Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Mọ t só biẹ n phá p nâng cao chá t lượng dạ y - học
phân môn Vẽ theo mã u lớp 5
NĂM HỌC: 2014 - 2015
Sáng kiến kinh nghiệm
1
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN
TRƢỜNG TIỂU HỌC KHƯƠNG MAI
MÃ SKKN
(Dùng cho HĐ chấm của Sở)
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Mô ̣t số biêṇ pháp nâng cao chấ t lƣơ ̣ng da ̣y - học phân
môn Ve ̃ theo mẫu lớp 5
Lĩnh vực: Phân môn Mỹ thâṭ
Tác giả: Vũ Thị Thủy
Chƣ́c vu:̣ Giáo viên Mỹ thuật
NĂM HỌC : 2014 - 2015
Sáng kiến kinh nghiệm
2
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài:
Vẽ theo mẫu là phân mơn có vị trí quan trọng trong giáo dục mỹ thuật. Viê ̣c
giúp cho học sinh xác định bố cục , hình dáng, đă ̣c điể m , cấ u trúc của các đồ vật
bằ ng các h miêu tả đƣờng nét , hình khối, đâ ̣m nha ̣t , màu sắc thông qua việc so
sánh, phân tić h là rấ t cầ n thiế t . Nhằm hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ
năng sử dụng hin
̀ h vẽ (quan sát , sắ p xế p , miêu tả ) và cung cấp những kiến thức
sơ giản gắn trực tiếp với việc học Mỹ thuật,giúp học sinh có khả năng dùng hình
vẽ để học tập, giao tiếp trong các môi trƣờng hoạt động của lứa tuổi.
Vẽ theo mẫu nhằm trang bị , cung cấ p cho ho ̣c sing mô ̣t số kiế n thƣ́c cơ bản về
“nghê ̣ thuâ ̣t ta ̣o hình”. Trên cơ sở nhƣ̃ng kiế n thƣ́c cơ bản đó, ngƣời ho ̣c Mỹ thuật
nói chung, học sinh tiểu học nói riêng có khả năng cảm thụ vẻ đẹp của đờ vật
(hình dáng, cấ u trúc, chấ t liê ̣u, màu sắc). Nhƣ̃ng biể u tƣơ ̣ng đó là cơ sở hế t sƣ́c
cầ n thiế t cho sƣ̣ phát triể n khả năng sáng ta ̣o ở các phân môn khác.
Trong chƣơng Mỹ thuật lớp 5, Vẽ theo mẫu chính là một trong các phân môn rèn
luyện kĩ năng sắ p xế p bố cu ̣c, vẽ hình cho học sinh. Thông qua phân môn này,
các em đƣợc rèn kĩ năng quan sát qua các vâ ̣t mẫu có sẵn trên bảng , trong giờ
thƣ̣c hành và kĩ năng vẽ hình đƣợc rèn qua hình thức nhâ ̣n xét vâ ̣t mẫu đã đƣơ ̣c
quan sát . Qua luyện tập thƣ̣c hành, học sinh đƣợc củng cớ, mở rộng và tích cực
hóa về cách sắp xếp bớ cục cân đới , phát triển tƣ duy logic trong bài vẽ tran h và
vẽ trang trí , nâng cao tính kiên trì , chịu khó trong các bài học khác . Từ những
hình vẽ các em đƣợc quan sát , đƣợc thể hiê ̣n , học sinh có đƣợc vớn tạo hình
phong phú , đa dạng hơn, hiểu biết và tƣ duy của các em cũng đƣợc nâng lên.
Đồng thời, phân môn Vẽ theo mẫu tiếp tục bồi dƣỡng cho học sinh những tình
cảm tốt đẹp, trau dồi cho các em hứng thú vẽ hình và vẽ đậm nhạt . Những bài vẽ
theo mẫu ở lớp 5 vốn là các bài tập vẽ về các hình khối ( khố i tru ,̣ khố i cầ u…).
Tác dụng của nó thấm thía hơn thơng qua nhƣ̃ng môn ho ̣c khác của học sinh bởi
Sáng kiến kinh nghiệm
3
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân mơn Vẽ theo mẫu lớp 5
vì khi vẽ lại vật mẫu , học sinh có điều kiện tƣởng tƣơ ̣ng sâu hơn về không gian
hai chiề u hoă ̣c ba chiề u khi quan sát các sƣ̣ vâ ̣t ngoài cuô ̣c số ng . Nhƣ vậy, Vẽ
theo mẫu thực sự là một phân mơn đóng vai trị quan trọng góp phần vào việc bời
dƣỡng khả năng quan sát và thể hiê ̣n hình dáng , cấ u trúc, chấ t liê ̣u, mầ u sắ c cho
học sinh. Đờng thời đó là một phân mơn gây hứng thú, hấp dẫn đối với học sinh
khi thể hiê ̣n khả năng vẽ hình.
Tuy nhiên, việc dạy và học phân mơn Vẽ theo mẫu ở lớp 5 cịn gặp nhiều
khó khăn và hiệu quả chƣa cao. Trong chƣơng trình Mỹ thuật lớp 5, phân môn
Vẽ theo mẫu đƣợc dạy với số tiết học của mỗi lớp là 1 tiế t / 4 tuầ n nên ho ̣c sinh
cũng không đủ thời gian hoàn thành bài trên lớp , về nhà thời gian dành cho mơn
mĩ tḥt cũng khơng có nhiều tƣ̀ đó dẫn đế n bài học ít khi đƣợc hoàn thành.
Học sinh tiểu học đang còn bé nên sự tập trung đối vớ i bài Vẽ theo mẫu có
phầ n khô khan làm cho các em nhanh chóng chán và không hƣ́ng thú với bài ve.̃
Vậy làm thế nào để nâng cao chất lƣợng dạy và học phân môn Vẽ theo
mẫu lớp 5? Đó chính là điều tơi suy nghĩ và qua thực tế giảng dạy, tôi đã thực
hiện “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu
lớp 5 đạt hiệu quả ’’, tôi xin trình bày trong đề tài này.
2. Mục đích của đề tài:
Với mục đích đƣa ra các biện pháp để nâng cao chất lƣợng giảng dạy và học
tập phân môn Vẽ theo mẫu lớp5, tôi mong muốn đem đến cho học sinh lịng say
mê đới với mơn học, tạo hứng thú cho các em qua các tiết học nhẹ nhàng, vui
nhƣng lại rất hiệu quả. Các em đƣợc phát huy tính tích cực trong học tập. Đờng
thời, tơi ḿn góp một phần nhỏ trong việc đổi mới phƣơng pháp dạy học và
nâng cao trình độ chuyên môn của mình.
3. Đối tƣợng nghiên cứu: Các biện pháp nâng cao chất lƣợng dạy - học phân
môn Vẽ theo mẫu lớp 5, bao gồm những đối tƣợng sau:
Sáng kiến kinh nghiệm
4
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
- Nội dung dạy học Mỹ thuật lớp 5: Sách giáo khoa Mỹ thuâ ̣t 5, sách giáo viên
Mỹ thuật 5, một số sách tham khảo về dạy Mỹ thuật - phân môn Vẽ theo mẫu lớp
5.
