13 va
3,11 (f = 19,63, p < 0,001). Didu nay cho thi'y ring, cd thd viec tidp nhin dugc
nhidu thdng tin t i cic Idp hgc cing giup cho cie khich the nghien ciu hidu
biei siu sic hon vi sin sing hon vdi cic tic ddng cua kinh id thj trudng vi hdi
nhip qude td ddi vdi boat ddng kinh doanh cia hg.
Nhing ngudi dy djnh cho con cii theo nghd kinh doanh cung thd hidn
thii dp ing hd cao hon nhing ngudi khdng cho con eai theo nghd kinh doanh
vi nhing ngudi cd thii dd trung dung (khdng bidi) vdi DTB luong ing la 3,24
so vdi 3,17 vi 3,17 (f = 3,50, p < 0,03). Sy khie biel niy cd thd do trong thdi
gian via qua, nhing doanh nhin nay da vugt qua duge khd khin, bidt nim bit
CO hdi va thich ing tdt vdi kinh td thj Irudng vi hdi nhip qude id ndn hp cd linh
thin lac quan cao, nidm tin vao tridn vgng phit tridn eua kinh doanh tu nhin vi
chinh vi viy, hp sin sang djnh hudng tuong lai cho con cii tidp luc theo nghd
kinh doanh.
Nhing ngudi bit diu hinh nghd kinh doanh vao eae thdi diem khae
nhau vi thinh lip doanh nghiep vao cac thdi didm khic nhau cung cd thii dp
khic nhau ddi vdi kinh id thj Irudng vi hdi nhip qude id. Chang ban, nhirng

ngudi bit diu hinh nghd kinh doanh vio thdi diem sau khi cd luit doanh
nghiep mdi ban hanh nam 2005 thd hien thii dp ing hp tich cyc hon so vdi
nliing ngudi bit diu hanh nghd kinh doanh vio thdi didm trudc nim 2000 va
thdi didm thuc hien luil doanh nghiep ban hanh nam 2000 (li nim 2000 dd'n
2005) vdi D'TB la'3,33'so vdi 3,22 va 3,20 (f = 3,25, p < 0,05). Cung luong ly
nhu viy, nhirng doanh nhin cd doanh nghidp thanh lap vio thdi diem sau khi cd
luil doanh nghiep mdi ban hanh vio nim 2005 cd thii dp ung hp tfch cue hon
so vdi nhiing doanh nhin cd doanh nghiep thinh lap giai doan trudc nam 2000
vi giai doan thuc hien luil doanh nghidp nim 2000 (ti nam 2000 - 2005 vdi
DTB la 3,29 so vdi 3,20 vi 3,15 (f = 7,18, p < 0,01). Nhing khic bidt niy chi ra
ring, cung vdi qua trinh tiep tuc phit tridn kinh Id thi trudng, hpi nhip siu hon
vio ndn kinh te qud'c le, cac luil doanh nghidp ban hanh cing vd sau cang hoin
thidn hon theo chidu hudng cdi md vi lien bd da tao nhidu didu kidn thuin lpi
hon cho hoal ddng kinh doanh lu nhin, chinh vi viy ma cic doanh nhin bit diu
hanh nghd idnli doanh va thanh lip doanh nghiep vao thdi didm sau nim 2005
cd thien cam nhieu hem vdi phat tridn kinh td thj trudng va hgi nhip qud'c te eua
dit nude.
Tdm lai, qua cac sd lieu khio sal trinh biy 6 phin trdn cd the thi'y ring,
eic doanh nhin tham gia khio sil di thd hidn thii do rit khic nhau ddi vdi cic
ndi dung dua vao nghidn ciu. Kdt qua didu tra chi ra ring, nhing ngudi dupe
hdi ung hd khi manh me ddi vdi chu truong phal trien kinh td thj tru&ng vi hgi
nhip qud'c td cua tii't nude, cing nhu mdt sd chu truong khuye'n khfch phit tridn

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012

87


ddi ngu doanh nhin vi kinh doanh tu nhin b nude ta trong thdi gian tdi. Bdn
eanh dd, nhing ngudi tham gia nghidn ciu cung biy td thii dd khdng nhit tri

cao ddi vdi cic quy djnh, ehi'nh sich cdn phin bidt (jdi x i giia cic thanh phin
kinh te trong mdt sd linh vyc kinh doanh cu thd, die biet la cic chfnh sich lidn
quan dd'n vd'n, dii dai, lao ddng vi vide lim.

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012