skkn cải TIẾN, SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM để dạy TRẺ mẫu GIÁO học tốt HOẠT ĐỘNG GIÁO dục âm NHẠC

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TP. PLEIKU

TÊN ĐỀ TÀI:

CẢI TIẾN, SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỂ DẠY TRẺ MẪU
GIÁO HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC

Họ tên người viết: Nguyễn Thị Bích Loan
Chuyên môn: THSP
Đơn vị : Trường mầm non 6/1

NAP
M ÂOÏ
C 2009 - 2010


CẢI TIẾN, SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỂ DẠY TRẺ MẪU
GIÁO HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC
_____________________
I. Đặt vấn đề :
Méii èáư ờ
i câïùèá tÛ Ûi cïõèá ỉớè ỉêè tìéèá ỉờ
i ìï, tiếèá âÛùt cïûÛ BÛø
,
cïûÛ Mẹ, tiếèá âÛùt Ûáó ỉïéâè mÛèá ỉÛïi câé câïùèá tÛ èiềm vïi, èiềm âÛïèâ
êâïùc vÛøỉÛøèáïéàè đéäèá viêè tièâ tâÛàè tìéèá cïéäc íéáèá cïõèá èâư tìéèá
céâèá việc, ỉÛø
m câé câïùèá tÛ âÛêèá íÛó, óêï đờ
i âơè.
Đéái với tìẻ tâơ cïõèá vÛäó, Â
m èâÛïc ỉïéâè ỉÛøèâï cÛàï cÛàè tâiết åâéâèá

tâểtâiếï đư ợc ở tìẻ, đéàèá tâờ
i èéù céø
è ỉÛøêâư ơèá tiệè áiÛùé dïïc céù âiệï
ëïÛû, áéùê êâÛàè ëïÛè tìéïèá tìéèá việc êâÛùt tìiểè téÛø
è diệè èâÛâè cÛùcâ cïûÛ
tìẻ.
Với tìẻ MÛiï áiÛùé, âéÛït đéäèá Ûâm èâÛïc èáéÛø
i óù èáâóÛ đÛùê ư ùèá èâï
cÛàï tièâ tâÛàè téát đẹê cïûÛ tìẻ, èéù céø
è céù tÛùc dïïèá ìÛát ỉớè tìéèá việc áiÛùé
dïïc câé tìẻ èâư õèá tìèâ cÛûm đÛïé đư ùc vÛøtâÛåm móõcÛé đẹê, áiïùê tìẻ êâÛùt
tìiểè èÛêèá åâiếï Â
m èâÛïc, êâÛùt tìiểè tìí tïệvÛøtâểcâÛát câé tìẻ.
GiÛùé dïïc tìèâ cÛûm véáè ỉÛøíở tìư ờ
èá cïûÛ cÛùc béäméâè èáâệtâïÛät, đÛëc
biệt tìẻ MÛiï áiÛùé ìÛát tâícâ âÛùt, mïùÛ èêè èâư õèá èéäi dïèá téát đẹê tìéèá bÛø
i
âÛùt, điệï mïùÛ dei tâÛám íÛâï vÛø
é tÛâm âéàè cïûÛ tìẻ, dÛàè dÛàè âìèâ tâÛø
èâ ở tìẻ
èâư õèá tìèâ cÛûm èâư : Tìèâ óêï áiÛ đìèâ, bÛïè bè
, céâáiÛùé, åíèâ óêï BÛùc Âéà
… , tìèâ óêï LÛé đéäèá, óù tâư ùc téåcâư ùc åóû ỉïÛät, tìèâ đéÛø
è åết tâÛâè Ûùi, óêï
tâiêè èâiêè, óêï cÛùi đẹê, êâÛùt tìiểè tíèâ vïi tư ơi, mÛïèâ dÛïè, tícâ cư ïc, bềè
bỉ cïûÛ tìẻ.
ÂéÛït đéäèá Â
m èâÛïc ỉÛø
m câé tìẻ ỉïéâè vïi tư ơi tâéÛûi mÛùi, tìéèá ëïÛù
tììèâ tìẻ đư ợc âéïc tâì èÛêèá åâiếï Â

m èâÛïc đư ợc êâÛùt tìiểè, đéàèá tâờ
i tìí
tïệ cïûÛ tìẻ cïõèá êâÛùt tìiểè tâ. Tư øđéù áéùê êâÛàè vÛø
é việc tiếê tâï åiếè
tâư ùc tìéèá âéïc tÛäê vÛøíÛùèá tÛïé tìéèá vïi câơi. MÛët åâÛùc, tìéèá ëïÛ tììèâ
tìẻ đư ợc vÛäè đéäèá tâ èâÛïc âìèâ tâÛø
èâ ở tìẻ èâư õèá åóõèÛêèá Â
m èâÛïc
tìéèá việc êâéái âợê cÛùc âéÛït đéäèá cïûÛ cơ tâểvới èâxê điệï cïûÛ Â
m èâÛïc
íẽáéùê êâÛàè êâÛùt tìiểè tâểcâÛát câé tìẻ. Bêè cÛïèâ đéù việc dÛïó câé tìẻ
êâÛùt Ûâm câíèâ xÛùc, âÛùt đïùèá vÛøtâểâiệè đư ợc tìèâ cÛûm cïûÛ bÛø
i âÛùt, tÛäê


èáâe èâÛïc bư ớc đÛàï đÛõáiïùê tìẻ ỉÛø
m ëï với cÛùc Ûâm tâÛèâ cÛé tâÛáê, dÛø
i
èáÛéè, mÛïèâ èâẹ.
Tư ømïïc đícâ óêï cÛàï tìêè đéø
i âéûi méii èáư ờ
i GiÛùé viêè êâÛûi céù åâÛû
èÛêèá Â
m èâÛïc èâÛát đxèâ mới céù tâểtâư ïc âiệè téát èâiệm vïïcïûÛ mìèâ ỉÛø
ỉÛø
m câé cÛùc câÛùï tâícâ âÛùt, âÛùt âÛó vÛøbiết âÛùt méät cÛùcâ tư ïèâiêè, vïi
tư ơi, tâéÛûi mÛùi, tÛïé câé cÛùc câÛùï tâéùi ëï câÛêm câïù, íÛó íư Û èáâe èâÛïc
(èâÛát ỉÛøèâư õèá bÛûè èâÛïc DÛâè cÛ ëï tâïéäc cïûÛ đxÛ êâư ơèá).
NâÛäè tâư ùc đư ợc tÛàm ëïÛè tìéïèá cïûÛ Â
m èâÛïc đéái với tìẻ, bÛûè tâÛâè

téâi đÛõèâiềï èÛêm đi íÛâï èáâiêè cư ùï, tìm âiểï åóõbéäméâè đểtâư ïc âÛø
èâ tiết
dÛïó câé téát. Séèá tìéèá tâư ïc tếåâi áiÛûèá dÛïó Ûâm èâÛïc câé tìẻ téâi áÛëê
méät íéátâïÛäè ỉợi vÛøåâéù åâÛêè íÛï :
* Về thuận lợi :
- Cơ íở vÛät câÛát cïûÛ ỉớê tư ôèá ñéái ñÛûm bÛûé, ñéàdïø
èá áiÛùé cïïêâïïc
vïïcâé âéÛït ñéäèá Ûâm èâÛïc đÛàó đïû. Lớê âéïc ìéäèá ìÛõi tâéÛùèá mÛùt.
- Đư ợc tâÛm áiÛ đÛàó đïû cÛùc bïéåi âéïc câïóêè đềvềméâè áiÛùé dïïc
Â
m èâÛïc dé Pâéø
èá áiÛùé dïïc, èâÛøtìư ờ
èá téåcâư ùc.
- Đư ợc dư ïáiờcÛùc tiết dÛïó mÛiï cïûÛ cÛùc tìư ờ
èá bÛïè èêè cïõèá tícâ
ỉïóõđư ợc méät íéáåièâ èáâiệm tìéèá êâư ơèá êâÛùê áiÛûèá dÛïó béäméâè.
- ÂÛø
èá èáÛø
ó èâÛøtìư ờ
èá đềï mở cÛùc bÛêèá èâÛïc tâiếï èâi dÛø
èâ câé
tìẻ mÛiï áiÛùé èêè cÛùc câÛùï tâư ờ
èá xïóêè đư ợc èáâe èêè céù céù èâiềï
câÛùï đÛõtâïéäc bÛø
i âÛùt tìéèá câư ơèá tììèâ, vì tâếåâi dÛïó âÛùt tìẻ tâïéäc bÛø
i
èâÛèâ âơè.
- Só íéáâéïc íièâ ỉïéâè dïó tìì téát, cÛùc câÛùï đếè ỉớê đềï đÛëè, tâư ờ
èá
xïóêè èêè việc tÛäê ỉïóệè câé tìẻ đư ợc tâïÛäè ỉợi âơè.