- Thực trạng dạy - học Vẽ theo mẫu ở lớp 5.
- Các biện pháp đổi mới phƣơng pháp dạy học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5.
4. Phạm vi nghiên cứu:
- Nghiên cứu một số biện pháp đổi mới phƣơng pháp dạy học phân môn Vẽ theo
mẫu lớp 5 ở trƣờng Tiểu học Khƣơng Mai.
- Thời gian nghiên cứu: Từ 9/2014 đến 3/2015.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng các phƣơng pháp sau:
- Phƣơng pháp điều tra, khảo sát
- Phƣơng pháp phân tích
- Phƣơng pháp tổng hợp
- Phƣơng pháp thực nghiệm
-Phƣơng pháp thố ng kê số liê ̣u, đố i chiế u
Sáng kiến kinh nghiệm
5
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
B. NỘI DUNG
I. Nội dung dạy học phân môn Vẽ theo mẫu lớp5:
Nội dung dạy Vẽ theo mẫu ở lớp 5 chính là những bài vẽ đƣợc học và làm
quen trong bài vẽ ở lớp 4 đã học. Khác với lớp 4, bài Vẽ theo mẫu trong SGK
Mỹ thuật lớp5 không vẽ ở dạng vật mẫu đơn giản nữa mà yêu cầu cao hơn , vẽ từ
hai đế n ba vâ ̣t mẫu , vẽ nhiều bài hơn . Học sinh luyện vẽ hình và vẽ đậm nhật
bằng bút chì chỉ ở trong khoảng 1tiết nên đòi hỏi phải nhanh và quan sát tố t.
Qua luyện tập thƣ̣c hành, học sinh đƣợc phát triển chủ yếu về kĩ năng vẽ
(vẽ hình, đâ ̣m nha ̣t và sắ p xế p bố cu ̣c , vẽ n hiề u mẫu vẽ khác nhau theo hƣớng
nhìn khác nhau , kết hợp sử dụng các yếu tố phụ trợ về quan sát , miêu tả , đánh
giá,...), kĩ năng vẽ (thƣ̣c hành bài vẽ để nhận xét, bổ sung,…), đƣợc củng cớ, mở
rộng và tích cực hoá hình ảnh, phát triển tƣ duy hình tƣợng và tƣ duy lô gic, nâng
cao sự cảm nhận về hiện thực đời sớng phản ánh trong nét vẽ. Từ đó, học sinh
cịn đƣợc bời dƣỡng những tình cảm tớt đẹp, đƣợc trau dồi hứng thú vẽ theo mẫu
và tìm thấy niềm vui trong học tập.
Nội dung dạy học nói trên đƣợc thông qua các hình thức luyện tập chủ yếu
sau:
- Khi da ̣y phƣơng pháp vẽ theo mẫu giáo viên cầ n khắ c sâu cho ho ̣c sinh
thế nào là vẽ theo mẫu . Cầ n giải thić h thêm để các em phân biê ̣t đƣơ ̣c vẽ theo
mẫu khác với vẽ kỹ thuâ ̣t.
- Vẽ kỹ thuật yêu cầu vẽ đúng, chính xác đến từng milimet, nét thẳng phải
thẳ ng băng, đều đều; hình tròn , hình ovan phải thật chính xác, trịn trịa, đều đặn.
Nét, hình của vẽ kỹ thuật phải dùng thƣớc, compa để vẽ
Sáng kiến kinh nghiệm
6
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
- Ngƣợc lại: Vẽ theo mẫu chỉ yêu cầu tả lại, mô phỏng la ̣i hình mẫu, không
đòi hỏi chin
́ h xác , đúng nhƣ mẫu , nét vẽ , hình vẽ ở vẽ theo mẫu tuyệt nhiên
không đƣơ ̣c dùng thƣớc , compa, mà chỉ dùng tay tả lại nét thẳng nét cong củ a
mẫu.
- Phƣơng pháp vẽ theo mẫu là cách ve,̃ cách tiến hành bài vẽ từ
QUAN SÁ T, NHẬN XÉ T MẪU → CÁC BƢỚC DƢ̣NG HÌNH → VẼ ĐẬM
NHẠT → HOÀN CHỈNH BÀI VẼ.
Phƣơng pháp vẽ theo mẫu sẽ giới thiê ̣u nhƣ̃ng gì làm trƣớc , nhƣ̃ng gì làm
sau, cách vẽ khoa học, có logic tƣ duy khoa học, làm việc khoa học.
II.Thực trạng về việc dạy- học phân môn vẽ theo mẫu lớp 5:
1. Thực trạng dạy Vẽ theo mẫu lớp 5 của giáo viên:
Qua thực tế giảng dạy của bản thân và tìm hiểu các đồng nghiệp về dạy học
phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5 ở trƣờng Tiểu học Khƣơng Mai, tôi nhận thấy về
phía giáo viên có một sớ ƣu điểm và tờn tại sau:
1.1. Ưu điểm:
- Giáo viên đã tìm hiểu kĩ bài dạy và đổi mới phƣơng pháp dạy học trong giờ
dạy.
- Có ý thức sử dụng đờ dùng dạy học .
- Tổ chức nhiều hình thức hoạt động cho học sinh trong giờ Vẽ theo mẫu.
1.2. Tồn tại:
- Giáo viên còn tập trung gọi những em học sinh khá giỏi có khả năng vẽ hình,
bớ cu ̣c sắ p xế p tố t, chƣa chú ý đến học sinh nhút nhát, diễn đạt chậm, vụng về.
- Chƣa động viên kịp thời những em học có tiến bộ.
- Việc sử dụng đồ dùng dạy học đạt hiệu quả chƣa cao.
Sáng kiến kinh nghiệm
7
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
- Chƣa phát huy khả năng ngôn ngữ hình vẽ của học sinh, đơi khi cịn gị theo
hình ảnh có trong sách giáo khoa , phƣơng tiê ṇ phu ̣c vu ̣ cho vẽ theo mẫu còn
thiế u và mẫu vẽ chƣa có quy chuẩ n . Do vâ ̣y chƣa khai thác đƣơ ̣c vẻ đe ̣p về bố
cục, hình mảng, tƣơng quan đâ ̣m nha ̣t, tƣơng quan chung nên chƣa khích lê ̣ đƣơ ̣c
tinh thầ n hăng say ho ̣c tâ ̣p của ho ̣c sinh.
2. Thực trạng học Vẽ theo mẫu của học sinh lớp5:
Năm học 2014 - 2015, tôi đƣợc nhà trƣờng phân công giảng dạy trực tiếp
môn mỹ thuâ ̣t lớp 5C, 5D, 5E. Ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành tìm hiểu,
điều tra về việc học phân môn Vẽ theo mẫu của học sinh.
Khi học tiết Vẽ theo mẫu, mô ̣t số các em nắm đƣợc nội dung bài, vẽ lại đƣợc
hình mẫu, thể hiê ̣n bố cu ̣c, đâ ̣m nha ̣t tớ t . Bên cạnh những ƣu điểm đó thì cịn lại
đa ̣i đa sớ các em có nhƣ̃ng hạn chế nhƣ:
- Các em hiểu về vẽ theo mẫu cò n ha ̣n chế , chƣa có thói quen quan sát , nhâ ̣n
xét hình dáng, tỉ lệ đậm nhạt nên không hào hứng với vẽ theo mẫu . Nhìn chung
kế t quả còn yế u so với các phân môn khác , đa ̣t dƣới trung biǹ h và trung biǹ h
nhiề u hơn khá.
- Phầ n lớn các em vẽ là dùng thƣớc kẻ
- Vẽ hình quá nhỏ so với khổ giấy, không dám vẽ lớn
Đầu năm học, sau khi tiến hành kiểm tra khảo sát khả năng vẽ theo mẫu của
học sinh, kết quả của các lớp tơi dạy nhƣ sau:
Sớ HS
HS có khả năng vẽ tớt
HS vẽ chƣa tốt
164
55 - 33 %
109 – 67 %
Sáng kiến kinh nghiệm
8
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
Kết quả trên cho thấy sớ học sinh có khả năng vẽ theo mẫu tớt là rất ít, vẫn cịn
nhiều học sinh vẽ theo mẫu chƣa cân đới và cịn có học sinh vẽ đạt yêu cầu.
III. Biện pháp thực hiện:
Từ thực trạng trên, qua quá trình nghiên cứu và bằng thực tế giảng dạy, để
giúp học sinh học tốt phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5, tôi đã thực hiện một số biện
pháp sau:
1. Nghiên cứu kĩ nội dung, phƣơng pháp dạy Vẽ theo mẫu lớp 5 và chuẩn bị
chu đáo cho tiết dạy:
Việc chuẩn bị chu đáo của giáo viên đóng vai trị quan trọng cho sự thành
cơng của tiết dạy. Nói đến việc chuẩn bị ở đây cũng có thể hiểu bao gờm nhiều
yếu tớ trong đó việc soạn giáo án với kế hoạch bài dạy cụ thể, đồ dùng dạy học
và hình thức tổ chức dạy học là một việc làm cần thiết. Nếu làm tốt công việc này
sẽ góp phần khơng nhỏ đến hiệu quả của tiết dạy. Bởi vậy, ngay từ đầu năm học,
việc đầu tiên tôi làm đó là tìm hiểu nội dung chƣơng trình Vẽ theo mẫu lớp5 ( có
sự liên hệ với Vẽ theo mẫu lớp4 và 3). Đồng thời tìm hiểu các phƣơng pháp dạy
Vẽ theo mẫu ở lớp 5. Để giờ học Vẽ theo mẫu có hiệu quả cao, tơi ln làm tốt
công tác chuẩn bị cho tiết dạy nhƣ: nắm chắc yêu cầu của bài dạy, nghiên cứu kĩ
các loại sách hƣớng dẫn để thiết kế bài giảng sao cho đúng đặc trƣng phân môn,
phù hợp với học sinh lớp mình phụ trách. Khi thiết kế bài giảng, tôi chú trọng
việc soạn lời giới thiệu, hệ thống câu hỏi gợi mở sao cho dễ hiểu và chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng dạy học.
Trong dạy học Mỹ thuật nói chung và dạy Vẽ theo mẫu nói riêng, phƣơng
pháp dạy học gắn liền với phƣơng tiện dạy học - đó chính là tập hợp những đồ
dùng dạy học, hình thức tổ chức dạy học đƣợc giáo viên sử dụng để điều khiển
nhận thức của học sinh. Các phƣơng tiện dạy học hỗ trợ không nhỏ đến hiệu quả
Sáng kiến kinh nghiệm
9
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
khi dạy học Vẽ theo mẫu. Điều này phụ thuộc nhiều vào cơ sở vật chất và các đồ
dùng dạy học ở mỗi nhà trƣờng. Chính vì vậy khâu chuẩn bị của giáo viên là vô
cùng cần thiết cho mỗi tiết học. Trong phƣơng pháp dạy học mới, vai trị của đờ
dùng dạy học là hết sức quan trọng giúp học sinh chủ động chiếm lĩnh kiến thức
mới cũng nhƣ góp phần tạo nên khơng khí nhẹ nhàng, vui tƣơi, hiệu quả cho tiết
học. Song điều quan trọng là sử dụng nhƣ thế nào cho hiệu quả. Để đạt hiệu quả
cao thì ngƣời giáo viên phải sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc, đúng chỗ, thể
hiện đƣợc nội dung kiến thức cần tìm hiểu. Thấy đƣợc tầm quan trọng của việc
sử dụng đồ dùng dạy học, tôi luôn chú ý chuẩn bị và sử dụng chúng sao cho phù
hợp. Đồ dùng mà tôi thƣờng sử dụng trong giờ Vẽ theo mẫu là “vật mẫu”, tranh
ảnh và một số bài tôi sử dụng phƣơng tiện hiện đại nhƣ Power point, máy đa vật
thể…
Đối với những bài Vẽ theo mẫu từ 2 đến 3 vâ ̣t mẫu , tôi luôn chuẩn bị đầy đủ
tranh minh hoạ phóng to, vâ ̣t mẫu c ó sắ c đơ ̣ đâ ̣m nha ̣t rõ . Ngồi ra, tơi cịn làm
thêm một sớ bộ ghép các bƣớc vẽ để học sinh sử dụng ở phầ n cách vẽ theo thứ tự
của bài vẽ. Khi dạy bài Vẽ theo mẫu dựa vào gợi ý, tôi thƣờng chuẩ n bi ̣ sẵn mô ̣t
số vâ ̣t mẫu để học sinh lên cho ̣n và bày mẫu . Nếu chỉ đơn thuần sử dụng mơ ̣t
mẫu hoặc tranh phóng to thì tiết dạy Vẽ theo mẫu sẽ diễn ra đơn điệu và hoàn
toàn thuộc vào năng lực sƣ phạm của ngƣời dạy mà khơng có một sự hỡ trợ đặc
biệt nào. Vì vậy, ở một số tiết dạy, tôi đã xây dựng những bài soạn bằng giáo án
điện tử với những hình ảnh đẹp, sinh động, có âm thanh làm nền, sát hợp với nội
dung bài vẽ để tiết dạy hấp dẫn, lôi cuốn học sinh hơn.