* Về khó khăn :
- Tììèâ đéä Â
m èâÛïc vÛøåâÛû èÛêèá Â
m èâÛïc cïûÛ bÛûè tâÛâè céø
è âÛïè
câế, câư Û đư ợc đÛø
é tÛïé đi íÛâï vềÂ
m èâÛïc èêè việc íư û dïïèá cÛùc èâÛïc cïï
Ûâm èâÛïc câư Û âiệï ëïÛû.
- Tìéèá ỉớê céù åâéÛûèá 50% tìẻ ỉÛàè đÛàï đi âéïc èêè việc tiếê tâï
åiếè tâư ùc cïûÛ méâè âéïc céø
è âÛïè câế.


- Pâư ơèá êâÛùê ỉêè ỉớê céø
è ỉïùèá tïùèá câư Û ỉièâ âéÛït, câư Û céù íÛùèá
tÛïé, việc vÛäè dïïèá êâư ơèá êâÛùê tícâ âợê câư Û èâïÛàè èâïóeiè èêè âiệï
ëïÛû cïûÛ cÛùc tiết dÛïó åâéâèá cÛé, cÛùc áiờdÛïó câỉ dư ø
èá ỉÛïi ở ỉéÛïi åâÛù.
- Tìéèá ỉớê céù èâiềï câÛùï èâïùt èâÛùt åâéâèá mÛïèâ dÛïè dÛiè đếè việc
tìẻ câỉ biết âÛùt dư ïÛ vÛø
é èâÛï; âÛùt tÛäê tâểtâì tìẻ âÛùt đư ợc, âÛùt cÛù èâÛâè tâì
tìẻ câư Û âÛùt đư ợc èêè åết ëïÛû đÛït đư ợc tìêè tìẻ câỉ đÛït åâéÛûèá 50 - 60%.
Tìẻ câư Û âư ùèá tâïù tâÛm áiÛ vÛø
é tiết âéïc vÛøcÛùc âéÛït đéäèá vÛêè èáâệ cïûÛ
ỉớê.
- Âiệè èÛó với điềï åiệè åièâ tếcïûÛ méii áiÛ đìèâ cÛêè bÛûè đÛõåâÛù
âơè èêè âÛàï âết áiÛ đìèâ cïûÛ tìẻ đềï céù ti vi, đÛàï mÛùó câé èêè èâư õèá bÛø
i
âÛùt mÛiï áiÛùé âÛàï èâư tÛát cÛû tìẻ tìéèá ỉớê đềï âÛùt tâïéäc èâư èá vềtiết tÛáï,

áiÛi điệï tâì câư Û đïùèá, èêè việc íư ûÛ íÛi câé tìẻ ìÛát åâéù.
- Méät íéáêâïïâïóèâ céø
è céi èâẹviệc âéïc tÛäê cïûÛ céè ở tìư ờ
èá ,
tâư ờ
èá câé céè èáâỉ âéïc èêè ít èâiềï cïõèá ỉÛø
m Ûûèâ âư ởèá tới åết ëïÛû âéïc
tÛäê cïûÛ ỉớê dÛiè đếè åết ëïÛû câÛùï âÛùt đïùèá tâÛáê.
II. Những biện pháp giải quyết vấn đề :
Tư øèâư õèá tâïÛäè ỉợi vÛøåâéù åâÛêè tìêè, bÛûè tâÛâè téâi tâiết èáâó mìèâ
êâÛûi tìm cÛùcâ áì đểcâé áiờâéïc đÛït åết ëïÛû vÛøỉéâi cïéáè đư ợc íư ïâÛø
é âư ùèá,
tâícâ âéïc cïûÛ tìẻ. Téâi đÛõmÛïèâ dÛïè âéïc âéûi đéàèá èáâiệê, Ûùê dïïèá méät íéá
biệè êâÛùê âÛó vÛø
é tiết âéïc vÛøáiờâéïc đÛõđÛït đư ợc åết ëïÛû tư ơèá đéái åâÛû
ëïÛè.
Nâư câïùèá tÛ đÛõbiết bÛûè câÛát cïûÛ Ûâm èâÛïc ỉÛøÛâm tâÛèâ. Ơ Ûméät
mư ùc đéä èÛø
é đéù tâì bÛûè tâÛâè Ûâm tâÛèâ cïõèá ìÛát ìéõìÛø
èá èâư èá èéù ỉÛïi
åâéâèá êâÛûi ỉÛøcÛùi mÛøtÛ céù tâểíờèÛéè đư ợc. ĐểdÛïó Ûâm èâÛïc câé tìẻ tâì
êâÛûi biết biếè èéù tâÛø
èâ cÛùi tâư ïc íư ïcïïtâể. Bêè cÛïèâ đéù Â
m èâÛïc ỉÛïi ỉÛøbéä
méâè đéø
i âéûi èáư ờ
i áiÛùé viêè êâÛûi céù åâÛû èÛêèá Â
m èâÛïc èâÛát đxèâ. Méät
èáư ờ
i áiÛùé viêè mÛàm èéè đư ùèá tìư ớc tìẻ åâéâèá câỉ ỉÛøméät èâÛøSư êâÛïm

mÛøcéø
è ỉÛøméät dieiè viêè tâư ïc tâïï. Vì tâế, céâêâÛûi âÛùt âÛó, mïùÛ dẻé, vïi
tư ơi. Tìéèá tiết âéïc Â
m èâÛïc tìẻ đư ợc âéïc âÛùt, âéïc mïùÛ, đư ợc èáâe âÛùt vÛø
đư ợc câơi tìéøcâơi Â
m èâÛïc. Vì vÛäó đểtiếè âÛø
èâ dÛïó Â
m èâÛïc câé tìẻ
áiÛùé viêè êâÛûi céù åâÛû èÛêèá âÛùt mïùÛ, èÛém đư ợc åóõtâïÛät âÛùt; VÛøêâÛûi êâÛùt


tìiểè èâư õèá åếâéÛïcâ dÛïó âéïc céù tìÛät tư ïvÛøỉiêè tïïc, céù èâư tâế mới tÛïé
cơ íở đểtìẻ tiếê tâï bÛø
i âÛùt méät cÛùcâ èâÛèâ câéùèá, téÛø
è diệè, áiïùê câé
tìẻ êâÛùt tìiểè tìèâ óêï Ûâm èâÛïc èáÛó tư øåâi céø
è èâéû..
Tư øèâư õèá óêï cÛàï tìêè bÛét bïéäc bÛûè tâÛâè téâi êâÛûi tìÛêè tìở íïó èáâó.
Điềï đÛàï tiêè téâi ỉÛø
m đéù ỉÛøêâÛûi èáâiêè cư ùï èÛém câÛéc NâÛïc ỉóù, cÛùc
câïóêè đềcéù ỉiêè ëïÛè đếè Â
m èâÛïc. Vì åâÛû èÛêèá Â
m èâÛïc céø
è âÛïè câế
èêè téâi đÛõtâÛm áiÛ âéïc méät ỉớê vềNâÛïc ỉóù cơ bÛûè đểáiïùê câé bÛûè tâÛâè
céù méät véáè åiếè tâư ùc vềÂ
m èâÛïc èêè việc điềï câỉèâ cÛé đéä, tìư ờ
èá đéä,
ỉïóếè ỉÛùó câïÛåè xÛùc âơè, åâéâèá céø
è tïóøtiệè èâư tìư ớc èư õÛ.