Qua việc nắm vững nội dung chƣơng trình, nghiên cứu phƣơng pháp dạy Vẽ
theo mẫu và chuẩn bị đầy đủ phƣơng tiện dạy học, tôi thấy mình tự tin hơn trong
các giờ lên lớp. Học trị của tơi hứng thú hơn trong học tập, các em dễ nhớ đă ̣c
Sáng kiến kinh nghiệm
10
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
điể m vâ ̣t mẫu hơn, luôn tập trung chú ý vào giờ học và khơng khí tiết học trở nên
nhẹ nhàng, sinh động.
2. Giáo viên thực hiện tốt vai trò tổ chức hoạt động học tập của học sinh:
Trong bất kì giờ học nào, giáo viên cũng là ngƣời tổ chức hoạt động học tập
của học sinh. Nhƣ chúng ta đã biế t nô ̣i dung và phƣơng pháp giảng da ̣y bao giờ
cũng gắn bó với nhau , mỡi nơ ̣i dung đòi hỏi mô ̣t phƣơn g pháp tích cƣ̣c , các kỹ
năng không thể đƣơ ̣c hình thành và phát triể n bằ ng con đƣờng truyề n giảng thu ̣
đô ̣ng. Muố n phát triể n kỹ năng này , học sinh phải đƣợc hoạt động trong môi
trƣờng thƣ̣c tế dƣới sƣ̣ hƣớng dẫn của giáo vi ên. Vì mục đích của mơn mĩ tḥt ở
trƣờng tiể u ho ̣c nói chung và ở khớ i 5 nói riêng chủ yếu là giáo dục thẩm mỹ , tạo
điề u kiê ̣n cho ho ̣c sinh tiế p xúc , làm quen và thƣởng thức vẻ đẹo của mẫu vật
sẵn có quanh các em với mô ̣t lƣơ ̣ng kiế n thƣ́c cơ bản nhấ t đinh
. Giúp các em
̣
hiể u đƣơ ̣c cái đe ̣p của đƣờng nét, mảng hình, đâ ̣m nha ̣t, mau sắ c,bố cu ̣c.
Nếu so với các giờ học khác thì hoạt động của giáo viên trong giờ Vẽ theo mẫu
có phần “chìm” hơn. Giờ Vẽ theo mẫu lúc này thực sự trở thành “sân chơi” của
học sinh. Giáo viên không phải đƣa các hiǹ h vẽ minh ho ̣a ra nhiề u cho học sinh
xem mà chỉ nghe học sinh nhâ ̣n xét vâ ̣t mẫu , hƣớng dẫn các em trao đổi về cách
quan sát , so sánh các vâ ̣t mẫu với nh au. Tuy vậy, chúng ta không nên nghĩ rằng
trong những giờ học này giáo viên khơng đóng vai trị gì, khơng tác động gì đến
kết quả “cuộc chơi” của học sinh. Ngƣợc lại có thể nói, giờ học không thể thành
công nếu thiếu tác động của giáo viên. Vì vậy, ở mỗi giờ dạy Vẽ theo mẫu , tơi
ln chú trọng vai trị tổ chức của mình. Đó là giúp đỡ học sinh trong quá trình
chuẩn bị và tập bày mẫu; tổ chức, khích lệ học sinh quan sát theo nhóm và trƣớc
lớp; tổ chức việc đánh giá kết quả bài vẽ theo mẫu của học sinh. Với mỗi tiết Mỹ
thuâ ̣t – Vẽ theo mẫu lớp5, trong phần Vẽ mẫu, tôi thƣờng thực hiện các công việc
sau:
2.1. Hướng dẫn học sinh nắm vững yêu cầu của bài thực hành Vẽ theo mẫu:
Sáng kiến kinh nghiệm
11
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
- Gọi học sinh quan sát vâ ̣t mẫu , xác định yêu cầu của bài, GV cho xác đinh
̣ vi ̣trí
tƣ̀ng vâ ̣t mẫu.
- Lƣu ý đô ̣ đâ ̣m nha ̣t,tỉ lệ của 2 vâ ̣t mẫu.
2.2. Hướng dẫn học sinh vẽ mẫu:
- Gọi 1 học sinh vẽ tốt lên vẽ hình vật mẫu - Nhận xét -> Đƣa yêu cầu cần đạt khi
vẽ hình.
- Tổ chức cho HS thực hiện yêu cầu của bài bằng hình thức thích hợp ( vẽ khung
hình chung, khung hin
̀ h riêng, phác các đƣờng thẳng,chỉnh sửa và vẽ đậm nhạt)
+ Khi tổ chức cho HS kể theo nhóm, tơi thƣờng cho các em hoạt động theo nhóm
đơi, nhóm 3, 4, 5 tùy thuộc vào vâ ̣t mẫu chuẩ n bi ̣ và nội dung từng bài vẽ theo
mẫu yêu cầ u sao cho phù hợp với khả năng của học sinh.
Ở mỗi tiết dạy, tơi hƣớng dẫn học sinh có thói quen tự tạo lập nhóm theo
chỡ ngời để tránh mất nhiều thời gian học sinh di chuyển chỡ song cũng có thể
thay đổi học sinh trong nhóm một cách ngẫu nhiên hoặc chia nhóm theo sở thích
hoặc theo trình độ, bởi vì học sinh cần có cơ hội để tham gia vào các nhóm khác
nhau với các bạn khác nhau trong lớp để chia sẻ kinh nghiệm với các bạn.
Trƣớc khi các nhóm hoạt động, tôi hƣớng dẫn cho học sinh biết vai trị,
cơng việc của từng em trong nhóm một cách rõ ràng cặn kẽ, chi tiết, từ nhóm
trƣởng đến các thành viên ai cũng nắm đƣợc nhiệm vụ mình sẽ phải làm gì trƣớc
khi nhóm bắt đầu làm việc, có nhƣ vậy các nhóm mới hoạt động tớt.
Để hoạt động nhóm có hiệu quả, tơi đặt ra quy định trong nhóm: Nếu một
bạn quan sát thì các bạn khác phải chú ý sắp xếp bố cục , ai cũng đƣợc tham gia
và có thể góp ý, giúp đỡ bạn.Trong lúc học sinh hoạt động nhóm, tơi ln tham
gia giúp đỡ, quan tâm đến những học sinh yếu, nhút nhát để các em luyện tập tốt
hơn.
Sáng kiến kinh nghiệm
12
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
+ Tổ chức cho học sinh thi vẽ trên bảng lớp: Khi chọn học sinh thi vẽ trên bảng,
tôi không chỉ gọi những học sinh khá giỏi mà chọn các nhóm có trình độ tƣơng
đƣơng (hoặc tổ, nhóm tự cử đại diện). Để rèn cho các em tính mạnh dạn, tự tin,
tơi hƣớng dẫn các em từ cách quan sát , bố cu ̣c, vẽ mảng kết hợp với chỉnh sửa
hình m ẫu sao cho cân đố i trong khung hình , thu hút các bạn quan sát ở dƣới .
Đồng thời yêu cầu học sinh ở dƣới lớp chú ý theo dõi, quan sát ba ̣n vẽ để động
viên bạn và có thể nhận xét phần vẽ của bạn.