Téâi ỉïéâè céù óù tâư ùc tư ïâéïc, tư ïìè
è, tâÛm åâÛûé cÛùc tiết dÛïó mÛiï tìéèá
bÛêèá âìèâ đểtícâ ỉïóõåièâ èáâiệm câé bÛûè tâÛâè, tâư ờ
èá xïóêè dư ïáiờ
đéàèá èáâiệê đểâéïc cÛùcâ vÛø
é bÛø
i, tiếè tììèâ cïûÛ tiết âéïc cïõèá èâư cÛùcâ
câïóểè tiếê áiư õÛ cÛùc êâÛàè. SÛï đéù tâư û èáâiệm vÛø
é ỉớê mìèâ, èếï tâÛáó
åâéâèá êâïøâợê téâi bÛét đÛàï èáâiêè cư ùï vÛøtìm cÛùcâ åâÛùc.
Đểcéù méät tiết dÛïó tư ơèá đéái âéÛø
è âÛûé tâì tìư ớc méii tiết dÛïó téâi
tâư ờ
èá dÛø
èâ èâiềï tâờ
i áiÛè èáâiêè cư ùï åóõbÛø
i dÛïó đểèÛém câÛéc èéäi
dïèá, óêï cÛàï tìéïèá tÛâm cïûÛ tư ø
èá tiết, tư øđéù mÛøtéâi câéïè ỉư ïÛ âìèâ tâư ùc
vÛø
é bÛø
i íÛé câé êâïøâợê vÛøcéù íư ïỉiêè åết với èâÛï. XïÛát êâÛùt tư øđÛëc
điểm cïûÛ tìẻ mÛiï áiÛùé, cÛùc câÛùï âéÛït đéäèá tâ âư ùèá tâïù ỉÛøcâïû óếï,
åâéâèá tÛäê tìïèá câïù óù đư ợc ỉÛâï ở méät âéÛït đéäèá, vì vÛäó téâi đÛõåết âợê
ỉièâ âéÛït cÛùc âìèâ tâư ùc âÛùt, èáâe èâÛïc, vÛäè đéäèá tâ èâÛïc, tìéøcâơi Ûâm
èâÛïc ở tìéèá méii tiết âéïc èêè åết ëïÛû đÛït đư ợc cÛé âơè. MÛët åâÛùc, mïéáè
âìèâ tâÛø
èâ åóõèÛêèá Â
m èâÛïc câé tìẻ téâi đÛõcâïù óù tÛäè dïïèá cÛùc áiờáiÛûi
ỉÛé, cÛùc âéÛït đéäèá tìéèá èáÛø

ó đểỉéàèá áâéê vÛøtÛäê ỉïóệè câé tìẻ, èêè åâi
vÛø
é áiờâéïc tìẻ tiếê tâï téát, ỉớê âéïc íièâ đéäèá âơè.
Đểcéù tiết âéïc téát, tÛïé óếï téábÛát èáờcâé tìẻ èáéÛø
i tìÛèâ Ûûèâ, èâÛïc
cïïêâïïtìợcâé tiết dÛïó ìÛ tâì âìèâ tâư ùc áiới tâiệï bÛø
i ỉÛøìÛát ëïÛè tìéïèá.
Bởi vì ëïÛ áiới tâiệï bÛø
i âÛùt èâÛèm đÛït óêï cÛàï vềáiÛùé dïïc tìèâ cÛûm, đÛïé
đư ùc câé tìẻ. Vì vÛäó téâi đÛõcâïÛåè bx êâÛàè áiới tâiệï bÛø
i âÛùt vÛøâÛùt mÛiï
âÛáê dÛiè đểáÛâó íư ïcâïù óù vÛøâư èá êâÛáè câé tìẻ èáÛó tư øđÛàï tiết âéïc, èâiềï


bÛø
i téâi dïø
èá tìÛèâ Ûûèâ ỉÛø
m tìư ïc ëïÛè đểáiới tâiệï bÛø
i âÛùt, íéèá cïõèá céù
bÛø
i téâi dïø
èá bÛèèá ỉờ
i.
Ví dụ giới thiệu bằng lời : Kâi dÛïó câÛùï âÛùt bÛø
i “CâÛùï vÛiè èâớ
tìư ờ
èá MÛàm èéè” (ÂéÛø
èá LÛâè) téâi èéùi : Méät èÛêm âéïc íÛéê tìéâi ëïÛ, èÛó
cÛùc câÛùï đÛõỉớè, íÛéê tÛïm biệt tìư ờ
èá MÛiï áiÛùé đểỉêè ỉớê 1. XÛ tìư ờ

èá
MÛiï áiÛùé céâbiết bÛïè èÛø
é cïõèá èâớ tìư ờ
èá, èâớ ỉớê. Âéâm èÛó céâíẽdÛïó
câé cÛùc câÛùï âÛùt bÛø
i “CâÛùï vÛiè èâớ tìư ờ
èá MÛàm èéè” đểèáÛø
ó câiÛ tÛó
cÛùc câÛùï íẽâÛùt tÛïm biệt tìư ờ
èá mÛiï áiÛùé tâÛâè óêï cïûÛ câïùèá mìèâ èâé” .
QïÛ cÛùcâ áiới tâiệï bÛèèá ỉờ
i èÛø
ó, téâi tâÛáó céù tÛùc dïïèá áiÛùé dïïc tìèâ cÛûm
áÛéè béù áiư õÛ cÛùc câÛùï với tìư ờ
èá mÛiï áiÛùé, cÛùc câÛùï íẽóêï tìư ờ
èá vÛøcéù
Ûáè tư ợèá téát đẹê với tìư ờ
èá mìèâ èâiềï âơè.
TïóøvÛø
é tư ø
èá tiết, tư ø
èá bÛø
i mÛøtéâi tìm cÛùcâ áiới tâiệï åâÛùc èâÛï.
Ví dụ : Kâi dÛïó bÛø
i âÛùt “ÂéÛøbìèâ câé bé” , téâi đéïc dieiè cÛûm cÛâï
åết bÛø
i âÛùt :”Hoà bình là tia nắng ấm, thắm hồng môi bé xinh, nhịp nhàng
cùng cất tiếng hát, tay vòng tay bé ngoan”, céâ đéácÛùc câÛùï đéù ỉÛøèéäi dïèá
cïûÛ bÛø
i âÛùt èÛø

é vÛøcïûÛ èâÛïc íó èÛø
é íÛùèá tÛùc mÛøcÛùc câÛùï đÛõđư ợc céâtÛäê
câé âÛùt âéâm ëïÛ ìéài èâỉ ? (ÂéÛøbìèâ câé bé cïûÛ èâÛïc íó Âïó TìÛâè). CÛùc
câÛùï áiéûi ỉÛém, bÛâó áiờcéâcâÛùï mìèâ cïø
èá âÛùt ỉÛïi bÛø
i âÛùt èÛø
ó câé tâÛät
tâïéäc èâé.
NáéÛø
i âìèâ tâư ùc áiới tâiệï bÛèèá ỉờ
i téâi céø
è dïø
èá tìÛèâ Ûûèâ, céè ìéái
đểáiới tâiệï, tâ téâi èáâó tìẻ èâéû tâícâ téøméøvÛøỉïéâè èáâó èâư õèá điềï
èáư ờ
i ỉớè èéùi đềï ỉÛøtâÛät èêè téâi đÛõdïø
èá ìéái đểáiới tâiệï.
Ví dụ : Kâi dÛïó bÛø
i “Béâèá âéÛ mư ø
èá céâ” téâi câïÛåè bx méät Bïùê bê
xièâ xÛéè đểáiới tâiệï. Téâi èéùi “Bïùê bêxiè câÛø
é cÛùc bÛïè ! Téâi ỉÛøbïùê bê
xièâ xÛéè, téâi èáâe céâáiÛùé èéùi âéâm èÛó ỉớê mìèâ íẽđư ợc âéïc bÛø
i âÛùt èéùi
vềcéâáiÛùé, èêè téâi xiè êâéê céâáiÛùé câé téâi đư ợc tâÛm áiÛ cïø
èá âéïc âÛùt
với cÛùc bÛïè đÛáó!, téâi biết méät bÛø
i âÛùt èéùi vềcéâáiÛùé ìÛát âÛó. Téâi đéácÛùc
bÛïè xem, cÛùc bÛïè céù biết åâéâèá èâé! NÛø
é cÛùc bÛïè âÛõó ỉÛéèá èáâe téâi âÛùt

méät đéÛïè bÛø
i âÛùt đéù vÛøcïø
èá đéÛùè èâé! : “Méàèá tÛùm tâÛùèá bÛ em ìÛ tâÛêm
vư ờ
è, câéïè méät béâèá âéÛ xièâ tư ơi tÛëèá céâáiÛùé”. CÛùc bÛïè céù biết đéù ỉÛø
èéäi dïèá cïûÛ bÛø
i âÛùt áì åâéâèá ? (Tìẻ tìẻ ỉờ
i). “NÛø
é câïùèá mìèâ cïø
èá âÛùt


bÛø
i “Béâèá âéÛ mư ø
èá céâ” NâÛïc vÛøỉờ
i cïûÛ tÛùc áiÛû TìÛàè Tâx Dïóêè để
tÛëèá câé céâáiÛùé câïùèá mìèâ èâé !”.
NáéÛø
i ìÛ téâi céø
è dïø
èá Ûâm “LÛ” đểáiới tâiệï bÛø
i cïõèá áÛâó đư ợc íư ï
câïù óù vÛøtâícâ tâïù cïûÛ tìẻ.
Ví dụ: Kâi dÛïó tìẻ âÛùt bÛø
i “Mïø
Û XïÛâè đếè ìéài” NâÛïc vÛøỉờ
i cïûÛ
tÛùc áiÛû PâÛïm Tâx Sư ûï” êâÛàè áiới tâiệï bÛø
i téâi tâư ïc âiệè èâư íÛï: CÛùc
câÛùï Ûï, mïø

Û xïÛâè đÛõđếè ìéài, Ûùèâ èÛéèá câiếï xïéáèá ìÛát đẹê, èâư õèá câïù
câim đïÛ èâÛï âét véé véè đểåâée áiéïèá âéùt cïûÛ mìèâ, méii câïù câim céù
méät áiéïèá âéùt åâÛùc èâÛï. BÛâó áiờcâïùèá mìèâ cïø
èá èáâe áiéïèá âéùt cïûÛ
câim íơè cÛ âéùt èâư tâếèÛø
é èâé ! SÛï đéù téâi âÛùt bÛèèá Ûâm æÛ : “æÛù æÛ æÛ æÛø
æÛ æÛù æÛ æÛø
, æÛøæÛ æÛ æÛù æÛ æÛ æÛø æÛ”, cÛùc câÛùï tâÛáó câim íơè cÛ âéùt céù âÛó
åâéâèá, cÛùc câÛùï tâư û đéÛùè xem câim íơè cÛ âéùt èáâe áiéáèá Ûâm điệï cïûÛ
bÛø
i âÛùt áì mÛøcéâđÛõdÛïó câé ỉớê mìèâ âÛùt ìéài èâỉ? (Tìẻ tìÛû ỉờ
i). Câim íơè
cÛ âéùt ìÛát âÛó, bÛâó áiờỉớê câïùèá mìèâ cïø
èá âÛùt bÛø
i “Mïø
Û xïÛâè đếè ìéài”
đểđéùè câÛø
é mïø
Û xïÛâè mới vÛøcïø
èá tâi với èâư õèá câïù câim èâé!
Đểcâé áiờâéïc đÛït åết ëïÛû èâư méèá mïéáè, tìư ớc méii tiết dÛïó téâi
đềï èáâiêè cư ùï åóõđểtâÛáó đư ợc êâÛàè èÛø
é ỉÛøtìéïèá tÛâm, êâÛàè èÛø
é ỉÛøåết
âợê, đểêâÛâè béátâờ
i áiÛè câé đềï. Nếï tìéïèá tÛâm ỉÛødÛïó âÛùt, đéái với
êâÛàè èÛø
ó óêï cÛàï céâêâÛûi tâïéäc ỉờ
i bÛø
i âÛùt, âÛùt đïùèá èâÛïc, âÛùt ìéõỉờ

i, téâi
ỉïéâè câïù óù tÛäê câé tìẻ âÛùt đïùèá áiÛi điệï, èâxê điệï, biết biểï ỉéä tìèâ cÛûm
åâi âÛùt. Đéái với bÛø
i âÛùt MÛiï áiÛùé, ư ï điểm ỉÛøèáÛéè áéïè, dei âÛùt, èéäi dïèá
bÛø
i âÛùt ìÛát áÛàè áïõi với tìẻ. Câíèâ vì tâếmÛøtìẻ ìÛát èâÛèâ tâïéäc, íéèá
tìéèá ëïÛù tììèâ tìẻ âÛùt, tìẻ vÛiè céø
è âÛùt íÛi ỉờ
i, èâư õèá ỉïùc đéù téâi câé tìẻ
dư ø
èá âÛùt vÛøđéïc ỉÛïi ỉờ
i bÛø
i âÛùt tâÛät câÛäm đểcâé tìẻ èáâe, íÛï đéù mới bÛét
èâxê ỉÛïi câé tìẻ âÛùt.
Ví dụ : BÛø
i âÛùt :”CâÛùï óêï bÛø
” èâÛïc vÛøỉờ
i cïûÛ tÛùc áiÛû XïÛâè GiÛé.
Lờ
i bÛø
i âÛùt ỉÛø:”BÛøơi bÛøcâÛùï óêï bÛøỉÛém, téùc bÛøtìÛéèá mÛø
ï tìÛéèá èâư
mÛâó, cÛùc câÛùï âÛó âÛùt èâÛàm ỉÛø:”Téùc bÛøtìÛéèá bÛøtìÛéèá èâư mÛâó”.
Đéái với èâư õèá câéi åâéù vềtiết tÛáï âÛó cÛé đéä cÛùc câÛùï tâư ờ
èá âÛùt
íÛi mÛëc dïøđÛõâÛùt đư ợc cÛû bÛø
i, èâư èá đếè đéù tâì ỉÛïi âÛùt ỉéäè xéäè åâéâèá
đềï. Tìư ờ
èá âợê èÛø
ó téâi câé tìẻ dư ø

èá ỉÛïi tÛäê åóõìéài mới áâéê vÛø
é bÛø
i.


Tìéèá ëïÛù tììèâ tâ déõi tìẻ âéïc âÛùt téâi tâÛáó èâiềï câÛùï tìéèá ỉớê
céø
è âÛùt íÛi ỉờ
i, tìư ờ
èá đéä, cÛé đéäcâư Û câíèâ xÛùc. Đểíư ûÛ íÛi câé tìẻ téâi đÛõ
dïø
èá âìèâ tâư ùc câơi tìéøcâơi, với âìèâ tâư ùc èÛø
ó téâi vư ø
Û áiïùê tìẻ íư ûÛ íÛi ỉÛïi
vư ø
Û áiïùê tìẻ tâư áiÛõè bởi vì tìẻ ở ỉư ùÛ tïéåi èÛø
ó åâÛû èÛêèá tÛäê tìïèá câïù óù
tìéèá méät áiờâéïc ìÛát èáÛéè, åâi tìẻ đư ợc câơi tâì tìẻ céù tâờ
i áiÛè èáâỉ méät
câïùt vÛøcâïÛåè bx íÛüè íÛø
èá đểâéïc èâư õèá điềï åâÛùc ở bư ớc tiếê tâ. Téâi
đÛõcâé tìẻ câơi tìéøcâơi “ Câïù ỉư ỡi vïi tíèâ”. Téâi èéùi : “ Âéâm èÛó céâíẽ
áiới tâiệï với cÛùc câÛùï méät èáư ờ
i bÛïè mới, èáư ờ
i bÛïè mÛøÛi cïõèá céù . CÛùc
câÛùï céù biết Ûi åâéâèá? Đéù ỉÛøcâïù ỉư ỡi vïi tíèâ cïûÛ cÛùc câÛùï đÛáó!. NÛø
é cÛùc
câÛùï âÛõó câé céâxem câïù ỉư ỡi vïi tíèâ cïûÛ cÛùc câÛùï èÛø
é! (Tìẻ tâèỉư ỡi ìÛ
câé céâxem)

Céâ: “ CâÛø
é cÛùc bÛïè ỉư ỡi vïi tíèâ”, câïù ỉư ỡi vïi tíèâ biết âÛùt ìÛát
èâiềï bÛø
i âÛùt, câïù ỉư ỡi vïi tíèâ mïéáè dÛïó cÛùc câÛùï âÛùt, cÛùc câÛùï céù tâícâ
åâéâèá?
Tìẻ ; (TìÛû ỉờ
i)
Céâ: BÛâó áiờcâïù ỉư ỡi vïi tíèâ íẽdÛïó cÛùc câÛùï âÛùt èâé! … íÛï đéù téâi
âÛùt mÛiï ỉÛïi đéÛïè cÛàè íư ûÛ vÛøèéùi: NÛø
é cÛùc câÛùï âÛõó âÛùt ỉÛïi đéÛïè èÛø
ó cïø
èá
câïù ỉư ỡi vïi tíèâ , câïùèá mìèâ cïø
èá câïù óù âÛùt câé câíèâ xÛùc èâé!
Đểcâé tiết âéïc đÛït đư ợc âiệï ëïÛû èâư méèá mïéáè, téâi đÛõdÛø
èâ tâờ
i
áiÛè đéùè tìÛû tìẻ đểtÛäê âÛùt câé tìẻ. TÛäê âÛùt cïõèá tïóøtâïéäc vÛø
é tư ø
èá bÛø
i
mÛøtéâi íư û dïïèá âìèâ tâư ùc dÛïó åâÛùc èâÛï, èếï bÛø
i èáÛéè mÛøtìẻ đÛõtâïéäc ỉờ
i
èâÛïc tâì téâi tÛäê câé tìẻ âÛùt cïø
èá céâ. Céø
è èếï bÛø
i dÛø
i mÛøtìẻ câư Û tâïéäc tâì
téâi mới tÛäê câé tìẻ âÛùt ỉiêè tiếê tư ø