- Đánh giá phần vẽ mẫu của học sinh: Sau khi các nhóm vẽ, tôi tổ chức cho học
sinh nhận xét, đánh giá bài vẽ của các nhóm. Ở những tiết học sinh mới làm quen
với các kiểu bài Vẽ theo mẫu ở lớp 5, tôi hƣớng dẫn các em cách nhận xét nhƣ:
cần nêu ƣu điểm của bạn sau đó mới nói đến những gì điểm chƣa tốt cần phải
sửa. Để giúp các em dễ dàng trong việc nhận xét bạn, tôi đƣa ra tiêu chí đánh giá
phù hợp với từng kiểu bài (Ví dụ: Vẽ rõ đặc điểm vật mẫu, cân đớ i – Đậm nhạt rõ
đô ̣ chuyể n - Vẽ có sáng tạo …). Học sinh có thể dựa vào đó để nhận xét một cách
ngắn gọn và bình chọn nhóm (bạn) vẽ đe ̣p nhất. Ći cùng, tơi đƣa ra đánh giá
của mình sao cho công bằng, khách quan để khuyến khích, động viên học sinh.
Với vai trị là ngƣời tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh, tôi thấy trong
các giờ học Vẽ theo mẫu , tất cả học sinh đều đƣợc tham gia vào các hoạt động
học tập, các em hoạt động rất tích cực, chủ động và đạt hiệu quả cao.
3. Vận dụng linh hoạt phƣơng pháp dạy vẽ theo mẫu phù hợp với từng kiểu
bài vẽ mẫu :
3.1. Sử dụng vật mẫu để hướng dẫn học sinh quan sát:
Giúp cho học sinh biết cách quan sát đồ vật, quan sát tƣ̀ tổ ng thể đế n chi tiế t, so
sánh, phân tić h, tổ ng hơ ̣p, khái quát để nắm đƣợc tỉ lệ , đă ̣c điể m cấ u trúc và cảm
thụ đƣợc vẻ đẹp của mẫu (ví dụ: khớ i hô ̣p hình vuông ánh sáng chiế u vào nhƣ thế
Sáng kiến kinh nghiệm
13
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
nào, khố i cầ u phầ n ánh sáng tâ ̣p trung ở đâu nhiề u…),tƣ̀ đó hình thành ở học sinh
biể u tƣơ ̣ng về đờ vâ ̣t, góp phần hình thành thị hiếu về thẩm mỹ và thói quen quan
sát, nhâ ̣n ra vẻ đe ̣p của đồ vâ ̣t xung quanh , biế t trân tro ̣ng cái đe ̣p và ta ̣o ra cái
đe ̣p theo khả năng và sở thích của mình.
a. Quan sát kĩ vâ ̣t mẫu, dựa vào từngvâ ̣t mẫu để có hƣớng dẫn thích hợp.
Ví dụ :
- Sau khi đã bày mẫu , giáo viên đặt câu hỏi để học sinh quan sát nhận ra đặc
điể m, hình dáng,mầ u sắ c và cấ u trúc hiǹ h thể c ủa từng vật mẫu . So sánh sƣ̣ khác
nhau giƣ̃a vâ ̣t mẫu về hin
̀ h dáng , màu sắc, tỉ lệ(quan sát nhóm mẫu mà ho ̣c sinh
sẽ thực hiện bài vẽ).
+Nhƣ̃ng vâ ̣t hin
̀ h tru ̣ là nhƣ̃ng vâ ̣t nhƣ thế nào
? Kể tên mô ̣t số đồ vâ ̣t có da ̣ng
hình trụ?
+Kể tên đồ vâ ̣t da ̣ng hin
̀ h cầ u?
+Miêu tả chấ t liê ̣u? Màu sắc của vật mẫu?
+So sánh tỉ lê ̣ 2 vâ ̣t mẫu?
Ở bƣớc này giáo viên cầ n hƣớng ho ̣c sinh quan sát tƣ̀ tổ ng thể đế n chi tiế t.
-Sau khi quan sát nhâ ̣n ra đặc điể m riêng của tƣ̀ng vật mẫu, giáo viên hƣớng dẫn
học sinh quy nhóm mẫu vào khung hình chung theo theo tỉ lệ chiều ngang , chiề u
cao (lấ y chiề u cao của vâ ̣t cao nhấ t , chiề u ngang tính tƣ̀ vâ ̣t nằ m bên trái qua
phải), sắ p đă ̣t khung hin
̀ h chung lên giấ y vẽ sao cho cân đố i đe ̣p mắ t ( không quá
to, quá nhỏ , lê ̣ch lên lê ̣ch xuố ng hoă ̣c sang trái , sang phải ). Giáo viên có thể
dùng đờ dùng trực quan để minh họa cho các dạng bố cục đó để học sinh nhận ra
thế nào là bớ cu ̣c đe ̣p và chƣa đe ̣p.
Sáng kiến kinh nghiệm
14
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
-Sau khi xác đinh
̣ đƣơ ̣c khung hiǹ h chung , giáo viên cần hƣớng học sinh tiến
hành phác khung hình riêng của từng vật mẫu . Quan sát , so sánh tỉ lê ̣ của tƣ̀ng
vâ ̣t mẫu để có tƣ̀ng hin
̀ h vẽ chiń h xác với đă ̣c điể m vâ ̣t mẫu .
Ví dụ: Hình cầu có chiều cao gần bằng ¼ chiều cao của hình trụ, chiề u ngang của
hình cầu gần bằng ½ chiều ngang của hình trụ.
Dùng chì phác nhẹ tay (nét mờ để dẽ điều chỉnh , tẩ y xóa ). Khi khung hiǹ h chung
và khung hình riêng của vật mẫu đƣợc xác định tƣơng đới chính xác, cầ n quan sát
mẫu để xác đinh
̣ tỉ lê ̣ các bô ̣ phâ ̣n trên mẫu . Để phác hiǹ h cho cân đố i cầ n xác
đinh
̣ các đƣờng tru ̣c đƣ́ng và trục ngang trên từng mẫu vâ ̣t(các bộ phận của từng
vâ ̣t mẫu).
-Khi hình dáng chung tƣ̀ng vâ ̣t mẫu đã đƣơ ̣c xây dƣ̣ng , tiế n hành chỉnh hình cho
đúng với đă ̣c điể m vâ ̣t mẫu . Quan sát, so sánh đă ̣c điể m của các bô ̣ phâ ̣n trên mẫu
Sáng kiến kinh nghiệm
15
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
để điều chỉnh hình cho đúng. Chú ý đến nét vẽ có chỡ đậm , chỗ nha ̣t dƣ̣a trên cơ
sở ánh sáng chiế u vào mẫu vâ ̣t . Không nên viề n chu vi của hình vẽ bằ ng nét có
đô ̣ đâ ̣m đề u nhau làm cho hình vẽ trở nên khô cƣ́ng.