èá cÛâï, åâi èÛø
é tìẻ tâïéäc mới áâéê cÛû
vÛø
é bÛø
i. Kâi dÛïé câơi téâi âÛùt câé tìẻ èáâe èâư õèá bÛø
i âÛùt céù áiÛi điệï vïi
tư ơi, tìéèá íÛùèá, èéäi dïèá áÛàè áïõi, dểâiểï êâïøâợê với êâéèá cÛûèâ tâiêè
èâiêè, íư ïvÛät âÛó âiệè tư ợèá tìẻ đÛèá tiếê xïùc, èâÛèm áÛâó Ûáè tư ợèá vÛøỉÛø
m
áiÛø
ï cÛûm xïùc câé tìẻ tìư ớc vẻ đẹê cïûÛ tâiêè èâiêè, áéùê êâÛàè áiÛùé dïïc tìẻ
tâéâèá ëïÛ méäi dïèá ỉờ
i cÛ cïûÛ bÛø
i âÛùt. Ví dïïèâư bÛø
i: “Em ìÛát tâícâ tìéàèá
èâiềï cÛâó xÛèâ”..., NáéÛø
i ìÛ téâi céø
è åết âợê Ûâm èâÛïc với tâểdïïc bïéåi
íÛùèá, téâi câéïè èâư õèá bÛûè èâÛïc, bÛø
i âÛùt céù âÛø
èâ åâïùc, céù áiÛi điệï, vư i,
åâéẻ åâéÛéè vì téâi èáâó Ûâm èâÛïc tìéèá áiờtâểdïïc íẽtÛïé åâéâèá åâí íéâi


èéåi, êâÛáè câÛáè, áiïùê tìẻ vÛäè đéäèá èâxê èâÛø
èá với èâxê điệï bÛø
i âÛùt vÛøcéù
tÛâm tìÛïèá tâéÛûi mÛùi đểbư ớc vÛø
é áiờâéïc tiếê tâ đư ợc deidÛø
èá.

Với tìẻ mÛiï áiÛùé tâì âìèâ tâư ùc âéïc mÛøcâơi, câơi mÛøâéïc ỉÛøâìèâ
tâư ùc câïû đÛïé. NÛém đư ợc tÛâm ỉóù èÛø
ó èêè tìéèá cÛùc tiết dÛïó đểáÛâó âư ùèá
tâïù câé tìẻ åâi tìẻ âÛùt, téâi dïø
èá méät íéátìéøcâơi èâéû đểmờ
i tìẻ âÛùt èâư
:”Mè
é åêï”, “Giéù tâéåi” … âéÛëc câé tìẻ âÛùt đïéåi, tư ùc ỉÛøâÛùt tâ âư ớèá tÛó
céâ. Với âìèâ tâư ùc èÛø
ó tìẻ ìÛát câïù óù câờđợi đếè ỉư ợt mìèâ đư ợc âÛùt. NáéÛø
i
ìÛ téâi céø
è câïÛåè bx méät íéámïõèâư mïõMè
é, Tâéû, Câim đểcâé tìẻ đéäi åâi
âÛùt, céù èâư tâếmới ỉÛø
m tÛêèá íư ïâÛáê dÛiè vÛøỉéâi cïéáè tìẻ åâi đư ợc mờ
i âÛùt.
Nâư õèá câÛùï âÛùt céø
è èáéïèá téâi đÛõcâïù óù ìè
è tâêm câé tìẻ âÛùt èáéÛø
i
áiờbÛèèá cÛùcâ téâi tÛäê câé tìẻ âÛùt câÛäm, tư ø
èá cÛâï, cÛâï èÛø
é åâéù téâi câé tìẻ
đéïc đi đéïc ỉÛïi èâiềï ỉÛàè íÛï đéù mới bÛét vÛø
é bÛø
i câé tìẻ âÛùt, èáéÛø
i ìÛ téâi
céø
è tìÛé đéåi với êâïïâïóèâ vềtìèâ âìèâ cïûÛ câÛùï ở ỉớê, đư Û bÛø

i âÛùt câé
êâïïâïóèâ vÛøèâÛéc êâïïâïóèâ vềèâÛøìè
è tâêm câé câÛùï.
Nếï đơè tâïÛàè ỉÛøméät tiết Â
m èâÛïc céâáiÛùé câỉ tÛäê âÛùt åâéâèá, tâì
tìẻ ìÛát deièâÛø
m câÛùè, câíèâ vì tâếèếï åết âợê đư ợc với NâÛïc cïïtâì íẽcéù
âiệï ëïÛû cÛé âơè. Bởi vì NâÛïc cïïỉÛøméät êâư ơèá tiệè biểï âiệè cïûÛ Â
m
èâÛïc. Cïø
èá với áiéïèá âÛùt cïûÛ céè èáư ờ
i, èâÛïc cïïáéùê êâÛàè èÛâèá cÛé âiệï
ëïÛû cïûÛ cÛ âÛùt, đéàèá tâờ
i áiïùê èáư ờ
i èáâe cÛûm tâïïđư ợc tÛùc êâÛåm méät
cÛùcâ tìéïè vẹè vềbÛø
i âÛùt vÛøỉÛø
m câé bÛø
i âÛùt céù âéàè. Đéái với tìẻ mÛiï áiÛùé
tâì việc câơi với cÛùc dïïèá cïïÛâm èâÛïc ỉÛøméät tìéèá èâư õèá âéÛït đéäèá óêï
tâícâ èâÛát cïûÛ tìẻ. NâÛäè tâư ùc ìéõvềtÛàm ëïÛè tìéïèá cïûÛ NâÛïc cïïđéái với
méâè áiÛùé dïïc Ûâm èâÛïc, téâi đÛõdÛø
èâ èâiềï tâờ
i áiÛè íư ï tÛàm èâư õèá đéà
dïø
èá êâếtâÛûi èâư áéi vïïè, tìe, ỉéè èư ớc, íéïdư ø
Û đểỉÛø
m méät íéádïïèá cïï
èâư êâÛùcâ, íéèá ỉéÛè … đếè èÛó đéàdïø
èá êâïïc vïïcâé tiết vÛäè đéäèá tâ

èâÛïc đÛõđÛàó đïû méii câÛùï méät béä. Đếè áiờvÛäè đéäèá tâ èâÛïc tìẻ đư ợc
íư û dïïèá èâÛïc cïïåết âợê với âÛùt, téâi tâÛáó tìẻ tâểâiệè ìÛát èâxê èâÛø
èá vÛø
câïÛåè xÛùc, cÛùc câÛùï âư ùèá tâïù èâiềï, tiết âéïc íièâ đéäèá âơè, bÛûè tâÛâè téâi
tâÛáó tư ïtiè âơè.
Tìư ớc åiÛ, méii ỉÛàè đư ợc íư û dïïèá dïïèá cïïÛâm èâÛïc æÛøcÛùc câÛùï áéõ
æéÛïè xÛï, åâéâèá tâeé èâxê bÛø
i âÛùt, èÛó đư ợc íư ïcâỉ bÛûé tÛäè tìèâ cïûÛ téâi cÛùc


câÛùï đÛõíư û dïïèá tâÛø
èâ tâÛïé âơè. Nâư õèá câéi tìẻ áéõíÛi téâi câïù óù íư ûÛ câé
tìẻ bÛèèá cÛùcâ câé tìẻ dư ø
èá ỉÛïi vÛøáéõtâ èâxê đếm 1, 2 vÛøåâéâèá ëïóêè
đéäèá viêè tìẻ : “ Nếï cÛùc câÛùï mïéáè tìở tâÛø
èâ èâÛïc íó, cÛ íó tâì cÛùc câÛùï
âÛõó câïù óù xem céââư ớèá dÛiè, åâi áéõcÛùc câÛùï êâÛûi áéõtâ èâxê cïûÛ bÛø
i
âÛùt, èếï åâéâèá íẽåâéâèá âÛó vÛøíẽåâéâèá tìở tâÛø
èâ èâÛïc íó, cÛ íó đư ợc” …
Kâi đÛõtâÛø
èâ tâÛïé ìéài téâi mới câé tìẻ âÛùt åết âợê với èâÛïc cïï, câíèâ vì tâế
mÛøcÛùc câÛùï ỉớê téâi íư û dïïèá èâÛïc cïïìÛát téát. QïÛ èâư õèá ỉÛàè dÛïó tìẻ vÛäè
đéäèá áéõtéâi đÛõìïùt ìÛ méät điềï đéù ỉÛø: Điềï ëïÛè tìéïèá ở tiết èÛø
ó, céâ áiÛùé
cÛàè êâÛûi câïÛåè bx dïïèá cïïáéõđÛàó đïû, đẹê, áÛâó đư ợc íư ïtéøméø
, câïù óù cïûÛ
tìẻ. Bêè cÛïèâ đéù céâáiÛùé êâÛûi céù cÛùcâ áiới tâiệï âÛó, dei âiểï vÛøáéõcÛùc
tiết tÛáï câíèâ xÛùc, tâì cÛùc câÛùï íẽdeitiếê tâï vÛøèÛém bÛét èâÛèâ âơè.
Tìéèá méät tiết âéïc Ûâm èâÛïc téâi ỉïéâè câïù óù đếè èâư õèá èéäi dïèá

tìéïèá tÛâm cïûÛ tư ø
èá tiết, téâi tâư ờ
èá dÛø
èâ èâiềï tâờ
i áiÛè câé cÛùc câÛùï
đư ợc tâư ïc âÛø
èâ åóõèÛêèá Ûâm èâÛïc, bởi téâi èáâó èếï tâờ
i áiÛè dÛø
èâ câé tìẻ
tâư ïc âÛø
èâ èâiềï íẽáiïùê câé tìẻ céù èâư õèá åóõèÛêèá cÛàè tâiết câé việc âéïc
èâÛïc íÛï èÛø
ó.
Tìéèá cÛùc áiờâéÛït đéäèá Â
m èâÛïc téâi ỉïéâè câïù óù đếè èâư õèá câÛùï
céù èÛêèá åâiếï đÛëc biệt, câíèâ èâư õèá câÛùï èÛø
ó đÛõáéùê êâÛàè ỉÛø
m câé áiờ
âéïc âÛø
é âư ùèá âơè. Tïó èâiêè téâi cïõèá ỉïéâè ëïÛè tÛâm đếè íéáđéâèá tìẻ,
tìÛùèâ câỉ ỉïóệè tÛäê câé méät íéácâÛùï.
Nếï èéùi đếè áiờâéÛït đéäèá Â
m èâÛïc tâì tìéøcâơi Â
m èâÛïc ỉïéâè ỉÛø
èáư ờ
i bÛïè đéàèá âÛø
èâ åâéâèá tâểtâiếï đư ợc tìéèá tiết Â
m èâÛïc vì ëïÛ câơi
èâÛèm cïûèá céá, ỉïóệè tÛäê áiéïèá âÛùt câé tìẻ téát èâÛát. Câíèâ vì tâếtéâi ìÛát
câïù óù đếè vÛáè đềèÛø

ó. Tìư ớc méii áiờcâơi téâi ỉïéâè câïÛåè bx câï đÛùé cÛùc
dïïèá cïïcÛàè tâiết êâïïc vïïcâé tìéøcâơi. Đểtìéøcâơi đÛït åết ëïÛû, cÛùc câÛùï
èÛém bÛét èâÛèâ tâì téâi đÛõcâïù óù âư ớèá dÛiè cÛùcâ câơi tâÛät èáÛéè áéïè, ìéõ
ìÛø
èá, dei âiểï, íÛï đéù dÛø
èâ tâờ
i áiÛè câé cÛùc câÛùï câơi. CÛùc bÛø
i âÛùt câéïè
êâïïc vïïcâé tìéøcâơi, téâi ỉïéâè câïù óù câéïè èâư õèá bÛø
i âÛùt cÛùc câÛùï đÛõtâïéäc
vÛøcéù èâxê, céù êâÛùcâ đơè áiÛûè êâïøâợê với tíèâ câÛát cïûÛ tìéøcâơi.
Ví dụ : Kâi câé tìẻ câơi tìéøcâơi “Tiếèá âÛùt ở đÛâï, téâi câïÛåè bx câé
tìẻ méät cÛùi mïõcâéùê céù tìÛèá tìí tâÛät đẹê, íÛï đéù téâi èéùi :”Méii bÛïè ỉêè


tâÛm áiÛ tìéøcâơi íẽđư ợc đéäi méät cÛùi mïõåóøỉÛï, cÛùi mïõèÛø
ó ìÛát tièâ, èéù íẽ
êâÛùt âiệè ìÛ áiéïèá âÛùt cïûÛ tÛát cÛû cÛùc bÛïè tìéèá ỉớê mìèâ đÛáó… ”. Với âìèâ
tâư ùc èÛø
ó cÛùc câÛùï tâÛm áiÛ câơi ìÛát đéâèá bởi vì, tìẻ ở ỉư ùÛ tïéåi èÛø
ó ìÛát
âÛó téøméøvÛøtìm âiểï xem céù đïùèá åâéâèá.
ĐểtâÛó đéåi åâéâèá åâí cïûÛ ỉớê tâì êâÛàè èáâe âÛùt cïõèá ìÛát ëïÛè
tìéïèá, câíèâ vì tâếtéâi đÛõcâïù óù ỉïóệè tÛäê bÛø
i âÛùt tâÛät åóõtìư ớc åâi dÛïó. Đéà
dïø
èá, áiÛùé cïïcâïÛåè bx câé êâÛàè èÛø
ó téâi cïõèá câïÛåè bx êâéèá êâïù êâïø
âợê với èéäi dïèá cïûÛ bÛø
i. Téâi èáâó èếï đơè tâïÛàè téâi câỉ âÛùt åâéâèá tâéâi

tâì câư Û tâểỉéâi cïéáè tìẻ ỉÛéèá èáâe đư ợc. Vì tâếméii bÛø
i âÛùt téâi câïÛåè bx
ìÛát đÛàó đïû èâư mïõ, tìÛèâ Ûûèâ, bÛêèá cÛtíet … Téâi ỉïéâè câïù tìéïèá tâÛó đéåi
âìèâ tâư ùc âÛùt : Céù åâi téâi âÛùt méät mìèâ åết âợê ỉÛø
m điệï béä, céù åâi téâi âÛùt
céù câÛùï êâïïâéïÛ, céù åâi câé tìẻ èáâe bÛêèá. Méii bÛø
i âÛùt åâi âÛùt câé tìẻ
èáâe téâi ỉïéâè câïù óù biểï dieiè tâÛät âÛó, bởi vì céâáiÛùé MÛiï áiÛùé đư ùèá
tìư ớc tìẻ åâéâèá câỉ ỉÛøméät èâÛø Sư êâÛïm mÛøcéø
è ỉÛøméät dieiè viêè tâư ïc
tâïï. Câíèâ vì tâế, méii bÛø
i âÛùt âÛùt câé tìẻ èáâe đềï tâÛáó ở tìẻ èét âÛâè
âéÛè biểï ỉéätìêè áư ơèá mÛët.
Ví dụ : Với bÛø
i “ÂÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ” (NâÛïc : TìÛàè Viết Bíèâ, Tâơ :
TìÛàè ÑÛêèá KâéÛ). VÛø
é bÛø
i téâi èéùi :”CÛùc câÛùï Ûï!, âÛït áÛïé èïéâi íéáèá
câïùèá tÛ. Mïéáè céù âÛït áÛïé, èáư ờ
i èéâèá dÛâè đÛõêâÛûi ỉÛé đéäèá vÛát vÛû, dÛõi
èÛéèá dÛàm mư Û, méät èÛéèá, âÛi íư ơèá… . â TìÛàè ĐÛêèá KâéÛ ỉÛøcéè cïûÛ
méät bÛùc èéâèá dÛâè èêè đÛõâiểï ìéõđiềï đéù vÛøÛèâ đÛõ viết bÛø
i tâơ èÛø
ó để
cÛ èáợi âÛït áÛïé vÛøcÛûm ơè èâư õèá èáư ờ
i èéâèá dÛâè đÛõỉÛø
m ìÛ âÛït áÛïé.
“Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa

Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy
Có lời mẹ hát
Ngọt bùi hôm nay … “


NâÛïc íó TìÛàè Viết Bíèâ tâÛáó bÛø
i tâơ èÛø
ó âÛó vÛøìÛát céù óù èáâóÛ èêè
đÛõêâéåèâÛïc bÛø
i tâơ tâÛø
èâ bÛø
i âÛùt “ÂÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ” mÛøíÛï đÛâó céâíẽ
âÛùt tÛëèá câé cÛùc câÛùï èáâe đÛáó! SÛï đéù téâi âÛùt vÛøbiểï dieiè câé tìẻ èáâe
* Lần 1 :
- ĐéÛïè 1 : “Tư øđÛàï đếè … mẹem xïéáèá cÛáó” téâi èáéài âÛùt.
- ĐéÛïè 2 : “Tư øâÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ … ëïét đÛát” téâi đư ùèá dÛäó âÛùt åết âợê
céù méät vÛø
i đéäèá tÛùc dieiè tÛû bÛèèá âìèâ tâểđểdieiè tÛû đư ợc íư ïvÛát vÛû cïûÛ
èáư ờ
i mẹåâi ỉÛø
m ìÛ âÛït áÛïé.
- ĐéÛïè 3 : “Tư øâÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ … âết bÛø
i” téâi câïóểè đéäèá tÛùc åâÛùc
èâư đư Û tÛó vềêâíÛ tìư ớc tâểâiệè èiềm vïi åâi âÛït áÛïé đư ợc áư ûi ìÛ tìÛäè
tïóếè đểèïéâi cÛùc câïù béäđéäi.