-Hình vẽ đ ã chỉnh sửa tƣơng đối , hƣớng ho ̣c sinh quan sát , so sánh về ánh sáng
chiế u vào , đô ̣ đâ ̣m nha ̣t để phân chia các mảng đâ ̣m nha ̣t trên hiǹ h vẽ . Có thể gợi
bằ ng nhiề u cách khác nhau ( ví dụ; gơ ̣i đâ ̣m nha ̣t bằ ng các nét đan xen nha u, di
chì…). Trên cơ sở các mảng đâ ̣m nha ̣t lớn đẩ y sâu, nhấ n đâ ̣m nha ̣t mô ̣t số chi tiế t
cầ n thiế t đẻ bài vẽ hoàn chin
̉ h.
-Sau phầ n hƣớng dẫn chung giáo viên cho ho ̣c sinh thƣ̣c hành bài vẽ . Trong khi
thƣ̣c hành giáo viên quan sát hƣớng dẫn tƣ̀ng cá nhân hoă ̣c tƣ̀ng nhóm để chin̉ h
sƣ̉a theo đúng vâ ̣t mẫu.
b. Yêu cầu học sinh chú ý quan sát tranh mẫu, bài tham khảo của học sinh
năm trƣớc để nắm đƣợc cách thể hiện bài vẽ.
Sáng kiến kinh nghiệm
16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân mơn Vẽ theo mẫu lớp 5
Ví dụ: Có thể đặt câu hỏi gợi ý với 3 tranh có cách sắp xếp bố cục , đâ ̣m nha ̣t
khác nhau:
Tranh 1: Hình bạn vẽ đã cân đối chƣa ?Hình nào theo con đã đƣợc sắp xếp cân
đố i?
Tranh 2: Bạn thể hiện rõ đặc điểm vật mẫu chƣa?
Tranh 3: Đậm nhạt đã rõ độ chuyển chƣa?Hƣớng ánh sáng chiế u vào?
Với phƣơng pháp sử dụng tranh minh hoạ để hƣớng dẫn học sinh quan sát ,
học sinh rất tập trung vào giờ học, nhớ cách thể hiện bài vẽ , từ đó có thể vẽ lại
đƣợc vâ ̣t mẫu một cách dễ dàng.
3.2. Sử dụng quan sát tranh để xác đinh
̣ bố cục:
-Xác định bố cục : Giúp học sinh biết chọn mẫu vẽ , biế t sắ p xế p mẫ u có bớ cục
đe ̣p, biế t sắ p xế p hình vẽ trên giấ y cân đố i , thuâ ̣n mắ t . Cách sắp xếp bố cu ̣c hình
vẽ đƣợc sử d ụng trong tất cả các phân môn của mỹ thuật nhƣ : vẽ trang trí , vẽ
tranh và thƣờng thƣ́c mỹ thuâ ̣t.
a
c
b
d
Sáng kiến kinh nghiệm
e
17
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
Hình a- bố cu ̣c rời ra ̣c
Hình b,c- bố cu ̣c bi ̣thu he ̣p
Hình d- bố cu ̣c không thuâ ̣n mắ t
Hình e- bố cu ̣c đe ̣p, thuâ ̣n mắ t
Ở bƣớc này giáo viên cầ n hƣớng ho ̣c sinh quan sát tƣ̀ t ổng thể đến chi tiết
đă ̣c điể m của tƣ̀ng vâ ̣t mẫu.
-Trong chƣơng trin
̀ h ho ̣c mỹ thuâ ̣t khi vẽ tấ t cả các phân môn đề u phải vẽ hiǹ h
sao cho cân đố i trong khổ giấ y . Với bài vẽ theo mẫu thì viê ̣c cân đố i bố cu ̣c la ̣i
càng cần thiế t. Khi sƣ̉ du ̣ng tranh mẫu có các bố cu ̣c khác nhau ho ̣c sinh sẽ tiế p
thu nhanh hơn và nhớ lâu hơn là nói lý thuyế t chung chung.
Ví dụ: Bài Vẽ theo mẫu
Mẫu có hai đờ vâ ̣t
Dựa vào các yêu cầ u của bài ho ̣c tôi sẽ đƣa nhƣ̃ng hiǹ h ảnh về bố cu ̣c nhƣ sau:
2
2
2
1
1
3
Sáng kiến kinh nghiệm
2
4
18
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
3
4
Với kiểu bài này, tôi hƣớng dẫn học sinh dựa vào các câu hỏi (ý chính) để nhâ ̣n
xét về bớ cu ̣c nhƣ:
+Con thấ y các bài vẽ trên đƣơ ̣c sắ p xế p nhƣ thế nào?
+cách sắp xếp vật mẫu nhƣ thế đã thuận mắt chƣa?
Học sinh dựa vào các tranh mẫu theo đánh số thứ tự sẽ nhận xé t theo cảm nhâ ̣n
riêng(Hình 1 bố cu ̣c lê ̣ch, hình 2 bé quá và đáy hai vật mẫu bằng nhau….)
Dƣ̣a trên nhƣ̃ng câu trả lời của ho ̣c sinh
giáo viên phân tích cái đƣợc và chƣa
đƣơ ̣c để ho ̣c sinh nắ m đƣơ ̣c.
3.3. Sử dụng câu hỏi gợi ý nhận xét qua các bước trên hướng dẫn để vẽ hình:
Trên cơ sở kế t quả quan sát nắ m đƣơ ̣c đă ̣c trƣng , hình dáng của mẫu học sinh
sắ p đă ̣t bố cu ̣c hình vẽ trên giấ y và phác hình tƣ̀ khái quát , tổ ng thể đế n chi tiế t .
Nế u không biế t cách phác hiǹ h thì bài vẽ không đa ̣t nhƣ mong muố n . Có thể phải
tẩ y xóa nhiề u , bài vẽ bẩn, giấ y bi ̣rách và hiǹ h có thể xô ̣c xê ̣ch không vƣ̃ng chắ c .
Cách vẽ hình này cũng đƣợc sử dụng nhiều trong trang trí, vẽ tranh…
Sáng kiến kinh nghiệm
19
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
Trên cơ sở hình vẽ đã đƣơ ̣c xác đinh
̣ , học sinh biết cách so sánh hình vẽ với mẫu
để điều chỉnh cho đúng tỉ lệ, hình dáng, đă ̣c điể m của mẫu.
Ví dụ:
-GV hƣớng dẫn HS cách vẽ
+Máy: Hiệu ứng các bƣớc vẽ theo mẫu có 2 đờ vật (kết hợp GV chỉ vào hình
hƣớng dẫn)
+Máy đa vật thể: GV vẽ mẫu có gợi đậm nhạt.
-GV cho HS quan sát mẫu vẽ. Chú ý: (với mẫu vẽ khác nhau cũng có các bƣớc
nhƣ thế) chỉ vào vật mẫu và phân tích.