SÛï åâi âÛùt xéèá téâi tìéøcâïóệè với tìẻ èéäi dïèá bÛø
i âÛùt…
* Lần 2 : Téâi câé tìẻ èáâe bÛêèá åết âợê céù 4 câÛùï mÛëc Ûùé tư ù tâÛâè
ìÛ mïùÛ mièâ âéÛï(PâÛàè mïùÛ mièâ âéÛïtéâi đÛõtÛäê tìư ớc câé cÛùc câÛùï) …
Với âìèâ tâư ùc èÛø
ó tìẻ ìÛát câÛêm câïù xem téâi biểï dieiè vÛøcÛûm èâÛäè
đư ợc èéäi dïèá cïûÛ bÛø
i âÛùt.
Đểâiệï ëïÛû cÛùc áiờâéïc đÛït åết ëïÛû cÛé, åâéâèá èâư õèá dÛïó cÛùc
câÛùï ở tìéèá áiờmÛøtéâi céø
è câïù óù dÛïó ở méïi ỉïùc, méïi èơi; ỉéàèá áâéê vÛø
é
cÛùc tiết âéïc åâÛùc câé áiờâéïc tâêm íièâ đéäèá vÛøcïõèá ỉÛøâìèâ tâư ùc téâi téå
câư ùc éâè ỉïóệè câé tìẻ, áiïùê tìẻ èâớ ỉÛâï âơè vÛøèâÛèâ tâïéäc âơè.
Ví dụ :
Kâi dÛïó méâè tìm âiểï MTXQ, đềtÛø
i : Tết Náïóêè đÛùè - Mïø
Û xïÛâè,
vÛø
é bÛø
i téâi câé tìẻ âÛùt bÛø
i “Mïø
Û xïÛâè đếè ìéài” (PâÛïm TâxSư ûï), BÛø
i “Tết
tìïèá tâï” câé tìẻ âÛùt bÛø
i “Đêm tìïèá tâï”.
Với méâè LQVÂ åâi dÛïó tìẻ đéïc tâơ bÛø
i “ÂÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ” téâi âÛùt
câé tìẻ èáâe bÛø

i âÛùt “ÂÛït áÛïé ỉÛø
èá tÛ” cïûÛ tÛùc áiÛû : TìÛàè Viết Bíèâ.
Méâè LQVT : DÛïó tìẻ đếm đếè 5 êâÛàè éåè đxèâ âéÛëc åết tâïùc bÛø
i
âéïc téâi câé tìẻ âÛùt bÛø
i “TÛäê đếm” …
Bêè cÛïèâ cÛùc âìèâ tâư ùc dÛïó tâì việc tìÛèá tìí ỉớê cïõèá åâéâèá åém
êâÛàè ëïÛè tìéïèá. Vì tâếtéâi ỉïéâè câïù óù xÛâó dư ïèá áéùc Â
m èâÛïc êâéèá êâïù,
céù câéïè ỉéïc. Téâi đÛõcâéïè ỉư ïÛ cÛùc vÛät ỉiệï êâếtâÛûi đểỉÛø
m ìÛ méät íéáèâÛïc


cïïèâư đÛø
è áâi tÛ, tìéáèá ỉÛéc, méõ, êâÛùcâ… , vÛäè đéäèá êâïïâïóèâ mÛó méät
íéátìÛèá êâïïc đểtìẻ âÛùt èâư õèá bÛø
i âÛùt dÛâè cÛ âéÛëc mÛèá tíèâ dÛâè áiÛè.
SÛï èâư õèá tiết âéïc téâi tâư ờ
èá èâÛéc tìẻ vềèâÛøâÛùt tÛëèá câé éâèá bÛø
,
câÛ mẹèáâe, đéù cïõèá ỉÛøâìèâ tâư ùc áiïùê tìẻ ỉïóệè âÛùt tâêm ở èâÛø
. VÛøcéø
è
âư ớèá cÛùc câÛùï vềcâơi ở âéÛït đéäèá áéùc đểtìẻ âÛùt ỉÛïi bÛø
i âÛùt, điệï mïùÛ,
tìéøcâơi Ûâm èâÛïc vư ø
Û âéïc.
Bêè cÛïèâ việc ìè
è câé tìẻ âéïc vÛøvÛäè đéäèá téát èâư õèá bÛø
i âÛùt céù

tìéèá câư ơèá tììèâ, téâi céø
è íư ï tÛàm èâư õèá bÛø
i âÛùt đéàèá dÛé êâïøâợê với
ỉư ùÛ tïéåi cïûÛ tìẻ đểtÛäê âÛùt câé tìẻ tìéèá èâư õèá áiờđéùè, tìÛû tìẻû, èâư õèá
èáÛø
ó âéäi, èáÛø
ó ỉei, èâÛèm áiïùê câé tìẻ âiểï tâêm vềíư ïêâéèá êâïù cïûÛ Ûâm
èâÛïc èâÛát ỉÛøÛâm èâÛïc dÛâè áiÛè vÛøỉïéâè céù tìèâ cÛûm tâÛâè tâiết với ëïê
âư ơèá đÛát èư ớc, với céäi èáïéàè… Téâi đÛõỉư ïÛ câéïè méät íéábÛø
i âÛùt áÛàè áïõi
với tìẻ èâư bÛø
i “ Tìéøcâơi áiư õ em”; “Vècéè åiếè”; “ Em óêï ỉÛø
è điệï
dÛâè cÛ”…
Ví dụ: BÛø
i âÛùt đéàèá dÛé: “Tìéøcâơi áiư õem”
“ Vung vải vung vai mau dài rồi mua lớn. Bà cho cái muỗng bé múc cơm
ăn. Ông cho cái khăn bé lau cái miệng. Con chim chà chiện nó liệng cành
tre. Con chím chích choè nó xin cái muỗng. Một bày bươm bướm xin bé cho
khăn. (Bé giỏi bé ngoan vung vai rồi mau lớn)2
QïÛ bÛø
i âÛùt èÛø
ó téâi đÛõáiÛùé dïïc tìẻ tìèâ cÛûm áiÛ đìèâ câé tìẻ, biết
tìéâèá em áiïùê câÛ mẹåâi câÛ mẹđi vÛéèá. Với bÛø
i âÛùt đéàèá dÛé vì céù céù
vÛàè céù điệï, áÛàè áïõi với tìẻ èêè tìẻ ìÛát tâícâ đư ợc âÛùt, đư ợc biểï dieiè.
III. Kết quả và việc phổ biến ứng dụng nội dung vào thực tiễn:
Tìéèá tâờ
i áiÛè ëïÛ, với íư ïcéááÛéèá cïûÛ bÛûè tâÛâè, íư ïáiïùê đỡcïûÛ
bÛè áiÛùm âiệï, cïûÛ đéàèá èáâiệê téâi đÛõđÛït đư ợc méät íéáåết ëïÛû íÛï:

Tìư ớc åiÛ téâi åâéâèá áiÛùm đÛêèá åóù dÛïó âéÛït đéäèá Ûâm èâÛïc tâì èÛó
téâi đÛõmÛïèâ dÛïè đÛêèá åóù cÛùc tiết dÛïó téát ỉÛøâéÛït đéäèá GiÛùé dïïc Â
m èâÛïc,
cÛùc tiết dÛïó tâ íư ïđÛùèâ áiÛù cïûÛ BÛè áiÛùm âiệï đềï đÛït tư øåâÛù tìở ỉêè .
Giéïèá âÛùt cïûÛ téâi câïÛåè xÛùc, ỉêè ỉớê tư ïtiè âơè.
Géùc Ûâm èâÛïc (Géùc èáâệ tâïÛät) đư ợc téâi tìÛèá tìí đẹê âơè, èâư õèá
đéàdïø
èá êâïïc vïïcâé áiờÛâm èâÛïc đư ợc téâi íư ï tÛàm vÛøtìÛèá tìí đÛõêâéèá


êâïù âơè, céù èâiềï câïûèá ỉéÛïi đểcÛùc câÛùï câơi, cÛùc câÛùï ìÛát tâícâ vïi câơi
ở áéùc èÛø
ó.
Việc âéïc âÛùt cïûÛ tìẻ đÛõcéù èâiềï tiếè béä, cÛùc câÛùï ìÛát âÛø
é âư ùèá
åâi đếè áiờâéïc âÛùt, mÛïèâ dÛïè biểï dieiè cÛùc tiết mïïc vÛêè èáâệ câÛø
é
mư ø
èá cÛùc èáÛø
ó ỉei âéäi. CÛùc tiết mïïc vÛêè èáâệ cïûÛ ỉớê téâi ỉïéâè đư ợc BÛè
áiÛùm âiệï đÛùèâ áiÛù cÛé tìéèá èâư õèá ỉÛàè biểï dieiè.
KâÛû èÛêèá âÛùt đïùèá cÛé đéä, tìư ờ
èá đéä cïûÛ bÛø
i âÛùt ở tìẻ tư ơèá đéái
téát vÛøâÛùt tâ áiÛi điệï ìÛát câïÛåè.
KâÛû èÛêèá vÛäè đéäèá tâ èâÛïc, áéõđệm, áéõtâ tiết tÛáï, biểï dieiè…
cïûÛ tìẻ tâïÛàè tâïïc âơè. CÛùc câÛùï ìÛát êâÛáè åâởi åâi đư ợc vÛäè đéäèá tâ
èâÛïc, vïi íư ớèá åâi đư ợc dïø
èá èâư õèá dïïèá cïïáéõâéÛøÛâm cïø
èá bÛø

i âÛùt.
CÛùc áiờdÛïó cïûÛ téâi đư ợc BÛè áiÛùm âiệï vÛøđéàèá èáâiệê åâ èáợi
vÛøđÛùèâ áiÛù cÛé, đÛõtìiểè åâÛi câé téÛø
è tâểáiÛùé viêè tìéèá èâÛøtìư ờ
èá
cïø
èá tâư ïc âiệè.
Đếè èÛó tâ đÛùèâ áiÛù cïûÛ bÛûè tâÛâè tâì câÛùï ỉớê téâi ñÛït åâéÛûèá 95
% câÛùï mÛïèâ dÛïè, tö ïtiè åâi tâÛm áiÛ vÛø
é cÛùc âéÛït đéäèá Ûâm èâÛïc, cÛùc tìéø
câơi, câÛùï âÛùt câïÛåè xÛùc, biết íư û dïïèá dïïèá cïïáéõtâïÛàè tâïïc tâ èâxê,
êâÛùcâ vÛøèâư õèá tiết tÛáï đơè áiÛûè, biểï dieiè mÛïèâ dÛïè, tư ïèâiêè (ĐÛàï
èÛêm câỉ đÛït 50 – 60 %).
Bài học kinh nghiệm :
Tìư ớc âết, áiÛùé viêè êâÛûi céù óù tâư ùc tư ïâéïc, tư ïìè
è, céù èÛêèá åâiếï
Â
m èâÛïc èâÛát đxèâ. Tìéèá ëïÛù tììèâ dÛïó cÛàè êâÛûi xÛùc đxèâ ìéõèéäi dïèá
tìéïèá tÛâm cïûÛ tư ø
èá bÛø
i, tư ø
èá tiết, mư ùc đéäåâéù, deiđểxư û ỉóù ỉièâ âéÛït. ĐÛëc
biệt méät íéábÛø
i âÛùt câé tìẻ èáâe cÛàè céù mÛùó âÛùt, tÛäê ỉïóệè êâïïâéÛï, mièâ
âéÛïcâé bÛø
i âÛùt.
Tìư ớc méii tiết dÛïó câé tìẻ áiÛùé viêè cÛàè êâÛûi câïÛåè bx èâÛïc cïï, đéø
dïø
èá, đéà câơi Ûâm èâÛïc đểtìẻ đư ợc âéÛït đéäèá èáâệ tâïÛät vờ
i cÛùc âìèâ

tâư ùc đÛ dÛïèá, êâéèá êâïù. TÛïé méâi tìư ờ
èá èáâệ tâïÛät xïèá ëïÛèâ tìẻ èâư
bÛø
ó đéàcâơi đẹê, íÛéê xếê cÛùc dïïèá cïïÛâm èâÛïc, đéàdïø
èá méät cÛùâ âợê ỉóù
vÛøđẹê mÛét.


Tìẻ céù tâểâéïc èâÛïc bÛé èâiêï cïõèá đư ợc, èếï tìéèá áiờâéïc áiÛùé
viêè biết cÛùcâ tÛïé èiềm vïi vÛøtâÛùi đéätéát đéái với tìẻ.
Về èéäi dïèá Ûâm èâÛïc tìéèá ëïÛù tììèâ dÛïó áiÛùé viêè dÛïó đư ợc ìÛát
èâiềï điềï, mÛëc dïøtìẻ ìÛát tâícâ âéïc èâư èá tâ téâi, èếï áiÛûm bớt óếï téá
Ûâm èâÛïc tìéèá bÛø
i âéïc tâì tìẻ íẽâéïc téát âơè. MÛët åâÛùc êâÛûi dÛø
èâ èâiềï
tâờ
i áiÛè câé tìẻ đư ợc tâư ïc âÛø
èâ céù èâư vÛäó mới áiïùê câé việc âéïc èâÛïc
cïûÛ tìẻ íÛï èÛø
ó đÛït åết ëïÛû téát âơè. Tìéèá ëïÛù tììèâ dÛïó âÛùt câé tìẻ, tïóø
vÛø
é tư ø
èá bÛø
i mÛøáiÛùé viêè céù tâểỉéàèá áâéê tícâ âợê câé êâïøâợê, bêè
cÛïèâ đéù vÛáè đểáiÛùé dïïc đÛïé đư ùc, èâÛâè cÛùcâ, tâÛåm mó câé tìẻ ëïÛ tư ø
èá
bÛø
i cïõèá cÛàè êâÛûi câïù óù.
Đểtâư ïc âiệè téát âéÛït đéäèá èÛø
ó áiÛùé viêè cÛàè cÛêè cư ù vÛø

é åâÛû èÛêá
Ûâm èâÛïc cïûÛ tìẻ, vÛø
é tÛùc êâÛåm Ûâm èâÛïc cïïtâểđểtéåcâư ùc câé tìẻ âéÛït
đéäèáméät cÛùâ tư ïèâiêè, vïi vẻ, êâÛùt âïó tíèâ tícâ cư ïc, íÛùèá tÛïé cïûÛ tìẻ.
CÛàè céù èéäi dïèá tícâ âợêèâÛèm áiïùê tìẻ céù Ûáè tư ợèá íÛâï íÛéc âơè về cÛùc
tÛùc êâÛåm Ûâm èâÛïcđư ợc âéïc vÛøáÛâó âư ùèá tâïù câé tìẻ tìéèá âéÛït đéäèá.
Đéàdïø
èá áiÛùé cïïtìư ïc ëïÛè ỉïéâè đÛàó đïû, đẹê, đïùèá với óêï cÛàï cïûÛ
bÛø
i dÛïó vÛøêâïøâợê với tìẻ.
BÛûè tâÛâè cÛàè êâÛûi biết vÛäè đéäèá êâïïâïóèâ áiïùê đơ,õbéåíïèá tâêm
cơ íở vÛät câÛát câé ỉớê đÛëc biệt ỉÛøèâư õèá đéà dïø
èá êâïïc vïïcâé áiờÛâm
èâÛïc.
Mïéáè câé tìẻ âÛùt câíèâ xÛùc céâcÛàè êâÛûi câïù óù đếè việc tÛäê ỉïóệè
câé tìẻ méïi ỉïùc, méïi èơi, méïi tâờ
i điểm tìéèá èáÛø
ó. PâÛûi céù mÛùó cÛtíet
mở cÛùc bÛø
i âÛùt mÛàm èéè câé tìẻ èáâe âÛø
èá èáÛø
ó ëïÛ đéù íẽáiïùê tìẻ cÛûm
èâÛäè đư ợc áiÛi điệï bÛø
i âÛùt vÛøtâïéäc bÛø
i âÛùt èâÛèâ âơè.
Tìêè đÛâó ỉÛøméät íéáåièâ èáâiệm áiÛûèá dÛïó méâè áiÛùé dïïc Â
m èâÛïc
mÛøtéâi đÛõìïùt ìÛ đư ợc tìéèá tâờ
i áiÛè ëïÛ. BÛûè tâÛâè téâi tư ïtâÛáó céø
è êâÛûi

âéïc âéûi èâiềï âơè èư õÛ tìéèá èâư õèá èÛêm âéïc tới đểđÛït đư ợc åết ëïÛû cÛé
âơè.
Kíèâ câïóểè Âéäi đéàèá câÛám íÛùèá åiếè åièâ èáâiệm cÛùc cÛáê xem
xét, áéùê óù đểbÛûè tâÛâè téâi ìïùt åièâ èáâiệm đểdÛïó téát âơè tìéèá èÛêm âéïc
tới./.