+So sánh tỉ lệ chiều cao, chiều ngang của mẫu (vẽ khung hình chung và khung
hình riêng)
+Vẽ đƣờng trục vật mẫu (nếu có) và tìm tỉ lệ: Miệng, cổ, vai , thân.
+Vẽ nét chính, sau đó sửa chi tiết.
+Vẽ đậm nhạt.
3.4. Sử dụng câu hỏi gợi trí tưởng tượng hoặc gợi nhận xét - cảm nghĩ,
hướng dẫn học sinh vẽ đậm nhạt bằng cảm nhận của mình.
Khi hƣớng dẫn học sinh vẽ, tôi lƣu ý cho học sinh nắm chắc yêu cầu của đề
bài. Khi hin
̀ h vẽ đƣơ ̣c hoàn chin̉ h , học sinh cần quan sát mẫu để xác định các
mảng đậm, nhạt trên cơ sở ánh sáng chiếu vào vật mẫu . Tƣ̀ đó ho c̣ sinh biế t cách
vẽ đậm nhạt, thể hiê ̣n đúng các đô ̣ đâ ̣m nha ̣t trên mẫu dƣ̣a trên câu hỏi gơ ̣i ý
Ví dụ:
+Ánh sáng từ bên nào chiếu vào?
+So sánh đô ̣ đâ ̣m nha ̣t của 2 vâ ̣t mẫu?
Nhƣ vậy, cùng một kiểu bài có phƣơng pháp dạy giớng nhau nhƣng với mỡi
bài cụ thể, tôi luôn chú ý tìm hiểu để hƣớng dẫn học sinh sao cho phù hợp. Nhờ
vậy, các em đã nắm đƣợc yêu cầu khi vẽ lại vật mẫu vào vở
của mình và vẽ
tƣơng đố i tốt.
Sáng kiến kinh nghiệm
20
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
4. Tạo điều kiện cho học sinh đƣợc thể hiện mình trƣớc các bạn:
Niềm say mê học hỏi và hứng thú học tập của học sinh đƣợc tạo ra không
chỉ nhờ những giờ học đƣợc giáo viên tổ chức một cách hấp dẫn và khác thƣờng.
Bí quyết làm nảy sinh hứng thú và niềm say mê học tập của trẻ là phải làm cho
các em đạt đƣợc thành cơng. Chỉ có niềm tự hào, cảm giác xúc động khi thành
công mới là nguồn gốc thực sự của ham muốn học hỏi và nâng cao hiểu biết.
Hiểu đƣợc điều đó, trong giờ Vẽ theo mẫu có cơ hội đƣợc rèn luyện và thể hiện
khả năng của mình để các em có niềm tin vào bản thân, tạo đà cho những cố gắng
tiếp theo. Bởi vì, nếu không đạt đƣợc kết quả, học sinh sẽ sợ những giờ học này
và cuối cùng giờ học sẽ chỉ là giờ “trổ tài” của một số học sinh khá giỏi. Để làm
cho mọi học sinh đều có cảm giác ít nhiều thành cơng trong giờ học, tơi chú
trọng khâu chuẩn bị tinh thần cho học sinh để mỗi em đến lớp đều muốn vẽ.
Trƣớc giờ vẽ theo mẫu một tuần, tơi dặn dị học sinh chuẩn bị cho tiết vẽ tuần
sau. Tôi yêu cầ u ho ̣c sinh cùng tham gia chuẩn bị mẫu vẽ . Học sinh phân công
trong nhó m mang theo đồ vâ ̣t , hoa quả đ ể bày tùy theo nội dung bài học (Có thể
bày 3 hoă ̣c 4 nhóm mẫu để học sinh vẽ theo nhóm ). Các nhóm mẫu có thể giống
hoă ̣c khác nhau tùy theo yêu cầ u của bài . Tuy nhiên phải đảm bảo yêu cầ u chung
của bài.
Nhƣ vậy, bằng cách tạo cơ hội cho mọi học sinh đƣợc rèn luyện, đƣợc thể
hiện mình trƣớc các bạn, tôi nhận thấy học sinh rất hứng thú khi học Vẽ theo
mẫu, có ý thức chuẩn bị bài, luôn cố gắng phấn đấu để tiến bộ và vẽ đẹp hơn, cân
đố i hơn. Đồng thời các em cảm thấy mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia vẽ trên
bảng, trƣớc lớp.
5. Tổ chức các trò chơi học tập trong giờ Vẽ theo mẫu:
Sáng kiến kinh nghiệm
21
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân mơn Vẽ theo mẫu lớp 5
Trị chơi học tập là trị chơi có nội dung gắn với hoạt động học tập của học sinh.
5.1. Vai trò của trò chơi học tập:
Theo tơi trong dạy học nói chung, phân mơn Vẽ theo mẫu nói riêng, việc tổ chức
các trị chơi học tập cho học sinh vào bất cứ phần nào của bài học đều mang lại
hiệu quả cho giờ học bởi vì:
- Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức học tập.
- Làm khơng khí trong lớp trở nên thoải mái, dễ chịu.
- Làm quá trình học tập trở thành một hình thức vui chơi hấp dẫn.
- Học sinh thấy vui, nhanh nhẹn, cởi mở hơn.
- Học sinh đƣợc củng cớ, hệ thớng hố kiến thức.
5.2. Các u cầu của trò chơi học tập:
Trò chơi học tập chỉ có hiệu quả khi nó đạt một sớ u cầu sau:
- Các trò chơi phải gây hứng thú, hấp dẫn đới với học sinh.
- Các trị chơi phải thu hút đƣợc đa số (hoặc tất cả) học sinh tham gia.
- Các trò chơi phù hợp, vừa sức, đảm bảo thời gian khơng ảnh hƣởng đến
tiết học khác.
- Trị chơi phải gắn với mục đích, u cầu của bài, khơng đơn thuần là giải
trí.
5.3. Cách xây dựng một trị chơi:
Khi tổ chức một hoạt động học tập trở thành trò chơi, tơi chú ý một sớ
điểm:
- Phải có tính thi đua giữa các nhóm hoặc cá nhân với nhau.
- Có qui định về thƣởng, phạt.
- Có cách chơi rõ ràng (bao gờm cả thời gian).
- Có cách tính điểm hợp lí.
Sáng kiến kinh nghiệm
22
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
5.4. Cách tổ chức một trò chơi:
Để tổ chức một trò chơi học tập, tôi tiến hành các bƣớc sau:
- Giới thiệu tên trò chơi, hƣớng dẫn cách chơi, thời gian chơi, phổ biến luật
chơi.
- Cử Ban giám khảo.
- Cho học sinh chơi thử (nếu cần).
- Chơi thật.
- Nhật xét.
- Công bố kết quả của trị chơi (có thể “thƣởng” ngƣời thắng cuộc, “phạt”
ngƣời thua cuộc).
- Kết thúc: Giáo viên hỏi xem học sinh đã học đƣợc những gì qua trị chơi
đó hoặc giáo viên tổng kết lại những gì cần học đƣợc qua trị chơi.
5.5. Những trị chơi học tập có thể sử dụng trong các tiết dạy Vẽ theo mẫu:
Trong các giờ học Vẽ theo mẫu , nếu hình thức tổ chức hoạt động ở các tiết
học đều giống nhau, không thay đổi khơng khí học tập thì các em sẽ thấy đơn
điệu, mau chán và không thu hút đƣợc học sinh. Nhận thức đƣợc điều này, tôi đã
tiến hành tổ chức cho học sinh chơi một sớ trị chơi trong giờ Vẽ theo mẫu . Sau
đây tôi xin trình bày một sớ trị chơi học tập bản thân đã sử dụng trong giờ dạy:
Trị chơi đớ chữ tìm tên ra vật mẫu:
a. Mục đích:
Tạo hứng thú cho tiết học và có sự liên kết với bài mới.
b. Chuẩn bị:
Tạo ơ chữ trên slide hoặc ghép ô ở trên bảng
c. Cách tiến hành:
Chọn 2 đô ̣i lên ghép ô chƣ̃(4 học sinh) hoă ̣c go ̣i đa ̣i diê ̣n nhóm lên trả lời
Sáng kiến kinh nghiệm
23
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân mơn Vẽ theo mẫu lớp 5
Trị chơi Thi vẽ hình liên hồn:
a. Mục đích:
- Lụn tập về cách vẽ cùng hình dáng nhƣng vẽ đƣợc nhiều mẫu khác nhau
b. Chuẩn bị:
Chuẩ n bi 2̣ khổ giấ y A3 gắ n trên bảng, bút dạ…
c. Cách tiến hành:
Chia làm 2 nhóm, mỡi nhóm 2 đa ̣i diê ̣n lên thi vẽ về hiǹ h theo yêu cầ u , trong thời
gian 1 phút. Hình vẽ trùng nhau giữa 2 đô ̣i không tiń h
- Kết thúc cuộc thi, GV cùng Ban giám khảo nhận xét, đánh giá và chọn giải
Nhất, Nhì, Ba… ; tun dƣơng nhóm thi vẽ liên hoàn đạt kết quả tốt ( hoặc trao
phần thƣởng, nếu có).
6. Dạy Vẽ theo mẫu kết hợp với các phân môn khác:
6.1. Dạy Vẽ theo mẫu kết hợp với phân mơn Vẽ trang trí:
Trong chƣơng trình Mỹ tḥt lớp5, phân môn Vẽ th eo mẫu đƣợc dạy kết
hợp vẽ với quan sát và nhận xét là chủ yếu. Chính vì vậy, muốn dạy Vẽ theo mẫu
đạt hiệu quả, cần kế t hơ ̣p tố t với phân môn Vẽ trang trí vì trang trí đòi hỏi sƣ̣
khéo léo, cẩ n thâ ̣n khi vẽ hin
̀ h, Vẽ theo mẫu cũng đòi hỏi sƣ̣ cẩ n thâ ̣n và tiń h kiên
trì ấy. Để giúp các em dễ nắ m bắ t về hiǹ h vẽ , ở phần dạy cách vẽ, tơi chú ý phân
tích kĩ các câu hỏi qua tƣ̀ng bƣớc vẽ trong bài. Đồng thời, tôi cho các em luyện
quan sát qua các câu hỏi đố i với nô ̣i dung tƣ̀ng bài ho ̣c. Từ việc quan sát bài mẫu,
tìm hiểu cách thể hiện và cảm nhận đƣợc đă ̣c điể m hiǹ h vẽ trong bài, học sinh có
thể dễ dàngvẽ lại đƣợc hình mẫu hay họa tiết trang trí.
6.2. Dạy Vẽ theo mẫu kết hợp với phân môn Vẽ tranh:
Vẽ tranh là một phân môn chủ yếu rèn kĩ năng sử dụng mầ u sắ c , đâ ̣m nha ̣t
trong bƣ́c tranh, trong đó rèn kĩ năng vẽ rõ sắc độ đậm nhạt là rấ t cần thiết. Trong
Sáng kiến kinh nghiệm
24
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học phân môn Vẽ theo mẫu lớp 5
chƣơng trình Vẽ tranh có phầ n thể hiê ̣n sắ c đơ ̣ đâ ̣m nha ̣t liên quan đến phân môn
Vẽ theo mẫu. Nắm đƣợc điều đó, trong tiết Vẽ tranh, tôi hƣớng dẫn học sinh vận
dụng bài học vẽ đậm nhạt ở tiết vẽ theo mẫu để hoàn thành bài.
Ví dụ:
Vẽ tranh theo một đề tài nào đấy cũng cần phải có độ đậm
tranh vẽ về chủ đề học tập thì hình ảnh chính phải nổi bật
, vƣ̀a và sáng (Nhƣ
, phải rõ sắc độ đâm
nhạt…). Giố ng nhƣ bài Vẽ theo mầ u cũng thế , phân môn Vẽ theo mẫu hỗ trơ ̣
cách vẽ đậm nhạt cho bài vẽ tranh rất nhiều.
.3. Dạy Vẽ theo mẫu kết hợp với phân môn Thường thức mỹ thuật:
Trong chƣơng trình phân môn Thƣờng thƣ́c mỹ thuâ ̣t rèn luyê ̣n cho ho ̣c
sinh kỹ năng nhâ ̣n xét tranh vẽ của các tác giả . Tƣ̀ cách nhâ ̣n xét trên ho ̣c sinh sẽ
biế t cách nhâ ̣n xét vâ ̣t mẫu đúng và chí nh xác hơn. Mỗi mô ̣t bài Vẽ theo mẫu bao
giờ cũng có bƣớc nhâ ̣n xét , so sánh vâ ̣t mẫu với nhau , bài Thƣờng thức mỹ thuật
chủ yếu là nhận xét tranh nên sẽ hỗ trợ rất nhiều cho quan sát vật mẫu.
IV. Kết quả thực hiện:
Với việc áp dụng các biện pháp nói trên trong quá trình giảng dạy phân mơn Vẽ
theo mẫu, tơi nhận thấy:
- Khơng khí lớp trong giờ học Vẽ theo mẫu rất vui, sôi nổi.
- Học sinh rất thích giờ học Vẽ theo mẫu, hào hứng, mạnh dạn, tự tin hơn.
- Nhiều học sinh biết vẽ theo đúng yêu cầu của bài và đã có sáng tạo trong khi vẽ
đâ ̣m nha ̣t.
- Học sinh có thói quen sử dụng phƣơng tiện dạy học, có ý thức chuẩn bị cho bài
học sau.
- Kĩ năng vẽ hình của học sinh đã tốt hơn, các em mạnh dạn, tự tin thể trong hoạt
động thƣ̣c hành. Đặc biệt, một sớ học sinh lớp tơi phụ trách có khả năng vẽ tham
Sáng kiến kinh nghiệm
25